Chuyến trở về Bordeaux lần này của đội quân của hoàng thân thật khác hẳn với lần trước. Lần này vòng nguyệt quế dành cho tất cả mọi người, kể cả kẻ bại trận.
Sự tế nhị của phu nhân De Cambes đã dành một phần lớn chiến thắng cho Canolles, nên khi vừa bước qua cổng thành cùng với Ravailly, người bạn mà hai lần chàng đã suýt giết chết và chàng hoan nghinh như vị chỉ huy đại tài và được khen ngợi như một người lính dũng cảm.
Những kẻ chiến bại của ngày hôm trước, và nhất là những ai đã bị trúng một cú nào đó vào người trong trận chiến vừa qua dĩ nhiên là mang ít nhiều thù hận đối với những kẻ thắng trận. Nhưng, Canolles thật là bảnh trai, dễ thương và giản dị, chàng được tình thế mới của mình một cách vui vẻ và bình thản quá, bao vây chung quanh chàng là một nhóm bạn bè quá ư vồn vã, các sĩ quan và binh lính của trung đoàn Navailles cứ mãi luôn khen ngợi chàng đến nỗi các ngài dân Bordeaux rất chóng quên. Vả lại họ cũng còn nhiều chuyện khác phải nghĩ đến. Ngài De Bouillon đến vào hôm sau hoặc hôm sau nữa, và những tin tức chính xác nhất thông báo rằng trễ lắm là sau tám ngày, đức vua sẽ đến Libourne.
Phu nhân De Condé rất muốn gặp Canolles, bà nấp sau rèm cửa nhìn chàng đi ngang qua và thấy chàng có phong thái của kẻ hoàn toàn chiến thắng rất tương xứng với những lời đồn đại về chàng.
Trái với ý kiến của phu nhân quận chúa, bà De Tourville cho rằng chàng không được lịch thiệp cho lắm. Lenet công nhận rằng chàng là một người mã thượng, còn ngài De La Rochefoucauld thì chỉ nói:
- À, à! Vị anh hùng của chúng ta đấy.
Người ta chỉ định cho chàng một nơi ăn ở, tại pháo đài lớn của thành phố, lâu đài Trompette. Ban ngày chàng hoàn toàn tự do đi dạo trong thành phố, giải quyết công việc của mình hoặc giải trí tùy thích. Đến tối thì chàng quay về tất nhiên với lời hứa danh dự rằng sẽ không trốn đi hoặc liên lạc với bên ngoài.
Trước khi thực hiện câu cam kết đó, Canolles đã xin phép được viết một lá thư ngắn, và sau khi được phép, chàng đã tìm cách gửi đến cho Nanon lá thư sau:
"Nanon thân yêu, bị bắt làm tù binh, nhưng hoàn toàn tự do với lời cam kết sẽ không liên lạc với bên ngoài, nên anh viết vài hàng gởi đến em cùng với tình thân ái của anh và xin em đừng nghi ngờ gì về sự bặt tin của anh. Anh trông cậy vào em để bảo vệ danh dự của anh trước mặt đức vua và hoàng hậu.
Nam tước De Canolles."
Qua những điều kiện mà chúng ta nhận thấy rõ ràng là quả dễ chịu đó, có thể nhận ra ảnh hưởng của phu nhân De Cambes.
Phải mất đến năm sáu ngày Canolles mới thoát khỏi những bữa tiệc và lễ hội mà bạn bè khoản đãi, luôn luôn mọi người trông thấy chàng cùng với Ravailly khoác tay nhau vui vẻ đi ngoài đường.
Hơn nữa, từ khi về đây, chàng rất ít được gặp nữ tử tước De Cambes, và chỉ nói được vài câu hiếm hoi. Hình như nữ tử tước đã cảm thấy hài lòng vì Canolles không còn ở gần Nanon nữa và sung sướng vì có chàng gần bên mình. Thế là Canolles viết cho nàng vài câu trách móc nhẹ nhàng, nàng liền giới thiệu với gia đình để lo tiếp đón chàng. Còn hơn thế nữa, nhờ Lenet, Canolles được phép đến diện kiến bà phu nhân quận chúa, và anh chàng tù binh đẹp trai thỉnh thoảng lại đến lượn lờ chung quanh các bà tùy tùng của vị phu nhân.
Ngoài ra, không có người đàn ông nào lại thờ ơ trước những vấn đề chính trị hơn Canolles. Được nhìn thấy phu nhân De Cambes, trao đổi vài câu với nàng, còn nếu không thể trò chuyện được thì nhìn thấy một cử chỉ âu yếm, được siết tay nàng khi nàng bước lên xe, hoặc mang nước thánh đến cho nàng ở nhà thờ mặc dù chàng thuộc giáo phái tin lành. Đấy là những bận rộn quan trọng hơn cả trong ngày tháng của chàng tù binh.
