Bốn giờ mười phút chiều, tàu hỏa vào ga.
Nhưng không phải chuyến họ chờ, mà là chuyến từ Nam Kinh tới.
Thật ra Phó Đồng Văn và Thẩm Hề đều đã chuẩn bị sẵn tâm lý, xưa nay tàu hỏa hay đến trễ, hôm nay nọ đã sẵn sàng chờ đến khi mặt trời lặn. Anh nhìn dòng người lên xuống trong sân ga, tàu hỏa dừng ở điểm cuối đường ray, chờ ngày mai trở về Nam Kinh.
"Khi vừa mới có tàu hỏa, không ai dám đi chuyến đêm." Anh cười, "Họ đều nghĩ rằng tàu đêm sẽ quấy nhiễu đến thần núi thần nước, tàu sẽ gặp tai nạn."
Phó Đồng Văn cứ nói, còn cô như đứa bé thờ ơ đưng nhìn.
Rất nhiều câu hỏi chồng trong lòng, cuối cùng lại thốt ra: "Khi đến Thượng Hải anh cũng ngồi tàu hỏa ư?"
Anh nghiêng người nở nụ cười, hạ thấp giọng: "Anh tự ý rời khỏi Bắc Kinh, không thể ngồi tàu hỏa, sợ bị người khác phát hiện áp giải về nhà."
Cô ngạc nhiên: "Vậu cậu tư..."
Không phải bác sĩ Đàm thường nói cậu tư và anh cùng ra nước ngoài hay sao? Hai cậu con trai Phó gia đều chạy trốn, có lẽ sẽ làm mọi thứ rối tung lên nhỉ? Sao hai người họ lại công lên được? Cô ôm một bụng câu hỏi.
Ngày thường Thẩm Hề không nhắc về Phó Đồng Quyến với anh, sợ sẽ gợi lại vết thương xưa trong lòng anh.
Ngoài ra còn có một tâm lý tế nhị nữa là: Cô đã bái trời đất với bài vị của Phó Đồng Quyến, mỗi lần nhắc đến, cô lại nhớ về ba chữ "Phó Đồng Quyến" trên bài vị ấy. Nghe nói, những chữ đó là do Phó Đồng Văn tự tay viết, tự tay khắc.
"Muốn hỏi chuyện gì liên quan đến Đồng Quyến sao?" Anh cười tủm tỉm hơi ngược lại.
"Em muốn hỏi, tại sao anh ấy lại trốn khỏi nhà cùng anh?"
"Chú ấy... sau khi anh đi..." Phó Đồng Văn nhớ lại chuyện xưa, khóe môi vương nụ cười, "Sau khi anh đi, cha trông coi chú ấy càng chặt hơn. Đúng lúc ấy ông cụ muốn cưới một cô gái chốn trăng gió về, để lấy lòng người ta, ông cụ còn đãi tiệc rượu ở Thiên Thụy Cư bên cạnh nhà hát Quảng Hòa. Đồng Quyến lấy cớ này đăng một quảng cáo Bát Đại bước chân vào nhà họ Phó, thậm chí còn mua hơn nghìn tờ báo rải khắp kinh thành, vì thế bị đuổi khỏi nhà. Ba ngày sau cha anh mới sực tỉnh, nhưng người đã không thấy đâu rồi."
Phó Đồng Quyến làm ầm ĩ, cũng chẳng kém anh ba mình là bao.
"Chú ấy không biết địa chỉ căn nhà của anh ở Thượng Hải, lại không dám đến biệt thự, bởi vậy đành phải thuê mấy người ngày đêm canh gác ở bến cảng." Anh kể tiếp, "Anh ở trong nhà chờ tàu chạy, chú ấy thì ở trong một nhà trọ nhỏ, cắm sào chờ nước. Chú ấy vốn là một cậu chủ, nhưng khi trốn nhà lại không mang theo bao nhiêu tiền nên chỉ ở trong nhà trọ nhỏ, không sung sướng gì."
Tuy địa vị mẹ đẻ của Phó Đồng Quyến không cao, nhưng trong nhà họ Phó anh chưa bao giờ chịu khổ cực, chưa hề sống ở một nơi như thế. Khi ấy nhà trọ là nơi vàng thau lẫn lộn, buổi tối hầu hết các phòng đều đánh bạc hút thuốc phiện, cô gái đi3m hạng xoàng cười nói bên ngoài cửa, mấy cô gái ôm cánh tay đi dạo vòng quanh dãy nhà, hát một làn điệu dân gian, chờ cánh tay tr4n trụi của ai đó kéo vào làm vợ chồng một đêm.
