Trương Ngạc rất trượng nghĩa, chỉ là thể hiện quá lộ liệu, không đủ mưu đại sự, nhưng có một số việc có Trương Ngạc tham gia, sẽ phấn khích sảng khoái vô cùng, Trương Ngạc nói:
- Đệ đang bận thi đạo, bây giờ đệ chỉ chuyên tâm chuẩn bị thi, nhưng cho dù sau này đệ phải đối kháng với Tùng Giang Đổng thị, thì tam huynh cũng không nên tham dự, huynh xa nhà còn phải có người dẫn đường đấy.
Trương Ngạc trợn mắt nói:
- Tú tài rồi thì ghê ghớm thế sao, thế thì ta nạp giam, năm nay ta đã mười tám tuổi, có thể nạp giam rồi, một nghìn hai trăm lượng bạc mà thôi, đợi ta đi xin tổ phụ viết thư cho Nam Kinh Quốc Tử Giám Tế Tửu.
Giam mà Trương Ngạc nạp gọi là lệ giam, con cháu gia đình tử tế chưa nhập học có thể thông qua nạp kê, mã hoặc tiền bạc để được vào học ở Quốc Tử Giám , giống như nộp tiền học tự túc ở bậc đại học thời sau này. Lệ giam kém một bậc so với tiến cống, tiến cống là chỉ các sinh đồ có công danh thông qua việc nạp kê để vào Quốc Tử Giám học, sau khi tốt nghiệp có thể làm một vài chức quan nhỏ. Lệ giam chỉ được đặc quyền không bị cấm đi lại, gặp bổn quan huyện không cần đa lễ, hơn nữa, lệ giam sinh có thể tham gia kỳ thi hương, nhưng chỉ có thể thi một lần. Kỳ thi này thì ngay cả học trò cũng không thi được, lệ giam sinh muốn đỗ kỳ thi hươngthì chẳng khác gì nằm mơ giữa ban ngày. Tiến cống chỉ cần hai trăm lượng bạc, nhưng lệ giam thì phải cần trên ngàn lượng, (tương đương với hàng trăm ngàn nhân dân tệ bây giờ) không phải người bình thường nào cũng đóng được. Sau Vạn lịch, lệ giam, tiến cống trở thành lệ thường, hơn nữa mỗi khi gặp thiên tai hay triều đình cần dùng đến tiền thì sẽ được giảm giá.
Trương Đại cười nói:
- Đệ lại đang tiêu xài phung phí đấy, nhưng đây là việc chính đáng, chút nữa ta cũng giúp đệ nói vài lời tốt đẹp trước mặt tổ phụ.
Ngồi trong quán trà uống rượu nói chuyện phiếm hồi lâu, Trương Nguyên trở lại Đông Trương dinh thự, một nô bộc của Vương chủ nhiệm đang đợi, nói Vương lão gia mời Trương công tử tới gặp mặt, Trương Nguyên không biết là việc gì, vội vàng cùng nô bộc tới phủ Vương Tư Nhâm, hóa ra là lão muốn vào kinh nhận việc , năm nay là năm khảo sát các quan địa phương, hai năm trước Vương Tư Nhâm bị buộc bãi quan, bây giờ bộ Lễ phục lại chức vị cho lão, sau ba ngày phải khởi hành.
Ngày mồng 1 tháng 4, Trương Nguyên cùng với con cả của Vương Tư Nhâm là Vương Bính Lân, và hai chị em Vương Tĩnh Thục, Vương Tư Anh cùng tới tiễn Vương Tư Nhâm lên thuyền, , một con thuyền lớn mui trắng, đậu sát mép bến tàu Đông Đại Trì, nước sông khẽ gợn sóng, liễu rủ xuống mặt sông, Vương Tư Nhâm nói với Trương Nguyên:
- Trương Nguyên, sư phụ chúc con sang năm sẽ thi đỗ cao, làm người biết cách cư xử vừa phải có nhuệ khí vừa phải vững vàng, chớ có gây thù chuốc oán quá nhiều.
Trương Nguyên khom người thụ giáo, lưu luyến không rời nói:
- Thầy tới kinh thành, học trò viết văn không có ai sửa cho nữa rồi.
Vương Tư Nhâm cười nói:
- Con chớ có nói vậy, con còn nhiều thầy khác, Hàng Châu có Hoàng Trinh Phụ, Nam Kinh cũng có Tiêu thái sử, học vấn đều trên ta.
