Sẽ tốt hơn nhiều cho Peppe nếu anh hề biết kiềm chế cái giọng độc địa và đừng tuôn ra tràng chế nhạo chua như giấm vào vết thương lòng của Gian Maria. Vì khi đã bị chạm nọc thì Gian Maria luôn là kẻ thù dai, và trong lúc này Công tước không chỉ cay cú muốn báo thù.
Đọng lại trong đầu đức ông là những lời giễu cợt của anh hề, cùng ý nghĩ trong trái tim Valentina đã ngự trị hình ảnh của một gã đàn ông khác. Lúc này, mê mẩn nàng theo cách kì quái của bản thân, cũng là cách đức ông Công tước tự hiểu về tình yêu, kẻ cầu hôn bị ruồng rẫy lồng lên vì ghen tuông với kẻ tình địch mà Peppe đã ám chỉ. Kẻ lạ mặt này ngáng đường đức ông tiến vào trái tim của Valentina, và để dọn dẹp quang đãng con đường của mình, Gian Maria thấy đơn giản nhất là loại bỏ chướng ngại vật kia đi. Nhưng trước hết đức ông cần tìm ra kẻ đó là ai, mà về điểm này, đức ông nở một nụ cười hiểm độc, nghĩ bụng, tên hề khốn kiếp kia - dù muốn hay không - sẽ giúp ngài.
Công tước quay về phòng riêng chuẩn bị lên đường, đồng thời ra lệnh cho Alvaro triệu Martino Armstadt - chỉ huy đội cận vệ của ngài. Sau đó Công tước ngắn gọn ra lệnh cho gã này.
“Chọn lấy bốn người,” Công tước ra lệnh, “lưu lại Urbino sau khi ta lên đường. Tìm bằng được chỗ ở của gã hề Peppe. Bắt cóc gã mang theo sau ta. Hãy nhớ phải ra tay kín đáo, đừng để ai nghi ngờ.”
Tay đâm thuê chém mướn - gã cũng chẳng tốt đẹp hơn tên gọi này là bao, cho dù đang là chỉ huy cận vệ của Công tước Babbiano - cúi đầu tuân lệnh, rồi trả lời với giọng lơ lớ ngọng nghịu của một người ngoại quốc rằng đức ông sẽ được như ý.
Sau đó Gian Maria hối hả lên đường. Đức ông đến chia tay Guidobaldo, hứa sẽ quay lại sau vài ngày để làm lễ cưới, và để lại trong đầu vị chủ nhà ý nghĩ rằng cuộc diện kiến của ngài với Valentina đã diễn ra khác xa thực tế.
Khi Gian Maria đi khỏi, từ chính miệng Valentina, Guidobaldo đã được biết sự thực về buổi diện kiến đó, cũng như tất cả những gì đã diễn ra giữa cháu gái ngài và vị khách. Nàng đã đến tìm người chú trong căn phòng nhỏ ngài đang nằm nghỉ, cố chịu đựng một mình con quỷ thống phong đã bắt đầu hành hạ cơ thể, lí do khiến ngài đôi khi phải thoái triều để thư giãn. Valentina tìm thấy ngài đang nằm trên một chiếc trường kỉ, tìm cách giải khuây với tập truyện của Piccinino. Đó là một người đàn ông đẹp trai, thân hình hoàn mĩ, chỉ mới ngoài ba mươi. Mặt ngài tái mét, mắt thâm quầng, khuôn miệng cương nghị bặm chặt lại vì đau.
Thấy cháu gái bước vào, ngài bèn ngồi dậy, đặt cuốn sách xuống chiếc bàn bên cạnh để nghe nàng giận dữ phàn nàn.
Ban đầu, nhà quý tộc lịch lãm không khỏi phẫn nộ khi biết cung cách thô lỗ của Gian Maria. Thế nhưng sau đó ngài mỉm cười.
“Nói cho cùng, chú cũng không thấy có lí do gì lớn để bất bình,” ngài an ủi cháu gái. “Ta thừa nhận lối cư xử như thế có phần không đúng với cách một Công tước phải có với một quý công nương như cháu. Nhưng ông ta trước sau gì chẳng cưới cháu, mà cũng sắp rồi, tại sao cháu lại giận dỗi khi ông ta tìm cách tỏ tình như bất cứ người đàn ông nào khác?”
“Thế là chú chẳng để ý gì đến lời nói của cháu cả,” cô ấm ức đáp, “và cháu đã bị hiểu nhầm. Cháu không hề có ý định lấy tay Công tước đầu đất chú đã chọn làm chồng cháu đâu.”
Guidobaldo nhìn chằm chằm vào cô cháu gái, đôi lông mày nhướng lên, đôi mắt sắc sảo thoáng ngỡ ngàng. Rồi ngài nhún vai uể oải. Quý ông Guidobaldo đẹp trai và được lòng dân chúng là một ông hoàng theo đúng nghĩa của từ này, và quá cương quyết với nghĩa vụ của một ông hoàng đến mức đôi khi quên đi mình cũng là một con người.
“Ta có thể tha thứ cho sự bồng bột của tuổi trẻ,” ngài lạnh lùng lên tiếng. “Nhưng tính nhẫn nại của ai cũng chỉ có giới hạn. Là chú và là chủ nhân của cháu, ta có hai tư cách để buộc cháu phải có trách nhiệm, cũng như cháu nợ ta hai lần bổn phận phải vâng lời. Với quyền của mình, ta ra lệnh cho cháu phải cưới Gian Maria."
