Sáng nay, vừa mở mắt Tiêu Cẩn đã thấy mí mắt phải giật liên hồi. Lúc bước ra khỏi cửa, chàng còn thoáng do dự, linh cảm hôm nay e chẳng có chuyện gì tốt lành.
Song, ý nghĩ ấy chỉ thoáng qua rồi bị chàng gạt đi.
Không thể vin vào cớ gì để chần chừ thêm nữa. Hôm nay Hải Châu học phủ khai giảng, nhất định phải đi chuyến này.
Vì trước đó không lâu chàng vừa gây họa, lão tiên sinh Kiều Bách Liêm hiện tại chẳng mấy hài lòng về chàng. Chàng cần phải giữ mình an phận một thời gian, kẻo lão Kiều lại viết thư gửi về kinh thành.
Tiêu Cẩn kính trọng Kiều Bách Liêm tự nhiên chẳng dám đối đầu với ông.
Chàng ngáp dài, chẳng chút hình tượng mà ngả nghiêng trong cỗ xe ngựa. Gió sớm mát lành, thổi tung rèm xe ùa vào, khiến Tiêu Cẩn ngủ thiếp đi một giấc trên xe.
Xe ngựa dừng trước cổng Hải Châu học phủ, không thể tiến thêm vì hôm nay là ngày khai giảng, người đến đông như hội.
Hạ nhân gọi Tiêu Cẩn tỉnh, chàng chưa ngủ đủ, lòng có chút bực dọc nhưng vẫn lặng lẽ xuống xe, bước về phía trước.
Chẳng bao lâu, đám người ngày ngày nịnh nọt vây quanh chàng đã nhanh chóng ùa tới như thường lệ líu lo bên cạnh, kể đủ chuyện đông tây, từ phố lớn ngõ nhỏ.
Tiêu Cẩn từ nhỏ đã quen sống trong vòng xoay này, đi đâu cũng chẳng bao giờ thiếu người vây quanh. Chàng đã quen với sự ồn ào ấy, chỉ là hôm nay ngủ không đủ, lòng thêm vài phần cáu kỉnh, sắc mặt chẳng mấy tươi tỉnh.
Đi được một đoạn đến cổng lớn học phủ, giữa tiếng ồn ào xung quanh, Tiêu Cẩn chợt nghe thấy có người nhắc đến tên mình.
Từ nhỏ chàng đã luyện võ, tai thính mắt tinh, lập tức xác định được nguồn âm thanh.
Trước một tiệm bánh bao phía trước, vài người đang tụ tập. Trong đó, một kẻ lùn mũm mĩm đang lớn tiếng buông lời, miệng toàn thốt ra những câu phỉ báng.
Tiêu Cẩn biết, chẳng ít kẻ chẳng ưa chàng, sau lưng thường xuyên bịa đặt, danh tiếng của chàng ở Vân Thành cũng chẳng tốt lành gì. Đây cũng chính là kết quả của hơn mười năm chàng ngụy trang.
Nhưng điều đó không có nghĩa là chàng có thể chịu đựng kẻ khác đứng trước mặt mình buông lời khó nghe.
Tiêu Cẩn lập tức nổi giận. Đang sẵn bực bội, chàng cuối cùng cũng tìm được kẻ để trút giận. Chàng giật lấy một chiếc bánh bao từ tay người bên cạnh, tiện tay ném tới.
Chàng chẳng dùng sức, bánh bao lại mềm, trúng vào gáy một người khiến kẻ ấy lập tức quay đầu nhìn lại.
Chỉ thấy một thiếu niên da trắng mịn, mày mắt thanh tú, vừa xoa gáy vừa ngoảnh đầu.
Y phục thiếu niên ấy giản đơn, tóc dài vấn cao, vài lọn tóc lòa xòa trước trán. Áo vải thô tuy màu sắc nhạt nhòa, nhưng sạch sẽ vô cùng, càng tôn lên khí chất có phần thoát tục của thiếu niên.
Đôi mắt đen thuần khiết, sáng lấp lánh, nhìn thẳng vào Tiêu Cẩn.
Mấy kẻ kia nhận ra chàng, lập tức như kẻ trộm hoảng hốt cúi đầu, lảng tránh ánh mắt, thậm chí có kẻ đã lén chuồn đi.
