Bụi trần quá khứ
Nhiều năm sau, Trần Văn Cảng vẫn còn nhớ đây là cái Tết đầu tiên mà anh đón cùng Hoắc Niệm Sinh.
Sau buổi thăm khám sáng sớm của y tá, Trần Văn Cảng bị sốt nhẹ, không để ý nên lại ngủ thiếp đi. Giấc ngủ ngắn này bị gián đoạn bởi tiếng gõ cửa, anh chưa kịp tỉnh lại, ai đó đã tự ý đẩy cửa phòng vốn không khóa. Anh mơ mơ màng màng, nhìn thấy bóng dáng cao lớn của người đó ngược sáng.
Trên người Hoắc Niệm Sinh còn vương hơi lạnh bên ngoài, khi y bước vào phòng rồi mới dần tan đi.
"Vẫn chưa tỉnh à?"
Trần Văn Cảng lúc này đã hoàn toàn tỉnh táo: "Sao anh đến thật thế?"
Anh lật chăn ra, thả chân xuống giường. Hoắc Niệm Sinh cúi xuống, nhấc đôi dép bông dưới chân giường đặt cạnh chân anh. Trần Văn Cảng sửng sốt, nhưng Hoắc Niệm Sinh chẳng coi đó là chuyện nghiêm trọng, chỉ cười nói: "Tôi đã nói sẽ đến, chẳng lẽ là nói dối?"
"Anh không phải ăn Tết ở nhà, hay cúng kiếng gì à?" Trần Văn Cảng đứng dậy rót cho y ly nước.
Hoắc Niệm Sinh đút tay vào túi, nhìn quanh: "Ông già kia đi rồi, chỉ thắp vài nén nhang cho có là được."
Trần Văn Cảng hiểu ý của y. Hoắc Khải Sơn qua đời cách đây hai năm, quy mô tang lễ rúng động cả Kim Thành, cũng là dấu chấm hết cho cuộc đời của một nhân vật huyền thoại. Sau đó, nhà họ Hoắc do con trai thứ ba của ông cụ - cũng là chú ba của Hoắc Niệm Sinh - lèo lái.
Trên bàn đầu giường có một cuốn sổ, trên đặt một cây bút nước, Hoắc Niệm Sinh nhìn thấy, đưa tay dời bút ra. Cũng không phải thứ gì riêng tư, Trần Văn Cảng chỉ liếc nhìn một cái, không ngăn cản. Hoắc Niệm Sinh cầm lên, lật mở, thấy từng trang ký họa vẽ bằng bút nước đen, có trang vẽ phong cảnh, có trang vẽ hình người với nhiều tư thế hành động.
"Cậu vẽ à?"
"Gượng tay rồi."
"Vẫn có thể thấy cậu đã từng luyện tập."
"Học một chút khi còn nhỏ. Hồi nhỏ anh có học nhạc và hội họa không?"
"Học chứ, sao lại không học." Hoắc Niệm Sinh cười đáp: "Nhưng vô ích, tôi kéo đàn cứ như cưa gỗ vậy."
Trần Văn Cảng cũng lây nhiễm cảm xúc của y, khóe miệng hơi cong lên.
Câu này gợi lại cảnh tượng trong lớp học ngày xưa - trẻ con nhà họ Trịnh tuổi tương đương nhau, vừa hay có thể lập một lớp nhỏ, gia sư dạy tất cả trong phòng học. Trịnh Mậu Huân ngồi trên ghế không yên, cứ vặn vẹo như có đinh dưới mông; Trịnh Bảo Thu thích vẽ hoa, cỏ, mèo, chó; Mục Thanh luôn ở riêng một góc, vẽ một mình, không giao lưu với mọi người. Trịnh Ngọc Thành là người lớn tuổi nhất nhóm, hắn có thể ngồi yên nhưng lại không có năng khiếu, nét vẽ nào cũng tô đen thui.
Nhưng Trần Văn Cảng đã từng tận hưởng cảm giác này, anh có thể ngồi lặng lẽ suốt cả buổi chiều, dùng bút chì phác họa những đường nét sáng tối trên mẫu vẽ thạch cao. Anh quan sát cách các vật thể mình cần vẽ xuất hiện dưới các điều kiện ánh sáng khác nhau, thu hết những thay đổi tinh tế của thế giới này vào mắt. Các bài học cứ thế tiến tới, mẫu vẽ từ hình khối biến thành chai rượu, rồi lại thành tượng bán thân bằng thạch cao, gia sư từng khen anh vẽ rất sinh động.
