"Số xe Buick đi ra ít hơn số xe Buick đi vào 1 chiếc, số lượng xe đi vào của những màu xe khác đều giống nhau, duy chỉ có loại xe màu xám bạc như Phòng Công thương là thiếu mất 1 chiếc. Với kết quả này..." Từ Sách phía bên kia hơi trầm tư, sau đó khẳng định: "Việc kiểm tra của các anh có vấn đề."
"Có vấn đề? Không đâu, mỗi một bước điều tra tôi đều cho những người khác nhau tiến hành làm, kiểm tra đi kiểm tra lại nhiều lần thì làm sao có vấn đề được?" Cao Đông có vẻ không hài lòng khi Từ Sách nghi ngờ năng lực cấp dưới của mình.
"Chắc chắn có vấn đề, kết quả của mô hình toán học được xây dựng dựa trên những điều kiện đã biết là duy nhất, không thể sai được. Nếu sai thì chỉ có hai nguyên do. Một là, điều kiện xây dựng mô hình ban đầu đã sai, tức là trạm nghỉ không hẳn là khu vực khép kín, hoặc giữa khu vực xe khách và xe tải có đường thông nhau. Nếu thông tin này không chính xác thì mô hình "chiếc hộp" không đủ điều kiện tồn tại, việc chiếc Buick mất tích sẽ có rất nhiều cách giải thích. Nguyên do thứ hai là, nếu các hạng mục điều tra trước đó chắc chắn chính xác thì vấn đề vẫn là ở chỗ các anh đã thống kê sai số lượng của những chiếc Buick vào và ra."
Cao Đông thấy lửa giận bừng bừng, ông tuyệt đối tin tưởng năng lực cấp dưới của mình. Đây không phải là việc tín nhiệm năng lực của một người nào đó, bởi các hạng mục điều tra này ông đã cho nhiều người khác nhau điều tra và kiểm chứng nhiều lần. Nếu ngay cả việc này mà cũng xảy ra vấn đề thì toàn bộ cấp dưới của ông đều là thứ bỏ đi, còn phá án gì nữa?
Thậm chí ông còn hối hận vì tối hôm nay đã gọi cho Từ Sách. Từ Sách không những không đưa ra gợi ý tốt hơn, ngược lại còn bảo người của ông điều tra có vấn đề.
Từ Sách tiếp tục: "Lúc nãy nghe anh nói chứng cứ phạm tội của Lâm Tiểu Phong đã đầy đủ và xác đáng?"
Cao Đông không muốn nói lắm, nhưng nghĩ dù sao cũng đã cùng Từ Sách nói chuyện mấy lần, anh ta nắm rõ khá nhiều tình tiết của vụ án, hơn nữa xem ra đối phương còn rất tận tâm giúp đỡ mình nên cuối cùng vẫn mở miệng: "Đúng vậy, hôm nay người của tôi đã lục soát ở nhà và cơ quan của hắn, cũng thẩm vấn rất nhiều người thì được biết hắn là một gã có tính cách hướng nội. Những tên tội phạm cực đoan đều là người có tính cách hướng nội cả, luôn dồn nén mọi việc trong lòng, có nhiều chuyện không thể rũ bỏ, không nhìn thoáng được nên mới đi vào con đường không có lối thoát. Dựa trên lời khai của vợ hắn, từ tháng 10 năm ngoái trở đi, hắn có biểu hiện bất thường, âu sầu rầu rĩ, dường như chất chứa nhiều tâm sự trong lòng, nhưng hỏi thì hắn không chịu mở miệng. Theo những gì hắn thể hiện trên mạng cũng đã chứng minh được điều này, trước đây hắn là người rất thích lên mạng chuyện trò, nhưng từ sau tháng 10, việc lên mạng tán gẫu giảm hẳn, các dòng tâm trạng của hắn cũng có thể thấy được tâm tư tình cảm ẩn chứa của hắn lúc đó. Ngoài ra, tìm thấy trong ngăn kéo bàn làm việc của hắn một lọ thuốc mê, do đó càng chắc chắn rằng hắn là kẻ bị tình nghi trong vụ án này."
"Thuốc mê ư? Loại dùng qua đường uống đó hả?"
"Đúng vậy, những phần tử tội phạm thông thường sẽ cho nó vào thức uống để dụ nạn nhân uống."
