Bà cụ Vệ ngẩn người, đặt bình tưới sang một bên, cầm lấy bánh xà phòng từ tay Vệ Thiêm Hỉ. Nhìn cục xà phòng vuông vức, to lớn và khá bắt mắt, bà cụ nói: "Nếu đúng như cháu nói, thì đây là món hời đấy"
"Xà phòng vốn là thứ quý giá, nhúng nước một chút là đã hao mất nửa bánh. Nhưng mà dùng nó giặt đồ thì sạch hơn hẳn tro củi. Chỉ có điều, xài lâu tay sẽ nứt nẻ. Nếu thứ cháu làm ra tốt hơn xà phòng, nhà mình phát tài rồi"
"Phát... tài."
May
Ý định mở xưởng xà phòng của Vệ Thiêm Hỉ còn chưa hình thành rõ ràng, cô cũng chưa hề nói gì với bà cụ. Sao bà cụ lại nghĩ ngay đến chuyện kiếm tiền thế này.
Bà cụ Vệ nhanh trí, nghĩ rằng Vệ Thiêm Hỉ chưa kịp nghĩ đến khía cạnh kinh tế, liền phân tích cặn kẽ: "Nhóc Hỉ, con nghĩ xem. Ngày trước nhà mình chỉ dựa vào công thức trà thuốc, đã kiếm được bao nhiêu tiền. Bây giờ nếu cháu chế ra được công thức xà phòng thế này, mình liên hệ với một xưởng xà phòng, chẳng phải lại kiếm bộn sao"
Vệ Thiêm Hỉ cầm ngón tay chọc chọc bánh xà phòng đục ngầu, lẩm bẩm hỏi bà cụ: "Nhà mình có công thức, sao lại phải bán cho xưởng xà phòng. Tự mở xưởng không tốt hơn à"
"Làm xà phòng đâu phải việc nặng nhọc gì, cũng chẳng cần đầu óc quá sắc sảo. Chỉ cần mua nguyên liệu, thuê vài người được đào tạo làm thợ kỹ thuật, số còn lại lo ép khuôn và đóng gói. Trong khu quân nhân này người nhiều thế, đủ để mở một xưởng nhỏ. Nếu thiếu người thì mình có thể thuê thêm ở mấy làng lân cận. Bà thấy sao."
Không nghĩ ngợi nhiều, bà cụ Vệ lập tức bác bỏ: "Nhóc Hỉ, ý này của cháu là tư bản chủ nghĩa. Ý tưởng đó thì nói với bà thôi, đừng dại dột nói ra ngoài. Lỡ bị người ta chộp lấy làm lớn chuyện, thì phiền toái không nhỏ đâu."
Vệ Thiêm Hỉ sững người: "Bà, mình đâu nhất thiết phải tự làm. Bà thử nói với bác cả xem, liệu có thể phối hợp qua đường quân đội được không. Cháu nghe nói nhà nước đang thúc đẩy cải cách công tư hợp doanh, quân đội góp nhà xưởng, nhà mình góp kỹ thuật, sản phẩm cuối cùng mang danh quân đội. Nhà mình không phải chủ, nhà nước mới là chủ. Nhà mình chỉ coi như đầu tư bằng kỹ thuật thô.i"
"Ký hợp đồng rõ ràng chuyện chia lợi nhuận là được. Mình không cần danh, chỉ cần lợi. Nếu xưởng xà phòng hoạt động tốt, không chỉ giải quyết được vấn đề công việc cho gia đình quân nhân, mà còn kiếm tiền cho nhà nước. Xà phòng làm ra cũng tiện lợi cho dân, một công đôi ba việc. Nhà nước chắc chắn sẽ thấy được lợi ích này."
"Dù nhà nước không để ý, mình cũng có chỗ dựa lớn mà. Thành tích này ghi lại từng chút một, mình đang góp sức xây dựng xã hội chủ nghĩa, chứ không phải làm chuyện tư bản đâu."
Nghe xong, bà cụ Vệ gật gù: "Ừ nhỉ, cháu nói cũng có lý."
Ngay hôm sau, bà cụ kể lại chuyện này với Vệ Đại Trụ, còn đưa ra thời hạn tối đa ba ngày. Dù làm được hay không, cũng phải cho bà cụ một câu trả lời dứt khoát.
Trong thâm tâm, bà cụ Vệ cũng đã tính sẵn. Nếu không thể thông qua quân đội, thì có thể bán công thức này cho một xưởng xà phòng quốc doanh. Dù tiền kiếm được không nhiều bằng tự mình làm, nhưng vẫn là tiền.
Có thêm ngày nào, kiếm được ngày đó.
Bà cụ Vệ tính toán vui vẻ bao nhiêu thì Vệ Đại Trụ lại đau đầu bấy nhiêu.
Vệ Đại Trụ đang trong giai đoạn sự nghiệp thăng tiến, theo lẽ thường ông ấy không nên gây ra bất kỳ xáo động lớn nào. Nhưng mệnh lệnh gần như cứng rắn của bà cụ khiến ông ấy không thể không làm.
Tối đó, Vệ Đại Trụ bàn bạc với Tạ Ngọc Thư. Nghe ông ấy chia sẻ nỗi lo, Tạ Ngọc Thư khuyên nhủ: "Trước mắt cứ tạm gác mấy vấn đề đó lại. Chuyện này là giúp nhóc Hỉ, nhưng khi gửi đơn lên thì mình không nên nói thật, mà nên trình bày là để giải quyết vấn đề việc làm cho gia đình quân nhân."
"Anh nghĩ xem, khu quân nhân này người rảnh rỗi nhiều thế nào. Ở quê thì còn có thể ra đồng, nhưng ở đây mọi người đều dựa vào trợ cấp của nhà nước. Nếu giúp họ có việc làm, một mặt giảm bớt gánh nặng cho quân nhân, mặt khác giúp mọi người có việc để làm, giảm bớt chuyện phiền phức, cũng ít mâu thuẫn hơn, anh thấy sao."
"Em nghĩ việc này có thể thành công."
Nghe lời Tạ Ngọc Thư, Vệ Đại Trụ tự nhiên cảm thấy vững lòng hơn.
