Tâm tình sung sướng về đến nhà, Lâm Dĩ Hiên đột nhiên phát hiện, đối mặt với những người, những chuyện ngày trước kỳ thật cũng không khó khăn như vậy.
Lê Diệu Nam đã sớm về nhà, lúc này đang ôm Thần Nhi, dạy hai nhi tử Hậu hắc học, nhắc bọn nó phải cẩn thận hơn, kinh thành không thể so với Vân Nam, quan to quý nhân cả đống lớn, có phạm sai lầm hắn cũng không dám bảo đảm cho bọn nó.
Thần Nhi ngoan ngoãn nằm trong ngực phụ thân, thấy ca ca mặt ủ mày ê, thường thường cười khanh khách.
Mà nói, Lê Diệu Nam vừa ôm Thần Nhi vừa dạy nhi tử không sai sao? Phải biết có câu gọi là quen tai quen mắt.
Lâm Dĩ Hiên từ yến hội trở về, thấy cảnh tượng ấm áp như vậy, bên môi hiện lên tươi cười, bất giác trở nên nhu hòa hơn, vươn tay ôm lấy Thần Nhi hỏi: “Hôm nay đa thân không ở nhà, có ăn cơm ngoan không?”
“Có ạ.” Lê Thần cười ngọt ngào, hai tay nhỏ cố bưng bát trà lên: “Đa thân, uống.”
Tim Lâm Dĩ Hiên đều sắp tan chảy, sợ Thần Nhi đánh đổ bát trà, vội vàng nhận lấy, để nó ngồi trên chân mình, nhấp một ngụm, cười nói: “Thần Nhi ngoan.”
Lê Thần cười tươi hơn, cái mông bắt đầu xoay xoay: “Đa thân cũng ngoan, Thần Nhi muốn thân thân.”
Lâm Dĩ Hiên hung hăn hôn Thần Nhi một cái, hài tử này quả thật rất đáng yêu.
Lê Diệu Nam thấy tâm tình phu lang rất tốt, cười hỏi: “Hôm nay thu hoạch như thế nào? Nhìn ngươi vui như vậy.”
Lâm Dĩ Hiên khoát tay, tức giận nói: “Đừng nói nữa, đánh thái cực cả buổi chiều, còn chưa ăn được cái gì, trong nhà còn cơm không?”
Lê Diệu Nam hơi trách cứ nhìn y: “Sao không nói sớm.”
Lâm Dĩ Hiên bật cười, thấy phụ tử bọn họ vui vẻ dung dung, nhất thời cao hứng quên mất.
Lê Diệu Nam phân phó hạ nhân chuẩn bị đồ ăn, việc dạy nhi tử hôm nay dừng ở đây. Lê Húc với Lê Hi còn chưa thỏa mãn, Lê Húc là học cái gì cũng nhanh, Lê Hi thì lại đặc biệt thích phụ thân dạy nó đường ngang ngõ tắt.
Lê Diệu Nam sẽ không tiện nghi cho nó, lúc gần đi còn không quên giao cho Lê Hi một bài công khóa dài, về phần Húc Nhi căn bản không cần hắn quan tâm.
Nhìn cái mặt khổ sở của Lê Hi, Lê Diệu Nam tỏ vẻ tâm tình rất tốt. Ức hiếp nhi tử cái gì, tuyệt đối không có một chút áp lực.
Lâm Dĩ Hiên buồn cười trong lòng, đối diện nhi tử mặt mày xanh xao, không có chút đồng tình nào, nhưng phu quân đã diễn vai mặt đen, y tất nhiên phải diễn mặt trắng, cười trấn an nhi tử vài câu, rồi cho bọn nó ra ngoài chơi.
Lúc đi ra, Lê Húc cước bộ nhẹ nhàng, Lê Hi thì có vẻ đặc biệt trầm trọng, thật sâu cảm thấy phụ thân bất công, nhiều công khóa như vậy, nó còn đâu thời gian mà chơi.
Hai nhi tử đi rồi, Lâm Dĩ Hiên bắt đầu kể về yến hội hôm nay. Địa vị Thái tử đầy ngập nguy cơ, hiện giờ thế cục càng ngày càng căng thẳng, Hoàng tử phi ra sức kéo nhân mạch, một số gần như minh mục trương đảm mà làm, y thật sợ phu quân cũng bị cuốn vào đó.
Lê Diệu Nam không để ý lắm, nội quyến mà thôi, hắn không cho là có thể thành đại sự gì, bằng không sao Hoàng Thượng lại mặc kệ Lâm Xuyên công chúa, làm chủ chung quy vẫn là nam nhân.
