Ông lão kia thấy cách ăn mặc của đại nhân giống như một người nhà quê, mỉm cười, cất giọng nói:
- Mời ông anh cùng ngồi xuống đây!
Đại nhân nói:
- Mời ngồi.
Nói xong, đại nhân trải bao ra, cũng ngồi xuống đất. Đại nhân đưa mắt nhìn ông lão, mở lời, nói:
- Xin hỏi, Đây là lần đầu tiên tôi đi mua gạo, không biết ở đây bán thế nào?
Ông lão nghe hỏi vậy, trả lời, nói:
- Vừa vào nha môn châu quan, bên phía Nam có một dãy lều phía ngoài đầu có một cái bàn bán thẻ. Bốn trăm tiền một thẻ là một đấu. Phải mua thẻ trước, sau đó sang phía Bắc lấy gạo.
Đại nhân nghe xong nói:
- Vậy là đúng rồi.
Đại nhân và ông lão còn đang ngồi nói chuyện, chợt thấy một gã sai nha đứng trước cổng nha môn cao giọng hét:
- Bán thẻ bài!
Mọi người nghe vậy vội chạy cả vào bên trong. Vào trong dãy lều, lấy tiền ra mua thẻ bài rồi lại chạy sang phía Bắc đổi lấy gạo. Lưu đại nhân thấy vậy cũng không chút chậm trễ, vội vàng đứng dậy, hòa vào dòng người tiến vào trong. Tới trước dãy lều, đúng lại, lấy ba trăm tiền ra quẳng lên bàn, nói:
- Bán cho ta một đấu gạo.
Nha dịch nghe vậy, nhận lấy tiền đếm, nói:
- Chưa đủ, còn thiếu một trăm tiền.
Đại nhân nói:
- Tại sao lại thiếu một trăm tiền?
Nha dịch nói:
- Bốn trăm tiền một chiếc thẻ bài, đây ông mới đưa có ba trăm, chẳng phải còn thiếu một trăm nữa hay sao?
Lưu đại nhân nói:
- Hoàng Thượng ban chỉ giá gạo chỉ có ba trăm tiền một đấu. Các ngươi bán bốn trăm tiền một đấu, vậy một trăm tiền ấy thuộc về ai?
Nha dịch Trương Tam nghe Lưu đại nhân nói vậy, liền nói:
- Cái lão già nhà quê này! Tôi thấy ông ăn không nên dọi, nói chẳng nên lời, tướng mạo cũng không lấy gì làm xuất chúng, vậy mà mở miệng là nói "phụng chỉ" này "phụng chỉ" nọ. Ông muốn mua thì mua, bốn trăm tiền một tấm thẻ bài, giảm một xu không bán. Còn nói lôi thôi, tôi sẽ cho ông biết thế nào là lễ độ.
Lưu đại nhân nghe vậy, nói:
- Anh chớ nên tức giận. Tiền tôi mang không đủ, hôm nay tôi sẽ không mua gạo, lần sau mang thêm một trăm nữa rồi sẽ mua. Anh trả lại tiền cho tôi, tôi vào trong xem mua bán ra sao cũng được vậy là không uổng tôi phải đi một chuyến đường dài tới đây.
Nha dịch nghe vậy, nói:
- Vậy mới phải chứ, lão thần kinh!
Nói xong vứt ba trăm tiền trả lại đại nhân. Đại nhân nhận lấy giắt vào lưng, sải bước tiến vào trong. Chẳng mấy chốc đã tới nơi phát gạo. Đại nhân đứng lại, đưa mắt nhìn qua.
Lưu đại nhân ngẩng đầu dõi mắt chăm chú nhìn, dân chúng đến mua gạo đông như kiến. Một tấm thẻ bài một đấu gạo, dân chúng mang tiếng đi mua gạo cứu tế, thực chất chỉ là hư danh! Chúa ta biết dân tình đói khát, đâu biết rằng quan châu đáng ghét hãm hại dân lành! Đại nhân nhìn đấu gạo, thấy một đấu đâu đủ một đấu! trong chiết ngoài khấu làm béo mình, đúng là: dân tình đói khát, châu quan nấu rượu bán kiếm lời. Lưu Dung ta đã tới nơi này, lẽ nào lại để lũ tham quan làm càn!
