"Lý thị, Trương Vĩnh An, nếu là các ngươi nếu vẫn không khai thật, bản quan muốn hạ lệnh dụng hình!"
"Đại nhân, dân phụ oan uổng, oan uổng a, dân phụ chỉ thu bạc Trương tài chủ, đem Tô Thanh cùng Mộc Vân Dao bán cho hắn, cũng không có cùng hắn tư thông." Lý thị không dám giấu diếm, khóc trời đoạt đất đem sự thật nói ra.
"Cái gì, này lão tú bà, nhi tử vừa mới chết, liền bán tức phụ cùng tôn nữ, bà ta sẽ không sợ con mình chết không nhắm mắt!
Mộc Vân Dao cúi đầu, nước mắt lại rơi nhiều hơn, lả chã rơi xuống, sự ủy khuất mà không lời nào có thể miêu tả được.
Đám dân chúng đã muốn nghĩ đến, một nữ hài tử như vậy rơi vào tay Trương tài chủ sẽ có kết cục ra sao, lập tức đối Lý thị càng chán ghét.
Lưu Huyện lệnh nhíu mày: "Người tới, đem hai người này kéo xuống đánh, khi nào thì nguyện ý nói thật, khi nào thì dừng."
Mộc Vân Dao vội vàng quỳ đến Lý thị bên cạnh: "Đại nhân, tổ mẫu dân nữ vừa mới gãy chân, nếu lại dùng hình, sợ sẽ thật sự mất mạng, phụ thân khi còn sống rất hiếu thuận, tuy rằng đã chết, nhưng tổ mẫu vẫn như cũ là tổ mẫu, để dân nữ khuyên tổ mẫu, tổ mẫu tất nhiên sẽ nhận tội."
"Bà ta nhiều lần hại ngươi, ngươi còn vì bà ấy cầu tình?
Mộc Vân Dao lộ ra một tia cười khổ: "Máu mủ tình thâm." Nàng cũng không có nhiều lời, với bốn từ ngắn ngủn lại hàm chứa nói không hết lòng chua xót đắng chát.
Lưu Huyện lệnh thở dài một tiếng: "Ngươi nhưng thật thiện tâm, như thế, ngươi liền khuyên được thì khuyên đi."
Mộc Vân Dao vội vàng quay đầu nhìn về phía Lý thị, thanh âm nhu hòa, ánh mắt lại lạnh như băng: "Tổ mẫu, nên thì nói, không cần phải cùng người khác cùng nhau hạ Hoàng Tuyền, ngài kiến thức rộng rãi, nên hiểu được lời cháu gái nói rồi chứ."
Lý thị ánh mắt trừng lớn, hàm răng run lẩy bẩy, bà nhớ tới lúc trong nhà tù, Vân Dao nói qua: "Nói sai rồi, liền cùng Trương tài chủ cùng chết, nói đúng, khiến cho hắn một người đi tìm chết....."
Trương Vĩnh An hẳn phải chết không thể nghi ngờ, bà còn muốn sống thật tốt! Hiện giờ, chỉ có thể làm cho Trương Vĩnh An chạy nhanh nhận tội, đem mình tách ra!
Lý thị nhìn nhìn Trương Vĩnh An, cắn răng nói: "Đại nhân, dân phụ nhận tội, dân phụ là cùng Trương Vĩnh An và Đinh Sơn..... thân mật, buổi tối, bọn họ cùng nhau tới gặp phải....."
Liên hệ tình tiết từ đầu đến giờ, sự tình rõ ràng.
Này Lý thị cùng hai người là Trương tài chủ cùng với Đinh Sơn thân mật, sau khi bị gãy chân, Đinh Sơn tiến đến thăm, bị Trương tài chủ đụng phải vừa vặn, trong cơn tức giận hai người trở mặt, Đinh Sơn thống hận Trương tài chủ, lấy nhược điểm để uy hiếp, khiến cho Trương tài chủ có tâm tư giết người.
Không khéo bị Mộc Vân Dao gặp được, lo lắng Mộc Vân Dao đem sự tình nói ra, liền muốn giết nàng diệt khẩu. Mắt thấy giết không được, liền đơn giản đem tội danh giết người gắn trên đầu nàng, quả thật là tâm tư ác độc!
Hai gã nha dịch đem bị đánh nửa chết nửa sống Trương Vĩnh An tha đi lên, Mộc Vân Dao nhìn lướt qua, liền thản nhiên thu hồi tầm mắt.
Lưu Huyện lệnh ý bảo dân chúng im lặng, đứng dậy tuyên bố bản án: "Trương Vĩnh An hành hạ đến chết bảy người nữ tử vô tội, sát hại đồng lõa Đinh Sơn, tội không thể thứ tha, phán tử hình, nhốt vào tử lao cùng ngày, bản quan hội đem vụ án lập tức trình báo cấp Hình bộ thỉnh hoàng thượng ngự lãm. Lý thị cùng người cấu kết, không tuân thủ nữ tắc, trượng trách....."
