TÔI, SHEKURE
Thật lòng mà nói, cứ mỗi lần Esther người bán quần áo đến thăm tôi lại tưởng tượng ra một người đàn ông đang yêu rốt cuộc sẽ có nỗi thôi thúc muốn viết một lá thư khả dĩ khuấy động trái tim một phụ nữ thông minh như tôi - đẹp, có giáo dục và góa bụa, nhưng với thanh danh còn nguyên vẹn - và làm cho nó đập rộn ràng. Và việc phát hiện rằng lá thư đến từ một trong những người thường xuyên theo đuổi tôi ít nhất sẽ củng cố quyết tâm và sự kiên trì chờ đợi ngày trở về của chồng tôi. Song những ngày này. mỗi lần Esther ra về, tôi lại trở nên bối rối và cảm thấy còn khổ não hơn.
Tôi lắng nghe âm thanh trong thế giới của mình. Từ nhà bếp vang lên tiếng nước sôi lụp bụp với mùi của chanh và hành.
Hayriye đang luộc bí. Shevket và Orhan đang nô đùa và chơi trò kiếm sĩ trong sân dưới gốc cây lựu, tôi nghe tiếng la của chúng. Cha tôi ngồi lặng lẽ trong phòng kế bên. Tôi mở lá thư của Hasan ra đọc và yên tâm rằng chẳng có lý do gì để lo lắng. Tôi vẫn hơi sợ chú ấy hơn, và tự hào vì đã cưỡng lại được những nỗ lực của chú ấy muốn làm tình với tôi khi chúng tôi còn sống chung một nhà. Kế đến, tôi đọc lá thư của Siyah, cầm thật nhẹ nhàng như thể nó là một chú chim mỏng manh yếu ớt, và những ý tưởng của tôi bị xáo trộn. Tôi không đọc lại những lá thư. Mặt trời ló ra sau những đám mây và tôi chợt nghĩ nếu có một đêm tôi bước vào phòng ngủ của Hasan và làm tình với chú ấy thì không ai, trừ đấng Allah, sẽ là người khôn ngoan hơn tôi cả. Chú ấy giống người chồng mất tích của tôi; hẳn là cũng một mà thôi. Đôi khi một ý tưởng kỳ lạ giống như vậy hiện ra trong đầu tôi. Khi mặt trời nhanh chóng sưởi ấm tôi, tôi có thể cảm thấy thân thể mình: da tôi, cổ tôi, thậm chí hai núm vú tôi. Orhan lẻn vào khi ánh nắng chiếu vào tôi qua cánh cửa mở.
"Mẹ ơi mẹ đọc cái gì vậy?" nó hỏi.
Thôi được, còn nhớ tôi có nói rằng tôi không đọc lại những lá thư Esther vừa đưa không? Tôi đã nói dối. Tôi đang đọc lại chúng. Lần này, tôi thực sự xếp chúng lại và giấu vào áo choàng.
"Lại đây, con, ngồi lên đùi mẹ này," tôi nói với Orhan. Nó làm theo. "Ô. Con nặng quá rồi. Cầu Thượng đế che chở con, con lớn thật rồi," tôi nói và hôn nó. "Con lạnh như nước đá ấy..."
"Mẹ ấm quá, mẹ à," nó ngắt lời, rúc vào ngực tôi.
Chúng tôi tựa sát vào nhau, vui sướng ngồi như vậy trong im lặng. Tôi hít gáy nó và hôn nó. Tôi siết chặt nó. Chúng tôi ngồi im.
"Con nhột quá," sau cùng nó nói."
"Nói mẹ nghe nào," tôi nói với giọng nghiêm túc. "Nếu Bụt hiện ra và cho con một điều ước, con ước gì?"
"Con muốn Shevket biến mất."
"Còn gì nữa? Con có muốn có cha không?"
"Không, chừng nào lớn lên con sẽ cưới mẹ."
Không phải tuổi già, việc mất đi nhan sắc hay thậm chí mất chồng và tiền bạc là điều tệ hại nhất trong số các tai ương, mà điều thật sự khủng khiếp là không có ai ghen tỵ với bạn. Tôi thả thân thể ấm áp của Orhan xuống. Nghĩ rằng một người đàn bà tội lỗi như tôi phải cưới một ai đó có lòng tốt, tôi đi sang gặp cha tôi.
"Đức vua sẽ ban thưởng cho cha sau khi tận mắt chứng kiến cuốn sách của Ngài đã hoàn tất," tôi nói. "Cha sẽ đến Venice lần nữa."
"Ta không chắc," cha tôi nói. "Vụ sát nhân này khiến ta đau đớn. Nhưng kẻ thù của chúng ta rõ ràng rất mạnh."
"Con biết rằng tình huống của riêng con đã khuyến khích họ, gây ra những hiểu lầm và những hy vọng vô căn cứ."
"Ý con là sao?"
