"Thiết Dân, ngồi đi!"
Phó giám đốc công an tỉnh - Cao Đông - đưa tay ra hiệu cho Triệu Thiết Dân ngồi xuống, lấy thuốc lá ra, vứt cho anh một điêu, mình cũng tự châm một điếu, vẻ mặt khó đoán, nói, "Một lúc nữa tôi còn có một cuộc họp, không nói nhiều với cậu nữa, hôm nay gặp cậu là để hỏi về việc của Trương Siêu, có phải là Trương Siêu gϊếŧ Giang Dương không?"
Triệu Thiết Dân nhìn Cao Đông, bắt đầu dò đoán.
Cao Đông là lãnh đạo quan trọng duy nhất của công an tỉnh đi lên từ công tác điều tra hình sự, trước đây từng là thám tử thần kì lừng danh trong hệ thống công an toàn tỉnh. Mấy năm trước, khi Triệu Thiết Dân còn làm ở tổng đội điều tra hình sự, Cao Đông là tổng đội trưởng, là lãnh đạo cũ của anh. Có điều từ sau khi Cao Đông lên làm phó giám đốc công an tỉnh, lãnh đạo ở cấp này không bao giờ tham gia vào công tác điều tra phá án của các vụ án cụ thể nữa, nhiều nhất là đưa ra cái gọi là chỉ đạo về mặt lí luận và sắp xếp nhân sự, sau khi phá án xong, tự nhiên sẽ là "dưới sự quan tâm sát sao của lãnh đạo công an tỉnh", nếu không phá được án, lỗi cũng không thuộc về ông.
Mặc dù thời sự đưa tin ầm ĩ về vụ việc của Trương Siêu, nhưng dưới con mắt lãnh đạo ở cấp bậc như Cao Đông, vẫn chỉ là một chuyện nhỏ, cho dù kết quả cuối cùng như thế nào, cũng chỉ thành một câu "rút ra bài học kinh nghiệm sâu sắc" trong cuộc họp kiểm điểm. Nên hôm nay Cao Đông gọi anh đến để bàn riêng về vụ án này, khiến anh không khỏi tò mò.
Triệu Thiết Dân cẩn trọng trả lời: "Chúng em đã xác nhận rất nhiều lần với bác sĩ pháp y, báo cáo khám nghiệm thi thể cũng không có vấn đề gì. Người bị hại Giang Dương bị thắt cổ chết vào tối ngày 1 tháng 3. Trương Siêu cũng xác nhận trưa ngày 1 tháng 3 đã đáp máy bay đi Bắc Kinh, cho đến sáng sớm ngày 2 mới về, có đầy đủ chứng cứ để khẳng định hành trình trong khoảng thời gian đó. Vì vậy... người bị hại không phải là do Trương Siêu gϊếŧ, điểm này có thể khẳng định."
Cao Đông dường như đã sớm biết kết quả này, không hề ngạc nhiên chút nào: "Nghe nói viện kiểm sát sơ bộ kết luận là cảnh sát hình sự mớm cung?"
Triệu Thiết Dân lúng túng gãi đầu nói: "Viện kiểm sát mà... Họ hẳn là rất hiểu pháp luật, có điều những người ngồi đọc sách trong văn phòng, sẽ không đứng từ góc độ của chúng ta để hiểu cho công việc thực tế. Quy trình thẩm vấn của cảnh sát hình sự Hạ Thành, theo em thì không có vấn đề gì, từ trước đến nay vẫn làm như thế. Không tính đến lời khai, về phương diện vật chứng, lúc đầu rất hoàn chỉnh, Giang Dương bị thắt cổ chết bằng dây thừng, trên dây thừng còn lưu lại dấu vân tay và DNA của Trương Siêu, trong móng tay nạn nhân có rất nhiều tổ chức da của Trương Siêu, trên cổ Trương Siêu cũng có những vết cào tương ứng, thương tích do giằng co vật lộn điển hình. Duy chỉ có điều cảnh sát hình sự lúc ấy không ngờ được là hôm đó Trương Siêu đã đi Bắc Kinh, còn gặp hai khách hàng. Nghĩ lại, lúc đầu, anh ta hợp tác với cảnh sát hình sự ghi lời khai, đã cố tình gài bẫy, thiết kế để về mặt trình tự, họ có vẻ đã mớm cung cho anh ta."
