Thẩm Hoài lại hỏi Từ Khê Đình: “Hôm qua có cậu công nhân tên là Hồ Chí Cương, tôi thấy biểu hiện của cậu ta khá nổi bật, kỹ sư Từ thấy anh ta thế nào?”
“À, là nhân viên cốt cán trong bộ phận lò đúc điện, phó tổ trưởng phân đoạn liên đúc…” Từ Khê Đình bận tâm Thẩm Hoài nghe không hiểu danh từ kỹ thuật chuyên môn dùng trong ngành thép, bèn hơi ngừng lại. Nhưng Thẩm Hoài khẽ gật đầu, tỏ ý để Từ Khê Đình cứ việc nói tiếp.
“Tuy Hồ Chí Cương chỉ mới tốt nghiệp trung cấp, song tôi thấy cậu ta rất chịu khó suy nghĩ, chỉ là hơi nhiệt tình thái quá, có chút xung đột với bộ phận quản lý trong xưởng, nếu không để cậu ấy đảm nhiệm tổ trưởng phân đoạn liên đúc cũng không thành vấn đề….” Từ Khê Đình bình luận về Hồ Chí Cương khá cẩn thận, không đem lời nói quá đầy, khen chê lẫn lộn, rất khó để đoán ra anh ta nghiêng về phía nào.
Muốn chỉnh đốn sản xuất, nói đến cùng vẫn cần có người để dùng, những người của bộ phận quản lý trước đây có thể được lưu lại sẽ không nhiều, phần lớn phải tiến hành thay máu. Lúc này thứ Thẩm Hoài thiếu hụt là người, nhất là người có năng lực, nhiệt tình với công việc.
Bình giá của Từ Khê Đình đối với Hồ Chí Cương ẩn giấu điều gì, Thẩm Hoài tất nhiên nghe ra, nhưng hắn không cho rằng kẻ ngang ngạnh “nhiệt tình thái quá”, không được lãnh đạo ưa thích thì có gì không tốt.
Loại công nhân như Hồ Chí Cương vừa đúng là con cá nheo mà Thẩm Hoài cần, lại thêm làm việc chịu khó suy nghĩ thì đúng là quá tốt.
Những năm 93 có được học lực trung cấp không phải chuyện dễ, bằng tự thân thực lực thăng đến ghế tương đương phó quản đốc phân đoạn trong xưởng thép thành phố, thuyết minh trình độ cá nhân phải trên mức đạt chuẩn; hôm qua dẫn đầu đám công nhân gây chuyện, chứng tỏ khá có uy tín trong tập thể công nhân phổ thông, nếu còn có gì không đạt, về sau từ từ bồi dưỡng là được rồi.
Còn cảm quan không quá ưa thích trong lời nhận xét vừa rồi của Từ Khê Đình, Thẩm Hoài không bận tâm cho lắm.
Năm nay Từ Khê Đình đã 45 tuổi, là kỹ sư tốt nghiệp từ đại học mỏ Hoài Hải.
Thân hình mực thước, khá gầy, nhìn qua không có gì đặc biệt, những năm 70 bị phê đấu qua một lần, tính cách bảo thủ, cẩn thận. Người như thế đương nhiên sẽ không thích thanh niên “quá nhiệt tình”, phong mang tất hiện, không biết thu liễm. Thẩm Hoài thầm nghĩ: Nói không chừng đối với hành động của mình hôm qua Từ Khê Đình chưa chắc đã cho là đúng?
Chẳng mấy chốc đã thấy Hồ Chí Cương mang một bộ đồ bảo hộ lao động và mũ an toàn đến văn phòng xưởng, ở đây toàn là đàn ông, Thẩm Hoài bèn trực tiếp thay đồ luôn trong phòng, chỉ có điều mặc vào mới thấy có cảm giác hơi rộng.
Thẩm Hoài cao ngang tầm Hồ Chí Cương, nhưng thân hình không được khôi ngô như vậy. Hắn đội mũ an toàn lên, nói với Từ Khê Đình, Triệu Đông:
“Chúng ta xuống nhà xưởng thôi, vừa đi vừa nói chuyện.”
