Hiểu biết của Trương Nguyên Từ đầu đến cuối về Lưu Tông Chu như sau:
Lưu Tông Chu, tự Khải Đông, phủ người Thiệu Hưng huyện Sơn Âm , lị Thủy Rừng. Thủy Rừng Lưu thị là một gia tộc lớn, vị hôn thê của Trương Đại chính là con gái trong gia tộc Lưu thị ở Thủy Rừng.
Lưu Tông Chu mồ côi từ trong bụng mẹ, lớn lên ở bên ngoài . Ngoại tổ Chương Dĩnh là danh nho Chiết Đông, chẳng những Ngũ kinh tinh thông mà làm bát cổ văn cũng vô cùng độc đáo, đệ tử môn hạ của ông có nhiều người đậu Tiến sĩ, Lưu Tông Chu được ngoại tổ phụ dạy bảo, mười tám tuổi ứng thi thử Đồng tử, được hạng hai; hai mươi tuổi thi Hương đậu cao, bốn năm sau, tức năm Vạn Lịch thứ 29, lần đầu tiên vào kinh tham gia thi Hội, đậu Tiến sĩ. Chuyện khoa cử cũng có thể coi là thuận buồm xuôi gió.
Trương Nguyên muốn xin học chỗ Lưu Tông Chu chính là chìa khóa mở cửa khoa cử này….
Về phần Lưu Tông Chu, ông là vị đại nho cuối cùng cuối đời Minh, khai sáng học phái Liễu Trấp Sơn (Lưu Tông Chu lúc này còn chưa dạy học ở núi Liễu Trấp), ngay cả Hoàng Tông Hi cũng là môn hạ của ông ấy.
Trương Nguyên vẫn chưa nghĩ về điều này, cậu không muốn làm đại sư nho học mà cái cậu muốn là khoa cử thuận lợi, thiếu niên thành danh. Nói như vậy không phải là Trương Nguyên quá coi trọng danh lợi, nếu có thể, cậu nguyện hành y tế thế giống như Lỗ Vân Cốc , nhàn rỗi thổi sáo ca hát, chăm sóc hoa cỏ; hoặc là như Đại huynh Trương Đại làm một quý tộc thanh cao (con ông cháu cha thô tục như Trương Ngạc không đáng suy xét) du sơn ngoạn thủy, thưởng thức bao cái đẹp trên đời.
Nhưng mà thời thế không cho ta được thong dong như vậy.Bạn ở nơi này ung dung thong thả, quân nông dân khởi nghĩa khắp nơi sắp đuổi giết đến nơi rồi, kị binh Mãn Thanh từ phương Bắc cũng sắp tràn xuống phía Nam rồi, đến lúc đó hỏi trời trời không thấu, kêu đất đất chẳng hay. Lưu Tông Chu tuy là tinh thông Ngũ kinh, thi thư đầy bụng, nhưng không có kế sách cứu nước, hoặc nói tuy có kế sách cứu nước nhưng đều viển vông không thực tế. Ông quyết tuyệt thực để tỏ rõ khí tiết, điều này có thể khiến cho người ta kính nể, nhưng với nước với dân có ích lợi gì chứ, cũng chỉ được xem như là chỉ lo thân mình mà thôi…
Còn cậu, Trương Nguyên -Trương Giới Tử, tập hợp trí tuệ của hai con người trong một, , có thể ở cuối thời phồn hoa này mà nhìn thấy được những bi thương đằng sau đó, sống trong sự bình yên mà cảm nhận được nỗi buồn phiền, có con mắt hơn người, có tầm kiến giải cao siêu, luận bàn được cả những chuyện mang tầm cỡ lớn lao.Người đời đều say, duy mình ta tỉnh, nhìn kia, trong chiếc áo choàng hoa lệ ấy đều là rận, cậu có thể ung dung bình thản đến khi đầu bạc để theo đuổi học vấn sao?
Đời người chính là một chặng đường tu hành, quan trường chính là nơi tu hành tốt nhất, cho nên nhất định phải đỗ khoa cử, nhất định phải làm quan, như vậy mới có thể ngăn cơn sóng dữ. Đương nhiên, cũng không nhất thiết vì hai việc này mà ép buộc bản thân mình quá tới mức cơm nước không màng, nói năng vô vị, cả ngày chỉ chăm chăm lo lắng chuyện đất nước. Không cần gấp, bây giờ mới là năm Vạn Lịch thứ 40, cậu mới 15 tuổi, cuộc sống như thế nào thì cứ như thế, cần là cần tìm được 1 con đường chính xác, hướng về mục tiêu trước mắt để kiên trì bước tiếp. Cũng không phải buồn bực vì bị cản đường, cứ việc ăn uống vui chơi, chỉ cần không đi lầm đường lạc lố là được. , Ừm, ăn uống vui chơi cũng có thể cứu nước, ha ha, có thể không? Không thể sao?
