Thanh Phổ Lục thị chính là đại tộc Tùng Giang, bàn về gia tộc sâu xa so với núi âm Trương thị càng cao quý đã lâu, Thanh Phổ Lục thị chính là gia tộc lớn ở Tùng Giang, luận về nguồn gốc gia tộc thì cao quý hơn nhiều so với Trương thị ở Sơn Âm.
Tổ tiên này là Lục Tốn của nước Ngô thời Tam quốc. Gia phả có ghi lại rất rõ ràng, nhiều đời sống ở Tùng Giang Hoa Đình, năm đầu tiên đương triều có một người cháu của Lục thị ở Hoa Đình tên là Lục Đức Hành đã làm rể Chương thị ở Phổ Đông, sau đó Lục Đức Hành thi cử rồi ra làm quan, khôi phục bản tính.
Chi này của Lục thị được sinh ra từ Phổ Đông. Cao tổ Lục Thâm của tỷ phu Lục Thao của Trương Nguyên là Nhị Giáp tiến sĩ đầu tiên đời Hoằng Trị năm thứ mười tám, làm quan tới hàng tứ phẩm Bố chính sứ.
Chỗ ở cũ của Lục Thâm và phần mộ được người đời sau xưng là cái miệng của Lục gia mà chi mạch của Lục thị ở Thanh Phổ này được dời từ Phổ Đông đến vào cuối năm Gia Tĩnh, đến nay đã được bốn đời.
Lục Triệu Thân – cha của Lục Thao là cử nhân công danh, đã năm lần tham gia thi hội, đều thi rớt mà phải trở về, năm nay đã gần sáu mươi, cũng đã từ bỏ giấc mơ thi đậu tiến sĩ, yên tâm làm phú ông.
Lục thị ở Thanh Phổ có thể xem là giàu bậc nhất, rừng dâu nghìn mẫu, vải bông tơ lụa được tiêu thụ ở nhiều tỉnh, gia tài bạc triệu.
Con cả của Lục Triệu Thân là Lục Thao cưới nữ lang của Trương thị ở Sơn Âm là vì mười năm trước lão đảm nhiệm chức vụ Châu học ở Khai Phong, lúc đó đã kết bạn với Trương Thụy Dương.
Lúc đó Lục Triệu Thân có yêu cầu với tổ thúc Trương Nhữ Mậu của Trương Thụy Dương, kết thân với con gái của Trương Thụy Dương nhưng lúc thành thân vì của hồi môn của Trương Nhược Hi không nhiều nên Lục Triệu Thân có phần không vui.
Lục Triệu Thân là người cổ hủ lại có thế lực. Mẹ đẻ của Trương Nhược Hi không phải Tây Trương, không quyền không thế nên lão ta không tôn trọng.
Lúc Trương Nhược Hi còn là khuê nữ rất hoạt bát cởi mở, sau khi gả cho Lục Thao thì phải học theo khuôn phép làm nàng dâu ngoan hiền, nhưng vẫn thường bị lão quở trách. Những uất ức này Trương Nhược Hi về nhà cũng không nói với phụ mẫu.
Phụ thân Trương Thụy Dương, mẫu thân Lã thị thấy con gái con rể tương thân tương ái, hai cháu ngoại thông minh nên cho rằng con gái ở Thanh Phổ sống rất hạnh phúc mỹ mãn, đâu ngờ rằng Nhược Hi cũng phải chịu uất ức như vậy.
Mấy đời gia đình giàu có, con dâu không được bố chồng sủng ái, ngày tháng đó không được sống tốt như vậy.
Mấy ngày nay Lục Triệu Thân tâm trạng rất buồn bực, là vì gia bộc của lão là Trần Minh vì không phục sự quản giáo của lão rồi lại chuyển đến làm nô bộc cho Đổng Hàn Lâm ở Tùng Giang.
Lão viết thư cho Đổng Kỳ Xương yêu cầu giao lại tên nô bộc phản bội Trần Minh, Đổng Kỳ Xương lại không thèm để ý, tên Trần Minh này có vài phần tài cáng, vốn giúp Lục thị quản lý ruộng dâu tằm nhưng lại phản bội và bỏ trốn mang theo ba nghìn lượng bạc và khế ước của hai trăm mẫu ruộng dâu đến Hoa Đình.
Ngoài ra còn có cả khế ước nô bộc của Trần Minh. Đổng Kỳ Xương không chịu giao người thì cũng cho qua, nhưng ngay cả tiền bạc, điền khế cũng không chịu trả lại thì thật là không ra thể thống gì.
Lục Triệu Thân tố cáo với tri phủ Tùng Giang nhưng tri phủ Tùng Giang lại là môn sinh của Đổng Kỳ Xương, nói rằng không có bằng chứng nên không chịu thụ lý vụ này.
