- Rốt cuộc mọi chuyện là thế nào? - Thẩm Mặc sầm mặt nói.
- Hồi đại nhân.
Lão Mã nói:
- Rùa có dường rùa, tôm có đường tôm, dù sao thì đều đi kiếm tiền mà. . . Tỷ như nói Vương Khải Minh, hắn mở một cửa hàng dầu, một tháng buôn một chuyến dầu cải từ Thông Châu, mở tiệm sống qua ngày. Không dối gạt ngài, hạ quan cùng các vị ở đây cũng đều mỗi người có mỗi nghề, có người xem bói ở cầu vượt, có người chép sách cho người ta, còn có người làm kế toán tại cửa hàng. . .
- Theo ta được biết, bổng lộc của thất phẩm kinh quan một năm là 90 thạch lương thực, 10 trượng vải, vả lại muối ăn còn miễn phí.
Thẩm Mặc không quá tin lắm:
- Tuy nói gạo ở kinh thành mắc, ở cũng không dễ, nhưng các ngươi phần lớn là từ bên ngoài tới làm quan, một nhà chưa tới ba bốn người, sao lại không đủ chứ?
- Đại nhân từng phong cương Tô Tùng, nhất định là cuộc sống xa hoa, chưa chịu qua tư vị nghèo, đương nhiên không biết những người đáng thương như chúng tôi.
Lão Mã lặng lẽ cười nói:
- Không sai, theo lý 90 thạch lương thực thì cũng đủ cả nhà sinh sống, nhưng những năm gần đây, có lúc nào phát đủ qua chưa?
Người bên cạnh cũng nhịn không được căm giận nói:
- Đúng thế, năm tốt nhất cũng chỉ phát hơn phân nửa, nếu gặp lúc vận khí không tốt, ngay cả phân nửa cũng không được chia, làm sao đủ để nuôi cả nhà?
- Lẽ nào kinh quan đều là cái dạng này sao? - Thẩm Mặc nhẹ giọng hỏi.
Lão Mã đáp:
- Đương nhiên không phải, các đại quan còn có đồng liêu ở các nha môn quan trọng, bọn họ có rất nhiều cách kiếm tiền, chỉ có mấy thanh thủy nha môn như chúng ta đây mới kiếm ăn thảm như vậy thôi.
/thanh thủy nha môn: đơn vị ít phúc lợi.
Thẩm Mặc suy nghĩ một chút, lại nói:
- Không nói đến trước đây, chỉ nói mấy năm sau khai phụ, không phải là không khất nợ bổng lộc rồi sao?
- Đúng là không khất nợ. - Mấy người lão Mã hận nghiến răng nói: - Hiện tại đều sửa thành "nạp viện" rồi.
- Nạp viện?
Thẩm Mặc thật sự chưa quan tâm qua việc này, bởi vì các huynh đệ của y nhà đều rất giàu có, duy nhất con quỷ nghèo Từ Vị, cả ngày ăn ở tại trong cung, căn bản không có khái niệm tiền, cũng không ai đề cập qua với y việc này.
- Nói là Hộ bộ Công bộ, tiền ít việc thì nhiều, tạm thi hành mấy cái lệ nạp viện, toàn thể kinh quan tự nguyện nạp phân nửa bổng lộc để sung quốc khố.
Lão Mã phiền muộn nói:
- Vốn nói là kế sách tạm thời, ai ngờ vẫn nạp cho đến nay, xem ra sắp thành lệ rồi. . .
Thẩm Mặc thật có chút tức giận, y vốn tưởng rằng sau khai phụ, hàng năm đều cung cấp một số bạc đáng kể cho triều đình, hẳn là có thể làm cho tài chính quốc gia rộng rãi một chút, ai ngờ vẫn đâu lại vào đấy, lại không biết số tiền mình cực khổ kiếm được đã chảy đi đâu hết rồi.
- Các đại nhân chế định chính sách tự nhiên không để bụng, bọn họ có địa phương quan biếu kính, căn bản không trông chờ vào chút bổng lộc này để sống.
Lão Mã lải nhải lên án:
- Đối với những chi ma lục đậu quan như chúng tôi, nếu như không làm việc khác, cả nhà già trẻ đều phải chết đói.