Mưa thu liên miên rả rích suốt một ngày một đêm, buổi sáng khi tạnh mưa rồi, mây đen tan đi, bầu trời sáng sủa trong xanh mới hiện ra.Sau cơn mưa, bùn đất lầy lội nên đi rất dễ trượt, Trương Nguyên buộc thêm vài sợi dây cỏ vào đôi giày da trắng để phòng trượt. Đúng giờ Mão, cậu dẫn theo tiểu hề nô Vũ Lăng ra ngoài, tới xin học thì phải đi sớm để thể hiện tâm ý.
Trương mẫu Lã thị còn hỏi con có muốn chuẩn bị lễ vật bái sư hay không? Nghĩ bầu rượu lần trước đã bị Chu Triệu Hạ ném cho rơi vỡ rồi nên Trương Nguyên không muốn lần đầu tới đã mang lễ vật theo, đợi khi Lưu Tông Chu chịu nhận cậu rồi hẵng chuẩn bị lễ vậy.
Suốt cả quãng đường đi Trương Nguyên cứ ngẫm nghĩ mãi về con đường “ăn chơi cứu nước” kia, từng bước từng bước vậy, xin học trước, bát cổ văn học học cho thông đã rồi sang năm đối phó huyện thử và phủ thử , đạt được công danh tú tài là bước đầu tiên, không, thuyết phục được Lưu Khải Đông tiên sinh nhận hắn nhập môn là bước đầu tiên.
Chủ tớ hai người đi gần nửa canh giờ, đến bên ngoài quảng trường chùa Đại Thiện. Quảng trường này là do từng khối đá nhám lớn trải thành, đi trên đó rất chắc chắn lại thoải mái, Trương Nguyên dùng sức dậm chân để bùn dưới đế giày văng ra, đưa mắt chung quanh, trời vừa mới quang trở lại , quảng trường đã náo nhiệt hẳn lên, ở đây bán đầy các loại đồ ngọt, bán hương đèn, bán rượu, bán trà, bán trái cây, ồn ào huyên náo, cảm giác còn náo nhiệt hơn ngày hôm đó khi hắn đến một mình . Chẳng lẽ đó là do những tên lưu manh kia đã mai danh ẩn tíchrồi sao?
Tiểu hề nô Vũ Lăng mắt sáng lên , kêu:
- Thiếu gia thiếu gia, cậu xem, Mục Chân Chân kìa.
Trương Nguyên nhìn theo hướng Vũ Lăng chỉ, chỉ thấy một thiếu nữ đầu quấn khăn màu lam, mặc váy màu đen bình thường, dáng nhanh nhẹn như một chú nai đang chạy tới. Trước khi chạy đến gần, phấn khởi kêu một tiếng:
- Trương thiếu gia.
rồi cô quỳ gối vạn phúc thi lễ.
Trương Nguyên cười nói:
- Cẩn thận, đừng đề quýt trong sọt lăn ra ngoài.
Thiếu nữ đọa dân Mục Chân Chân mỉm cười, giơ ngược tay ra sau lấy vài trái quýt từ trong sọt ra, một tay đưa cho Trương Nguyên, một tay đưa cho Vũ Lăng:
- Trương thiếu gia, mời ăn quýt.
Trương Nguyên quan sát Mục Chân Chân, chiếc váy của đọa dân thiếu nữ tuy đã cũ nhưng rất sạch sẽ, còn có mùi thơm của quýt, mái tóc dài hơi vàng của nàng búi cao như các cô gái đoạ dân thông thường, không biết con mắt thời này của con người bị làm sao mà, dùng kiểu tóc này làm kiểu tóc của đọa dân, đối với Trương Nguyên, kiểu tóc này rất đẹp, rất có thể trở nên thịnh hành, rất có phong thái thoải mái của con gái người Hồ, hơn nữa Mục Chân Chân lại có làn da trắng, chiếc váy đen đã cũ trên người nàng giống như một bình sứ tinh mỹ, bởi vì phải di chuyển nên nhất định phải bao thêm một ít cây cỏ mục nát xung quanh để tránh hư hao. Ai cũng biết đằng sau những cây cỏ bao quanh kia đó là một bình gốm trắng mịn tuyệt đẹp.