Đại nhân nghĩ xong ngẩng đầu nhìn lên, thấy một chiếc đấu được đặt trên mặt đất. Đại nhân tiến tới, nhặt chiếc đấu lên cầm trên tay, đưa mắt nhìn gã sai nha, nói:
- Đấu nhỏ quá đâu có gọi là đấu, ý chỉ của Hoàng Thượng một đấu là mười thăng. Các ngươi tự ý chiết khấu lương thảo của dân, tội này không nhẹ chút nào!
Nha dịch nghe vậy ngẩng dầu lên nhìn, đánh giá dung mạo đại nhân, Chỉ thấy: trên đầu đội chiếc mũ cỏ rách, chân giận hài vải xanh đã sờn, trên mình mặc tấm áo vải màu trắng, khắp mình từ trên xuống dưới bụi bám đầy. Trên vai lủng lẳng một chiếc túi. Thì ra là dân đen đi mua gạo. Nha dịch có vẻ bực bội, cười nhạt, nói:
- Tôn giả muốn hỏi tôi tại vì sao một đấu chỉ có mấy thăng ư? Mau mau từ bỏ ý định đó đi, chớ nên quản chuyện không phải của mình. Nói xong tiến lên giật lấy cái đấu, lại đẩy một cái khiến đại nhân ngã lăn kềnh, lại thấy lộc cộc mấy tiếng, Lưu đại nhân đã vất cái đấu trên tay xuống hố. Đám nha dịch thấy vậy càng tức giận, quát tháo ầm ĩ, nói:
- Tự ý ném bỏ đấu của nhà quan đáng tội gì? Cả gan làm náo loạn nơi bán gạo, thực to gan! đợi ta vào bẩm với quan trên. Các anh em, mau bắt lấy gã chớ để chạy thoát!
Đám nha dịch nghe vậy, không chút chậm trễ, kéo ồ cả lên vây kín Lưu đại nhân. Một tên móc từ trong mình ra một sợi dây xích sắt, chỉ thấy loảng xoảng một tiếng, sợi dây xích đã tròng vào cổ đại nhân. Chúng chỉ còn đợi lôi ngài lên quan mà thôi. Chỉ thấy một gã sai nha vội vàng chạy vào trong, bẩm với quan châu chuyện vừa rồi. Tham quan nghe xong, lập tức lên công đường, quát lớn:
- Mau giải tên điêu dân lên đây cho ta hỏi tội!
Lại nói chuyện gã quan châu này vốn họ Hạch tên gọi Thượng Thông. Dân chúng gọi hắn là "Canh Hy Tùng"! Hắn vốn là một gã thư sinh, bởi bỏ tiền ra mua được chức quan, từng giữ chức Tri huyện huyện Mãn Thành, sau hai nhiệm kỳ được giữ chút quan châu. Luận về tài văn, trong bụng hắn chỉ toàn cứt cục. Bởi hắn quá tham tiền nên dân chúng còn gọi hắn bằng một tên khác là "Thốn Tiền Thú".
Lại nói chuyện quan châu lập tức thăng đường, dặn dò thuộc hạ:
- Mau giải tên điêu dân làm náo loạn nơi bán gạo lên đây!
Lũ thuộc hạ bên dưới ứng tiếng dạ ran. Không lâu sau, chúng đã lôi đại nhân lên công đường. Đám nha dịch hét vang:
- Quỳ xuống?
Lão đại nhân nghe vậy, chậm rãi trải chiếc bao trên vai xuống đất, ngồi lên trên. Lũ nha dịch thấy đại nhân đã ngồi xuống, nói:
- Lão già này, bảo người quỳ, tại sao người lại ngồi ở đây.
