Dịch: Lạc Đinh Đang
Mặc dù Trương thị đồng ý với Tiền Thiển sẽ lên kinh, nhưng vẫn mang dáng vẻ sầu lo. Hai mẹ con bỏ ra một buổi sáng để kiểm tra tài sản. Bởi vì vừa tổ chức tang lễ, lại thêm lương thực thu hoạch bị tham ô một chút nên khi Trương thị mang toàn bộ gia sản ra còn không đến một trăm văn tiền. Song, những thứ này không bao gồm đồ cưới Trương thị chuẩn bị cho Trương Ngũ Nương.
Lại nói, phu thê Trương thư sinh rất yêu thương con gái, từ khi Trương Ngũ Nương sinh ra đến giờ, hai phu thê bắt đầu cất một văn tiền, một văn tiền tích góp làm đồ cưới cho nữ nhi. Lúc Trương thư sinh còn sống là thư sinh biết chữ duy nhất trong mấy làng gần đây, tiền học phí hàng năm thu được không ít. Nhưng phu thê hai người rất tiết kiệm, gần như đều tích góp lại làm đồ cưới cho nữ nhi.
Trương thư sinh vẫn cảm thấy nhà mình người ít thế yếu, chỉ lo con gái gả chồng bị ức hiếp nên muốn mua thật nhiều đồ cưới, để sau này Trương Ngũ Nương gả chồng có phân lượng một chút.
Năm ngoái sau khi đính hôn với Tôn gia, Trương thư sinh lấy tiền tích góp nhiều năm thu gom, lại bán sạch gia sản, lên trấn đổi thành hai lượng bạc, rồi đánh thêm một cái vòng tay bằng bạc nhỏ xinh, định làm đồ cưới cho con gái. Tiếc là đồ cưới liều mạng mua sắm này, Trương Ngũ Nương đã không cần dùng.
Tiền Thiển thấy đồ cưới này trong thôn đã có thể nói là khoản tiền lớn, trong lòng nhất thời nắm chắc, ít nhất đến kinh thành sẽ không lưu lạc đầu đường, chí ít có tiền để thuê một phòng ở.
Trương thị vốn không muốn đụng đến đồ cưới của con gái, đây dù sao cũng là tiền bà và trượng phu liều mạng tích góp để bảo đảm cho tương lai con gái. Nhưng không chịu được Tiền Thiển cứng đầu lải nhải, cuối cùng đồng ý sau khi đến kinh sẽ dùng đồ cưới của con gái để thuê phòng.
Hai người thảo luận một hồi, quyết định đến nhà Lý chính* nói một tiếng, sau đó đến quan nha làm giấy thông hành. Dọc đường đều nghe tiếng phàn nàn và mắng chửi, Tiền Thiển và Trương thị đến trước cửa nhà Lý chính, tiếc là không ai mời họ vào trong. Lý chính mang vẻ mặt ghét bỏ đứng ngoài cửa nói chuyện với họ.
*Lý chính không phải tên riêng mà là người trưởng quản một Lý, thuộc đơn vị chính trị thời xưa.
Nghe thấy hai người muốn tới kinh thành nương nhờ họ hàng (đây là lý do Tiền Thiển và Trương thị bàn trước ở nhà), Lý chính lộ ra nụ cười châm chọc, có lẽ là cảm thấy họ hàng ở kinh thành sẽ không thu nhận và giúp đỡ hai mẹ con Trương thị.
Trương thị muốn nhờ Lý chính mang bà tới quan nha xử lý giấy thông hành, hắn lạnh lùng từ chối: "Trương thị, bà không cần phải đi qua đi lại làm gì, ngoan ngoãn ở nhà, có việc gì bà con có thể qua giúp một hai. Đến kinh thành không dễ như bà nghĩ đâu."
Lời nói tuy đẹp đẽ nhưng trong lòng Trương thị biết rõ Lý chính chê bà phiền phức, không muốn vì chuyện Trương gia mà chạy đến nha môn một chuyến. Vì vậy Trương thị lộ ra gương mặt tươi cười: "Bác cả à, ngài biết đấy, tình cảnh hai mẹ con chúng ta thực sự rất khó khăn, bất đắc dĩ phải đi nương nhờ họ hàng ở kinh thành."
"Ngoài ra." Trương thị dừng một chút. "Chúng ta đi rồi, ruộng đồng trong nhà không ai để ý tới, phiền ngài trông nom một phần. Xa nhà, thu hoạch trong ruộng nhiều hay ít cũng không giúp được gì cho chúng ta."
Lời này chính ý là cho không Lý chính ruộng đồng của Trương gia. Quả nhiên, nghe lời này, trên mặt Lý chính hiện vẻ tươi cười: "Trương thị bà đúng là người hiểu chuyện. Đã như vậy, ta sẽ đi một chuyến với bà."
Trương thị gật đầu, nói: "Làm phiền ngài."