Ban đêm, chàng nghĩ đến công việc bận rộn quan trọng ban ngày.
Thế nhưng, sau một thời gian ngắn, người tù binh ấy không còn hài lòng với những thú tiêu khiển đó nữa. Nhưng chàng hiểu rằng phu nhân De Cambes, với sự tế nhị tinh tế của mình, e ngại cho danh dự của chàng hơn chính là danh dự của nàng, nên chàng đành tìm cách kiếm thêm những trò tiêu khiển khác. Một lần, chàng đấu gươm với một viên sĩ quan của quân đội trú phòng rồi cùng với hai người dân khác, và bằng cách đó, giải khuây được vài giờ. Nhưng vì chàng đánh rơi gươm của một đối thủ và làm bị thương hai người kia, nên chẳng bao lâu trò tiêu khiển đó cũng trở nên hiếm hoi, chẳng còn ai để giải khuây cho chàng.
Rồi có một hai lần chàng gặp được may mắn. Không có gì là lạ cả, như chúng ta đã nói, ngoài việc chàng khá đẹp trai từ khi chàng trở thành tù binh thì có khá nhiều người quan tâm đến chàng. Suốt ba ngày liền và cả buổi sáng của ngày thứ tư, mọi người đều nói đến việc chàng bị bắt làm tù binh, chẳng khác gì với cảnh tù đầy của người hoàng thân.
Một hôm, với hy vọng sẽ được gặp phu nhân De Cambes tại nhà thờ, nhưng phu nhân De Cambes, có lẽ vì ngại sẽ gặp chàng nên đã không đến đấy, chàng trai đã mang nước thánh đến cho một phụ nữ kiều diễm mà chàng chưa quen biết. Đấy không là lỗi của Canolles, nhưng do lỗi của phu nhân De Cambes, nếu nữ tử tước đến, chàng đã chỉ nghĩ đến nàng, chỉ nhìn thấy nàng và sẽ chỉ mang nước thánh đến cho nàng.
Ngay ngày hôm ấy, đang khi Canolles thắc mắc không biết người đẹp kia là ai thì chàng nhận được một lá thư mời đến chơi buổi tối tại nhà viên chưởng lý Lavie, chính người đã ngăn cản việc nhập thành của phu nhân quận chúa, và với tư cách là người bề tôi của đức vua, cũng bị căm ghét không kém gì ngài D Epernon. Canolles, với nhu cầu giải khuây, hân hoan nhận lời mời, và lúc sáu giờ chiều, chàng đến nhà viên chưởng lý.
Đến vào giờ đó, có lẽ là khá kỳ lạ đối với thời đại chúng ta nhưng có hai lý do để Canolles đến nơi hẹn sớm như vậy. Thứ nhất, là vì vào thời đó người ta thường dùng bữa ăn sớm, lý do thứ hai là vì chàng thường trở về tòa lâu đài Trompette vào lúc chín giờ rưỡi tối, nên nếu không muốn chỉ có mặt trong chốc lát, thì chàng phải là một trong những người đến sớm.
Vào đến phòng khách, Canolles thốt ra một tiếng kêu vui mừng: Phu nhân Lavie chẳng ai khác hơn là người phu nhân kiều diễm mà chàng đã mang mời nước thánh tại nhà thờ.
Canolles được đón tiếp nồng hậu tại nhà viên chưởng lý thuộc phái bảo hoàng. Chàng vừa giới thiệu xong thì những câu ca ngợi tràn đến, đủ để làm xiêu lòng một trong bảy nhà hiền triết của nước Hy Lạp. Người ta ví sự chống trả của chàng trong đợt tấn công đầu tiên như chiến công của Horaties, Cocles và sự thất bại của chàng như thất bại của thành Troie, hoang tàn bởi trò xảo thuật của Ulyse.
- Thưa ông Canolles thân mến! - Viên chưởng lý nói với chàng - Tôi biết rằng tại triều đình có nói nhiều đến ông, công cuộc phòng thủ của ông đã mang vinh quang đến cho ông, và hoàng hậu cũng đã thề sẽ chuộc lại ông khi có dịp và chừng nào ông trở về phục vụ cho người thì sẽ là với chức vụ tư lệnh quân đội hoặc là thống tướng. Sao, ông có muốn được chuộc lại không?