Công nương quyền quý trong nàng đã hoàn toàn bị quên đi, và chỉ còn người phụ nữ lên tiếng trả lời trách cứ:
“Nhưng thưa chú, cháu không hề yêu ông ta.”
Gương mặt người chú bắt đầu lộ vẻ sốt ruột.
“Ta không hề nhớ,” ngài trả lời mệt mỏi, “rằng ta từng yêu cô của cháu. Thế nhưng chúng ta vẫn cưới nhau, và dần dần cũng hiểu nhau, yêu nhau và sống hạnh phúc.”
“Cháu có thể hiểu vì sao cô Elizabetta sau đó cũng yêu chú,” nàng đáp. “Chú không giống Gian Maria.
Chú không béo phị, xấu xí, đần độn và cộc cằn như ông ta.”
Chạm đến đúng niềm tự hào lớn nhất của bất cứ người đàn ông nào, với một người khác lời cầu khẩn của cô thiếu nữ có thể đã có kết quả. Nhưng không phải với Guidobaldo. Ngài chỉ lắc đầu.
“Ta không muốn tranh luận với cháu về chuyện này. Như thế không xứng đáng với những người như chúng ta. Những ông hoàng, cô bé yêu quý ạ, không phải là những người bình thường.”
“Nhưng họ khác người thường ở điểm nào kia?” nàng phản kháng. “Phải chăng họ không cảm thấy đói và khát như người thường? Phải chăng họ không mắc cùng thứ bệnh, không trải cùng niềm vui nỗi buồn? Phải chăng họ không được sinh ra đời và không chết đi như bất cứ người bình thường nào khác? Vậy thì ở đâu ra sự khác biệt đã cấm họ tìm kiếm bạn đời cho mình như những người dân thường chứ?”
Guidobaldo giơ hai tay lên trời, đôi mắt đầy kinh ngạc trước những lời chống đối ra mặt vừa rồi. Cử chỉ dằn mạnh bực bội khiến Công tước lại phải chịu đựng một cơn đau dội lên. Cuối cùng khi đã trấn tĩnh lại, ngài trả lời: “Họ khác biệt ở chỗ, cuộc đời họ không còn thuộc về bản thân để có thể tự định đoạt như ý muốn. Những ông hoàng thuộc về đất nước mà họ được sinh ra để trị vì, và để trị vì thì không gì quan trọng hơn chuyện hôn nhân. Họ bắt buộc phải tìm kiếm những cuộc hôn nhân có thể tạo ra những liên minh có lợi cho dân chúng của mình.” Mái tóc nâu của Valentina lắc quầy quậy như không muốn nghe, nhưng chú nàng vẫn tiếp tục với giọng lạnh lùng, xa cách - giọng nói ngài thường dùng để ra lệnh trước toàn thể các tướng lĩnh của mình:
“Hiện nay chúng ta đều bị đe dọa - cả Babbiano và Urbino – bởi cùng một kẻ thù. Và nếu xé lẻ, không ai trong chúng ta đủ sức chống lại kẻ thù đó, nhưng liên minh lại, chúng ta sẽ đủ sức thắng hắn. Vì vậy mối liên minh này trở nên cần thiết - bắt buộc.”
“Cháu không nhận thấy sự cần thiết,” nàng lên tiếng, giọng nói đầy bướng bỉnh. “Như chú nói thì một liên minh là có lợi, tại sao không phải là một liên minh chính trị đơn thuần - giống như liên minh hiện nay của chúng ta với Perugia và Came-rino? Tại sao phải lôi cháu vào tất cả chuyện này?”
“Chỉ một chút hiểu biết về lịch sử sẽ cho cháu câu trả lời. Những liên minh chính trị như thế hình thành như cơm bữa mỗi ngày để rồi lại bị phá vỡ hàng ngày khi một đồng minh khác có lợi hơn xuất hiện. Nhưng mối liên kết bằng hôn nhân thì một mặt vẫn tiếp tục duy trì lợi ích chính trị, mặt khác sẽ tạo ra quan hệ huyết thống. Trong trường hợp của Urbino và Babbiano cũng cần cân nhắc đến chuyện ta không có con trai. Rất có thể, Valentina,” ngài tiếp tục, với giọng lạnh lùng tính toán làm cô thiếu nữ thêm phẫn nộ, “một đứa con trai của cháu và Gian Maria sẽ còn liên hệ hai công quốc chặt chẽ hơn nữa. Có thể dưới sự cai trị của nó, hai công quốc sẽ được hợp nhất thành một quyền lực hùng mạnh đủ để chống chọi lại bất cứ thế lực nào trên toàn cõi Italia. Giờ thì hãy để ta yên, cô bé yêu quý. Như cháu thấy đấy, ta hiện không được khỏe, và những lúc như thế này, khi con quỷ thống phong hành hạ, ta muốn được ở yên một mình.”
