Trong ánh nắng ban mai mờ mờ, Trần Văn Cảng ghé thăm ngôi nhà nơi anh từng sống cùng cha mẹ khi còn nhỏ. Nó chỉ cách nhà họ Lư ba căn.
Dân cư ở khu phố cổ vẫn giữ được nét mộc mạc ban đầu của làng chài nhỏ, những ngôi nhà thấp bé nằm san sát, chen chúc với nhau như những khối đồ chơi lắp ráp. Tường bên ngoài sơn màu trắng, mái nhà sơn màu xanh lam, được vô số cơn bão và mưa rào kỳ cọ thành những vết loang lổ.
Anh dừng lại bên ngoài ngôi nhà của mình, chỉ có thể nhìn qua bức tường, nơi này đã được cho thuê, có người khác sống bên trong.
Đột nhiên cánh cửa mở ra, một người mẹ bế đứa con bước ra, trên vai vác một cây đàn guitar, có lẽ đang đi đến một lớp học năng khiếu nào đó. Hai mẹ con này không biết anh, vừa đi ngang qua vừa nói hôm nay cô giáo dạy những gì.
Nhân lúc cánh cửa mở ra, Trần Văn Cảng liếc nhìn vào sân, cảnh tượng trong sân vụt qua trước mắt. Có lẽ mọi dấu vết về cuộc sống thời thơ ấu của anh đã biến mất.
Nhà bác cả sống ở phố Xuân Đào, cách phố Giang Hồ chỉ hai dãy nhà. Trần Văn Cảng đi bộ qua giữa tiếng rao bán của những quầy hàng rong.
Gia đình bác cả Trần Tăng rất nhiệt tình với Trần Văn Cảng, thậm chí bác gái thường ngày rất keo kiệt cũng mua một con gà về hầm.
Trần Tăng lôi kéo cháu trai rót rượu: "Ít khi đến đây, hôm nay phải uống vài ly với bác cả."
Trần Văn Cảng mỉm cười từ chối, lấy cớ anh không giỏi uống. Nguyên nhân chính là do Trần Tăng nghiện rượu, một khi đã bắt đầu thì không thể dừng lại.
"Ông còn không nghĩ đến mức sống của Văn Cảng ở nhà họ Trịnh xem đi đã." Bác gái quở mắng chồng: "Bình thường uống rượu thì phải uống rượu ngoại cao cấp, cái gì mà như Lafite, sâm-panh... Ai uống rượu cao lương của ông?"
Bác gái ít nhiều gì cũng có thói con buôn, bà ta nói năng khó nghe hay không thì Trần Văn Cảng cũng vào tai này ra tai kia, chẳng mấy khi để tâm đến. Hơn nữa, mục đích của anh hôm nay cũng không hẳn là tốt, có khi lát nữa bà ta lại hối hận vì đã hầm gà.
Tình hình chủ yếu là như thế này:
Khi cha của Trần Văn Cảng qua đời, Trịnh Bỉnh Nghĩa đã cho một khoản tiền trợ cấp hậu hĩnh, ngoài ra còn có ngôi nhà của gia đình và một phần tiền tiết kiệm, số tiền này tất nhiên do con trai độc nhất là Trần Văn Cảng thừa kế. Nhưng vì Trần Văn Cảng còn nhỏ, trước khi đến tuổi thành niên, anh đã giao tài sản của mình cho bác cả giữ, có luật sư làm chứng. Thỏa thuận giữ tài sản này quy định sẽ trả lại sau khi anh đủ tuổi thành niên, nhưng cho đến khi Trần Văn Cảng tròn 18 tuổi vẫn không ai nhắc đến việc này.
Gia đình bác cả không khá giả, còn anh sống cuộc sống đầy đủ ở nhà họ Trịnh nên ít nhiều gì cũng khó mở miệng hỏi đến. Vì nghĩ đến tình cảm gia đình, Trần Văn Cảng thậm chí còn tính chuyện giả vờ không biết, cứ thế bỏ qua.