"Có cái đó thật ư? Tôi không rõ lắm mặc dù đã xem trên các phương tiện truyền thông, nhưng tôi luôn nghi ngờ liệu họ có phóng đại quá chăng."
Cao Đông giải thích: "Quả thật có một số tờ báo đã nói quá, thực ra thành phần chủ yếu của thuốc mê là thuốc an thần và các thành phần gây ảo giác, nếu dùng với lượng không lớn lắm, cộng thêm ý thức kiên định không chịu ngủ thì chỉ bị chóng mặt chứ vẫn có thể trụ được, cũng tương tự như các loại thuốc an thần thông thường sẽ có tác dụng phần nào với chứng mất ngủ kinh niên vậy. Vì thế tội phạm thường sẽ lựa các địa điểm như ở quán bar, hòa thuốc này vào rượu để đưa cho nạn nhân uống. Có điều nếu dùng với liều lượng lớn thì hiệu quả rất rõ ràng. Ý chí của con người không thể chống lại tác dụng của thuốc với liều lượng cao, đặc biệt là trong các trường hợp bản thân nạn nhân không có sự đề phòng."
Từ Sách nói: "Tôi mới tìm được vài bài báo có liên quan trên mạng, nạn nhân sau khi dùng thuốc, lúc tỉnh lại thì chẳng nhớ được đã xảy ra chuyện gì cả."
Cao Đông mỉm cười: "Không hẳn là hoàn toàn quên hết, nếu trong thuốc uống vào chứa quá nhiều chất gây ảo giác thì nạn nhân sẽ bị mê muội, giống như người bị say rượu hoặc nghiện hút vậy."
"Sau khi dùng thuốc này sẽ lập tức có hiệu quả à?"
"Điều này phụ thuộc vào cái lập tức của anh là bao lâu, sau khi bị đánh thuốc mê, đầu tiên nó sẽ vào hệ thống tiêu hóa rồi thông qua hệ tuần hoàn máu gây tác dụng lên não. Quá trình này nhanh hay chậm còn phải xem liều dùng và cũng phụ thuộc vào phản ứng cơ địa của mỗi người. Nghe pháp y nói, thời gian phát huy công dụng thường từ 15 đến 30 phút."
"15 phút đến nửa tiếng ư?" Đột nhiên Từ Sách nói: "Đợi đã, để tôi suy nghĩ một lát."
"Nghĩ gì vậy?" Cao Đông không hiểu.
Một lúc sau, Từ Sách nói: "Tôi nhớ lúc trước anh có nói với tôi rằng ban đầu khi các anh phát hiện chiếc Buick trong màn hình giám sát đã thấy rõ ràng là Lâm Tiểu Phong ngồi phía trước lái xe, ngồi ghế phụ lái phía bên cạnh là Trưởng phòng Vương Hồng Dân. Lúc đó mọi việc đều bình thường, chứng tỏ khi chiếc xe tiến vào trạm nghỉ hoàn toàn không có dấu hiệu của việc bị người nào đó khống chế."
"Đúng là như vậy."
"Tôi cũng còn nhớ anh cũng nói rằng khi chiếc xe tiến vào trạm nghỉ thì chưa đến 10 phút sau đã có chuyện."
Cao Đông sững sờ trong giây lát, đột nhiên kinh ngạc, giọng run rẩy: "Trong vòng 10 phút thuốc chưa thể có tác dụng được!"
"Đúng, đây là điểm đáng ngờ."
Cao Đông trấn tĩnh lại: "Có thể Lâm Tiểu Phong đã cho sáu người kia uống nước có chứa thuốc mê từ trước, đến sau khi đi vào trạm nghỉ thì những người này mới bị hôn mê. Hoặc nếu lượng thuốc mê lớn thì thời gian có tác dụng sẽ nhanh hơn, có thể là trong vòng 10 phút. Thực ra pháp y dựa vào kinh nghiệm của mình để đưa ra khoảng thời gian từ 15 đến 30 phút, chứ đó không phải là kết quả thực nghiệm chính xác."
