- Ha ha ha, mọt cái đảo quốc cô lập giữa biển, đúng là nhiều kẻ ngu xuẩn không rõ thời cuộc.
Lâm Tư Triệt cao giọng nói:
- Hoàng đến của chúng ta sở hữu Tây Ban Nha, Ni Đức Lan ( Netherlands), Tây Tây Lý (Sicilia), cùng toàn bộ Châu Mỹ và một phần Châu Phi. Bọn ta giàu nhất Châu Âu, hải quân vô địch trên biển, lục quân vừa mới đánh bại nước Pháp. Các nước Châu Âu nhất định dưới sự lãnh đạo của hoàng đế bọn ta, đánh bại đế quốc Áo Tư Mạn (Ottoman)
- Phì, đám giàu xổi.
Người ta nói là sự thực, người Anh người Pháp chỉ có thể trợn mặt tức giận mà thôi.
Từ trên người Lâm Tư Triết, có thể nhìn ra được trạng thái của Tây Ban Nha hiện nay, một học giả nho nhã như vậy mà nhắc tới quốc gia và hoàng đế cũng trở nên cuồng nhiệt như thế, huống chi là quân đội và người dân.
Thẩm Mặc đột nhiên nhớ tới một chuyện, hỏi:
- Quốc vương các vị có phải là đang có ý thôn tính Bồ Đào Nha?
- Quả nhiên là tiếng thối lan xa ..
Văn Quang Minh nghe thế nói ngay:
- Ngay cả Đại Minh xa xôi cũng biết dã tâm lang sói của Phillip II.
Xem ra đây là bí mật công khai rồi.
- Ngươi hiểu cái gì?
Lâm Tư Triết phản kích:
- Bệ hạ bọn ta có một nửa huyết thống Bồ Đào Nha, bán đảo Y Bỉ Lợi thống nhất là đúng.
Mấy người ngoại quốc liền cãi nhau, nhưng Trần Hạc nói, bọn họ chỉ đấu khẩu thôi, không làm ảnh hưởng tới công việc , nên Thẩm Mặc không nói gì, tâm tư của y đã bay tới nơi khác ...
Tây Ban Nha thôn tính Bồ Đào Nha đã được định sẵn, chỉ xem Bồ Đào Nha có thể cầm cự được bao lâu nữa mà thôi.
Một khi Bồ Đào Nha bị diệt, đất đai thực dân trên toàn cầu của nó sẽ bị Tây Biên Nha tiếp nhận.
Trong đầu Thẩm Mặc hiện lên tấm bản đồ thế giới ...
Hiện giờ thực lực Bồ Đào Nha ở Đông Nam Á còn yếu, cho nên giữ thái độ tôn kính Đại Minh, thương thuyền Đại Minh có thể đi lại thông suốt trên tuyến đường tơ lụa trên biển. Nhưng một khi Tây Ban Nha là địa chủ, thì vị chủ nhân dã tâm bành trướng cực độ này không thể để thuyền Đại Minh được thoải mái nữa.
Hi vọng người khác có thái độ tốt, chẳng khắc gì làm ruộng dựa vào trời, Thẩm Mặc quyết định sa khi về Triết Giang phải gặp Từ Hải mưu tính một phen.
Thấy chuyện này có khả năng cao, tâm tình Thẩm Mặc rất tốt, trên đường về hào hứng hỏi cảm thụ hôm nay của Quy Hữu Quang ra sao.
Quy Hữu Quang nói ra ba vấn đề : Thứ nhất lịch sử phương tây không kém chúng ta, xem trong sách vở văn minh của bọn họ rất đáng nể, thứ hai, dùng dao dĩa năn thịt bò rất ngượng tay, thứ ba, người Tây Ban Nha mạnh như thế, liệu có uy hiếp tới Đại Minh?
Thẩm Mặc bình thản đáp:
- Ai chịu nổi kẻ nằm ngáy bên giường? Kẻ nào vươn tay tới Đại Minh, chặt tay kẻ đó.
Quyết tâm cứng rắn đó làm Quy Hữu Quang tôn kính, làm Trịnh Nhược Tằng sáng mắt.