Nghe nói mẹ anh lớn lên trong một trại trẻ mồ côi, chỉ để lại cho anh chút ký ức ấm áp nhưng rất mong manh, không có người thân nào bên ngoại. Theo như anh nhớ, những người duy nhất mà họ có thể đến thăm là họ hàng bên cha. Ai có thể gần gũi hơn anh chị em ruột của mình?
Chẳng phải Trần Văn Cảng không biết hai vợ chồng bác cả đều là người toan tính. Nhưng con người suy cho cùng vẫn là động vật quần cư, không phải là những hòn đảo hoàn toàn độc lập. Tình cảm gia đình dù có hơi nhạt nhưng vẫn là tình cảm, ít nhiều còn chút ấm áp. Anh luôn cảm thấy nếu gây mâu thuẫn đến nỗi thà chết cũng không bao giờ liên lạc với nhau thì anh sẽ không còn một người thân nào nữa.
Nhưng rồi một ngày nọ, bác cả đột nhiên chủ động chuyển số tiền trợ cấp cho Trần Văn Cảng, nói rằng đã dành dụm đủ rồi, dặn anh đừng tiêu xài hoang phí.
Tất nhiên, bác cả không phải là người hào phóng như vậy, kể cả nếu có thì cũng khó mà vượt qua được ải của bác gái. Trần Văn Cảng thử mấy lần mới biết, thì ra là Trịnh Bỉnh Nghĩa cử người đến "nói chuyện" với Trần Tăng. Số tiền đó chẳng là gì đối với Trịnh Bỉnh Nghĩa, nhưng uy quyền của ông thì không cho phép ai thách thức, tiền trợ cấp ông cho ai thì phải do người đó dùng. Đây là khoảng cách giữa địa vị cao và thấp, chỉ cần nói một câu là bác cả phải trả lại cho Trần Văn Cảng không sót đồng nào.
Nhưng thứ mà Trịnh Bỉnh Nghĩa giúp Trần Văn Cảng lấy lại chỉ là khoản tiền trợ cấp đó thôi. Ngôi nhà và số tiền tiết kiệm của cha anh để lại trong mắt ông Trịnh còn không đáng nhắc đến, phân chia chúng thế nào là việc của riêng Trần Văn Cảng, muốn cho người thân hoặc lấy lại đều tùy anh quyết định.
Vậy nên mọi thứ vẫn nằm trong tay bác cả. Những người thuê nhà sống ở đó là do bác cả và bác gái mời về, tiền thuê nhà được trả thẳng vào tài khoản ngân hàng của vợ chồng họ.
Vậy là trong giờ cơm trưa, Trần Văn Cảng đã chủ động nhắc đến: "Khi hết hạn thuê, con muốn lấy lại căn nhà của ba con."
Chủ đề vừa đi tới việc di dời phần mộ của ông bà. Trần Văn Cảng đồng ý góp một phần, nhưng anh muốn lấy lại đồ của cha mình.
Bác gái sững sờ: "Ngôi nhà đó cũ lắm rồi, cho thuê được đã là may rồi, lấy về làm gì?"
"Chỉ cần quét vôi lại thôi. Chờ con về, dù sao sau này cũng phải có nơi để ở."
"Con còn muốn ở đó?!" Bà ta kinh ngạc kêu lên: "Đang yên đang lành ở nhà họ Trịnh, có phúc không hưởng lại đòi về đây làm gì?"
"Tại sao không thể quay lại?" Bác cả trừng mắt nhìn vợ: "Đây không phải là nhà Văn Cảng sao?"
Bác gái quay người đi vào bếp, nói là đi xem nồi canh, lườm nguýt nhưng không quá rõ ràng.
Trần Tăng bĩu môi sau lưng bà ta, nhấp một ngụm rượu rồi quay lại: "Con nói kỹ cho bác cả xem, sau này định thế nào."
"Cha nuôi nuôi con đến năm 18 tuổi lên đại học vốn đã là trọn tình trọn nghĩa rồi, bây giờ con còn ở lỳ trong nhà họ Trịnh thêm hai năm nữa." Trần Văn Cảng nói: "Muộn nhất là sang năm tốt nghiệp đại học, có thể tự lực cánh sinh, cứ thế không đi thì cũng khó mà nói cho xuôi được."
