Khi chết, mẹ anh chỉ có một mình, đám người hầu là một lũ ton hót nịnh bợ, bao năm nay ông chủ và bà chủ bên nhau thì ít, xa nhau thì nhiều, bọn họ đã thấy rõ cả rồi. Dù rằng lòng có phần thương hại cho người phụ nữ nằm trên cáng, nhưng đồng thời họ cũng coi khinh bà.
Thật ra, khi ấy chắc cha anh cũng từng đau đớn. Một tháng sau khi mẹ qua đời, có đêm anh thấy Thịnh Đường vịn tảng đá non bộ trong vườn hoa mà mẹ yêu nhất, khóc như xé gan xé phổi. Nhưng vậy thì sao? Người đã chết đâu thể quay lại, quãng thời gian đánh mất cũng mãi mãi chẳng bao giờ trở về.
Mùa hè ở Quảng Châu ẩm ướt oi bức, xác phải được khâm liệm ngay, mọi người che miệng không dám tiến lên, khi ấy anh mới năm tuổi, anh đứng đó, nước mắt đầm đìa, rồi chầm chậm tiến lại, rút khăn tay ra khỏi túi áo, khẽ khàng lau mặt cho người mẹ đã khuất.
Rất nhiều người đứng quanh đó đang nhìn. Họ chỉ nhìn.
Nhưng nhìn thôi cũng đủ kinh sợ.
Thứ chất lỏng màu vàng ứa ra khỏi mắt bà chủ đã khuất, cái xác đã bắt đầu phân hủy rồi, nhưng cậu bé vốn rất nhát gan trầm lặng nọ lại dùng khăn tay nhẹ nhàng lau những giọt chất lỏng ấy đi, cậu bé lau rất cẩn thận tỉ mỉ, như thể chỉ cần lau sạch sẽ là mẹ cậu có thể sống lại.
Cậu đợi, đợi mãi, nhưng mẹ cậu không bao giờ mở mắt nữa.
Cậu bé quay đầu, chầm chậm quỳ xuống trước đám người làm, cậu nói: “Cháu xin mọi người, mọi người giúp cháu với, cháu xin mọi người!”
Quản gia Hà Sĩ Văn đến nơi sớm hơn Thịnh Đường, vừa khéo ông bắt gặp cảnh này, sau cơn kinh hãi, ông vội vã chạy tới bế cậu chủ lên, để cậu dựa vào lòng mình, vuốt ve tấm lưng bé nhỏ run rẩy của cậu, ông dịu dàng an ủi: “Cậu chủ ngoan, cậu chủ đừng buồn, chú Hà về rồi, chú Hà đã về rồi, cha cậu cũng sắp về tới nơi rồi! Ngoan, đừng khóc nữa!”
Đến lúc ấy cậu mới có thể bật khóc thật lớn, giọng cậu khản đặc, như đã thút thít suốt bao đêm ròng, nhưng cậu vẫn cứ lẩm bẩm: “Xin mọi người đấy, hãy giúp cháu với! Xin hãy giúp cháu với!”
Dường như chuyện xưa cũ ấy đã xảy ra từ rất lâu, rất lâu rồi, nhưng tiếng vọng của hồi ức vẫn giày xéo âm vang khiến đầu anh chực nứt vỡ, vậy là anh dứt khoát cắt đứt chúng.
Cảnh Sâm gọi cô hầu gái Tiểu Quân của Cảnh Ninh lại, anh ra lệnh: “Dọn sạch đồ cho cô chủ rồi đưa cô về phòng ngủ đi.”
Cảnh Ninh nhìn bóng lưng anh rời đi, anh thậm chí còn chẳng buồn nhìn cô lấy một lần, cô tức giận thét lên:
“Đáng ghét, em ghét anh!”
Anh khựng bước, rồi lại chợt quay người. Cảnh Ninh nhìn anh trừng trừng, rõ ràng cô đã sợ phát khiếp trước vẻ mặt của anh, nhưng lại vẫn tỏ vẻ cố chấp cứng đầu. Cảnh Sâm tiến lại, nhìn thẳng vào mắt cô bé, gằn từng chữ: “Phan Cảnh Ninh, em mà cứ tiếp tục bướng thế này thì anh sẽ mặc kệ em. Không muốn đi học cũng được, chú Hà sẽ tìm gia sư cho em, em thích ngồi nhà chơi thế nào thì chơi, chẳng liên quan gì đến anh nữa.”