"Thú vị," Cao Đông mỉm cười gạt tàn thuốc lá, "chuỗi chứng cứ để định tội và chối bỏ lời khai đều đầy đủ, vụ án này rất đặc biệt đấy. Hiện giờ, chính quyền khoá này đang tiến hành cải cách tư pháp, trong tỉnh cũng đã lật lại một số vụ án oan sai, có điều đều là những vụ án trước đây có rất nhiều lỗ hổng về mặt vật chứng, chỉ dựa vào lời khai để xét xử, đây là lần đầu tiên tôi gặp một vụ án mà khi định tội nhân chứng, vật chứng đều đầy đủ, lúc chối bỏ lời khai cũng đầy đủ như vậy, đáng để nghiên cứu. Ừm... Nếu người bị hại không phải là Trương Siêu gϊếŧ, tại sao anh ta lại nhận tội? Trong phiên toà, anh ta nói là vì phải chịu sức ép nên mới viết đơn nhận tội?"
"Chính Trương Siêu cũng thừa nhận cảnh sát hình sự tham gia phá án không sử dụng nhục hình để ép cung anh ta, chỉ là môi trường ở cục công an khiến anh ta cảm thấy có một sức ép vô hình."
"Lí do này rất khập khiễng." Cao Đông mỉm cười lắc đầu.
"Đúng thế," Triệu Thiết Dân xòe hai tay, nói vẻ bất lực: "Nhưng anh ta nhất mực nói là do tâm lí sợ hãi nên mới viết đơn nhận tội, chúng em cũng không có cách nào phản bác được anh ta. Anh ta là luật sư bào chữa hình sự, khả năng ăn nói rất tốt, nói giỏi hơn cả điều tra viên của chúng em, giờ đã thẩm vấn liên tục mấy hôm rồi, điều tra viên đổi phiên liên tục, nhưng tinh thần của anh ta tốt đến kì lạ, cả ngày kể chuyện, nói chuyện đời với bọn em, cho dù hỏi gì, anh ta cũng đều có thể dùng những lí do mà người khác nghe có vẻ hợp lí nhưng em hoàn toàn không tin để giải thích ổn thoả. Hơn nữa... các giới đều nghi ngờ cảnh sát dùng nhục hình ép cung, nhân viên giám sát cũng thường trực luôn tại trại tạm giam, nhiều lần gặp anh ta để tìm hiểu tình hình, thông tin phản hồi của nhân viên giám sát là họ cảm thấy anh ta giải thích rất hợp tình hợp lí, cho rằng anh ta không liên quan đến chuyện gϊếŧ người, làm chúng em phải rất cẩn trọng, tiết chế trong công tác thẩm vấn anh ta, rơi vào trạng thái vô cùng bị động."
Cao Đông hơi nheo mắt, nói: "Thế tại sao cậu lại không tin những điều anh ta nói?"
"Anh chưa thấy cách đối đáp của anh ta với điều tra viên đâu, tâm lí vững kinh khủng, với tâm lí như vậy mà lại có thể trực tiếp nhận tội vì một sức ép vô hình kì quặc nào đó trong khi anh ta không gϊếŧ người? Một luật sư bào chữa hình sự như anh ta làm gì có chuyện không hiểu rõ việc nhận tội sẽ mang lại hậu quả thế nào? Cảnh sát hình sự Hạ Thành ngay từ đầu đã bị anh ta lừa, lúc đó khi thẩm vấn, anh ta tỏ ra rất thành thực, rất nhát gan, nói chuyện cứ lắp ba lắp bắp, đâu có giống như bây giờ, lần nào thẩm vấn cũng cứ như mời anh ta diễn thuyết. Từ sau khi chối bỏ lời khai, anh ta thay đổi hoàn toàn. Theo em, đây đúng là một cái bẫy."
