Nguyên hai ngày cuối tuần Cố Chu Triệt đều ở nhà vắt trán suy nghĩ nên tặng cái gì cho Phó Mặc, cậu còn chưa nghĩ ra, chuyện ngoài ý muốn đã xảy ra trước.
Mẹ Cố chiều chủ nhật vốn phải đi làm ca chiều, kết quả vừa ra ngoài không bao lâu đã trở về, hoang mang hoảng hốt, cả giày cũng quên đổi: “Tiểu Cố, thu dọn hành lý, chúng ta phải đi tìm ba.”
Cố Chu Triệt mờ mịt hỏi: “Tại sao? Sao vậy?”
Sắc mặt mẹ Cố rất không tốt, bà đem rương hành lý từ trong tủ kéo ra ngoài, đem vài bộ quần áo qua loa tuỳ tiện bỏ vào, đinh đinh đang đang nhét toàn bộ vào một chỗ, lại chạy đi tìm thẻ và sổ tiết kiệm. Cố Chu Triệt cho tới bây giờ chưa từng thấy mẹ như vậy, có hơi sợ, chạy tới kéo tay mẹ: “Rốt cuộc có chuyện gì vậy?”
“Chu Chu.” Mẹ Cố cầm tay cậu, trong lòng bàn tay toàn là mồ hôi: “Đoàn phim của ba xảy ra chuyện, mẹ vừa mới nhận được điện thoại, nói ba được đưa vào bệnh viện.”
Cố Chu Triệt nghe thấy, sợ đến mức máu toàn thân ngừng chảy, cả người lạnh ngắt. Cậu không biết tình hình cụ thể nghiêm trọng đến mức nào, nhưng biểu cảm cùng phản ứng của mẹ Cố rõ ràng không chỉ đơn giản như vậy. Trước đây ba Cố cùng đoàn phim cũng thỉnh thoảng xảy ra bất trắc, chỉ là chưa từng giống như hôm nay.
Cậu bắt đầu giúp đỡ thu dọn hành lý, luống cuống tay chân, hai người mang không bao nhiêu, vật dụng hàng ngày cũng không lấy, vội vã tắt điện và gas, mẹ Cố lại gọi mấy cuộc điện thoại, xe cũng không lái, trực tiếp dẫn Cố Chu Triệt bắt xe đến sân bay.
Ba Cố là camera-man, trong ngành cũng có chút danh tiếng chỉ đạo quay phim. Cố Chu Triệt không hiểu nội dung cụ thể công việc này lắm, chỉ biết là ba mỗi lần đi công tác đều là vài tuần cho đến mấy tháng, cậu và mẹ cũng đã quen. Cậu chưa bao giờ biết công việc này còn có tính chất nguy hiểm, là nguy hiểm cỡ nào? Nghiêm trọng không? Ba ba hiện tại thế nào? Cậu dọc đường đi đều miên man suy nghĩ, mẹ Cố không nói câu nào, cậu cũng không nói chuyện, hai người đều đang sốt ruột lo lắng.
Nhà họ Cố lúc Cố Chu Triệt ra đời liền chuyển đến thành phố này. Tính chất công việc của ba Cố thì ở đâu cũng được, bọn họ liền chiều theo mẹ Cố, định cư tại nơi mẹ Cố làm việc, ba mẹ hai bên đều ở quê nhà. Dưới loại tình huống đi xa nhà khẩn cấp này, mẹ Cố cũng không có cách đưa cậu cho người khác chăm sóc, chỉ có thể dẫn theo, xin nghỉ với trường học.
Bay hơn bốn tiếng, lúc đến nơi đã là buổi tối. Không có ai tới đón bọn họ, Cố Chu Triệt một nắm tay hành lý, một tay nắm tay mẹ Cố, ở ngoài sân bay bắt xe. Sau khi lên xe mẹ Cố cho địa chỉ, dừng lại là ở bệnh viện. Bệnh viện đèn đuốc sáng trưng, lầu một có vài người trong đoàn phim ngồi, toàn thân đều là máu. Thấy Cố Chu Triệt đến bàn tư vấn hỏi, đã chạy tới: “Là người nhà của thầy Cố sao?”
Sơ suất lúc nổ, lúc sập xuống cách chỗ chuyên viên quay phim quá gần, ba Cố, trợ lý quay phim, trợ lý góc sáng còn có nhân viên đánh bản đều bị nổ, đoàn phim liền tạm thời ngừng quay.
Cố Chu Triệt không biết mình cùng mẹ Cố đã ở ngoài phòng bệnh ngồi bao lâu. Trong thời gian đó có người tới muốn đưa bọn họ về khách sạn nghỉ ngơi, mẹ Cố để Cố Chu Triệt đi, Cố Chu Triệt không muốn để mẹ ở một mình, nên cũng không đi. Đến nửa đêm, cậu đang ngủ mơ mơ màng màng trong lòng mẹ Cố, bỗng bị thanh âm gì đó làm giật mình tỉnh giấc.