Cả hai cùng yên lặng một hồi, và trong khi Công tước hướng mắt nhìn cháu gái, nàng cúi mặt, mắt nhìn xuống sàn lẩn tránh cái nhìn của ngài. Một nếp nhăn hiện lên trên vầng trán trắng như ngà, đôi môi thiếu nữ mím lại, hai bàn tay nắm chặt. Sự cảm thông với người chú đang đau yếu tranh đấu hồi lâu với cảm giác tủi thân cho sự tra tấn tinh thần đang giày vò chính nàng. Cuối cùng nàng ngả mái đầu xinh đẹp về phía sau, một cử chỉ báo trước sự chống đối.
“Cháu rất lấy làm tiếc đã quấy rầy đức ông vào lúc như thế này,” nàng lên tiếng, “nhưng cháu xin chú thông cảm. Mọi chuyện có thể đúng như chú nói. Kế hoạch của chú có thể là ý tưởng cao đẹp nhất đã từng được biết đến, vì để hoàn thành nó chú cần phải hi sinh chính ruột thịt của mình – trong hình hài cô cháu gái này. Nhưng cháu sẽ không đóng bất cứ vai trò nào trong kế hoạch đó. Có thể cháu thiếu lòng cao thượng trong tâm hồn; có thể cháu là kẻ không xứng đáng với địa vị cao quý cháu đã được sinh ra, cho dù đó không phải là lỗi của cháu. Và vì vậy, thưa chú,” nàng chấm dứt, cả giọng nói, gương mặt, cử chỉ đều khẳng định vẻ cương quyết không gì lay chuyển được trong quyết định nàng đang nói ra, “cháu sẽ không cưới Công tước Babbiano – không đời nào, cho dù để gắn kết mối liên minh với một trăm công quốc.”
“Valentina!” Công tước gắt, không giữ nổi vẻ điềm đạm thường ngày. “Cháu đã quên cháu là cháu ta rồi chăng?”
“Từ khi chú có vẻ đã quên điều đó.”
“Những trò đỏng đảnh đàn bà này...” ngài bắt đầu, nhưng cô gái đã ngắt lời.
“Có lẽ chúng sẽ giúp chú nhớ rằng cháu cũng là một người phụ nữ, mà có lẽ nếu chú nhớ ra, chú sẽ thấy hoàn toàn tự nhiên khi là một người phụ nữ, cháu từ chối kết hôn vì... vì lí do chính trị.”
“Về phòng ngay,” Công tước ra lệnh, lúc này đã thực sự giận phừng phừng. “Và quỳ xuống cầu Chúa giúp cháu nhìn nhận ra nghĩa vụ của cháu, vì những lời ta nói đã không thể giúp cháu làm được việc đó.”
“Ôi, giá như cô trở về từ Mantua,” nàng thở dài. “Cô Elizabetta nhân hậu có thể sẽ làm chú mủi lòng một chút.”
“Cô Elizabetta của cháu là một người rất có trách nhiệm nên sẽ thuyết phục cháu hoàn tất phần trách nhiệm của bản thân. Thôi nào, cô bé yêu quý,” ngài nói tiếp, giọng đã bình tĩnh hơn, “hãy bỏ thái độ bướng bỉnh này đi, như thế không giống cháu và chẳng hợp với cháu chút nào cả. Cháu sẽ có một lễ thành hôn sang trọng vương giả đến mức tất cả công nương quyền quý ở Italia phải héo hắt vì ghen tị. Của hồi môn của cháu sẽ là năm mươi ngàn đuca, và đích thân Hồng y Giuliano della Rovere sẽ làm phép cưới. Chú đã gửi đặt làm đồ trang sức cho cô dâu ở chỗ nghệ nhân Anichino tại Ferrara, chú cũng đã đặt mua vàng lá từ Venice và...”
“Nhưng chú không nghe thấy cháu nói là cháu sẽ không cưới sao?” cô gái ngắt lời, giọng nhẹ nhàng nhưng quyết liệt, khuôn mặt trắng bệch, khuôn ngực phập phồng.
Người chú đứng dậy, nặng nề tựa người vào một cây gậy bịt vàng, nhìn cô cháu hồi lâu không nói gì, trán cau lại.
“Việc đính hôn giữa cháu và Gian Maria đã được thông báo công khai,” sau đó ông tuyên bố lạnh lùng dứt khoát. “Ta đã có lời hứa với Công tước, và hôn lễ của cháu sẽ được cử hành ngay khi Công tước quay lại. Bây giờ cháu hãy đi đi. Những cảnh cãi cọ thế này với một người đang đau bệnh thật mệt mỏi, và không xứng đáng chút nào với một người quý tộc.”
“Nhưng mà, thưa chú,” thiếu nữ lên tiếng, vẻ bướng bỉnh biến mất, chỉ còn lại sự van nài.
“Đi ngay!” đức ông giậm chân quát lớn, và để khỏi mất bình tĩnh - vì đức ông sợ rằng cô cháu gái sẽ không chịu dừng lại ở đó - ngài bèn quay bước ra khỏi căn phòng.
Chỉ còn lại một mình, Valentina đứng sững giây lát, để mặc mình buông tiếng thở dài buồn bã, những giọt nước mắt ấm ức dâng lên ướt nhòe đôi mắt nâu. Rồi, với một cử chỉ đột ngột như muốn xua đi cơn bực bội, nàng quay lại phía cánh cửa đi ra ngoài.
