Chương 550: Quan mới xử án (thượng).
Chương 550: Quan mới xử án (thượng).Chương 550: Quan mới xử án (thượng).
Mới sáng ngày tiếp theo, Lý Diên Khánh đi tới Huyện nha. Đây là một chỗ tốt khi làm quan địa phương, mỗi ngày không cần ra ngoài sớm như vậy, có thể ở trong nhà thoải mái ăn điểm tâm rồi mới ra ngoài.
Trên quảng trường, Trương Báo và Trương Ưng mới nhận chức Bộ Đầu và Phó Bộ Đầu đang dạy mười tên bộ khoái luyện quyền, đánh khá uy phong. Mấy tên bộ khoái còn quỳ bên cạnh, đoán chừng không đến đúng hạn nên bị phạt.
Lý Diên Khánh không quấy rầy họ, trực tiếp đi tới Huyện nha. Huyện nha vừa mới mở cửa, hai tên nha dịch thuận tay cầm chổi trúc quét dọn bậc thang.
Chức năng của nha dịch và bộ khoái khác nhau, nha dịch chủ yếu phụ trách thúc tô thu tô, hoặc làm các việc vặt vãnh. Mà bộ khoái giữ gìn trị án, điều giải tranh chấp, bắt đạo tặc. Nhưng loại thủy tặc tụ chúng mấy trăm người giống như Hắc Tâm Long Vương kia cũng không phải chuyện của bộ khoái, mà là trách nhiệm của hương binh, bộ khoái chỉ phụ trách bắt cường đạo hành động riêng lẻ.
Hai tên nha dịch thấy Huyện lệnh đến, vội vàng cùng thi lễ:
- Tham kiến Huyện quân!
- Dương Huyện Thừa và Chu Huyện Úy tới chưa?
- Dương Huyện Thừa với tới, Chu Huyện Úy chỉ sợ còn sớm lắm.
Lý Diên Khánh khẽ giật mình:
- Vì sao?
- Gần giữa trưa Chu Huyện Úy mới có thể xuất hiện, con người hắn tương đối…
Đám nha dịch không dám nói tiếp. Lý Diên Khánh cười nói:
- Tương đối thích rượu đúng không?
- Chính là như thế, Uông Huyện Lệnh trước đó cũng mặc kệ hắn, mấy năm trôi qua hắn cũng quen như vậy rồi.
Lý Diên Khánh thầm gật đầu, đoán chừng Huyện Lệnh tiền nhiệm cũng giống như mình, sử dụng tâm phúc đảm nhiệm Đô Đầu và Bộ Khoái, đánh mất quyền lực của Chu Huyện Úy. Chu Huyện Úy này tuổi hơi lớn rồi, cũng không xuất thân chính quy, tiền đồ không còn hi vọng gì, cả ngày uống rượu giết thời gian, chờ ngày lui sĩ.
Tuy rằng có điểm đáng để đồng tình, nhưng Lý Diên Khánh cũng không muốn thay đổi hiện trạng, có Huyện Lệnh không thèm để ý võ quyền, nhưng hắn lại rất coi trọng.
Đi vào Huyện nha, liền trông thấy Huyện Thừa Dương Cúc đang chỉ huy đám nha dịch vận chuyển từng cái rương. Lý Diên Khánh đi tới cười hỏi:
- Đang làm gì vậy?
Dương Cúc vội vàng thi lễ với Lý Diên Khánh, cười nói:
- Đêm qua ta mới nhớ tới, trong quan phòng của Huyện Lệnh có không ít đồ của Uông Huyện Lệnh, cho nên ta chạy đến để đám nha dịch dọn chúng đi chỗ khác.
Lý Diên Khánh thấy chừng hai mươi mấy chiếc rương lớn, không khỏi tò mò hỏi:
- Trong rương là cái gì?
- Hẳn là một số tảng đá, đây là sở thích của Uông Huyện Lệnh, hắn tạm thời đặt ở chỗ chúng ta, sau đó sẽ phái người lấy đi.
Dương Cúc lại cười hỏi:
- Huyện quân cảm thấy huyện Gia Ngư thế nào?
- Một huyện thành nhỏ rất yên tĩnh, dân phong thuần phác, giá hàng rẻ, mặt khác, rượu nơi này không tệÃ
Dương Cúc lập tức cười nói:
- Chắc chắn mua rượu ở khách sạn Ôn gia, cửa hàng bọn họ là nơi duy nhất có thể cất rượu, làm rượu quả thực rất ngon, rất nổi tiếng ở Ngạc Châu.
