VỢ NGƯỜI SINH VIÊN
Khi đang đọc Rilke - một thi sĩ mà anh ngưỡng mộ - cho nàng nghe, thì nàng thiếp đi đầu gối lên cái gối của anh. Anh thích đọc to, và anh đọc khá hay - giọng anh vang, tự tin, khi trầm đục u sầu, khi cao, khi hồi hộp. Lúc đọc anh không bao giờ rời mắt khỏi trang sách và chỉ ngừng lại để với lấy điếu thuốc trên tủ đầu giường. Đó là một chất giọng ấm áp đưa nàng vào giấc mơ về những đoàn lữ hành ra đi từ những thành phố có tường bao quanh và những người đàn ông râu tia mặc áo choàng. Nàng lắng nghe anh được vài phút rồi nhắm mắt lại thiếp đi.
Anh vẫn tiếp tục đọc vang. Bọn trẻ đã ngủ được mấy tiếng rồi, bên ngoài thỉnh thoảng có tiếng bánh xe rít bên vệ đường ướt át. Một đỗi sau anh đặt cuốn sách xuống và xoay người trên giường để với tay tới ngọn đèn ngủ. Nàng bất chợt mở mắt, vẻ hoảng sợ, chớp chớp mắt mấy lần. Anh thấy mí mắt nàng trông có vẻ nặng nề và u ám dị thường khi chúng cứ chớp chớp trên đôi mắt bất động vô hồn. Anh nhìn nàng đăm đăm.
"Em ngủ mê à?"
Nàng gật đầu rồi nhấc tay lên sờ mấy cái cuốn tóc hai bên đầu. Ngày mai là thứ Sáu, ngày nàng dành cho đám trẻ từ bốn đến bảy tuổi ở Chung cư Woodlawn. Anh vẫn nhìn nàng, tì người trên một khuỷu tay, cùng lúc cố kéo tấm khăn trải giường cho ngay lại bằng tay còn rảnh. Nàng có khuôn mặt mịn màng với lưỡng quyền nhô cao; cặp lưỡng quyền đó, thỉnh thoảng nàng khẳng định với bạn bè rằng nàng thừa hưởng từ cha nàng, người có một phần tư dòng máu Nez Perce [1] trong người.
[1]: Một bộ tộc da đỏ sống ở vùng Pacific Northwest, Hoa Kỳ.
Rồi: "Mike, làm cho em một cái sandwich nhỏ kẹp gì đó đi. Bơ, rau diếp và cho muối lên bánh mì nhé.”
Anh không làm gì hết cũng không nói gì hết vì anh muốn ngủ. Nhưng khi anh mở mắt nhìn nàng vẫn thức, nhìn anh.
"Em không ngủ được sao, Nan?" anh nói, rất quả quyết. "Muộn rồi."
"Em muốn ăn cái gì đó", nàng nói. "Chân tay em không hiểu sao đau nhừ, mà em lại đói bụng."
Anh rên rẩm một cách thái quá khi lăn xuống giường.
Anh làm cho nàng một cái sandwich và mang vào trên một cái đĩa cạn lòng. Nàng ngồi thẳng dậy trên giường mỉm cười khi anh vào phòng, rồi luồn một cái gối ra sau lưng, đỡ lấy cái đĩa. Trong cái áo ngủ trắng trông nàng như bệnh nhân bệnh viện.
"Em mơ buồn cười quá."
"Em mơ thấy gì?" anh nói, leo vào giường và nằm quay mặt đi chỗ khác. Anh nhìn trân cái tủ đầu giường. Rồi anh từ từ nhắm mắt lại.
"Anh có thực sự muốn nghe không?" nàng nói.
"Có," anh nói.
Nàng ngả người thoải mái trên gối và khều một miếng vụn bánh trên môi.