"Bác biết con là đứa trẻ háo thắng, có suy nghĩ dựa vào sức mình là tốt." Bác cả nói: "Nhưng bác cả cũng khuyên con nên suy nghĩ kỹ trước đã. Khi thực sự bước chân ra xã hội, con sẽ nhận ra rằng suy nghĩ của mình thật ngây thơ, muốn quay lại thì không dễ nữa rồi. Con ở trong nhà họ Trịnh, có biết đây là điểm khởi đầu mà nhiều người thậm chí còn không chạm tới được không? Không nói về con, cứ nói bác con đây này, vất vả cày cuốc nửa đời người cũng chỉ lên được đến cái chức quản lý bình thường. Thế mà Tết năm nay, đang uống rượu với nhau, ông chủ nghe nói bác có đứa cháu có quan hệ với Vua Thuyền, ông ta liền thay đổi thái độ, thậm chí còn bảo thành lập chi nhánh công ty sẽ cho bác đi làm đại diện pháp lý..."
Em họ Trần Hương Linh thấy cha mình say rượu, nói năng không suy nghĩ thì quay lại nhìn sắc mặt anh họ.
Dù ông ta cáo mượn oai hùm, Trần Văn Cảng cũng chẳng giận, mà chỉ hỏi: "Bác có đồng ý không?"
Bác gái mang canh lên: "Sao không đồng ý? Văn Cảng, con thấy chưa, thế giới này thực tế lắm, sau lưng có người làm chỗ dựa là khác ngay. Con không biết ông chủ của bác cả coi trọng ông ấy đến mức nào đâu."
Trần Văn Cảng giả vờ không hiểu: "Tốt nhất là không nên đồng ý chuyện này."
Nhưng bác cả không nghe lọt tai, vẫn đắm chìm trong niềm vui sắp được thăng quan phát tài của mình. Nói chính xác hơn, ông ta đã được thăng chức, lương tăng, ông chủ cũng thân thiện với ông ta hơn bao giờ hết, xưng huynh gọi đệ, đi chơi golf, đi rửa chân, đi hát cũng không quên gọi ông ta, lại còn hứa rằng khi nào công ty còn chỗ trống trong ban quản lý cấp cao sẽ nhanh chóng thăng chức cho ông ta. Các đồng nghiệp khác trong công ty nhìn thấy ông ta còn phải gọi đùa là "sếp tổng, sếp tổng". Mặt Trần Tăng đỏ bừng vì rượu, tưởng chừng cái ngày mà chữ "sếp tổng" này biến thành sự thật chính là ngày mai, chỉ vươn tay ra là chạm đến được.
Chủ đề lại trở về với quyền sở hữu căn nhà, bác gái định cãi lại nhưng bác cả ngăn cản: "Đó là nhà của ba Văn Cảng, giao cho nó là đúng rồi." Dù sao nhà trong khu phố cổ cũng chẳng có giá trị gì, ông ta cũng không thể chiếm nhà của cháu mình.
Bà ta trừng mắt nhìn chồng, làm ra vẻ khó xử: "Thật không may. Người thuê nhà vừa mới gia hạn hợp đồng tháng trước. Nhà họ cũng đông người, sống ở đó đã quen, không muốn chuyển đi nơi khác nên lần này ký một mạch năm năm. Ông xem, sao lúc trước không chịu nói sớm..."
Trần Hương Linh đột nhiên ngẩng đầu lên: "Mẹ, mẹ nhớ lầm rồi. Gia đình đó muốn gia hạn hợp đồng thuê thêm năm năm, nhưng ba mẹ lại nói muốn tăng giá, không phải vẫn chưa đồng ý, hợp đồng cũng mới vẫn chưa ký đó sao? Vậy thì gần đến lúc rồi."
Bác gái đập bàn quát vào mặt con gái: "Mày biết cái quái gì! Người lớn đang nói chuyện, mày có quyền ngắt lời hả?"
Bác cả lên tiếng xoa dịu: "Đang ăn cãi nhau cái gì? Hợp đồng chưa ký, vậy bảo bọn họ dọn đi đi."