Hoắc Niệm Sinh lật giở từng trang, cuốn sổ đã dùng hơn nửa, y nhận ra bóng dáng của các bác sĩ và y tá trong đó. Những bức vẽ ở nửa đầu vẫn còn nét rời rạc, cho thấy dấu hiệu đi nét không được trôi chảy, nhiều bức chỉ mới vẽ được một nửa rồi phải bắt đầu lại từ đầu. Đến nửa sau thì có lẽ do anh tìm được nhịp điệu, nhân vật và cảnh vật cũng dần mượt mà hơn.
Trần Văn Cảng đột nhiên hỏi y: "Phối cảnh trong tranh của tôi đã đúng chưa?"
Hoắc Niệm Sinh đáp: "Đúng rồi nhỉ."
Trần Văn Cảng che mắt phải, quan sát thế giới: "Nhìn bằng một mắt khác với nhìn bằng hai mắt, tôi luôn nghi ngờ mình xác định không chuẩn."
Hoắc Niệm Sinh cúi đầu nhìn lại: "Đúng rồi mà." Sau đó, y lại hỏi: "Tại sao lại không có tôi trong này? Cậu vẽ một bức cho tôi nữa."
Ánh nắng mùa đông yếu ớt, bình dị mộc mạc trải vào phòng, chiếu sáng lớp vải của bộ vest kẻ caro màu xám đậm trên người Hoắc Niệm Sinh. Y nghiêng người dựa vào bàn, hai tay đút vào túi quần, mắt cụp xuống nhìn ngòi bút của Trần Văn Cảng lướt trên tờ giấy.
Trần Văn Cảng chống một tay bên đầu, không coi trọng lắm, phác họa nếp nhăn trên khuỷu tay bằng vài nét đơn giản. Xuân mới đến rồi, mọi thứ đều đổi mới, không khí dường như tràn ngập mùi bình yên và tĩnh lặng, anh vừa vẽ vừa trò chuyện với Hoắc Niệm Sinh: "Dạo này tôi cứ nghĩ, nếu luyện lại tương đối rồi, tôi có thể xách ghế đến mấy điểm du lịch nổi tiếng vẽ chân dung cho người ta, xem có kiếm sống được không."
Hoắc Niệm Sinh cầm lấy cuốn sổ anh đưa sang, có vẻ khá hài lòng: "Vậy thì tôi sẽ không bắt cậu vẽ không công đâu, muốn bao nhiêu, 200?"
Trần Văn Cảng đáp: "50 đủ rồi."
Hoắc Niệm Sinh lại rút một phong bao đỏ từ trong túi ra: "Đây là quà may mắn tặng cậu, chúc mừng năm mới, gặp nhiều may mắn."
Trần Văn Cảng sững sờ một lúc rồi bật cười, nhận lấy, cảm ơn y.
Họ trò chuyện thêm một lúc nữa, không có mục đích gì, chỉ nghĩ đến cái gì thì nói cái đó. Đầu tiên là về phong tục thờ cúng tổ tiên dịp Tết của người dân địa phương, rồi Hoắc Niệm Sinh kể về cách cộng đồng người Hoa ở nước ngoài ăn Tết, những khu phố Tàu được trang trí rực rỡ, hương vị ẩm thực Trung Hoa nơi đó ngày càng Tây hóa. Trần Văn Cảng không nói nhiều, phần lớn thời gian chỉ lắng nghe. Anh chăm chú nhìn khuôn mặt Hoắc Niệm Sinh, nghe y miêu tả những tòa nhà cổ kính của trường đại học nước ngoài, lâu đài nguy nga tráng lệ nhưng phải tiêu tốn chi phí bảo trì rất lớn và quảng trường đầy những chú chim bồ câu được khách du lịch cho ăn no đến nỗi đi lại cũng loạng choạng.
