Edit: Anabeth
Beta: Mạc Điềm
- ---------------------------------
"Về vụ án nổ nhà máy hóa chất Bảo Thăng và vụ cháy nhà họ Cung, ta đã viết toàn bộ tình huống trong báo cáo xuất cảnh năm đó, ký ức hiện tại của ta không thể đầy đủ hơn nó." Nhậm Hướng Vinh làm dự phòng trước cho Nhậm Diệc, "Ta cũng không biết có thể giúp con bao nhiêu."
"Con biết, con cũng đã đọc báo cáo xuất cảnh, con sẽ hỏi một số câu hỏi không có trong báo cáo. Ví dụ, Vụ án nổ này có thể là do con người tạo ra không?" Nhậm Diệc hỏi.
Nhậm Hướng Vinh lắc đầu: "Nguyên nhân sự cố là do nổ vinyl acetate đốt cháy đồ vật đồng thời dẫn lan làm các hóa chất khác cũng cháy theo, gây ra vụ nổ dây chuyền. Theo điều tra, nguyên nhân gây ra vụ nổ vinyl acetate là do khi chuyển hóa chất vào lò phản ứng, các công nhân đã để các thành ống nhựa bị cọ xát sinh ra sự tĩnh điện, tia lửa điện được tạo ra bởi tĩnh điện đã đốt cháy khí dễ bay hơi của hóa chất. Nhưng đây đều là phán đoán dựa trên các loại vật chứng còn lại sau sự cố, trên thực tế khi đó toàn bộ phân xưởng đã bị nổ tung, 12 công nhân và kỹ thuật viên tử vong tại chỗ, rốt cuộc trước khi nổ mạnh đã xảy ra chuyện gì... " Ông chỉ lên đỉnh đầu, "Chỉ có ông trời mới biết. "
"Phán đoán này tương đối hợp lý." Nhậm Diệc nói, "Các biện pháp an toàn và hiểu biết ở thời kỳ đó vẫn còn khá lạc hậu, cũng thiếu hụt các loại trang thiết bị quản chế và phòng ngừa như ngày nay."
Nhậm Hướng Vinh thở dài: "Những quy định an toàn đó, đằng sau mỗi chữ đều là một bài học kinh nghiệm được đúc kết từ máu và nước mắt." Ông nghĩ một lúc, "Chẳng lẽ kết quả điều tra nguyên nhân vụ nổ cũng có vấn đề?"
"Không, hiện tại không có bất kỳ bằng chứng nào để nghi ngờ nó là do con người cố ý gây ra."
Nhậm Hướng Vinh thở phào nhẹ nhõm: "Ta cũng cảm thấy không thể, nhưng cho dù không cố ý, một sự cố sản xuất cũng phải có người chịu trách nhiệm."
Nét mặt của Nhậm Diệc có chút nặng nề.
Cùng một sự cố sản xuất, từ trước khi hóa chất được chế tạo cho đến khi xảy ra chuyện ngoài ý muốn, trong đó mỗi một vật liệu mà mọi người chạm vào, thời gian mỗi một sự kiện phát sinh, đều có thể là cánh bướm vỗ nhẹ, cuối cùng dẫn tới cơn bão lớn kinh thiên động địa.
(có thể tìm hiểu thêm về hiệu ứng cánh bướm nha) Lấy trường hợp của nhà máy hóa chất Bảo Thăng, ví dụ, điều kiện chế tạo và độ tinh chất của nguyên liệu hóa học như thế nào, tình trạng lưu trữ và vận chuyển có đạt tiêu chuẩn không, phương pháp đóng gói và sử dụng có phù hợp với quy định không, việc quản lý và đào tạo đối với nhân viên thao tác đã thích hợp hay chưa, đề án và khả năng tổ chức cứu viện khi xảy ra sự cố đã đúng lúc đúng chỗ hay chưa, mỗi một chi tiết đều cực kỳ quan trọng đối với an toàn sản xuất. Do đó, trong những trường hợp khó thu thập bằng chứng để điều tra nguyên nhân vụ tai nạn, phía nhà sản xuất và quản lý đương nhiên phải chịu trách nhiệm lớn nhất.
