Mai liếc nhìn Bình ca, hắn đằng hắng hai ba tiếng mới nói:
- Cha nương, con muốn lấy nước thốt nốt làm đường bán kiếm ít tiền.
- Hả?
Hai vợ chồng đều giật mình. Đường giá cao, nếu dễ dàng lấy được thì ai không muốn chứ.
- Tụi con có cách lấy nước, không sợ té.
Bình ca nói tiếp như hiểu câu hỏi của hai người. Mai chen miệng nói:
- Cách này không sợ té, nhưng nhà mình không được nói người khác biết. Mình mới có thể kiếm được tiền.
Cha nương nhìn nhau rồi hỏi:
- Cách gì?
- Cách này không khó, cha nhìn là biết. A Phúc, đệ không được nói ai biết cách nhà mình lấy nước thốt nốt, biết không?
Mai nhấn mạnh lại lần nữa, hỏi a Phúc cũng là nhắc mọi người việc này thực quan trọng.
- Đệ biết, đệ sẽ không nói.
- Ta sẽ không nói.
Cúc tỷ cũng đáp.
- Được rồi, ta và nương con sẽ không nói. Cách gì?
Bốn đứa nhỏ nhìn nhau gật đầu.
- Ăn cơm xong con dẫn cha nương đi xem.
Thấy mấy đứa nhỏ thần thần bí bí, hai vợ chồng cũng hiếu kỳ. A Phúc thì khỏi nói, hắn và cơm, nuốt nhanh, còn hối thúc cả nhà. Ăn cơm xong, không
nghỉ trưa mà cả nhà đi ra chỗ mấy cây thốt nốt. Xung quanh không một
bóng người, ruộng Lưu bá gần họ nhất cũng không có ai, chắc về nghỉ
trưa.
Hôm trước bốn đứa nhỏ làm thử trên cây dừa thấp, sau đó là
cây thốt nốt thấp nhất. Thang bằng cây tre, vòng dây an toàn, dây buộc
đã có, thậm chí mấy ống tre đựng nước thốt nốt cũng đã làm xong.
Nhìn thấy Bình ca bước lên mấy chạc tre đi lên, cha Mai ngẩn người, đúng là
không khó. Đến hơn nửa cây, Bình ca còn lấy một sợi dây thừng tròng vào
người rồi mới leo tiếp. Đầu kia dây thừng buộc quanh ngọn cây thốt nốt.
Nhìn thấy vẻ mặt cha nương, Cúc tỷ, a Phúc ngạc nhiên, bốn đứa đều cười tủm
tỉm. Cha kêu Bình ca xuống rồi tự mình leo lên, chạc tre cũng đủ chắc
cho người lớn, nhưng phải thường để ý thay đổi tre khô mục mới được.
- Con leo được không?
A Phúc hỏi. Đương nhiên là không ai cho hắn leo. Cha xuống hỏi cách làm, nhìn mấy cây thốt nốt còn lại nói:
- Cha thấy được, mấy đứa theo cha làm tiếp mấy cho mấy cây kia. Nhưng để cha lên lần đầu buộc dây thừng.
- Dạ cha.
- Nương biết nấu đường thốt nốt không? Làm khuôn sao?
Mai hỏi nương, cô vẫn chưa nghĩ được làm sao có khuôn đổ.
- Khuôn là gì? Nương có nghe nói cách nấu, không khó.
À, ở đây chưa có khái niệm khuôn.
- Vậy làm sao mang đường đi bán, mang cả nồi sao?
- Không, người ta nấu xong đổ vào lá thốt nốt được gói như bánh tét.
A, thì ra là vậy, mình chặt lá về chuẩn bị mới được.
Cả nhà chia hai nhóm, một nhóm theo cha đi chặt tre, bện dây; còn lại
nương, a Cúc và Mai kéo lá thốt nốt về phơi nắng cho dốt, lau sạch để
làm khuôn gói. Cúc tỷ còn chùi rửa một cái nồi lớn thật sạch đem phơi
ráo nước dành riêng nấu đường. A Cúc rất ít nói nhưng luôn làm việc ổn
thoả, không đợi người khác nhắc đã biết ý mà làm.
Hơn một canh giờ sau, cha đã về nhà, trên tay còn xách một quài thốt nốt.