Lục Triệu Thân cũng đích thực là không có bằng chứng, ngay cả khế ước nô bộc cũng bị tên Trần Minh lấy mất. Lục Triệu Thân tức giận đến mức không màng cơm nước, ngoài mặt thì nhẫn nhịn nhưng về nhà lại phát tiết, hễ động đến là nổi cáu.
Bởi vì con trai Lục Thao nói muốn cho người đi đón Trương Nguyên, lão ta liền mắng cho con trai một trận. Lại nhớ đến hai ngày trước nghe một tiểu thiếp nói Trương Nhược Hi đã giả làm biểu đệ của Lục Thao tham gia hội miếu Thủy Thiên, lúc đó vì muốn truy cứu quở trách, liền sai tiểu tỳ cho gọi Trương Nhược Hi đến để nói chuyện, không ngờ tiểu tỳ nói rằng thiếu phu nhân đã đi khỏi.
Lục Triệu Thân giận tím mặt, ra lệnh cho con trai Lục Thao quỳ xuống, lớn tiếng quát mắng. Lục Thao hiếu thuận, không dám biện minh, chỉ biết quỳ thẳng mà rơi lệ. Lục Đại Hữu phụng mệnh thiếu phu nhân Trương Nhược Hi về báo tin trước một bước, về đến chính phòng của tiền viện liền nhìn thấy đại thiếu gia Lục Thao đang quỳ dưới đất, còn lão gia Lục Triệu Thân thì đang luôn miệng giáo huấn, bèn vội vàng bước tới chắp tay trước ngực bẩm báo:
-Lão gia, tiểu nhân đã trở về từ Sơn Âm.
Lục Triệu Thân chỉ “ừ” một tiếng rồi không có biểu hiện gì.
Lục Đại Hữu lại nói:
-Lão gia, đệ đệ Trương thiếu gia của thiếu phu nhân đã đến rồi ạ, vừa mới đến ạ.
Lục Triệu Thân cười lạnh:
-Thế thì đã sao, còn muốn ta ra nghênh đón hắn ư?
Lục Đại Hữu nghĩ thầm:
-Giới Tử thiếu gia lúc ở Hàng Châu, thái giám ở hàng dệt, Án sát sứ đều phải mời đến dự tiệc, lần này ở xa đến, lão gia ra đón tiếp thì đáng gì chứ.
Rồi cười nói:
-Lão gia, lần này Trương thiếu gia đến Thanh Phổ là tranh thủ lúc rảnh rỗi đến để chúc thọ đại thiếu gia, là tranh thủ thời gian nghĩ giữa hai cuộc thi huyện và thi phủ mà chạy đến đấy ạ.
Lục Triệu Thân lại cười lạnh, nghĩ lại hỏi:
-Trương Nguyên thi huyện đỗ rồi phải không?
Lục Đại Hữu đang đợi lão gia hỏi thế nên cười đáp:
-Trương thiếu gia đỗ thủ khoa thi huyện rồi ạ.
Triệu Thân xuất thân là cử nhân, từng làm giáo dụ ở huyện, biết thủ khoa không phải đơn giản, huống hồ là lại còn thi huyện tại nơi địa linh nhân kiệt như Sơn Âm, thủ khoa thi huyện đồng nghĩa với việc hết lòng vì tri huyện, tri phủ địa phương, nếu đậu cao lên sẽ càng làm cho họ nở mày nở mặt, cho nên đỗ thủ khoa thi huyện, dù muốn dù không cũng có thể thuận lợi thông qua thi phủ và thi đạo.
Lục Triệu Thân trầm ngâm một lát rồi nói với con trai Lục Thao đang quỳ:
-Nể tình ngày mai chính là ngày sinh của ngươi, lần này ta tha cho đấy, đi đi.
Lục Thao vội cảm ơn phụ thân, cùng Lục Đại Hữu đến chỗ ở của mình, nhìn thấy thê tử Trương Nhược Hi và nội đệ Trương Nguyên đang đứng nói chuyện ở tiểu viện, hai anh emLý Thuần, Lý Khiết chạy quanh sân, đồ chơi lục lạc kêu leng keng.
Nhìn thấy Lục Thao đến, Trương Nhược Hi liền hỏi:
-Lục lang, phụ thân không quở trách chàng chứ?
Trương Nguyên liền thi lễ với tỷ phu Lục Thao. Vũ Lăng, Mục Kính Nham, Mục Chân Chân cũng đến bái kiến cô gia.