Thẩm Mặc gật đầu, ý bảo hắn không cần nói nữa, rồi khoát tay nói:
- Đi làm việc hết đi, người nên nhập hàng thì nhập hàng, người nên bán hàng thì bán hàng, coi ta không tồn tại là được rồi.
~~
Mặc dù Thẩm đại nhân không giống giả bộ, nhưng mọi người ai cũng không dám đi, đều thành thật đi cùng y, nhưng không có tiếng nói chung. Lão Mã chịu không nổi loại áp lực này mới nói:
- Để tôi pha trà cho đại nhân.
- Tiết kiệm lá trà đi, nước trắng được rồi.
Thẩm Mặc mỉm cười nói, cũng không biết là lời muốn nói, hay là thương cảm thật.
Ngồi thêm một lúc, ngay cả Thẩm Mặc cũng thấy buồn chán, y liền nói với lão Mã:
- Giới thiệu một chút chức trách của Ti kinh cục chúng ta đi?
- Vâng.
Lão Mã nói:
- Nam triều Lương thái tử quan thự có Điển kinh cục, Bắc Tề có Điển kinh phường, cái tên Ti kinh cục này xuất hiện từ Tùy triều, chưởng quản kinh thư, điển chế, đồ thư, công văn in ấn và cất giữ, cùng với chức trách sao chép giảng chương.
- Vậy đồ thư của cục ta hẳn là không ít rồi? - Thẩm Mặc hỏi.
Mặt lão Mã đầy cổ quái nói:
- Cũng không ít, không so được với Văn Uyên các, cũng không so được với Hàn Lâm viện.
Văn Uyên các chính là thư viện của hoàng đế; mà Hàn Lâm viện, chính là thư viện quốc gia.
Thẩm Mặc lại không để ý đến nước lạnh của hắn, đứng dậy nói:
- Đi, dẫn bản quan đi xem tàng thư.
- Cái này, nên để ngày khác đi?
Lão Mã cùng chúng quan lại đồng loạt khuyên nhủ:
- Ở đó nhiều bụi bặm, không khí không tốt, để chúng tôi quét dọn trước rồi đại nhân lại đến.
- Ta không phải là người chú ý.
Thẩm Mặc mỉm cười liền đi ra ngoài. Khi đi vào lão Mã đã chỉ cho y vị trí của tàng thư các, vậy nên y đi thẳng đến cửa, thấy không có khóa liền đưa tay đẩy ra hai cánh cửa.
Phía sau là đám người lão Mã đang vội vã đi theo, cả đám tim đập nhanh, miệng khát lưỡi khô, giống như sắp bị bắt kẻ thông dâm vậy.
Đợi bụi tan hết, Thẩm Mặc nhìn vào bên trong, chỉ thấy từng hàng giá sách cao to, chất đầy cả gian phòng rộng rãi. Y không khỏi cười nói:
- Chúng ta quả nhiên nghèo đến nỗi chỉ còn lại sách.
Lão Mã vội vàng tiếp lời:
- Đúng vậy đại nhân, sách có gì hay đâu, sắp buổi trưa rồi, chúng ta ăn cơm đi. . .
Mọi người nhao nhao nói tiếp:
- Chúng ta đón gió cho đại nhân, đi tửu lâu tốt nhất, ngài mau ra đây đi.
Loại giấu đầu hở đuôi này làm cho Thẩm Mặc cảm thấy hiếu kỳ, y thản nhiên cười nói:
- Không cần ăn cơm vội, đợi ta đi một vòng coi tình hình bảo quản tranh sách thế nào.
Lúc này không khí bên trong đã có phần thoáng đãng, y liền cất bước đi vào.
Ban đầu Thẩm Mặc còn mỉm cười, nhưng càng đi vào trong vẻ mặt càng ngưng trọng, đến khi quay trở ra, vẻ mặt âm trầm đến sắp chảy nước rồi.
Đám người lão Mã mặt thoáng như màu đất, thậm chí có người mắt lộ ra hung quang, muốn giết người diệt khẩu, chỉ là nhìn đám hộ vệ cao lớn vạm vỡ bên người y, mới nuốt nước bọt, thụt cổ lại, ngoan ngoãn chờ chết.