Thẩm Mặc nhìn ra, cười hỏi:
- Khai Dương tiên sinh hứng thú với chuyện này thì làm cùng ta đi.
- Đại nhân còn chưa thuyết phục được tại hạ đâu.
Trịnh Nhược Tằng lắc đầu:
- Chẳng lẽ ngài cho rằng dựa vào phiên dịch Logic học là giải quyết vấn đề được sao? Ngài có logic đến đâu, một câu nói của hoàng đế là làm ngài chẳng còn logic nữa.
- Đương nhiên không phải là cái đó, kỳ thực cục thông dịch còn dịch xong một cuốn sách, nhưng tất cả mọi người bị hạ lệnh giữ kín mà thôi.
- Là cuốn gì?
Hai người cùng hỏi.
- Mang về xem đi.
Thẩm Mặc lấy một cái hộp gỗ đưa cho Trịnh Nhược Tằng, chiếc hộp này Trần Hạc đích thân đưa cho y lúc lên xe trở về.
Quy Hữu Quang rất tò mò, nhưng Thẩm Mặc không cho xem, Trịnh Nhược Tằng cũng không cho.
Trịnh Nhược Tằng không phải người không biết nặng nhẹ, hắn không quên đêm qua mình nói gì, đương nhiên hiểu câu trả lời của Thẩm Mặc rất có thể là đại nghịch bất đạo, liền cất hộp vào trong lòng, không dám về nhà, ở lại một viện tử trong phủ nha, đóng cửa lại xem.
"Cái gì mà thần thần bí bí?" Quy Hữu Quang chỉ dám lẩm bẩm trong lòng, ông ta biết hai người làm thế là có nguyên nhân.
Thời gian eo hẹp, công việc lại nặng nề, ngày tối hôm đó Thẩm Mặc ngựa không ngừng vó tới công học viện Tô Châu, vị viện trưởng kiêm cả viện trưởng nghiên cứu Tô Châu chắc cũng đã sốt ruột đợi y từ lâu rồi.
Xe ngựa đi tới ngõ Thạch Bì, Thẩm Mặc kêu dừng lại, y xuống đi bộ, nhìn khung cảnh thay đổi lớn lao, y hoài nghi phải chăng mình chưa từng tới đây? Trong ký ức của y, nơi này nhà cửa xiêu vẹo chen chúc, đường xá lồi lõm, nếu như mưa xuống sẽ trở nên lầy lội vô cùng.
Nhưng hiện giờ y bước đi trên con đường rải đá bằng phẳng rộng rãi, y còn chú ý thấy hai bên là rãnh nước dẫn ra sông, thiết kế này dù mưa lớn cũng chẳng lo.
Lại nhìn hai bên đường là từng hàng tiểu lâu tinh tế thấp thoáng dưới cây liễu anh, mặc dù chẳng thể so với viên lâm cả trăm trượng, nhưng đường dựa lưng vào sông, ẩn dưới tàng cây, làm người ta dễ chịu nhất ... Dù sao đại hộ là số ít, người có tiền mua được một biệt thự nho nhỏ thế này ở Tô Châu đã là mộng ước rồi.
Trung khu thành mới này, chỉ thấy qua lại là người ăn mặc đảng hoàng, tới ngay cả gia đinh, xa phu cũng mặc sạch sẽ ra dáng, hiển nhiên khu dân nghèo trước kia đã bị người có tiền chiếm lĩnh hết.
Điều này làm Thẩm Mặc ngoài vui mừng cũng có chút chua xót, y biết người dân nghèo cũ ở đây đã chuyển ra ngoài thành cư ngụ, tiếp tục cuộc sống. Cho dù bồi thường có nhiều tới đâu, cũng không thay đổi được sự thực họ bị đuổi ra khỏi thành.
Hơn nữa cùng với sự phát triển, các công xưởng sẽ dần từ bên trong thành di chuyển ra ngoài, bọn họ ngay cả ban ngày cũng chẳng còn cơ hội vào thành nữa.
Thiên đường nhân gian rốt cuộc chỉ là thiên đường của kẻ có tiền có quyền, nó đóng cửa từ chối người dân nghèo bên ngoài.