Trần Hương Linh cúi đầu, im lặng tiếp tục ăn. Hai đứa em trai của cô bé đang cười đùa với nhau gần đó, vừa ăn vừa đánh nhau. Bác cả và bác gái của Trần Văn Cảng sinh được một gái hai trai. Trần Hương Linh lớn nhất, năm nay 17 tuổi. Hai đứa em là song sinh, Trần Quang Tông và Trần Diệu Tổ, nhỏ tuổi hơn cô rất nhiều, bác gái lớn tuổi mới mang thai sinh ra được.
Hôm nay bác gái không vui, lấy đồ ăn cho bọn trẻ thì gắp hai cái chân gà cho Quang Tông và Diệu Tổ. Bình thường thì một trong hai cái chân gà sẽ là của Trần Văn Cảng. Nhưng anh không thiếu một miếng ăn này, nên lại chuyển sang cho Trần Hương Linh.
Bác cả lại trừng mắt nhìn vợ, chủ động múc hai miếng ức gà cho Trần Văn Cảng: "Nào, Văn Cảng, ăn thêm đi."
Sau bữa ăn, bác gái ân cần cho họ nghỉ ngơi, còn mình thì cùng Trần Hương Linh dọn dẹp bát đĩa mang ra ngoài.
Trần Văn Cảng đứng trước cửa sổ một lúc, rồi bác cả ra gọi anh, bảo anh ngồi xem TV.
Vừa rót trà cho anh, bác cả vừa nói: "Thật ra còn một chuyện này, em gái con cũng không còn nhỏ..."
Trần Văn Cảng mỉm cười cầm tách trà: "Sinh nhật của con bé không phải là mùa hè sao? Có nên tổ chức sinh nhật chúc mừng không?"
Mặt bác cả cứng đờ: "Hả?... Ồ, ăn mừng, nên ăn mừng. Thời gian trôi qua thật nhanh, sang năm là nó tốt nghiệp. Việc này lẽ ra là bác gái phải nói với con, muốn hỏi xem con có người bạn nào cùng độ tuổi không, giới thiệu cho nó làm quen."
"Giờ đi xem mắt à? Không cần thiết đâu. Con cái nhà người ta tuổi này chỉ mới học đại học thôi." Trần Văn Cảng liếc nhìn ông ta.
Bác cả thẳng thừng phủ nhận: "Sao có thể như vậy được? Tất nhiên là không phải xem mắt. Nhưng con bé cũng không đi học đại học, bây giờ cần cân nhắc đến việc tìm việc làm, nên mới muốn nó quen biết nhiều bạn bè hơn, có nhiều cơ hội hơn."
Sau khi Trần Hương Linh tốt nghiệp phổ thông, Trần Tăng và vợ tự ý quyết định cho cô vào học trường trung cấp nghề, chuyên ngành thư ký, đào tạo định hướng rõ ràng, đã học được hai năm. Thêm một năm nữa là cô có thể đi làm, sẽ vào làm nhân viên lễ tân hoặc thư ký tại một công ty hợp tác nào đó. Nhưng cũng không nghiêm ngặt đến thế, nếu gia đình có mối quan hệ thì có thể tự tìm việc làm.
Thật ra Trần Văn Cảng thực sự không ưa kiểu trường không chính quy như thế, vì ở đó toàn là bọn côn đồ và mấy cô gái ngỗ nghịch không có ý định học hành. Nếu con cái không có tương lai nhưng gia đình không muốn từ bỏ hoàn toàn, họ sẽ cho vào học để lấy một tấm bằng, nói ra thì dễ nghe hơn là bỏ học phổ thông.
Khi anh bước vào sân, không thấy bóng dáng bác gái đâu cả. Trần Hương Linh một mình ngồi xổm trước bồn rửa, xắn tay áo rửa đống đồ.
"Linh Linh." Trần Văn Cảng ngồi xuống bên cạnh cô: "Bác gái đâu?"
"Ối, anh Văn Cảng!" Cô bé giật mình: "Sao anh đi mà không nghe tiếng thế? Mẹ em ra ngoài đi dạo."
Tiếng chơi mạt chược vang lên từ nhà hàng xóm bên cạnh, có người hét lớn: "Hồ!" Tiếp theo là một loạt tiếng xào xào.