Ban đêm Phó Đồng Quyến khó ngủ ngon giấc, không biết bị con gì đốt mà cả người đỏ ửng, ngứa ngáy khó chịu, đi hỏi ông chủ nhà trọ tại sao trong phòng lại có côn trùng cắn, ông ta và gã làm thuê còn cười chế giễu anh thiếu hiểu biết, rồi thưa với cậu chủ nhỏ rằng côn trùng cắn người đấy là bọ chét, trong nhà trọ không bao giờ thiếu.
Anh bị người ta lấy ra làm trò cười bèn giở tính thiếu gia, mua nước nóng mà gã làm thuê đun để giặt khăn trải giường, còn định phơi chăn gối.
Kết quả cửa sổ nhà trọ gần con ngõ cũ nát, chân tường đã chuyển thành màu đen sì do mùi khai nước tiểu tích lũy hằng năm, đừng nói phơi chăn, chỉ cần đẩy cửa ra là nôn sạch sẽ bữa tối hôm qua...
Kể đến đây, Phó Đồng Văn bật cười thành tiếng: "Đến khi gặp lại, anh suýt nữa không nhận ra chú ấy, đầu bù tóc rối, sắc mặt xám ngoét, trên người còn có cả bọ chét. Phải mất kha khá tiền móc nối, người Tây mới chịu để chú ấy lên tàu. Ở riêng một phòng, hai mươi ngày sau mới tạm coi là sạch sẽ, nhưng tóc tai phải cắt trụi, cả ngày đội mũ không dám bỏ xuống, lúc ấy trở thành kẻ kỳ lạ trên tàu."
Thẩm Hề nhẹ nhàng phe phẩy chiếc quạt quạt cho anh.
"Ở Anh Đồng Quyến có quan hệ khá tốt với một cô gái Hoa kiều." Dường như ngày hôm nay, đứng trên sân ga trong ánh chiều tà, anh phải nói hết chuyện ngày xưa: "Từng dẫn đến để gặp anh hai lần, sau khi chú ấy về nước vẫn qua lại thư từ với cô gái ấy, lễ cưới cũng đã bàn bạc ổn thỏa. Vì trong nhà anh không thích cưới người Hoa kiều nên coi như chú ấy tự quyết định chuyện chung thân của mình."
Ngón tay của Phó Đồng Văn vân vê sợi dây chuyền bằng ngọc trai trên cổ Thẩm Hề, từng hạt ngọc chỉ to cỡ móng tay, tỏa ra ánh sáng màu hồng nhạt.
"Sau này cô ấy gửi một câu đối phúng điếu tới."
Cô gái trong gia đình Hoa kiều chưa từng học văn cổ chọn một câu sẵn có:
Lên tận trời xanh dưới suối vàng, hai xứ mênh mang chẳng bóng người.1
1Hán Việt: "Thượng cùng bịch lạc hạ hoàng tuyền, lưỡng xứ mang mang giai bất kiến." Trích trong Trường hậu ca của Bạch Cư Dị.
Câu đối được treo trong linh đường đa số đều ca tụng công đức để nịnh nọt Phó gia, có câu đối bay bổng mỹ miều, có câu rung động đến tận tâm can, cũng có câu làm người khác rưng rưng nước mắt, nhưng chỉ có câu này qua loa như cho có, nào có ai sao chép một câu thơ rồi mang tới tang lễ?
Chỉ mình Phó Đồng Văn hiểu được ý tứ trong đó, khi câu đối ở linh đường bị đưa ra ngoài đốt, anh tự tay lấy lại câu đối ấy, đặt vào lòng Đồng Quyến. Anh bỗng cảm thông với niềm vui nỗi buồn của một cô gái mình không qua quen thân.
Qua nửa đời người, đã sắp bốn mươi.
Người đàn ông giã cỗi mang trong mình trái tim sắt đá, người bình thường khó chạm được vào.
Nhưng chuyện của Cố Nghĩa Nhân ngày đó đã xé rách tim phổi anh, câu nói tương tự như "Suốt đời này phải đền đáp Tổ quốc", Đồng Quyến từng nói, Đồng Lân cũng từng nói, có điều tất cả đều rơi vào tình cảnh không tốt đẹp gì...
Tàu hỏa ở cuối đường ray, từ đường chân trời chạy thẳng đến.
Một tiếng còi phá vỡ không trung.
"Cậu ba, là chuyến này." Trên tàu hỏa cho tư nhân thuê có gắn cờ đánh dấu riêng, rất dễ nhận biết.