Lại quay sang Hồ Chí Cương đang chuẩn bị rời đi, nói:
“Trước mắt tôi muốn chọn từ mỗi phòng ban hai công nhân viên ưu tú, đứng ra đảm nhiệm trợ lý đặc biệt lâm thời. Lúc nãy vừa nói đến phân đoạn lò liên đúc, kỹ sư Từ tiến cử cậu. Thế cậu có đồng ý làm trợ lý đặc biệt cho tôi không? Đương nhiên, chức vụ này chỉ là lâm thời, cũng không có khoản bồi dưỡng ngoài ngạch nào cả!”
Hồ Chí Cương mất một lúc lâu vẫn không thể hiểu nổi cái chức “trợ lý đặc biệt” hình thù nó thế nào, nhưng chỉ cần nghĩ nghĩ liền biết “trợ lý cho xưởng trưởng”, cho dù là lâm thời, không có bồi dưỡng, cũng không khả năng là việc xấu.
Toàn xưởng gồm 3 dây chuyển sản xuất chủ yếu, tổng cộng có 500 công nhân tuyến một, song chỉ chọn ra 3 đến 6 danh ngạch trợ lý, có thể thấy độ quý hiếm không thua chủ nhiệm văn phòng xưởng là bao.
Hồ Chí Cương dẫn đầu đám công nhân gây chuyện, đó là bởi bất mãn và phẫn nộ với hiện trạng trong xưởng, nhưng không có nghĩa hắn không nguyện ý đi tham dự thay đổi hiện trạng ấy.
Hôm qua nghe Thẩm Hoài cổ vũ nhân tâm, trực tiếp kích trúng những điều hắn ấp ủ trong lòng. Cả đêm hắn thao thức không tài nào ngủ được, không ngờ sáng nay đến xưởng liền có cơ hội tiếp xúc với Thẩm Hoài, thật đúng là “chim dậy sớm mới có sâu ăn” mà, tất nhiên là vội gấp gáp gật đầu đáp ứng ngay.
“Được, vậy chúng ta trực tiếp xuống lò điện…” Thẩm Hoài nói.
Thẩm Hoài không thể ngay lập tức đá bộ phận quản lý hiện tại đi, trước khi làm rõ tình hình cũng không thể vội vã tổ chức đại hội công nhân viên, thế nên vẫn phải tạm sử dụng số quản lý hiện có.
Có điều, để bảo đảm bộ phận quản lý hiện tại không ngầm chống đối hoặc tiêu cực bãi công, Thẩm Hoài tính chọn tuyển một nhóm cán bộ ưu tú, khá uy tín từ các phòng ban cơ sở, vừa có năng lực, lại nhiệt tình hình thành nên bộ máy lâm thời chuẩn quản lý “ban trợ lý đặc biệt xưởng trưởng”, hòng chắc chắn rằng xưởng thép có thể vận chuyển bình thường trong giai đoạn quá độ quan trọng này, cũng làm tốt chuẩn bị cho bộ phận quản lý mới thành hình.
Trên đường tới nhà xưởng, Thẩm Hoài đem ý tưởng của mình bàn bạc với Từ Khê Đình và Triệu Đông:
“Ban trợ lý đặc biệt lâm thời này sẽ do tôi trực tiếp lãnh đạo, song kỹ sư Từ phải giúp tôi kiểm tra, giám đốc thường xuyên, Triệu Đông cậu cũng phải phát huy được tác dụng hạch tâm … tôi sẽ chuẩn bị sẵn phòng trong túc xá cho hai người, đoạn thời gian này hai người chịu khó ở lại trong xưởng, thay nhau đôn đốc 24/7. Nếu chị dâu và Minh Hà ở nhà có ý kiến gì, hai anh cứ nói với tôi…”
Từ Khê Đình và Triệu Đông đều cười cười…
Hồ Chí Cương đi phía sau, nghe vậy mà tâm lý sôi trào, không khỏi nóng lên vì kích động.