Từ Sách nói: "Hai khả năng mà anh nói nghe qua thì có vẻ hợp lý, tuy nhiên nếu nghĩ kỹ một chút thì lại không thể xảy ra được. Trước hết, giả sử trước khi xe đi vào trạm nghỉ, những người trên xe đã uống nước đó, vậy Lâm Tiểu Phong đã làm như thế nào? Hắn phải lái xe, không thể dừng lại giữa đường cao tốc mà bảo với mọi người trong xe là có đồ, rót ra dùng đi được. Việc rót nước uống lúc xe chạy rất phiền phức vì dễ bị đổ ra ngoài, bởi thế tôi tin là bọn họ sẽ nói đợi đến trạm nghỉ rồi mới uống. Kế đến, đây cũng là điểm mấu chốt nhất, hung thủ hoàn toàn không thể chắc chắn rằng tất cả mọi người sẽ uống nước đó. Cho dù ai cũng uống thì lượng nước mỗi người uống cũng không giống nhau nên thời gian hôn mê cũng khác nhau. Thứ ba, cho dù nồng độ thuốc mê trong nước uống đó là rất cao, uống một chút thôi cũng đủ có tác dụng, thì điều này lại quá mạo hiểm với hung thủ. Lúc nãy anh có nói, thể chất khác nhau thì thời gian và mức độ phản ứng với thuốc cũng không giống nhau, nên dù làm như thế nào thì hung thủ vẫn không thể đảm bảo rằng tất cả mọi người sẽ hôn mê cùng một lúc được. Tất nhiên sẽ có người bị trước người bị sau, có thể cách nhau vài phút, nhưng một khi thấy người cùng đoàn có biểu hiện khác thường thì những người khác chắc chắn sẽ phải làm gì đó. Cho dù ban đầu họ không nghi ngờ do thức uống, nhưng cũng sẽ theo thói quen thông thường là kêu dừng xe lại, mở cửa sổ để kiểm tra. Bất kỳ phản ứng nào cũng sẽ khiến cho kế hoạch của hung thủ phá sản. Giả sử Lâm Tiểu Phong nhận thấy người nào đó có dấu hiệu phát giác ra hành vi của hắn, định ra tay khống chế thì với không gian chật hẹp trong xe, lại cộng thêm hai bên đều có cửa cả, hắn không thể nào khuất phục được cả xe lẫn người được. Tóm lại, kết luận của tôi về khâu đánh thuốc mê này là dù có làm cách gì đi nữa cũng sẽ kết thúc trong thất bại mà thôi. Vì vậy, tôi cho rằng lọ thuốc mê tìm thấy trong ngăn kéo của Lâm Tiểu Phong không phải dùng để khống chế xe và người."
Cao Đông hít vào một hơi dài, phân tích này của Từ Sách vô cùng cẩn thận chi tiết, ông không tìm ra được chỗ nào có thể phản bác lại được.
Thuốc mê có thời gian phản ứng, cũng sẽ có liều lượng cần thiết để phát huy tác dụng, hơn nữa khả năng chống chọi thuốc mê của từng người là khác nhau.
Bất kể Lâm Tiểu Phong đã dùng cách gì để đánh thuốc mê bọn họ thì cũng không thể nào làm cho tất cả mọi người mất khả năng chống cự trong vòng một giây được, mà trước khi chìm vào hôn mê, bất kỳ ai cũng có khả năng chống cự! Cho dù lúc đó Lâm Tiểu Phong muốn khống chế thì trong lúc nguy nan, con người sẽ tiết ra chất adrenaline, phá hủy tác dụng của thuốc mê!
Thuốc mê chính là điểm đáng ngờ!
Nhưng chuyện này rốt cuộc là thế nào đây?
Từ Sách hỏi tiếp: "Thuốc mê được đựng bằng gì?"
"Một lọ thuốc bằng nhựa trong suốt."
"Các anh đã kiểm tra dấu vân tay trên đó chưa?"
"Kiểm tra rồi, trên lọ thuốc chỉ có dấu vân tay của Lâm Tiểu Phong thôi."
Trong một lúc, cả hai người đều im lặng, giờ đây lọ thuốc mê rất đáng ngờ, nhưng điều này nói lên được cái gì?
Có người cố tình hãm hại Lâm Tiểu Phong? Nhưng trên lọ thuốc chỉ có dấu vân tay của Lâm Tiểu Phong mà thôi. Hắn không phải là hung thủ, hoặc hắn là hung thủ, ngoài ra còn có đồng phạm nữa.