Thiếu niên ấy tựa như nghé con chẳng sợ cọp, cứ nhìn Tiêu Cẩn chằm chằm, thoáng mang vẻ khiêu khích vô ý.
Tiêu Cẩn lấy làm lạ, bước tới gần nhìn kỹ. Thiếu niên này da mịn thịt mềm, trắng như chẳng từng thấy ánh mặt trời, dáng người gầy yếu, trông tuổi chẳng lớn.
Tiêu Cẩn cao hơn y nhiều, đứng trước mặt, thiếu niên phải ngẩng đầu nhìn chàng, chẳng hề lộ vẻ sợ sệt.
Thật kỳ lạ.
Tiêu Cẩn liền đẩy y một cái, hỏi y nhìn gì. Lúc này, thiếu niên mới như bừng tỉnh mà hoảng sợ, vội cúi đầu lùi lại hai bước, trông có phần ngốc nghếch.
Nhưng khi y mở miệng, giọng nói mang âm điệu ngoại địa, Tiêu Cẩn lập tức biết y không nằm trong nhóm kẻ vừa rồi phỉ báng mình. Hơn nữa, y trông chẳng khác gì một thư sinh dễ bắt nạt.
Người ngoại địa, đến Vân Thành cầu học, gia cảnh bần hàn, tính tình thật thà.
Tiêu Cẩn tuyệt đối không phải loại người bắt nạt kẻ như vậy. Chàng xắn tay áo, hung hăng đánh cho đám người kia một trận, thầm nhủ phen này hẳn chẳng ai dám cả gan nói xấu chàng ở Hải Châu học phủ nữa.
Song, ngay ngày khai giảng mà đánh người trước cổng học phủ, Tiêu Cẩn khó tránh khỏi bị Kiều lão trách mắng.
Nhưng trận đòn này rõ ràng chẳng đủ sức răn đe. Chỉ hai ngày sau, khi Tiêu Cẩn đến học phủ, lại bắt gặp gã mũm mĩm kia đang nói xấu chàng.
Nói ra, chàng và gã mũm mĩm này cũng có chút duyên kỳ lạ, sao lại khéo thế mà gặp chuyện này.
Chàng biết gã Lưu Toàn này bình thường chuyên ỷ thế hiếp người, cậy nhị gia gia là thông phán Vân Thành mà làm đủ chuyện xấu. Đã để chàng bắt gặp, sao có thể tha? Chàng lập tức xông lên đánh cho một trận khiến Lưu Toàn kêu la thảm thiết mới dừng tay.
Lưu Toàn vốn là kẻ nhỏ nhen, chuyên bắt nạt kẻ yếu, sợ hãi kẻ mạnh. Tiêu Cẩn biết thư sinh nghèo kia một khi đã bị gã để mắt, e khó thoát khỏi rắc rối. Nhưng chàng cũng chẳng phải người thích xen vào chuyện người khác, ân oán của kẻ khác, chàng chẳng hứng thú nhúng tay.
Song, Tiêu Cẩn chẳng ngờ, thư sinh nghèo ấy lại tự tìm đến chàng.
Tiêu Cẩn bề ngoài là một gã công tử ăn chơi kiêu ngạo, nhưng thực chất tâm tư kín đáo. Lần đầu thư sinh kia chủ động đến gần, Tiêu Cẩn đã nhận ra y có điều muốn cầu.
Nói là cầu xin thì cũng không hẳn, vì y chẳng hề mở miệng. Y chỉ chủ động đề nghị giúp Tiêu Cẩn viết sách luận, lấy danh nghĩa báo đáp.
Đôi mắt đen sáng lấp lánh kia giấu kín mưu tính nhưng vẫn bị Tiêu Cẩn nhìn thấu. Chàng hiếu kỳ, muốn biết thư sinh này rốt cuộc định lợi dụng chàng thế nào.
Cũng khéo, Tiêu Cẩn vốn phiền lòng vì việc viết sách luận. Dùng tay trái viết chữ thực sự là một chuyện phiền phức, nếu có người chịu làm thay chàng đương nhiên chẳng từ chối.
Chàng chỉ lo y không bắt chước được nét chữ rồng bay phượng múa của mình.