Ngươi nói sao đây? Thì ra Thẩm Mặc phát hiện, ngoại trừ mấy hàng giá sách bên ngoài cùng, sách ở trên giá coi như còn nguyên. Nhưng càng đi vào bên trong thư tịch lại càng thưa thớt, đến mấy hàng cuối cùng thì trên giá đã trống không, ngoại trừ bụi cái gì cũng không có.
~~
Không cần hỏi, Thẩm Mặc cũng biết số sách đó đi đâu hết rồi, nhất định bị số quan viên nghèo đến trên răng dưới caltut này lén bán đi hết rồi. Chuyện này không ai tra hỏi còn dễ nói, một khi bị điều tra, toàn cục hết thảy đều phải hoạch tội, cả Tẩy mã vô tội là y cũng chạy không thoát.
Thấy Thẩm Mặc vẻ mặt âm trầm, mọi người liền lũ lượt quỳ xuống đất, sợ hãi nhìn Tẩy mã đại nhân, đều phỏng đoán ngày hôm nay phải vào nhà lao ăn cơm rồi.
Thẩm Mặc cũng không phát tác, y chỉ mệnh Tam Xích viết giấy niêm phong lại cửa kho, đợi làm xong thì vẻ mặt của y cũng khôi phục bình thường, thản nhiên nói:
- Đứng lên hết đi, không phải là muốn đi ăn cơm sao?
Mọi người không dám động.
Thẩm Mặc cười mắng một tiếng:
- Còn muốn ta nâng hả?
Sáu người đành phải đứng dậy, ủ rũ đi theo Thẩm Mặc ra ngoài.
- Tinh thần lên hết coi.
Khi sắp rời khỏi viện tử của Ti kinh cục, Thẩm Mặc khẽ quát một tiếng:
- Đừng để cho người khác chê cười.
Mọi người vội vàng cố nặn ra nụ cười, chỉ là nghe thế nào cũng giống một đám cú, dẫn tới người xung quanh đều ghé mắt, họ thầm nghĩ chắc ăn cái gì không tiêu hóa được à?
Được lão Mã dẫn dắt, mọi người đi tới con đường sát Chiêm sự phủ có một gian 'Văn khôi tửu lâu'. Thẩm Mặc muốn chọn bao sương tầng trên cùng, rồi bảo chưởng quỹ mang lên rượu và thức ăn tốt nhất.
Nếu như bình thường, đám gia hỏa mồm nhạt tênh tếch này nhất định sẽ thầm nước bọt, hân hoan nhảy nhót, nhưng ngày hôm nay thật sự không có nổi tinh thần, cả đám ủ rũ, nhìn cũng không dám nhìn Thẩm Mặc một cái.
Thẩm Mặc bưng ly trà khẽ uống một ngụm, nhìn lão Mã một cái rồi thản nhiên nói:
- Nói đi, chuyện là sao? Sách đi đâu hết rồi?
- Hồi đại nhân:
Trên mặt lão Mã đã không còn vẻ căm giận bất bình như hồi nãy, mà là sợ hãi nói:
- Một bộ phận bị chư vị đại nhân mượn đi, đây là phần chính. Còn một phần. . . bị chúng tôi bán rồi.
- Có thể tìm về được không? - Thẩm Mặc hỏi.
- Đều quá muộn rồi.
Lão Mã nói:
- Sách bị các đại nhân mượn từ trước đến nay là bánh bao đánh chó, có đến mà không có về, bán cho các tiệm sách, càng không biết rải rác đi đâu hết rồi.
- Tiền nhiệm Tẩy mã là ai? - Thẩm Mặc hỏi.
- Trước kia là giảng quan của Cảnh Vương phủ, đương nhiệm Lễ bộ tả thị lang, Viên Vĩ Viên đại nhân.
Lão Mã nói:
- Nếu nói lời phạm thượng. Chính là bởi vì Viên đại nhân quá buông thả, chẳng quan tâm gì đến Ti kinh cục, mới làm cho phần lớn thư tịch bị thất thoát. . .
Thẩm Mặc gật đầu, không nói gì.
Ăn cơm xong, y liền cho mọi người trở về, để cho bọn họ mỗi người mỗi việc làm, nhưng không cho phép bất kỳ ai tới gần tàng thư khố.
- Đại nhân, ngài sẽ xử trí chúng tôi ra sao? - Đám người Lão Mã sợ hãi hỏi.