“Em đã làm gì sai chứ? Em bướng thế nào? Anh chưa bao giờ mắng em cả, em ghét anh! Em ghét anh!”
Anh nhìn gương mặt đầm đìa nước mắt của cô, hờ hững nói: “Tùy em.” Rồi anh quay người bước xuống nhà chẳng buồn do dự, thấy vậy, Cảnh Ninh bật khóc nức nở.
Vân Thăng đứng ngoài căn phòng cạnh đó nghe thấy tiếng họ cãi nhau bèn tiến lại, Cảnh Sâm luôn rất tôn trọng anh ta, thấy Vân Thăng im lặng đi theo sau mình, anh bèn quay lại nhìn, chỉ là vẻ mặt vẫn hơi u ám.
Vân Thăng cân nhắc lựa lời, dịu dàng khuyên anh: “Cô chủ hơi tùy tiện nghịch ngợm, nhưng bình thường cô gần gũi với cậu nhất, xưa nay cậu lại thương cô, chưa bao giờ giận cô, cô chủ chỉ là một cô bé con thôi, cậu đừng chấp nhặt với cô.”
Cảnh Sâm nở nụ cười ẩm đạm: “Anh cũng cảm thấy tôi đang cáu kỉnh sao? Hôm nay cha mẹ không ở nhà, A Huyên thì đến chỗ cậu, cũng vì tôi gần gũi với cô em gái này nhất nên tôi mới nhân cơ hội để được cáu kỉnh.”
Vân Thăng thoáng sững sờ, anh ta có thể cảm nhận được vẻ đau khổ lẩn khuất trong lời Cảnh Sâm, đâm không biết nên khuyên giải ra sao.
Nhưng Cảnh Sâm lại như đã nhẹ nhõm hơn, anh cười: “Anh yên tâm đi, mai tôi sẽ dỗ con bé.”
Vân Thăng im lặng một lát rồi lại chợt ôn hòa cất tiếng: “Cậu cả… cứ từ từ thôi, cậu nghĩ gì thì cứ làm vậy đi.”
Ánh mắt Cảnh Sâm phẳng lặng như màn nước mùa thu, anh khẽ thốt: “Anh Vân… ngày thường anh giúp tôi rất nhiều. Tôi có ngốc nghếch thật, nhưng nhờ có sự giúp đỡ của anh nên mọi chuyện cũng nhẹ nhàng hơn nhiều. Nói chung, tôi phải cảm ơn anh.”
Tim Vân Thăng thoáng rung động.
Trong ba đứa trẻ nhà họ Phan, nếu xét về khoản thông minh lanh lẹ, cậu cả không phải người xuất sắc nhất, anh lại mất mẹ từ nhỏ, dù là con trưởng dòng chính nhưng dù sao cũng thiếu bàn tay người mẹ chăm lo, anh chẳng có nơi nương tựa vững chắc như hai đứa bé còn lại. Giờ anh lại coi trọng mình, về tình về lý chắc chắn là đang có ý lôi kéo, nhưng nghĩ kỹ lại thì cũng có phần đáng thương thật. Nghĩ tới đây, Vân Thăng nở nụ cười ôn hòa: “Đương nhiên Vân Thăng hiểu tấm lòng của cậu. Về sau cậu cả có gì sai bảo xin cứ nói, Vân Thăng nguyện làm trâu làm ngựa cho cậu.”
Cảnh Sâm gật đầu.
Lúc Phan Cảnh Huyên trở lại nhà, trời cũng đã về khuya, cậu bước lên cầu thang tầng hai, thấy có ánh đèn mờ mờ hắt ra từ khe cửa phòng ngủ anh mình. Cậu rón rén tiến lại, đẩy cửa bước vào.
Cảnh Sâm ngồi bên bàn, đưa mắt nhìn ra cửa, đầu anh khẽ cúi xuống như đang lim dim ngủ, nhưng vừa nghe tiếng bước chân anh đã ngẩng lên ngay, Cảnh Huyên biết anh đợi mình, đâm áy náy, cậu lúng túng chào: “Anh cả.”