Lưu Huyện lệnh có chút khó xử, dân gian không tuân thủ nữ tắc, đại khái bị hưu khí cũng thì thôi. Mà Lý thị thân là quả phụ nhiều năm, cùng Trương tài chủ, Đinh Sơn cấu kết không giả, nhưng nếu xử tử, thực quá nặng, nếu là trượng trách, đánh mạnh sợ sẽ đánh chết, đánh thiếu lại sợ là không công bằng.
"Đại nhân!" Mộc Vân Dao cung kính dập đầu: "Tổ mẫu tuổi già, hiện giờ lại gãy chân, trong người có thương tích, tổ mẫu tuy rằng hành vi không đúng, nhưng cũng không có hành vi hại người, thỉnh đại nhân võng khai một mặt (*)!"
"Lý thị, trượng trách hai mươi roi để răn đe. Mộc Vân Dao, tâm tư lương thiện, cũng không chịu tội, tại đường phóng thích. Lý thị, ngươi có cháu gái tốt, sau này tất nhiên phải sửa đổi tính tình, đối xử tử tế với đứa trẻ này."
"Dạ, đại nhân, dân phụ đã biết." Lý thị vội vàng đáp ứng, có thể bảo trụ mệnh đã may mắn vô cùng. Về phần nha đầu Mộc Vân Dao, bà về sau có thể cách xa liền trốn rất xa, cũng không dám đi trêu chọc nó nữa.
Mộc Vân Dao ra đại đường huyện nha, Tô Thanh lập tức tiến lên đây ôm lấy nàng, nước mắt như thế nào đều dừng không được: "Dao nhi, con chịu khổ, chịu khổ rồi."
"Mẫu thân, con không sao." Trương tài chủ xong rồi, Lý thị cũng yên tĩnh, nàng hiện tại tâm tình vô cùng tốt.
Tô Thanh vuốt khuôn mặt nhỏ nhắn của nàng, vội vàng lau khô nước mắt: "Không có việc gì là tốt rồi, đi thôi, mẫu thân hỏi Dương gia thẩ, mượn chút bạc, đến y quán đem vết thương trên tay con băng bó một chút.
Mộc Vân Dao lại lắc đầu: "Mẫu thân, tổ mẫu bị trượng trách, chúng ta thu xếp ổn thỏa rồi mới có thể rời đi."
"..... Được." Lý thị rốt cuộc là mẹ ruột mộc thành, Tô Thanh dù trong lòng có oán, nhưng nếu là mặc kệ không hỏi, khó tránh khỏi bị người nói xấu.
Không ít dân chúng nghe được mẫu tử các nàng nói chuyện, lại nghe được Hạ Yển thôn dân nói Lý thị ngày thường việc làm, quả thực đem lão bà tử ác độc chán ghét tới cực điểm.
Đợi cho Lý thị bị lôi đi ra, không ít người nhân cơ hội tiến lên phun nước miếng. Lý chính dương minh đám người chỉ có thể đợi cho dân chúng đều tản đi không sai biệt lắm mới tiến lên đem người nâng đi.
Tô Thanh cùng Mộc Vân Dao hướng người trong thôn nói tạ ơn, nhờ bọn họ nâng Lý thị đi trở về trước, còn phu thê Dương thị cùng các nàng đi y quán.
Thầy thuốc y quán đã sớm đối này cái cọc án tử có quan tâm, nhìn thấy thương trên cánh tay Mộc Vân Dao, hoảng sợ, băng bó tốt xong, lại cấp bao một ít dược liệu bổ khí dưỡng huyết, còn chỉ thu một chút chẩn kim.
Mới vừa đi tới cửa thành, liền nhìn đến Lưu khám nghiệm tử thi đang chờ ở nơi đó, nhìn thấy Mộc Vân Dao cùng Tô Thanh, đưa tay vẫy vẫy: "Trở về đường xá xa xôi, vẫn là tọa xe ngựa ít tốn chút khí lực."
Mộc Vân Dao đánh giá Lưu ngỗ tác*, trong lòng buồn bực: "Đại nhân, ngài công vụ bận rộn, không tốt làm phiền....."
*khám nghiệm tử thi
"Nha đầu người không cần đa tâm, ta và phụ thân ngươi mộc thành từng có giao hảo, trước đó vài ngày nghe nói hắn mất, mà lúc ấy trong tay có án tử, không thể tiến đến phúng viếng, tiền xe ta đã muốn trả rồi, sắc trời đã muộn, các ngươi mau chút trở về đi."
Tô Thanh tiến lên: "Đa tạ Ngỗ tác đại nhân, dân phụ thay vong phu hành lễ."
"Tô phu nhân không cần khách khí, đi nhanh đi thôi."
Phu quân Dương thị ngồi ở bên ngoài cùng xa phu, Dương thị, Tô Thanh cùng Mộc Vân Dao ngồi trong xe ngựa một đường im lặng đi tới yển thôn.
Mộc Vân Dao nhắm mắt nghỉ ngơi ở trong lòng Tô Thanh, trong đầu suy nghĩ lung tung. Đời trước, nàng chạy ra Trương phủ bị đánh gãy chân, Trương Vĩnh An muốn bắt nàng trở về, nhưng không ngờ có người nhà của nữ tử mất tích tìm đến Trương phủ, lại vô ý phát hiện bí mật trong hoa viên, liền báo cho huyện nha, nàng mới có thể tránh được một kiếp.