Lưu đại nhân nói:
- Tôi không hề vi phạm pháp luật, tại sao lại phải quỳ.
Quan châu thấy vậy, nổi giận đùng đùng, nói:
- Tên điêu dân này, gặp bản quan tại sao không quỳ. Phải đánh hai mươi trượng mới được.
Lưu đại nhân nói:
- Phụng chỉ ban gạo cứu tế cho dân với giá ba trăm tiền một đấu. Ngươi bán với giá bốn trăm tiền, một trăm tiền ấy thuộc về ai? Ta hỏi ngươi, một đấu là mười thăng, sao người dám tự ý đổi thành một đấu có bảy thăng? Chiếm của dân làm lợi cho mình, đó là tội của ngươi hay là tội của ta?
Quan châu nghe Lưu dại nhân chọc trúng tật của mình, bất giác rùng mình, nhất thời chẳng biết phải ăn nói ra sao. Từ xấu hổ chuyển sang tức giận, dặn dò đám tả hữu:
- Lôi tên điêu dân này xuống dưới, đánh ba mươi gậy lớn cho ta, sau đó sẽ hỏi tội tiếp!
Đám nha dịch không dám chậm trễ, vội tiến lên, không nói không rằng, lôi tuột đại nhân xuống, đè xuống dưới thềm son.
Quan châu rút ra một tấm thẻ bài, ném xuống. Chợt thấy bên ngoài cửa có một người cuống cuồng chạy vào, tới trước công đường quỳ sụp xuống, nói:
- Khai bẩm lão gia, hiện có chủ khảo học chính của phủ Bảo Định do đích thân Thánh chúa chọn lựa là Lưu đại nhân tới. Giờ cách đây chẳng còn bao xa, mời lão gia đi đón đại nhân.
Châu quan nghe báo, giật mình kinh hãi, nghĩ thầm:
- Lẽ nào Thánh thượng phát giác ra việc của ta nên sai ông ấy tới đây điều tra. Lẽ nào là vậy?
Nghĩ xong nói vọng xuống:
- Hãy khoan dùng hình. Giờ gông hắn lại trước, đem ra nơi bán gạo trói lại đó thị chúng. Đợi bản châu đi đón khâm sai đại nhân xong, khi về nha môn sẽ tính sổ với hắn!
Nghe quan châu dặn dò như vậy, lũ thuộc hạ vội vã thi hành.
Chúng vội khiêng ra một chiếc gông. Lưu đại nhân thấy vậy lẩm bẩm nói:
- Vật này vốn được dành riêng cho lũ hung đồ, không ngờ hôm nay Lưu Dung ta lại phải mang nó trên mình. Sao ta không mang nó tới tận Nhiệt Hà để Hoàng thượng nhìn cho rõ thế nào là tham quan ô lại.
Đại nhân còn đang miên man suy nghĩ, đám công sai đã lập tức tiến lên, lắp gông vào cổ đại nhân, còn dán lên đó hai tờ niêm phong. Lũ công sai làm xong, bẩm lại với quan châu. Quan châu vội lui vào phòng trong thay y phục, ra ngoài, lên ngựa. Chỉ trong chớp mắt hắn đã tới sân bán gạo, dặn dò thuộc hạ trói đại nhân vào chiếc trống đá. Lúc này mặt trời đã lên cao, nóng hầm hập như trong nồi hấp. Hai tên nha dịch đứng hai bên, nhìn dân chúng mua gạo thực nhộn nhịp. Trong người mua gạo có một người họ Lý, sống tại trấn Lý Gia, vốn có biết võ vẽ vài chữ. Thấy đại nhân bị trói vào trống đá, liền tiến lên xem, thấy niêm phong trên gông viết:
- Điêu dân họ Vương tên Ngọc, sống tại Lý Gia trấn, dám tự ý làm loạn nơi bán gạo thực đáng ghét. Phạt gông một tháng đợi xét xử.