"Thế tại sao anh ta lại phải giăng ra một cái bẫy như vậy?"
Triệu Thiết Dân khẳng định chắc nịch, chỉ ra: "Chắc chắn là anh ta đỡ tội thay cho người khác, anh ta đang che giấu sự thật giúp hung thủ thật sự."
"Không đúng," Cao Đông liên tục lắc đầu, "Tôi không cho là anh ta đang giúp hung thủ thật sự che giấu sự thực, mà là..." Ông đột nhiên dừng lại, không nói tiếp.
"Mà là gì?"
"Không có gì, sự thực còn phải chờ các cậu tìm cho ra, tôi đoán bừa sẽ chỉ làm rối các bước điều tra của các cậu." Cao Đông cười xoà lấp liêm, rồi nói: "Có điều tôi có thể cho các cậu một ý kiến. Nếu từ đầu đến cuối toàn bộ sự việc nhận tội trước rồi sau đó chối tội đều là cái bẫy mà Trương Siêu giăng ra, thì lúc đầu anh ta chắc chắn cũng đã nghĩ đến, cho dù anh ta có chối tội thành công, cảnh sát cũng sẽ không thả anh ta ra, lúc ở ga tàu điện ngầm, anh ta nói dối là có chất gây nổ, đây rõ ràng là một hành vi cản trở người thi hành công vụ và gây nguy hại đối với an ninh công cộng. Một khi anh ta còn tiếp tục bị nhốt trong trại tạm giam, thì anh ta tất nhiên cũng biết cảnh sát nhất định sẽ tiếp tục tra hỏi anh ta, cho đến khi tìm được ra sự thật. Anh ta đã làm nhiều việc như vậy, không lẽ lại không chuẩn bị kĩ càng về cách ứng phó với công tác thẩm vấn tiếp theo của cảnh sát? Cho nên, các cậu không hỏi ra được kết quả gì từ anh ta. Các cậu cứ thử đổi một hướng khác xem sao, tiến hành điều tra từ Giang Dương. Theo tôi được biết, Trương Siêu từng là thầy giáo thời đại học của Giang Dương, sau khi Giang Dương tốt nghiệp, hai người vẫn giữ liên lạc, quen biết nhau hơn mười năm. Một người từng có tiền án tiền sự, vào tù rồi được thả ra như Giang Dương, mở lời hỏi Trương Siêu vay ba trăm nghìn tệ để mua nhà, Trương Siêu lập tức cho vay luôn. Giang Dương đến Hàng Châu giải khuây, Trương Siêu còn cho anh ta mượn nhà ở, quan hệ của hai người này chắc chắn không phải là bạn bè thông thường."
Triệu Thiết Dân chậm rãi gật đầu suy nghĩ, sau đó mở to mắt, bừng tỉnh: "Anh nghi ngờ... nghi ngờ giữa hai bọn họ có mâu thuẫn tình cảm đồng tính bất thường nào đó?" Triệu Thiết Dân bực tức đấm tay, "Xác Giang Dương đã bị hoả thiêu mất rồi, cũng không hề kiểm tra xem cơ thắt hậu môn của anh ta có bị giãn không, về sẽ kiểm tra Trương Siêu xem, nhưng cũng không thể khẳng định được vị trí trong mối quan hệ của hai người này."
Cao Đông bật ra một tiếng ho vì sặc thuốc lá khi nghe Triệu Thiết Dân nói, ông xua tay bảo: "Tôi ít xem tivi, khả năng tưởng tượng không theo kịp cậu. Tình huống cậu nói có hay không, tôi không biết, cũng không quan tâm. Tôi chỉ cho rằng các cậu không hỏi được điều gì có ích từ Trương Siêu, nên đề nghị cậu trực tiếp điều tra từ chính người bị hại là Giang Dương. Nếu đã không phải là Trương Siêu gϊếŧ Giang Dương, thì vụ án này cậu cứ coi như là, giả sử trên đời này chưa từng có Trương Siêu, bây giờ các cậu gặp phải sự việc Giang Dương bị gϊếŧ hại, nên điều tra thế nào thì cứ điều tra thế ấy."