Phó Đồng Văn và Thẩm Hề lập tức bước vào sân ga.
Lúc này, hành khách lên chuyến tàu trước đã rời đi gần hết, chuyến tàu hỏa đi từ Thượng Hải hôm nay đều đã khỏi hành vào buổi sáng, trong ngoài sân ga không còn mấy người, tà vẹt gỗ rung lên, tàu hỏa chầm chậm giảm tốc độ, từ từ hãm phanh tiến vào nhà ga.
Ánh nắng chiếu thẳng vào mắt được cản lại.
Không chờ tàu hỏa dừng lại hẳn, Phó Đồng Văn đã nắm lấy tay vịn kim loại bên cửa, nhảy lên tàu.
Thẩm Hề đuổi theo anh.
Tàu hỏa cho tư nhân thuê, toa đầu tiên là đầu tàu, hai toa còn lại là buồng riêng. Người trong toa thứ nhất chưa bao giờ gặp Phó Đồng Văn, thấy một tiên sinh lạ đột nhiên xông vào bèn nhanh chóng đặt tay lên báng súng, cho đến khi có ai đó gọi "cậu ba" mọi người mới yên tâm.
Suốt cả quãng đường tới Thượng Hải họ đều ôm tâm lý phòng bị, cuối cùng cũng gặp được khách hàng của mình.
"Người sao rồi?" Phó Đồng Văn bước lên phía trước, không nhìn người ở hai bên, chỉ hỏi người đứng ngoài cửa toa thứ hai.
"Không ổn lắm." Người nọ khom người, hạ thấp giọng, "Đêm qua sốt cao, cả người mơ màng."
"Có bác sĩ đi theo không?" Thẩm Hề hỏi xen vào.
"Không có, không bác sĩ nào dám nhận..."
Không ai dám nhận? Thẩm Hề cảm thấy lo lắng: "Để em vào xem thế nao."
Người trước mặt không phải nhân viên y tế, nói nhiều cũng không ích gì.
Phó Đồng Văn đỡ cánh tay cô, đẩy cô tới trước mình, nhường cho cô vào trong trước.
Rèm cửa trong toa tàu đều được kéo vào để che nắng.
Tuy có mấy cô gái trẻ tuổi dùng quạt để thông gió cho toa tàu, nhưng hơi nóng vẫn khiến người ta cảm thấy bức bối, đi đường dài trong những ngày hẹ nóng bức, người bình thường còn không chịu được, huống chi là bệnh nhân. Thẩm Hề đẩy một cô gái ra, thấy Phó Đồng Lâm đang nằm trên chiếc giường cứng ngắc, khoang tàu rất yên tĩnh, Thẩm Hề chầm chậm hít thở, xoa nhẹ gương mặt quen thuộc kia, ngũ quan trên gương mặt ấy tựa hồ không thay đổi là bao, nhưng mỗi một đường nét nhỏ nhất đều được năm tháng chạm trổ lại từ đầu.
Một Phó Đồng Lâm yếu ớt, hằn rõ dấu vết bãi bể nương dâu với làn da vàng vọt, đôi môi mím thành một đường thẳng, sốt cao mê man.
Mí mắt anh khẽ động đậy, nhưng không mở ra nổi.
Thẩm Hề sờ trán anh, nóng phỏng tay, dường như bên trong cơ thể không phải là lục phủ ngũ tạng mà chứa đầy than đang cháy đỏ. Cô đoán vết thương bị nhiễm trùng, bèn kiểm tra chân anh, vết thương nằm ở cẳng chân bên phải, dưới lớp băng mức độ lở loét của miệng vết thương vô cùng nghiêm trọng, vạch lớp băng ra mùi tành hôi bốc lên...
Tòa tàu hỏa bí bách hơi nóng, nhưng lại có gió lạnh từ xung quanh thổi vào, lạnh đến thấu xương.
"Dùng xe của anh, chúng ta đến bệnh viện." Thẩm Hề kiên quyết nhìn Phó Đồng Văn.
Anh lập tức dặn dò: "Làm theo đi."
Không chờ mấy người bên cạnh bắt tay vào làm, anh đã bế cậu năm đang hôn mê lên. Người đàn ông trong lòng đã trưởng thành, nhưng không nặng hơn Thẩm Hề là mấy, gầy đến mức này không biết đã phải chịu bao nhiêu đau khổ? Cả đời này anh chỉ bế ba người, Phó Đồng Quyến trộm súng của anh tự sát trong nhà họ Phó, Thẩm Hề hoảng sợ khi giết người vì bảo vệ anh và cả Phó Đồng Lâm hiện giờ.