Muốn kéo đến đại hội công nhân viên, thông qua phương thức đấu võ đài mới tiến hành thay máu bộ phận quản lý hiển nhiên rất không thực tế. Ban trợ lý đặc biệt lâm thời sắp sửa được thành lập này, đến cùng sẽ phát huy ra tác dụng gì, có những ai được chọn tuyển vào, ý nghĩa trọng yếu ra sao, đến giờ Hồ Chí Cương mới có thể hiểu được phần nào…
Thẩm Hoài lại nói với Triệu Đông: “Phía xưởng thép thành phố, hai công trình sư mà cậu tiến cử kia, nếu bọn họ không thay đổi ý định thì mời đến để kỹ sư Từ thử xem. Nếu không có vấn đề thì trực tiếp sắp xếp vị trí vào ban trợ lý luôn, trước làm quen tình hình trong xưởng cái đã. Những nhân viên xưởng thép thành phố nào nguyện ý đến Mai Khê công tác, chỉ cần có trình độ, có năng lực, hiện tại tôi chưa thể đảm bảo sẽ cân nhắc lên cương vị quá trọng yếu, nhưng tôi có thể đảm bảo tiền công khi sang đây sẽ gấp đôi mức nhận được trước kia…”
Triệu Đông cười nói: “Mấy ngày trước đúng là Từ Văn Đao và Phan Thành còn do dự, nhưng sau khi biết chuyện hôm qua, hai người bọn họ liền mò đến nhà tôi ngay trong đêm, cũng gặp qua kỹ sư Từ rồi…”
“Kỹ sư Từ đã gặp qua bọn họ rồi?” Thẩm Hoài hiểu rất rõ hai người Từ Văn Đao, Phan Thành mà Triệu Đông tiến cử. Nhưng không thể biểu hiện quá rõ, nên mới làm bộ tôn trọng Từ Khê Đình, hỏi: “Kỹ sư Từ thấy hai người họ có thể đảm đương được vai trò trợ lý đặc biệt không…?”
“Bọn hắn là sinh viên đại học được Hùng chủ nhiệm đưa về khi còn làm xưởng trưởng, có năng lực, có trình độ, trong xưởng thép thành phố cũng là những cán bộ cơ sở cốt cán.” Tuy Từ Khê Đình không rõ vì sao Thẩm Hoài tín nhiệm Triệu Đông đến thế, song không thể không thừa nhận Thẩm Hoài chọn người rất chuẩn, ba người Triệu Đông, Từ Văn Đao, Phan Thành đều là nhân tài có tiềm lực nhất dưới cơ sở của xưởng thép thành phố. Chỉ đáng tiếc mãi không có cơ hội được trọng dụng.
“Kỹ sư Từ thấy ổn là được rồi.” Thẩm Hoài quay sang phân phó Triệu Đông: “Đợi lát nữa cậu gọi hai người ấy đến văn phòng xưởng gặp tôi…”
Triệu Đông, Từ Văn Đao, Phan Thành, đều là những sinh viên lứa đầu thập niên 80, có kỹ thuật, hiểu quản lý, lại có kinh nghiệm phong phú về hoạt động dưới cơ sở. Nhưng trong xưởng thép thành phố lại mãi không được trọng dụng, có thể nói điều này liên quan trực tiếp bởi tính cách ngay thẳng, không chịu thỏa hiệp của bọn họ.
Ngoài xã hội, những người này thuộc dạng không biết tiến thoái, không thông nhân tình thế tục.
Nhưng nói đi thì phải nói lại, với một xí nghiệp hiện đại, quy mô, kẻ thực sự thích hợp làm quản lý sản xuất phải là những người kiên trì phẩm cách như bọn họ.
Cũng chỉ có dạng người ấy mới đủ khả năng nắm bắt tỉ mỉ toàn quá trình, mới có thể sáng tạo cống hiến ra giá trị đích thực cho xí nghiệp.