Lục Thao vóc người bậc trung, hơi gầy, hai hàng lông mày thưa thớt, hai mắt hơi nhỏ, là một bạch diện thư sinh, vừa rồi mới nơm nớp lo sợ trước mặt phụ thân nghiêm khắc, lúc này lại rất điềm đạm, chắp tay nói với Trương Nguyên:
-Đa tạ Giới Tử đệ tương trợ, cha ta mới vừa nghe Đại Hữu nói Giới Tử đệ đã đỗ thủ khoa thi huyện ở Sơn Âm mới thả cho ta đến, bằng không cũng không biết phải quỳ đến bao giờ.
Trương Nhược Hi cười khổ, Lục lang lần này đúng là tìm vui trong cay đắng đây.
Lục Thao ngoại trừ có phần hơi yếu đuối còn các phương diện khác đều tốt. Y rấ thương yêu thê tử Trương Nhược Hi, có lúc thê tử bị phụ mẫu quở trách mà chịu uất ức, y đều gánh hết lỗi lên đầu mình, cố gắng không để thê tử phải chịu tủi nhục. Lúc này đã là thời gian ăn tối, Lục Thao và phụ thân cùng với đệ đệ ở chung trong một tòa nhà lớn nhưng lại chia thành ba chỗ ăn cơm, mỗi người đều có nhà bếp riêng. Trương Nhược Hi sáng sớm đã dặn nhà bếp làm thêm nhiều món đã tiếp đãi đệ đệ Trương Nguyên đi đường xa đến. Đây là lần đầu tiên Trương Nguyên đến Lục gia.
Món cá bốn má ở Tùng Giang cực kỳ nổi tiếng. Trương Nguyên cùng tỷ phu Lục Thao ngồi đối diện nhau trong một phòng khách nhỏ, uống rượu Tam Bạch của Tô Châu, ăn cá bốn má, nói chuyện khoa cử, chuyện văn thơ. Tỷ phu Trương Nhược Hi tự tay đến rót rượu và thêm rau thịt cho họ, không khí rất ấm cúng hòa hợp. Trương Nguyên thầm nghĩ:
-Cũng may tỷ tỷ và tỷ phu cùng thương yêu nhau, con người sống trên đời không thể lúc nào cũng được như ý muốn, tỷ tỷ được tỷ phu tôn trọng cũng là điều may mắn.
Lục Thao uống xong hai ly rượu, sắc mặt hơi say, nói:
-Giới Tử, ta nghe người ta nói năm trước đệ đấu bát cổ với một tú tài họ Diêu, tú tài họ Diêu đó đã thua bát cổ không những bị tước bỏ công danh mà còn bị vào ngục hỏi tội, chuyện đồn nào cũng có, không biết có thật hay không, bây giờ đệ hãy nói cho ta và tỷ tỷ của đệ biết rốt cuộc chuyện là như thế nào.
Trương Nguyên nói với Trương Nhược Hi:
-Chắc chắn là tỷ tỷ biết tú tài họ Diêu đó, chính là người có hiệu là Diêu Thiết Chủy, tên gọi Diêu Phục ở phủ gần bên bờ sông.
Trương Nhược Hi nói:
-Ta đoán là hắn. Người này là một sinh đồ bất lương, chuyên làm việc ác.
Trương Nguyên liền mách chuyện gia nô Trương Đại Xuân tư chiếm cắt xén tiền thuê ruộng, sau khi bị hắn phát giác lại cầu xin Diêu Thoại Côn tố cáo hắn, sau khi bị hắn đánh bại mới có khế ước sự cá cược giữa hắn với Diêu Thoại Côn.
Hắn bái Vương Tư Nhâm làm thầy, chăm chỉ học bát cổ, nhưng do vì Diêu Phục làm nhiều việc ác, bị nghìn người chỉ trích, cuối cùng thân bại danh liệt, bị bỏ ngục.
Trương Nhược Hi nói với chồng ở bên cạnh:
-Lục lang, chàng hãy ra một đề thi để thử đệ đệ của thiếp đi. Đến bây giờ thiếp vẫn cảm thấy khó tin, tháng năm năm ngoái thiếp về thăm nhà, mắt của tiểu Nguyên không tốt, nay bỗng chốc lại thăng tiến quá nhiều, cứ như là nằm mơ vậy.
Lục Thao cười đáp:
-Nhược Hi, nàng còn không biết đệ đệ của nàng sao, nhìn phong thái của Giới Tử bây giờ, nghe cách nói năng, đều rất khác so với năm trước, thiếu niên phải chịu học hỏi, tự nhiên sẽ thăng tiến rất nhanh, Giới Tử trước giờ vẫn luôn là người thông minh mà.