Bất ngờ thay, người này quả có tài năng. Không chỉ bắt chước nét chữ giống hệt mà sách luận y viết cũng đạt bảy tám phần, toàn lời thừa thãi, đủ để qua mặt các phu tử.
Nét chữ bắt chước giống đến thế, quả là một bản lĩnh đáng nể. Tiêu Cẩn lúc này mới cẩn thận quan sát thư sinh, được biết y tên Lục Thư Cẩn là một trong những học sinh nghèo được Kiều lão đích thân tuyển chọn qua kỳ khảo thí.
Nhìn y phục của y, rõ ràng gia cảnh bần hàn là thật. Không biết y lấy đâu ra can đảm, dám tính toán lên đầu tiểu bá vương Vân Thành như chàng.
Tiêu Cẩn không vạch trần, ngược lại muốn xem y định làm gì.
Lục Thư Cẩn bận rộn mấy ngày, viết thay sách luận chẳng sót một bài, nét chữ càng ngày càng giống, lừa được cả phu tử.
Cho đến khi y bị Kiều Bách Liêm lôi vào phòng sám hối, bị mắng té tát, rồi đến Bách Lý Trì gặp Lưu Toàn, Tiêu Cẩn mới hiểu Lục Thư Cẩn đang chơi một ván mượn đao giết người.
Khéo thay, Lưu Toàn vốn đã làm ác từ lâu, nhị gia gia của gã lại dính líu đến vụ bạc quan, là đối tượng Tiêu Cẩn sớm muốn xử lý. Nay thấy gã ỷ thế hiếp người, chàng nổi cơn tam bành, giận đến nhảy dựng xông lên đánh gã không chút nương tay, phế một cánh tay đánh đến nửa sống nửa chết rồi cho người khiêng đi.
Đánh xong, trút được cơn giận, trò hề kết thúc, Tiêu Cẩn nguôi ngoai phần nào. Quay lại thấy Lục Thư Cẩn co ro đứng một góc, dáng vẻ hoảng sợ nhưng cố che giấu chàng bỗng chẳng thể nổi giận với y.
Chàng biết Lục Thư Cẩn chẳng còn cách nào khác. Một kẻ ngoại địa vô quyền vô thế, lại nghèo khó, đến Vân Thành cầu học bị Lưu Toàn bắt nạt, y chẳng có chút khả năng phản kháng như gã bị đánh nằm bất động dưới đất kia.
Nếu Lục Thư Cẩn không có đầu óc, không đủ can đảm và không gặp may mắn lớn, dám liều lĩnh tính toán chàng, e rằng kẻ bị đánh đến nửa sống nửa chết nằm đó chính là y.
Cuối cùng, Tiêu Cẩn chẳng so đo, thả y đi.
Quý Thạc Đình nghe chuyện này, kinh ngạc không thôi, liên tục cảm thán kỳ lạ.
Tiêu Cẩn chẳng phải kẻ nhỏ nhen, nhưng bị người tính toán, mượn đao giết người mà vẫn không để tâm, quả không giống phong cách thường ngày của chàng.
Nhưng nghĩ lại, Tiêu Cẩn thấy chẳng cần trách cứ y. Lục Thư Cẩn quả là người có năng lực, một kẻ chăm chỉ cầu học, khác hẳn đám công tử ăn chơi nịnh trên đạp dưới.
Với những người như vậy, Tiêu Cẩn luôn có sự khoan dung đặc biệt.
Chàng dễ dàng tha thứ cho Lục Thư Cẩn, nghĩ rằng chỉ cần giải quyết Lưu Toàn, y sau này có thể yên tâm đọc sách.
Hiếm khi làm người độ lượng, Tiêu Cẩn cảm thấy cũng chẳng tệ.
—
Sự thật, sau lần tha thứ cho Lục Thư Cẩn, Tiêu Cẩn tưởng rằng sẽ chẳng còn giao thiệp gì với y. Dù sao, hai người vốn thuộc hai thế giới cách biệt ngàn dặm.
Lục Thư Cẩn hẳn là loại thư sinh nghèo khó, từng bước vững chãi, chăm chỉ đọc sách thi cử. Hoặc y sẽ gục ngã trước sự chèn ép của đám công tử ăn chơi, hoặc bại dưới mưu tính của quyền quý chốn quan trường. Cũng có thể, bằng tài năng của mình, y gian nan bước lên con đường làm quan, đến một ngày nào đó đứng trong triều đình, gặp lại chàng.