Trong sự cố này, tổ điều tra cho rằng chất liệu của đường ống nhựa dẫn hóa chất đến lò phản ứng không đạt tiêu chuẩn, mà dây nối đất của thùng lưu trữ đã bị biến chất. Cả hai cùng gây ra điện trở quá lớn, tích tụ tĩnh điện, là nguyên nhân chính gây nổ; tiếp đó là khoảng cách xếp chồng, số lượng, điều khiển nhiệt độ và thông gió của các hóa chất khác trong kho không đạt tiêu chuẩn. Sau vụ nổ lần thứ nhất, nhà máy hóa chất đã không thể kiểm soát thế lửa kịp thời, vụ nổ cộng hưởng thứ hai làm tăng thêm thiệt hại do sự cố. Cuối cùng sự cố sản xuất lớn gây chấn động cả nước này đã khiến 137 người chết, 269 người bị thương, thiệt hại kinh tế lên tới 720 triệu nhân dân tệ. Ngoài ra, tổn thất do những tai họa bắt nguồn từ sự rò rỉ hóa chất tạo thành lại càng khó lường.
Vào thời điểm đó, toàn bộ các nhân viên vật tư, kỹ sư, giám đốc xưởng, đội trưởng an ninh và quản đốc của nhà máy hóa chất Bảo Thăng đều bị phạt tù, tầng lớp quản lý của Tập đoàn Bảo Thăng cũng bị cưỡng chế điều tra.
Cuối cùng, tất cả các trách nhiệm to lớn như thu mua vật liệu kém chất lượng, sử dụng thiết bị lạc hậu và không làm tròn bổn phận khi quản lý đều ụp lên người Cung Minh Vũ, vị chủ tịch tập đoàn đã "tự tử vì sợ tội".
Sau khi tiến hành tái cấu trúc tài sản, tập đoàn Bảo Thăng đã thay tên đổi họ, sau vài năm phục hồi, lần nữa chiếm giữ một vị trí trong ngành công nghiệp hóa chất.
Nhớ lại những chuyện năm đó, Nhậm Hướng Vinh vẫn buồn bã không thôi, nói về nguy hiểm và những đồng đội đã mất trong cuộc giải cứu là vành mắt không khỏi đỏ lên.
Nhậm Diệc áy náy trong lòng một phen, cảm thấy mình thật bất hiếu khi bắt cha mình một lần nữa phải hồi tưởng lại những chuyện tàn khốc trong quá khứ như vậy, anh nói: "Cha, con đã hiểu sơ sơ về vụ án nhà máy hóa chất rồi, phần còn lại con sẽ tự đi tìm tài liệu, cha nói cho con một chút về vụ hỏa hoạn tại nhà họ Cung đi. "
Nhậm Hướng Vinh lau vành mắt: "Chuyện ấy à, quá thảm, quá thảm."
Nhậm Diệc nghĩ đến mọi chuyện Cung Ứng Huyền đã gặp phải, trong lòng khó đè nén từng cơn đau xót. Không có bất kỳ ngôn ngữ hay hình ảnh nào có thể mô tả địa ngục mà Cung Ứng Huyền đã trải qua. Bất luận người nào, cho dù lòng đồng cảm, năng lực thấu hiểu cảm thông có nhiều hơn đi chăng nữa cũng không thể lĩnh hội được nỗi đau của Cung Ứng Huyền. Điều này khiến anh nảy sinh một loại căm phẫn đến bất lực.
Nhậm Hướng Vinh chậm rãi nói: "Đã qua rất nhiều năm, có rất nhiều chi tiết ta cũng không nhớ rõ, ấn tượng sâu đậm nhất là sau khi vào hiện trường vụ cháy, bốn người nhà bọn họ ôm thành một cục, co rúm dưới bệ cửa sổ phòng tắm."
Tay của Nhậm Diệc khẽ run lên.
"Cha mẹ...dùng cơ thể của họ chắn lửa cho cô con gái, cô gái kia lại chắn ở phía sau lưng cho cậu em nhỏ nhất. Một nhà ba người đều bị cháy đến không thể nhận ra, chỉ có bé trai kia là gần như không bị thương chút nào." Giọng nói của Nhậm Hướng Vinh đã nghẹn ngào, "Lúc đó cô gái kia vẫn còn sống, nghe nói phải đau đớn vô ích trong bệnh viện mấy ngày... "
Nhậm Diệc cúi đầu xuống, hô hấp trở nên đặc biệt khó khăn.
"Khi ta ôm đứa bé ấy ra ngoài, nó đã sợ đến choáng váng, không kêu không khóc..." Nhậm Hướng Vinh quay mặt đi.
Nhậm Diệc hít một hơi thật sâu, cố gắng nói bằng giọng điệu nhẹ nhàng nhất có thể: "Cha, bằng kinh nghiệm và trực giác một đời làm lính cứu hỏa của mình, cha có cảm thấy là chủ nhà phóng hỏa không?"