Cao Đông nhất thời chưa thể hiểu được.
Một lúc sau, Từ Sách hỏi: "Lúc mới đầu anh bảo có bằng chứng xác đáng cho việc Lâm Tiểu Phong phạm tội chính là những điều này à?"
Cao Đông tức thời không biết phải trả lời thế nào cả, đành bảo: "Ừm, chính là những điều này."
"Những điều này đã đủ để ghép thành tội danh chưa?"
Cao Đông ngẫm nghĩ, rồi đáp: "Tuy là có điểm đáng ngờ như anh nói, nhưng e rằng đây chỉ là cách nhìn nhận của hai chúng ta trong giai đoạn hiện tại. Những người khác trong Tổ chuyên án đều xác định Lâm Tiểu Phong là kẻ gây án. Từ góc độ bằng chứng mà nói, số chứng cứ hiện tại có được vẫn chưa đầy đủ, bao gồm toàn bộ quá trình gây án vẫn chưa rõ ràng, tuy nhiên nếu dựa vào các vật chứng đã điều tra được, theo kinh nghiệm lâu năm về tư pháp của tôi thì việc trực tiếp bắt người và kết án cũng có thể chấp nhận được."
Từ Sách mỉm cười bảo: "Thôi được, nếu chỉ dựa vào những cái gọi là chứng cứ vừa nói thì việc phạm tội của Lâm Tiểu Phong là rõ ràng và xác đáng rồi."
Cao Đông thẳng thắn: "Tôi biết về mặt lý luận, những điều này chưa đủ để kết án nhưng từ thực tiễn phá án thì rất nhiều vụ có các bằng chứng còn mong manh hơn mà vẫn kết án được. So sánh ra thì bằng chứng của vụ án này là đã quá đầy đủ rồi. Chiều cao, cân nặng của Lâm Tiểu Phong đều phù hợp với các dấu vết ở hiện trường; Hắn cũng đã từng đi lính; Tất cả sáu thi thể đã được tìm thấy, chỉ còn thiếu mỗi mình hắn; Việc bắt cóc cả người và xe nếu là người ngoài thì sẽ rất khó để thực hiện được, đồng thời khi xe chỉ mới tiến vào trạm nghỉ hung thủ đã ra tay khống chế cả xe lẫn người chứng tỏ đã có tính toán từ trước, bởi những người xung quanh sẽ không thể dự đoán được chiếc xe chắc chắn sẽ đi vào trạm nghỉ tại thời điểm đó; Mấy tháng trước khi vụ án xảy ra, Lâm Tiểu Phong có dấu hiệu khác thường, về bằng chứng xác thực nhất thì đoạn clip đó là chứng cứ thép, hôm nay lại phát hiện thêm lọ thuốc mê này nữa."
Từ Sách nói: "Chúng ta hãy sắp xếp lại các lý do cơ bản để cho rằng Lâm Tiểu Phong là hung thủ. Tôi nghĩ có lẽ sau khi chiếc xe có chuyện thì ông đã nghi ngờ là do người bên trong gây ra phải vậy không?"
Cao Đông thừa nhận.
"Khi có kết quả ADN của năm tử thi thì lại tìm thấy thi thể của Châu Mộng Vũ, chỉ còn duy nhất Lâm Tiểu Phong là chưa phát hiện ra, từ lúc đó anh đã bắt đầu nghi ngờ hắn nhiều hơn, đúng không?"
"Chính xác."
"Tuy nhiên điều khiến anh tin chắc Lâm Tiểu Phong phạm tội chính là sau khi xem xong đoạn clip đó?"
Cao Đông suy nghĩ một lúc, những gì mà Từ Sách nói hoàn toàn chính xác. Cho dù ban đầu có không ít nhân viên cảnh sát, kể cả bản thân ông, cũng nghi ngờ Lâm Tiểu Phong nhưng đó chỉ là nghi ngờ, là sự suy đoán ban đầu chứ chưa khẳng định hắn ta là hung thủ. Nhưng kể từ sau ngày xuất hiện đoạn clip đó, khi mọi người đều biết Lâm Tiểu Phong chính là hung thủ thật sự trong vụ án đầu độc lần trước thì càng tin chắc hắn chính là hung thủ của vụ án lần này.