Ba con người, ai cũng từng chịu đắng cay vì anh, nhưng anh dẫu có bàn tay hô mưa gọi gió cũng không thể bảo vệ họ chu toàn.
Anh bế cậu năm lên xe, Thẩm Hề ngồi ở ghế lái phụ.
Trên đường đi cô liên tục ngoái đầu lại nhìn, lo lắng bệnh tim của Phó Đồng Văn sẽ tái phát, giữa đường cô khom người, lấy thuốc trợ tim trong túi áo vest mà anh để trên hàng ghế sau, đổ mấy viên ra đưa cho anh. Anh lắc đầu, ngồi ngay ngắn trên ghế, cậu năm gối lên chân anh.
Khi chiếc xe đưa cô và cậu năm đến bệnh viện thì đã sáu giờ. Y tá tiếp nhận bệnh nhân cấp cứu đứng ở cửa lớn rất ngạc nhiên, đi về phía cô: "Bác sĩ Thẩm, không phải hôm nay cô được nghỉ sao?"
"Phó viện trưởng Đoàn có ở đây không??"
"Có, có, hình như... vẫn đang ở đây." Sắc mặt Thẩm Hề làm y tá sợ hãi.
"Mau gọi phó viện trưởng đến." Cô lập tức chỉ huy hai y tá nam: "Hai người tới đây, giúp tôi khiêng bệnh nhân."
Thẩm Hề đưa người ra ngoài, khiêng cậu năm từ trên xe xuống, nhét cho Phó Đồng Văn chùm chìa khóa cửa phòng làm việc: "Anh chờ em ở phòng làm việc, trước tiên phải kiểm tra cho cậu ấy, em không thể lo cho anh được." Dứt lời, cô lấy lọ thuốc trên xe đưa cho lái xe, "Anh đi theo cậu ba, nếu cậu ba không thoải mái thì cho uống thuốc này, sau đó lập tức đến phòng phẫu thuật ở tầng hai gọi tôi."
Đèn ở đại sảnh đã tắt, đèn hành lang chỉ bật một phần ba để tiết kiệm điện.
Thẩm Hề và y tá đẩy giường bệnh, ánh sáng từ bóng điện khi sáng khi tối, khiến gương mặt của Phó Đồng Lâm mờ mờ ảo ảo.
Thẩm Hề để y tá đẩy thẳng bệnh nhân vào phòng phẫu thuật xếp liền nhau đã dược trải chăn đệm màu xanh chỉnh tề. Cô mở chiếc khăn trên giường chính giữa ra, cùng với y tá nhấc Phó Đồng Lâm lên, dặn y tá chuẩn bị kiểm tra trước phẫu thuật, cũng gọi bác sĩ gây mê tới.
Sau khi y tá đi, một mình cô đứng lặng trong phòng phẫu thuật trống trải, khử trùng cho miệng vết thương Phó Đồng Lâm, chưa có báo cáo kiểm tra, Đoàn Mạnh Hòa cũng chưa tới, đang là lúc kết thúc công việc của một ngày, ai nấy đều sắp trở về nha.
Đoàn Mạnh Hòa bước vào, liếc mắt nhìn chân Phó Đồng Lâm, mày chau lại: "Tôi tưởng em chuyện bé xé ra to. Vì đây là em trai của anh ta." Anh ta nhìn báo cáo kiểm tra Thẩm Hề viết, vết thương rất sâu, "Người nhà bệnh nhân có ở đây không?"
"Đang ở phòng làm việc của tôi." Cô nói.
"Bảo người nhà bệnh nhân chuẩn bị trước đi, nhiễm trùng thế này..."
Thật ra anh ta không cần phải nói, cô vẫn biết.
Họ từng làm những cuộc phẫu thuật phức tạp, hơn một nửa ca bệnh đều không qua khỏi vì nhiễm trùng sau phẫu thuật. Nhiễm trùng miệng vết thương gần như kẻ thù của toàn bộ bác sĩ khoa Ngoại trên thế giới, nếu phẫu thuật thành công thì vẫn phải đối mặt với tỉ lệ tử vong đáng sợ do nhiễm trùng vết mổ. Là hai bác sĩ khoa Ngoại nổi tiếng nhất trong bệnh viện, Thẩm Hề và Đoàn Mạnh Hòa đã quá quen với triệu chứng và tình hình vết thương khi nhiễm trùng.