Còn Tiêu Cẩn, vẫn ngâm mình trong ổ phú quý, cẩn thận đối phó từng đợt âm mưu và dò xét, làm những việc mình phải làm.
Nhưng Tiêu Cẩn chẳng ngờ, Lục Thư Cẩn vốn nên đi con đường khác, lại nhanh chóng dính líu đến chàng.
Sau khi biết chàng phế một cánh tay của Lưu Toàn, Kiều Bách Liêm giận dữ, không chỉ mắng chàng một trận còn điều chàng đến Giáp Tự đường, thề phải uốn nắn tính khí lưu manh của chàng.
Để làm nguôi cơn giận của Kiều lão, Tiêu Cẩn đành thu dọn đồ đạc đến Giáp Tự đường. Vừa bước vào, chàng đã thấy Lục Thư Cẩn ngoan ngoãn ngồi ngay ngắn tại chỗ.
Không ngờ lại gặp nhau nhanh thế, Tiêu Cẩn chẳng nghĩ ngợi nhiều, lập tức đuổi bạn cùng bàn của y đi tự mình ngồi xuống.
Như chàng từng đoán, Lục Thư Cẩn đúng là một thư sinh mọt sách.
Y hầu như không rời sách vở, hiếm khi ngẩng đầu, thường chỉ lặng lẽ đọc sách viết chữ, quả đúng là “hai tai chẳng nghe chuyện ngoài cửa”.
Y quá đỗi yên tĩnh, Tiêu Cẩn vốn quen ồn ào, ngược lại thấy có chút vô vị. Loại thư sinh này, ở chung đúng là nhạt nhẽo.
Nhưng chẳng bao lâu, chàng phát hiện mình đã hiểu lầm Lục Thư Cẩn.
Vì kẻ này chẳng chịu đọc sách cho tử tế, lại đứng ngây người trước cửa thanh lâu còn bị chàng bắt quả tang.
Tiêu Cẩn lập tức tức giận, nghĩ thầm tên này bề ngoài ra vẻ thật thà, ai ngờ quay lưng đã chạy đến thanh lâu. Nếu hôm nay chàng không vì việc chính mà đến, chắc chắn đã lôi y đến trước mặt Kiều lão để cáo trạng, khiến y chịu một bài học đích đáng.
May mà Lục Thư Cẩn biết kiềm chế. Vào thanh lâu, y chỉ ngồi im, tuy không ngừng ngoảnh đầu nhìn quanh, nhưng chẳng có vẻ gì là háo sắc, dường như đang tìm ai đó.
Tiêu Cẩn vừa lo việc của mình, vừa để mắt đến y, đoán rằng y chỉ đến xem cho lạ, chẳng phải để tìm hoan mua vui.
Ai ngờ chỉ một thoáng không để ý, ngoảnh lại đã chẳng thấy thư sinh đâu. Tiêu Cẩn đảo mắt tìm trong sảnh, chẳng thấy bóng dáng, tức thì nổi giận thầm mắng tên thư sinh nghèo này to gan, dám đi tìm cô nương thật sao?
Chàng giao việc cho Quý Thạc Đình, đứng dậy đi tìm Lục Thư Cẩn. Nhưng thanh lâu đông người, chàng chẳng biết bắt đầu từ đâu. Hỏi người mới biết y đến hậu viện, lúc tìm tới vừa hay đụng mặt Lục Thư Cẩn.
Lục Thư Cẩn lại tỏ ra đường hoàng, chẳng chút dáng vẻ kẻ trộm. Tiêu Cẩn kín đáo liếc ra sau, chẳng thấy bóng cô nương nào, tưởng mình hiểu lầm y. Ai ngờ, vừa trở lại sảnh, y đã lôi kéo một cô gái thanh lâu trông thân mật vô cùng.
Tiêu Cẩn bỗng dâng lên cảm giác tiếc nuối kỳ lạ, nghĩ thầm tên này rõ ràng là một mầm tốt, học hành chăm chỉ, nhớ bài nhanh, lại có lòng kiên trì, sao có thể sa ngã vì một cô gái thanh lâu, mà cô ta còn chẳng phải người tử tế.
