Đại Minh ngày 3 tháng 2 năm Gia Tĩnh thứ 36 là ngày Thẩm đại nhân chính thức nhậm chức.
Mặc dù phòng ngủ xoa hoa, nhưng bên gối không có vợ yêu, căn phòng càng rộng rãi, càng làm người ta thấy cô đơn, Thẩm Mặc đi lại trong phòng mấy vòng, đêm đó liền tới thiên áp phòng ngủ.
Sáng ngày mùng 3, trời còn chưa sáng, Thẩm đại nhân đang ngủ mơ mơ màng màng, đột nhiên nghe thấy tiếng kẻng, ban đầu còn không để ý, lật mình ôm gối tiếp tục ngủ, ai ngờ liên tiếp bảy tiếng kẻng vang lên, tiếp đó bên ngoài vang lên tiếng ồn ào, làm y không ngủ được đứng bật dậy, hầm hầm đẩy cửa ra, vốn muốn quát hỏi :" Sáng sớm ngày ra ầm ĩ cái gì? Rao bán đậu à?"
Nhưng thấy mấy Quy Hữu Quang dẫn mấy nha hoàn cầm ấm nước sớm đã đợi ở cửa, nhìn thấy Thẩm Mặc mở cửa, Quy Hữu Quang cười nói:
- Đại nhân, ngài dậy rồi?
Nói xong phất tay, mấy nha hoàn liền vào phòng lấy chậu pha nước, chuẩn bị phủ tôn đại nhân rửa ráy.
Thẩm Mặc giờ mới biết tiếng kẻng kia là gọi mình dậy, cười gượng nói:
- Chấn Xuyên công dậy sớm quá.
- Thuộc hạ sợ đại nhân ngày đầu tiên chưa quen cho nên mới tới sớm một chút. Có điều hiển nhiên thuộc hạ quá lo rồi.
Thẩm Mặc cười xấu hổ:
- Một lát nữa ta tới đại đường hay là nhị đường?
Y đã coi Quy lão tiên sinh thành cố vấn rồi.
- Đại đường ạ.
Quy Hữu Quang cung kính đáp:
- Đại nhân hôm nay bài nha lần đầu, đương nhiên phải tới đại đường.
- Ừ, được.
Thẩm Mặc gật đầu, ông ta liền rời đi, Quy Hữu Quang tới cửa nội trạch lại sai người gõ năm tiếng kẻng nữa, nha dịch gian ngoài vội nối nhau gõ kẻng. Đó gọi là truyền nhị, biểu thị trưởng quan đã thức dậy rửa ráy, chuẩn bị bài nha rồi.
Thẩm Mặc được nha hoàn hầu hạ rửa mặt thay quần áo, ăn sáng xong liền rời nội trạch, đi tới nhị đường, qua Dần cung môn, tới đại đường. Bên trong đại đường, thư lại sáu phòng đã tới đầy đủ, ba ban nha dịch đã đứng nghiêm, chỉ đợi phủ tôn đại nhân tới "bài nha".
Khi ở kinh sư, Thẩm Mặc được nghe kể "bài nha" là điều được kinh quan hâm mộ quan viên địa phương nhất. Trên quan trường lưu truyền, nói kinh quan và quan địa phương gặp nhau, quan địa phương nói :" Ta thích kinh quan có nha bài", kinh quan thì hâm mộ nói :" Ta thích ngoại quan có bài nha."
Cái gọi là "bài nha" tức là quan chính ấn đem hết binh tôm tướng cá của mình tập hợp lại, mô phỏng cách hoàng đế lên triều, cực kỳ uy phong, khoái cám vô tận, kinh quan ngay cả kiệu chỉ có hai người khiêng không thể hưởng thụ được.
Giống như lễ nghi triều đình có rất nhiều loại, "bài nha" cũng phân chia nhiều thứ, hôm nay cử hành trong đại đường là "nha tham", tức là nghi thức quan lại trong phủ tham kiến tri phủ, học theo cảnh bách quan lên triều trong hoàng cung đại nội, cảnh hội triều của " quần thần tiểu quốc" vài phần nghiêm túc.
Đợi Thẩm Mặc từ sau bình phong đi ra, đám thuộc quan nha dịch liền quỳ xuống tham kiến:
- Bái kiến đại nhân.