Thẩm Mặc thở hắt ra một hơi, y thống khổ vì lương tâm y chưa mất hết, nhưng cưỡng ép bản thân làm những việc bản thân tự nhận là đúng, song lại biết là không tốt. Càng thống khổ hơn, chuyện đó sẽ còn tiếp tục xảy ra nhiều nhiều lần nữa, cho tới khi y thay đổi hoàn toàn, trơ lỳ, tê dại ...
Khi nhìn thấy phiến đá hoa cương lớn khắc năm chữ "Công học viện Tô Châu" , tâm tình sa sút đó của Thẩm Mặc liền mất sạch. Phiến đá cao hơn 5 xích này do y tự móc hầu bao ra, sai người vận chuyển từ Sơn Đông tới, rất tốn kém, nhưng y thích, y muốn dùng nó kỷ niệm trường học đầu tiên do mình thành lập.
"Hi vọng nó sẽ có kết quả tốt.." Thẩm Mặc mang theo mong mỏi tiến vào công học viện , ai ngờ đón tiếp y là một gáo nước lạnh.
Chỉ thấy cánh cửa đen của trường học đóng kín, cách tường còn nghe thấy tiếng cãi vã đánh đấm bên trong, Tam Xích đi nhanh tới trước nói:
- Đại nhân, hình như bên trong có đánh nhau.
Rồi phất tay cho mấy hộ vệ trèo lên tường xem, một lúc sau xuống báo cáo:
- Đánh nhau to lắm, loạn hết cả lên.
- Gọi cửa.
Sắc mặt Thẩm Mặc rất khó coi.
Quy Hữu Quang bên cạnh lòng càng bồn chồn, sao xảy ra loạn đúng vào lúc này? Vội một mặt sai người triệu tập binh sĩ đề phòng bất trắc, một mặt nói với Thẩm Mặc:
- Bên trong không biết tình hình ra sao, đại nhân mời vào xe trước nghỉ ngơi.
Thẩm Mặc mặt đen xì không thèm lên tiếng.
- Mở cửa, mở cửa ...
Binh tốt đập cửa rầm rầm nhưng chẳng ai để ý, liền trèo tường vào mở cửa từ bên trong.
Cửa lớn mở ra, binh sĩ ùa vào, hô lớn:
- Không được nhúc nhích, ôm đầu ngồi xuống đất.
Sau đó không phân biệt trắng đên, chỉ cần kẻ còn đứng là đánh ngã hết.
Thấy quan sai tràn vào, hai bên đánh nhau trong sân đều dừng tay, ôm đầu ngồi xuống đất.
Không đợi bên trong hoàn toàn trật tự, Thẩm Mặc sải bước đi vào, Quy Hữu Quang muốn ngăn cản, nhưng bị y gạt đi.
Đi vào viện tử hỗn độn, thấy bàn đá bị lật đổ, đồ dùng học tập vứt đầy đất.
Thẩm Mặc hỏi:
- Âu Dương đại nhân đâu?
-o0o-
- Trong nhà kho.
Tam Xích đáp:
- Không bị sao cả.
- Mời ông ấy tới gặp ta.
Thẩm Mặc thở phào, chỉ cần Âu Dương viện trưởng không sao thì không phải chuyện lớn:
- Thôi để ta tới.
- Không dám làm phiền đại giá.
Một giọng nói mạnh mẽ vang lên, Thẩm Mặc nhìn theo thấy Âu Dương Tất Tiến râu tóc bạc phơ, sắc mặt hồng hào đang đi nhanh về phía mình.
Thấy ông ta không sao cả, Thẩm Mặc cung kính vài thật sâu:
- Lão đại nhân bị kinh hãi rồi.
Âu Dương Tất Tiến xấu hổ:
- Không trông nom tốt cho đại nhân ...
- Chỉ cần người không sao là được.
- Đúng là không sao, đánh nhau một cái là ta và các kỹ sư đã chạy ra từ cửa sau, mọi người lại đến kịp.
- Trùng hợp thôi.
- Có thể thấy trời chưa tuyệt đường người.
Âu Dương Tất Tiến qua tuổi tri thiên mệnh từ lâu, cười ha hả:
- Phía trước loạn lắm, mời đại nhân vào nhà kho ngồi.
