Elizabeth qua đêm cùng phòng với chị mình. Đến sáng, gia nhân chuyển lời thăm hỏi của Mr Bingley và hai chị em anh đến cho họ. Và Eliza có thể vui mừng vì câu trả lời của bác sĩ là không bi quan lắm. Tuy bệnh tình của Jane đã cải thiện, cô vẫn yêu cầu cho gửi tin về Longbourn cho biết tình hình và tỏ ý muốn mẹ cô đến thăm Jane. Thư được mang đi ngay và mẹ cô đáp ứng ngay lập tức. Bà Bennet và hai cô con gái út đến Netherfield vừa sau bữa ăn sáng.
Nếu bà Bennet thấy Jane gặp nguy hiểm gì hiển nhiên bà sẽ cảm thấy vô cùng khổ sở. Nhưng khi đến nơi, an tâm rằng bệnh tình cô không lấy gì làm nguy hiểm, bà không mong cô khỏi bệnh ngay lập tức, kẻo phải rời Netherfield. Vì thế bà không nghe theo lời yêu cầu của cô gái muốn về nhà. Vị bác sĩ cũng thế. Sau khi ngồi với Jane, cả bốn mẹ con được cô Bingley mời vào phòng ăn sáng. Bingley gặp họ với hy vọng rằng bà Bennet không nghĩ bệnh tình của Jane tệ hơn là bà e sợ lúc đầu.
Bà Bennet nói:
- Thật ra, tôi e bệnh của Jane khá nặng, nên không thể đi đứng được. Ông Jones nói là ta không nên để con bé di chuyển. Chúng tôi buộc phải làm phiền gia đình anh ít lâu nữa.
Bingley thốt lên:
- Di chuyển! Không nên nghĩ đến việc này. Tôi tin chắc rằng cô em tôi không muốn cô ấy phải di chuyển.
- Thưa bà, bà có thể trông cậy nơi chúng tôi. Cô Bennet sẽ được chăm sóc chu đáo trong thời gian cô ấy lưu lại đây. – Cô Bingley nói.
Bà Bennet cảm ơn họ nồng nhiệt. Bà thêm vào:
- Tôi chắc rằng, nếu không có những người bạn tốt như thế này, tôi không biết Jane sẽ ra sao. Vì Jane thật sự đã yếu nhiều và chịu khổ sở nhiều. Mặc dù Jane có đủ kiên trì chịu đựng. Nó là cô gái có tính khí hiền dịu nhất mà tôi từng thấy. Tôi vẫn thường nói với những cô bé khác của tôi rằng chúng không thể so sánh cùng chị của chúng. Ngài Bingley, anh có một căn phòng thật trang nhã, thêm ngoại cảnh thật quyến rũ qua con dường dạo lót sỏi ngoài kia. Tôi chưa từng thấy nơi nào đẹp như Netherfield. Tôi mong anh không có ý định sẽ vội vã rời khỏi nơi này, dù tôi biết rằng anh chỉ thuê ngắn hạn.
- Tôi quyết định mọi việc đều chóng vánh, vì thế nếu tôi nhất quyết rời khỏi Netherfield, cò thể tôi sẽ lên đường trong vòng năm phút. Tuy nhiên vào lúc này tôi muốn ổn định ở đây. – Bingley trả lời.
Elizabeth thốt lên:
- Chính đấy là điều tôi đoán về anh.
- Cô bắt đầu hiểu tôi rồi phải không? – Anh quay về phía cô thốt lên.
- À vâng tôi nghĩ rằng mình hiểu anh khá rõ.
- Tôi mong rằng đây là lời khen. Nhưng bị nhìn thấu suốt về mình thì thật là tội nghiệp cho tôi.
- Nhưng điều này không nhất thiết là một người với cá tính sâu sắc và tinh tế như anh phải làm ra vẻ khó hiểu hơn.
Bà mẹ thốt lên:
- Lizzy, hãy nhớ con đang ở đâu, đừng phóng túng như ở nhà.
Bingley tiếp lời ngay:
- Trước đây tôi không biết rằng cô hay tìm hiểu về cá tính. Hẳn đây là một ngành nghiên cứu thích thú.
- Vâng thích nhất là những cá tính phức tạp, ít ra cũng có lợi điểm ở đấy.
