Gần cuối tháng, các lớp bắt đầu lên kế hoạch chuẩn bị cho ngày hội ngôn ngữ và thi giữa kì. Thẩm Quyền phụ trách việc dựng các trại phía cánh trái từ cửa vào và trang trí sân khấu, giúp đỡ các lớp học 2 ngôn ngữ. Tạ Hưng dạy lớp thường, không phải dày công đi dựng cùng.
Học sinh lớp 10 mới vào trường cũng không cần đóng góp tiết mục văn nghệ. Sang tới tuần thứ 3, các dự án giảng dạy như giáo dục giới tính, phòng cháy chữa cháy, an toàn giao thông sẽ được dạy bởi các thầy cô được cử đi học từ trước vào tiết sinh hoạt lớp cuối tuần. Thẩm Quyền là một trong số đó. Những người đi nghe thường là các giáo viên chủ nhiệm, tiếc là hôm đó gia đình cậu có việc bận, hắn thừa cơ chen vào luôn.
"Hôm nay thầy Quyền sẽ tới lớp mình giảng dạy về dự án giáo dục giới tính của nhà trường. Các em tập trung lên bục giảng, sau khi nghe xong thầy Quyền sẽ hỏi lại."
Tạ Hưng nói xong thì muốn đứng dậy đi xuống cuối lớp ngồi để nhường chỗ cho hắn, Thẩm Quyền lại lén lút ấn cậu xuống ghế còn mình thì vừa đứng vừa giảng.
Ngoài trời bắt đầu mưa, tiếng nước chảy xiết trên mái nhà vang vọng trong không gian. Cái mùi ẩm ướt từ cơn mưa chuyển mùa quanh quẩn khắp đường phố, đem theo cái lạnh buốt chớm đông luồn lách qua khung cửa sổ.
"Ở Á Đông nói chung hay Việt Nam nói riêng, tình dục giống như một điều đáng xấu hổ mà người lớn thường né tránh khi nói với trẻ con. Khi các em hỏi cha mẹ "con sinh ra từ đâu", các em sẽ nhận được câu trả lời "trẻ con sinh ra từ nách", "mẹ nhặt con về từ bãi rác. Câu trả lời của người lớn bao giờ cũng qua loa. Tình dục là một điều gượng gạo, khó nói khiến vô hình chung, lứa trẻ sẽ tự cảm thấy đây là một điều đáng xấu hổ."
Lúc giảng dạy, Thẩm Quyền nghiêm túc hơn nhiều. Hắn không cười đùa, không tự luyến, không nói những câu khiến người khác cạn lời. Vóc dáng cao ráo và tấm lưng thẳng tắp, đôi mắt nâu quan sát học sinh ngồi phía dưới.
"Lên cấp 3, các em sẽ được học giáo dục giới tính. Tuy nhiên nó vẫn là muộn. Tình dục là một loại nhu cầu, không vượt quá ranh giới cho phép, không vi phạm pháp luật, không tự làm hại bản thân thì đối với một số người, đó là điều cần thiết. Trẻ em càng ngày càng tiếp cận với mạng xã hội sớm, tới lớp 5 là đã biết đến tình dục. Chúng cần phải biết tình dục là một điều hết sức bình thường chứ không phải một thứ đáng xấu hổ. Giáo dục giới tính để tự bảo vệ bản thân, các bệnh lây qua đường tình dục. Việc người lớn cứ mãi né tránh, không dạy chúng cách bảo vệ bản thân khi quan hệ sẽ để lại hệ quả xấu sau này. Sự tò mò về tình dục có thể ảnh hưởng tới sức khỏe tâm sinh lý, chưa sẵn sàng để làm mẹ, tăng tỉ lệ phá thai dưới 18 tuổi và nhiều học sinh sẽ nghĩ đến việc tự tử."
Sự sợ hãi từ việc có thai ngoài ý muốn, thiếu kiến thức về tình dục khiến những bà mẹ trẻ ấy đi phá muộn, khi tới bệnh viện thì thai nhi đã 28 tuần, không thể phá được nữa.
Học sinh có thể cởi mở khi nói chuyện về tình yêu và tình dục nhưng lại chưa đủ kiến thức và trưởng thành để gánh vác hậu quả.