Quy Hữu Quang thầm nghĩ :" Sao có người mời khách vào nhà kho uống trà?"
Thẩm Mặc biết ông ta đắm mình nghiên cứu, nên ít giao tiếp với người khác, cho nên không thấy gì , cùng lão đại nhân đi tới hậu viện.
- Ai đánh nhau thế?
Thẩm Mặc hỏi.
Âu Dương Tất Tiến thở dài không nói.
- Vì sao?
Âu Dương Tất Tiến khổ não bóp đầu, lẩm bẩm:
- Tới rồi biết.
Thẩm Mặc đành nhét nghi vấn vào trong bụng.
Phong cách kiến trúc công học viện mặc dù chưa thoát khỏi phạm trù truyền thống, nhưng mang sắc thái thực dụng rõ ràng rồi.
Thẩm Mặc thấy phòng học ở đây nhỏ hơn đời sau nhiều, chỉ có bục giảng và hàng ghế dài, không có bàn ngồi, hiển nhiên là vì để có thêm được nhiều người tới học.
Âu Dương Tất Tiến nói, ở trong thành Tô Châu nơi tất đất tấc vàng đành phải chấp nhận như thế thôi.
Thẩm Mặc gật đầu, y chẳng thể quản nhiều như vậy, nếu hình thức này nếu hiệu dụng, tất nhiên càng làm càng tốt, được người người hưởng ứng. Nếu không thích hợp với thời đại, chỉ có thể coi là thí nghiệm thất bại ... Xem ra náo loạn vừa rồi bên ngoài, đả kích tự tin của y không ít.
Thẩm Mặc nhìn vào trong gian thực hành, thấy máy dệt, khung cửi, đồ theo ... Phường lụa, phường bông mỗi bên chiếm nửa giang sơn, các ngành nghề khác gần như không nhìn thấy.
- Hiện giờ chỉ có hai môn học này.
Âu Dương Tất Tiến nói:
- Nguyên nhân chủ yếu là địa điểm, Tô Châu không xưởng bông thì xưởng lụa, cần nhiều công nhân nhất, thu nhập công nhân cao nhất.
Rồi cười tự trào:
- Hiện giờ ta mở miệng ra là nói tới thu nhập rồi.
Thẩm Mặc cười:
- Chỉ cần làm người dân có thể dựa vào sức mình kiếm sống thì trồng cấy hay làm công có gì khác nhau.
Âu Dương Tất Tiến vuốt râu cười, đôi khi nghĩ lại ông ta thật buồn cười, đường đường lại bộ thượng thư, lại bị tên tiểu tử này dụ dỗ chủ động từ chức, chạy tới đây tình nguyện làm việc không công cho y, người kỳ quái như mình, đoán chừng không tìm thấy người thứ hai.
Có điều nói cho cùng, nếu chẳng phải ông ta sẵn lòng, nếu không ai ép ông ta được? Âu Dương Tất Tiễn làm quan phụ mẫu lâu nau, biết dân chúng sống không dễ dàng, nên luôn tận lực giúp đỡ.
Có điều lần này gây họa lại chính là do phát minh của ông ta...
Âu Dương Tất Tiến dẫn Thẩm Mặc dãy cuối cùng, nơi đó có văn phòng, thư viện và nhà kho. Ban đầu ông ta sống trong viện nghiên cứu, nhưng nó đặt trên núi, cách đây 20 dặm, chạy đi chạy lại hai nơi, lão đại nhân chịu không thấy, nên chuyện hết tới đây, chiếm nhà khó làm phòng nghiên cứu.
Ông ta muốn khoe với Thẩm Mặc là một trong số thành quả nghiên cứu của mình, hành vân lưu thủy.
Cửa nhà kho mở ra, cái máy móc bộ dạng kỳ quái xuất hiện trước mặt Thẩm Mặc, theo Âu Dương Tất Tiến nói, đó là máy kéo sợi, nhưng Thẩm Mặc thấy nó giống công cụ nổ bỏng ngô.
Với nghề dệt, Thẩm Mặc rất am hiểu, dù sao nó là sản nghiệp trụ cột của Tô Châu.