- Cả nước mới có thể cung ứng vài đối tượng như thế. Nơi miền quê, ta di chuyển trong một xã hội rất hạn hẹp và ít thay đổi.
- Nhưng chính con người thì lại thay đổi nhiều đến nỗi bao giờ chúng ta cũng có thể quan sát cái gì đấy mới nơi họ.
Bà Bennet nói, với vẻ phật ý vì anh đã đề cập đến miền quê:
- Vâng đúng như thế. Tôi đảm bảo với anh rằng có nhiều việc như thế xảy ra nơi miền quê cũng như trong thành thị.
Mọi người đều ngạc nhiên. Darcy sau khi nhìn bà một khoảnh khắc, im lặng quay đi hướng khác. Nghĩ rằng mình đã thắng áp đảo anh ta, bà Bennet tiếp tục đà thắng lợi:
- Riêng phần tôi, tôi không thấy London có lợi điểm nào to tát so với miền dân dã, ngoại trừ những cửa hàng và cơ sở công cộng. Miền quê thì dễ chịu hơn nhiều, có phải thế không hở anh Bingley?
- Khi tôi sống nơi miền quê tôi không bao giờ muốn rời xa, còn khi tôi lên thành thị thì cũng thế. Mỗi miền đều có lợi điểm riêng của nó, nên tôi thấy nơi nào cũng hạnh phúc thôi.
- Đúng đấy, vì anh có tính khí chừng mực. Nhưng anh bạn đây – bà nhìn qua anh Darcy – dường như nghĩ rằng miền quê không là gì cả.
Elizabeth đỏ mặt vì bà mẹ:
- Mẹ à! Thật ra mẹ đã hiểu nhầm ý anh Darcy. Anh ấy chỉ muốn nói rằng những người sống ở miền quê không được đa dạng như ở thành thị, mẹ hẳn phải công nhận điêu này.
- Đúng vậy con ạ, nhưng về việc không gặp được những người trong cộng đồng này, mẹ nghĩ rằng không có mấy cộng đồng lớn hơn nơi đây. Chúng ta đã ăn tối với hơn bốn mươi gia đình.
Chỉ có lòng quan ngại cho Elizabeth mới khiến Bingley giữ được nét mặt điềm tĩnh. Em gái anh không tế nhị bằng, hướng tia mắt đến chỗ Darcy với cái nhìn đầy ý nghĩa. Để nói việc gì đấy nhằm chuyển hướng bà mẹ, Elizabeth hỏi bà xem Charlotte Lucas có đến Longbourn từ khi cô đi khỏi hay không?
- Có cô ấy đi với ông bố. Ngài William thật là người dễ chịu có phải vậy không, ngài Bingley? Ông là người của thời trang, thật dịu dàng, thật sâu sắc. Ông ấy luôn có chuyện gì để nói với mọi người. Đấy là ý tưởng của tôi về mẫu người gia giáo, những người tự cho mình là quan trọng và không hề mở miệng thì nhầm to.
- Charlotte có dùng bữa với mẹ không?
- Không, cô ấy muốn về nhà. Mẹ đoán cái người mà cô ấy cần đến chính là bánh nhân thịt băm. Về phần tôi, ngài Bingley à, tôi luôn giữ những người hầu có thể làm được việc. Các con gái tôi được giáo dục theo cách khác. Nhưng hãy để mọi người tự phán xét. Mặc dù các cô nhà Lucas thì rất tốt, anh hãy tin tôi. Nhưng các cô ấy thì không được đẹp, thật đáng tiếc. Không phải tôi cho Charlotte không ưa nhìn – nhưng mà cô ấy vẫn là người bạn đặc biệt của gia đình tôi.
Bingley nói:
- Xem chừng cô ấy rất dễ mến.
- À đúng thế, nhưng anh phải công nhận là cô ấy không được đẹp. Chính phu nhân Lucas cũng thường nói như vậy, và cảm thấy ganh tỵ với Jane của nhà chúng tôi. Tôi không muốn khoe khoang về các con mình, nhưng chắc chắn rằng Jane là cô gái đẹp nhất trong vùng. Đấy là điều mà ai cũng nói. Khi con bé lên mười lăm, có một anh chàng sống với ông Gardiner, em trai tôi, trong thành phố, yêu con bé đến nỗi em dâu tôi nghĩ rằng anh ta sẽ cầu hôn với nó. Nhưng cuối cùng anh ta không làm thế, có lẽ vì nghĩ rằng con bé còn quá trẻ. Tuy nhiên anh ta đã viết tặng nó những bài thơ thật tuyệt.
