Nơi đầu bờ đập con nước lên buổi chiều điên cuồng vỗ mạnh, có hai người đàn ông nắm tay nhau nói chuyện thật sôi nổi mà không ai nghe được gì hết vì tiếng họ lần lượt bị xua đuổi bởi những luồng gió mang các cơn sóng bạc đầu thổi vào.
Mặt trời vừa lặn sau bức thảm đại dương to rộng, sáng rực lên như chảy ra từ một lò đúc khổng lồ. Đôi khi, một người quay nhìn về phía đông vẻ lo lắng u buồn dò hỏi mặt biển. Người kia, dò xét trên gương mặt bạn, hình như muốn tìm trong ánh mắt ông ta xem ông nghĩ gì: Thế rồi cả hai đều nín lặng day dứt bởi những ý nghĩ ảm đạm và đều tiếp tục cuộc đi dạo.
Hai người đó là những kẻ lưu đày của chúng ta. Porthos và Aramis đến trú ở Belle-Isle-en-Mer từ khi mưu đồ to lớn của ông D Herblay bị sụp đổ. Porthos hít mạnh làn không khí ẩm mặn vào lồng ngực to lớn của mình.
- Bạn Aramis thân mến ạ, bạn nói vô ích thôi. Chuyện từ hai ngày nay các thuyền đi đánh cá đều không trở về cả, đó không phải là điều bình thường đâu. Trên biển không có bão tố, gió lộng, không có một chút gợn sóng nào. Và cho có bão đi nữa thì các thuyền của ta lẽ nào đều bị đắm cả sao?
Aramis lẩm bẩm:
- Đúng bạn nói có lý, Porthos ạ. Có chuyện lạ đây rồi.
Porthos tiếp theo:
- Thêm nữa, bạn không thấy là nếu thuyền đắm sao không có xác nào tấp vào bờ hết.
- Tôi cũng nghĩ như bạn vậy.
Ngoài ra, bạn có lưu ý đến hai chiếc thuyền còn lại trong đảo cả, hai chiếc thuyền tôi cho đi tìm các thuyền khác.
Aramis chặn lời người bạn bằng một tiếng kêu và một động tác bất ngờ khiến Porthos phải sững sờ im bặt:
- Bạn nói gì thế, Porthos? Sao? Bạn đã cho hai chiếc thuyền đó đi.
- Đi tìm các thuyền khác, đúng thế - Porthos điềm tĩnh trả lời - Thật là khốn khổ! Chúng ta tiêu cả rồi!
- Sao mà "tiêu"? - Porthos hoảng hốt hỏi - Sao lại là hỏng rồi, hả Aramis?
Aramis cắn chặt môi:
- Không sao, không có gì hết. Xin lỗi, tôi muốn nói là nếu chúng ta muốn, nếu chúng ta có ý ngông muốn đi chơi ngoài biển thì không còn thuyền để đi.
- May quá! Thế mà bạn cũng bối rối! Mà cũng thú đấy!
- Riêng tôi thì tôi không tiếc tí nào. Cái mà tôi tiếc, tất không phải là những thú vui ít hay nhiều ở Belle-Isle, cái mà tôi tiếc, Aramis ạ. Đó là xứ Pierrefonds, đó là Bracieux, đó là Vallon, đó là đất Pháp tươi đẹp của ta. Ồ! Tôi thành thật hết sức nói lên điều đó với bạn đấy, bạn có yêu thương tôi thì thứ lỗi cho tôi. Tôi không thấy sung sướng ở Belle - Isle; không, thật vậy, tôi không sướng chút nào.
Aramis thở dài thật nhẹ nói:
- Bạn thân mến ơi, chính vì vậy mà thật đáng buồn là bạn đã cho hai chiếc thuyền còn lại đi tìm các thuyền mất tích từ hai ngày nay. Nếu bạn không cho họ đi tìm thì bây giờ chúng ta đã lên đường rồi.
- Lên đường! Thế còn hiệu lệnh thì sao, Aramis?
- Hiệu lệnh nào?
