Lúc nhận đươc thiệp mời nàng đi tham nghị việc chấm thi nữ khoa cử của châu, Triệu Phác Chân vô cùng ngoài ý muốn.
Hoàn nhi biết nàng quyết định đi thì kinh ngạc nói: “Nương tử không phải đã từ chối nhiều thiệp rồi sao? Thân mình ngài hiện giờ nặng nề, đi ra ngoài không quá tiện. Thiệp của thứ sử đại nhân đúng là vẫn có cân nặng khác.”
Triệu Phác Chân cười hạ: “Lần thương nghị này hơn phân nửa là muốn định ra đề mục. Học sinh trừ bỏ Bạch Anh thì còn có Vạn tiểu thư, Lê tiểu thư, Liễu tiểu thư, và vài người khác, ta tốt xấu gì cũng nên đi hỏi thăm chút. Ta sẽ viết hồi đáp cho thứ sử, ngươi cho người đưa qua, nói là lúc đó ta nhất định tới.”
Ra đề thi châu cho nữ khoa cử là việc lớn, quan viên quản lý việc học của Việt thành cùng với một ít giáo thụ có danh vọng của học phủ đều tới, nhưng lại chẳng có một nữ tiên sinh nào.
Cho nên lúc Triệu Phác Chân được nha hoàn của phủ thứ sử dẫn đường chậm rãi đi đến thì đám quan viên, văn sĩ đang nói chuyện bên trong đều ngừng lại. Chờ đến khi nhìn thấy bụng nàng hơi hơi phồng lên dưới áo thì nhanh chóng đoán được thân phận của nàng, đúng là Triệu nương tử có danh hào là Lang Hoàn nữ quan của Minh Tuệ nữ học.
Một lão phu tử khinh thường mà khẽ hừ nhẹ một tiếng, cũng không biết là thật sự khinh thường hay cố tỏ ra nổi bật, thế nhưng ông ta lại cao giọng cười một chút: “Nữ tiên sinh, bụng phệ, có tài đức gì? Văn hóa thấp lầm đệ tử.” Có tiếng cười truyền ra, tiếng bàn luận nho nhỏ tràn ngập ác ý cũng vang lên. Triệu Phác Chân lại mặt không đổi sắc, đạm mạc mà đối lại: “Lão phu tử, hùng hổ, lắm mồm! Miệng lưỡi lưu loát vì khổng phương.” Lời này vừa ra, đại sảnh đột nhiên tĩnh lại, sau đó mọi người cười vang lên.
Hóa ra vị phu tử này họ Phương, tuy thi cử nhiều lần không đậu nhưng ở đây dạy học sinh lại có chút danh tiếng, thập phần nghiêm khắc, đặc biệt là nữ tử học với ông ta là có thể được dạy dỗ đúng khuôn phép, dịu ngoan thủ lễ. Các hộ thương gia có nữ nhi rất thích mời ông ta vào dạy, chỉ cần một hai năm là sẽ gả được cho nhà tốt. Cũng vì thế mà ông ta luôn thu phí rất cao, cũng vô cùng tự cao tự đại, quần áo bốn mùa, đồ ăn nước uống sớm tối, quà tặng trong lễ nhập học nếu gia chủ không nịnh đúng, không chuẩn bị tót thì ông ta lập tức bỏ đi. Kết quả Minh Tuệ nữ học mở ra rồi thì đám phú thương hơi có chút bản lĩnh của Dương Thành đều liên tiếp cho con đến đó học. Lúc sau lại có vài nơi mở nữ học, bắt chước theo Minh Tuệ nữ học, vì thế vị Ngô lão phu tử này đã không thể lựa chọn như trước, đến quà nhập học cũng không thể yêu cầu quá nhiều. Vì thế vừa nhìn thấy Triệu Phác Chân thì tự nhiên có chút ác tâm, mở miệng liền phải châm chọc. Không nghĩ tới Triệu Phác Chân một châm thấy máu, trực tiếp chỉ ra ông ta vì tiền mới như thế thì đỏ mặt tía tai. Dương Thành này rất nhỏ, phần lớn mọi người đều biết ông ta hiện giờ không còn nổi tiếng như trước, hôm nay lại bị vạch trần như thế thì không khỏi cảm thấy chật vật.