Elizabeth sốt ruột nói:
- Thế là chấm dứt niềm yêu thương của anh ấy. Con đoán là có nhiều người cũng vượt qua nỗi buồn theo cùng một cách. Con đã tự hỏi ai đã khám phá ra hiệu lực của thi ca trong việc xua đuổi tình yêu.
- Thế mà tôi vẫn nghĩ thi ca là thực phẩm của tình yêu. – Darcy nói.
- Có thể như thế đối với tình yêu tinh tế, bền vững lành mạnh. Mọi thứ đều có thể nuôi dưỡng cái gì mạnh sẵn. Nhưng tôi tin rằng với chút tình yêu mong manh, một bài thơ ngắn có thể làm tình yêu đói kém hẳn.
Darcy chỉ mỉn cười và khoảnh khắc ngưng đọng tiếp theo ấy làm Elizabeth sợ rằng bà mẹ cô có thể lại tự phơi bày sự thiển cận ra lần nữa. Cô muốn nói điều gì đấy nhưng không biết phải ngỏ lời làm sao. Rồi bà Bennet lại bắt đầu những lời cảm ơn Bingley vì đã quan tâm chăm sóc Jane, thêm câu xin lỗi vì bị Lizzy quấy rầy. Bingley trả lời một cách lịch sự, và em gái anh bắt buộc phải nói vài lời lịch sự theo. Cô Bingley cố gắng làm tròn vai trò của mình mà không có mấy vẻ thanh nhã, đủ để làm bà Bennet hài lòng. Sau đấy bà yêu cầu chuẩn bị cỗ xe. Với dấu hiệu này, cô gái út đưa bà ra ngoài. Hai cô đã thì thầm chuyện trò với nhau trong suốt cuộc thăm viếng, kết quả là cô út đòi hỏi Bingley tổ chức một buổi dạ vũ khi anh đến đấy.
Lydia là một cô gái mười lăm, rắn chắc, với nước da sáng, gương mặt tươi vui. Cô là đứa con cưng của bà mẹ, nên bà đã đưa cô vào quan hệ giao tiếp trong xã hội khi cô còn rất trẻ. Cô có tính khí sôi nổi và cung cách tự cho mình là quan trọng, qua đấy tạo sự chú ý của các sĩ quan hay qua nhà ông chú. Cộng thêm với tư cách dung dị, những giao tiếp đã làm cô thêm phần tự tin. Vì thế cô tự cho mình có vị thế ngang bằng để đề cập với Bingley về việc tổ chức buổi dạ vũ và thình lình nhắc anh giữ lời hứa. Cô lại nhắc thêm rằng nếu anh không giữ chữ tín thì đấy là điều đáng hổ thẹn nhất trên đời. Câu trả lời của anh đã khiến cho mẹ rất vui mừng.
- Xin cô tin rằng tôi rất sẵn lòng giữ lời hứa, và khi chị cô khỏi bệnh, nếu cô muốn cô có thể định ngày giờ. Nhưng tôi tin cô hẳn không thích khiêu vũ khi chị cô còn yếu.
- À vâng. Tốt hơn ta nên đợi đến khi chị Jane được khoẻ mạnh, và khi ấy rất có thể đại úy Carter sẽ trở lại Meryton. Và khi anh tổ chức dạ vũ, tôi sẽ đòi họ cùng tổ chức dạ vũ. Tôi sẽ bảo đại tá Foster rằng thật xấu hổ nếu ông ấy từ chối.
Bà Bennet cùng hai cô con gái ra về, Elizabeth quay lại với Jane, để lại cách ứng xử của bà cùng hai cô em gái cho sự bình phẩm của hai người phụ nữ và Darcy. Tuy nhiên Darcy không hề muốn hùa với hai người về những lời phê bình dành cho bà Bennet, mặc dù cô Bingley đã có những ám chỉ về đôi mắt huyền.
Jane Austen
Kiêu hãnh và định kiến
Diệp Minh Tâm dịch
