Nói đến ba người con của Tịch gia, Tịch Viêm học phú ngũ xe, đầy bụng cẩm tú, được công nhận tài tử thiếu niên; Tịch Nguyện cũng coi như thông minh tài giỏi, đọc đủ thứ thi thư, là cao thủ nổi danh thương trường. Phụ thân đắc ý nhìn hai hài tử này, cảm thấy mình dạy con có cách, vô cùng xúc động, mặc dù địa vị ở nhà càng ngày càng tụt lùi, cũng vẫn vui vẻ chịu đựng, hết sức vui vẻ. Có điều hai tiểu tử này giỏi giang hơn sau, dần dần có chút không chịu quản giáo, vì thế phụ thân đành phải bất đắc dĩ đem trọng điểm công tác dời đến giám sát tiểu nhi tử học tập.
Tịch gia ấu tử, Tịch Thiên, đôi mắt to trong veo như nước, khuôn mặt búp bê đáng yêu làm người ta chết không đền mạng, cái trán cao, rộng lớn, mỗi khi gặp thầy bói, nhất định chậc chậc lấy làm kì nói: “Người này thông minh hơn người, thiên tư mẫn tuệ, sau này quyết không phải kẻ tầm thường.”
Phụ thân lần đầu tiên nghe được lời này, hoàn toàn ngốc nghếch tin tưởng, vui sướng ôm Tịch Thiên chạy về nhà, dạy nó học chữ.
“Nhất….” Phụ thân vẽ một gạch lên giấy, “Chữ này đọc là nhất. Tiểu Thiên à, con có mấy phụ thân?”
“Một.” Tịch Thiên bốn tuổi ngọng ngịu đáp.
“Thật thông minh.” Phụ thân ôm hôn một cái, lại trên giấy vẽ hai hoành.
“Nhị……., chữ này đọc là nhị. Tiểu Thiên à, con có mấy ca ca?”
“Hai*.”
“Đúng rồi, đây là nhị, ý tứ chính là hai, lưỡng cùng nhị, đều giống nhau là nhiều.”
Tịch Thiên hồ đồ rồi.
Nửa tháng sau, Tịch Thiên rốt cục thành công biết rõ ràng qua hệ giữa “nhị” cùng “lưỡng”.
Phụ thân lại viết ba gạch lên giấy.
“Tam…., chữ này là tam. Tiểu Thiên à, phụ thân có mấy người con?”
Tịch Thiên suy nghĩ nửa ngày, không biết.
“Ba người. Con xem, đại ca, nhị ca, cùng với con, tổng cộng là ba người.”
“Còn có Phúc Bá.”
“Phúc Bá không phải con.”
“Thế Phúc Bá là gì?”
“Phúc Bá và phụ thân giống nhau, là trưởng bối.”
Tịch Thiên nhìn khuôn mặt xinh đẹp của cha, nhìn lại khuôn mặt toàn nếp nhăn của Phúc Bá đang ngủ gật gù, nháy mắt hoang mang.
“Giống nhau sao?…….”
Một tháng sau, Tịch Thiên rốt cục từ bỏ việc tìm điểm giống nhau giữa phụ thân và Phúc Bá.
Phụ thân viết một chữ “tứ” lên giấy.
“Tứ…., chữ này đọc là tứ. Tiểu Thiên à, cái bàn có mấy chân?”
Tịch Thiên sờ cái bàn, chần chừ nói: “…. bốn……. bốn cái?”
“Đúng! Tiểu Thiên rất thông minh!” Phụ thân vui mừng ôm Tiểu Thiên lại hôn một cái, viết lên giấy trắng nhất, nhị, tam, tứ nói, “Chúng ta ôn tập lại những gì đã học một tháng qua. Tiểu Thiên, con đọc một lần cho phụ thân nghe xem có được không.”
Tịch Thiên ngoan ngoãn gật đầu, rất nghiêm túc nhìn tờ giấy, thì thầm: “Một phụ thân hai ca ca, ba đứa con bốn chân….”
Phụ thân té xỉu.
Khi Tịch Thiên chín tuổi, phụ thân bắt đầu dùng phương pháp cực kỳ thông dụng dễ hiểu là kể chuyện lịch sử chuyện xưa cho nó nghe.
“Mạch mẫu tam thiên. Nói về Mạnh mẫu bởi vì hàng xóm không học giỏi, sợ con mình cũng học theo, cho nên liên tiếp chuyển nhà ba lần, mới tìm được một nhà hàng xóm tốt.” Phụ thân giảng đạo.
Tịch Thiên gật gật đầu nhỏ.