- Cứ yên tâm hết đi. - Thẩm Mặc mỉm cười nói: - Các ngươi không có việc gì đâu.
Rồi y buông rèm xuống, cỗ kiệu lắc lư đi.
Đám người Lão Mã hai mặt nhìn nhau, mặc dù đại nhân đã cho họ uống thuốc an tâm, nhưng khó tránh khỏi trong lòng vẫn còn lo sợ. . .
~~
Kỳ thật căn bản bọn họ không cần lo lắng, nếu như không có lệ 'Nạp viện', triều đình đúng hạn phát bổng lộc, nếu họ còn trộm sách, tự nhiên sẽ bị truy cứu. Nhưng hiện thực là, lương bổng của họ bị cắt xén, cuộc sống cũng trở nên khó khăn -- đối với đường đường Đại Minh tự xưng khắp nơi giàu có, quan viên hạ cấp lại nhờ vào trộm sách để bán mới có tiền sinh sống, điều này gây tai tiếng cỡ nào chứ!
Thẩm Mặc biết rõ thể diện triều đình còn hơn tất cả, hiểu chuyện này không thể làm lớn, triều đình càng sẽ không truy cứu trách nhiệm của đám tiểu lại này. . . Có đôi khi sự tình chính là vô nghĩa như thế, ngươi rõ ràng đã phạm pháp, nhưng còn có người ra sức che lấp cho ngươi, đơn giản là bỏ không được thể diện.
Nhưng cũng không nghĩa ai cũng được bình yên vô sự, sự tình xảy ra thì dù sao cũng phải có một ngươi chịu trách nhiệm. Ai chịu trách nhiệm? Quan viên chủ quản à. Mà Thẩm Mặc còn chưa chính thức nhậm chức, tự nhiên không truy cứu lên đầu y được, truy tố lên trước thì trở thành trách nhiệm của Viên Vĩ, Viên đại nhân.
Lẽ ra đây cũng không phải đại sự gì, tại Đại Minh triều, làm quan vẫn là cái nghề rất an toàn. Chỉ cần ngươi không mưu phản, không phạm vào sai lầm đường lối, không chúng bạn xa lánh, không quan tâm phạm sai lầm lớn thế nào, sau khi miễn chức, lâu thì ba đến năm năm, ngắn thì một năm nửa năm, liền có thể khép mình khởi phục, đổi một địa phương khác lại tiếp tục làm quan rồi.
Tùy tiện đưa ra vài ví dụ, tỷ như đám người Triệu Trinh Cát, Đường Thuận Chi, Nghiêm Tung, họ đều có trải qua như vậy, quả thật rất có tính phổ biến.
Sau khi trở về Thẩm Mặc nói chuyện này với Từ Vị. Từ Vị liền nói:
- Viên Mậu Trung là cận thần thiên tử, có tiếng tài tư mẫn tiệp, đặc biệt thanh từ của hắn viết rất tinh xảo, rất được ý trên, là người bệ hạ giây lát không thể rời. Ta thấy cho dù vạch trần ra chuyện này, hắn cùng lắm cũng chỉ bị xử phạt giáng hai cấp, vài ngày được thăng lên thôi, nên làm gì thì vẫn làm cái đó.
Rồi khuyên Thẩm Mặc:
- Không việc gì đừng nên chọc hắn thì tốt hơn, bỗng dưng kết một oan gia.
/thanh từ(hay lục chương): Tấu chương chúc văn khi cử hành lập đàn cầu khấn hiến cho thượng thiên. Thường là thể biến ngẫu, dùng mực màu đỏ viết lên giấy Thanh Đằng. Yêu cầu hình thức tinh tế cùng văn tự hoa lệ, nội dung không chân thực.
- Hắc hắc, lẽ nào ta nên im lặng gánh lấy oan ức này à?
Thẩm Mặc lại lắc đầu cười nói:
- Lão Từ, ngươi bị một chiếc lá che mắt mà không thấy Thái Sơn.
Rồi rất chắc chắc nói:
- Ta dám nói, Viên Vĩ gánh không nổi trách nhiệm này, hắn tuyệt đối không muốn lúc này gặp chuyện không may.
- Vì sao? - Từ Vị hỏi.
- Bởi vì. . .
Thẩm Mặc cười thần bí nói:
- Bởi vì Triệu Trinh Cát sắp về vườn rồi, hắn là người đứng thứ hai Lễ bộ, cần phải khẩn trương chứ.