Lão tiên sinh kia bị tâm bệnh, mặt trướng đỏ bừng, tuổi tác lại cao, nhất thời không có gì để nói, chỉ có thể căm giận quẫn bách nói: “Chỉ có đàn bà cùng tiểu nhân là khó ở chung!”
Mọi người xem vị Lang Hoàn nữ quan này kéo tay áo, khoác lông cừu trắng, thanh nhã như tuyết, khí độ cao hoa, đoan trang trầm tĩnh, phong tư dung mạo không có chỗ nào mà không phải là thượng thừa, đến câu đối dù không phải vô cùng tinh xảo nhưng lại chuẩn xác. Bọn họ lại thấy nàng có thai trong người, vì thế cũng thu lại phần hèn hạ tâm, vô luận là trong lòng còn khinh thường, thì trêи mặt cũng ôn tồn lễ đệ, khách khí mà tôn trọng nhường chỗ cho nàng, cũng chào hỏi.
Triệu Phác Chân đạm mạc cười, khom người chỉnh đốn trang phục, làm một cái lễ vạn phúc với xung quanh rồi thản nhiên ngồi xuống.
Lục Hữu Dung ngồi ở trêи đầu cười cười ho nhẹ, thái độ rất là ôn hòa khiêm tốn: “Các vị tiên sinh, hôm nay triệu tập mọi người tới là để thương nghị chuyện thi tuyển nữ khoa cử. Lần này Việt thành cần đề cử 9 người, mà những người được đề cử đương nhiên phải trải qua khảo thí. Các vị tiên sinh đang ngồi ở đây đều hiểu rõ học vấn, tinh thông kim cổ, bản quan nghĩ, trước tiên đề nghị mọi người cho ý kiến về hình thức thi. Nữ khoa cử này tuy nói là lần đầu nhưng Thái Tông hoàng đế mở khoa cử trước kia chính là người nhìn xa trông rộng, tiếng tăm lưu danh muôn đời. Lần này mở nữ khoa cử, cũng coi như nốp tiếp huy hoàng này. Nam Việt chúng ta luôn là không có gì nổi bật về mặt văn chươn này, lần này cũng không thể quá mất mặt, tốt xấu gì cũng nên cử được mấy tài nữ ra mới tốt.”
Lão tiên sinh vừa mới bị Triệu Phác Chân chặn học kia lúc này túm được cơ hội, liền hừ một câu rồi nói: “Không nói đến nữ tử học vấn như thế nào cũng đều kém nam tử, chỉ nói đến việc nam tử chí ở bốn phương, còn nữ tử chỉ lo việc trong nhà, hiếu kính cha mẹ, dưỡng ɖu͙ƈ hài nhi, lo liệu việc nhà, trợ giúp trượng phu, đây mới là lẽ phải.” Ông ta nghiêng nghiêng nhìn Triệu Phác Chân liếc mắt một cái, thâm ý mà nói: “Việc đến trường thi, tranh luận dài ngắn, chẳng phải sẽ khiến phụ nhân trong thiên hạ đều sinh tâm vọng tưởng sao! Tương lai bon họ không chịu sinh nhi ɖu͙ƈ nữ, cũng không muốn lo liệu việc nhà, ngày ngày đòi đi đọc sách như nam tử thì chẳng phải rối loạn hết càn khôn sao!”
Triệu Phác Chân mỉm cười, căn bản lười cãi cọ với ông ta.
Phủ học học quan Trần Đạo Hiểu cười nói: “Ngô lão nói lời này không ổn. Ngày xưa có Ban Chiêu, nổi tiếng thời nhà Hán, lại có Thái Văn Cơ viết 《 hồ già thập bát phách 》được truyền lưu đời sau, càng không cần phải nói vị Tạ Đạo Uẩn có tài vịnh thơ, và Tô Nhược Lan có thể viết Toàn cơ Hồi văn. Bọn họ đều cực kỳ có tài hoa. Lại nói đây là chiếu lệnh của thánh thượng, chúng ta tất nhiên phải vâng theo, cũng không tiện nghị luận chính sự ở đây.”