Lâm Dĩ Hiên lườm hắn một cái: “Ngươi coi thường nội quyến?”
Lê Diệu Nam vội vàng sửa lời: “Tuyệt đối không phải, thê hiền thì phu ít họa, những nữ nhân đó sao có thể so với ngươi.”
Lâm Dĩ Hiên hừ một tiếng, thực rộng lượng tỏ vẻ tha thứ.
Lê Diệu Nam lau mồ hôi lạnh một phen, phu lang càng ngày càng hẹp hòi.
Tư duy hai người tạm thời đạt thành thống nhất, cứ việc tương phản hơi nhiều. Chẳng qua…
Hai người các ngươi liếc mắt đưa tình, đàm luận âm mưu quỷ kế mà vẫn ôm Thần Nhi, thật sự không thành vấn đề sao?
Lâm Dĩ Hiên ăn qua loa vài thứ, Lê Diệu Nam đột nhiên nhớ tới cái gì: “Đúng rồi, mấy ngày nữa hưu mộc, ta đáp ứng Lý huynh đến Tứ Hải Thư Uyển giảng bài.”
Lâm Dĩ Hiên gật đầu: “Muốn dẫn Húc Nhi và Hi Nhi đi cùng không?”
“Mang theo đi, cho bọn nó ra ngoài mở mang kiến thức cũng tốt.”
Lâm Dĩ Hiên cười cười, trêu ghẹo: “Nhớ rõ phải giám sát chặt Hi Nhi.”
Lê Diệu Nam không còn gì để nói, trong nhà có một hùng hài tử, thật sự rất mệt mỏi.
***
Mấy ngày kế tiếp, Lê Diệu Nam ngoại trừ đến nha môn, về đến nhà, toàn bộ thời gian đều vội vàng soạn bài. Học vấn vốn bác đại tinh thâm, hắn hiểu được sở trường và khuyết điểm của mình, nói đến giảng bài, hắn nhớ tới thuyết trình hồi đại học, có lẽ hắn có thể sửa lại cách giảng. So với nói mấy cái chi, hồ, giả, dã, có khi còn không bằng giảng mấy thứ thực dụng, không chỉ mở ra một phương thức mới, mà còn đổi được ánh mắt của mọi người.
Thanh danh của hắn ở giữa nhóm thanh lưu rất tốt, nhưng như vậy vẫn chưa đủ. Người có thể phong cảnh nhất thời nhưng chẳng mấy ai có thể phong cảnh nhất thế, ai mà không thích lưu danh sử sách, huống chi, hắn còn muốn làm chút chuyện cho hậu thế. Có người kính ngưỡng tổ tông, ít nhất có thể bảo đảm cho bọn họ ba đời bình yên vô ưu. Chờ hắn sau trăm tuổi, là tốt là xấu thì phải xem bản lĩnh của bọn họ, mình muốn quản cũng không còn sức nữa.
Chẳng qua, ở thời điểm hắn có năng lực, hắn sẽ tận lực tạo điều kiện, giúp lộ trình của hậu bối càng thêm thuận lợi.
Quan trọng nhất là Hoàng Thượng lớn tuổi, vua nào triều thần nấy, thời điểm đương kim Thánh Thượng còn, hắn có thể phong cảnh vô hạn, nhưng sau khi Thánh Thượng băng hà thì sao? Hắn không thể không suy xét trước.
Những ngày gần đây, thăm dò từ khắp nơi làm hắn phiền không hết phiền, hiện tại đắc tội các vị Hoàng tử thì không sao, nhưng sau khi tân hoàng đăng cơ thì ai biết hắn có thể ghi hận hay không. Quan trường chưa từng đơn giản, muốn bảo trì trung lập, trong tay phải nắm đủ lợi thế. Nếu không gặp phải một Hoàng đế keo kiệt, tương lai chỉ biết sẽ bị trả thù, tình huống như vậy hắn cũng không muốn thấy.
Hiện tại điều hắn phải làm là nắm chắc lợi thế và tăng thêm càng nhiều càng tốt.
***
Ngày hưu mộc, Lê Diệu Nam dẫn hai nhi tử cùng với Kim Dục Huyên và Tân Trạch Kỳ, một chuyến năm người đi Tứ Hải Thư Uyển.
Lý Minh Chương đã chờ từ lâu, trong mắt có chút áy náy: “Đông Lâm huynh.”
Lê Diệu Nam nhìn lướt qua mọi nơi, nháy mắt sáng tỏ, hôm nay học sinh tiến đến nghe giảng khoảng hơn ba mươi người, mà tất cả đều xuất thân nhà nghèo.