Thẩm Quyền dừng lại một lúc, cụp mắt:
"Dự án "giáo dục giới tính" không chỉ bao gồm những kiến thức về tình dục an toàn mà còn về xoá bỏ định kiến giới, cuộc sống hôn nhân, phòng tránh mang thai ngoài ý muốn, cải thiện xã hội. Bản năng sinh dục xuất hiện một cách vô thức trong tuổi dậy thì, không cần thiết phải xấu hổ về điều đó. Tiết đầu tiên sẽ bắt đầu từ thứ phát sinh cho hầu hết các vấn đề sau này, tình yêu. Vậy tình yêu là gì?"
Một câu hỏi cơ bản nhất, bất cứ ai cũng từng nghe qua. Thú thực, giảng cái này còn hay hơn nghe thầy cô bộ môn hát ru trong lớp. Một đám học sinh ngồi ngay ngắn phía dưới, không rời mắt khỏi bục giảng.
"Tình yêu là sự rung động giữa hai người khác giới, muốn sinh sống và gắn bó với nhau trọn đời."
Nói đến đây, phía dưới bỗng vang lên tiếng ồn ào. Tạ Hưng nghe đến đoạn này sắc mặt bỗng trầm xuống, không phản đối cũng không kêu ca.
"Cả lớp trật tự nào."
Chẳng biết Thẩm Quyền có nghe thấy hay không, hắn vẫn tiếp tục giảng.
"Tình yêu học đường có nên hay không còn tuỳ từng người bởi nó là thứ tự nhiên nhất, có cấm cũng không làm được gì. Nếu tình yêu đó khiến em tiến bộ, không ảnh hưởng tới việc học tập của các em, không vi phạm chuẩn mực đạo đức và xã hội thì không sao hết. Quan trọng là bản thân phải biết tự nhận thức về mối quan hệ ấy. Tuy nhiên, tình yêu tuổi học đường vẫn được khuyến cáo là không nên. Cơ thể, cảm xúc, tinh thần của các em vẫn còn đang trong độ tuổi phát triển, có thể lỡ lầm điều gì không hay."
"Tình yêu sẽ tan vỡ khi thiếu sự cân bằng, không đồng cảm được với nhau. Chúng ta sẽ sang tới chủ đề thứ 2: Chuẩn mực xã hội." Thẩm Quyền ngẩng đầu, thấy bên dưới vẫn chưa có ai đứng lên nói gì.
"Chuẩn mực xã hội mong muốn một giới tính nào đó thực hiện đúng nghĩa vụ và bản chất của giới tính đó. Ví dụ như con gái thì thường dịu dàng, để tóc dài, thích màu hồng, thích trang điểm, thường đảm nhiệm các công việc dọn dẹp nhà cửa, hay mặc những bộ váy xinh xắn. Ngược lại, con trai thì thích chơi đá bóng, thích hoạt động mạnh, đảm nhiệm công việc kiếm tiền nuôi gia đình, thường là trụ cột, là những người mạnh mẽ nhất."
"Những chuẩn mực đó đã có còn áp dụng trong hiện tại hay không? Như các em thấy thì bây giờ có không ít các bạn nữ cắt tóc ngắn, tự đi làm kiếm tiền lo cho bản thân. Các bạn nam bây giờ cũng san sẻ công việc với các bạn nữ, có thể không thích chơi bóng đá. Anh Tú."
Nguyễn Anh Tú đang chăm chú nghe thì bị gọi bỗng giật mình, luống cuống đứng dậy.
"Dạ?"
"Nếu là anh, anh sẽ đảm nhận các công việc nội trợ trong nhà hay đi làm kiếm tiền?"
Nguyễn Anh Tú liếc ngang liếc dọc một hồi, đáp:
"Em nghĩ là...em sẽ làm cả hai ạ. Kiểu mỗi bên một tí, vợ em vừa kiếm tiền vừa lo chuyện nhà cửa, em cũng vừa kiếm tiền vừa lo chuyện nhà cửa, san sẻ cho nhau."
"Vậy theo anh nghĩ có phần nào trong cái chuẩn mực xã hội dành cho giới tính ấy cần phải giữ lại không?"
Nguyễn Anh Tú không đáp, hiển nhiên là cậu nhóc đó không nghĩ ra. Tạ Hưng biết những người phía dưới có đáp án nhưng chúng không trả lời, cậu cũng không trả lời. Như một vấn đề nhạy cảm, có thể ảnh hưởng tới cuộc sống sau này, không nên phát biểu làm gì.
"Em không chắc..."
"Vậy theo anh, con trai có nên trang điểm, mặc đồ nữ tính không?"