Nàng bước đi dọc dãy hành lang dài, trên tường trang trí những bức bích họa tuyệt vời của Andrea Mantegna; nàng đi ngang qua phòng chờ trong căn hộ của mình rồi quay trở về chính gian phòng nơi vài giờ trước nàng đã bị xúc phạm bởi cuộc tỏ tình thô bỉ của Gian Maria. Căn phòng lúc này hoàn toàn vắng lặng, nàng rảo bước ra khoảng sân thượng nhìn xuống khu vườn lộng lẫy của cung điện.
Bên cạnh vòi phun nước có một băng ghế bằng cẩm thạch trắng, một người tùy nữ trước đó đã phủ lên đó một tấm nhung đỏ. Thiếu nữ dừng bước ngồi xuống ngẫm nghĩ về hoàn cảnh trớ trêu nàng đang rơi vào. Bầu không khí ấm áp và ngập tràn hương hoa từ khu vườn đưa tới. Tiếng nước reo róc rách ở đài phun dường như khiến nàng thấy nhẹ nhõm hơn, và hồi lâu đôi mắt nàng nhìn đăm đăm vào dòng nước long lanh vút cao lên như một chiếc cột pha lê, rồi đột ngột vỡ bung ra trên đỉnh, rơi xuống như một làn mưa lóng lánh vào chiếc bồn cẩm thạch. Rồi, khi nhìn đã chán mắt, nàng đưa mắt dõi theo một chú công đỏm dáng đang vênh vang rảo bước trên khoảng sân lát đá; đôi mắt nàng tiếp tục lướt xuống khu vườn trải rộng phía dưới, rực rỡ những đám hoa mới nở, với những hàng cây cảnh sắp xếp cầu kì, và phía xa xa, bên rìa khu vườn nổi bật lên những cây bách cao vút in bóng lên nền trời xanh thẳm.
Trừ tiếng nước chảy róc rách đều đều, thỉnh thoảng chen lẫn vài tiếng kêu của chú công nọ, tất cả đều im ắng bình yên, trái ngược hoàn toàn với cơn bão tố đang giày vò tâm hồn Valentina. Bất chợt một tiếng động nữa chen vào phá vỡ sự cô đơn của cô gái – tiếng bước chân nhẹ nhàng đạp trên sỏi. Nàng quay lại, và đứng phía sau nàng từ lúc nào là anh chàng Gonzaga đào hoa, một nụ cười vừa ngạc nhiên vừa vui sướng nở trên gương mặt điển trai.
“Công nương chỉ có một mình sao?” chàng trẻ tuổi lên tiếng hỏi, bàn tay khẽ khàng dạo trên dây cây đàn luýt hiếm khi rời khỏi tay anh ta mỗi khi xuất hiện trong triều.
“Như ngài thấy đấy,” thiếu nữ trả lời, giọng nàng hờ hững như thể toàn bộ tâm trí đang bị thu hút vào chuyện khác.
Ánh mắt nàng rời khỏi người mới đến, và trong chốc lát dường như nàng hoàn toàn quên mất sự có mặt của anh chàng, khuôn mặt nàng trở nên đăm chiêu nghĩ ngợi.
Nhưng Gonzaga không phải là kẻ dễ nản lòng. Hơn bất cứ người phụ nữ nào - mà số này cũng không phải ít trong cuộc đời trẻ tuổi của gã - Valentina là người đã giúp đưa phẩm chất kiên trì vào một tâm hồn hầu như vốn không có chỗ cho bất cứ phẩm chất nào. Gã bước lại gần, hơi tì vào băng ghế nàng đang ngồi, thân hình tao nhã khẽ cúi xuống hướng về phía thiếu nữ.
“Công nương có vẻ đăm chiêu quá,” gã thì thầm, giọng ngọt ngào, mơn trớn.
“Vậy thì sao,” nàng đáp, vẻ không hài lòng, nhưng vẫn với giọng nhẹ nhàng, “chẳng lẽ ngài muốn xen vào suy nghĩ riêng tư của tôi sao?”
“Vì đó có vẻ là những ý nghĩ buồn, thưa công nương.” Anh chàng đẹp mã khéo léo đáp, “Và tôi sẽ là một người bạn tồi nếu không giúp được công nương rũ bỏ chúng.”
“Có thực thế không, Gonzaga?” nàng hỏi, nhưng vẫn không đưa mắt nhìn anh chàng. “Ngài là bạn tôi sao?”
Gonzaga hơi run lên rồi đứng thẳng người dậy, gương mặt đẹp trai tối sầm đi trong giây lát bởi những ý nghĩ vừa lướt qua trong đầu gã, có thể tốt đẹp, tồi tệ hoặc cả hai. Rồi gã cúi đầu xuống gần sát cô gái.
“Bạn của công nương ư?” gã thốt lên. “Chà, còn hơn một người bạn nữa kìa. Hãy coi tôi như người nô lệ trung thành nhất của nàng, thưa công nương.”
Nàng ngước mắt lên nhìn anh chàng, trên gương mặt này nàng có thể nhìn thấy phản chiếu sự cuồng nhiệt trong giọng nói vừa rồi của gã. Trong đôi mắt gã cháy rực ánh nhìn nóng bỏng. Cô gái khẽ nhích người ra xa, khiến lúc đầu Gonzaga cho rằng gã đã bị xua đuổi, nhưng rồi cô gái dịu dàng chỉ tay xuống băng ghế đúng nơi cô vừa dịch ra.