Lý Hồng đọc xong, bất giác giật mình, nghĩ thầm: Tại trấn Lý Gia không hề có người nào tên Vương Ngọc. Ta chẳng hiểu nổi chuyện này ra làm sao! Nghĩ xong vội sải bước tới bên viên sai nha, nói:
- Người này không phải ở trong Lý Gia trấn. Trong thôn ấy không hề có ai là Vương Ngọc.
Lưu đại nhân nghe được, ngẩng đầu nhìn lên, nói:
- Người hỏi ta ư? Nhà ta ở tận Sơn Đông!
Nha dịch nghe vậy, nói:
- Người ở mãi tận Sơn Đông, xa xôi như vậy, sao lại tới tận đây mua gạo cứu tế?
Đại nhân nói:
- Ta mới chuyển tới sống tại Lý Gia trấn.
Lý Hồng nghe Lưu đại nhân nói vậy, liền nói:
- Ta sống trong trấn Lý Gia, ông nói mới chuyển tới trấn Lý Gia, vậy ông sống trong nhà ai? Ở trên đường nào?
Lưu đại nhân nói:
- Ta sống trong Lý Gia Điếm của Lý Gia trấn.
Lý Hồng nói:
- Vậy thì đúng rồi, ông họ Vương hả?
Lưu đại nhân nói:
- Ta không phải mang họ Vương. Ta họ Lưu.
Lý Hồng nói: ông họ Lưu, tại sao trên gông lại viết là "Vương Ngọc"?
Lưu đại nhân nói:
- Điều này chính ta cũng không biết.
Lý Hồng nói:
- Ông họ Lưu, tên gọi là gì?
- Ta tên Lưu Dung.
Lý Hồng nghe vậy, sợ hãi cuống cuồng? Vội túm lấy hai viên công sai, kéo chúng ra một phía, nói:
- Không xong rồi! Tôi nghe nói Lưu đại nhân ở Sơn Đông cũng tên là Lưu Dung, liệu có phải là ông ta không?
Trương Đống nói:
- Làm gì có chuyện ấy. Lưu đại nhân ở Sơn Đông bị gù mà.
Lý Hồng nói:
- Ông nhìn xem, chẳng lẽ người này không bị gù sao?
Trương Đống nghe vậy, đưa mắt nhìn qua. Quả nhiên thấy người kia cũng bị gù thật! Hắn sợ hãi, quỳ "huỵch" xuống, té cả phân ra quần, mắt cũng trở nên xanh lét. Hai tên nha dịch vô cùng sợ hãi, chợt lại thấy một cỗ kiệu lớn tiến vào, phía trước có một người hầu, tiến thẳng tới. Chúng biết ngay đó là kiệu của Lưu đại nhân đón về. Trương Đống nói:
- Chúng ta mau chạy đi thôi!
Nói xong, hai đứa cắm đầu bỏ chạy về hướng Đông, tới một quán rượu, chui tọt vào phòng. Hai tên vội vã mượn giường, phủ chăn đắp kín mít. Nằm trong chăn mà chúng vẫn run bần bật.
Lại nói chuyện châu quan Thâm Châu là Hạch Thượng Thông cưỡi ngựa rời khỏi nha môn. Chưa đi được xa đã thấy đại kiệu của Lưu đại nhân tiến tới. Hắn vội vàng xuống ngựa, đứng qua một bên. Không lâu sau, kiệu lớn đã tới trước mặt, riềm kiệu vẫn phủ kín. Châu quan Hạch Thượng Thông vẫn nghĩ rằng Lưu đại nhân đang ngồi trong kiệu. Vương An đi trước kiệu thấy châu quan Thâm Châu đứng bên đường bèn tiến tới hỏi:
- Đại nhân đâu rồi?
Châu quan nói:
- Chẳng phải đại nhân vẫn ngồi trong kiệu hay sao?
Vương An nói:
- Ngươi chớ nằm mơ nữa! Lưu đại nhân mang theo một cái túi đi mua gạo, đã vào thành từ sáng sớm, ngươi không thấy sao?
Châu quan nghe Vương An nói vậy, dọc sóng lưng chợt thấy có một luồng khí lạnh chạy qua.