- Thật hả? Triệu Trinh Cát sắp về vườn?
Từ Vị còn chưa hiểu rõ tình hình:
- Ngươi nghe tin tức ở đâu đấy?
- Hắn chính mồm nói với ta, hẳn là không sai đâu.
Thẩm Mặc nói:
- Ngươi nói một khi hắn đi rồi, ai có tư cách kế nhiệm?
- Ngoại trừ Viên Vĩ, còn có Lễ bộ hữu thị lang Ngô Sơn, cùng với Lễ bộ tả thị lang Âu Dương Tất Tiến, nhân tuyển cuối cùng chắc chỉ từ ba người này.
Từ Vị nói:
- Nhưng cụ thể là ai thì còn phải nhìn kết quả triều đình đề cử.
- Đúng rồi.
Thẩm Mặc cười nói:
- Ngươi cảm thấy tại giờ phút quan trọng này, Viên Mậu Trung còn dám mạo hiểm không?
- Nói như vậy thì quả thật là không dám.
Từ Vị lắc đầu nói:
- Ta và Viên Vĩ tiếp xúc không ít, người này mặc dù tài hoa hơn người, nhưng rất cuồng vọng, một lòng một dạ nhập các.
Trên quan trường có chút quy củ bất thành văn, mặc dù không gặp bất cứ quy chế gì, lại được lịch đại quan viên tuân thủ, tỷ như nói 'không Hàn Lâm không được đảm nhiệm Lễ bộ Thượng thư, không Lễ bộ Thượng thư không được nhập các.' chính là một điều trong đó.
Trên thực tế, bất kể Nghiêm Tung hay là Từ Giai, đều từng nấn ná qua trên chức Lễ bộ Thượng thư, chức vụ này có thể xem như là giai đoạn đầu trước khi nhập các.
~~
Từ Vị tán thành quan điểm của Thẩm Mặc, nhưng vẫn còn khó hiểu nói:
- Nhưng ngươi cầm nhược điểm của hắn thì có ích lợi gì?
- 'Vây Nguỵ cứu Triệu' mà thôi.
Thẩm Mặc đưa ánh mắt trôi lên nhìn nóc nhà:
- Đừng quên Viên Vĩ là người của ai?
- Ngươi là nói Cảnh Vương?
Từ Vị liền ngồi xuống nói. Viên Vĩ không chỉ là Lễ bộ thị lang, còn là ân sư thụ nghiệp của Cảnh Vương, Cảnh Vương đối với hắn cũng là nói gì nghe nấy, cảm tình giữa hai người cũng không phải là dạng Đường Nhữ Tiếp có thể so sánh.
- Không sai.
Thẩm Mặc cũng ngồi thẳng người:
- Xét đến cùng, ta vẫn là vì cây Như ý. . .Nếu như họ đến xem thì không việc gì, nhưng chỉ sợ Cảnh Vương lại giở trò gì đó, khi ấy cần phải có người giúp đỡ để kéo cái dàm của Cảnh Vương lại. Chúng ta mới có thể bảo đảm an toàn.
Nói rồi than thở một tiếng:
- Chỉ sợ là trốn được mùng một, tránh không khỏi mười lăm, sớm muộn gì cũng có một ngày lòi ra.
Từ Vị thụt cổ lại, nhỏ giọng nói:
- Ta áy náy sắp chết rồi. . .
Ngày mai chính là Vinh ân yến để chiêm ngưỡng Ngọc như ý, mặt trời chiều ngã về tây, bóng đêm chưa đến, nhưng số tân khách đáp ứng lời mời cơ bản đã đến đông đủ. Chỉ thấy trong sảnh hoa đăng, hỏa thụ, lưu quang nhi nhít, sáng như ban ngày. Tổng cộng bày ba bàn tiệc, gia nhân tôi tớ toàn là thanh y, khoanh tay hai bên chờ phục thị, các tân khách cũng tâm chiếu bất tuyên án theo trình tự mà an vị, đều đang thấp giọng trò chuyện.
/Tâm chiếu bất tuyên: trong lòng đã rõ nhưng không nói ra.