Nhậm Hướng Vinh im lặng một lúc: "Cho đến trước khi kết quả điều tra được đưa ra, ta chưa từng nghĩ đó là tự sát, từ bề ngoài cho thấy bọn họ có khát vọng muốn sống mãnh liệt. Tất cả con đường thông ra cửa đều bị lửa lớn chặn lại, cả gia đình trốn trong nhà tắm, nhưng trên cửa sổ phòng tắm lại có lưới chống trộm nên bọn họ không thể phá vỡ nó. "
"Không giống tự sát chút nào." Nhậm Diệc lặp lại một lần.
"Không giống." Nhậm Hướng Vinh nói, "Có điều, sau khi tiến hành tự sát lại cảm thấy hối hận cũng không phải chưa từng gặp. Vả lại vào thời kỳ đó, điều tra hỏa hoạn hoàn toàn là công việc của cảnh sát, nhiệm vụ của chúng ta đã kết thúc sau khi cứu hỏa cứu người và đệ trình báo cáo xuất cảnh. Sau này ta biết được kết quả điều tra, mặc dù cảm thấy khó tin, nhưng cũng không nghĩ quá nhiều. Dẫu sao, Cung Minh Vũ vừa trải qua một biến cố lớn như vậy, hoàn toàn có động cơ tự sát. "
"Cha có thể nhớ thêm nhiều tình tiết hơn không?"
"Những thứ ta cảm thấy quan trọng chắc chắn đã được viết trong báo cáo xuất cảnh." Nhậm Hướng Vinh suy tư nói, "Hôm qua ta còn đem bản nháp báo cáo xuất cảnh ra đọc lại một lần nên cũng nhớ được chút ít. Nguyên nhân xảy ra hỏa hoạn rõ ràng là phóng hoả, có chất dẫn cháy, lối thoát đã bị chặn một cách có chủ ý, nhưng cửa ra vào và cửa sổ vẫn còn nguyên vẹn và không có dấu vết dùng ngoại lực cưỡng chế tiến vào. "
"Vậy người đeo mặt nạ Cung Ứng Huyền nói thì sao? Lúc ấy trong nhà có còn dấu vết của người khác hay không?"
Nhậm Hướng Vinh cau mày: "Ít nhất là không khi bọn ta tiến vào, trong nhà đã bị cháy thành như thế, một người sống không thể ở lại được, vì vậy người đó nhất định đã rời đi từ lâu."
"Không có chút dấu vết nào ư?" Nhậm Diệc nói, "Cha, cha thử cẩn thận nhớ lại một lần nữa đi, có chi tiết nào tương đối đặc biệt không?"
Nhậm Hướng Vinh lại suy nghĩ hồi lâu: "Thông thường những người muốn tự sát, nhất là tự sát theo cả gia đình đều sẽ chọn phương pháp nhẹ và không đau đớn, ví như đốt khí than hay uống thuốc. Từ nhỏ Cung Minh Vũ đã là một thiếu gia nhà giàu, cả đời chưa từng chịu đau khổ, nghĩ thế nào đi nữa cũng không giống một người sẽ chọn một cách chết thảm khốc như này, chứ đừng nói đến việc đưa vợ con đi cùng. Khi xảy ra sự cố, cả nhà bọn họ đều mặc đồ ngủ, xem ra là giật mình tỉnh giấc trong lúc ngủ, điều này cũng không phù hợp với đặc điểm của người tự sát. Hơn nữa, Cung Minh Vũ là người từng ăn học ở nước ngoài, vào thời đại đó đã rất chú trọng cách ăn mặc trang hoàng. Một người lúc còn sống đã thế, lúc chết sao có thể không cần thể diện được?~
"Cha nói đúng, kể cả là người bình thường, lúc tự sát cũng muốn ra đi trong quang vinh."
"Năm đó bọn ta cùng nhau xuất cảnh, không ai nghĩ đó là tự sát, hiện trường rõ rành rành là phóng hoả. Nhưng sau khi kết quả điều tra được đưa ra, nói rằng Cung Minh Vũ vấp phải chỉ trích quá gay gắt sau sự cố tại nhà máy hóa chất nên trạng thái tinh thần không được bình thường. Do đó hết thảy lời giải thích cũng trôi chảy hơn." Nhậm Hướng Vinh đột nhiên nghĩ tới gì đó," Đợi chút... điểm nổi lửa. "
"Gì ạ?"