Triệu Thiết Dân lúng túng đáp: "Nhưng đây là vụ án mạng từ mấy tháng trước, thời gian đã lâu thế rồi, nếu làm theo đúng quy trình điều tra các vụ án mạng, bây giờ lại đi hỏi thông tin từ quần chúng ở khu vực gần đó, thu thập manh mối, dường như không thực tế lắm."
Cao Đông ngẩng đầu lên, thở dài, cười đáp: "Đội trưởng Triệu này, đây có phải là một vụ án mạng kiểu tội phạm vô tình phạm tội trong lúc bỏ trốn, bỏ bẵng vài tháng, không có căn cứ bằng chứng gì, không thể điều tra được đâu. Vụ án mạng này, cho dù xét từ góc độ nào, cũng là một vụ mưu sát đặc biệt, có kế hoạch, có âm mưu, điều tra các vụ mưu sát, quan trọng nhất không phải là tìm các mối quan hệ xã hội, xem ai khả nghi nhất hay sao?"
Triệu Thiết Dân bừng tỉnh liên tiếp gật đầu.
Cao Đông ngồi thẳng người dậy, lắc đầu: "Tôi thấy, mấy năm nay sau khi cậu lên làm đội trưởng, không cần trực tiếp tham gia phá án, ngồi văn phòng lâu quá, kĩ năng nghiệp vụ bị mai một rồi."
Triệu Thiết Dân hơi đỏ mặt, nhưng lãnh đạo nhận xét năng lực công tác của mình không ổn, anh còn có thể phản bác được sao?
Cao Đông mỉm cười, nói: "Tôi cho cậu thêm một đề xuất nữa, cậu đi gặp Nghiêm Lương."
"Gặp Nghiêm Lương? Nhưng em không biết liệu ông ấy có chấp nhận tham gia không?" Triệu Thiết Dân hơi ngạc nhiên, trước đây Nghiêm Lương là chuyên gia điều tra hình sự của công an tỉnh, sau vì một vụ vi phạm kỉ luật nghiêm trọng đã rời khỏi hàng ngũ cảnh sát, chuyển đến khoa Toán học trường Đại học Chiết Giang làm giáo sư, hoàn toàn không quan tâm đến công việc của cảnh sát nữa. Mấy năm nay, Triệu Thiết Dân có đến gặp ông mấy lần để nhờ nghiên cứu các vụ án, có những vụ án ông tham gia, có những vụ án ông từ chối, dường như hoàn toàn phụ thuộc vào tâm trạng của ông, giống như một phụ nữ, Triệu Thiết Dân không phán đoán được tiêu chuẩn để ông tham gia phá án là gì.
"Ông ấy nhất định sẽ đồng ý!" Cao Đông nói một cách khẳng định, "Đầu tiên, cậu nói với ông ấy, người chết tốt nghiệp từ trường đại học Chiết Giang, nghi phạm từng là giáo viên trường đại học Chiết Giang, đều là đồng nghiệp cùng trường của ông ấy. Thứ hai, cậu giúp tôi chuyển lời đến ông ấy, là để phá vụ án này, ông ấy phù hợp hơn cậu, không chỉ về phương diện kĩ năng nghiệp vụ, mà về các phương diện khác, ông ấy đều phù hợp hơn cậu."
"Tại sao? Ông ấy có phải là cảnh sát đâu."
Cao Đông im lặng giây lát rồi nói: "Với cấp bậc của cậu, tôi chỉ có thể nói với cậu như vậy. Sự thật, cần cậu tự mình tìm ra."
Triệu Thiết Dân ngạc nhiên nhìn Cao Đông, hiển nhiên thông tin mà lãnh đạo nắm được nhiều hơn rất nhiều so với trưởng ban chuyên án là anh.
Cao Đông nhìn đồng hồ đeo tay, đứng dậy, trong tư thế tiễn khách: "Còn một lời dặn nữa, đừng nói với người khác là tôi quan tâm đến vụ án này."
Triệu Thiết Dân cảm thấy vụ án càng thêm phần mơ hồ khó hiểu.