Trần Văn Cảng đưa tay ra muốn giúp, Trần Hương Linh vội từ chối: "Không cần, anh đừng đụng vào, em xong ngay thôi."
Cuối cùng vẫn là bốn cái tay cùng rửa xong bát đĩa. Trần Văn Cảng hạ giọng nói: "Đi, chúng ta ra ngoài đi dạo."
Trần Hương Linh mang chén bát vào bếp, vừa định bước ra ngoài, cô cúi xuống nhìn cái áo thun xám xịt của mình, do dự một lát rồi nói "anh chờ em đã", vội vã trở về phòng thay một chiếc váy hoa nhí, chải lại tóc rồi mới đi theo anh ra ngoài.
Trần Văn Cảng dẫn cô ra ngoài, không nói định đi đâu mà chỉ dạo loanh quanh. Trần Hương Linh đâu biết rằng, mỗi con phố cũ kỹ mỗi con hẻm cổ kính ở đây chính là cảnh tượng anh đã xa cách mười mấy năm trời.
Có bệnh viện phụ sản nơi mẹ từng nằm khi anh chào đời, có trường tiểu học nơi anh chỉ học trong ba năm, có cửa hàng tạp hóa và quầy văn phòng phẩm nơi anh không muốn bỏ đi mỗi khi đi qua hồi còn nhỏ... Kiếp trước khi ra tù, Trần Văn Cảng thà đến khu bến tàu tốt xấu lẫn lộn mà ở, chứ không muốn quay về đây. Ở đây có quá nhiều chuyện xưa của anh, quá nhiều người quen biết anh, họ vẫn còn nhớ anh, cho nên anh thực sự không dám đến.
Về sau, Hoắc Niệm Sinh cũng hỏi anh có muốn về nhà không, nhưng anh vẫn không đủ can đảm để đối mặt. Nếu không thừa kế gia sản của Hoắc Niệm Sinh, Trần Văn Cảng thậm chí còn không biết y đã mua ngôi nhà cũ của mình.
Lần cuối cùng anh có cơ hội nhìn thấy nó là khi Hoắc Niệm Sinh hỏi: "Phố Giang Hồ sắp bị phá bỏ, em có muốn quay lại thăm không?"
Khi ấy họ đang nằm trên giường, h**n ** vừa qua, Trần Văn Cảng nhắm mắt trong vòng tay y, tưởng tượng ra cảnh đường phố hoang tàn vắng vẻ, rồi cuối cùng nói "không". Có lẽ anh không hiểu được tấm lòng của Hoắc Niệm Sinh, lẽ ra nên đi xem thử mới phải.
Sau đó, anh muốn về thăm cũng không còn cơ hội nữa. Phố Giang Hồ và phố Xuân Đào chỉ giữ lại được cái tên, con đường lát đá đã biến thành đường nhựa. Những ngôi nhà cũ đã bị san bằng, thay thế bằng những tòa chung cư cao tầng xây theo khuôn mẫu. Những con hẻm đầy thợ thủ công và xưởng nhỏ đã biến mất, thay vào đó là trung tâm mua sắm và phố đi bộ có thể thấy ở bất kỳ đâu.
Trần Văn Cảng đi hai bước, không nhịn được quay đầu lại nhìn. Trần Hương Linh cũng quay lại theo anh, nhưng không hiểu có gì đáng xem.
Từ nhỏ đến giờ, mỗi lần Trần Văn Cảng đưa Trần Hương Linh đi chơi đều rất yên tâm, hỏi cô bé có muốn gì không, câu trả lời luôn là "không", không như Trần Quang Tông và Trần Diệu Tổ cứ bám lấy anh bắt mua cái này cái nọ. Bây giờ vẫn vậy, có hỏi gì thì cô cũng nói không cần. Chỉ khi đi ngang qua một hiệu sách, Trần Văn Cảng mới mua cho cô hai cuốn tiểu thuyết ăn khách mà cô muốn đọc. Sau đó đi qua một sạp hàng đang bán phụ kiện nhỏ do chính cô chủ sạp thiết kế bên lề đường, quảng cáo là làm bằng bạc 925, anh bảo Trần Hương Linh chọn, cô nhìn một lúc lâu rồi nói rằng không thích cái nào.