Hiện giờ máy kéo sợi thông dụng vẫn dùng máy bàn đạp ba chân do Hoàng Đạo Bà phát minh, là phát minh lớn , nâng cao hiệu xuất công tác, xúc tiến nghề bông vải của Tô Tùng phát triển.
Nhưng hiện giờ nó trở thành chướng ngại sự phát triển nghành nghề, nhất là mấy năm qua, máy dệt tiến hành cải tiến, làm vải được dệt ra ngày càng nhanh, nhu cầu tăng lên nhiều, tốc độ máy kéo sợi này đã không đáp ứng được nữa.
Thêm vào thương nhân nước ngoài mua lượng lớn bông vải giá thấp phù hợp cho bình dân sử dụng, đơn đặt hàng tràn vào, nhưng chủ xưởng đối diện với cảnh "không bột chẳng gột nên hồ".
Lúc này viện nghiên cứu Tô Châu khai trương, hơn nữa lại do Âu Dương Tất Tiến đại danh đỉnh đỉnh tọa trấn, các chủ xưởng mừng rỡ, cầm những tập ngân phiếu dầy thỉnh cầu ông giúp cải tiến máy kéo sợi.
Âu Dương Tất Tiến cũng hi vọng viện nghiên cứu khai trương thành công, nên nhận các loại ủy thác, tập trung lực lượng cải tạo máy kéo sợi, cuối cùng sau hai năm nghiên cứu ra thứ máy này.
Âu Dương Tất Tiến đặt tên cho nó là "hành vân lưu thủy", có thể thấy rất hài lòng về nó.
Đối diện với cái máy này, Thẩm Mặc mù tịt, y căn bản không hiểu nguyên lý kết cấu của nó. Mỗi lần như thế y đều tự trách, biết thế trước kia học chuyên nghành máy móc có phải tốt không.
Có điều thực tế hiệu quả ra sao y vẫn nhìn ra được, Âu Dương Tất Tiến sai người biểu diễn ngay tại chỗ cho y xem, sợi vải kéo ra liên miên, đúng là rất nhanh, hơn nữa không cần công nhân thành thạo như loại máy cũ.
- Có điều ...
Thẩm Mặc nói:
- Không thấy tốc độ tăng lên nhiều.
- Đây chỉ là một phần của máy kéo sợi thôi.
Âu Dương Tất Tiến tự hào nói:
- Nếu dùng hơn trăm cái thế này, nối liền với nhau, lại dùng guồng nước để chạy, đại nhân thấy có tăng lên không?
Mặc dù có chuẩn bị tâm lý nhưng vẫn bị lão đại nhân làm kinh ngạc, thử nghĩ xem một trăm cỗ máy, chạy suốt ngày đêm.
Hơn nữa chỉ cần một hai người vận hành, vừa tăng cường hiệu suất lại giảm thiểu cực lớn sức lao động, chắc chắn là phát minh mang tính cách mạng.
Thẩm Mặc trong lòng có vô số lời muốn nói, cuối cùng hội tụ thành một câu:
- Ông cũng xuyên việt tới đây à?
- Xuyên Việt?
Âu Dương Tất Tiên trả lời rất thành thật:
- Ta là người Giang Tây.
- Ông không phải là người.
Thẩm Mặc càng nghĩ càng kích động, tim đập thình thịch:
- Ông là thiên tài, thiên tài không ai sánh bằng. Là vị thần biến không thành có.
Chỉ có người từ tương lai tới mới hiểu nổi y vì sao kích động quên thân phận như thế.
Âu Dương Tất Tiến ban đầu tưởng y chửi mình, sau mới biết là khen mình, xấu hổ nói:
- Không phải công lao của một mình ta, trước tiên thứ này cải tiến trên cơ sở tiền nhân, sau đó là không có những người Tây mà đại nhân kiếm được thì ta cũng không giải quyết được bao khó khăn.
- Trước kia có thứ này ư?
Thẩm Mặc cả kinh, y chưa từng nghe nói tới máy kéo sợi dùng sức nước.
- Có, vẫn luôn có, kỳ thực ban đầu ta có chút ấn tượng xem được ở đâu rồi. Tìm kiếm một tháng trời cuối cùng thấy trong sách Nông thư của Vương Trinh, đó là phát minh thời Nam Tống. Khi đó ta hưng phấn nói cho người ủy thác nghe, kết quả là bị hất cho một bát nước lạnh.