Trương Nhược Hi nói với chồng:
-Thiếp chỉ là muốn thử sức nó trước mặt mình mà thôi, chàng không ra đề, vậy để thiếp, thiếp sẽ cắt một câu trong Tứ thư ra nhé, ra đề thi thật không dễ dàng....
Trương Nguyên cười đáp:
-Lần này sẽ kiên trì để tỷ tỷ khảo nghiệm, xin tỷ tỷ cứ ra đề.
Rồi nói với tỷ phu Lục Thao:
-Tỷ tỷ đệ từ nhỏ đã quản đệ rất nghiêm khắc, còn nghiêm hơn cả mẫu thân, đệ rất sợ tỷ tỷ.
Trương Nhược Hi mỉm cười, nhìn ánh mắt Trương Nguyên hết sức dịu dàng, nói:
-Lúc đó đệ rất bướng, dạy đệ biết chữ, đệ lúc thì nói đau bụng, lúc thì nói đau mắt, luôn muốn chạy đi chơi. Đúng rồi, bệnh đau mắt của đệ bây giờ đã khỏi hẳn chưa?
Nói rồi nàng lại gần nhìn kỹ mắt của Trương Nguyên. Trương Nguyên chớp chớp mắt với tỷ tỷ, cười nói:
-Nếu không khỏi hẳn mẫu thân chịu yên tâm để đệ đi xa sao?
Trương Nhược Hi đưa một ngón tay, ấn nhẹ lên mắt trái của đệ đệ, mỉm cười nói:
-Vậy thì tốt, tỷ tỷ phải kiểm tra đệ thôi.
Ngẫm nghĩ một lúc, lại nói:
-Sẽ kiểm tra câu “Tử viết vi chính dĩ đức”.
Lục Thao nói:
-Giới Tử đi đường vất vả, có lẽ cũng đã mệt, hãy mau giải đề thi, mau nói vế thứ hai đi.
Trương Nhược Hi vội nói:
-Lục lang nói rất đúng. Tiểu Nguyên mau giải đề đi, nói vế thứ hai là được rồi, không cần phải nghĩ quá nhiều.
Trương Nguyên cười cười, đề thi Tứ thư này lúc đầu tộc thúc tổ Trương Nhữ Sương đã kiểm tra qua rồi. Lúc đó chỉ là giải đề thi, bây giờ chỉ cần nghĩ ra vế còn lại là được, thật là quá nhẹ nhàng, có điều vẫn cứ nghĩ ngợi đã, không thì tỷ tỷ sẽ cho rằng hắn đã có đáp án trước, suy nghĩ một lúc rồi mở miệng trả lời:
-Vi chính hữu bản, xá quân đức vô dĩ dã nhất.
Lục Thao khen:
-Giải đề rất xác đáng, vừa ngắn gọn vừa rõ ràng.
Trương Nguyên lại nói tiếp vế còn lại:
- Cái tu chi thân tắc viết đức, phóng chi thiên hạ tắc viết chính, kỳ bản nhất dã, dục thiện sở vi giả, khả bất thẩm sở dĩ tai.
Lục Thao vỗ tay nói:
-Vế sau rất hay, đối nhanh, nhẹ nhàng phóng khoáng.
Rồi cười hỏi thê tử Trương Nhược Hi:
-Nàng còn muốn kiểm tra đệ ấy nữa không? Thủ khoa Sơn Âm bị tỷ tỷ tìm mọi cách làm khó dễ.
Trương Nhược Hi cười nhẹ nhàng, trìu mến nhìn đệ đệ nói:
-Tỷ tỷ thật vui chết đi được. Đệ đệ này của tỷ đột nhiên lại có tiền đồ như thế.
Rồi nói:
-Nói với tỷ tỷ về chuyện đính hôn với nữ lang của Thương thị đi.
Trương Nguyên bắt đầu kể từ việc đưa tộc huynh Trương Ngạc đến cầu thân ở Hãm Đào Viên, đến một đoạn nhân duyên êm đềm, thấy Trương Nhược Hi cười vui vẻ ra mặt, hắn liền nói:
-Thật muốn lập tức quay vê Sơn Âm thăm nữ lang Thương thị quá!
Lục Thao nói:
-Năm nay là đại thọ năm mươi tuổi của nhạc mẫu, Nhược Hi chắc chắn phải trở về, đến lúc đó chẳng phải là lại gặp nhau ư.
Trương Nhược Hi nói:
-Đúng là không đợi được nữa rồi, tháng sáu, tháng bảy cha thiếp cũng phải về Sơn Âm, thật là quá tốt rồi!
Lục Đại Hữu đến bẩm báo:
-Đại thiếu gia, lão gia nghe nói Giới Tử thiếu gia đến nên mời Giới Tử thiếu gia đến chính sảnh để gặp.