Vị tiên sinh họ Ngô kia nhất thời đỏ mặt, Lục Hữu Dung ở bên trêи mặt mũi ôn hòa nói: “Trần sơn trưởng nói đúng, đây là đại sự của triều đình, đã có Hoàng Thượng làm chủ, chúng ta hôm nay, bất luận cho rằng nữ khoa cử là nên hay không thì cũng chỉ cần quan tâm đến việc thi thố thế nào. Triệu tiên sinh là người sáng lập xuất sắc của nữ học trong Dương Thành, cũng là tài năng trong đám nữ lưu, bởi vậy bản quan cố ý gửi thiệp mời Triệu tiên sinh tới. Triệu tiên sinh hiện giờ thân mình trọng, thật đúng là làm phiền rồi.”
Triệu Phác Chân đứng dậy hơi hơi làm lễ, mỉm cười khách khí hai câu, sau đó ngồi xuống, trêи mặt cũng không có câu nệ sợ hãi khi lần đầu gặp quan lớn, mà vẫn tự nhiên hào phóng, dừng ở trong mắt mọi người lại khiến họ phải cân nhắc.
Một vị sĩ tử nhìn qua còn rất trẻ cười nói: “Theo ta thấy, nữ tử khảo thí, tất nhiên là không thể giống nam tử thi hương, phải thi mấy ngày mấy đêm, chỉ cần trong một hai canh giờ là được. Cũng không cần ra quá nhiều đề mục, có thể luận thơ, ra một đề mục, cũng không cần giới hạn câu chữ, luật vần, bảy chữ cũng được mà năm chữ cũng được, để thí sinh có thể tùy ý làm, mới có thể thi triển hết tài hoa.”
Đây là ý tưởng của đại bộ phận mọi người ngồi đây, rốt cuộc thì bọn họ cũng bị các nơi nhờ vả, cũng có chút tiểu bối trong nhà muốn tranh cái danh ngạch vào kinh dự thi. Bọn họ đi thi cũng không vì cái gì khác, chỉ vì thanh danh, nếu may mắn có thể nhận được chức quan thì chính là quá tốt. Nhưng mà bọn họ bình thường học đều là lơ lỏng, không bài bản, nếu là thường ngày còn đỡ, nếu thi châu quá khó, giới hạn luật vần, giới hạn chữ thì trong thời gian ngắn khó mà hoàn thành. Lúc đó chỉ có nước nộp giấy trắng, thanh danh không có còn bị chê cười thì không tốt. Chi bằng đưa ra chút đề mục đơn giản, ngày thường ở nhà bọn họ cũng luyện tập một hai, tự nhiên là có thể thông qua.
Mọi người nhất thời đều cười nói: “Quả nhiên suy xét thật sự chu đáo, nữ tử rốt cuộc không tiện cùng nam tử so sánh, nếu ra đề mục quá mức khó thì cũng không ổn, như vậy rất tốt.”
Trần Đạo Hiểu cười nói: “Nếu là tuyển chọn mà chỉ có một đề thơ thì sợ là không thể hiện được tài năng, chúng ta đây là muốn tranh chút thành tích, đến lúc đó cử 10 người đi mà chẳng ai trúng cả thì làm sao được. Theo ta thấy vẫn nên thêm một đề văn biền ngẫu, theo đó mà phân cao thấp, ai có tài cũng dễ dàng nhìn ra. Đến lúc đó chúng ta chấm bài thi, cũng có thể nhẹ nhàng chút.”