Tứ Hải Thư Uyển cứ mỗi đoạn thời gian sẽ mời quan viên trong triều đến giảng bài, thời điểm nhân khí vượng nhất, một cái thư uyển nho nhỏ mà chật ních hơn hai ngàn người. Lần trước Ngự tiền Đại học sĩ dạy cũng được hơn tám trăm người, hôm nay nhân số đến nghe quả thật không đủ nhìn.
“Không sao.” Lê Diệu Nam nhẹ nhàng mỉm cười, vàng thật không sợ lửa, nhân khí thì chậm rãi tích lũy là được. Hắn đã rời kinh thành tám năm, chiến tích ở Vân Nam dù tốt, nhưng khoảng cách thiên sơn vạn thủy, tin tức không truyền được đến kinh thành, có thể có hơn ba mươi người đến đã là rất tốt rồi.
Sắp xếp chỗ cho hai nhi tử, Lê Diệu Nam lập tức đi vào khóa đường. Không giống mấy kiểu để râu lưu hành đương thời, cằm Lê Diệu Nam trơn bóng, cười rộ lên rất đẹp, tạo cho người một loại hương vị ôn văn nho nhã.
“Lê đại nhân.”
Nhóm học sinh cúi chào hắn.
“Ngồi đi.” Lê Diệu Nam cười nói, mở ra bản thảo đã chuẩn bị trên tay, đi thẳng vào vấn đề: “Hôm nay không giảng học vấn cho các ngươi, chúng ta hãy nói một chút về đạo làm quan.”
Ba mươi mấy vị học sinh phía dưới ánh mắt bỗng trở nên sáng ngời, người nào không biết Lê đại nhân tuổi còn trẻ đã làm quan tam phẩm, nếu hắn có thể truyền thụ một chút thì bọn họ đúng là nhận được rất nhiều ích lợi.
Lê Diệu Nam hắng giọng một cái: “Trước tiên phải nói rõ ràng, đây là cái nhìn cá nhân của ta, cũng là một ít kinh nghiệm mà ta đúc kết được, không có nghĩa là nó sẽ giống với các đại thần khác.”
Các vị học sinh tập trung tinh thần, kinh nghiệm mà Lê đại nhân tổng kết ra tuyệt đối sẽ không sai. Lê đại nhân không hề có núi dựa, hắn có thể từ tầng lớp áo vải đi đến vị trí quan to tam phẩm trong triều, chỉ bằng điểm này liền đủ để cho bọn họ học tập. Cần biết, bọn họ cũng là học sinh nhà nghèo không có hậu trường.
“Đạo làm quan là phải vì dân làm điều tốt, là phải vì dân thỉnh mệnh*, vì dân giải oan, mọi người có lẽ đều hiểu, trong lòng đều có chí nguyện như vậy. Khổng Tử viết: người làm quan chính là đại biểu của dân. Đại biểu mà liêm chính, thì không có việc gì bất chính! Nhưng hôm nay ta không giảng cái này.”
(*Vì dân thỉnh mệnh: Thỉnh mệnh là xin chỉ thị, nghĩa là xin Hoàng Thượng ra chỉ thị, mệnh lệnh làm điều gì đó cho dân chúng. Câu này lúc trước mình hiểu sai nên edit sai, đã sửa lại và chú thích ở các chương trước, cũng chú thích lại ở chương này cho các bạn dễ hiểu.)
Lê Diệu Nam dừng một chút: “Kế tiếp ta muốn giảng về đạo làm quan của ta, trong lúc ta giảng bài không được lớn tiếng ồn ào, sau đó sẽ có thời gian cho các ngươi đề xuất nghi vấn. Được rồi, hiện tại chúng ta tiến vào chính đề, liền lấy thanh quan Thụy Hải đại danh đỉnh đỉnh của tiền triều làm ví dụ. Ông ta là một vị đại thanh quan, cả đời vì nước vì dân cúc cung tận tụy, mọi người có phải cảm thấy thật khâm phục hay không?”
Đó là tất nhiên, ba mươi mấy người đều gật đầu, Thụy Hải đại nhân là hình mẫu của bọn họ, chỉ tiếc không sinh đúng thời. Tiền triều những năm cuối gian tương đương chính, dù có thanh quan như Thụy Hải cũng không giữ được triều đình trước họa diệt vong.
“Nhưng cái ta muốn nói là, Thụy Hải là một vị thanh quan, nhưng cũng không phải một vị quan tốt.”
Lê Diệu Nam vừa nói xong, học sinh phía dưới lập tức ồ lên, có người còn trợn mắt nhìn, nếu Thụy Hải không tính là quan tốt, thì còn vị quan viên nào có thể xem như quan tốt. Nếu Lê đại nhân không phải là quan to tam phẩm, có người đã định đương trường phất tay áo rời đi.