Trần Văn Cảng đưa tay cầm một cặp chuông nhỏ lên.
Chủ quầy hàng nịnh nọt: "Xem đi, rất hợp với bạn gái anh."
Trần Văn Cảng cười: "Đây là em tôi."
Người kia vội vàng xin lỗi rồi lấy tiền.
Mái tóc dày của Trần Hương Linh được tết thành hai cái đuôi sam xù xù, mua chuông rồi cô bé cũng không nói là không thích nữa, mà cột chuông vào đuôi tóc.
Trần Văn Cảng nhìn mái đầu bù xù của cô bé, lòng thấy có lỗi với cô.
Tính toán của bác cả và bác gái quá rõ ràng, họ nghĩ rằng bất kỳ bạn học hay bạn bè nào của anh đều là con nhà giàu, nên muốn con gái mình trèo cao. Kiếp trước Trần Văn Cảng không đồng ý. Nhưng sau khi Trần Hương Linh đi làm, cô đã gặp được một người có điều kiện tốt. Con trai của ông chủ theo đuổi cô rất nồng nhiệt, rồi vì cha mẹ thúc giục, Trần Hương Linh đăng ký kết hôn với gã đàn ông du học trở về đó ngay khi đến tuổi lấy chồng.
Đám cưới được tổ chức rất linh đình, sính lễ toàn là vàng thỏi. Xe hoa Bentley xếp hàng dọc nửa con phố. Mỗi lần gặp nhau trong các dịp lễ, cô đều nói rằng mình vẫn ổn, gã em rể kia luôn dịu dàng chu đáo với vợ trước mặt người khác.
Phải nhiều năm sau đó trong bệnh viện, người ta mới phát hiện ra rằng gã thật ra là một kẻ thích kiểm soát và ưa bạo lực, liên tục nghi ngờ cô ngoại tình, rồi bạo lực gia đình, hạn chế quyền tự do cá nhân của vợ, đánh đập cô đến lúc thoi thóp, khi đó các bác sĩ và y tá mới gọi cảnh sát. Nhìn lại, hẳn phải có những manh mối rất nhỏ: cô dùng kem nền để che đi vết thương trên mặt, gãy xương thì nói là tự mình ngã...
Đây là một việc mà Trần Văn Cảng vô cùng hối hận và không tìm được lời bào chữa cho mình, cũng là cái gai trong tim anh. Anh là anh họ của cô, là người nhà mẹ đẻ của cô, thế nhưng anh lại vô trách nhiệm đến vậy. Cái gọi là quan tâm đến tình thân của anh chẳng biết là quan tâm được đến đâu.
Đi qua một đoạn đường lát đá gập ghềnh, Trần Hương Linh bất ngờ lên tiếng: "Anh ơi, trưa nay ba em nói chuyện di dời mộ ông bà, thật ra là ông ấy muốn anh trả phần hơn. Hay là anh đừng đưa nữa. Đừng tin ông ấy khóc than nghèo, ba mẹ em tiết kiệm được rất nhiều tiền."
"Ừ, anh biết."
"Còn nữa, anh có muốn giấy chứng nhận sở hữu nhà của anh không? Em biết ba mẹ để ở đâu, em có thể giúp anh lấy trộm."
"Không cần, anh có cách." Trần Văn Cảng nói: "Nói chuyện đó sau đi, anh tặng em một món quà mừng trưởng thành đã."
"Cái gì chứ? Đừng tốn kém, không cần rắc rối thế đâu."
"Đi dạo cả buổi chiều, anh lại đói rồi." Trần Văn Cảng nói: "Tìm một chỗ vừa ăn vừa nói chuyện."
Trên đường đi có rất nhiều quán ăn nhỏ tồi tàn nằm san sát nhau, nhưng Trần Văn Cảng không có ý định dừng lại. Trần Hương Linh đuổi theo anh, hai người đi bộ đến ngã tư tiếp theo, Trần Văn Cảng đưa tay ra vẫy một chiếc taxi.
Lên taxi cũng phải đi mất một giờ.