- Ta đặt thử sáu ống tre rồi, chiều nay lên xem.
- Tối nay ta cũng nấu thử xem sao. Nấu ít thôi.
Bình ca theo nương, Cúc tỷ mài lưỡi liềm và mấy con dao. Bốn đứa nhỏ thức
dậy từ sáng sớm, không ngủ trưa, lại chạy ngoài nắng nên giờ đều mệt mỏi nằm ở sạp tre, líu ríu nói chuyện một hồi sau liền ngủ.
Mặt trời đi dần về phía biển, Lê tứ vác cuốc mới làm trên tay ra ruộng thử cuốc
đất, cũng vừa tay, không nhẹ không nặng. Nhà chỉ có cái cuốc này, việc
cuốc đất nặng nhọc này là ông làm. Nhưng trời sắp mưa, một mình ông cuốc ba mẫu ruộng sợ không kịp, hay là trồng khoai đậu nhiều hơn? Ban đầu
ông tính trồng ba mẫu lúa, khai hoang thêm nửa mẫu trồng khoai đậu.
Tối qua sấm sét đùng đùng, sợ mùa mưa đến sớm, một mình ông sẽ không làm
kịp. Người bên cha đã bỏ nửa tháng đi biển làm nhà, không thể nhờ thêm
được. Lương thực năm nay trong nhà cha nương chưa tích trữ đủ cho đến
thu hoạch, tiền cũng đã cho ông dựng nhà.
Nhìn mấy cây thốt nốt
gần đó, gần bìa rừng còn mấy hàng cây thốt nốt nữa ông chợt thấy có hy
vọng. Nếu làm được, kiếm tiền mua lương thực qua năm nay. Vác cuốc về
nhà, nhìn từ xa ngôi nhà mới nằm lẫn trong mảng xanh cây cối. Một niềm
vui hiện lên trong mắt.
Lúc nhỏ, cha nương không hề thiên vị, đôi khi còn muốn ông nhường nhị ca, tam ca. Ông không hiểu tại sao, nhà
người khác thì anh trai lớn nhường em, nhà ông lại không giống. Lớn lên
một chút ông mới hiểu nương là kế mẫu, là nương ruột của ông, không phải nương ruột thịt của nhị ca, tam ca. Người ta cứ nghĩ nương sẽ thiên vị
ông mà chèn ép hai anh trai. Để nương không khó xử, ông luôn nhịn xuống, lui một bước.
Dần thành quen, trong nhà ông ít khi ý kiến, không tranh không giành, cha kêu gì làm nấy. Thật ra ông tình nguyện làm vậy, mình may mắn hơn tam ca, mình có nương săn sóc đến lớn. Nương muốn chăm sóc tam ca cũng không được. Tam ca luôn bài xích, tránh né sự quan tâm
của nương. Cưới vợ sinh con cũng vậy, ông luôn nhắc mấy đứa nhỏ nhường
nhịn.
Cho đến khi ông bị gãy chân trong một lần đi biển. Sức lao
động giảm, không thể ra biển một mình, vợ con tám người sau này đều khó
sống tốt ở làng chài. Nhà Lưu ca chỉ có a Tương là con trai, ở làng chài cũng không thuận lợi. Theo lời Lưu tẩu chuyển nghề làm nông, đàn bà con gái còn giúp được, trồng lúa, khoai, bắt cá sông cũng sống được. Năm
ngoái đến thăm thấy sinh hoạt nhà Lưu ca ông đã muốn chuyển, còn dùng
dằng chưa đi là sợ nương buồn, cha không đồng ý.
Cũng may, mọi
việc thuận lợi, giờ ông cố gắng làm lụng nuôi vợ con, gửi lương thực cho cha nương. Ở đây có lương thực, rau củ mà làng chài không có, mang ra
thăm nương cũng không khó khăn. Ông ra riêng nương sẽ không khó xử, tiết kiệm tiền cho a Hạnh, a Tấn lập gia đình nữa để nương an lòng.
Cuộc sống mới bắt đầu, vất vả nhưng ông không ngại, có vợ và mấy đứa nhỏ cùng làm với ông, một nhà sẽ đủ ăn đủ mặc.