Thẩm Mặc sải bước đi lên bục cao một xích, đó chính là nơi bày bàn xử án, chiếc bàn lớn được phủ bởi vải dày màu lam, bên trên đặt văn phong tứ bảo và ống thăm, trong ống thăm cắm cây thăm đầu đỏ. Ngoại trừ dùng để phát hiệu lệnh, đại biểu quyền uy ra, ống thăm này còn có tác dụng khác. Dung tích của mỗi một cái ống thăm đúng một đấu theo quy định của hộ bộ, mỗi một cây thăm dài đúng một xích, khi gặp phải tranh chấp kinh tế, có thể lấy ra làm dụng cụ đo, không phải đi tìm kiếm công cụ.
Nhìn phía sau bàn xử án là tấm biển đề bốn chữ "Chính Túc Phong Thanh" phía dưới là tấm bình phong vẽ sông núi nước non mây trời, Thẩm Mặc ngồi ngay ngắn sau bàn, vẫn là đại đường, nhưng y phát hiện so với hôm qua, hôm nay bày biện thêm vài thứ...
Bên trái đại đường là những thứ nghi trường như tấm biển "tránh đường" ," im lặng", tán vàng, lộng đỏ, côn đồng ... Bên phải bày tất cả chức hàm của y: Tô Châu phủ đường quan, phụng chỉ kháng Oa, đốc sát hà vụ, Giang Nam thị bạc đề cử. Đó là quan hàm hiện tại của y, nhưng vẫn còn chưa hết , tiếp đó nhìn xuống dưới là đứng đầu khoa giáp Bính Thìn, thi đỗ lục nguyên, tiền Chiết Giang tuần sát, tiền Chiết Giang tuần án giám quân đạo, tiền hàn lầm viện tu soạn ...v...v...v.. Tổng cộng hơn mười tấm , làm bản thân y cũng cảm thấy mình thật lợi hại.
Những nghi trưởng và tấm biển này tượng trưng cho thân phận và địa vị của y, ngày hôm qua tiến thành, đều xếp trước kiệu phô trương lấy thế, khi không ra ngoài thì để trong đại đường tiếp tục ... Lấy thế phô trương.
Đợi chúng quan đứng dậy rồi, Thẩm Mặc lên tiếng:
- Bản quan phụng chỉ trông coi một phương, tuyên dương phong tục, giáo hóa bách tính. Nhưng địa phương có trăm vạn dân, với sức một người, khó lo li hết, vì thế cần các vị giúp bản quan quản lý chuyện lương thảo, thuế khóa, hộ tịch, thương khố ...
Nói tới đó dừng lại một chút, ánh mắt quét qua mọi người:
- Cộng đủ các việc lại thật làm người ta hoa cả mắt. Hiện giờ mời chư vị trở về, đem chuyện mỗi người phụ trách viết ra, sau trưa đưa tới nhị đường, ban quan đợi chư vị tại đó.
Các quan đều cảm thấy mới mẻ, nhưng cũng không thấy có gì bất ổn, liền lĩnh lệnh cáo lui. Chỉ còn lại Quy Hữu Quang phụ trách hình danh, Thẩm Mặc hỏi ông ta có việc gì, Quy Hữu Quang đáp:
- Hôm nay là mùng ba, là ngày phóng cáo, từ ngày phủ tôn thượng nhiệm rời chức, tới nay đã hơn một tháng, e rằng đã đọng không ít đơn kiện.
Thẩm Mặc bấy giờ mới nhớ ra, theo thông lệ Đại Minh, một tháng vào ngày ba và ngày tám là ngày phóng cáo. Ngày hôm đó trưởng quan tiếp nhận đơn tố cáo của bách tính, không khỏi khẩn trương:
- Ta còn chưa quen thuộc xử lý như thế nào.
Há chỉ không quen thuộc, nói trắng ra "chả biết cái mẹ gì".
Quy Hữu Quang vội đáp:
- Đại bộ phận các vụ án phó thác cho thư lại các phòng và ban quản lý tiền lương, hình danh, cuối cùng mới giao cho đại nhân, ngài thấy công bằng hợp lý thì vỗ bàn là được.
Tới đó hạ thấp giọng nói:
- Huống chi hôm nay chỉ tiếp nhận cáo tráng, không xử án, ngài chỉ cần chú ý cái nào nên tiếp nhận cái nào không nên là được rồi.
- Vậy cái nào nên tiếp nhận, cái nào không nên?
Thẩm Mặc hỏi.
- Kinh nghiệm của phủ tôn kỳ trước là : Có thể giao cho hai huyện xử lý: Đẩy xuống; liên quan tới quan tỉnh: Đưa lên; đụng chạm tới quan quý: Gác lại.
Thẩm Mặc cau mày:
- Đó cũng là ý của Chấn Xuyên công sao?