"Ừm. Dường như đó là một giấc mơ dài ngoẵng, anh biết không, chằng chịt các mối quan hệ, nhưng bây giờ thì em không nhớ hết. Lúc mới thức dậy em nhớ rất rõ ràng, bây giờ mọi thứ bắt đầu mờ nhạt đi rồi. Em ngủ được bao lâu, Mike? Chuyện đó không thành vấn đề lắm, em đồ là vậy. Dù sao đi nữa, em nhớ em mơ thấy bọn mình nghỉ qua đêm ở một chỗ nào đó. Em không biết các con ở đâu, chỉ có anh và em ở một khách sạn nhỏ hay đại loại thế. Chuyện diễn ra trên một cái hồ lạ. Có một cặp vợ chồng khác, lớn tuổi hơn, đang ở đó và họ muốn chở mình đi một vòng bằng xuồng máy." Nàng bật cười, nhớ lại, và nhổm người khỏi gối. "Chuyện kế tiếp mà em nhớ là mình ở trên xuồng. Chỉ có điều hóa ra là họ chỉ có một ghế ngồi trên xuồng, một cái kiểu như băng ghế ở đằng trước, nó chỉ đủ rộng cho ba người ngồi thôi. Anh với em đang tranh cãi nhau ai phải hy sinh ngồi bó rọ phía sau. Anh nói để anh, còn em nói để em. Nhưng rốt cuộc em chui vào phía sau xuồng. Nó chật đến nỗi làm em đau chân, và em sợ rằng nước sắp tràn qua mạn xuồng. Thế rồi em thức giấc."
"Một giấc mơ lạ," anh cố buông một câu bình luận và nhột nhạt cảm thấy nên nói thêm gì đó. "Em có nhớ Bonnie Travis không? Vợ của Fred Travis ấy. Cô ấy nói cô ấy từng có những giấc mơ màu sắc."
Nàng nhìn cái sandwich trên tay rồi cắn một miếng. Khi nuốt xong, nàng rà lưỡi sau vành môi và giữ thăng bằng cái đĩa trong lòng, với tay ra sau vỗ gối cho phình lên. Rồi nàng mỉm cười và lại tựa vào gối.
"Anh có nhớ cái lần mình nghỉ qua đêm bên sông Tilton không Mike? Cái lần mà sáng hôm sau anh câu được con cá to đùng ấy?" Nàng để tay lên vai anh. "Anh nhớ chuyện đó không?" nàng nói.
Nàng thì nhớ. Những năm qua nàng hiếm khi nghĩ về chuyện đó, nhưng dạo gần đây chuyện đó hay quay lại với nàng hơn. Khoảng một hai tháng sau khi cưới, họ đi chơi xa vào dịp cuối tuần. Đêm hôm ấy họ ngồi bên một đống lửa nhỏ, ngâm một trái dưa hấu xuống sông cho lạnh, và nàng chiên món thịt heo hộp hiệu Spam, trứng và đậu hộp cho bữa khuya rồi bánh kếp, thịt heo hộp Spam và trứng trong cái chảo đen thui vào sáng hôm sau. Nàng làm cháy chảo trong cả hai lần nấu, và họ chẳng bao giờ đun sôi được cà phê, nhưng đó là một trong những quãng thời gian đẹp nhất họ từng có. Nàng nhớ đêm đó anh cũng đọc thơ cho nàng nghe: Elizabeth Browning và mấy bài thơ trong tập Rybáiyát[2] . Họ phải đắp thật nhiều chăn đến nỗi chân nàng hầu như không thể ngọ nguậy dưới toàn bộ sức nặng ấy. Sáng hôm sau một con cá hồi to mắc câu, mọi người dừng xe trên con đường bên kia sông để xem anh kéo con cá vào.
[2]: Tức tập thơ Rubai - một dạng thơ của Ba Tư.
"Này, anh có nhớ hay không?" nàng nói, vỗ vai anh. "Mike?"
"Anh nhớ," anh nói. "Anh khẽ cựa mình, mở mắt. Anh không nhớ rõ lắm, anh nghĩ vậy. Cái anh nhớ là mái tóc chải chuốt cẩn thận và những ý tưởng sống sít dở hơi về cuộc sống và nghệ thuật, và anh không muốn nhớ những thứ ấy.
"Chuyện đó lâu rồi Nan," anh nói.
"Hồi đó mình vừa học xong phổ thông. Anh chưa vào đại học," nàng nói.