Trương Nguyên nói:
- Nhưng thầy Vương vẫn là đáng kính và ân cần nhất, học trò ở chỗ thầy Vương có thể học được rất nhiều kiến thức không có trong sách vở./
Vương Tư Nhâm gật đầu, đây là câu nói thật lòng của Trương Nguyên . Hai thầy trò tương đắc, tình thâm nghĩa nặng, nói là tình cha con cũng không quá, nếu nói là tình cha vợ con rể thì thỏa đáng nhất, lão nói:
- Những cuốn sách mà ta cất giữ, nếu con muốn xem thì cứ tới mượn, Bỉnh Lân năm nay không ra ngoài.
Vương Bính Lân nói:
- Đúng vậy, Trương hiền đệ cứ tới, đừng vì cha ta tới Kinh thành mà không chịu lui tới nữa, ta cũng muốn thỉnh giáo Giới tử đệ nhiều.
Trương Nguyên nói:
- Được, nếu rảnh đệ sẽ tới luận bàn với Vương sư huynh.
Khi nói lời này thấy Vương Anh Tư bên cạnh liếc nhìn, thầm nghĩ:
- Ta và Vương sư huynh đã vài lần gặp mặt, sự lĩnh ngộ của Vương sư huynh không bằng sư muội Anh Tư rồi.
Vương Anh Tư cũng nhìn về phía Trương Nguyên, nhướn hai hàng lông mày mỉm cười.
Vương Đề Học ở Chiết Giang ngày mùng 6 tháng tư tới Thiệu Hưng phủ, trực tiếp vào ở trong lều thi nha môn, thư lại, nô bộc đi theo cũng phải ở trong lều thi, không được ra ngoài, đây cũng là để ngăn cản họ mượn danh học đạo đi lừa gạt, đòi nhận hối lộ, cho dù là bản thân Vương Đề Học, cũng không thể tùy ý rời khỏi lều thi, càng không thể đi thăm hỏi người thân ở bản địa, đây cũng là để phòng trừ làm rối kỷ cương.
Giáo thụ học tôn và thư sử phòng lễ của Sơn Âm huyện đưa tới lều thi ở nha môn hơn hai ngàn sáu trăm quyển thi đã điền xong tiêu đề, đợi đến mùng 8 tháng 4 là bắt đầu thi.
Thi đạo không giống như thi phủ phải nửa đêm canh 3 vào trường thi, nhưng so với thi huyện thì lại sớm hơn một chút, canh năm nhất định phải tớibên ngoài Long môn ở chính bắc của lều thi để đợi điểm danh, Trương Nguyên đã có địa lợi, nghe thấy tiếng người ồn ào bên phủ học cung mới ra ngoài. Vũ Lăng xách tai giỏ thi, cha con Mục Kính Nham và Mục Chân Chân mỗi người một bên soi đèn lồng.
Ban đêm trời mưa nhỏ, lúc này mưa đã tạnh, nước đọng trên con đường lát đá xanh phản chiếu ánh đèn lồng trở nên sáng long lanh như thủy tinh, những bước chân dẫm qua làm bụi không bay lên được. Đây là lần thứ ba Trương Nguyên đi thi và cũng là cuộc thi lớn cuối cùng của hắn ở phủ Thiệu Hưng. sau này hắn sẽ tới Hàng Châu, tới Kinh thành. Trương Nguyên tới Trạng Nguyên đệ gặp đại huynh Trương Đại, Chu Mực Nông và Kỳ Bưu Giai rồi mớicùng nhau tới lều thi ở phía bắc Phủ học cung,nhưng thấy ở quảng trường bên ngoài Long Môn có vô số đèn chân cao dày đặc như sao, tiết trời canh năm của ngày đầu tháng tư, đã có chút lờ mờ sáng, nhưng bị ánh đèn chiếu rọi, trời lại trở nên tối hơn. Dưới những cây đèn chân cao là những cái đầu chen chúc, , có người tới để thi, có người tới đưa người đi thi, còn có rất nhiều kẻ tới để bán đồ ăn, có cả những thí sinh từ ngoài ngoại ô vào đang ăn sángở những sạp bán đồ ăn., nếu ăn phải đồ không sạch sẽ thì coi như xui xẻo rồi..