Quy Hữu Quang lắc đầu:
- Không phải, theo hạ quan thấy, người dân đều cực sợ gặp quan, nếu không phải là bị ép tới đường cùng thì sao tới cáo trạng? Nếu như đại nhân mang chức trách giáo dưỡng bách tính, thì không nên phân chia cái nào nên nhận hay không nên nhận...
Ông ta cười khổ:
- Nhưng muốn làm quan thoải mái, làm yên ổn, thì phải làm theo cách nói trên.
Thẩm Mặc cười nhạt:
- Yên ổn? Ta còn chưa tới cái tuổi tìm yên ổn.
Nói rồi vỗ bàn nói:
- Bất kể là đơn tố cáo gì, cứ nhận hết là được.
Quy Hữu Quang chính đang đợi câu này của y, lĩnh mệnh rời đi, cùng thư lại hình phòng bắt đầu nhận cáo trạng mà bách tính đưa lên.
Thẩm Mặc đứng dậy thoái đường, quay về Thiêm áp phòng, phái người lấy hồ sơ nhân khẩu, đất đai, tiền lương phủ Tô Châu gần mười năm qua chuyển ra, bắt đầu xem xét tỉ mỉ.
Chớp mắt cái đã tới trưa, Quy Hữu Quang ôm một đống cáo tráng dày về, bẩm báo với y:
- Tổng cộng thu nhận được một trăm tám mươi đơn tố cáo cá các loại, trong đó vụ án hình sự hai mươi tám, còn lại là tranh chấp dân sự.
Nói rồi đem hai cáo tráng trên cùng cho Thẩm Mặc:
- Đây là hai án mạng, có câu mạng người vô giá, đại nhân không nên xem nhẹ.
Thẩm Mặc đặt hồ sơ trong tay xuống, nhận lấy hai đơn kiện, trong đó một tự tố, tức là tự tố cáo bản thân, nói hắn và bản thân và phụ thân có tranh chấp, trong cơn giận lỡ tay đánh chết cha già, cho nên tới tự thú.
- Đây là đại án liên quan tới nhận mạng.
Thấy đại nhân xem xong, Quy Hữu Quang nói:
- Cần phải mau chóng xét xử, phán quyết thật nhanh thật nặng.
Thẩm Mặc khẽ cau mày:
- Phạm nhân ở đâu?
- Đã bắt giam rồi, vụ án xảy ra vào ngày hôm qua, buổi chiều hạ quan cùng Vương tri huyện dẫn ngỗ tác đi kiểm tra hiện trường một lượt.
Thẩm Mặc gật đầu:
- Làm thế rất tốt.
Kỳ thực y cũng rất muốn xuống hiện trường một chút, nhưng chỉ nghĩ tới phải nghiệm thi đã thấy buồn nôn rồi. Hiển nhiên còn chưa chuẩn bị tâm lý đầy đủ.
Lại xem đơn kiện tiếp theo, là của lý chính phường Thăng Bình huyện Ngô, nói một người ngoài huyện ở giữa đường giết chết một nam một nữ. Người dân làng bắt lấy đem tới nha môn, đó là chuyện mấy ngày trước.
Thẩm Mặc lại xem các đơn khác, không ngờ hoàn toàn là vụ án của huyện Ngô, không có vụ án nào của huyện Trường Châu, nên hỏi:
- Sao lại lệch hẳn về một bên như thế?
Quy Hữu Quang trả lời:
- Theo lệ vụ án Trường Châu do huyện lệnh Trường Châu phụ trách, còn huyện Ngô vì đặt phủ nha cho nên có thể cáo lên phủ nha.
Ông ta mỉm cười:
- Người dân đều cho rằng quan càng lớn càng công chính, phán quyết càng có hiệu lực, cho nên thông thường đều tới phủ nha bẩm báo.
- Vậy Vương Nhuận Liên chẳng phải rảnh rỗi sao?
- Không hẳn như vậy, đại nhân có thể giao vụ án cho ông ta xét xử, cũng có thể lệnh cho ông ta hiệp trợ điều tra phá án, căn bản không có cách nào lười biếng cả.
Thẩm Mặc gật đầu cười:
- Vậy thì tốt... Vương Nhuận Liên có tài, không thể cho hắn hưởng lợi được.
Thấy đại nhân nói xong rồi, Quy Hữu Quang ôm lấy chồng đơn kiện, nói:
- Thiếu chút nữa quên, lão bản của Vạn Phúc Ký đã tới rồi, chính đang đợi đại nhân ở nhị đường.
- Truyền.
Thẩm Mặc khép hồ sơ lại nói.