Nhưng trên một bàn tiệc, hoa quả trân quý trong mâm sứ ướp đá lại không người hỏi thăm, các loại điểm tâm mang phong vị Tô Châu chính cống cũng không hề động đến mảy may, hạ nhân tôi tớ ở một bên thêm một tuần lại một tuần trà cho khách. Chỉ là đợi mãi chưa đến khai tiệc.
Lại nhìn cái lán trước đại môn vẫn còn trưng tám cái đèn lồng tiếp khách, liền biết khách nhân có địa vị cao nhất còn chưa tới. Cách thời gian dự định khai tiệc đã qua gần nửa canh giờ, đây thật sự là quá thất lễ. Thẩm Mặc là chủ nhân chỉ có thể liên tục xin lỗi mọi người.
Mặc dù mọi người vẫn đều duy trì phong độ hài lòng, trong lòng cũng không khỏi thầm oán giận. . . Tuy nhiên không phải là oán giận chủ nhân Thẩm Mặc, người ta đã làm rất khá rồi, mà là trách ác khách không có lễ phép nào kia, đến bây giờ mà còn chưa tới.
Mãi đến khi trời hoàn toàn tối đen, từ cửa mới truyền đến một tiếng thông bẩm như trút được gánh nặng:
- Lễ bộ Viên đại nhân đến. . .
Thẩm Mặc giờ mới cười khổ một tiếng nói:
- Chư vị ngồi thêm chút nữa, ta đi nghênh đón Viên đại nhân.
Tất cả mọi người nói 'Thẩm huynh xin cứ tự nhiên.'
Thẩm Mặc liền đi ra ngoài cửa, trong viện tử vẫn sáng trưng, chỉ thấy một lão giả mặc hoa phục, thần thái ngạo nghễ đi cùng với mấy gia nhân dạo bước vào viện tử.
Thẩm Mặc vội vàng tiến lên thi lễ:
- Lão đại nhân bớt chút thì giờ đến đây, tiểu khả thật hết sức sợ hãi.
Lão giả lúc này mới nặn ra nụ cười:
- Chao ôi, thực sự là xin lỗi, ngày hôm nay phải suy nghĩ mệnh đề 'Lục chương' của bệ hạ, bất tri bất giác tới trễ mất.
- Không trễ không trễ, tới vừa lúc thôi.
Thẩm Mặc cười nói:
- Lão đại nhân mau mời vào.
- Thẩm đại nhân mời.
Viên Vĩ thản nhiên cười, lại khôi phục vẻ mặt "đoan trang cao quý" của hắn ngang nhiên đi vào trong sảnh. Ai ngờ bởi vì nghểnh mặt cao quá, vừa vào cửa liền bị 88 cây đèn ngọc lưu ly treo cao ở trong sảnh làm lóa mắt, suýt nữa chân nam đá chân xiêu, ngã như chó ăn phân.
Cũng may Thẩm Mặc kịp thời đỡ lấy, Viên đại nhân mới không bị muối mặt, nhưng có chút tức giận nói:
- Đốt đèn sáng thế làm gì? Không phải là lãng phí sao!
Thẩm Mặc vội vàng giải thích:
- Bởi vì hôm nay chủ yếu là thưởng thức bảo khí, cho nên mới đốt đèn sáng chút.
Lại vội vàng bảo người tắt đi phân nửa, giờ thì Viên đại nhân mới nguôi giận. Đi vào đại sảnh, 'vãn sinh' cả gian nhà đều hướng hắn hành lễ. Viên Vĩ gật đầu, rồi chẳng ai bảo lên ngồi ghế trên.
Thẩm Mặc ngồi chủ bồi, hỏi Viên Vĩ:
- Xin hỏi lão đại nhân, khai tiệc trước hay là thưởng bảo khí trước đây?
- Mục đích yến hội này của ngươi là gì, vậy ta làm cái đó trước. - Viên Vĩ nói.
- Được thôi, mời các vị trước tiên dời bước, chúng ta cùng nhau chiêm ngưỡng Hoàng ngọc như ý ngự ban.
Thẩm Mặc liền cười nói với mọi người, y sớm đoán được lão Viên sẽ nói như vậy rồi.
Mọi người thì bụng đói cứ sôi lên, hai mắt lờ đờ. Nhưng cũng đành chịu phải đứng dậy theo, đi tham quan cái thứ Hoàng ngọc như ý vớ vẩn kia.