Khi Hoắc Niệm Sinh nói, y thích hơi nghiêng đầu, khóe miệng cong lên. Trừ những lúc cố tình tỏ ra nghiêm nghị, khuôn mặt y luôn treo một nụ cười nửa miệng giả tạo, trông có vẻ như đang hận đời. May mắn là Trần Văn Cảng ở bên cạnh y sớm tối, đã trở nên miễn nhiễm, không còn cảm thấy bị đe dọa hay phải câu nệ nữa. Trước kia anh đã biết Hoắc Niệm Sinh từng sống ở nước ngoài vài năm, nhưng lại biết rất ít chi tiết. Đây là lần đầu tiên Trần Văn Cảng biết y đã trải qua cuộc sống như thế nào, đã từng đi những đâu.
Hoắc Niệm Sinh cúi đầu nhìn lại Trần Văn Cảng, một bên mắt nhạt màu của anh cũng được chiếu sáng, lóng lánh như nhựa thông.
Tiếng trò chuyện dần dần nhỏ đi, dừng hẳn. Đột nhiên, căn phòng chìm trong im lặng, cả hai đều ngừng nói. Hoắc Niệm Sinh v**t v* cổ Trần Văn Cảng, cúi xuống tìm môi anh, trao một nụ hôn.
Sau bữa trưa, họ lại ra hồ nước nhân tạo đi dạo, còn gặp một bệnh nhân khác cũng không về nhà đón Tết. Trần Văn Cảng đã gặp người đó vài lần, là giáo sư Lư bên phòng 403. Vị giáo sư già đã lớn tuổi lắm rồi, tóc điểm bạc, da khô như vỏ quýt, mắt mờ đục, ngồi trên xe lăn được một y tá đẩy đi, đôi bàn tay thô ráp, nhăn nheo buông thõng trên tay vịn. Nghe nói con cái ông lão đều ở nước ngoài, vợ cũng mất rồi, nên không cần phải xin ra viện làm gì, dù có về cũng chẳng có ai ở nhà.
Trần Văn Cảng vẫy tay chào, sau một hồi lâu, ông lão mới từ từ giơ tay vẫy đáp lại. Trần Văn Cảng quay lại nhìn theo bóng y tá đẩy ông lão đi: "Trước Tết chỉ có vài học sinh đến thăm ông ấy thôi."
Hoắc Niệm Sinh hỏi: "Mắc bệnh gì?"
"Ung thư thực quản."
"Thảo nào lại ốm yếu đến thế."
"Nghe học trò của ông ấy kể, cách đây vài năm đã từng trải qua một ca mổ lớn, nhưng đến năm ngoái vợ ông ấy qua đời, giáo sư già không qua nổi cú sốc, bệnh lại tái phát. Vì vậy cả đời người dù học trò khắp thiên hạ, đức cao vọng trọng đến đâu, cuối đời cũng chưa chắc sẽ còn ai ở bên cạnh."
Hoắc Niệm Sinh quay lại, Trần Văn Cảng đâm đầu thẳng vào lòng y. Hoắc Niệm Sinh đẩy anh ra một chút, đưa hai tay lên kéo áo khoác ngoài áo bệnh nhân của Trần Văn Cảng vào, cài cúc áo lên đến tận cổ để chắn gió lạnh lùa vào: "Cậu còn quá trẻ, cảm thán về những thứ này thì hơi sớm đấy."
"À, tôi không thể cảm thán sao?"
"Giờ mà cậu đã cảm thán, tôi lớn tuổi hơn cậu thì phải nghĩ gì đây, khi nào nên xuống mồ à?"
Trần Văn Cảng không khỏi bật cười, Hoắc Niệm Sinh hôn lên tóc anh. Hai người vừa đi vừa nói chuyện, đầu ngón tay của Trần Văn Cảng chạm vào của Hoắc Niệm Sinh. Ngón tay anh lạnh buốt vì gió, Hoắc Niệm Sinh nắm lấy tay anh, nhét vào túi áo rộng rãi của mình.
*
Mãi đến khi qua tết Nguyên Tiêu, Trần Văn Cảng mới rời bệnh viện về nhà.
Sau Tết, dì Mạnh đã trở lại, mang theo dưa chua tự làm từ quê nhà - làm bằng dưa leo, chua mặn tươi giòn, ăn kèm cháo, bày trên bàn ăn hằng ngày đến hơn một tháng mới hết. Khi hũ dưa đã rỗng thì không khí năm mới cũng phai nhạt.