Hiện tại, chỉnh thể hoàn cảnh của Đông Hoa rất bệ rạc, khiến những người này khó có cơ hội vươn lên chứng tỏ mình, cũng không có công ty tư nhân hay nước ngoài nào đủ thực lực cho bọn họ phát huy giá trị… Như thế cũng tốt, có vậy trở lực khi Thẩm Hoài kéo bọn họ về Mai Khê sẽ nhỏ đi nhiều. Nếu không, bằng cái xưởng thép cỏn con như Mai Khê, lấy tư cách gì để mời những nhân tài số một số hai như vậy?
Cũng tại khắc ấy, Từ Khê Đình mới càng khắc sâu nhận thức về sự quả đoán của vị tân xưởng trưởng trẻ tuổi này.
Đương nhiên nhận thức ấy có liên quan trực tiếp bởi tư thái cường ngạnh bức được cả thị trưởng cũng phải cúi đầu hôm qua.
Hiện tại, nếu không kiêng kị làm đổ vỡ cả xí nghiệp, thì cho dù hắn thanh tẩy trọn cả ban lãnh đạo xưởng cũng không ai dám đứng ra nói nửa chữ “không”, huống hồ chỉ mời ba người có năng lực thực sự từ xưởng thép thành phố về làm quản lý?
Lãnh đạo thế nào thì sẽ dẫn theo đội ngũ thế ấy!
Cho dù là người bảo thủ cẩn thận như Từ Khê Đình, giờ phút này cũng khó mà kiềm chế cảm giác kích động, nhiệt huyết phun trào trong lòng…
***************************
Điểm đến của Thẩm Hoài và Từ Khê Đình, Triệu Đông là lò điện, là dây chuyền hạch tâm, trọng yếu nhất của toàn bộ xưởng thép Mai Khê.
Rất đáng tiếc, dây chuyền này được vận hành rất tệ hại.
Do thiếu hụt lực lượng kỹ thuật và trình độ quản lý lạc hậu, xơ cứng khiến dây chuyền chỉ phát huy chưa đến 70% công suất thiết kế.
Lấy hai lò đúc hồ quang công suất 45 tấn/ ngày làm trung tâm, cộng thêm bộ phận tinh luyện nguyên liệu trước khi vào lò, máy liên đúc phôi, ba phân đoạn xử lý phôi thép, kho xưởng, toàn bộ dây chuyền phải chiếm dụng tới hơn một dặm đất.
Đứng trước cửa lớn nhà máy, nhìn hai lò thép dựng lên cao sừng sững, sự vĩ đại của nền công nghiệp nặng hiển hiện ra ngay trong tầm mắt, khiến người xem không khỏi chấn động, khâm phục bàn tay sáng tạo của con người.
Nhưng đáng tiếc chỉ được cái mẻ ngoài, còn bên trong toàn là rác rưởi.
Năm đó khi xưởng thép Mai Khê nhập khẩu dây chuyển lò hồ quang liên đúc, chính là cao triều đầu tư xây dựng xí nghiệp hương trấn lên đến đỉnh điểm. Dưới hoàn cảnh kích thích ấy, huyện, trấn, kể cả phía thành phố đều mặc kệ tình hình thực tế, mặc kệ trình độ kỹ thuật bạc nhược, kiên quyết nhập về kỹ thuật tiên tiến bậc nhất trên thế giới thời bấy giờ.
Huyện, thành phố đều đứng ra đỡ đầu, để ngân hàng rót xuống gần 50 triệu tiền mặt. Những năm 90 trở về trước, thành phố Đông Hoa chưa từng ủng hộ xí nghiệp hương trấn nào với lực độ lớn thế này, thậm chí phóng ra cả toàn tỉnh cũng cực hiếm gặp.
Đương sơ Thẩm Hoài là cán bộ kỹ thuật trụ cột, được xưởng thép Mai Khê mượn tạm sang tham gia chạy thử dây chuyền trong ba tháng, nên hắn rõ đến từng chi tiết của dây chuyền.
Cho dù đã ba năm qua đi, nhưng trình độ công nghệ của nó trong nước vẫn thuộc hàng số một, số hai.
Rất không may, thần binh lợi khí sắc bén đến đâu, không có người biết sử dụng, cũng chỉ là đống sắt vụn mà thôi.