“Hãy ngồi xuống cạnh tôi đi Gonzaga,” nàng khẽ nói, và gã, không thể tin nổi thần may mắn lại cho mình cơ hội tuyệt vời đến thế, liền tuân theo lời nàng với vẻ rụt rè đối lập một cách kì lạ với những lời tán tỉnh bạo dạn lúc trước.
Gã cười khẽ, như thể muốn khỏa lấp đi sự lúng túng đang vây bọc lấy mình, rồi hất chiếc áo choàng xuống, gã gác một chân lên đùi, ôm cây đàn luýt vào lòng, những ngón tay lại bắt đầu duyên dáng lướt trên dây đàn.
“Tôi có một bài hát mới đấy, công nương,” gã lên tiếng, giọng vui vẻ gượng gạo. “Phỏng theo bài thơ tám câu của Niccolo Correggio bất tử, được soạn để ngợi ca một người mà không bài ca nào do con người sáng tác có thể tả hết được vẻ yêu kiều.”
“Thế nhưng ngài vẫn hát về nàng?”
“Chỉ là một cách để thừa nhận sự bất lực khi muốn ngợi ca nàng mà thôi. Vậy nên...” Khẽ dạo đàn, gã bắt đầu cất giọng nhè nhẹ:
“Lộng lẫy dưới trời cao
Yêu kiều và thánh thiện...”
Thiếu nữ chợt đưa tay ngăn cánh tay đang dạo đàn lại. “Không phải lúc này, Gonzaga,” nàng nói như van vỉ. “Lúc này tôi không có tâm trí nào thưởng thức bài hát của ngài, dù tôi biết hẳn nó rất tuyệt vời.”
Trên mặt gã thoáng hiện một bóng mây thất vọng do sự phù phiếm bị tổn thương. Phụ nữ vẫn luôn háo hức lắng nghe những bản tình ca của gã, họ vẫn luôn bị những ca từ hoa mĩ và giọng hát ngọt ngào của gã quyến rũ.
“Ấy, đừng cau có thế,” nàng kêu khẽ, mỉm cười khi thấy vẻ ỉu xìu của anh chàng đẹp mã. “Nếu lúc này tôi không muốn nghe gì cả, chắc chắn sau này tôi rất vui được nghe lại. Thứ lỗi cho tôi nhé, Gonzaga tốt bụng,” nàng nhỏ nhẹ xin lỗi, với giọng nói dịu dàng không người đàn ông nào có thể cưỡng lại. Rồi nàng khẽ nấc lên nhè nhẹ; vừa khẽ nức nở, nàng vừa đặt nhẹ bàn tay lên cánh tay của Gonzaga.
“Bạn yêu quý ơi, họ đã làm trái tim tôi tan nát. Ôi, giá như ngài để tôi tiếp tục sống yên bình lại tu viện Santa Sofia.”
Tay lãng tử quay về phía nàng, thái độ đầy dịu dàng thông cảm, khẽ hỏi nguyên nhân đã khiến nàng phải đau lòng đến thế.
“Tất cả chỉ tại cuộc hôn nhân ghê sợ họ đã ép buộc tôi với cái gã Babbiano đó. Tôi đã nói với chú Guidobaldo rằng không đời nào tôi chịu cưới ông Công tước đó. Nhưng cũng vô ích chẳng khác gì năn nỉ số mệnh rằng tôi không muốn chết vậy. Cả hai đều lạnh lùng vô tình như nhau.”
Gonzaga thở dài thành tiếng, tỏ vẻ thông cảm nhưng không nói gì.
Đó là một nỗi buồn gã không thể khống chế, một nỗi thất vọng gã không thể làm gì để xóa bỏ được. Cô thiếu nữ vùng quay đi sốt ruột.
“Ngài thở dài,” cô bất bình, “ngài oán trách sự nghiệt ngã của số phận đối với tôi. Nhưng lại chẳng thể làm gì giúp tôi. Ngài chỉ biết nói suông thôi, Gonzaga. Ngài đã tự nhận mình còn hơn cả một người bạn của tôi – rằng ngài là nô lệ trung thành nhất của tôi. Vậy mà, khi tôi cần ngài giúp đỡ, ngài đã đáp lại thế nào đây? Thở dài!”
“Công nương, người thật không công bằng,” gã nóng nảy lập tức trả lời. “Tôi không hình dung – hay đúng hơn tôi không dám vọng tưởng – rằng công nương muốn tìm kiếm sự giúp đỡ của tôi. Tôi đã tin rằng công nương chỉ tìm kiếm ở tôi sự thông cảm, và, không muốn tỏ ra đường đột thái quá, đó là tất cả những gì tôi dám bày tỏ. Nhưng nếu công nương cần tôi giúp đỡ; nếu công nương muốn tìm cách giải thoát mình khỏi cuộc hôn nhân mà công nương có đủ lí do chính đáng để mô tả là đáng ghê sợ, thì công nương sẽ nhận được từ tôi tất cả những gì nằm trong khả năng của một người đàn ông.”
Gã lên tiếng với giọng gần như hùng hồn kiêu hãnh và không hề thiếu tự tin, cho dù trong đầu gã vẫn chưa định hình bất cứ kế hoạch nào.
