CON ĐƯỜNG TỬ THẦN TRÊN ĐẤT THÁI LAN
Cuối
tháng 2/ 1979, từ vị trí đài quan sát phía tây chùa Preah Vihear, chúng tôi
phát hiện trong nhiều ngày liền, dân chúng tập trung sát biên giới rất đông, bộ
phận trinh sát báo cáo tình hình cho SCH e95 và BTM Sư đoàn, trực tiếp trưởng
ban tác chiến f đến nơi quan sát và đưa ra nhận định: Có thể Thái Lan lùa dân
qua biên giới để hồi hương, cũng như khả năng Pốt lùa dân làm bia đỡ đạn để tấn
công ta. Tư lệnh Phạm Bân chỉ thị bộ phận trinh sát phối thuộc cùng e95, bám
sát mục tiêu cùng với các đơn vị bộ binh của d1 e95, khóa cửa biên giới khu vực
phía đông chùa. Cùng với mười lăm anh em trinh sát e95, chúng tôi vượt qua biên
giới để quan sát tình hình. Khu vực chúng lùa dân là khu vực thoải nhất của các
bình độ quanh khu vực chùa, bám theo các khe suối và tảng đá trên bình độ,
chúng tôi phát hiện những xác chết đã thối rửa còn trơ bộ xương nằm rải rác
trên dọc đường mòn qua biên giới. Quan sát kĩ hơn để có nhận định chính xác là
quanh khu vực này có dấu vết của các loại mảnh mìn, và chúng tôi kết luận là
trước đây trên đường qua đất Thái, dân đã bị vướng mìn (vị trí này sau tháng 4/
1979 là bãi mìn số một của anh em trung đoàn 20 CANDVT, khi e95 bàn giao cho
e20 để đi truy quét khu vực Anlongveng mùa mưa 1979). Lợi dụng ánh sáng của đèn
hỏa châu máy bay Thái thả vào ban đêm, chúng tôi vượt qua biên giới với giới hạn
tối đa khoảng 2 km, phát hiện dân tập trung dọc theo con đường lộ chạy lên cổng
chùa Preah Vihear, với chiều dài gần 1 km, ước tính cả nghìn người. Tảng sáng
chúng tôi rút về bên này biên giới và phục kích các vị trí then chốt, từ vị trí
này chúng tôi nghe toàn bộ các động tĩnh. Khoảng trưa thì nghe tiếng súng nổ và
khu vực này hỗn náo lên, có cả tiếng khóc la của dân… súng nổ càng lúc càng gần
và chúng tôi báo về BTM f. Chúng tôi vẫn được lệnh quan sát và nắm tình hình
khu vực, báo cáo cho f tọa độ, vì có khả năng f sẽ dùng tới pháo binh nếu cần
thiết, cùng với các loại hỏa lực khác. Dưới chân núi hỏa lực của d1 như cối 82,
120 đã chuẩn bị. Một đoàn người đông đúc bắt đầu đến đường biên, chúng tôi chia
làm hai nhóm, một nhóm bám phía sau đội hình dân và nhóm khác chận đầu để quan
sát.
Từ
vị trí phía sau, chúng tôi phát hiện khoảng một trăm tên lính Thái, đang dùng
súng tiểu liên AR15 bắn chỉ thiên để lùa dân vượt qua biên giới, như vậy ý định
của địch đã rõ. Chúng tôi báo về e95… một cảnh hết sức tàn nhẫn là khi đoàn người
đến đường biên giới, lính Thái Lan xả súng bắn vào dân với mục đích đốc thúc
dân đi nhanh hơn để tránh đạn của chúng. Những thân người ngã xuống, những tiếng
khóc kêu la, trước mắt chúng tôi là cảnh tượng hãi hùng… và càng hãi hùng kinh
khủng hơn là khi chạy tránh đạn của lính Thái, đoàn người đã lọt vào bãi mìn (không
hiểu bãi mìn này do lính Thái hay Pốt gài) những tiếng nổ liên tục, những thân
người bay lên cùng bụi mù đất cát, tiếng kêu khóc thét gào cùng những tiếng kêu
rên rỉ giữa bãi mìn, cảnh hoảng loạn như trong phim chứ không tin là thật. Nghe
súng nổ SCH e95 điện hỏi chúng tôi liên tục, khi nắm tình hình chắc chắn, chúng
tôi được lệnh không được nổ súng vì lực lượng ta ít hơn địch, và khi biết là địch
chỉ lùa dân chứ không có ý định tấn công ta, chúng tôi mới được rút về bên đất
Campuchia. Bộ phận trinh sát vẫn bám theo dân ở cự li thích hợp, toàn bộ anh em
phải di chuyển trên đá, vì nằm trong bãi mìn của địch, những tiếng mìn nổ vẫn
không ngớt vang lên và đoàn người vơi dần vơi dần… Khi đoàn người vượt qua bãi
mìn, xuống đến chân núi, họ dừng lại nghỉ ngơi bên dòng suối nhỏ, chúng tôi
quan sát kĩ và không thấy hiện tượng khả nghi có Pốt trong đội hình, chúng tôi
xuất hiện cùng anh em Bb d1… những gương mặt dính đầy máu mang vẻ kinh hoàng,
những ánh mắt đầy sợ hãi, những tấm thân run rẩy (khi thấy anh em ta nhiều người
hoảng quá khuỵu xuống không đi nổi nữa) bộ đội ta băng bó vết thương những người
bị thương (dĩ nhiên là còn đi được, còn nặng thì đã nằm lại trong bãi mìn).
Chính trị viên d1 Nguyễn Năng điện cho e95 chi viện thêm quân để đưa dân về khu
vực an toàn. Thủ trưởng Năng hỏi anh em ta có người nào nói được tiếng Anh,
Pháp để nói chuyện với họ, tôi và anh Vinh (trinh sát e95 học sau tôi một lớp tại
trường Cường Để Quy Nhơn, đã hi sinh trong trận đánh căn cứ 547 mùa khô năm
1981) cũng tìm được gần mười người biết tiếng Anh để trấn an họ, trong đó có một
phụ nữ gần ba mươi tuổi nói được cả tiếng Anh lẫn tiếng Pháp (đa số người
Campuchia biết nói tiếng Pháp).
Được
tăng cường c11d3, ta đưa dân về tập trung cách chân chùa 2 km, bên cạnh một hồ
nước (sau này là vị trí của d210 e20 CANDVT). Qua tiếp xúc tôi được biết đa số
họ là người dân miền Nam Campuchia quanh khu vực Phnôm Pênh, bị Pốt đưa đi lưu
đày lên vùng Preah Vihear, do bị Pốt tuyên truyền, họ sợ ta nên phải chạy qua đất
Thái Lan.
Họ
ở đây hơn một tháng, ta chi cho họ cả 10 tấn lương thực, và nhờ họ mà anh em
d1, d3 e95 đã giảm mức độ ăn cơm độn bắp