- Hiệu lệnh mà bạn cứ lặp lại mãi cho tôi trong mọi trường hợp: Phải chống giữ Belle-Isle thoát khỏi tay kể tiếm ngôi. Bạn biết rồi mà.
- Đúng vậy - Aramis lại lẩm bẩm.
- Bạn thấy không, chúng ta không thể ra đi được và chuyện đưa các thuyền còn lại đi tìm tàu mất tích không hại gì cho ta hết.
Aramis nín bặt, và đôi mắt mơ màng của ông sáng lên như mắt con hải âu lượn thật sâu trên mặt biển, dò hỏi trong khoảng không và tìm cách xuyên thấu đường chân trời. Porthos vẫn xuôi theo ý của mình, tiếp tục nói:
- Làm đủ chuyện như thế cũng không thể giải thích được việc các tàu thuyền bị mất tích. Tôi đi đến bất cứ đâu cũng bị người ta dồn dập kêu khóc, trẻ em khóc khi thấy mẹ chúng buồn, làm như là tôi có thể trả lại cho họ những người cha, người chồng mất đi. Bạn đoán như thế nào, bạn trả lời thế nào cho họ?
- Đoán đủ thứ và không nói năng gì hết, Porthos thân mến ạ.
Câu trả lời này không làm Porthos thoả mãn. Ông quay đi càu nhàu ít tiếng không bằng lòng. Aramis giơ tay chặn người lính dũng cảm, nắm lấy hai bàn tay người khổng lồ một cách thân thiết rồi nói với giọng rầu rĩ:
- Bạn có nhớ không, bạn có nhớ những ngày tươi đẹp trong thời trẻ của chúng ta, lúc chúng ta còn mạnh khỏe, còn đầy dũng khí, còn đủ hai người kia và chúng ta? Porthos, bạn có nhớ chăng là vào lúc đó, nếu chúng ta muốn trở về Pháp thì cái mảng nước mặn này không làm ngăn trở chúng ta được?
- Nói thật ra, có phải là ở Belle- Isle đây bạn cũng hơi chán rồi, bạn cũng nhớ cảnh êm ấm ở nhà, ở toà giám mục Vannes?
- Nào nhận đi.
- Không - Aramis trả lời mà không giám nhìn Porthos.
- Thế thì ở lại đi, - Porthos nói kèm theo tiếng thở dài mạnh mẽ không kiềm được - Thôi hãy ở lại đây. Với lại, dù chúng ta có ý định rõ rệt là trở về Pháp thì cũng không còn tàu.
Bạn không thấy một chuyện nữa à? Đó là từ hai ngày nay, từ lúc tàu bè mất tích thì lại cũng không có một chiếc xuồng nào ghé lại đảo hết.
- Ờ đúng Tôi cũng thấy như vậy, thật dễ nhận ra; vì trước hai ngày tang tóc này, thì lúc nào cũng có đến hàng mười chiếc ghe, xuồng đến đảo.
Aramis bỗng nảy ra ý nghĩ mới.
- Ta phải đi hỏi xem. Nếu muốn kết một cái bè gỗ
- Nhưng ta có xuồng rồi bạn có muốn tôi đẩy ra không?
- Xuồng? Bạn nghĩ thế ư, Porthos? Ngồi trên chiếc xuồng để mà chìm à? Không, nghề đi biển không phải là của chúng ta.
- Để xem, để xem!
Rồi Aramis tiếp tục dạo bước mà vẻ nóng nẩy càng lúc càng tăng, Porthos theo dõi các biểu hiện nóng nảy đó của bạn mà thấy mệt. Porthos, tâm trí bình yên, không thể nào hiểu thấu được những giằng xé bên trong của người bạn thể hiện ra ngoài theo từng cơn giật. Ông chặn bạn lại:
- Chúng ta ngồi nghỉ trên tảng đá kia, bạn ngồi đó, bên cạnh tôi, Aramis ạ. Rồi xin bạn lần cuối, hãy giải thích cho tôi biết rõ chúng ta bây giờ phải làm gì ở đây.