Ba tiếng pháo vang lên, long môn mở ra, từng tấm từng tấm thẻ giấy được giơ ra, loại thẻ giấy này thật ra là những lồng đèn có hình chữ nhật, rỗng giữa, bên trong có thắp nến, chiếu vào những dòng chữ màu đỏ rất bắt mắt, trên mỗi tấm bài đều viết tên của 28 thí sinh, gần trăm tấm thẻ giấy chói lọi được xếp hàng dài trước long môn, trong bóng đêm lờ mờ, hướng dẫn các thí sinh tìm đúng tấm thẻ giấy có viết tên mình, sau đó theo sau người giơ thẻ đi vào long môn. Tên của Trương Nguyên và Kỳ Bưu Giai đều trên cùng một tấm thẻ. Hai người xách giỏ thi đi theo sau người giơ thẻ đi qua lối đi có lan can làm bằng tre khúc khuỷu, tới ngoài đại sảnh ở phía bắc, Đề học quan Vương Biên đích thân điểm danh. Thiệu Hưng tri phủ Từ Thời Tiến là Đề điều quan (quan chỉ huy điều hành). Tri huyện Sơn Âm Hầu Chi Hàn, Tôn giáo dụ, Chu Huấn Đạo và 60 lẫm bảo đi vào trong tham kiến, người chủ trì gọi to:
- Đề điều quan tới!
Từ tri phủ bước lên bục làm lễ chào, Vương đề học đứng dậy đáp lễ, độ nghiêm túc trang trọng thì thi huyện và thi phủ không sánh bằng được. Chỉ có thông qua được kỳ thi đạo này mới tính là một sinh đồ có công danh ở mức độ thấp nhất trong nghiệp khoa cử, mới có tư cách để tiếp tục tiến thân.
Vương Đề Học là một lão mọt sách, giơ tay cầm lấy danh sách điểm danh, thứ tự điểm danh là theo thứ tự đỗ cao trong kỳ thi phủ vừa rồi, sau đó mới điểm danh tới đồng sinh của khóa trước, Vương Đề Học gọi to:
- Trương Nguyên.
Trương Nguyên ở bên dưới đáp một tiếngrồi bước lên, thi lễ với Đại tông sư.
Vương Đề Học nhìn Trương Nguyên, nửa năm không gặp, Trương Nguyên cao lên không ít, đã không còn là thiếu niên dung mạo có vẻ ngây ngô mà lão gặp lần đầu ở lớp Minh Luân nho học ở Sơn Âm năm kia hôm nào nữa rồi, mà đã trở thành một nam tử trưởng thành rắn rỏi, thần khí rạng ngời.
Vương Đề Học gật đầu, hòa nhã nói:
- Làm tốt lắm.
Gọi hai lẫm bảo tiến lên lấy dấu vân tay, đóng dấu bảo đảm. Trương Ngạc trình lên tấm kết phiếu bài thi đạo, để Tôn giáo thụ xác minh, sau đó Trương Nguyên đến chỗ phát quyển thi lĩnh giấy nháp và quyển thi mà lần trước hắn đã điền xong phần thông tin thí sinh, rồi tự xách giỏ thi đi về khu lục soát.
Thi đạo kiểm soát rất chặt chẽ, người phụ trách kiểm soát cũng không phải là sai dịch của huyện Sơn Âm và phủ Thiệu Hưng, là sai nhân mà Đề học quan đưa tới từ Hàng Châu, không chút dung tình, Trương Nguyên lại là người đầu tiên, bọn họ muốn lấy Trương Nguyên làm tấm gương cho những người phía sau, thật sự còn nghiêm hơn cả đề phòng trộm cướp, búi tóc dỡ tung, cởi giày, cởi tất, một sai nhân kiểm tra xem lỗ tai của Trương Nguyên có giấu tài liệu gì không. Trương Nguyên cởi hết đồ trên người chỉ còn sót lại một cái quần cộc để họ kiểm tra, nhảy lên vài lần còn chưa đủ, một sai nhân còn muốn tới sờ khám phần dưới của Trương Nguyên, Trương Nguyên không thể nhịn được nữa, kêu to lên:
- Dừng tay.
Thà cởi hết ra cho họ xem cho xong. Vài tên sai nhân sa sầm mặt lại, chuyển sang kiểm tra giỏ thi của Trương Nguyên, moi hết từng thứ ra để kiểm tra, 6 gói bánh sumi mà Mục Chân Chân bọc trong lá sen mà bị sai dịch xé ra, phải kiểm tra trong nhân bánh có chứa thứ gì không, Trương Nguyên tức giận đến mức đi vào long môn, hắn vứt luônsáu miếng bánh ra đường, Ăn sao được nữa?