Chàng suy nghĩ hồi lâu, quyết định xen vào chuyện này. Không thể để Lục Thư Cẩn, một thư sinh nghèo khó, nhảy vào hố lửa.
Cô nương thanh lâu mà y thích vốn cấu kết với vài kẻ ác lừa gạt những cô gái nhà lành từ ngoại địa đến thanh lâu, ép làm nghề nhơ nhuốc. Nếu Lục Thư Cẩn qua lại với ả ta, chẳng những bị lừa sạch gia sản, mà danh tiếng, tiền đồ cũng tiêu tan.
Quyết định xong, chàng đồng ý giúp Lục Thư Cẩn cứu người, nhưng yêu cầu y phối hợp gian lận trong kỳ khảo thí ở lớp, tính toán vừa vặn nào ngờ bị phu tử bắt quả tang.
Một là để dạy cho Lục Thư Cẩn một bài học, khiến y hiểu phu tử ở Hải Châu học phủ nghiêm khắc, tuyệt đối không được nảy sinh tâm lý may rủi.
Hai là vì mấy ngày trước, Quý Thạc Đình báo rằng người từ hoàng thành đã đến Hải Châu học phủ. Tiêu Cẩn nghĩ đi nghĩ lại, thấy khả năng cao là ở Giáp Tự đường, nên mượn cơ hội này thăm dò.
Nhưng chàng chẳng ngờ Lục Thư Cẩn lại sợ hãi đến thế. Khi bị bắt, y hoảng loạn, dáng vẻ đáng thương. Dù phu tử chẳng nói lời nặng nề, y vẫn rưng rưng nước mắt. Những giọt lệ long lanh treo trên khóe mắt như cố kìm nén nhưng không thể, cuối cùng rơi xuống, để lại vệt nước trên má.
Tiêu Cẩn nhìn mà lòng dâng hối hận.
Đúng vậy, y rõ ràng là một đứa trẻ nhút nhát, thật thà, chàng quả không nên lôi y vào chuyện này. Nhìn y lặng lẽ rơi lệ, ai mà chẳng xót xa.
Tiêu Cẩn quyết định sẽ tìm Kiều Bách Liêm nói rõ chuyện này, đồng thời giải quyết triệt để việc ở thanh lâu cho y. Nhưng nhìn y cúi đầu ủ rũ đứng một bên, lòng chàng lại rối bời, như thể mình vừa bắt nạt một đứa trẻ, tự trách không thôi.
Chàng đành giả vờ hung dữ, quát y không được khóc nữa, rời đi vội vã, mang theo chút hoảng loạn.
Sau đó là xử lý chuyện ở Ngọc Hoa quán.
Vì việc này, chàng và Quý Thạc Đình đã chuẩn bị rất lâu, quyết đào được số bạc quan từ Ngọc Hoa quán, trước tiên diệt nhà họ Lưu, rồi giải quyết đám khốn kiếp ép người làm nghề nhơ nhuốc.
Mọi thứ đã sẵn sàng, việc đương nhiên thành công. Tiêu Cẩn mới biết Lục Thư Cẩn chẳng hề thích cô gái thanh lâu nào. Chỉ vì một người tỷ kết nghĩa thân thiết bị lừa vào đó, y mới liều mình cứu người, thậm chí đồng ý giúp chàng gian lận.
Tiêu Cẩn cảm thấy y thật đáng quý. Tính tình ngay thẳng, thiên tư xuất chúng, lại mang một tấm lòng son sắt, vì tình nghĩa mà chẳng ngại chạy đôn chạy đáo. Nếu được bồi dưỡng tốt, tương lai ắt thành đại tài.
Hơn nữa, Lục Thư Cẩn gia cảnh nghèo khó. Nếu chàng giúp y một tay, y sẽ bớt khổ sở trong Vân Thành phú quý này.
Tiêu Cẩn vốn nghĩ gì làm nấy. Nảy ra ý định, chàng lập tức dọn vào ký túc xá của Hải Châu học phủ, ở cùng phòng với Lục Thư Cẩn. Gặp nhau thường xuyên, giao lưu cũng nhiều hơn.
Càng tiếp xúc, chàng càng thấy Lục Thư Cẩn đáng yêu.
Có lúc, y như một lão nhân đọc đủ thi thư, nhìn thấu sự lạnh lùng của thế gian, đối mặt với ánh mắt khinh miệt hay lời gièm pha đều bình thản chẳng màng.