Anh đợi, rồi anh chống người trên cánh tay và ngoảnh đầu nhìn nàng qua vai. "Em sắp ăn xong cái sandwich chưa, Nan?" Nàng đang ngồi thẳng lưng trong giường.
Nàng gật đầu đưa cho anh cái đĩa.
"Anh tắt đèn đây," anh nói.
"Nếu anh muốn," nàng nói.
Rồi anh lại buông người xuống giường và duỗi chân ra chạm vào chân nàng. Anh nằm yên một lúc và sau đó cố thư giãn.
"Mike, anh không buồn ngủ đấy chứ?"
"Không," anh nói. "Không buồn ngủ tí nào."
"Ừa, đừng ngủ trước em," nàng nói. "Em không muốn thức một mình."
Anh không trả lời, nhưng anh nhích tới gần nàng hơn một chút, vẫn nằm nghiêng. Khi nàng vòng tay quanh người anh và xòe bàn tay đặt trên ngực anh, anh nắm mấy ngón tay nàng bóp nhẹ. Nhưng trong chốc lát anh buông tay xuống giường, thở dài.
"Mike? Cưng ơi? Em muốn anh xoa chân cho em. Chân em đau," nàng nói.
"Chúa ơi," anh thì thào. "Anh buồn ngủ lắm rồi."
"Ôi, em muốn anh xoa chân cho em và nói chuyện với em. Vai em cũng đau. Nhưng chân đau hơn."
Anh quay sang và bắt đầu xoa chân nàng, rồi lại ngủ thiếp đi, tay gác trên hông nàng.
"Mike?"
"Gì đấy Nan? Nói với anh là cái gì đi."
"Em muốn anh xoa khắp người em," nàng nói và ngả người nằm xuống. "Tối nay cả chân tay em đều đau." Nàng co đầu gối lên thành một cái tháp bên dưới chăn.
Anh thoáng mở mắt trong bóng tối rồi nhắm lại. "Đau như trẻ đang lớn, hả?"
"Ôi Chúa, vâng," nàng nói, ngọ nguậy ngón chân, vui mừng vì lôi được anh ra. "Hồi mười, mười một tuổi em đã to bằng bây giờ. Giá mà anh thấy em hồi đó! Em lớn nhanh quá nên tay chân em lúc nào cũng đau. Anh không thế sao?"
"Không gì?"
"Anh không bao giờ cảm thấy mình lớn lên à?"
"Anh không nhớ," anh nói.
Cuối cùng anh cũng chống khuỷu tay ngồi dậy, bật một que diêm, và nhìn đồng hồ. Anh lật gối sang bên kia cho mát hơn rồi lại nằm xuống.
Nàng nói, "Anh buồn ngủ à, Mike. Em ước gì anh muốn nói chuyện."
"Được rồi," anh nói, không nhúc nhích.
"Chỉ cần ôm em và dỗ em ngủ thôi. Em không ngủ được," nàng nói.
Anh quay sang choàng tay qua vai nàng trong khi nàng nghiêng người nằm quay mặt vào tường.
"Mike?"
Anh nhịp ngón chân vào chân nàng.
"Sao anh không kể em nghe về những thứ anh thích và không thích."
"Giờ thì chẳng biết gì hết," anh nói. "Nếu thích thì em kể đi," anh nói.
"Nếu anh hứa sẽ kể cho em. Anh có hứa không?"
Anh nhịp vào chân nàng lần nữa.