Xung quanh la hét ầm ỉ, cậu còn nửa nằm ở trong lòng mẹ Cố, mẹ Cố cúi đầu nhìn cậu, thần sắc rất tiều tụy, mặt toàn là nước mắt. Nói: “Chu Chu, không ngủ nữa, chúng ta đưa ba ba về nhà.”
Lần cuối cùng cậu nhìn thấy ba ba, là lúc ngồi trên bàn ăn sáng, vừa húp cháo vừa xem tin tức buổi sáng, còn bởi vì không cạo râu mà bị mẹ mắng. Lúc cậu gặp lại ba ba, chỉ còn là một cái hủ tro cốt.
Chuyện sau đó, Cố Chu Triệt nhớ rất mơ hồ. Sau khi rời bệnh viện, cậu giống như nằm mơ, không có cảm giác gì, cũng không suy nghĩ được gì. Toàn bộ thân thích đều tới, cậu thấy được ông nội bà nội, ông ngoại bà ngoại, thấy có người quỳ trước mặt người nhà cậu khóc ròng, thấy mẹ rạng sáng bốn giờ hay ngồi trên sàn nhà cầm điện thoại đờ ra. Chú cậu dẫn cậu đi, để cậu ở lại nhà ông bà nội, qua hơn một tháng cậu mới được gặp lại mẹ một lần nữa — Mẹ như biến thành một người khác, mang theo tất cả đồ đạc trở về, ở nhà ông bà nội một tuần, sau đó dẫn theo Cố Chu Triệt mướn một căn nhà gần đó, vào ở.
Mẹ Cố cắt bỏ mái tóc dài, bảo cậu ngồi xuống, nói rõ tình huống hiện tại ở trong nhà với cậu: Xe đã bán, công việc cũng từ chức, phải tìm việc làm một lần nữa. Con cần chuyển trường, mẹ có lỗi vì bắt con phải thích ứng hoàn cảnh mới, nhưng chúng ta rất khó mà thoải mái ở lại thành phố cũ sống. Mẹ mất chồng, con mất đi ba ba, về sau chỉ có hai chúng ta, chúng ta nhất định phải chăm sóc lẫn nhau, đừng vứt bỏ đối phương.
Vận mệnh như một bàn tay, lật một cái mọi thứ của bọn họ đều bị thay đổi. Ban đêm nằm ở trên giường, cảnh đêm thành phố xa lạ, Cố Chu Triệt mới phát giác ý thức và cảm xúc trở lại cơ thể. Cậu bắt đầu cảm thấy đau khổ, là sợ hãi đến chậm, cảm giác cô độc và tổn thương, tất cả đều hóa thành nước mắt chảy vào trong gối.
Trường mới, thần giáo dẫn cậu lên bục giảng tự giới thiệu. Cậu hướng mặt về phía dưới bục, rất nhiều ánh mắt xa lạ hiếu kỳ, nhỏ giọng nói mình tên Cố Chu Triệt. Bạn cùng bàn mới của cậu là một bạn gái, vô cùng hoạt bát, hết giờ học liền dẫn theo một nhóm nữ sinh vây quanh bàn cậu, hỏi tên cậu viết như thế nào. Cậu nghỉ học giữa chừng, chỉ có thể trong giờ tự học chậm rãi học lại.
Có một thời gian rất dài, Cố Chu Triệt ở trong lớp từ đầu đến cuối là một nhân vật vô hình.
Cậu khó có thể che giấu cảm giác cô độc, sợ hãi cùng với không muốn chủ động giao lưu với người khác của mình. Cậu nhớ trường học trước đây, nhớ thầy cô trường cũ, nhớ bạn cũ, cậu nhớ thời gian mỗi lúc cùng về nhà với Hứa Thanh Ngạn — cậu trước đây thật khờ mà, sao cứ luôn khi dễ Hứa Thanh Ngạn, Hứa Thanh Ngạn đối với cậu tốt như vậy, mỗi buổi sáng đều chờ cậu đến trường. Chính mình bỏ lại hắn hắn cũng không tức giận, cậu tại sao không biết quý trọng hả? Còn có ai sẽ đợi cậu đến trường nữa đâu?
Cậu lại nhớ Phó Mặc.
Lúc cậu ngồi trong lớp nghe bạn cùng bàn líu ríu đùa giỡn, sẽ bắt đầu nhớ Phó Mặc hay ngây người gục lên bàn, hai mắt luôn nhìn ngoài cửa sổ. Chính cậu tối đến dưới đèn bàn cố hết sức học lại những bài đã bỏ dỡ, sẽ nhớ bắt đầu nhớ đến Phó Mặc cúi đầu ngồi bên cạnh cậu làm bài tập, gặp phải câu không biết làm sẽ dùng cùi chỏ chạm vào cậu. Một mình cậu đi học chưa quen đường, sẽ nhớ tới mình đã từng lén đi theo Phó Mặc, Phó Mặc cũng không biết, cậu hy vọng có thể hiểu nhiều hơn về hắn dường nào.