Dây chuyền cần 120 đến 200 công nhân chuyên nghiệp được đào tạo bài bản mới có thể vận hành, năng suất thực tế cao đến 300 tấn thép/ năm/ người.
Còn như bây giờ, số công nhân tuyến một mà xưởng thép Mai Khê đổ vào dây chuyền này tiếp cận gần 300 người, nhưng số công trình sư chuyên nghiệp thực sự hiểu quy trình lại chỉ lác đác mấy người như Từ Khê Đình, quản lý an toàn sản xuất cũng khá lạc hậu, kỷ luật làm việc cực tản mạn.
Dưới áp lực an toàn sản xuất, với tính cách cẩn thận như Từ Khê Đình, căn bản không dám mở công suất ra hết cỡ.
Thẩm Hoài nói chuyện với Từ Khê Đình và Triệu Đông trong văn phòng xưởng khá lâu, nên khi đến khu sản xuất thì đã gần thời gian làm việc lắm rồi, công nhân tuyến một cũng lục tục vào vị trí bắt đầu ngày làm việc mới.
Trải qua chuyện hôm trước, tinh thần làm việc của công nhân tuyến một hôm nay khá cao, nhưng tinh thần cao chưa hẳn đã giúp làm việc chuẩn xác.
Thẩm Hoài bước chân vào phân đoạn liên đúc, giờ dây chuyền còn chưa hoạt động, trong xưởng có khoảng 20-30 công nhân, song số mặc đồ bảo hộ, đội mũ an toàn đúng quy định chưa được một nửa. Có người thậm chí còn đi dép lê đứng trước máy cán thép, dưới sàn nhà không thiếu tàn thuốc vứt bừa bãi, thép tấm lẫn máy móc, công cụ chồng thành đống hỗn loạn, trên tường dính đầy vết dầu mỡ…
Từ Khê Đình có thể cảm nhận được sự tinh tường của Thẩm Hoài trong quản lý sản xuất. Tuy Thẩm Hoài không nói lời nào, nhưng ánh mắt dừng lại ở đâu, y như rằng nơi đó tồn tại vấn đề nghiêm trọng … Từ Khê Đình không phụ trách sự vụ cụ thể dưới nhà xưởng, nhưng làm phó tổng công trình sư, lại sắp được Thẩm Hoài đề bạt thành tổng phụ trách kỹ thuật, giữa vô hình như có một luồng áp lực khiến hắn khó mà thở nổi.
Mấy tay phó xưởng trưởng lần lượt chạy tới khu nhà xưởng, bọn hắn biết sáng nay Thẩm Hoài tới xưởng khá sớm, nên không dám qua loa, trước khi đuổi đến lò điện hối hợp với Thẩm Hoài cũng đã đích thân kiểm tra kỹ càng xem có sơ sót nào không.
Nhìn mấy tay phó xưởng trưởng chạy đến phân đoạn, Thẩm Hoài đứng trước máy cán, nhìn bọn họ, chỉ tay nói với một người trong số đó: “Làm người quản lý, đầu tiên phải biết tuân thủ vô điều kiện quy định sản xuất. Cậu, đúng, chính cậu đấy, về viết đơn từ chức giao lên văn phòng xưởng cho tôi…”
Qua chuyện hôm trước, còn ai dám qua loa trước mặt Thẩm Hoài?
Trước khi bọn hắn xuống nhà xưởng đã kiểm tra giúp lẫn nhau, đảm bảo không có sơ hở gì để Thẩm Hoài nắm thóp. Ai ngờ vừa gặp mặt đã bị chỉ trách không tuân thủ quy định sản xuất, bắt buộc viết đơn từ chức?
Tên phó xưởng trưởng bị Thẩm Hoài điểm mặt chỉ tên, cách chức ngay tại chỗ sững người, chết cứng tại chỗ, mặt đỏ bừng lên, hắn căn bản không biết mình đã phạm sai lầm ở chỗ nào.
Qua một lúc mới có người phát hiện ra, bèn giật giật tay áo, chỉ xuống giày: Thì ra trước khi xuống xưởng, hắn chưa thay giày da bằng giày bảo hộ.