Thẩm Mặc hỏi:
- Hẳn là người ta cũng biết, nhưng không cách nào đem sử dụng?
- Đúng là thông minh.
Lão đại nhân khen y, gật đầu nói:
- Bọn họ bảo ta, thứ này kỳ thực hiện tại đã có, nhưng sợi kéo không đều, còn dễ bị đứt, căn bản là vô dụng.
- Ồ, chắc là lão đại nhân không phục.
Thẩm Mặc cầm chén trà lên, ngẩn người:
- Vị gì thế?
Lão đại nhân cười:
- Ca cao đấy, có uống quen không?
- Quá quen ấy chứ.
Thẩm Mặc cười:
- Ngài kiếm đâu ra thế?
Thầm nghĩ thời đại hàng hải đã bắt đầu ảnh hưởng tới cuộc sống người dân rồi, đầu tiên là thuốc lá, tiếp đên là ca cao, không biết còn gì nữa.
Âu Dương Tất Tiến không ngờ y biết, nhưng lại bình thường ngay:
- Cũng phải Thẩm đại nhân còn thứ gì mà lạ nữa.
- Đúng là lạ thật.
Thẩm Mặc đưa tay ra:
- Lão đại nhân còn thừa cho hạ quan một ít.
Y nghĩ tới ngay con trai, muốn cho bọn chúng nếm thử.
-o0o-
- Kiếm người tặng ta ấy, hắn nói ở bên tây thích cái món này.
- Vậy nói tiếp đi.
Thẩm Mặc gật đầu, uống một ngụm ca cao nóng, y thật sự hoài niệm hương vị này.
Âu Dương Tất Tiến cũng rất thích nó, vừa uống vừa nói:
- Đại nhân nói đúng, ta không chịu từ bỏ, thầm nghĩ nếu kéo ra được sợi thì cơ bản nguyên lý là đúng rồi, vấn đề là nằm ở lực mà thôi.
Nói tới thứ hứng thú, mắt lão đại nhân sáng lên:
- Vì thế mày mò cải tiến ra thứ này.
- Vậy kết quả cuối cùng ra sao?
Đây mới là vấn đề Thẩm Mặc quan tâm nhất.
- Thế này.
Lão đại nhân nhắt lấy cuộn sợi lên, nói:
- Chính là làm từ cái máy kia mà ra đấy.
Thẩm Mặc cầm lấy xem, có vẻ thô hơn sợi thường, lại dùng sức kéo, rất dai chắc, khen ngợi:
- Còn tốt hơn ở xưởng.
Thẩm Mặc không khỏi nhớ tới lời Mã Tử :" Một nghành công nghiệp thay đổi phương thức sản xuất , ắt dẫn tới phương thức sản xuất khác thay đổi ... Có máy kéo sợi, ắt có máy mệt vải ."
Thẩm Mặc tin, chỉ cần giữ cho nhu cậu thị trường luôn thịnh vượng, tăng cường khuyến khích và bảo hộ, ngành công nghiệp dệt sớm muộn sẽ xuất hiện ở Đại Minh...
Kỳ thực y sớm nghĩ tới việc thắp lên ngọn lửa đầu tiên nền sản xuất công nghiệp, nhưng tự biết mình, ở phương diện này là mùa chữ, đoán chừng nỗ lực cả đời chẳng làm nổi, chỉ biết thở dài.
Không ngờ Âu Dương Tất Tiến lại giúp y thực hiện mộng tưởng đó, Thẩm Mặc sao lại chẳng phát cuồng? Dù vì thân phận, y phải cố gắng giữ mực thước, nhưng nước mắt đã sắp chảy ra ngoài rồi.
Âu Dương Tất Tiến nhìn mà hồ đồ:
- Sao thế? Bụi vào mắt à?
- Không sao, hạ quan cần bình tĩnh lại một chút.
Thẩm Mặc xua tay, hít sâu một hơi, đi tới cuối kho thấy một cái tủ, liền nấp đằng sau.