- Porthos - Aramis lúng túng nói.
Tôi biết rằng ông vua giả muốn lật đổ ông vua thật. Điều đã nói rồi, đã hiểu rồi. Rồi sao nữa?
- Tôi cũng biết rằng ông vua giả tính bán Belle-Isle cho người Anh. Tôi cũng hiểu rồi.
- Tôi biết rằng những người chỉ huy và làm công việc xây dựng thành luỹ như chúng ta phải đến Belle-Isle, trông coi công việc và điều khiển mười đại đội do ông Fouquet chiêu mộ, trả lương và tuân theo ông ấy. Chuyện này thì cũng đã hiểu rồi.
Aramis nóng nảy đứng dậy, cứ như là một con sư tử bị con ruồi quấy rầy. Porthos nắm tay ông kéo lại:
- Nhưng có điều tôi không hiểu, dù là đã cố gắng suy nghĩ hết sức, có điều tôi không hiểu được, là tại sao thay vì gửi quân đội đến cho ta, gửi người, đạn súng, lương thực đến trợ giúp ta, thì người ta chẳng cho thuyền bè, chẳng để Belle-Isle có sự giúp đỡ nào, tại sao, thay vì bắt liên lạc với chúng ta, hoặc bằng tín hiệu, hoặc bằng thông tin miệng, hoặc giấy tờ, thì người ta lại cắt đứt hết. Sao, Aramis, bạn trả lời đi, hay là, trước khi trả lời, bạn muốn cho tôi nói trước điều tôi nghĩ? Bạn có biết tôi đã nghĩ, đã tưởng tượng rằng chắc có biến cố gì đã xảy ra ở Pháp. Tôi cả đêm nằm mơ thấy ông Fouquet, tôi thấy cái chết, trứng vỡ, nhà ở tồi tàn, xộc xệch. Điềm xấu, mơ hoảng, bạn Aramis thân mến ơi!
- Porthos, cái gì kia? - Aramis vụt cắt ngang và đứng dậy chỉ cho bạn thấy một chấm đen trên vạch nước đỏ úa.
Porthos kêu lên:
- Thuyền, đúng rồi, một chiếc thuyền. Chúng ta sẽ có tin ngay.
- Hai! - Người giám mục kêu lên khi thấy một cánh buồm khác - Hai! Ba! Bốn!
- Năm! Porthos đếm tiếp theo. Sáu? Bảy! Ôi trời, cả một hạm đội.
- Chắc là tàu thuyền của chúng ta trở về. - Aramis nói mà trong lòng lo lắng tuy cố giữ bình tĩnh.
Porthos đưa ra nhận xét:
- So với tàu đánh cá thì chúng quá lớn. Vả lại bạn không thấy chúng từ cửa sông Loire đi ra à?
- Từ sông Loire ra. Đúng.
- Và đây này, mọi người đều thấy như chúng ta. Đàn bà, trẻ con leo lên kè đá ngóng ra biển kìa.
Một người đánh cá già đi ngang qua, Aramis hỏi:
- Có phải tàu thuyền của chúng ta không?
Ông già nhìn kỹ vào đường chân trời:
- Thưa Đức ông, không. Đó là những tàu kéo của quân đội Hoàng gia!
Aramis giật nảy mình:
- Tàu của Hoàng gia? Sao lão biết.
Ông già trả lời:
- Tôi thấy một tàu có cờ hiệu, tàu của ta và thuyền buôn không bao giờ có cả. Thưa Đức ông, các tàu kéo đang đến đây, thường là dùng để chuyển quân.
- A! Aramis kêu lên.
- Hoan hô! - Porthos kêu lên, - họ tiếp viện cho ta rồi phải không, Aramis?
- Có thể lắm.
- Trừ phi là bọn Anh đến.
- Sao lại qua sông Loire? Porthos, như vậy thì nguy rồi chúng chắc phải đi qua Paris?
- Bạn nói có lý, nhất định là viện binh hay là tiếp tế.