Đoàn Mạnh Hòa có một người bạn học, chính vì bệnh nhân của mình liên tiếp qua đời do nhiễm trùng, dù phẫu thuật thành công, lòng tự tin của anh ta bị sụp đổ, cuối cùng từ bỏ công việc bác sĩ khoa Ngoại. Bế tắc trước căn bệnh là sự dằn vặt đau khổ nhất của bác sĩ.
Không có loại thuốc nào cứu vãn được tình hình này, hoàn toàn không có...
"Em mổ chính, tôi mời mấy người bạn bên Nhân Tế tới." Đoàn Mạnh Hòa nói, "Ngoại khoa bên họ mới mua một lô thuốc, có lẽ sẽ có hy vọng mới." Anh ta nói như thế để an ủi cô.
Nhân Tế là nơi anh ta làm việc trước đây, bình thường vẫn liên lạc qua lại thân thiết, nếu mua thuốc mới, ắt hẳn sẽ nói với anh ta trước tiên. Nhưng ở Thượng Hải, nơi đó là bệnh viên Tây y có số ca phẫu thuật ngoại khoa nhiều nhất, nếu mời được các bác sĩ bên ấy đến hội chẩn thì không còn gì tốt hơn.
Nửa tiếng sau.
Y tá đưa báo cáo kiểm tra trước phẫu thuật tới, Thẩm Hề trầm ngâm đọc báo cáo, một lát sau mới lên tiếng: "Chuẩn bị phẫu thuật."
Cô mở đường khâu vết thương trước kia ra, xử lý sạch sẽ chỗ nhiễm trùng, sau đó khâu lại.
Cơ, thịt, gân bên trong đã hoại tử.
... Đều phát triển theo hướng cực kỳ xấu.
Khi ca phẫu thuật kết thúc, mặt trời đã xuống núi.
Y tá giúp Thẩm Hề chuẩn bị dụng cụ cần thiết để truyền tĩnh mạch, đây là đơn thuốc Đoàn Mạnh Hòa viết trước khi đi, ở bệnh viện chỉ có bệnh nhân nguy cấp mới được truyền dịch tĩnh mạch, bác sĩ được cho phép thực hiện cũng không quá ba người. Thẩm Hề chính là một trong ba người đấy.
Cô tìm tĩnh mạch trên mu bàn tay chỉ còn da bọc xương của Phó Đồng Lâm, khử trùng, luồn kim, điều chỉnh thuốc.
Nhìn từng giọi dung dịch chảy vào cơ thể Phó Đồng Lâm, cô cầu nguyện thuốc này sẽ có tác dụng với cậu.
Thẩm Hề cẩn thận đặt bàn tay ấy xuống, giờ phút này thầm tự hỏi lại mình về lựa chọn của nhiều năm trước. Rốt cuộc nghiên cứu y học tốt hơn hay kinh nghiêm lâm sàng mới qua trọng? Cô của khi đó không tìm hiểu được câu trả lời, nhưng bây giờ hi vọng sẽ xuất hiện một loại thuốc hiệu quả có thể điều trị triệt để nhiễm trùng do vi khuẩn, cứu sống Phó Đồng Lâm. Sau này Penicillin ra đời, khiến mỗi khi nhớ lại cậu năm ngày ấy, nhớ đến cậu thanh niên quyết chí cứu nước nằm trên bàn phẫu thuật, trái tim cô đều đau nhói không thôi.
"...Chị dâu." Giọng nói quen thuộc làm tim cô run lên.
Trong lòng Thẩm Hề biết tình hình của anh không hề lạc quan, nhưng vẫn mỉm cười, cúi người xuống nhẹ nhàng khuyên: "Nói ít thôi, nghỉ ngơi thật nhiều, có thể sẽ phải phẫu thuật tiếp đấy."
Trong đôi mắt màu nâu của Phó Đồng Lâm chứa đựng thắc mắc, anh chậm chạp di chuyển con ngươi để nhìn cô, nhìn bức tường, nhìn sàn nhà, yếu ớt nhìn cả căn phòng phẫu thuật, nhưng vẫn nhận ra đây là đâu: "Chị dâu làm bác sĩ rồi..." Anh nở nụ cười.
"Ừm." Cô cũng cười, giọng nói dịu dàng, "Vết thương của em không được xử lý ổn thỏa, quân y chỗ em xử lý ư? Chị rất muốn thay em mắng anh ta một trận."
"Người đó..."
Cậu năm mím môi cười, đáy mắt rưng rưng nước: "Không còn nữa rồi. Chị dâu... mắng em đi, em nghe mắng thay anh ấy."