"Con phải lấy chồng càng sớm càng tốt."
"Cái gì?" cha tôi nói. "Lấy ai? Mà con đã có chồng rồi. Ý này ở đâu ra vậy?" ông hỏi. "Ai muốn cưới con? Ngay cả nếu chúng ta tìm ra một người hấp dẫn và biết điều," người cha hiểu biết của tôi nói, "Cha không tin chúng ta có thể chấp nhận anh ta, con hiểu mà." Ông kết luận tình huống bất hạnh của tôi như sau: "Con phải hiểu rằng có những vấn đề phức tạp và lớn lao mà chúng ta phải giải quyết trước khi con có thể tái giá." Sau một hồi lâu im lặng, ông nói thêm, "Con muốn rời bỏ ta phải không, con yêu?"
"Tối qua con mơ thấy chồng con đã chết," tôi nói. Tôi không khóc theo kiểu một phụ nữ vốn thực sự có một giấc mơ như thế sẽ khóc.
"Giống như những người biết cách hiểu một bức tranh, người ta phải biết cách hiểu một giấc mơ."
"Theo ý cha là con nên mô tả lại giấc mơ đó à?"
Im lặng một lát: Chúng tôi mỉm cười với nhau, nhanh chóng luận ra - như những người thông minh thường làm - tất cả những kết luận có thể có từ vấn đề này.
"Bằng cách giải thích giấc mơ của con, ta có thể tin chắc chồng con đã chết, nhưng cha chồng, em chồng con và quan tòa, những kẻ buộc phải lắng nghe chúng ta, sẽ đòi hỏi bằng chứng cụ thể hơn."
"Con với bọn trẻ đã về ở đây hai năm rồi và bên nhà chồng con không thể buộc con trở về..."
"Bởi vì họ biết rất rõ họ phải chịu trách nhiệm về những điều sai quấy mà chính họ đã làm." cha tôi nói. "Điều này không có nghĩa là họ sẽ sẵn lòng cho phép con đề nghị ly dị."
"Nếu chúng ta là tín đồ của giáo phái Maliki hay Hanbeli," tôi nói, "thì quan tòa, khi thừa nhận chồng con vắng mặt đã hơn bốn năm rồi, họ sẽ chấp nhận cho con ly dị cộng với việc bảo đảm một khoản trợ cấp cho con. Nhưng vì chúng ta. nhờ ơn thánh Allah, là tín đồ Hanefi, nên chúng ta không thể chọn cách này."
"Đừng nói tới gã theo phái Shafi tạm thay quan tòa Uskuda với ta. Đó không phải là một kế hoạch hay ho."
"Mọi phụ nữ Istanbul có chồng mất tích ngoài mặt trận đều đến chỗ ông ấy mang theo nhân chứng để được ly dị. Vì ông ta theo phái Shafi, ông ta chỉ hỏi, "Có phải chồng bà mất tích không?", "Ông ta mất tích bao lâu rồi?", "Bà có rắc rối gì trong việc kiếm đủ tiền để sống không?", "những người này là nhân chứng của bà hả?", và chấp nhận cho ly dị ngay."
"Shekure yêu quý của ta, ai đã cấy những kế hoạch như thế vào đầu con vậy?" ông hỏi. "Ai đã lấy mất lý trí của con thế?"
"Sau khi con được ly dị vĩnh viễn, nếu có một người thật sự lấy mất lý trí của con, dĩ nhiên cha sẽ nói cho con biết ai có thể là người như vậy và con sẽ không bao giờ chất vấn quyết định của cha về chồng con nữa."
Người cha khôn ngoan của tôi, nhận ra con gái ông cũng khôn ngoan như ông, bắt đầu chớp mắt. Cha tôi sẽ chớp mắt nhanh như thế này vì ba lý do: 1. Bởi ông đang trong tình thế khó xử và ông đang suy tính để tìm một lối thoát khôn khéo; 2. Bởi ông sắp khóc vì sầu khổ và tuyệt vọng; 3. Bởi ông đang trong tình thế khó xử, nên kết hợp khéo léo lý do một và hai để tạo ấn tượng rằng ông có thể khóc vì sầu khổ.
"Con sẽ mang bọn trẻ đi và bỏ lại người cha già này sao?" Con có nhận ra rằng vì cuốn sách của chúng ta" - phải, ông nói cuốn sách của chúng ta" - nhà ta sợ bị giết, rồi bây giờ con lại muốn mang bọn trẻ đi, ta chỉ còn nước chờ đợi cái chết thôi."
"Cha thân yêu, chẳng phải cha luôn miệng nói rằng chỉ có ly dị mới cứu con khỏi gã em chồng vô tích sự đó sao?"
"Ta không muốn con bỏ ta. Một ngày nào đó chồng con sẽ trở về. Thậm chí dù nó không về thì cũng chẳng hại gì việc con đã có chồng - miễn là con sống trong nhà này với ta."