Nhất thời mọi người đều đáp phải, có vài người còn nói Trần công quả nhiên suy xét chu đáo, lại có chút người nghĩ ông ta mưu tính sâu xa. Mọi người gần như đã định ra quy cách thi thố, lúc này Lục Hữu Dung nhẹ nhàng ho khan một tiếng, giữa sân lập tức yên tĩnh xuống, ông ta mới cười hỏi: “Nếu chư công đều không có ý kiến thì cứ theo lời của Trần công mà làm chứ?”
Trần Đạo Hiểu thập phần khiêm tốn nói: “Vẫn là nên hỏi ý kiến của mọi người.” Ánh mắt ông ta nhìn Triệu Phác Chân vẫn luôn an tĩnh mỉm cười, hỏi một câu: “Không bằng nhìn xem Triệu tiên sinh có ý tứ gì? Minh Tuệ nữ học nhiều tài nữ, không biết thi như vậy có thích hợp không. Triệu tiên sinh có thể cho ý kiến chứ?”
Triệu Phác Chân lại hỏi một câu ngoài dự đoán của mọi người: “Cũng biết nữ khoa cử trong kinh sẽ do vị đại nhân nào làm chủ khảo?”
Mọi người ngẩn ra, tựa hồ đều không nghĩ tới vấn đề này. Nữ khoa cử không phải do Tần Vương phi thượng tấu muốn mở ra sao? Nga cũng đúng, kể cả muốn mở nữ khoa cử thì cũng phải là do Lễ Bộ mở, không có khả năng để Tần Vương phi tới làm chủ khảo. Lúc trước Thánh Hậu chính mình tuyển chọn đám nữ quan kia, mỗi người đều khăng khăng một mực với Thánh Hậu, nay triều đình mở nữ khoa cử thì tự nhiên phải theo quy củ, để Lễ Bộ làm chủ khảo, như vậy quan chủ khảo tự nhiên phải chọn ra, nhưng là ai mới được?
Nhất thời tất cả mọi người đều sôi nổi nghị luận, lúc trước có vài người vẫn luôn giữ thái độ không sao cả mà nói chuyện phiếm với Lục Hữu Dung, lúc này lại quay ra đánh giá Triệu Phác Chân, cười nói: “Xem trêи công báo thì hẳn là Doãn Đông Liễu lão đại nhân.”
“Doãn Đông Liễu là ai?” Có vài tiên sinh đã châu đầu ghé tai hỏi tới.
Triệu Phác Chân lại mở miệng: “Doãn đại nhân là Trạng Nguyên của đời Thái Tông, lão luyện thành thục, xuất thân chính là từ khoa cử, là ngôi sao sáng của Hàn Lâm Viện. Ông ấy ở Thái Học chủ yếu giảng xuân thu, nói đến vô cùng hay. Vị lão đại nhân này học thức uyên thâm, kể cả Nghiêm tướng cũng từng nghe ông ấy giảng bài, ở trước mặt ông ấy cũng phải xưng một tiếng học trò.”
Mọi người đều yên lặng, lấy thần sắc vô cùng phức tạp mà đánh giá vị nữ tử này. Lúc này có người tự cho là thông minh mà cười nói: “Chẳng lẽ là muốn thi 《 Xuân Thu 》sao?”
Lại có người cười lạnh nói: “《 Xuân Thu 》 là đạo của tam vương, bàn chuyện của thiên hạ, nữ tử thi khoa cử mà thi cái này làm gì?”
Lại có người nói móc nói: “Theo ý ngươi, nữ khoa cử không thi này, không thi kia, vậy chẳng bằng thi thêu hoa cho rồi. Đã là thi cử thì chính là chuyện triều đình tuyển quan, kể cả nữ quan thì cũng là do kinh châu huyện đề cử, Lễ Bộ chủ khảo, Lại Bộ chỉ định làm mệnh quan triều đình, sao không thể thi 《 Xuân Thu 》?”
Trêи đường cười vang, Trần Đạo Hiểu lại không cười, ngược lại vẻ mặt thành khẩn khiêm tốn mà thỉnh giáo Triệu Phác Chân: “Như vậy, y theo lời Triệu tiên sinh nói, vị Doãn đại nhân này sẽ kiểm tra như thế nào?”