"Ừm..." nàng nói và nằm ngửa lại, hài lòng. "Em thích đồ ăn ngon, steak và khoai tây nướng cháy sém, đại loại vậy. Em thích những cuốn sách và tạp chí hay, thích đi tàu ban đêm, và những lúc đi máy bay." Nàng dừng lại. "Dĩ nhiên em kể những thứ này không theo một thứ tự yêu thích nào hết. Nếu phải kể theo thứ tự yêu thích thì em sẽ phải nghĩ ngợi. Nhưng em thích đi máy bay. Cái khoảnh khắc rời mặt đất mình cảm thấy dù chuyện gì xảy ra thì cũng chấp nhận được." Nàng gác chân lên mắt cá anh. "Em thích thức khuya rồi sáng hôm sau nằm lì trên giường. Em ước mình có thể thường xuyên làm thế, chứ không chỉ thỉnh thoảng. Và em thích sex. Đôi khi em thích được sờ nắn một cách bất ngờ. Em thích đi xem phim và sau đó uống bia với bạn bè. Em thích có bạn. Em rất quý Janice Hendricks. Em thích đi nhảy ít nhất tuần một lần. Em thích lúc nào cũng có quần áo đẹp. Em thích có thể mua quần áo đẹp cho con bất cứ lúc nào chúng cần mà không phải đợi. Laurie cần có quần áo đi chơi lễ Phục sinh. Và em muốn kiếm cho Gary một bộ vest hay gì đó. Nó lớn rồi. Em muốn anh cũng có bộ vest mới. Thực sự anh cần có vest mới hơn cả nó. Và em muốn chúng mình có chỗ ở của chúng mình. Em muốn thôi phải mỗi năm hay cách năm lại chuyển nhà lòng vòng. Trên hết," nàng nói, "em muốn hai chúng mình có thể sống một cuộc sống trung thực mà không phải lo lắng về tiền bạc, hóa đơn và những thứ tương tự. Anh buồn ngủ rồi," nàng nói.
"Chưa mà," anh nói.
"Em không nghĩ ra thêm gì nữa. Tới lượt anh. Kể em nghe anh thích gì đi."
"Anh không biết. Nhiều thứ lắm," anh lúng búng.
"Nào, kể đi. Mình chỉ nói chuyện mà, đúng không?"
"Anh ước gì em để cho anh yên, Nan." Anh lại quay sang phần giường của anh và thõng tay xuống qua mép giường. Nàng cũng quay sang và ép vào người anh.
"Mike?"
"Jesus," anh nói. Rồi: "Thôi được. Để anh duỗi chân ra một lúc đã, rồi anh sẽ tỉnh dậy."
Một lúc sau nàng nói, "Mike? Anh ngủ rồi à?" Nàng lắc vai anh nhè nhẹ, nhưng không có phản ứng gì. Nàng nằm đó một lúc rúc vào người anh, cố ngủ. Đầu tiên nàng nằm yên, không cựa quậy, áp vào anh và chỉ thở rất nhẹ, rất đều đặn. Nàng cố điều chỉnh nhịp thở sao cho nàng hít vào thở ra cùng nhịp với anh. Nhưng vô ích. m thanh nho nhỏ phát ra từ mũi anh khiến mọi thứ vô ích. Có tiếng khò khè trong lồng ngực anh nữa. Nàng lại xoay trở và áp mông vào mông anh, dang tay qua mép giường và thận trọng kề đầu ngón tay lên bức tường lạnh. Tấm chăn đã tụt xuống chân giường, nàng có thể cảm thấy luồng gió khi nhúc nhích chân. Nàng nghe tiếng hai người lên cầu thang vào căn hộ bên cạnh. Ai đó cười khùng khục trước khi mở cửa. Rồi nàng nghe thấy tiếng ghế kéo lê trên sàn. Nàng lại loay xoay. Nhà bên cạnh có tiếng giật nước toa lét, rồi lại có tiếng giật nước. Nàng lại xoay, lần này nằm ngửa ra, cố gắng thư giãn. Nàng nhớ một bài báo nàng đọc được trên một tạp chí: Nếu tất cả xương, cơ và khớp trong cơ thể có thể hội nhau trong một sự thư giãn hoàn hảo, giấc ngủ gần như chắc chắn sẽ đến. Nàng thở một hơi dài, nhắm mắt, nằm bất động tuyệt đối, hai cánh tay thẳng bên người. Nàng cố thư giãn. Nàng cố tưởng tượng ra chân nàng được treo lên, bao trong cái gì đó giống như gạc. Nàng xoay người nằm sấp lại. Nàng nhắm mắt, rồi lại mở ra. Nàng nghĩ về những ngón tay nằm cong queo trên ga giường ngay trước môi nàng. Nàng nhấc một ngón tay lên rồi buông xuống ga giường. Nàng lấy ngón cái sờ cái nhẫn cưới trên ngón tay đeo nhẫn của nàng. Nàng xoay người nằm nghiêng rồi lại nằm ngửa. Và rồi nàng bắt đầu cảm thấy sợ, và trong một khoảnh khắc mong chờ không lý giải được nàng cầu nguyện để đi vào giấc ngủ.