Thẩm Hồng Xương tướng mạo không tệ, mặt trắng trẻo, hai mắt sáng lấp lánh, râu ba chỏm cắt tỉa hết sức chỉnh tề, mặc dù gần tứ tuần, nhưng thân hình không hề béo phì, làm người ta nhìn một cái đã sinh thiện cảm.
Hắn là một thương nhân tinh minh, từ việc hắn mặc áo vải tới gặp phủ tôn đại nhân là có thể thấy được rồi. Vì thời đại đó có pháp lệnh thương nhân không được phép mặc tơ mụa, thế nhưng chỉ có kẻ bảo thủ nhất mới tuân thủ điều này.
Thẩm Hồng Xương gần đây làm ăn phát đạt chẳng có chỗ chứa tiền, tất nhiên là dư sức mặc tơ lụa, nhưng hắn lại mặc áo vải tới gặp quan, hiển nhiên là để tránh người ta nắm thóp, chuốc lấy rắc rối không đáng có.
Sau khi cung kính khấu đầu với phủ tôn đại nhân, Thẩm Hồng Xương dâng lên một cái hộp tinh xảo, nói:
- Nghe mỹ danh đại nhân đã lâu, tiểu nhân vô cùng ngưỡng mộ, hôm nay cuối cùng cũng có cơ hội cận kiến, không có gì đáng kể, đành lấy chút bánh do cửa hiệu sản xuất, mời đại nhân nếm thử.
Thẩm Mặc cười tự nhiên:
- Nghe dánh Vạn Phúc Ký từ lâu rồi, bản quan cũng muốn mua một hộp về thỏa mãn khẩu phúc đây.
Vừa nghe phủ tôn đại nhân biết tới cửa hiệu của mình, xương khớp Thẩm Hồng Xương tức thì nhũn ra một nửa, mở hộp dùng hai tay dâng lên.
- Vậy bản quan không khách khí nữa.
Thẩm Mặc đang hơi đói, nhìn thấy những cái cánh vàng ruộm, tầng lớp rõ ràng, tức thì hơi thèm, dùng khăn tay lau qua, cầm một miếng lên nếm thử, mỡ mà không ngấy, ròn mà không nát, thơm ngọt vừa miệng, không khỏi khen ngợi:
- Đúng là thơm ngon vô cùng, chẳng trách nổi tiếng như thế.
Giọng chuyển ôn hòa:
- Ngươi ngòi trước đi, đợi bản quan ăn xong bánh rồi chúng ta nói chuyện.
Thấy đại nhân thích thật sự, Thẩm Hồng Xương vô cùng vui vẻ, dè dặt đặt nửa bên mông ngồi xuống ghế, kính cẩn nói:
- Nếu đại nhân thích, từ ngày mai mỗi ngày lô bánh đầu tiên đều mang tới cho đại nhân.
Thẩm Mặc ăn xong một cái bánh, phủi vụn bánh, nhấm một ngụm trà, nói:
-Đồ ngon không nên tận hưởng, nếu ngày nào cũng ăn, cho dù có là nem công chả phượng cũng có lúc ngán, như thế lại thành chà đạp sự hưởng thụ này.
- Đại nhân chí lý.
Thẩm Hồng Xương mặt tỏ vẻ thán phục:
- Đạo lý nhiều quá hóa hỏng gần đây tiểu nhân mới hiểu.
- Nói hay lắm
Thẩm Mặc đặt chén trà xuống, nhìn Thẩm Hồng Xương chăm chú:
- Đạo lý này ngươi ngộ ra thế nào?
- Cái này thì ...
Thẩm Hồng Xương cười gượng:
- Ngẫu nhiên nhận ra, không giải thích cho rõ được ...
- Ha ha ha, chưa chắc như thế đâu.
Thẩm Hồng Xương mặt căng thẳng, tim đập thình thịch, cố làm bộ trấn tĩnh:
- Tiểu nhân tài hèn học mọn, giống như nấu bánh chẻo trong ấm trà vậy, rõ ràng là bên trong bụng có, nhưng lại không lấy ra được.
- Tài hèn học mọn ư?
Nụ cười Thẩm Mặc nhạt đi:
- Lời này ta không tin, một thiên tài có thể sáng tạo ra "khoán bánh" thì là sao có thể là tài hèn học mọn được...
- Điều này ...
Mồ hôi đã thấy trên trán Thẩm Hồng Xương.
Thẩm Mặc thừa có dồn tới:
- Không phải là ngươi không nói ra được, mà là ngươi không dám nói! Bởi vì bản thân ngươi cũng sợ, ta nói có đúng không?
Hai mắt như mũi kiếm chiếu tới, khiến Thẩm Hồng Xương không dám nhúc nhích.