Thực ra, nếu có thể lường trước đến tận cùng mọi chuyện, có lẽ giọng nói của gã đã bớt vẻ tự tin đi nhiều, vì nói cho cùng, bản chất gã chẳng phải là con người hành động và tính cách của gã thì hoàn toàn nằm ở đối cực của sự can trường. Nhưng vốn là một kịch sĩ tài ba, chính gã cũng bị đánh lừa bởi diễn xuất của mình, gã bắt đầu nghĩ đến viễn cảnh mơ hồ của một kì công anh hùng gã sẽ ra tay thực hiện, và cảm thấy như được một cơn nhiệt tình vừa đột ngột bùng lên thúc đẩy, nó sẽ khiến gã làm được mọi chuyện. Hiển nhiên anh chàng còn được thúc đẩy bởi sự say mê sắc đẹp Valentina – một sự say mê còn thành công hơn nhiều so với Tạo Hóa trong việc biến tay chơi èo uột này thành hình tượng người đàn ông chân chính.
Vào đúng lúc này, khi bối rối tuyệt vọng, nàng đã tìm kiếm sự tương trợ của gã một cách tin tưởng như vậy, nội chuyện đó cũng đủ để gã kết luận rằng nàng không hoàn toàn thờ ơ với tình yêu mãnh liệt gã dành cho nàng, dù tình yêu đó gã còn chưa bao giờ dám lộ ra.
Cơn ghen tuông trước đó với anh chàng hiệp sĩ bị thương họ gặp tại Acquasparta đã bị đẩy lùi bởi thái độ hiện tại nàng dành cho gã, còn bản thân anh chàng nọ gã đã hoàn toàn quên hẳn.
Về phía Valentina, nàng lắng nghe lời tuyên bố với giọng hùng hồn quả quyết của Gonzaga, tâm trạng mỗi lúc một băn khoăn, cả về người đang ở bên cạnh nàng lẫn chính bản thân nàng. Lời nói vừa rồi của nàng chẳng qua chỉ là bột phát trong lúc bối rối mà thôi. Cho đến lúc đó nàng vẫn chưa hề nghĩ được cách thoát khỏi quyết định của chú mình - ngoại trừ việc thực hiện lời đe dọa bỏ đi tu. Tuy nhiên, lúc này, khi nghe Gonzaga nói sẵn sàng làm tất cả những gì một người đàn ông có thể làm để giúp nàng thoát khỏi cuộc hôn nhân đáng ghét, ý nghĩ chống đối chủ động hơn bắt đầu có vẻ đầy hứa hẹn.
Một tia hi vọng vừa nhen nhóm - một hi vọng chỉ e rằng sẽ bị dập tắt phũ phàng trước khi nó kịp định hình - bắt đầu lóe lên trong ánh mắt dò hỏi cô gái hướng về phía người đối thoại.
“Còn cách nào đó đúng không, Gonzaga?” nàng lên tiếng, sau một hồi im lặng.
Trong khoảng lặng ngắn ngủi lúc này, đầu óc kẻ đối thoại với nàng đã làm việc khá bận rộn. Có nét gì đó của một thi sĩ nên gã cũng khá nhanh trí, đồng thời lại được trời phú cho trí tưởng tượng không đến nỗi tồi. Như một chuỗi xích, hết ý nghĩ này vụt đến trong đầu hắn rồi nhanh chóng được tiếp nối bằng một ý nghĩ khác, rồi một ý nghĩ khác nữa, cho đến khi một chuỗi hành động hoàn chỉnh hòng làm phá sản kế hoạch của Babbiano và Urbino đã hình thành.
“Tôi nghĩ là,” Gonzaga chậm rãi lên tiếng, mắt nhìn xuống đất, “tôi đã tìm ra một cách.”
Ánh mắt nàng trở nên linh động hơn, đôi môi run rẩy, mặt nàng hơi tái đi. Nàng khẽ ngả người về phía Gonzaga.
“Nói cho tôi biết đi,” nàng quýnh quáng nài nỉ.
Gã đặt chiếc đàn luýt xuống băng ghé, đưa mắt nhìn quanh quan sát.
“Không phải ở đây,” gã thì thào. “Trong cung điện Urbino này tai vách mạch rừng lắm. Không biết công nương có vui lòng đi dạo cùng tôi một lát trong vườn không? Ở đó tôi sẽ nói cho công nương rõ.”
Nàng hối hả ưng thuận, cả hai người cùng đứng dậy. Cả hai nhìn nhau trong khoảnh khắc. Rồi họ sóng bước đi xuống cầu thang rộng bằng cẩm thạch dẫn từ khoảng sân xuống những con đường đi dạo được tô điểm bằng hai hàng cây cảnh của khu vườn. Xuống tới vườn, cả hai im lặng đi thong thả hồi lâu theo những con đường nhỏ rợp bóng cây, trong lúc Gonzaga tìm cách trình bày kế hoạch của mình. Cuối cùng, không kiên nhẫn thêm được nữa, Valentina bèn cất tiếng hỏi để thúc giục gã.
“Tôi muốn khuyên công nương,” gã trả lời nàng, “hãy chống đối công khai.”
“Thì tôi đã thử làm vậy rồi đó thôi. Nhưng kết quả thì sao đây?”
“Tôi không muốn nói đến việc chống đối đơn thuần bằng lời nói - chỉ phản đối suông là công nương sẽ không cưới Gian Maria. Hãy nghe tôi, công nương ơi! Lâu đài Roccaleone là tài sản của công nương. Đây có lẽ cũng là pháo đài kiên cố nhất trên toàn cõi Italia ngày nay. Với một lực lượng đồn trú nhỏ và dự trữ đầy đủ lương thực thì chúng ta có thể chống lại một cuộc vây hãm trong suốt một năm đấy.”