Cảnh Sâm không có ý trách cứ cậu, anh chỉ túi giấy trong tay Cảnh Huyên: “Em mang gì về vậy?”
“Em mua hạt dẻ rang cho Bé Hạt Dẻ.” Nói rồi, Cảnh Huyên không khỏi bật cười, thấy ánh mắt anh cả cũng vương nét cười, cậu thầm thở phào nhẹ nhõm rồi đặt túi giấy xuống bàn, kéo ghế ra ngồi.
“Cha không có nhà, hai đứa không chịu coi anh ra gì. Dặn bao nhiêu cũng vào tai nọ ra tai kia. Một đứa không chịu đi học, một đứa thì bỏ về sớm mà đến nửa đêm mới tới nhà.”
“Anh đừng giận, lần sau em không thế nữa đâu.”
Cảnh Sâm khẽ nhíu mày: “Đương nhiên là không có lần sau. Mấy hôm nữa cha về rồi, anh không xử lý được em thì để cha xử lý.”
Cảnh Huyên than thở.
Cảnh Sâm khoát tay: “Về ngủ đi nhanh lên, anh không còn lòng dạ nói chuyện với em đâu, em ăn hạt dẻ một mình đi, nguội hết cả rồi, mà dù nóng thì cũng chẳng ngon, Ninh Ninh kén ăn lắm.”
Cảnh Huyên vẫn không chịu đứng dậy, cậu ngả đầu ra lưng ghế, khẽ thốt: “Anh, anh biết không, hôm nay em được dắt đi mở mang tầm mắt đấy. Cậu đưa em tới hiệu buôn Tây, vừa khéo lại gặp được cả ngài Weston, cựu thành viên hội đồng quản trị của hiệu buôn Thịnh Xương đấy.”
“Thịnh Xương?” Cảnh Sâm băn khoăn.
“Anh nghe bao giờ chưa?”
“Nghe thì nghe rồi, nhưng anh không biết rõ lắm.”
“Anh không hứng thú với chuyện kinh doanh nên đương nhiên là không rõ rồi. Quá nửa các giao dịch doanh châu báu của Trung Quốc và người nước ngoài đều là thông qua hiệu buôn này đấy.”
Cảnh Sâm ngạc nhiên thốt: “Ông ấy đến hiệu Phổ Huệ nhà chúng ta, vậy có nghĩa…”
Cảnh Huyên nở nụ cười đắc ý: “Khi nào cha về anh khắc biết, sau này Phổ Huệ nhà mình lại có thêm một khoản thu rồi, ha ha.” Cậu mở túi giấy ra, nhón một miếng hạt dẻ bóc ăn, tấm tắc khen, “Ngọt, ngọt thật!” Rồi lại dáo dác nhìn quanh.
“Khỏi phải nhìn nữa, trà lạnh cả rồi.” Cảnh Sâm nói.
“Em khát mà. Lạnh cũng uống.” Cảnh Huyên nhồm nhoàm.
“Đợi anh một chút.” Cảnh Sâm đứng dậy, ra ngoài gọi người làm đi đun nước pha ấm trà nóng, rồi anh lại quay về, ngồi xuống ghế bảo, “Hôm nay Bé Hạt Dẻ mệt, nếu em cũng ốm nữa thì chỉ khổ anh.”
“Anh đừng tin nó, nó giả vờ đấy, sáng nay lúc ra khỏi nhà em thấy nó còn nhảy nhót tung tăng, con bé này chỉ không muốn đi học thôi.”
“Mấy thứ khác thì anh chịu, không ép nổi mấy đứa, nhưng ít ra anh cũng phải lo được chuyện ăn uống chứ?”
Cảnh Huyên biết anh muốn tốt cho mình nên cũng không nói gì, cậu bóc thêm mấy miếng hạt dẻ nữa mà không ăn, đẩy hết sang cho anh cả, lát sau, Vân Thăng đã đích thân mang một bình nước nóng lên, thấy hai anh em kề vai tâm sự, Vân Thăng cười bảo: “Hai cậu ngủ sớm nhé.” Anh ta đặt nước xuống rồi đi.