Cao Đông gật đầu, nói: "Anh nói rất đúng."
Từ Sách nói tiếp: "Hãy gạt các nhân tố như chiều cao, cân nặng của hắn cũng như việc hắn từng đi lính hay tâm trạng của hắn cách đây mấy tháng sang một bên, chỉ còn lại đoạn clip nhưng đoạn clip này chỉ nói lên hắn là hung thủ của vụ án lần trước. Mà vật chứng trực tiếp chứng minh hắn là hung thủ của vụ án lần này chỉ là lọ thuốc mê thôi ư?"
Cao Đông ngẫm nghĩ rồi nói: "Đúng vậy."
"Tuy nhiên chúng ta vừa thảo luận xong, lọ thuốc mê này rất đáng ngờ. Hay nói cách khác, chẳng có vật chứng gì đủ xác đáng để chỉ ra hắn ta là hung thủ cả."
Cao Đông đáp: "Cũng không thể nói như vậy được, đâu phải vụ án nào cũng để lại vật chứng có thể chỉ đích danh hung thủ, ví dụ như dấu vân tay hay ADN. Nếu không lỡ như hung thủ xóa sạch những bằng chứng ở hiện trường bao gồm cả dấu vân tay hay ADN thì chẳng phải không thể kết tội hắn được hay sao? Trong thực tế, trong số chứng cứ thu thập được sẽ có bằng chứng vững chắc và bằng chứng mong manh, chỉ cần khi tổng hợp lại có thể suy đoán ra được người đó là hung thủ là đủ rồi."
Từ Sách thẳng thắn nói: "Là do tôi quá đề cao tính lý thuyết trong công việc điều tra của các anh rồi. Về mặt lý luận mà nói, nếu thiếu đi những thứ như dấu vân tay hay ADN là không thể quy tội cho người nào đó được, kể cả có nhân chứng tận mắt nhìn thấy thì vẫn tồn tại khả năng là ai đó tướng mạo tương tự gây án. Tất nhiên, đây là mệnh đề được lý tưởng hóa của một kẻ ngoại đạo như tôi. Có điều, hiện tại tôi đang lo công việc của các anh bên đó sẽ rơi vào... sẽ rơi vào khó khăn. Giờ các anh đều xác nhận Lâm Tiểu Phong có tội, rồi đi tìm các manh mối có liên quan để đưa ra những bằng chứng bất lợi cho hắn, coi đó là một phần của số bằng chứng hoàn chỉnh. Đối với vấn đề này, tôi vẫn giữ nguyên ý kiến ban đầu của mình."
Cao Đông cười thấu hiểu: "Tôi cũng đã nghĩ đến vấn đề này. Lúc phá án cần giả định trước, sau đó mới chứng minh hoặc loại bỏ giả thiết. Hay chứng minh trực tiếp từ bằng chứng và suy ra kết luận, đây là hai phương pháp hoàn toàn tương phản. Tôi biết chắc chắn anh sẽ nói chỉ có cách chứng minh trực tiếp rồi suy ra kết luận mới là phương pháp khoa học và khách quan nhất. Nếu giả định trước rồi xác minh ngược lại tiền đề là giả định ban đầu thì cũng là sự suy đoán chủ quan. Nhưng anh thấy đấy, lấy ví dụ như lĩnh vực sở trường của anh là Toán học, phần lớn các định lý trong đó đều đưa ra giả thiết trước mới chứng minh sau, chẳng phải sao?"