Lê Diệu Nam nghiêm mặt, ra hiệu yên lặng, đợi bọn họ an tĩnh lại, nói: “Ta nói rồi, thời điểm ta giảng không được ồn ào, có vấn đề gì đợi hết khóa giải đáp, hiện đại ngồi yên cho ta.”
Khóa đường nháy mắt yên tĩnh lại, Lê Diệu Nam hắng giọng nói tiếp: “Các ngươi có lẽ sẽ cảm thấy khó hiểu, Thụy Hải đại nhân cả đời thanh minh, làm quan cẩn trọng, vì dân thỉnh mệnh, không sợ cường quyền, vì thiên hạ dân chúng, tình nguyện đối nghịch với Hoàng Thượng, thậm chí có một lần mang quan tài của chính mình tới Ngự tiền cáo trạng, buồn cười là người ông ta cáo chính là Hoàng Thượng tiền triều. Các ngươi cảm thấy thực uy phong có phải không, cảm thấy Thụy Hải không sợ cái gì, cảm thấy ông ta không phụ thanh danh của mình phải không?”
“Nhưng mà ông ta dựa vào cái gì, ông ta dựa vào cái gì để đấu với Hoàng Thượng? Bởi vì cáo trạng Hán Thành đế, Thụy Hải thành toàn cả đời thanh minh của mình. Hán Thành đế bị tình thế bí bách, quả thật không xử phạt ông ta, Thụy Hải lấy được toàn thắng, từ đó về sau danh vọng trong dân gian được nâng cao một bậc. Nhưng các ngươi cũng biết Hán Thành đế nổi trận lôi đình, sau đó chết bao nhiêu người, bao nhiêu người bị ông ta liên lụy, cứ việc những người chết đi đều cam tâm tình nguyện, tự cho là oanh oanh liệt liệt, nhưng ta lại không cho là đúng.”
“Có cái chết nhẹ tựa lông hồng, có cái chết nặng tựa Thái Sơn. Nếu hành động này của Thụy Hải có tác dụng, có thể làm cho Hán Thành đế hoàn toàn tỉnh ngộ, ta có lẽ còn sẽ nói câu kính nể, nhưng kết quả đâu, các ngươi nói xem?”
Học sinh phía dưới biểu tình tối tăm, kết quả là không có kết quả gì hết, Hán Thành đế vẫn làm theo ý mình như trước, sủng hạnh gian thần. Thụy Hải đại nhân lúc cuối đời sống trong nghèo hèn khốn khổ.
Lê Diệu Nam cũng không phải thật sự muốn bọn họ trả lời, nói tiếp: “Điểm này trước hết chúng ta không nói. Thụy Hải đại nhân cả đời trong mắt không dung một hạt cát, làm qua không ít án kiện tham quan ô lại, bây giờ chúng ta nói về mấy án kiện lớn mà ông ta từng làm đi.”
“Ngụy Hàm Lượng hẳn mọi người đều biết, hắn rất nổi tiếng trong số các án tử Thụy Hải từng làm. Nhớ rõ trong sử sách có ghi, án tử này đã từng danh chấn một thời. Ngụy Hàm Lượng chính là nhi tử của Hộ bộ Thượng thư tiền triều, nhậm chức Huyện lệnh, nói trắng ra chính là vàng mạ*. Thời điểm hắn giữ chức chỉ biết mò tiền tài, phán vô số án oan. Thụy Hải đại nhân thiết diện vô tư, phán trảm lập tức hành quyết, lúc ấy dân chúng vỗ tay reo hò. Các ngươi cũng cho rằng ông ta không sai đi, hành động này của Thụy Hải đúng là trừ hại cho dân.”
(*Vàng mạ ở đây có thể hiểu là một cách nói ẩn, so sánh với vàng thật.)
Thấy người phía dưới không phục, Lê Diệu Nam mỉm cười, trấn an cảm xúc của bọn họ: “Ta cũng cho rằng ông ta không sai.” Ngay sau đó lại đổi câu chuyện: “Các ngươi đọc quen sách sử, không biết có xem qua hình sự đại án các nơi của tiền triều không, nếu không xem qua, chúng ta liền nói từ án tử Thụy Hải lật đổ Thượng thư.”
“Hộ bộ Thượng thư lúc ấy phạm vào tội cắt xén hơn trăm vạn ngân lượng giúp nạn thiên tai, địa phương gặp hoạ đúng là nơi Ngụy Hàm Lượng bị trảm đầu. Thượng thư báo thù cho nhi tử dùng bất cứ thủ đoạn nào, chỉ khổ cho dân chúng. Thụy Hải tốn thời gian ba năm, để lật đổ Thượng thư có thể nói là trải qua thiên tân vạn khổ, nhưng khổ sở của dân chúng có thể giảm bớt sao?”