Ngừng một chút, Dương Cúc lại cười khổ:
- Chẳng qua rất nhiều người ở nông thôn đều tự mình cất rượu, không tra nơi này dân phong thuần phác, tra một cái sẽ xảy ra mạng người. Không có cách nào, chỉ cần không làm quá mức, quan phủ cũng chỉ có thể mắt nhắm mắt mở.
Lý Diên Khánh cũng không kỳ quái, núi cao hoàng đế xa, triều đình rất khó tranh lợi với dân, huyện Thang Âm cũng như thế. Cho nên có câu nói ‘Triều đình quản lý Châu Huyện, thân hào quản lý nông thôn’, từ thôn trở xuống chính là thế giới của thân hào.
Lúc này Lý Diên Khánh lại nghĩ tới một chuyện, hỏi:
- Hôm qua ta nghe Chu Huyện Úy nói tới chuyện thủy tặc, không biết Dương Huyện Thừa hiểu được bao nhiêu?
Dương Cúc trầm ngâm một chút rồi nói:
- Thủy tặc vẫn luôn là mối họa của Trường Giang, mấy trăm năm qua chưa hề đoạn tuyệt, Huyện quân có biết là nguyên nhân gì?
- Mời Huyện Thừa nói!
- Có ba nguyên nhân, một là phạm vi khu vực lớn, thủy tặc gây hại phần lớn sông Châu Phủ, hoặc mọi người cùng nhau bỏ tiền tiễu phỉ, hoặc tất cả mọi người mặc kệ. Tiếp theo chính là chuyện phí tiền phí sức, một lần tiễu phí hao tổn rất nhiều lương bổng, nhưng thuyền xuyên khổ cực vô công, triều đình cũng không muốn làm ăn lỗ vốn. Nguyên nhân quan trọng hơn chính là thủy tặc gây hại chỉ giới hạn ở mặt nước, không có ảnh hưởng tới xã tắc triều đình, thậm chí cũng không ảnh hưởng tới quan phủ, triều đình và quan phủ địa phương không có cảm giác nguy cơ tiêu diệt họ. Những thủy tặc này giống như cỏ dại, sau khi thiểu hủy sẽ lại mọc ra, mấy trăm năm qua diệt không hết được, mọi người cũng không quá quan tâm.
- Nhưng ta nghe Chu Huyện Úy nói, dường như đã từng vây quét thủy tặc, vì thế mà còn tổn thất trước sau hai tên Bộ Đầu.
Dương Cúc lắc đầu:
- Lần tiễu phỉ gần đây nhất là chuyện mười năm trước, hai tên Bộ Đầu quả thực chết trong tay Hắc Tâm Long Vương, lại không liên quan tới tiễu phỉ. Lúc đầu tiễu phỉ không cần bộ khoái ra mặt, là chuyện của hương binh. Lần đó phải nói là ngoài ý muốn, họ gặp được Hắc Tâm Long Vương ở hồ Động Đình, hai tên Bộ Đầu chính phó đều chết dưới đao của Hắc Tâm Long Vương.
- Bộ khoái huyện Gia Ngư tới hồ Động Đình làm gì?
Lý Diên Khánh khó hiểu hỏi.
- Chuyện này nói ra rất dài dòng, sau này ta sẽ nói kỹ càng cho Huyện quân.
Lý Diên Khánh thấy gã không nói tỉ mỉ, dường như có chuyện lén gạt mình, nên không hỏi thêm nữa, hắn cười nhạt nói:
- Nói như vậy, lần này ta đi thuyền tới nhận chức chẳng phải rất nguy hiểm sao?
- Trái lại không có nguy hiểm gì, họ có quy củ, sẽ không đụng vào thuyền quan. Trên thuyền của ngài có cắm cờ quan, họ sẽ không trêu chọc, nếu không làm triều đình tức giận, cuộc sống của họ sẽ khó khăn rồi.
- Vậy thương thuyền có thể giả mạo thuyền quan tránh họa hay không?
- Bình thường sẽ không, làm như vậy được không bằng mất. Một là không thể gạt được tai mắt của thủy tặc, tiếp theo giả mạo thuyền quan sẽ bị ngồi tù, không mấy người chèo thuyền muốn phạm vào nguy hiểm như thế.
Hai người vừa đi vừa nói, nhanh chóng đi tới đại đường. Đúng lúc này, bên ngoài bỗng vang lên tiếng gõ trống, Lý Diên Khánh khẽ giật mình. Dương Cúc cười nói:
- Xem ra có người sợ Huyện quân rảnh rỗi không có chuyện gì, liền tới kiếm chuyện cho Huyện quân.