Cảnh Sâm tìm hũ trà trong ngăn bàn, rồi lại lấy thêm hai cái chén, Cảnh Huyên vừa bóc hạt dẻ vừa nói: “Hôm nay khách Mỹ mang mấy món hàng châu báu mẫu tới, những thứ tốt tốt toàn là đồ cổ, Đông có Tây có, nghe bảo là vật quý của hoàng thất nhà Thanh đấy.”
“Ừ.” Cảnh Sâm thả lá trà vào chén.
“Bọn họ đã làm ăn với người Trung Quốc từ trước thời Thanh rồi, cũng là bạn cũ với nhà họ Trịnh ở Quảng Châu, giờ nhà họ Trịnh đã sớm lụi bại, Thịnh Xương lại tới lôi kéo chúng ta.”
Cảnh Sâm nở nụ cười hờ hững: “Sự đời khôn lường, chuyện làm ăn lại càng bấp bênh khó đoán, cũng chẳng phải điều gì lạ.”
“Hôm nay ông Weston cũng kể chuyện, bảo là Trịnh Đình Quan…”
Hơi nước nóng rẫy bốc lên, khiến Cảnh Sâm phải bỏng rụt tay lại, anh phẩy ngón tay, lấy một chiếc khăn sạch ra bao lấy bình nước, chầm chậm rót nước nóng vào chén.
Cảnh Huyên thỏa mãn khép hờ mắt trong làn hơi trà: “Đúng thật trà trong phòng anh cả là thơm nhất trần đời.”
“Sai rồi. Nghề chính của Phan gia là kinh doanh lá trà, anh cũng chỉ được thơm lây nhà mình thôi. Mà trà trong phòng anh với phòng em thì khác gì nhau?”
“Khác chứ, em thấy khác.” Cảnh Huyên mê mẩn hớp một ngụm.
“Em nói tiếp đi, ông người Mỹ kia kể chuyện gì hay ho vậy?”
“Ông Weston bảo, năm ấy có một giám đốc người Anh thiếu vốn lưu động, bèn vay của hiệu buôn Vĩnh Hòa nhà họ Trịnh tương đối tiền, nhưng tình hình kinh doanh năm ấy không khởi sắc, ông chủ người Anh phá sản, cuối cùng nợ hiệu buôn Vĩnh Hòa tổng cộng bảy 70.000 lượng bạc, số tiền quá lớn, ông này không trả nổi, phải ở lại Quảng Châu không thể về nhà, khổ không sao tả xiết.
Về sau Trịnh Đình Quan biết chuyện, bèn gọi người Anh nọ tới, bảo: ‘Năm năm trước lúc làm ăn với tôi, ông là một nhà kinh doanh thật thà thành thực, giờ ông chỉ đang thiếu vận may mà thôi. Tiền bạc cũng chẳng phải chuyện gì to tát, tôi tin ông, ông cứ về nhà đi.’ Sau đó Trịnh Đình Quan xé luôn giấy vay nợ trước mặt người này. Bảy mươi nghìn lượng bạc đấy, một con thuyền chất đầy hàng hóa cũng chỉ có giá một trăm nghìn lượng thôi. Chuyện này đã lưu truyền trong giới ngoại thương suốt hơn hai mươi năm!”
Cảnh Sâm vuốt ve ngón tay vừa bị bỏng, anh cảm khái: “Nhà họ Trịnh giàu nứt đố đổ vách, tiếc là nhà nghiêng thì ngói cũng đổ, giờ chỉ còn mấy người nước ngoài nhớ đến họ.”
Gió đêm thổi tung rèm cửa, ánh đèn ấm áp chập chờn trên mặt bàn, khi nóng rực, lúc lạnh ngắt. Hai anh em uống trà trò chuyện, túi hạt dẻ đã còn lại mỗi vỏ từ lúc nào chẳng hay.
Sáng sớm hôm sau, Cảnh Huyên rất tự giác, ăn xong cơm là đến trường ngay, Cảnh Ninh lại đóng chặt cửa không cho ai vào, Cảnh Sâm đứng trước cửa phòng cô một lúc, rồi cau mày rời đi.
1