Tối hôm ấy khách khứa quen thuộc tụ hợp ở nhà Zasyekin. Trong đó có tôi.
Mọi người bàn luận về thi ca của Meidanov. Zinaida bày tỏ lòng ngưỡng mộ. "Nhưng ông biết không?" nàng nói với ông ta. "Nếu là thi sĩ, tôi sẽ chọn những đề tài khác hẳn. Có lẽ vô lý, nhưng thỉnh thoảng tôi có những ý nghĩ lạ lùng, nhất là khi thức giấc vào sáng sớm, khi da trời bắt đầu chuyển sang màu hồng pha xám. Tôi sẽ, thí dụ như...Các bạn không cười tôi chứ?"
"Không, không!" chúng tôi đồng loạt kêu lên.
"Tôi sẽ mô tả," nàng tiếp tục nói, vòng tay trước ngực, nhìn sang hướng khác, "ban đêm ở một dòng sông thanh vắng, trên một chiếc thuyền đẹp, có một đoàn thiếu nữ. Trăng soi vằng vặc, các thiếu nữ mặc toàn trắng, vòng hoa trắng trên đầu, và đồng ca, các bạn biết đấy, một bài gì đó như thánh ca."
"Tôi biết, tôi biết; cứ tiếp tục, "Meidanov mơ màng bình luận, ra vẽ quan trọng
"Thình lình, trên bờ có tiếng la ó, tiếng cười, tiếng trống và ánh đuốc... Đó là toán quân Bacchantes đang hò hét, nhảy múa theo điệu nhạc. Thi sĩ, ông có toàn quyền vẽ ra bức tranh ấy; tôi chỉ cần là, đuốc cháy đỏ, ngút khói, và dưới những vòng hoa sẩm màu, mắt những người Bacchantes sáng long lanh. Cũng đừng quên, áo vằn da hổ, ly rượu chân cao và vàng -- thật nhiều vàng...."
"Vàng ở chỗ nào?" Meidanov hỏi, vuốt mớ tóc đen bóng, cánh mũi nở rộng.
"Ở chỗ nào? trên bờ vai, trên tay, chân -- khắp nơi. Người ta nói, phụ nữ thời xưa mang vòng vàng ở cổ chân. Người Bacchantes gọi các thiếu nữ. Họ ngừng hát -- họ không thể tiếp tục, họ không cử động, dòng sông đưa thuyền vào bờ. Thình lình một cô gái chậm rãi đứng lên......Ông phải tả chỗ này cho khéo: cách nàng dần dà xuất hiện dưới ánh trăng, cách những cô gái kia hoảng sợ như thế nào... Nàng bước lên mạn thuyền, đám Bacchantes vây quanh, rồi bốc nàng đi mất hút trong bóng đen mịt mùng... Tới đây hãy thêm vào, khói như mây và tình hình rối loạn. Không còn gì cả, ngoại trừ tiếng hò hét lanh lãnh, và vòng hoa của nàng sót lại trên bờ."
Zinaida ngừng nói. (Ôi, nàng đang yêu! một lần nữa, tôi lại nghĩ thế.)
"Và thế là hết?" Meidanov hỏi.
"Vâng, thế là hết."
"Không đủ cho một bài thơ," ông trịnh trọng nói, "nhưng tôi sẽ dùng ý đó, viết một đoạn ngắn."
"Theo trường phái lãng mạn?" Malevsky hỏi dò.
"Dĩ nhiên, theo trường phài lãng mạn - Byron."
"Theo tôi, Hugo trội hơn Byron," chàng bá tước trẻ tuổi hững hờ nói; "thơ ông ấy hay hơn."
"Hugo là tác giả hàng đầu," Meidanov trả lời; "và như lời bạn tôi, Tonkosheev, trong quyển truyện Tây Ban Nha, El Trovador.."
"A! có phải đó là quyển sách các dấu hỏi đặt ngược đầu không?" Zinaida chen vào.
"Phải. Đó là thông lệ của tiếng Tây Ban Nha. Tôi định nói là Tonkosheev..."
"Nào nào! các bạn lại sắp sửa tranh cải về chủ nghĩa cổ điển và lãng mạn," Một lần nữa, Zinaida ngắt lời. "chúng ta chơi trò gì đi..."
"Trò Nộp phạt?" Lushin nói.
"Không, trò Nộp phạt chán phèo; hãy chơi trò So sánh." (Zinaida sáng chế trò này. Nêu tên một thứ gì đó, mọi người sẽ cố tìm cách so sánh, và ai có so sánh thích hợp nhất sẽ được thưởng.)
Nàng đến bên cửa sổ. Mặt trời vừa lặn; những đám mây đỏ ngự trên cao.
"Những đám mây đó giống như cái gì nhỉ?" Zinaida hỏi; và không chờ câu trả lời của chúng tôi, nàng nói ngay, "tôi nghĩ, giống như những cánh buồm tím thẩm của thuyền Cleopatra, khi nàng dong buồm tìm đến Antony. Ông nhớ không, Meidanov, ông đã kể cho tôi cách đây không lâu ?"
Tất cả chúng tôi, như Polonius trong Hamlet, đồng lòng cho là chúng không giống các cánh buồm chút nào, nhưng không ai có thể tìm được một so sánh nào khá hơn.
"Và lúc đó Antony bao nhiêu tuổi nhỉ?" Zinaida thắc mắc.
"Hẳn nhiên là còn trẻ," Malevsky nói.
"Vâng, là một thanh niên," Meidanov phụ họa.
"Xin lỗi, Lushin nói to, "ông ta đã ngoài tứ tuần."
"Hơn bốn mươi tuổi," Zinaida lập lại, liếc Lushin thật nhanh .....
Chẳng bao lâu tôi trở về nhà. "Nàng đang yêu," môi tôi nhắc lại trong vô thức..."Nhưng yêu ai?"