Châu quan nghe Vương An nói xong, bất giác rùng mình, bật kêu lên một tiếng: "ối chà", nghĩ thầm:
- Toi đời ta rồi.
Hai chân chợt mềm nhũn ra:
- Đúng là hôm nay ta đã mù mất rồi. Biết đâu lão già khi nãy lại đúng là Lưu đại nhân. Ta đã sai đóng gông, trói nơi bán gạo, thực không thể ngờ, ông ta lại là đại thần khâm sai phụng chỉ tới đây! Đúng là vận ta gặp hồi đen đủi, gặp ngay gã Lưu gù nổi tiếng thanh liêm này!
Châu quan nghĩ xong, không kịp nhảy lên lưng ngựa đã quay đầu chạy: "huỵch, huỵch" chạy thẳng về nha môn. Vương An thấy vậy không dám chậm trễ, vội giục mọi người gấp rút đuổi theo. Chỉ trong thoáng chốc đã tới cổng nha môn. Ngẩng đầu nhìn lên, thấy một người đang bị đóng gông trói nơi trống đá. Vương An nhìn kỹ lại, bất giác giật mình kinh hãi, nhảy phắt xuống ngựa, huỳnh huỵch chạy lại, nói:
- Sao đại nhân lại đeo hình cụ trên mình? Hay là châu quan mắt mù không nhận ra ngài?
Lưu đại nhân nhướng mắt nhìn lên, thấy người vừa nói là vương An, liền nói:
- Tạm thời không cần hỏi nguyên nhân. Mau tìm quan châu ra đây trước!
Đại nhân chưa kịp nói hết câu, chợt lại thấy một tên nha dịch từ ngoài chạy vào. Thì ra, người ấy là du kích của Thâm Châu, nghe tin đại nhân tới vội chạy lại tiếp đón. Vị lão gia này vốn họ Lý, tên gọi Lý Nguyên Chân. Vừa vào nha môn đã vội vã xuống ngựa, tới trước mặt đại nhân chắp tay, khom mình, thi lễ, nói:
- Không biết đại giá tới, không đón tiếp được từ xa, mong đại nhân lượng thứ.
Đại nhân nghe vậy, ngẩng đầu nhìn lên vị đại thần hàng tam phẩm của Thâm Châu này. Thấy ông ta trên đầu đội mũ Lượng Lam, trên cổ lủng lẳng xâu chuỗi đại diện của triều đình. Chân đi đôi hài thêu Kim tiền báo, tuổi tác vào độ tứ tuần. Đại nhân thấy vậy nhận ra ngay đó là du kích Lý Nguyên Chân của Thâm Châu, liền nói:
- Ông tới thực đúng lúc. Ta đang định sai người đi mời ông tới đây. Hãy mau đi bắt châu quan cùng hai tên nha dịch đã còng ta mang về. Không bắt được quan châu, đó là tội của ông. Ta muốn ông phải cẩn thận một chút. Ta sẽ tới Nhiệt Hà diện kiến Thánh thượng, xin Thánh chỉ phát lạc tên cẩu quan này!
Du kích ứng tiếng, nói:
- Dạ, dạ, dạ. Xin tuân lệnh đại nhân.
Đại nhân nói:
- Hãy đi mau!
Lý Nguyên Chân nhận lệnh, lập tức xoay mình. Không nói chuyện Lý du kích rời khỏi nha môn nữa. Giờ ta lại nói chuyện Lưu đại nhân. Vương An tiến lên định tháo gông, đại nhân nói:
- Ngươi chớ tháo gông, ta muốn đeo gông tới Nhiệt Hà gặp chúa thượng.
Nói xong, sải bước tiến vào trong. Mọi người vội theo sau. Chỉ trong phút chốc đã lên tới công đường. Đại nhân đeo gông ngồi trước công án. Tạm gác chuyện Lưu đại nhân ngồi trước công đường lại, giờ ta lại kể tới tên cẩu quan của Thâm Châu.