Thẩm Mặc tra hỏi mà như không phải, mang tới áp lực cực lớn cho đương sự, lọt vào tai Thẩm Hồng Xương thành đối phương đã tìm hiểu rõ nội tình của mỉnh rồi, mồ hôi ướt đẫm lưng, lắp bắp:
- Đại nhân minh xét, tiểu nhân là một thương nhân an phận thủ thường, chưa từng cân ít bán thiếu, cũng không lừa gạt gian dối, không nhận nổi trách mắng của đại nhân.
- Chuyện tới nước này rồi ngươi còn muốn chối cãi à?
Thẩm Mặc cười nhạt:
- Kỳ thực bản quan đã biết khoán bánh ngươi bán ra vượt xa năng lực các ngươi có thể sản xuất. Hiện giờ có thể dùng tội lừa gạt, đóng cửa hiệu của ngươi, dưới côn gậy thì cái gì cũng ra hết.
Thẩm Hồng Xương như bị sét đánh, hai gối nhũn ra, quỳ rạp xuống đất.
Thẩm Mặc nhìn hắn thương hại, ngữ khí mềm hơn:
- Sở dĩ không dám như thế là nể việc thiện sửa đường bắc cầu trước kia của ngươi, không muốn dồn ngươi vào đường cùng mà thôi.
Buổi trưa y lật xem sổ sách vô ý phát hiện ra trong những người quyên tiền làm đường sửa cầu mười năm qua có Thẩm Hồng Xương, nói ra chuyện này, hiệu quả là tất sát.
Thẩm Hồng Xương nghe thấy ngay cả chuyện này đại nhân cũng đã rõ, khẳng định là mình bị tra tới tận gốc, còn dám che giấu gì nữa? Nước mắt chảy dài dập đầu lia lịa:
- Xin đại nhân tha mạng, xin đại nhân cứu mạng ...
Thẩm Mặc thấy hù dọa có hiệu quả rồi, không gay gắt nữa, nói khẽ:
- Đứng lên nói chuyện.
Thẩm Hồng Xương như nghe thấy nhạc trời, dùng ống tay lau nước mắt nước mũi, mặt đầy cầu khẩn nhìn phủ tôn đại nhân.
- Đem động cơ và quá trình chế tạo khoán bánh của ngươi khai ra.
Thẩm Mặc cho hắn ngồi xuống, nói:
- Để bản quan xem xem có còn đường sống hay không?
Thẩm Hồng Xương mặc dù cực kỳ tinh minh, nhưng đối diện với vị phủ tôn đại nhân có thể phẩy tay một cái đẩy mình xuống mười tám tầng địa ngục không có chút năng lực phản kháng nào. Điều này không liên quan gì tới trí tuệ, mà hoàn toàn do địa vị chênh lệch tạo thành.
Hít sâu một hơi, chỉnh lại suy nghĩ có phần rối loạn của mình, hắn đem quá trình mình bán khoán bánh kể ra tỉ mỉ với Thẩm Mặc.
Hiệu bánh Vạn Phúc Ký có thể truy hồi lại thời Đại Minh còn chưa lập nên, đã có một trăm tám mươi năm lịch sử rồi, vì nguyên liệu cầu kỳ, cách làm độc đáo, cho nên từ khi khởi nghiệp đã rất được người dân Tô Châu hoan nghênh, cho tới nay đã thành một phần không thể chia tách trong cuộc sống của người dân.
Khi truyền tới đời Thẩm Hồng Xương, thanh danh của Vạn Phúc Ký đã không chỉ giới hạn trong thành Tô Châu nữa, mà ngay cả Dương Châu, Ứng Thiên, Tùng Giang, đều có người hâm mộ tên tuổi mà tới. Đáng lý mà nói, nổi danh xa gần là chuyện tốt, nhưng mỗi ngày trước cửa đều có đội ngũ xếp hàng dài, cửa hiệu có chạy hết công suất cũng cung không đủ cầu.
Không chỉ như thế, còn thường xuyên có quan phủ và đại hộ chen ngang đạt hàng, mỗi đơn hàng đủ Vạn Phúc Ký bận tối mặt mấy ngày. Làm ăn bên ngoài thì phải chiếu cố tới các đại lão có tiền có thể, khách lẻ cũng không thể lãnh đạm được. Vì không để khách lẻ uổng phí công sức, đương nhiên cũng là vì để kiếm thêm chút tiền, Thẩm Hồng Xương trong lúc cấp bách, nhận tiền đặc cọc của khách hàng, viết giấy hứa ngày nào đó nhất định sẽ giao hàng.