"Khi ta tiến vào hiện trường vụ cháy, lửa trong phòng khách rất lớn, nhưng trực giác của ta cho rằng phòng khách không phải nơi đầu tiên bốc cháy. Có vẻ như ngọn lửa chưa cháy đủ, hoặc là lúc đó còn có chi tiết khác khiến ta căn cứ theo kinh nghiệm phán đoán rằng nơi này không phải là điểm nổi lửa, mà ngọn lửa là do chất dẫn cháy làm lan ra đến nơi đó. Nhưng đây chỉ là phán đoán theo trực giác đầu tiên của ta. Là một người lính cứu hỏa, ta đưa ra phán đoán này là để đảm bảo an toàn cho bản thân và các chiến sĩ trước tiên. Thế nhưng sau này báo cáo điều tra lại cho thấy đám cháy bắt nguồn từ phòng khách, khi ấy ta cũng không nghi ngờ gì, bởi vì điều tra hỏa hoạn không phải là công việc của ta, giống như việc cảnh sát không thể tới chất vấn ta cứu hỏa bằng cách nào."
Nhậm Diệc kinh hãi: "Nếu phán đoán nơi đầu tiên bốc cháy có vấn đề, vây thì lộ trình tìm đường sống của nạn nhân cũng có vấn đề." Căn cứ theo kết cấu của ngôi nhà, bằng chứng lưu lại tại hiện trường, thể lực của nạn nhân và vị trí được phát hiện sau cùng, có thể phục chế lại đường di chuyển của người bị hại, mà điểm nổi lửa lại mang đến tác dụng then chốt trong việc phán đoán và xác định con đường ấy. Không những thế, điểm nổi lửa cũng cực kỳ quan trọng đối với việc điều tra nguyên nhân của vụ tai nạn. Do đó, thứ đầu tiên phải tìm trong bất kỳ cuộc điều tra hỏa hoạn nào chính là điểm nổi lửa.
Nếu điểm nổi lửa bị đánh giá sai ngay từ đầu, vậy thì lộ trình tìm đường sống thoát ra ngoài được mô phỏng cũng có thể sai. Giả sử điểm đầu tiên bốc cháy nằm trên đường Cung Minh Vũ về phòng ngủ, như thế thì phóng hỏa xong sẽ không thể nào đi qua nữa, vậy lúc sau sao có thể xuất hiện trong phòng tắm cùng cả nhà được? Một điểm thiếu logic như thế cũng đủ để chứng minh rằng Cung Minh Vũ không phải người phóng hoả. Dù đây chỉ là một giả thuyết, nhưng Nhậm Hướng Vinh là người đầu tiên cứu viện tại hiện trường, phán đoán dựa trên kinh nghiệm và trực giác của ông thường có ý nghĩa tham khảo cực cao.
Nhậm Diệc nói: "Cha, điểm này rất có giá trị. Cung Ứng Huyền đang sử dụng kỹ thuật hiện đại để phục chế lại những bức ảnh hiện trường năm đó, con quyết định tiến hành điều tra hỏa hoạn lại từ đầu."
Nhậm Hướng Vinh khẽ thở dài: "Con trai, nếu lúc ấy vụ án này thực sự là một vụ mưu sát, vậy những người dính dáng trong chuyện này sẽ còn nhiều hơn, con có biết các con đang phải đối mặt với cái gì không? Đã 18 năm rồi, cái giá phải trả để lật lại bản án quá nhiều."
Nhậm Diệc gật đầu chắc chắn, "Cha, cha đừng cản con."
"Ta không cản con." Nhậm Hướng Vinh bình tĩnh nói, "Tính tình con giống hệt ta, ta biết có cản con cũng vô dụng."
Nhậm Diệc nở một nụ cười thoải mái: "Cha, sứ mệnh của một người lính cứu hỏa là cứu người, buông tha cho một tên tội phạm phóng hỏa chẳng khác nào vứt bỏ một nạn nhân."
"Phục chế ảnh xong thì cho ta xem thử, biết đâu ta có thể nhớ được nhiều hơn."
"Vâng, con..." Điện thoại di động của Nhậm Diệc đột nhiên reo lên, là Cung Ứng Huyền gọi tới, "A lô?"
"Nhậm Diệc, anh có ở trung đội không?" Giọng của Cung Ứng Huyền hơi suy sụp.
"Có, sao vậy?"
"Tôi đang ở trung đội." Cung Ứng Huyền dừng một chút, nhẹ giọng nói, "Tôi muốn gặp anh."
Nhậm Diệc đứng dậy ngay lập tức: "Cậu chờ tôi, tôi đến liền."
- -----------------------------------