Có lúc, y lại như một chú thú non lạc vào nhân thế, đối với mọi thứ chưa từng thấy đều lộ ra vẻ trẻ con khó che giấu. Ví như y lén nhìn đ ĩa nho và vải trên bàn chàng, rõ ràng thèm thuồng nhưng chẳng dám nói; hay khi thấy chàng chi tiền như nước, xuất ra những ngân phiếu lớn, y lén tròn mắt nhưng cố tỏ ra bình tĩnh; lúc đốt chuồng heo bị đưa đến nha môn, y sợ hãi tột độ, nhưng vẫn không chịu lộ vẻ yếu đuối, chỉ vô thức nép sát bên chàng như tìm kiếm sự an toàn.
Tiêu Cẩn nghĩ, nếu năm xưa phụ thân thực hiện mong muốn của chàng, sinh cho chàng một đệ đệ hay muội muội, ắt hẳn sẽ giống Lục Thư Cẩn.
Hoặc nói cách khác, đệ muội trong lòng chàng, chính là dáng vẻ như y.
Y tính tình ôn hòa, xử sự bình tĩnh, ngày thường ngoan ngoãn nghe lời, nhưng thực chất rất có chủ kiến. Mọi việc đều được y cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.
Tiêu Cẩn biết, dù chính chàng kéo Lục Thư Cẩn vào ván cờ với nhà họ Diệp và hoàng thất, nhưng mỗi bước y đi đều là kết quả của sự suy xét kỹ càng. Y đồng ý nhập cuộc, không phải để lập công, bám víu quyền quý hay mơ con đường làm quan mà vì y mang một tấm lòng thiện lương, vì dân chúng.
Đây chính là điểm khác biệt của y cũng là điều Tiêu Cẩn vô cùng trân trọng.
Khi biết Lục Thư Cẩn là trẻ mồ côi, lớn lên trong cảnh khó khăn ở nhà dì, Tiêu Cẩn xót xa vô cùng.
Chàng khó tả cảm giác trong lòng. Khi Lục Thư Cẩn nhìn chàng bằng đôi mắt trong trẻo, nói rằng “Ta không có phụ mẫu”, tim chàng như bị ai bóp chặt, rồi dâng lên một nỗi chua xót lan tỏa.
Đó là lần đầu tiên chàng xót thương một người chỉ vì sự nghèo khó.
Chàng biết, thiên hạ này người nghèo khổ quá nhiều, những kẻ ngày ngày lo ăn no mặc ấm càng đông đúc. Họ chỉ mong sống sót đã dốc hết sức lực. Một công tử ngậm thìa vàng như Tiêu Cẩn, hiếm khi thấu hiểu nỗi khổ ấy.
Cũng chẳng thể đồng cảm. Dù học bao nhiêu đạo lý lớn lao, chẳng qua cũng chỉ là những lời dạy về tu thân, tề gia, trị quốc, chẳng mấy nhắc đến việc thương xót người nghèo. Nhưng giờ khắc này, Tiêu Cẩn thực sự đau lòng.
Khoảnh khắc ấy, chàng nhớ đến chiếc bánh khô Lục Thư Cẩn ngày ngày cầm, nhớ y chỉ có hai bộ áo vải thô thay đổi, đôi giày vải cũ kỹ mà sạch sẽ, mép giày sờn đến lởm chởm; nhớ y chỉ vào đ ĩa vải nói “Để đến mai sẽ hỏng”; nhớ y lật đi lật lại toàn bộ gia sản, rồi nói chính xác mình có “tám lạng bảy trăm văn tiền”.
Những thứ như áo gấm ngọc ngà, vàng bạc châu báu với Tiêu Cẩn chẳng đáng để mắt nhưng với Lục Thư Cẩn lại quý giá, là thứ xa vời chẳng thể chạm tới.
Thiên hạ nghèo khổ quá nhiều, Tiêu Cẩn chẳng quản hết, nhưng Lục Thư Cẩn ở trước mặt, chàng quản được, và muốn quản.
Thế là chàng cầm bút, viết thư gửi phụ thân ở kinh thành, tự ý đề xuất nhận Lục Thư Cẩn làm nghĩa tử, hỏi ý kiến ông thế nào.