Aramis đưa tay ôm mặt, không trả lời. Rồi thình lình, ông nói:
- Porthos, báo động đi!
- Báo động à?
- Ừ bảo các tay súng về khẩu đội, mỗi người giữ súng của mình, nhất là các khẩu đội canh phòng bờ biển.
Porthos mở to mắt nhìn chăm chú như là sợ Aramis trở thành mất trí. Aramis dịu dàng nói tiếp:
- Tôi sẽ đi, bạn Porthos ạ, tôi sẽ thi hành lệnh này nếu bạn không chịu làm.
- Không, không, tôi sẽ đến đó ngay, - Porthos trả lời chân bước đi, mắt còn liếc nhìn phía sau giám mục Vannes có lầm lẫn chăng và nếu ông ta bình tĩnh nghĩ lại thì có gọi ông trở về không.
Lệnh báo động ban ra, kèn trống vang lên, gác chuông muốn vỡ ra. Tức thì trên các bờ đập, các kè đá đầy người tò mò, đầy lính tráng. Các bó đuốc châm ngòi cháy rực trong tay những người pháo thủ đang đứng sau những khẩu đại bác nằm trên bệ đá.
Khi ai nấy vào vị trí, khi mọi việc chuẩn bị xong, Porthos rụt rè thì thào:
- Xin lỗi, bạn Aramis chớ cho cho tôi tò mò tìm hiểu.
- Cứ nói ra đi bạn ạ, trước sau gì bạn cũng biết, - Aramis thì thầm trả lời người phụ tá.
- Hạm đội đằng kia, hạm đội đang trương buồm đến thẳng Belle- Isle là hạm đội Hoàng gia phải không?
- Nhưng, vì có đến hai vua Pháp nên phải xem thử hạm đội kia là của vua nào.
- Ồ, bạn mở mắt cho tôi rồi? - Người khổng lồ ngưng bặt vì lý lẽ kia.
Rồi Porthos đi thật nhanh đến chỗ các khẩu đội để đốc thúc binh sĩ làm việc.
Trong khi đó Aramis, luôn chăm chú nhìn về phía chân trời thấy các chiếc tàu cứ đến gần mãi.
Lúc trời vừa tối thì một chiếc tàu trong hải đoàn đã làm cho dân Belle- Isle náo động đó tiến vừa vào tầm súng của đảo.
Dù cảnh lúc tối trời. Aramis vẫn thấy có sự náo động trên chiếc tàu đó: nơi sườn tàu tách ra một chiếc xuồng có ba tay trèo rướn mình về phía hải cảng và chỉ một lúc sau thì ghé vào dưới chân thành. Người chủ xuồng nhảy lên kè đá cầm một bức thư vẫy vẫy như muốn nói chuyện.
Nhiều người nhận ra đó là một thuỷ thủ của đảo. Đây là người chủ của một trong hai chiếc thuyền Aramis để lại đảo mà Porthos trong khi lo lắng cho số phận các thuyền mất tích trong hai ngày trước nên bảo họ đi tìm. Người này xin được dẫn đến gặp ông D Herblay.
Một viên đội ngoắc hai người lính đến dẫn đi.
Aramis lúc này đang ở trên bến cảng. Trời gần như tối mịt mặc dù có các ngọn đuốc của những người đi theo Aramis đứng cách đấy một khoảng.
- Sao, Jonathas, anh từ đâu đến đây?
- Thưa ngài, từ chỗ những người bắt tôi.
- Ai bắt?
- Ngài biết là chúng tôi đi tìm bạn mất tích phải không?
- Biết rồi sao nữa?
- Thưa ngài, đi chưa đầy một dặm thì chúng tôi bị thuyền của vua đuổi bắt.
- Vua nào? - Porthos hỏi.
Jonathas mở to mắt nhìn. Ông giám mục nói:
- Cứ tiếp đi!
- Thưa ngài, như vậy là chúng tôi bị đón bắt và bị gom về một chỗ với mấy người bị bắt sáng hôm qua.