Mục Chân Chân nhìn thấy Trương Nguyên, trong lòng vốn đang rất vui sướng, thấy Trương Nguyên nhìn lại mình nàng liền xấu hổ, hàng lông mi rủ xuống, hai tay vẫn giơ như vậy, lại nói:
- Trương thiếu gia, mời ăn quýt.
Trương Nguyên nói:
- Ta phải đi bái sư bây giờ , không ăn quýt đâu—— Tiểu Vũ, ngươi lấy một quả ăn đi.
Vũ Lăng liền lấy một trái quýt từ trong tay Mục Chân Chân, Mục Chân Chân lại muốn cho thêm Vũ Lăng vài qủa thì Vũ Lăng không chịu.
Trương Nguyên hỏi:
- Mục cô nương, cha nàng sau khi dùng thuốc thì có khỏe hơn chút nào không?
Kỳ thật không cần hỏi, đoán cũng đoán được, nếu bệnh tình của Mục Kính Nham không chuyển biến tốt, Mục Chân Chân không có thể vui vẻ mà ra bán quýt như vậy.
Mục Chân Chân quả nhiên tỏ ra hoan hỉ đáp nói:
- Đa tạ Trương thiếu gia, đa tạ Lỗ tiên sinh, sức khỏe cha thiếp tốt hơn nhiều rồi, uống thuốc một lần là đã hạ sốt luôn rồi, cũng không choáng váng phải nằm mãi trên giưỡng nữa .
Hoàng tu lực sĩ Mục Kính Nham thân thể xưa nay cường tráng, bây giờ bệnh có thuốc, tất nhiên hiệu quả trị liệu rõ rệt.
Trương Nguyên nói:
- Tốt lắm, chăm sóc tốt cho cha , hết bệnh rồi cũng phải tĩnh dưỡng một thời gian, không được vội đi làm, về sau nếu có chuyện gì khó xử, có thể đến Đông Trương sau phủ học cung tìm ta… Ta đi học trước đây, tạm biệt.
Gật đầu một cái với thiếu nữ đọa dân, cất bước đi.
Tiểu hề nô Vũ Lăng vừa lột vỏ quýt, vừa bước nhanh đuổi theo, giơ vỏ quýt lên, hỏi:
- Thiếu gia không ăn quýt ư?
Trương Nguyên nói:
- Không ăn, Khải Đông tiên sinh nghiêm khắc lắm, ta phải cẩn thận một chút.
Vũ Lăng bèn ăn một mình, tới trước sơn môn chùa Đại Thiện , nói:
- Thiếu gia người xem, Mục Chân Chân còn đứng ở kia nhìn theo thiếu gia kìa.
Trương Nguyên không quay đầu lại, đi thẳng vào sơn môn, sau khi tới tự, chợt nghe có người gọi hắn:
- Giới Tử huynh, là tới bái sư sao?
Trương Nguyên quay đầu nhìn lại, đó là Kỳ Bưu Giai Kỳ Hổ Tử, thần đồng của Sơn Âm, theo sau là một gia phó còn trẻ, khỏe mạnh cường tráng , từ một bên khác của chùa việc vòng qua, vui vẻ nói:
- Kỳ hiền đệ đến sớm thật, đúng lúc ta đang muốn nhờ đệ dẫn ta tới diện kiến Khải Đông tiên sinh .
Kỳ Bưu Giai còn trẻ nhưng rất chững chạc, nhìn Trương Nguyên một lượt từ trên xuống dưới, nói:
- Tiểu đệ chỉ là Đồng tử, làm sao dẫn Giới Tử huynh đi diện kiến được. Tiên sinh có quy định, vào thư phòng rồi là không được nói chuyện , phải là một bài về “Tứ thư” trước, hai trăm chữ trở lên. Hay là Giới Tử huynh cùng ta đến thư phòng làm một bài “ Tứ thư “ , sau đó đưa cho tiên sinh xem, nếu tiên sinh cho rằng huynh đáng để dạy sẽ thu nhận huynh, năm xưa tiểu đệ cũng là làm như vậy mà trở thành môn hạ của tiên sinh đó.
Lấy giải nghĩa “ Tứ thư “ làm bài tập hằng ngày, đây là yêu cầu của Huyện học, hủ học với học trò, Trương Nguyên đến trường xã chưa tới một ngày, bảo hắn làm bài giải nghĩa “ tứ thư “ thì quả là chuyện khó.
Trương Nguyên suy nghĩ một chút, gật đầu nói:
- Cũng được , ta thử xem.