Lúc mẹ Cố dọn nhà đi, phần lớn không có đem theo vật gì, kể cả bàn học của Cố Chu Triệt. Sau đó cậu lại nhớ tới mình đem số điện thoại của Phó Mặc dán vào trên bàn, có thể đã không còn cách tìm lại được. Cậu rời đi quá đột ngột, Hứa Thanh Ngạn cũng không biết, bạn học cả lớp đều chỉ được chủ nhiệm lớp thông báo tin tức chuyển trường.
Phó Mặc sẽ có phản ứng gì, có thể đi tìm cậu hay không, có khổ sở hay không, Cố Chu Triệt cũng không biết.
Có hôm buổi tối Cố Chu Triệt dọn dẹp đồ của mình, tìm được một quyển bài tập không dùng hết. Sau khi chuyển trường, sách vở bài tập trước kia đều không thể dùng, Cố Chu Triệt đặt chồng sách vở ở trong hộc tủ, thỉnh thoảng lấy ra xem ôn tập một chút. Cậu lật quyển bài tập kia, vô ý lật tới trang cuối cùng, phát hiện phía trên có một hình vẽ.
Nét vẽ xa lạ, lại có thể nhìn ra là dựa theo hình Cố Chu Triệt mà vẽ, mắt cười cong cong, lộ ra chiếc răng nanh, trên đầu còn có một đám mây chỉa vào.
Cố Chu Triệt ngồi dưới đất cầm sách bài tập, nước mắt mơ hồ theo hai mắt, chóp mũi chảy xuống.
Cậu không còn được gặp lại Phó Mặc nữa đúng không? Cố Chu Triệt mơ hồ nghĩ. Phó Mặc có quên cậu không? Có bạn mới không? Người mới ngồi cùng bàn với hắn sẽ là ai, người đó có quan tâm Phó Mặc không?
Cậu cố hết sức thích nghi hoàn cảnh mới, kỳ thật cũng không khó lắm, chỉ là chính bản thân cậu không có cách nào buông bỏ nỗi nhớ, không muốn hòa nhập thật sự. Con người rốt cuộc cũng phải chậm rãi lớn lên, như được thời gian mài giũa, lại được thời gian giao phó trách nhiệm. Nếu như luôn chậm chạp không tiến lên, một ngày nào đó sẽ bị bỏ xa, so với người khác sẽ càng hao tốn sức lực hơn mới có thể đuổi kịp cuộc sống.
Mẹ Cố tìm một công việc mới, vẫn là bận rộn 9 giờ đi 5 giờ về. Lúc đầu hai mẹ con rất khó sống chung, lúc không thể đối mặt với nhau, hầu như là miễn cưỡng cười cười, hơn cả Cố Chu Triệt, mẹ Cố đang cố khắc phục áp lực chính mình mang tới. Có đôi khi Cố Chu Triệt nửa đêm không ngủ được, có thể nghe tiếng mẹ Cố ở phòng khách, nhà bếp đi tới đi lui. Cậu không muốn tiếp tục như vậy, bọn họ chẳng lẽ không thể bắt đầu cuộc sống mới sao? Cậu đã là điểm tựa duy nhất của mẹ, lẽ nào không thể cố gắng kiên cường hơn, cùng mẹ vượt qua thời kì gian nan nhất sao?
Cậu bé gần như trưởng thành chỉ sau một đêm, Cố Chu Triệt bỗng nhiên càng trở nên hiểu chuyện. Cậu tự giác gánh vác trách nhiệm chăm sóc mẹ, tan học buổi chiều sẽ đến chỗ làm đón mẹ, chủ động mua cơm mua thức ăn về nhà, buổi tối đấm lưng cho mẹ, lôi kéo mẹ kể chuyện ban ngày, chậm rãi chọc mẹ cười. Cậu tinh tế tỉ mỉ nhẹ nhàng chưa từng thay đổi, lại từng bước trở nên kiên cường, nhẫn nại.