Rời khỏi tầm nhìn của mọi người, nước mặt không sao kìm chế được, càng lau càng nhiều ... Nét mặt Thẩm Mặc cực kỳ phức tạp, hai tay hết nắm lại rồi xòe ra, không sao biểu đạt được tình cảm của y lúc này.
Không ai biết hành vân lưu thủy có ý nghĩa gì với y, mặc dù chỉ là cỗ máy không biết nói chuyện, nhưng làm Thẩm Mặc không còn đau khổ phải đơn độc phấn đấu.
Y vốn là thanh niên bình thường, trời đất run rủi thế nào tới đây, cái lối rẽ lịch sử đáng ghét này. Mặc dù chẳng có ai thúc ép, nhưng là con cháu Viêm Hoàng, y không sao chấp nhận quốc gia huy hoàng mấy nghìn năm, đột nhiên rơi vào vực sâu u tối, tới tận năm trăm năm sau vết thương vẫn chưa lành, vẫn gian nan tìm con đường phục hưng.
Dù không ai ép, nhưng y không có lựa chọn nào khác, y chỉ là người thường, biết đau khổ, có mềm yếu, không chịu được thống khổ có bí mất không thể chia sẻ với ai, càng tuyệt vọng vì cô độc.
Y chẳng thể nói với ai 80 năm nữa thôi, quốc gia của chúng ta bị dị tộc tiêu diệt, bị nô dịch hơn 200 năm, rồi lại bị các cường quốc thế giới luân phiên trà đạp, chúng ta phải đồng tâm hiệp lực thay đổi vận mệnh này .. .Đoán chừng nói ra y bị tống thẳng tới thái y viện.
Cho nên chỉ chỉ biết mang hết trọng trách nặng nề đặt lên vai ... Đừng thấy y làm bao chuyện, nhưng một chút tự tin cũng chẳng có, con đường vẫn quá xa quá khó khăn, lại dài tới chẳng hề nhìn thấy hi vọng.
So với tuyệt vọng, mọi đau khổ, mệt mỏi, cô độc đều không đáng nhắc tới.
Nhưng hôm nay nhìn thấy "hành vân lưu thủy", ngọn lửa hi vọng trong lòng Thẩm Mặc thực sự cháy lên, mặc dù không lớn nhưng đủ sưởi ấm cõi lòng y, chiếu sáng đường tiến lên của y.
Hi vọng, dù chỉ là một chút, y không sợ gì nữa, có phương hướng, y cuối cùng vứt bỏ được gông cùm nặng nề trên người.
Khi Thẩm Mặc quay trở lại, y đã khôi phục bình tĩnh hoàn toàn, nhưng hai mắt đỏ hoe bán đứng y, đánh nói với mọi người:
- Bụi vào mắt đấy.
Rồi ung dung ngồi xuống, hỏi:
- Vậy thứ đó liên quan gì tới xung đột hôm nay?
Âu Dương Tất Tiến không biết nguyên nhân y kích động, song cảm thụ được y rất coi trọng thứ này, trong lòng cao hứng, có điều nói chuyện hôm nay, ông không sao cười được nữa:
- Vì nơi này nhiều người biết kéo sợi, ta nghĩ phương pháp kiểm nghiệm tốt nhất là cho mọi người tự mình cảm thụ. Ai ngờ xảy ra chuyện, mấy mươi cỗ máy hoạt động phi tốc, làm bọn họ khiếp sợ. Ta nghĩ bọn họ chấn động thôi, quen là bình thường ... Kết quả càng nghĩ càng không ổn, tới chiều, đang ngủ thì có tiếng đập cửa thô bạo, vội ra xem thì một phần học viên gây sự, quát tháo nói cái máy này đập vỡ bát cơm của bọn họ, nói ta mang lòng dạ bất lương, là chó săn của đám chủ xưởng .
Nói tới đó dở khóc dở cười:
- Bọn chúng không nghĩ xem, ai nuôi nổi chó nhị phẩm?
Thẩm Mặc an ủi:
- Một nhóm quần chúng không hiểu chân tướng mà thôi, lão đại nhân đừng để trong lòng.
- Ài, có điều bọn họ lo lắng cũng không phải là không có lý.
Âu Dương Tất Tiến cau mày:
- Hành Vân Lưu Thủy được mở rộng sử dụng, giá sợi sẽ giảm mạnh ...