Tiền Thiển lén xoay người sang chỗ khác bĩu môi. Mang ruộng đồng cho tên Lý chính mặt tái là ý Tiền Thiển và Trương thị đã thương lượng trước ở nhà. Trương gia không người, ruộng đồng không người trông nom sớm muộn sẽ bị chiếm, không bằng tặng không cho Lý chính một cái nhân tình, để hắn vui vẻ xử lý giấy thông hành. Di chuyển ở đây không phải chuyện dễ dàng, quản lý hộ tịch còn nghiêm hơn nhiều so với hiện đại.
Quả nhiên, có chỗ tốt là ruộng đồng Trương gia, vừa rạng sáng ngày thứ hai Lý chính đã dẫn Trương thị vào trấn, nhanh chóng xử lý xong giấy thông hành, giống như sợ mẹ con Trương thị đổi ý, hận không thể để họ mau mau dọn đi.
Làm xong giấy thông hành, Trương thị mang Tiền Thiển bắt đầu thu dọn đồ đạc chuyển nhà. Thật ra cũng không có gì thu dọn, chỉ là túm mấy con gà nuôi trong nhà lên trấn bán được hai mươi văn tiền, rồi thu dọn y phục của hai người một chút, cộng lại cũng chỉ vài thứ.
Thu dọn đến quần áo trước kia của Trương thư sinh, Trương thị có chút khó xử. Quần áo nam nhân hiện đã vô dụng, nhưng có vài bộ y phục vẫn chưa bị rách, đem tặng người lại không nỡ. Đang lúc bà muốn đổi kiểu dáng khác thì Tiền Thiển ngăn lại.
Trương thị không hiểu rõ ý Tiền Thiển: "Mẹ biết đây là y phục cha con từng mặc, con có chút không nỡ. Nhưng y phục trắng này sớm muộn sẽ bị mốc hỏng, có thể dùng thì sửa một chút, không nên lãng phí."
"Không phải, mẹ." Tiền Thiển lắc đầu: "Con muốn bàn bạc với mẹ việc này, mẹ là một phụ nhân, mang theo một bé gái mười mấy tuổi như con đi đường luôn không an toàn, không bằng mẹ để con đóng vai thành bé nam. Hơn một trăm dặm cũng phải mất ba, bốn ngày đi đường, trừ khi chúng ta thuê xe."
Trương thị suy nghĩ một chút rồi đồng ý. Mang theo một đứa bé nam thành niên rõ ràng an toàn hơn một đại cô nương mười mấy tuổi. Trương Ngũ Nương chỉ có mười ba tuổi, vì là nữ tử nhà nông nên có vẻ hơi đen gầy, mặc quần áo nam tử vào quả thật có chút giống bé nam khoảng mười hai tuổi.
Đã quyết định biến trang phục của con gái thành đồ nam, Trương thị cũng không nhiều lời dông dài, suốt đêm vội vàng sửa lại quần áo trượng phu cho nhỏ đi. Hơn nữa còn bỏ ra mấy ngày bán lương thực tồn trữ trong nhà, mua cho con gái một đôi giày mới thật dày, bà thì đi giày cũ trượng phu để lại, hơi lớn một chút, nhưng vẫn chưa rách.
Sau năm ngày, trời còn chưa sáng, Trương thị đã mang Tiền Thiển lên đường vào kinh. Khép lại chiếc cổng tre hỏng nhà mình, nước mắt Trương thị không kìm được rơi xuống. Bà biết rõ, lần này đi sẽ không thể trở về ngôi nhà nhỏ từng chung sống với trượng phu. Quay đầu nhìn con gái mặc đồ nam áo xanh nón nhỏ, ánh mắt Trương thị dần trở nên kiên định.
Còn con gái ở đây, bà còn con...
Tiền Thiển nhìn bà, cảm thấy nữ nhân này thật không tầm thường. Trương Ngũ Nương chỉ cần có một phần tính cách giống bà cũng không tùy tiện treo cổ. Sau khi Trương Ngũ Nương chết, Trương thị bị người trong thôn dùng hình đánh chết, sợ là cũng vì trượng phu và con gái đều qua đời, bà không còn gì lưu luyến cũng không muốn phản kháng.
Nếu Trương Ngũ Nương còn sống, Trương thị vì con, chắc chắn không dễ buông bỏ như vậy.
Trong tay Tiền Thiển cầm một bọc lương khô nhỏ, một đường đi theo mẫu thân nhà mình, đón tia nắng ban mai, rời khỏi thôn nhỏ Trương Ngũ Nương sống cả đời. Không ai tiễn họ, hai mẹ con đi trên con đường nhỏ có phần bi tráng.
Trương thị sợ con gái chịu khổ, vừa đi vừa nhẹ giọng an ủi Tiền Thiển: "Bé ngoan, tất cả rồi sẽ tốt. Tới trấn trên, mẹ sẽ mua cho con mấy viên đường."
"Không cần đâu mẹ. Về sau còn nhiều việc cần đến tiền, con không ăn đường..."