Phía dưới tòa nhà chung cư, quang cảnh vẫn nhộn nhịp ngày này qua ngày khác. Mỗi ngày, những nam nữ tinh hoa đổ ra từ lối vào tàu điện ngầm, rầm rộ tràn vào tòa nhà văn phòng. Tối đến, dòng người đông đúc này lại đổ vào tàu điện ngầm theo tuyến đường ngược lại, bỏ lại khu vực trung tâm thương mại sáng rực ánh đèn. Mọi người đều vội vã, biết chính xác họ đang đi đâu.
Thỉnh thoảng, Trần Văn Cảng đeo khẩu trang đứng ở cửa ra vào ga tàu điện ngầm, nhìn những người lao động trí thức đi làm rồi tan làm, có cảm giác như đang sống cô lập khỏi thế giới.
Thực ra, vẫn còn nhiều người ngoài kia đang nghĩ về anh, tìm kiếm anh, chẳng hạn như Trịnh Bảo Thu. Cô đã gọi cho Hoắc Niệm Sinh nhiều lần nhưng đều bị đối phó qua loa cho xong chuyện. Về vấn đề này, Hoắc Niệm Sinh tôn trọng ý kiến của Trần Văn Cảng, dù khi ở riêng thường trêu chọc anh là cố gắng trốn tránh, nói anh thiếu quyết đoán.
Trần Văn Cảng chỉ im lặng lắng nghe, không phản bác, hơn nữa y nói cũng đúng. Sau đó, anh nhờ Hoắc Niệm Sinh chuyển lời cho Trịnh Bảo Thu, nói rằng anh vẫn ổn, bảo cô chăm lo cho cuộc sống của chính mình.
Ngoài ra, Trịnh Ngọc Thành cũng là một trong số đó. Sau cuộc gặp gỡ tình cờ ở nhà hàng, hắn đã tìm Hoắc Niệm Sinh. Trần Văn Cảng thậm chí còn không biết có chuyện này. Hoắc Niệm Sinh hỏi vặn lại Trịnh Ngọc Thành trước đó đã làm những gì, sắc mặt hắn uể oải, nhưng không cãi lại y, cũng không đưa ra được câu trả lời.
Đuổi Trịnh Ngọc Thành đi lại càng dễ, giờ hắn đã có vợ con, làm gì cũng phải nhìn trước ngó sau, không còn quyền gì để làm to chuyện với người khác vì người tình cũ nữa. Hoắc Niệm Sinh thông qua cô mình chuyển lời gì đó cho Trịnh Bỉnh Nghĩa, vậy là đến trước Tết, Trịnh Ngọc Thành phải chủ động yên phận.
Nhưng hôm đó, Hoắc Niệm Sinh gọi điện cho Trần Văn Cảng nói rằng luật sư riêng của Trịnh Bỉnh Nghĩa là Tào Vinh Sinh cũng muốn gặp anh. Trần Văn Cảng đang dùng bút nước vẽ tranh trên bàn làm việc, anh lại vẽ hỏng bức ký họa của mình. Anh do dự một lúc rồi đồng ý.
Luật sư Tào hành động nhanh chóng quả quyết, nói đến là đến, hai tiếng sau đã theo sau Hoắc Niệm Sinh đến nhà, mang theo vài tập tài liệu và một trợ lý. Trợ lý xách hai cái vali, mở khóa, bên trong chẳng có gì khác, chỉ toàn là tiền mặt.
Hoắc Niệm Sinh không hề tị hiềm, cũng không tự xem mình là người ngoài cuộc, y cứ đứng bên cạnh quan sát, khẽ phì cười. Luật Sư Tào liếc nhìn y. Hoắc Niệm Sinh dựa vào quầy bar, hỏi ông ta: "Thời này là thời nào rồi mà còn phiền phức thế, có ngân hàng sao không chuyển tiền trực tiếp?"
Luật sư Tào vẫn giữ thái độ bình tĩnh, giả vờ như không nghe thấy. Ông ta chỉ tập trung nói chuyện với Trần Văn Cảng, giải thích tình hình cho anh. Toàn bộ tài sản cá nhân trước đây đứng tên Trần Văn Cảng, khi anh đứng ra nhận tội thay người khác, đều bị tịch thu để bồi thường sau phán quyết của tòa án, khiến anh rơi vào cảnh trắng tay. Còn những thứ trước mặt là của nhà họ Trịnh trả lại cho anh dưới hình thức khác, chỉ hơn chứ không kém.