Phải biết rằng cả dài Tô Tùng nhà nhà trồng bông vải, hộ hộ có xưởng sợi, phụ nữ bất kể già trẻ đa phần làm nghề này. Biết bao người già neo đơn dựa vào nó có tiền mua quan tài, cô nương nhờ nó mà có của hồi môn gả đi.
Ông ta không nói nữa, nhưng Thẩm Mặc hiểu, cỗ máy này xuất hiện khẳng định uy hiếp tới đường kiếm sống của ngư dân, một phát minh có thành công đến đâu, trong mắt lão đại nhân cũng là thứ tà ác.
Thẩm Mặc trầm ngâm:
- Lão đại nhân lo lắng rất phải, nếu tùy tiện sử dụng, e rằng gây phản ứng lớn, chẳng may gây loạn, địa phương không gánh vác nổi, cũng không thể ăn nói với triều đình.
Âu Dương Tất Tiến gật đầu:
- Đúng thế, mục đích ban đầu của viện nghiên cứu là phú dân, chúng ta phải suy nghĩ nhiều hơn cho người dân.
Thấy ý kiến hai người có vẻ đã thống nhất, ai ngờ Thẩm Mặc đổi giọng:
- Ngài nói thế làm hạ quan hồ đồ rồi, chẳng lẽ công cụ tiên tiến không bằng thứ nguyên thủy, vậy viện nghiên cứu còn cần hoạt động nữa không?
- Hiệu quả thì chắc chắn tăng lên, nhưng chỉ giàu đám đại hộ, người dân thì mất đi chén cơm.
Âu Dương Tất Tiến lại thở dại:
- Xử lý không tốt sẽ bị nói là tranh lợi với dân.
- Tranh lợi với dân?
Thẩm Mặc vung tay lên:
- Lão đại nhân chiếm đoạt nhà cửa ruộng đất người dân? Hay là lũng đoạn mua bán muối sắt thiên hạ?
Thẩm Mặc càng nói càng kích động:
- Không đúng, tranh lợi với dân là trên cơ sở không làm tăng tài phú cho xã hội, dùng cường quyền vơ vét kiếm lợi riêng. Còn thứ máy mới này, làm sức sản xuất tăng lên, làm của cải xã hội tăng lên, mặc dù mang tới cái đau nhất thời, nhưng nhìn từ góc độ lâu dài, nó sẽ là ân huệ cho số đông quần chúng.
- Vì sao?
Lão đại nhân chăm chú lắng nghe.
Thẩm Mặc kiên nhân dẫn dắt từng bước:
- Ngài không phủ nhận ứng dụng cỗ máy này sẽ làm nghề dệt có phát triển lớn chứ?
- Ừ, trở mình một phen là không vấn đề gì.
- Cung cấp nhiều vài hơn, giá cả sẽ giảm xuống, nhiều người dân mua được vải, có được áo mặc, đây chẳng phải là phú dân sao? Nếu bán ra nước ngoài, thu được bạc trắng, bất kể tiêu phí hưởng thụ hay là mở rộng sản xuất, cuối cùng là chi tiêu ở Đại Minh, làm người dân kiếm được tiền, đây không phải là phú dân sao?
Lý lẽ của Thẩm Mặc đối với người cao tuổi như Âu Dương Tất Tiến mà nói hơi khó hiểu, lão đại nhân cau mày, dù thấy có lý, nhưng không tiêu trừ được lo lắng của ông, cảm giác rất bứt rứt.
- Chẳng lẽ vì có thể nghẹn mà không ăn cơm nữa sao?
Thẩm Mặc chuyển sang cách nói trừu tượng hơn:
- Chúng ta phải nghĩ cách tránh nghẹn, như uống nước, chứ không phải là không cho người ta ăn.
- Ngươi nói thế ta hiểu rồi.
Âu Dương Tất Tiến mơ mơ hồ hồ nói:
- Phải tránh cái hại, lấy cái lợi, đương nhiên là ta ủng hộ.
- Ngài nói rất đúng, đợi hạ quan cùng các phương diện trù tính một biện pháp thỏa đáng, không để người cùng khổ mất đường kiếm sống mới phổ biến loại máy này.