"Em nghĩ là được ạ."
"Vậy anh nghĩ nam giới thường trang điểm như thế nào?"
"Em nghĩ là họ sẽ trang điểm nhẹ hơn, như là họ chỉ dặm tí phấn, đánh môi, bôi kem dưỡng da và kem chống nắng, kẻ lông mày,..."
Thẩm Quyền bỗng cắt ngang, đôi lông mày hơi nhướng lên:
"Anh Tú, anh đã từng thấy thằng đàn ông nào trang điểm như vậy chưa?"
"Dạ em chưa thấy nhưng mà trên Facebook có nhiều lắm ạ, các thần tượng cũng phải trang điểm để không bị tái sạm đi khi lên ti vi."
"Nhưng đó là những người nổi tiếng, người bình thường không ai làm thế cả. Vậy theo anh, đàn ông có được ăn mặc ẻo lả không?"
Khoé mắt Nguyễn Anh Tú giật nhẹ một cái, tiếng ồn ào bên dưới càng lúc càng to dần, ngay cả Tạ Hưng cũng cảm thấy không thoải mái.
"Em nghĩ là còn tuỳ gu thời trang của họ..."
"Không phải, đồ ẻo lả cơ mà. Đàn ông có được mặc váy vóc yểu điệu không? Thời trang với thời tranh yểu điệu là khác nhau."
"Đó còn tuỳ họ có thích hay không nữa ạ."
Thẩm Quyền bỗng bật cười, phe phẩy tập giấy trên tay. Hắn không nhìn Nguyễn Anh Tú mà quay sang nhìn Tạ Hưng, hỏi:
"Vậy anh nghĩ đáp án mà tôi chuẩn bị nói là gì?"
Câu nói ấy không chỉ dành cho Nguyễn Anh Tú. Thẩm Quyền hỏi cậu, hỏi chàng trai đứng trước mặt, hỏi tất cả mọi người có trong lớp học.
Nguyễn Anh Tú hơi chau mày, chần chừ một lúc rồi đáp:
"Em nghĩ là không được mặc ạ."
"Chính xác, đây là câu tôi sẽ nói nếu tôi tiếp tục nhìn vào thứ này và giảng như một cái máy." Thẩm Quyền cười, ra hiệu cho cậu chàng ngồi xuống: "Không hiểu người ta nghĩ gì mà lại đi in cỡ chữ 7 đọc muốn toét cả mắt ra, thầy đã phải luyện tập rất nhiều mới học thuộc lòng được mà chưa bị cận thị, nhìn xem khoảng cách lề của nó rộng bao nhiêu đi. Có tờ giấy cũng keo kiệt."
Tạ Hưng: "..."
Ấn tượng của cậu về người này lúc nào cũng lên xuống như tàu lượn.
"Dự án giáo dục giới tính được dạy trong 3 tiết. Nếu tôi không giảng không ngừng, không cho học sinh thảo luận thì chỉ hết phần nội dung tôi được nghe khi đi thực tập. Thấy không? Ngay cả khi dự án ấy được thực hiện, giáo dục giới tính vẫn bị xem nhẹ ở Việt Nam. Không một ai đứng lên phát biểu, kể cả kiến thức trong này có sai cũng không ai đứng lên phản bác, tất cả đều theo đáp án rồi để nền giáo dục giậm chân tại chỗ. Tôi là giáo viên, tôi biết nó sai ở đâu thì tôi phải dạy lại cho đúng."
Thẩm Quyền giơ tập giấy lên trước bục giảng, khoé mắt cong lên thành hình lưỡi liềm.
"Giờ chúng ta bắt đầu nhé. Tình yêu là gì?"
Cốt yếu của một tiết giáo dục giới tính chính là tạo ra bầu không khí thoải mái, cởi mở rồi thì học sinh mới sẵn sàng thảo luận về tình dục mà không phải ngần ngại đắn đo.
Thẩm Quyền làm được điều đó, Triêu Thị Kim đã nhìn ra.
Từ đời sống tới cách dạy học, tất cả đều khác người. Thẩm Quyền vẫn là Thẩm Quyền, trên bục giảng hay ngồi trong quán cà phê thì vẫn là Thẩm Quyền, luôn khiến cậu ngạc nhiên không thôi. Mất hơn 20 phút chỉ để chỉ ra dự án này vô dụng tới mức nào, lúc nào cũng im ỉm giả vờ như không biết nhưng thực ra lại là người tinh ý.