Ngày hôm sau Phúc Bá phát hiện dường như có dấu hiệu của truy binh, toàn gia vội vội vàng vàng thu thập chuyển nhà. Tịch Viêm đang bận rộn, đột nhiên nghe thấy Tiểu Thiên đứng ở bậc thang trên cửa, chất vấn đại bá nhà bên: “Sao các ngươi lại không học giỏi? Làm hại chúng ta lại phải chuyển nhà….”
“Huyền Lương treo cổ. Là nói về một người vô cùng cố gắng chăm chỉ học tập, mệt mỏi cũng không nghỉ ngơi. Hắn buộc tóc treo lên xà nhà, mỗi khi gục đầu ngủ sẽ bị kéo đau, hắn còn cầm một cái dùi, cảm thấy mệt mỏi sẽ đâm vào đùi mình….”
Tịch Thiên nghe xong, mặt đầy vẻ sợ hãi.
Đến đêm, Tiểu Thiên ngáp một cái, dụi mắt, đột nhiên nhìn thấy nhị ca Tiểu Nguyện đi về phía mình, lập tức khóc kêu: “Đệ không có buồn ngủ, nhị ca huynh đừng dùng dùi đâm đệ….”
Phụ thân nghe tiếng xông tới che trở, cả giận nói: “Tiểu Nguyện, sao con lại muốn dùng dùi đâm Tiểu Thiên?”
Tịch Nguyện dở khóc dở cười.
“Hương Cửu Linh, ủ ấm chăn. Là nói về một đứa nhỏ vô cùng hiếu thuận với cha mẹ, mới chín tuổi đã biết giúp phụ mẫu ủ ấm chăn rồi mới để bọn họ ngủ.”
“Chín tuổi à….” Tiểu Thiên đếm đầu ngón tay, ánh mắt lóe sáng cẩn thận suy nghĩ.
Đêm đó.
“Phụ thân cha ngủ đi, con đã đem giường và chăn đơn ủ thiệt nhiều nhiệt. Tiểu Thiên rất hiếu thuận đúng không?”
Phụ thân trán tỏa khói đen.
“Tiểu Thiên…. bây giờ là mùa hè mà, vốn đã nóng đến nổi ngủ không nổi….”
Khi Tịch Thiên mười bốn tuổi, cố gắng học cổ văn.
“Tiểu Thiên, hôm nay học đến đâu rồi? Có hiểu không? Nói cho phụ thân nghe một chút.”
“Dạ, Tiểu Thiên học đến câu này, ‘bần tiện chi giao bất khả vong tao khang* chi thê, bất hạ đường’, đại khái là nói một người vừa nghèo lại hèn quyết không thể quên thê tử bộ dạng như cám bã của mình, nếu không sẽ bị đưa đến công đường. Cha, người làm sao có bộ dạng giống cám bã được?”
“>_<…., Tiểu Thiên, con ngắt câu sai rồi, phải là ‘bần tiện chi giao bất khả vong, tao khang chi thê bất hạ đường’ mới đúng. Ý là nói một người không thể quên bằng hữu kết giao khi nghèo khó, không thể bỏ rơi thê tử lấy về khi còn ăn cám bã….”
Tịch Thiên rất nghiêm túc tiêu hóa, một lúc lâu sau hỏi: “Phụ thân, có phải một người bằng hữu kết giao khi phú quý thì có thể tùy ý quên, lúc chưa ăn cám bã lấy về thê tử có thể tùy tiện vứt?”
Tiểu Thiên đọc thơ cổ.
“Trúc ngoại hoa đào tam lưỡng chi, xuân giang thủy noãn áp* tiên chi…., Phụ thân, vì sao là vịt nói trước nước ấm? Ngan đâu? Cá trong nước đâu? Con tôm đâu? Rắn nước đâu? Còn có chuột nước đâu?”
“>_<….”
“Sàng tiền minh nguyệt quang, nghi thị đích thượng sương…., Cha, mắt của Lí Bạch thật không tốt, rõ ràng là ánh sáng, hắn lại nhìn thành sương, ha ha a….”
“>_<….”
“Lâm ám thảo kinh phong, tướng quân dạ dẫn cung. Bình minh tầm bạch vũ, một tại thạch lăng trung. Cha, người tướng quân kia rất nhàn hay sao? Hắn vì sao phải bắn tảng đá?”
“Không phải, tướng quân này cho là hắn đang bắn con hổ.”
“Hắn bắn con hổ, lại bắn trên tảng đá, tiễn pháp của hắn thật kém, kém hơn nhị ca nhiều.”
“….”
“Còn có, mũi tên kia rất đắt sao? Vì sao bắn rồi sáng hôm sau còn muốn đi tìm? Nếu tướng quân này không đi tìm, người khác sẽ không biết hắn đã bắn trúng tảng đá, hắn thật sự rất ngốc ngếch.”
“>_<….”