Hiện tại thời gian khẩn cấp, nàng vì bảo vệ Tô Thanh, vội vàng mưu đồ không thể lo lắng chu toàn. May mắn, sự tình hữu kinh vô hiểm* chấm dứt. Nghĩ nghĩ, thế nhưng ngủ quên không biết, mãi cho đến xe ngựa lộp bộp lung lay một chút, nàng mới bị bừng tỉnh.
*Bị hoảng sợ nhưng không nguy hiểm.
"Dao nhi, đã đến."
Nang thế nhưng ngủ một đường. Mộc Vân Dao ngạc nhiên trừng lớn mắt, xốc lên cửa xe thấy được cảnh sắc quen thuộc, vẻ mặt đều là ngượng ngùng.
Đã gặp tinh thần nữ nhi có vẻ tốt, Tô Thanh nhẹ nhàng thở ra, sờ sờ sợi tóc mềm mại của nàng: "Tốt lắm, mau chút xuống xe đi. Vị xa phu đại ca, trong nhà không người, không dám thỉnh ngài đi vào uống trà, vài cái tiền đồng, coi như một chút tiền nước trà, xin không ghét bỏ."
"Không cần như thế khách khí, tôi cùng Lưu ngỗ tác cũng là quen biết, tiền xe hắn đã trả, tôi đi đây."
Đợi cho xe ngựa đi xa, Tô Thanh đối Dương thị lại nói tạ ơn. Dương thị vỗ vỗ tay nàng: "Vân Dao nha đầu còn chưa trưởng thành, bà bà người chân lại gãy, cũng cần bên người chiếu cố, sau này cần phải hảo hảo trù tính mới được."
"Ta biết rồi." Tô Thanh cảm kích cầm tay bà, sau đó mới mang theo Mộc Vân Dao vào đại môn.
- -- ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ ------ -----
(*) sự tích câu "Võng khai một diện" - Võng khai một mặt.
Khoảng năm 1766 TCN, người cai trị cuối cùng của triều đại nhà Hạ cực kỳ bạo ngược và phóng đãng. Điều này tạo ra sự căm phẫn, bất bình trong dân chúng. Để giúp dân thoát khỏi cảnh lầm than này, Thương Thang đã đứng lên lật đổ bạo chúa, sau đó lập nên triều đại nhà Thương (1600 -1066 TCN).
Từ khi Thương Thang còn là người đứng đầu bộ tộc Thương, ông được người dân rất mực tôn kính bởi sự từ bi và tình thương đối với tất cả chúng sinh. Một ngày nọ, trong khi Thương Thang đang bách bộ nơi thôn dã, ông bắt gặp một người bắt chim giăng một tấm lưới lớn trải rộng ra như một cái chuồng và lầm bầm: “Lũ chim chóc các ngươi mau tới đây đi, mau bay vào lưới của ta đi. Bất kể có bay thấp bay cao, bay Đông bay Tây gì thì cũng bay hết vào lưới ta đi!”
Thương Thang dừng lại và nói với ông ta rằng cách làm của ông quá tàn nhẫn vì ông không tha cho con chim nào thoát được dưới tấm lưới của mình, và rằng ông nên để lại ít nhất một mặt lưới mở.
Thương Thang cắt ba mặt của tấm lưới và sau đó thì thầm: “Chim ơi, thích bay bên phải thì cứ bay bên phải, thích bay bên trái thì cứ nhắm bên trái; còn nếu thật sự mệt mỏi với cuộc đời này thì hãy sà vào lưới ta!” Tất cả mọi người, kể cả người đàn ông đã giăng lưới, đều cảm động vì tấm lòng của Thương Thang đối với loài chim. Họ nhận ra ông là một người có nhân cách tuyệt vời.
Tin lành đồn xa, người đứng đầu các bộ tộc khác sau khi được nghe kể về câu chuyện này, đều quyết lòng dốc sức, nguyện trung thành với Thương Thang cùng sự tin tưởng tuyệt đối rằng, ông sẽ là một vị vua tốt.
Thương Thang nhận được sự ủng hộ của hơn 40 bộ tộc, tạo lập nền tảng thuận lợi giúp ông chấm dứt sự thống trị độc đoán của triều đại nhà Hạ; qua đó, ông trở thành người sáng lập triều đại nhà Thương.
Câu thành ngữ Võng khai nhất diện (網開一面) cũng từ đó mà thành. Nó có nghĩa là ‘lưới mở một mặt’. Ban đầu, thành ngữ này đọc là Võng khai tam diện (網開 三 面) nghĩa là ‘lưới mở ba mặt’.
Ngày nay thành ngữ này được dùng để chỉ tấm lòng nhân hậu, khoan dung, độ lượng của một người, thông qua việc cho người có lỗi một lối thoát hoặc cho phép họ có một cơ hội để sửa chữa lỗi lầm của mình.
Câu chuyện về Thương Thang được trích từ tập III của cuốn sách Sử ký của Tư Mã Thiên.