Thiếu nữ quay lại nhìn, đã đoán ra được ý đồ trong đầu gã, và cho dù lúc đầu đôi mắt nàng hơi lạc đi hốt hoảng, nhưng ngay tức thì trên đôi mắt đó lại ánh lên sự táo rợn thích thú trước một cuộc phiêu lưu liều lĩnh như vậy. Ý kiến này của Gonzaga, xứng đáng với bộ óc của một gã thi sĩ cuồng, quả thực là một ý tưởng lãng mạn rồ dại, nhưng chính vẻ độc đáo chưa từng có tiền lệ của nó lại thu hút cô gái trẻ.
“Có thể làm như vậy được không?” nàng băn khoăn, đôi mắt long lanh trước viễn cảnh hào hùng của cuộc phiêu lưu.
“Có thể chứ, thực sự có thể,” gã trả lời nhiệt tình với vẻ sốt sắng không kém gì nàng. “Hãy cố thủ ở Roccaleona, và công khai chống lại Babbiano và Urbino, nhất quyết không khuất phục cho đến khi họ đáp ứng điều kiện của công nương – rằng công nương sẽ được toàn quyền định đoạt chuyện hôn nhân của mình.”
“Và ngài sẽ giúp tôi chứ?” nàng hỏi lại, tâm trí nàng – vốn ngây thơ – càng ngày càng nghiêng về cái kế hoạch rồ dại ấy.
“Bằng cả trái tim và khối óc,” gã trả lời, quả quyết và lịch thiệp. “Tôi sẽ lo củng cố lâu đài để nó có thể đứng vững một năm trước cuộc bao vây, và nếu cần thiết, tôi sẽ chịu trách nhiệm mộ lính giúp công nương để cố thủ - chừng hai mươi người, tôi nghĩ thế là vừa đủ, vì chúng ta sẽ trông cậy vào địa thế hiểm trở của lâu đài là chính.”
“Còn nữa,” nàng nói tiếp, “tôi sẽ cần một viên đại úy chỉ huy việc phòng thủ.”
Gonzaga trang trọng cúi đầu.
“Thưa công nương, nếu nàng tin tưởng giao cho tôi trọng trách đó, tôi sẽ phụng sự công nương trung thành đến hơi thở cuối cùng.”
Một nụ cười khẽ thoáng qua trên đôi môi thiếu nữ, nhưng nó nhanh chóng biến mất trước khi anh chàng quý tộc kịp ngẩng đầu lên, vì nàng không hề có ý định làm tổn thương sĩ diện của gã. Nhưng mường tượng đến cảnh anh chàng công tử èo uột này đóng vai đại úy, chỉ huy một nhóm lính đánh thuê ngang tàng, thô lỗ, chống trả lại một cuộc vây hãm thành quyết liệt, nàng không khỏi cảm thấy khôi hài. Nhưng nếu nàng từ chối thỉnh cầu của anh ta, chắc chắn anh ta sẽ cho rằng mình bị xúc phạm, và sẽ từ chối thực thi kế hoạch vừa bàn. Trong đầu nàng – với tất cả lòng tự tin của tuổi trẻ - cũng thoáng qua ý nghĩ rằng nếu anh ta chùn bước bỏ rơi nàng khi nguy hiểm tới, nàng cũng sẽ đủ can đảm để tự tranh đấu cho bản thân. Kết quả là nàng ưng thuận, và một lần nữa Gonzaga lại trang trọng cuối đầu, lần này để tỏ lòng biết ơn. Thế rồi một ý nghĩ chợt lóe lên trong đầu cô gái, cùng với nó là sự lo lắng.
“Nhưng để làm tất cả chuyện này, Gonzaga ạ - để mộ người và mua sắm lương thực - chúng ta cần có tiền.”
“Nếu công nương cho phép tôi được chứng tỏ tình bạn của mình cả trong chuyện này...” Gonzaga cất lời.
Nhưng cô gái đã ngắt lời gã, đột ngột thức tỉnh vì một lối thoát nàng vừa nghĩ đến.
“Không, không được!” nàng kêu lên. Mặt gã chưng hửng. Gã đã hi vọng sẽ tìm mọi cách dồn nàng vào thế mắc nợ gã càng nhiều càng tốt, nhưng lần này chính nàng lại dựng lên chướng ngại vật. Nàng đang đội chiếc mạng đan bằng vàng gắn đầy ngọc trai, một vật đáng giá ngang tiền chuộc một ông hoàng. Nàng hối hả gỡ chiếc mạng xuống bằng những ngón tay run rẩy vì xúc động. “Hãy cầm lấy vật này!” nàng reo lên, đưa nó cho gã. “Hãy đem đổi ra thành tiền, bạn thân mến. Nó có thể giúp ngài có đủ tiền lo những thứ cần thiết cho cuộc bỏ trốn.”
Sau đó cô gái chợt nhận ra nàng không thể nào một thân một mình đi tới lâu đài đó chỉ với Gonzaga và đám lính gã sẽ chiêu nạp được. Gã bèn nhanh chòng trấn an nàng, tỏ ý rằng gã cũng đã lo liệu cả.