- Đây là… có người cáo trạng sao?
- Đúng vậy!
Lúc này, hai tên nha dịch quét cổng vừa rồi chạy vào:
- Hạ Lão Lục kia lại tới cáo trạng, còn mang tới một tụng sư!
Dương Cúc nhướng mày:
- Không phải họ đã đáp ứng tự mình bàn bạc giải quyết sao? Tại sao lại tới nữa?
- Hạ Lão Lục là ai?
Lý Diên Khánh khó hiểu hỏi.
- Là đông chủ tiệm bạc Toàn gia bản huyện, năm ngoái hắn cho vay một khoản tiền, kết quả người bị hại chết đầu năm nay, chỉ còn lại cô nhi quả mẫu. Lúc ấy dường như người bị hại dùng số tiền mượn được mua một cửa hàng, Hạ Lão Lục muốn thu hồi cửa hàng này, nhưng quả phụ của người bị hãi không chịu, cho nên vẫn luôn kiện cáo. Lúc đầu hai bên đáp ứng tự mình bàn bạc giải quyết, nhưng không biết vì sao hôm nay lại cáo trạng, đoán chừng là bởi vì Huyện quân mới nhận chức.
Lý Diên Khánh gật đầu, hắn nhận chức ngày đầu tiên đã có người cáo trạng, hắn cũng có vài phần hứng thú. Lý Diên Khánh lập tức ngồi lên công đường, lại sai người đi tìm Mạc Tuấn. Mạc Tuấn là phụ tá kinh nghiệm phong phú, có thể đưa ra một vài chủ ý cho mình.
Hắn lập tức ngồi dưới tấm bảo ‘Gương sáng treo cao’, vỗ kinh đường mộc:
- Khai đường!
Mấy tên bộ khoái hét to một tiếng:
- Khai đường —
…
Bách tính triều Tống rất thích thưa kiện, động một chút lại đánh trống cáo trạng, tranh chấp nhỏ lông gà vỏ tỏi cũng muốn lên công đường làm rõ. Vì vậy xuất hiện rất nhiều người làm việc thưa kiện, gọi là tụng sư, cũng chính là luật sư hiện giờ. Đại Tống còn có trường học tụng sư riêng, chuyên bồi dưỡng tụng sư chuyên nghiệp tinh thông pháp luật.
Cũng chính vì người Tống thích thưa kiện, cho nên phần lớn tinh lực làm Huyện Lệnh đều ứng đối trong kiện cáo dân gian. Loại tình huống này, phần lớn vụ án nhỏ lông gà vỏ tỏi đều do Pháp Tào phụ trách điều giải, điều giải thất bại, nhất định muốn thẩm vấn ở công đường, mới do Huyện Lệnh thẩm án, trong lúc vô hình điều này giảm bớt rất nhiều gánh nặng cho Huyện Lệnh.
Một số vụ án lớn còn có thể chống án đến Đề Hình Ti cấp một, Đề Hình Ti tương đương với Viện Kiểm Sát, chuyên duyệt lại các vụ án lớn quan trọng của các Châu Phủ, phòng ngừa xuất hiện hình huống tù oan.
Đương nhiên, vụ án tranh chấp lông gà vỏ tỏi dân sự thì Đề Hình Ti không quan tâm, họ chỉ giám sát vụ án hình sự quan trọng.
Khác với hai đời Minh Thanh, quan huyện triều Tống thẩm án cực kỳ thân dân, bình thường không cần quỳ xuống, hai bên cũng không có nha dịch nhìn chằm chằm tay cầm côn thủy hỏa hô hào uy vũ.
Vả lại không phải lập cáo trạng sẽ lập thẩm án, hai tấm bảng hiệu dựng thẳng ở cổng Huyện nha, một tấm là ‘Từ Tụng Bài’, một tấm khác gọi ‘Khuất Bài’, phía dưới đều có một cái rương. Nếu không phải tố tụng dân sự khẩn cấp, nguyên cáo sẽ bỏ cáo trạng dưới Từ Tụng Bài, sau khi điều giải thất bại sẽ do Huyện nha tùy tiện mở phiên tòa; nếu như là cáo trạng khẩn cấp, thì tới Khuất Bài bỏ cáo trạng.