Tình cảm của Trần Văn Cảng dành cho Trịnh Bỉnh Nghĩa khá phức tạp, người cha nuôi này đã nuôi dưỡng anh, cũng đã lợi dụng anh rồi vứt bỏ anh. Sau khi ra tù, Trần Văn Cảng thậm chí còn chưa gặp lại ông ta một lần nào, sau này có lẽ cũng sẽ không bao giờ gặp lại ông ta nữa. Bây giờ anh nhận ra rằng lần này là hoàn toàn cắt đứt.
Luật sư Đào và trợ lý xuống lầu. Hai cái vali vẫn nằm trên thảm, đã được khóa chặt lại.
Hốc mắt của Trần Văn Cảng đau nhói từng cơn, não cũng bắt đầu đau. Cảm xúc trong lòng lẫn lộn, nhưng anh lại vô thức liếc nhìn Hoắc Niệm Sinh, chờ y nói gì đó, dù chỉ là một lời mỉa mai.
Hoắc Niệm Sinh chỉ nở nụ cười như đang xem hài kịch: "Sao lại nhìn tôi?" Y bĩu môi về phía sàn nhà: "Nhiều tiền mặt thế này, không thể cứ để đây nhỉ, giúp cậu mang đi gửi nhé?"
Hoắc Niệm Sinh vừa nói, vừa chống một khuỷu tay lên quầy bar. Trần Văn Cảng do dự, rồi bước tới gần, tựa vào bên cạnh y. Hoắc Niệm Sinh ôm lấy anh, tạo thành tư thế hai người đứng song song với nhau, cùng đối diện hai cái vali trên thảm.
Trần Văn Cảng vạch trần: "Người ta không tiện giao dịch tài chính với tôi, vừa rồi anh cứ hỏi sao không chuyển tiền."
Hoắc Niệm Sinh sờ sờ đỉnh đầu Trần Văn Cảng, nhưng câu trả lời lại không liên quan: "Tóc cậu bạc rồi, mọc một sợi này."
Trần Văn Cảng à lên một tiếng, để mặc Hoắc Niệm Sinh nghịch tóc mình, nhổ sợi tóc trắng đơn độc đó ra. Hoắc Niệm Sinh kéo sợi tóc ra ngoài theo chiều mọc của chân tóc, y làm rất nhẹ nhàng, Trần Văn Cảng cảm thấy da đầu bị giật một cái, không đau, chỉ hơi ngứa. Anh không nhịn được xoa đầu, Hoắc Niệm Sinh đặt sợi tóc đó vào tay anh: "Nhìn xem."
Trần Văn Cảng nhìn xuống, quả nhiên là một sợi trắng sáng óng ánh từ đầu đến cuối, anh buông tay, để nó rơi xuống đất.
Hoắc Niệm Sinh vỗ nhẹ lưng anh, bảo anh đừng nghĩ ngợi nhiều, nói xong thì vừa cởi áo khoác vừa bước về phòng ngủ. Giọng điệu của y rất thoải mái, như thể bất kể chuyện gì xảy ra, dù cả một ngọn núi đè lên đầu, y cũng sẽ không coi đó là chuyện lớn cần phải lo lắng. Vậy mà Trần Văn Cảng lại thấy hâm mộ thái độ của y.
Anh đi theo Hoắc Niệm Sinh, cảm thấy tay nặng nặng, Hoắc Niệm Sinh ném áo khoác cho anh, bảo anh treo lên giúp. Trần Văn Cảng lấy một cái móc áo xuống, vắt vai áo khoác lên đó, treo vào chỗ. Khi anh quay lại, Hoắc Niệm Sinh cũng đã giật cà vạt ra, ném bừa lên lưng ghế như một cuộn dây gai rẻ tiền. Trần Văn Cảng nhìn thấy ngứa mắt, bèn nhặt lên cất đi. Hoắc Niệm Sinh trêu anh là đảm đang.
Y thường đùa những câu khá vô nghĩa, nếu Trần Văn Cảng vui thì sẽ đáp lại vài câu, còn nếu không vui thì dứt khoát lờ đi, Hoắc Niệm Sinh chẳng lấy làm lạ, cũng không quá để bụng. Trần Văn Cảng không để ý đến lời y nói hôm nay, chỉ nghiêng đầu nhìn Hoắc Niệm Sinh hồi lâu.