Xin Chúa hãy cho con ngủ.
Nàng cố ngủ.
"Mike," nàng thì thào.
Không có tiếng trả lời.
Nàng nghe tiếng một trong mấy đứa con trở người trên giường va vào tường phòng bên cạnh. Nàng lắng nghe và lắng nghe nhưng không có âm thanh nào khác. Nàng đặt tay phía trước ngực trái và cảm thấy nhịp tim đập tràn vào mấy ngón tay. Nàng xoay người nằm sấp và bắt đầu khóc, đầu trượt khỏi gối, miệng áp vào ga giường. Nàng khóc. Và nàng trèo ra từ phía chân giường.
Nàng rửa tay, rửa mặt trong phòng tắm. Nàng đánh răng. Nàng đánh răng và tự ngắm mình trong gương. Nàng bật sưởi trong phòng khách lên. Rồi nàng ngồi xuống bàn trong bếp, co chân lên trong chiếc áo ngủ. Nàng lại khóc. Nàng châm một điếu từ gói thuốc trên bàn. Một lát sau nàng quay lại phòng mặc áo choàng vào.
Nàng ghé phòng các con. Nàng kéo chăn lên tận vai con trai. Nàng quay về phòng khách ngồi vào một cái ghế to. Nàng lật qua một cuốn tạp chí, cố đọc. Nàng nhìn các tấm ảnh và cố gắng tiếp tục đọc. Thỉnh thoảng có xe đi ngang trên đường, khi đó nàng ngẩng lên. Cứ mỗi xe đi ngang nàng lại chờ đợi, lắng nghe. Và rồi nàng lại nhìn xuống cuốn tạp chí. Có một chồng tạp chí trên kệ sau cái ghế to. Nàng lật qua tất cả.
***
Khi ngoài trời bắt đầu sáng nàng đứng dậy. Nàng đến bên cửa sổ. Bầu trời không mây phía trên những ngọn đồi bắt đầu chuyển sang màu trắng. Những hàng cây và dãy căn hộ hai tầng bên kia đường bắt đầu hiện rõ trong khi nàng ngắm nhìn. Bầu trời trắng hơn, ánh sáng nhanh chóng lan ra từ phía sau các ngọn đồi. Trừ những lần nàng thức giấc cùng với một trong các con (nàng không tính bởi vì những lần đó nàng không nhìn ra ngoài, chỉ vội vã quay lại giường hoặc ra nhà bếp), nàng chỉ thấy mặt trời mọc vài lần trong đời và đó là hồi nàng còn bé. Nàng biết không có lần nào giống như thế này. Cả trong các bộ phim nàng đã xem lẫn trong các cuốn sách nàng đã đọc chưa bao giờ nàng thấy một bình minh kinh khủng như thế này.
Nàng chờ đợi rồi nàng nhích ra phía cửa, mở khóa, bước ra ngoài cổng. Nàng kéo áo choàng lên che cổ. Không khí ướt và lạnh. Dần dần mọi thứ đều hiện rất rõ. Nàng nhìn mọi thứ cho đến ánh mắt nàng níu lại trên quầng ánh sáng đỏ nhấp nháy phía tháp radio trên ngọn đồi đối diện.
***
Nàng băng ngang căn hộ lờ mờ sáng, trở vào trong phòng ngủ. Anh nằm cong queo ngay giữa giường, chăn nùi vào bên vai, đầu nửa trên nửa dưới gối. Trông anh có vẻ tuyệt vọng trong giấc ngủ nặng nề, hai cánh tay soãi ra phần giường của nàng, hàm nghiến chặt. Trong khi nàng nhìn anh, căn phòng trở nên rất sáng và tấm ga giường nhạt màu bỗng trắng lấp lóa trước mắt nàng.
Nàng bập môi thành tiếng rồi quỳ xuống. Nàng chìa hai tay đặt trên giường.
"Lạy Chúa," nàng nói. "Lạy Chúa, ngài có giúp đỡ chúng con không, lạy Chúa?" nàng nói.