"Không, cách phá án của các anh có sự khác nhau về bản chất với Toán học. Tuy phần lớn các định lý trong Toán học đều đưa ra giả thiết trước rồi mới được chứng minh thêm, nhưng quá trình chứng minh này nghiêm ngặt và theo một hướng duy nhất, cuối cùng đạt được kết luận mang tính tất yếu. Lấy một ví dụ, tôi giả thiết một định lý Hình học, trong các đoạn thẳng được nối từ một điểm nằm ngoài đường thẳng đến đường thẳng đó thì đường vuông góc là đường ngắn nhất, tôi có thể lấy hình tam giác để chứng minh. Kết quả chứng minh này là một kết luận mang tính tất yếu. Còn trong cách điều tra của các anh thì việc đưa ra giả thiết trước rồi chứng minh sau lại khác. Ví dụ, các anh giả thiết Lâm Tiểu Phong là hung thủ, tiếp đến lôi hết tất cả các thông tin liên quan đến Lâm Tiểu Phong ra để phán đoán xem liệu hắn có phải là hung thủ hay không. Nếu những thông tin liên quan đến hắn có thể chứng minh hắn chắc chắn là hung thủ rồi thì các anh chứng minh trực tiếp là được, cần gì phải đưa ra giả thiết trước rồi mới dùng phép phản chứng chứng minh sau chứ? Điều này chỉ có thể cho thấy những "bằng chứng" được suy luận từ các thông tin liên quan đến Lâm Tiểu Phong chưa đủ vững chắc để chứng minh hắn là hung thủ."
Cao Đông mím môi, ông biết những gì mà Từ Sách nói là rất hợp lý, nếu những manh mối trực tiếp có thể chứng minh Lâm Tiểu Phong là hung thủ thì bọn họ không cần phải dùng phép phản chứng, như vậy cho thấy bằng chứng chứng minh Lâm Tiểu Phong là hung thủ chưa đủ vững chắc.
Tuy nhiên phá án thực tế khác với trên lý thuyết, chẳng có mấy cảnh sát được đào tạo về Logic toán học một cách có hệ thống cả, hầu hết các tình huống đều dựa vào kinh nghiệm bản thân, thậm chí là dựa vào "trực giác". Từ xưa đến nay, các vụ án bị lật lại đều là do chứng cứ ban đầu quá mong manh. Tuy nhiên, nếu bây giờ mọi người đều cho rằng bằng chứng hiện tại đã đủ để định tội cho Lâm Tiểu Phong rồi thì Cao Đông phải làm sao đây? Liệu ông có thể giải thích cho từng người một thế nào gọi là Logic học không? Cái gì là thế giới quan của việc phá án? Cái gì là phương pháp luận của việc điều tra?
Không thể nào!
Cao Đông đành trả lời: "Nhưng bây giờ phải làm sao đây, nếu Lâm Tiểu Phong không phải là hung thủ hoặc hắn có thêm đồng bọn khác nữa, tôi thật sự cảm thấy vụ án này càng điều tra càng bế tắc."
Từ Sách an ủi: "Anh bạn, đừng nóng vội, không nên để các thông tin khác nhau gây nhiễu loạn và ảnh hưởng luồng suy nghĩ đúng đắn của mình. Tuy tôi không biết các anh nên điều tra như thế nào nhưng đối với vụ án này, có một điểm mà tôi nhìn thấy rất rõ đó là điều cốt lõi nhất vẫn là giải thích việc mất tích của chiếc xe Buick. Mọi vấn đề khác đều xuất phát từ khâu này mà ra, còn lại những thứ liên quan đến Lâm Tiểu Phong đều không quan trọng bằng. Chỉ cần làm rõ khâu này thì các vấn đề khác như Lâm Tiểu Phong có phải là hung thủ hay không, hoặc có đồng phạm không sẽ được giải quyết hết. Tập trung vào trọng điểm, nắm bắt điểm cốt lõi, phải kiên trì. Trong khâu điều tra này, chắc chắn các anh đã có sai sót, hãy tin tôi, mô hình Toán học không có kết quả thứ hai, những quan điểm chặt chẽ chính xác của Logic toán học cho dù được vận dụng trong cuộc sống hay trong công việc phá án của các anh thì vẫn luôn luôn đưa ra những kết luận chính xác nhất."
Sau khi kết thúc cuộc nói chuyện, Cao Đông chìm trong suy tư.
Từ Sách đã nói rất nhiều về quan điểm phương pháp luận đồng tình về điều này. Đặc biệt là có một điểm mà Từ Sách nói rất đúng, đó là các manh mối hiện tại của vụ án này quá phức tạp và lộn xộn.
Điều cốt lõi là gì? Vẫn trở về vấn đề chiếc xe Buick biến mất mà thôi.
Mọi điểm chưa rõ ràng đều có liên quan mật thiết đến chuyện này.
Chẳng lẽ quá trình điều tra thực sự đã sơ suất ở một khâu nào đó ư?