- Gom hết các anh để làm quái gì thế? - Porthos ngắt lời.
Jonathas trả lời:
- Thưa ngài, để chúng tôi không báo cáo được với các ngài.
Lại đến lượt Porthos không hiểu gì cả.
- Thế rồi hôm nay họ lại thả anh ra?
- Thưa để cho ngài biết rằng họ đã bắt giữ chúng tôi rồi.
- Càng lúc càng rắc rối? - Con người lương thiện Porthos nghĩ thầm.
Trong lúc đó, Aramis suy nghĩ rất kỹ rồi nói:
- Thế có nghĩa là hạm đội Hoàng gia bao vây bờ biển rồi?
- Thưa ngài, phải.
- Ai chỉ huy?
- Viên chưởng quan ngự lâm quân.
- D Artagnan? - Porthos nói.
- Hình như là tên người đó?
- Và có phải là người đưa thư này cho anh phải không?
- Thưa ngài, vâng.
- Đem đuốc lại đây!
- Chữ viết của anh ta! - Porthos nói.
Aramis đọc:
- Lệnh vua sai chiếm Belle-Isle;
"Lệnh vua giết tất cả quân đồn trú, nếu kháng cự. Lệnh bắt giam tất cả quân đồn trú.
Ký tên: d Artagnan, người bắt ông Fouquet hôm kia và đưa giam vào ngục Bastille".
Aramis xám mặt, vò nát tờ giấy trong tay. Porthos hỏi:
- Gì thế?
- Không có gì bạn ạ.
- Jonathas, anh có nói chuyện với ngài d Artagnan không?
- Thưa Đức ông, có.
- Ông ta nói sao?
- Nói là ngài sẽ nói chuyện với Đức ông để bàn nhiều hơn.
- Ở đâu?
- Trên tàu ngoài kia.
- Trên tàu của ông ta?
Jonathas nói tiếp:
- Ngài ngự lâm quân bảo tôi đưa cả hai ngài, ngài và ngài kỹ sư, bằng thuyền của tôi đến gặp ngài đó.
Porthos nói:
- Đi đi! Đến anh bạn d Artagnan thân mến.
Aramis ngăn lại, kêu lên:
- Bạn có điên không? Biết đâu chẳng là cái bẫy?
Cũng có thể vậy. Bây giờ phải làm sao? Nhưng mà, nếu d Artagnan gọi ta.
- Ai bảo với bạn đó là d Artagnan? - Chữ viết kia - Chữ viết có thể giả được. Chữ này run run, rõ là giả.
- Bạn lúc nào cũng có lý, nhưng mà rốt lại ta cũng chẳng biết gì hết.
Aramis im lặng. Porthos dễ mến nói:
- Đúng là chúng ta cũng cần biết một tí.
Jonathas hỏi:
- Tôi phải làm sao đây?
- Anh quay lại với ông chưởng quan đó.
- Thưa ngài, vâng.
- Anh nói với ông ta là chúng ta mời ông ta đến đảo.
Porthos nói:
- Tôi hiểu rồi.
Jonathas trả lời:
- Thưa ngài, vâng. Nhưng nếu ông quan đó không chịu tới Belle-Isle thì sao?
- Nếu ông ta từ chối thì ta kháng cự, vì ta có đại bác.
- Chống d Artagnan à?
- Porthos ạ, nếu là D Artagnar, anh ấy sẽ tới. Thôi, Jonathas đi đi.
- Trời, tôi không hiểu gì hết, - Porthos lẩm bẩm.
- Tôi sẽ nói cho biết, bạn yêu quý ạ! Đã đến lúc phải nói rồi. Mời bạn ngồi xuống ụ nấp này, lắng tai nghe cho kỹ.
- Ồ! Tôi nghe, tôi nghe, chắc chắn nghe?
Jonathas kêu lên:
- Tôi đi được chưa, thưa ngài?
- Đi đi, và mang thư trả lời về đây. Mấy người kia tránh ra cho xuồng đi.
Aramis nắm tay Porthos và bắt đầu giải thích.