“Làm gì có chuyện đó,” gã trả lời. “Đến lúc lên đường công nương cứ lựa chọn vài người trong đám tùy nữ - khoảng ba hay bốn người - mà công nương thấy thích hợp và có thể tin cậy được. Công nương cũng có thể đem theo một tu sĩ, một hay hai hầu phòng, và một vài gia nhân.”
Vậy là, trong ráng chiều chạng vạng, dưới bóng cây của khu vườn kiểu Italia cổ kính ấy đã hình thành kế hoạch giúp Valentina chạy trốn khỏi cuộc hôn nhân chính trị với Công tước Babbiano. Nhưng không chỉ như những gì Valentina thấy. Ở đó cũng đã hình thành một kế hoạch biến nàng thành phu nhân của quý ngài Romeo Gonzaga.
Gã vốn dĩ là một thành viên bị trục xuất của gia đình Mantua danh giá, dòng họ đã sản sinh cho thế giới này một vị thánh cũng như dăm tên đê tiện. Bằng món tiền được bà mẹ luôn hết mực cưng chiều chu cấp cho lúc chia tay, gã ngạo nghễ bước chân vào triều đình Urbino, ở nơi này gã khá được vị nể do mối quan hệ họ hàng với nữ Công tước Elizabetta, phu nhân của Guidobaldo. Thế nhưng lúc này đã gần cạn túi, Gonzaga nhận thấy đã đến lúc phải tìm cách xoay ra tiền. Vốn không lấy gì làm can đảm, vả lại - bởi khẩu vị của gã có vẻ xa lạ với những thứ bạo lực - cũng không có tài cung kiếm gì, gã chẳng có mấy hi vọng phát tài theo con đường võ nghiệp, cách lập thân phổ biến nhất cho những tay trẻ tuổi có máu phiêu lưu thời ấy. Thế nhưng Gonzaga cũng không thiếu máu phiêu lưu, và vì lá cờ của Chiến Thần có vẻ không hợp với con người tao nhã của gã, gã bèn quyết định đầu quân dưới lá cờ của Thần Tình Ái. Guidobaldo - hoàn toàn xuất phát từ tình cảm dành cho phu nhân Elizabetta - tỏ ra khá ưu ái anh chàng, và quá tự phụ vào những ân huệ này, Gonzaga đã tự cho phép mình ngấp nghé trèo cao - vì Guidobaldo có đến hai cô cháu gái. Khi được cử đi hộ tống công nương Valentina della Rovere đáng yêu từ tu viện Santa Sofia về triều đình của chú nàng, anh chàng đã bùng lên hi vọng. Thế nhưng giấc mộng vàng nhanh chóng vỡ tan khi Gonzaga biết được kế hoạch mà Guidobaldo định sẵn cho tương lai của cô cháu. Và bây giờ, bằng chính hành động của nàng, bằng âm mưu mà nàng đã đồng tình cùng gã thực hiện, hi vọng của Gonzaga một lần nữa lại hồi sinh.
Phá bĩnh Guidobaldo rõ ràng là một việc làm nguy hiểm, và nếu kế hoạch có gì sơ sẩy, Gonzaga biết gã sẽ phải trả giá bằng cái đầu của mình - cho dù Guidobaldo vốn là người nhân từ và khoan dung. Nhưng nếu kế hoạch thành công, và bằng cách quyến rũ hay cưỡng ép, gã có thể buộc được Valentina cưới mình, gã tin chắc rằng Guidobaldo, một khi thấy mọi chuyện đã đi quá xa - vì không đời nào Gian Maria chấp nhận cưới người vợ góa của Gonzaga - sẽ phải để mặc họ. Để thực hiện chuyện này không gì thích hợp hơn kế hoạch bỏ trốn mà gã đã thuyết phục cô gái thực hiện. Guidobaldo có thể sẽ bao vây họ ở Roccaleone, thậm chí cuối cùng có thể cho công phá pháo đài để bắt hai người - tuy rằng, theo gã, đây là viễn cảnh khó có thể xảy ra. Nhưng chỉ cần gã trở thành chồng Valentina trước khi họ bị bắt hay phải đầu hàng, gã không nghĩ có lí do gì mà phải sợ hậu quả từ cơn giận dữ của Guidobaldo. Suy cho cùng, nếu xét về thân thế và dòng dõi, Romeo Gonzaga thực ra cũng nào phải đũa mốc chòi mâm son nhà đức ông Công tước Urbino. Guidobaldo vẫn còn một cô cháu gái nữa, và ngài có thể đưa cô gái ấy đi thực hiện mối liên minh mong muốn với Babbiano.
Còn lại một mình trong vườn cung điện, Gonzaga rảo bước khi màn đêm buông xuống, vừa ngước mắt lên trời ngắm nhìn các vì sao đã bắt đầu xuất hiện trên tấm màn tím sẫm của trời đêm, gã vừa mỉm cười, một nụ cười ma mãnh đắc thắng. Gã thầm nghĩ lời khuyên cô gái mang theo một tu sĩ khi bỏ trốn tới Roccaleone thật sáng suốt chừng nào. Trừ khi khả năng tiên tri của gã hoàn toàn sai lầm, ngài tu sĩ quý hóa kia sẽ có lí do để bận rộn trước khi lâu đài thất chủ.
