Trước khi hướng về đường băng để hạ cánh, chiếc máy bay chở Mattia lượn qua điểm xanh của quả đồi, vượt trên nhà thờ lớn, bay qua trung tâm thành phố theo đường chiếu vòng cung hai lần. Mattia nhìn cây cầu cũ như điểm quy chiếu và từ đó lần theo con đường dẫn về nhà ba mẹ anh. Nó vẫn còn mang màu sơn như từ trước khi anh rời đi.
Anh nhận ra công viên ở gần đó, bị thu hẹp lại bởi hai đường lớn giao nhau tại một điểm vòng rộng và bị chia đôi bởi con sông. Vào một buổi chiều trong veo như thế này người ta có thể nhìn thấy tất cả từ trên cao: chẳng gì có thể tự nhiên biến mất trong hư không.
Anh rướn lên trước để nhìn được cả nơi máy bay đã bỏ lại phía sau. Anh lướt mắt theo con đường ngoằn nghoèo lượn một phần đồi và thấy tòa biệt thự Della Rocca, với mặt tiền màu trắng và các cửa sổ cách xa nhau như một khối đá vững chắc. Trên đó chút nữa là ngôi trường cũ có cầu thang thoát hiểm dùng khi hỏa hoạn màu xanh mà anh vẫn còn nhớ bề mặt lạnh lẽo và thô xù khi chạm vào.
Nơi anh đã trải qua một nửa cuộc đời mình, phần đã kết thúc ấy, giống như một mô hình khổng lồ tạo bởi các hình khối màu sắc và hình thể vô hồn.
Xuống tới sân bay anh bắt taxi. Ba anh đã khăng khăng đòi ra đón nhưng anh nói không, con tự về được bằng cái giọng mà ba mẹ anh biết rất rõ có muốn phản đối cũng vô ích.
Anh đứng chôn chân trên vỉa hè phía bên kia đường nhìn ngôi nhà cũ ngay cả khi chiếc taxi đã đi xa rồi. Cái túi đeo bên vai không nặng lắm. Bên trong chỉ có quần áo sạch cho hai ba ngày là cùng.
Anh thấy lối vào khu nhà để mở và trèo tới tầng nhà mình. Anh bấm chuông, không nghe thấy tiếng động gì từ trong. Rồi ba anh mở cửa và trước khi có thể nói được điều gì, họ nhìn nhau mỉm cười, mỗi người nhìn ngắm nét thời gian trôi qua trong sự chuyển biến của người kia.
Pietro Balossino đã già rồi, không chỉ là mớ tóc bạc và đường gân dày, nổi quá rõ trên mu bàn tay. Ông già từ cái cách đứng trước con trai, cách cơ thể ông run run mơ hồ và cách ông bấm vào tay nắm cửa, như thể đôi chân không đủ giúp ông đứng vững nữa.
Họ ôm nhau, hơi lóng ngóng một chút. Cái túi của Mattia trượt qua vai chen giữa hai người. Anh để nó rơi xuống đất. Cơ thể họ vẫn cùng chung nhiệt độ. Pietro Balossino chạm vào tóc con trai, và ông nhớ tới nhiều điều. Cảm thấy tất cả cùng lúc khiến ngực ông đau nhói.
Mattia nhìn ba như hỏi mẹ đâu, và ông hiểu.
"Mẹ con đang nghỉ, bà không được khỏe. Chắc là tại cái nóng mấy ngày nay."
Mattia gật đầu.
"Con đói không?"
"Không, con chỉ muốn chút nước thôi."
"Để ba lấy cho."
Ba anh đi nhanh vào bếp, gần như thể kiếm cớ đi khỏi chỗ đấy. Mattia nghĩ chỉ còn lại có thế thôi, rằng tất cả tình cảm ba mẹ đã chuyển sang những ân cần nho nhỏ, những mối quan tâm mà họ liệt kê ra trong điện thoại vào mỗi thứ Tư: chuyện ăn uống, thời tiết nóng hay lạnh, sự mệt mỏi, đôi khi là chuyện tiền nong. Tất cả những điều còn lại nằm yên như bị đè nén dưới đáy sâu không tài nào với tới được, trong một mớ những câu chuyện đã đổ bê tông chưa bao giờ được nhắc tới, những cái cớ viện ra hay nhận được, những kỷ niệm đáng chỉnh sửa nhưng sẽ mãi giữ nguyên như vậy.
Anh đi dọc hành lang về tới phòng mình. Anh chắc chắn sẽ thấy mọi thứ nguyên xi như lúc rời đi, như thể khoảng không này đã được miễn dịch khỏi sự ăn mòn của thời gian, như thể tất cả những năm anh vắng nhà không tạo dựng điều gì ngoại trừ một khoảng nghỉ nơi này. Vậy nên anh thấy thất vọng lạ lùng khi thấy mọi thứ đều đã thay đổi, giống như cảm giác đáng sợ như chính mình không còn tồn tại nữa. Bức tường trước đây màu xanh sáng giờ phủ thảm treo màu kem, khiến căn phòng sáng sủa hơn. Thay vào cái giường của anh là chiếc đi văng đã từng ở phòng khách bao năm. Bàn học của anh vẫn kê trước cửa sổ, nhưng trên đó không còn gì thuộc về anh nữa, mà là một chồng báo và chiếc máy khâu. Không có tấm hình nào, dù là của anh hay của Michela.
Anh đứng lại trên ngưỡng cửa, như thể không được phép bước vào. Ba anh lại gần với ly nước trên tay và có vẻ như đọc được suy nghĩ của anh.
Mẹ con muốn học may", ông nói, gần như để bào chữa. "Nhưng mà rồi lại thấy chán ngay."
Mattia tu một hơi hết ly nước. Anh để chiếc túi sát tường, nơi không vướng gì.
"Giờ con phải đi đây."
"Đi ngay sao? Con vừa mới về mà..."
Con phải gặp một người."
Anh tránh cái nhìn của ba, đi lách ngang qua ông, lưng sát tường. Cơ thể họ quá giống nhau, kềnh càng và trưởng thành, không thể ở cạnh nhau như vậy. Anh đem ly vào bếp, tráng qua nước rồi úp vào giàn cốc chén.
"Tối con về."
Anh ra dấu chào ba đang đứng giữa phòng khách, chính tại nơi trong nửa phần đời trước kia ông ôm vợ và nói về anh. Không phải là Alice đang đợi anh, anh còn chẳng biết tìm cô ở đâu, nhưng anh phải rời khỏi chỗ này ngay lập tức.