"Con chẳng muốn gì hơn được sống trong nhà này với cha."
"Con yêu, chẳng phải con mới nói rằng con muốn lấy chồng càng sớm càng tốt sao?"
Đây là ngõ cụt mà bạn lọt vào khi tranh luận với cha: Rốt cuộc thì, chính bạn cũng sẽ tin chắc bạn sai.
"Con có nói", tôi nói, nhìn chằm chằm xuống mặt đất trước mặt. Rồi, cố kìm nước mắt và được khích lệ bởi sự thật về những gì đang nảy ra trong đầu, tôi nói: "Vậy là con sẽ không bao giờ tái giá được sao?"
"Có một chỗ đặc biệt trong trái tim ta dành cho đứa con rể nào không mang con rời xa ta. Ai là kẻ theo đuổi con, liệu nó có chịu sống trong nhà này với chúng ta không?"
Tôi im lặng. Dĩ nhiên, cả hai chúng tôi đều biết, cha tôi sẽ không bao giờ coi trọng một đứa con rể chịu về sống chung với chúng tôi, mà dần dần sẽ khinh miệt và áp chế chàng rể. Và khi sự khinh thường khéo léo và tệ hại cua người cha dành cho đứa con rể chịu vào sống chung nhà vợ xảy ra thì tôi sẽ nhanh chóng không còn muốn làm người vợ đó nữa.
"Con biết rằng trong tình huống của con, nếu không có sự chấp thuận của người cha thì việc cưới hỏi là hoàn toàn không thể, đúng không? Ta không muốn con lấy chồng, và ta không cho phép con làm thế..."
"Con không muốn lấy chồng, con chỉ muốn ly dị."
"... bởi vì thú tính cẩu thả của một người vốn chẳng quan tâm đến gì khác ngoài những mối quan tâm của riêng anh ta có thể làm con thương tổn. Con biết là ta rất yêu con mà, đúng không, Shekure yêu quý? Ngoài ra chúng ta còn phải hoàn thành cuốn sách này nữa".
Tôi chẳng nói gì. Vì nếu tôi nói tiếp - bị thúc đẩy bởi Quỷ sứ, kẻ biết rõ tôi đang giận dữ - tôi sẽ nói thẳng vào mặt cha tôi rằng tôi biết ông đêm đêm vẫn ngủ với Hayriye. Nhưng liệu có thích hợp với một phụ nữ như tôi khi thừa nhận rằng cô ta biết người cha già của cô ngủ với một nữ nô lệ không?
"Ai muốn cưới con vậy?"
Tôi nhìn xuống đất và im lặng, không phải vì bối rối, mà vì giận dữ. Và chính việc nhận ra mức độ giận dữ của mình, nhưng không thể phản ứng lại bằng một thái độ nào đó, lại càng khiến tôi tức tối hơn. Lúc đó, tôi hình dung cha tôi và Hayriye trên giường trong tư thế đáng tởm và lố bịch kia. Tôi chực trào nước mắt khi nói:
"Có nồi bí luộc trên bếp, con sợ nó khét."
Tôi chạy qua phòng cạnh cầu thang, căn phòng có cửa sổ nhìn ra giếng luôn bị đóng lại. Trong bóng tối, tôi quờ tay tìm tấm nệm cuộn, trải ra rồi nằm xuống. Ôi, thật dễ chịu xiết bao, được nằm xuống mà ngủ thiếp trong khi nước mắt tuôn tràn như đứa trẻ bị phạt oan! Và thật đau khổ khi biết rằng tôi là người duy nhất trên thế giới này thích tôi. Khi tôi khóc trong nỗi cô độc, chỉ có bạn, người nghe được tiếng thổn thức rên rỉ của tôi, là có thể giúp tôi. Một lát sau, tôi nhận ra Orhan đã nằm dài trên giường tôi. Nó ngả đầu vào ngực tôi. Tôi nhận ra nó đang thở dài, và cũng khóc. Kéo nó sát vào mình, tôi ôm nó.
"Nín đi mẹ." Một lát sau nó nói. "Cha đánh trận xong là về mà."
"Sao con biết?"
Nó không trả lời. Tôi yêu nó quá, tôi siết nó vào ngực đến độ tôi quên hết mọi ưu phiền. Trước khi ôm chặt Orhan mềm mại và mỏng manh của tôi mà ngủ thiếp đi, hãy để tôi thú nhận mối quan tâm cấp bách của tôi: tôi hối tiếc, vì tức tối cha tôi mà tôi đã cho bạn biết về chuyện giữa cha tôi với Hayriye. Không, tôi không nói dối, nhưng tôi vẫn bối rối quá, đến độ tôi thấy tốt nhất là bạn nên quên chuyện đó đi. Hãy làm như tôi chưa từng đề cập đến bất cứ chuyện gì, như thể cha tôi với Hayriye không hề có dan díu gì nhu thế, được không?