Một đường khó khăn xóc nảy học xong trung học, Cố Chu Triệt thi vào một trường phổ thông bản địa. Cậu đã quyết tâm không rời xa mẹ Cố, tuy là ông bà nội đều ở đây, ông bà ngoại cũng ở không xa, nhưng cậu sợ mẹ một mình sẽ cảm thấy cô đơn. Thời kỳ trưởng thành dần dần thay đổi con cậu, ngoại trừ giọng nói và gương mặt, còn lại đều không có gì khác. Thân thích nhìn thấy cậu đều kinh ngạc khen cậu trưởng thành, không giống khi còn bé nữa, nhưng ở trong mắt mẹ Cố lại không có gì thay đổi. Tiểu Cố khi còn bé biết nói “Mẹ ơi con yêu mẹ nhất mẹ là đẹp nhất”, thì Tiểu Cố khi trưởng thành biết rửa chén làm việc nhà, đốc thúc bà đúng giờ đi ngủ. Cậu vẫn luôn hiền lành thiện lương, nhưng chỉ có cậu mới hiểu bản thân mình.
Sinh hoạt từ lúc hỗn loạn cho đến khi yên ổn trở lại, bất quá cũng chỉ mấy năm ngắn ngủi.
Chớp mắt mùa hè, Cố Chu Triệt thi tốt nghiệp phổ thông.
Thành tích của cậu từ sau trung học đều ổn, trước sau vẫn nằm trong nhóm không cao cũng không thấp, cũng là để cho người nhà cảm thấy yên tâm. Thi tốt nghiệp phổ thông áp lực không lớn, người nhà đều ôm thái độ con cố gắng hết sức là được rồi, nhưng Cố Chu Triệt biết tính mình, vẫn miệt mài cực khổ cả năm. Thời điểm dự thi, cậu trực tiếp quên luôn chuyên ngành tương lai muốn học, dự định tiếp tục ghi danh đại học bản địa, mẹ Cố hoảng đến mức phát cáu, khuyên thế nào cũng không nghe, sứt đầu mẻ trán phát động toàn gia đình cùng nhau làm công tác tư tưởng cho cậu.
Bà nội là giáo sư đại học về hưu, tận tình khuyên nhủ: “Cho dù con đi nơi khác, nghỉ hè vẫn sẽ về, trong nhà có chúng ta, con lo gì chứ?”
Ông nội lại thoải mái hơn: “Chu Chu thích chọn cái gì thì chọn cái đó, mọi người tôn trọng ý kiến của nó đi.”
Mẹ Cố nói: “Mẹ kỳ thật đã nghĩ xong rồi, đi làm quá mệt mỏi, mẹ dự định đổi nghề, mở cửa tiệm taobao, thuê văn phòng. Con yên tâm chưa!? Mẹ cũng không ra khỏi nhà, mỗi ngày muốn làm gì thì làm, buổi tối cùng nội con ra quảng trường múa.”
Cố Chu Triệt nói: “Lỡ con không thi nổi thì làm sao bây giờ? Trường Đại học tốt có khi còn không cần con.”
Bà nội nói: “Cháu của bà sao có thể không thi tốt, cháu bà thi Thanh Hoa cũng không thành vấn đề.”
Mẹ Cố và ông nội nghe vậy, liền vội vàng phụ họa theo, để Cố Chu Triệt ghi danh Thanh Hoa. Cố Chu Triệt dở khóc dở cười, cậu đương nhiên sẽ không báo danh, thành tích cậu không có tốt như vậy, nhưng thi vào một trường bình thường thì không vấn đề gì. Trong lớp đứng top giữa, lúc đánh giá chọn trường cũng không có ai nắm chắc báo danh Thanh Bắc, tranh cãi ồn ào một lúc trong lòng cậu chợt mơ hồ nghĩ đến một cái tên, nghĩ thầm người kia cũng có thể.
Cuối cùng, dưới nhiều lần tâm sự cùng thúc giục bức bách vừa đấm vừa xoa của mẹ Cố, Cố Chu Triệt tự nguyện báo danh một trường đại học nổi tiếng nơi khác. Lúc công bố điểm, được tuyển chọn thuận lợi.
18 tuổi Cố Chu Triệt đứng ở sân bay, nhìn địa phương mình đã sống sáu năm. Nơi cậu tốn rất nhiều công sức để chậm rãi quen thuộc, tiếng địa phương, khí hậu, môi trường, chậm rãi học cách dùng bàn học ở ban công, từ ngủ không quen đến ỷ lại giường. Mỗi ngày mở mắt là có thể thấy bầu trời, từ mỗi ngày xa lạ trở nên thân thiết, từ trắng biến thành đen, yên lặng chấp nhận trong nhiều đêm mất ngủ.
Mà hết thảy những thứ này, cậu lại phải rời đi.
Nhưng cuộc sống kỳ diệu ở chỗ, mỗi khi bạn cảm thấy khó có thể tiếp tục nữa, vận mệnh chung quy cũng sẽ vì bạn bổ ra một con đường mới. Mỗi khi bạn cảm thấy đây đã là phần cuối, thì sẽ có một bước ngoặc khác chờ đón bạn.
Mà những thay đổi này là tốt hay xấu, dù sao vẫn phải thử một lần, mới có thể biết được đáp án.