- Thưa ngài - Canolles trả lời vừa ném một ánh mắt sắc lẻm về phía phu nhân Lavie - tôi xin cam đoan với ngài rằng ý muốn thành thật hiện tại của tôi là hoàng hậu không nên vội vã làm gì, bà sẽ chuộc lại tôi bằng tiền hoặc sẽ trao đổi với một sĩ quan cao cấp nào đó. Tôi không xứng đáng với món tiền đó cũng như với danh dự kia. Ở trong thành Bordeaux này thật dễ chịu đối với tôi và tôi sẽ đợi cho đến khi nào ngài chiếm được thành, như vậy hoàng hậu sẽ có được tôi mà không tốn kém gì cả.
Phu nhân Lavie mỉm cười duyên dáng:
- Quỷ thật! - Ông chồng của bà nói - Ông chẳng vẻ gì nôn nóng muốn được tự do nhỉ?
- Kìa, tại sao tôi lại phải nôn nóng chứ? Thế ngài tưởng rằng tôi cảm thấy dễ chịu khi lại phải nhận chức vụ và cứ buộc phải giết ai đó trong đám bạn của mình hay sao?
- Nhưng cuộc sống của ông ở đây như thế nào? Một cuộc sống không xứng đáng với một người như ông, phải đứng ngoài mọi cuộc họp, mọi toan tính, buộc phải nhìn mọi người phục vụ cho lý lẽ của họ còn ông thì phải khoanh tay ngồi đó, vô ích, bất lực, tình cảnh này chắc phải làm cho ông khó thở.
Canolles nhìn phu nhân Lavie, bà cũng đang nhìn về hướng chàng.
- Không đâu. - Chàng nói - Ngài lầm rồi, tôi hoàn toàn không buồn chán gì cả. Ngài quan tâm đến chính trị, mà chính trị thì chán ngắt, còn tôi quan tâm đến tình yêu, điều này lại khá thú vị. Các ngài, kẻ này phục vụ cho hoàng hậu, người kia phục vụ cho quận chúa, còn tôi, tôi không theo phò riêng một vị phu nhân.
Câu trả lời được tán thưởng và nữ chủ nhà phát biểu ý kiến của mình bằng một nụ cười.
Chẳng bao lâu, người ta tổ chức chơi bài, và Canolles cũng chơi. Phu nhân Lavie theo về cánh với chàng chống lại ông chồng, khiến cho ông này bị thua mất năm trăm pistoles.
Ngày hôm sau, không biết vì lý do vì sao mà đám đông mưu toan một cuộc bạo động. Một người theo phe các hoàng thân, cuồng tín hơn tất cả, đề nghị ném đá vào các ô cửa kính nhà ông Lavie. Khi các cửa kính đều vỡ cả, một người khác đề nghị đốt nhà. Họ vừa bắt đầu đốt đuốc lên thì Canolles đến cùng với một nhóm của trung đoàn Navailles, đưa phu nhân Lavie đến một nơi an toàn và cứu chồng bà khỏi tay nhóm bạo động đang toan treo cổ ông lên vì đã không thể đốt nhà ông được.
- Sao, thưa nhà hoạt động. - Canolles nói với ngài chưởng lý đang run lẩy bẩy vì sợ - Bây giờ thì ngài nghĩ sao về cảnh nhàn nhã của tôi? Không làm gì cả như tôi là đúng nhất có phải không?
Sau đó, chàng trở về lâu đài Trompette, vì đã đến giờ. Về đến nơi, chàng thấy trên bàn có một lá thư mà hình dáng bên ngoài khiến tim chàng đập mạnh và nét chữ làm chàng phải giật mình.
Đó là nét chữ của phu nhân De Cambes.
Canolles mở vội lá thư và đọc.
"Ngày mai, ông hãy đến nhà thờ dòng Cames một mình vào khoảng sáu giờ chiều, và hãy ngồi vào trong tòa giải tội đầu tiên bên trái. Ông sẽ thấy cửa không đóng".
- Chà! - Canolles nghĩ bụng - Ý nghĩ thật độc đáo. Còn có phần tái bút nữa.
"Chớ nên khoe khoang về nơi mà ông đã đến hôm qua và hôm nay Bordeaux không phải là một thành phố theo phái bảo hoàng, ông nên nhớ điều đó, và ông cũng nên suy nghĩ đến số phận mà ngài Lavie lẽ ra đã phải gánh chịu nếu không có ông".
- Được lắm! - Canolles tự nhủ - Nàng đang ghen. Như vậy là ta đã hành động đúng, khi đến nhà ngài Lavie ngày hôm qua và hôm nay, dù cho nàng có nói sao đi nữa.