Về phần đánh trống chỉ có lúc khẩn cấp lại không phải thời gian làm việc mới cho phép gõ trống, Huyện ở hậu trạch nghe được tiếng trống sẽ tới khai đường thẩm án. Hôm nay bởi vì thời gian còn sớm, hai tấm bảng hiệu còn chưa kịp đưa ra, cho nên nguyên cáo liền gõ trống cáo trạng.
Lý Diên Khánh ngồi trong công đường, có bộ khoái dẫn nguyên cáo đứng chờ dưới hiên phía tây, đi lên là tụng sư, gã phụ trách đưa đơn kiện, trình bày tình tiết vụ án, lúc cần mới có thể gọi nguyên cáo thăng đường hỏi thăm. Trên đường tới nhận chức, Mạc Tuấn đã nói cho Lý Diên Khánh những quy tắc thẩm án cơ bản này, đương nhiên các loại điều khoản luật pháp lúc trước thi giải cũng đã học qua, dù cho quên mất, bên cạnh cũng sẽ có Pháp Tào nhắc nhở.
Lúc này Mạc Tuấn vội vàng chạy đến, đứng bên cạnh Lý Diên Khánh. Tụng sư bước nhanh tới trước, khom người thi lễ:
- Học sinh Trương Minh tham kiến Huyện quân!
- Có vụ án gì cần xử lý ngay, nhất định muốn đánh trống?
Trong giọng nói của Lý Diên Khánh có vài phần bất mãn, rõ ràng không có bản án gấp gáp gì, lại muốn gõ trống thúc giục.
Trương Minh vội vàng giải thích:
- Học sinh không dám trêu chọc Huyện quân, chỉ là Huyện quân có chỗ không biết, hương dân thích làm lợi sớm, để ý mở cửa gặp tiền lãi, hôm nay là lần đầu Huyện quân thẩm án, tất cả mọi người nóng lòng chiêm ngưỡng phong thái của Huyện quân.
Lý Diên Khánh nhìn phía dưới một chút, hành lang bên ngoài đã có mười mấy người rảnh rỗi chạy đến chờ phán xét. Thực ra cũng không phải người rảnh rỗi, gần như đều là tụng sư, đều muốn thông qua vụ án này hiểu rõ phong cách thẩm án của Huyện quân mới nhận chức.
Lý Diên Khánh lại không để ý tới lời gã nói, lạnh lùng nói:
- Việc nhỏ làm lớn chuyện, chuyện bình thường làm gấp gáp, không phân nặng nhẹ, lấy ‘làm việc bất kính’ ghi nhớ ngươi một cái, phạt nguyên cáo năm trăm văn tiền.
Tụng sư cũng có ước thúc, một năm chỉ có cơ hội ghi tội ba lần, ghi liên tục ba lần thì năm đó không thể nhận vụ án. Vụ án này rõ ràng không vội, hẳn là đặt dưới Từ Tụng Bài, chờ đợi khai đường thẩm tra xử lý, họ lại muốn đánh trống cáo trạng, đây chính là tụng sư không chuyên nghiệp, cho nên phải chịu phạt. Không chỉ tụng sư bị phát, nguyên cáo cũng bị phạt năm trăm văn tiền để cảnh cáo.
Tụng sư Trương Minh không nghĩ tới Huyện Lệnh mới lại nghiêm túc như vậy, không dễ lừa gạt, gã sợ hãi cúi đầu không dám lên tiếng.
Lúc này Lý Diên Khánh mới nói:
- Đưa tụng trạng tới!
Trương Minh khom người dâng tụng trạng lên, một tên bộ khoái chuyển tụng trạng cho Lý Diên Khánh. Lý Diên Khánh mở ra nói:
- Ta đã hiểu rõ đại khái tình hình của vụ án này, nhưng ta nghe nói các ngươi đã đồng ý giải quyết với bị cáo, vì sao lại muốn tới cáo trạng?
- Khởi bẩm Huyện quân, có hai duyên có, một là hai bên bàn bạc thất bại, đều không chịu nhượng bộ. Một là chúng ta vừa tìm được chứng cớ mới, có thể chứng minh đối phương dùng tiền vay mượn mua đất, cho nên chúng ta quyết định thăng đường khiếu nại.
Lý Diên Khánh gật đầu:
- Ngươi đi xuống trước chờ đi! Chờ ta tìm bị cáo tới, sau đó tiếp tục thẩm tra vụ án này.
Tụng sư cũng đến hành lang phía tây chờ. Lý Diên Khánh lập tức nói với hai tên bộ khoái:
- Các ngươi tìm bị cáo tới, lại nói cho nàng, nếu như nàng không chịu đến, chỉ sợ phán quyết gây bất lợi cho nàng.