“Chẳng lẽ cứ thế mặc kệ quan tham?” Có người lúc ấy liền nhịn không được lên tiếng chất vấn, lời của Lê đại nhân hôm nay thật sự đánh sâu vào bọn họ.
Lê Diệu Nam cười trả lời: “Làm sao có thể mặc kệ, Ngụy Hàm Lượng căn bản không thích hợp làm quan, nhưng các ngươi cũng không thể phủ nhận, thủ đoạn phá án của Thụy Hải quá cực đoan. Đem Ngụy Hàm Lượng đi trảm đầu thị chúng quả thật đại khoái nhân tâm, chẳng qua sẽ lưu lại hậu hoạn vô cùng.”
“Vậy phải làm thế nào?”
“Hộ bộ Thượng thư thế lực rất lớn, trừ phi cứ thế mặc kệ tham quan, nếu không sao có thể có biện pháp nào khác.”
“Đúng vậy.”
“…”
“Được rồi.” Lê Diệu Nam vỗ mặt bàn: “Yên lặng hết đi, có vấn đề gì, sau khoá hỏi, hiện tại nghiêm túc nghe giảng cho ta.”
Các vị học sinh lập tức yên lặng, vẻ mặt càng thêm chuyên chú. Những gì Lê đại nhân nói bọn họ đều chưa từng nghĩ tới, mà chúng còn đang làm bọn họ chấn động. Nếu thanh chính liêm minh của một vị quan tốt được thành lập trên cực khổ của dân chúng, vậy thì cái gọi là vì dân thỉnh mệnh chẳng phải trở thành chê cười.
“Cái án Ngụy Hàm Lượng bởi vì đã từ lâu rồi, trên án tông không ghi lại tỉ mỉ, ta cũng không thể xác định nếu là mình lúc ấy sẽ xử lý thế nào. Nhưng có một điều ta dám khẳng định, vô luận có cái hậu hoạn gì, ta đều sẽ bóp chết nó từ trong trứng nước. Trong tay đã có chứng cứ phạm tội của Ngụy Hàm Lượng, dưới tình thế địch mạnh ta yếu, ta sẽ dùng để đàm phán.”
“Hiện tại nói tới tình hình khi ta nhậm chức ở Vân Nam. Lúc ấy đất Vân Nam cằn cỗi, trên có Tuần phủ vô lý, dưới có thế gia san sát, làm một vị quan thanh chính liêm minh, ta đoán ông ta nhất định sẽ nghiêm trị thế gia, cáo trạng Tuần phủ.”
Chẳng lẽ không đúng sao? Trên mặt các vị học sinh đều lộ ra thần sắc kinh ngạc.
Lê Diệu Nam nhẹ nhàng mỉm cười: “Tất nhiên là không, đàn áp thế gia thì kinh tế dân gian sẽ loạn, cáo trạng Tuần phủ, loại sự tình lấy trứng chọi đá này, mũ ô sa trên đầu ngươi chắc là không cần nữa.”
“Ích lợi mà, chỗ nào có người chỗ đó liền có tranh đấu, cũng như thế, có lợi ích tồn tại thì bên trong các thế gia tuyệt đối không thể không có khe hở, châm ngòi ly gián chính là đối sách mà ta nghĩ đến. Về phần Tuần phủ bên kia, cũng lựa chọn tiến hành lấy lòng. Ta cho rằng người làm quan đầu tiên phải biết xem xét thời thế, tiếp theo là co được dãn được, có hai điểm này, cam đoan kế tiếp sẽ làm được việc. Nếu không chỉ bằng một khang chí nguyện, ngươi cho là ngươi có khả năng, ngươi muốn làm quan cả đời hay là muốn làm vài kiện đại sự oanh oanh liệt liệt rồi mai danh ẩn tích?”
Nhóm học sinh hết sức chăm chú, trong lòng biết Lê đại nhân đang giảng đến trọng điểm. Vô nghĩa, đọc sách khảo khoa cử, ai mà không vì muốn toả sáng, ai mà không muốn vì dân làm việc, ai mà không muốn từng bước thăng chức. Nếu làm quan chỉ vì nhất thời liêm minh, sau đó phải vạn kiếp bất phục, ai còn nguyện ý hao tâm tổn trí khảo khoa cử. Bọn họ cũng muốn như Lê đại nhân, tuổi trẻ làm quan to!