“Sinh đương tác nhân kiệt, tử diệc vi quỷ hùng. Chí Tịch tư Hạng Võ, bất khẳng quá Giang Đông. Phụ thân, Hạng Võ vì sao không chịu qua Giang Đông? Hay là hắn say sóng?”
“>_<….”
“Tiền bất kiến cổ nhân, hậu bất kiến lai giả. Niệm thiên đích chi du du, độc sảng nhiên nhi thế hạ! Cha, người này là ai vậy? Lá gan thật nhỏ. Chẳng qua là trước mặt, sau lưng đều không nhìn thấy người thôi, thế mà sợ phát khóc. Ngày hôm qua mọi người đều ra ngoài, con một mình ngồi trong phòng tối, cũng không có khóc đâu.”
“>_<….”
Tịch Thiên mười sáu tuổi. Một ngày, phụ thân nhìn thấy một câu chuyện về câu đối, là như vậy: “Trước kia có một phu tử, tính tình rất nghiêm cẩn. Hôm nay, một tiểu thư đồng ở trên đường nhặt được một bông hoa rất đẹp, không nỡ vứt bỏ, liền trộm giấu trong tay áo mang đến học đường. Nhưng vẫn bị phu tử nhìn thấy, liền ra một vế trên ‘tiểu thư đồng ám tàng xuân sắc’. Tiểu thư đồng kia rất thông minh, một chút liền đối lại: ‘lão phu tử minh xác thu hào’*.”
Phụ thân cảm thấy câu chuyện này vô cùng thú vị, liền gọi tiểu nhi tử đến.
“Tiểu Thiên, con đến đây.”
Tiểu Thiên nghe lời ngồi xuống.
Phụ thân kể câu chuyện trên cho hắn nghe, nhưng không nói ra vế dưới, “Tiểu Thiên à, con thử đối vế dưới này xem.”
Tiểu Thiên hoảng sợ, “Con…. con đối?”
“Đúng vậy. Không phải phụ thân đã dạy con cách đối câu đối sao?”
Tịch Thiên nâng khuôn mặt nhỏ, nhăn mày suy nghĩ, toàn bộ khí lực đều xuất ra, cũng nghĩ không được.
“Tiểu Thiên,” Phụ thân dùng giọng điệu giáo dục chuyên nghiệp hướng dẫn từng bước, “Chúng ta có thể tách ra để đối. Vế trên là tiểu thư đồng, vế dưới đương nhiên cũng phải dùng một nhân vật trong câu chuyện này, là gì?”
Câu chuyện này chỉ có hai người, cho nên Tiểu Thiên lập tức nói: “Phu tử.”
“Thông minh.” Phụ thân khích lệ nói, “Còn có ‘ám’, ám đối với gì?”
“Minh?”
“Đúng vậy. Kế tiếp là tàng? Chữ này đối không dễ, chúng ta nhảy cóc, xuân, con nói xuân nên đối với gì?”
“Đông?”
“Không phải.”
“Hạ?”
“Không phải.”
“Thu?”
“Đúng rồi, Tiểu Thiên thật thông minh. Con nghĩ xem, vế trên là tiểu thư đồng ám tàng xuân sắc, vế dưới nên là lão phu tử minh cái gì thu cái gì? Gợi ý cho con, đó là một thành ngữ, phụ thân đã dạy cho con rồi.”
Tiểu Thiên rất nghiêm túc suy nghĩ. Minh cái gì thu cái gì?
Gãi gãi đầu, nhìn trái, nhìn phải, đột nhiên thấy nhị ca nhà mình đang cùng Tây Thi đậu hũ ngoài cửa mắt đi mày lại, lập tức nhớ tới một câu.
“Lão phu tử minh tống thu ba*!”
Phụ thân té ngã, mà ngay cả Tiểu Nguyện cũng nhịn không được chạy đến gõ đầu: “Dốt nát! Cho dù là thu ba thì cũng nên là ám tống thu ba* chứ!”
“Có lẽ phu tử kia thật dũng cảm đâu?”
“>_<….”
Từ đó về sau, phụ thân không bao giờ vọng tưởng Tiểu Thiên có thể đối câu đối.
(hoàn)
* Hai: Chữ hai Tiểu Thiên dùng ở đây là ‘lưỡng’(两), thường dùng chỉ số lượng.
* Tao khang: Cám bã.
* Áp: vịt.
* Thầy đồ đối là ‘tiểu thư đồng giấu diếm xuân sắc’, tiểu thư đồng đối lại ‘phu tử nhìn rõ mọi việc’.
* Lão phu tử minh tống thu ba: Dịch ra đại khái là lão phu tử công khai đưa tình.
* Ám tống thu ba: Là liếc mắt đưa tình.
