Ta từ thuở nhỏ đã tập đánh cổ cầm, đến nay đã tròn mười lăm năm.
Không phải do ta có thiên phú trời cho, chẳng qua là khi lên ba tuổi, có người đối với mẫu thân ta nói rằng, ta lớn lên nhất định sẽ là một người nóng vội, kết quả là mẫu thân liền đem ta đưa tới trường để học đánh cờ, vạch ra kế hoạch để khiến ta trở thành một người tính tình lãnh đạm.
Tiếc rằng ta đối với hai màu trắng đen không hề có chút hứng thú, lên lớp thì thất thần nghe tiếng cầm ở phía sau.
Ngày ấy trở về nhà, ta hướng về phía mẫu thân nói rằng, ta muốn đi học cổ cầm. Mẫu thân vui vẻ đồng ý.
Tri âm tri kỷ2, dao cầm cảm tạ chuyện xưa của tri âm3, ta không hề tin.
Năm lên mười tuổi, mẫu thân của ta qua đời, gia cảnh nghèo khó, sư phụ đem ta đưa vào Thẩm phủ làm cầm đồng4.
Bởi vì tuổi còn nhỏ, ở Giang Nam cũng có chút danh tiếng, nên được ca tụng là thần đồng.
Thẩm phủ có ba người con, con trưởng tên Thẩm Giáp, con thứ tên Thẩm Đệ, con cuối tên Thẩm Khoa, đặt tên như vậy ngụ ý là Giáp Đệ Liên Khoa5.
Tiếc rằng trong tâm tư của Thẩm lão gia, ba nhi tử đều là bên ngoài tô vàng nạm ngọc, bên trong thối rữa, chính xác là ba cái đồ bất tài vô dụng.
Ta bị phân công đi làm cầm đồng cho Thẩm Đệ, mỗi ngày giống như đàn gảy tai trâu, cuộc sống cứ như nhai sáp, tẻ nhạt mà vô vị.
Năm mười bốn tuổi, ta trổ mã thành thiếu niên xinh đẹp.
Thẩm Giáp mười tám tuổi, Thẩm lão gia bắt đầu suy nghĩ về chuyện đính hôn, “Lâm tiểu thư ở Đông thành, tư sắc gia tài đều thuộc loại thượng hạng, cùng Thẩm gia sẽ xứng vô cùng.” Bà mai mối nói, nước miếng văng tứ tung, Thẩm lão gia tươi cười rạng rỡ.
“Tới đây tới đây Tại Trung, hãy cầm thiệp mời này đi đến Lâm gia, rồi thỉnh Lâm lão gia và Lâm tiểu thư đến ăn một bữa cơm nhé.”
Ta thay một bộ bạch y, cầm thiệp mời tiến về phía Đông thành.
Chưa đến Lâm gia, trời đã bắt đầu đổ mưa, ta không có chỗ để trốn, đành phải xông mưa tiến về phía trước.
Mưa lớn thật.
Ta run lên vì lạnh, tầm nhìn trước mắt có điểm mơ hồ, trong bụng ngầm buồn bực, thế nào lại quên mang dù cơ chứ?
Mưa đột nhiên ngừng lại, ta ngẩn ngơ, trên đầu chẳng biết từ lúc nào đã xuất hiện một cây dù.
Quay đầu lại, nhìn thấy một người thiếu niên tuổi cũng tương đương với mình, đối ta mỉm cười đầy nhã nhặn, “Công tử, mưa lớn như vậy, không mang theo dù, có thể sẽ nhiễm phải phong hàn đấy.”
Ta nói lời cảm tạ, “Cảm tạ, ta đang vội, không làm công tử phải hao tâm tổn trí.”
Thiếu niên này cao hơn ta một nửa cái đầu, thấp mắt, mỉm cười nhìn ta, “Công tử, nhiễm phải phong hàn thì rất phiền, vẫn là nên cẩn thận một chút.”
Đang nói, phía sau bỗng xuất hiện một lão nhân, “Tiểu thiếu gia, ngươi chạy đến nơi này, làm ta tìm muốn chết.”
Ta vội vàng rời khỏi cây dù, “Công tử, ngươi mau trở về đi, ta còn phải chạy đi đưa đồ.” Dứt lời, ta liền quay đầu bước đi.
Thiếu niên kia rốt cuộc lại theo kịp, đưa dù cho ta, “Ngươi lấy mà dùng, cái này ta còn có.”
Ta không thể không dừng lại, “Vậy… xin hỏi đại danh của công tử, hôm khác ta sẽ đến nhà trả lại cây dù.”
Thiếu niên kia nhất thời không nói gì. “Ta… Ta không phải là người địa phương.”
A, ta cũng không nói gì, chỉ nhìn hắn đang cười cười đầy xấu hổ, lộ ra hai tiểu răng nanh.
“Công tử ở đâu, ta tới lấy là được.” Hắn nghĩ ra chủ ý,
Không biết vì sao, ta lại không muốn nói ra bản thân là thân phận cầm đồng, nên cố gắng nói quanh co.
Lão nhân kia lại tới thúc giục, “Thiếu gia, mau đi thôi, những người khác đang chờ ngài đấy.”
Ta quýnh lên, tay chỉ về phía trước, “Nơi đó.” rồi từ trên tay hắn giật lấy cây dù, liền vội vã rời đi.
Lúc đó, ta cho rằng, đây chẳng qua chỉ là một đoạn nhạc đệm giữa một cuộc sống bình thường.
Tới Lâm phủ, báo tên xong, liền có người hầu dẫn ta vào.
Lâm lão gia là một người có học thức, vào nội đường, trước tiên phải lau đi nước mưa trên mặt, ta cẩn cẩn dực dực lấy ra thiệp mời, Lâm lão gia suy tư một hồi, mời Lâm tiểu thư ra. Nnguyên lai Lâm lão gia là một người cha rất hiểu và quan tâm đến con cái, muốn trước hết phải lắng nghe ý kiến của nữ nhi.
Lâm tiểu thư từ hậu đường chầm chậm bước đến, áo xanh quần lục, khuôn mặt trắng nõn hướng lên trời, tóc cài ngang một cây trâm hoa mai, khiến kẻ từ bé lớn lên với nam nhân trong Thẩm phủ như ta vừa mới nhìn thấy đã đỏ mặt. Thật là một mỹ nữ khuynh quốc khuynh thành.
Cúi đầu, ta run lên vì lạnh. Lâm lão gia cầm thiệp đưa cho nàng. Lâm tiểu thư nửa ngày không lên tiếng, cuối cùng chỉ mềm mại nói một câu, “Vị công tử này, trước tiên nên đi lau người đi, không thì coi chừng nhiễm phải phong hàn đấy.”
Ta ngẩng đầu, nhìn mỹ nữ xinh đẹp đối ta mỉm cười, đột nhiên cảm thấy rằng, dầm mưa, thực sự là rất đáng giá.
Thay kiện ngoại sam của tiểu tư Lâm phủ, tái trở lại nội đường, Lâm lão gia liền kêu người dâng trà nóng.
Ta vội vàng đứng dậy, hai tay tiếp nhận chén trà.
“Lâm lão gia khách khí, Tại Trung chẳng qua chỉ là một cầm đồng của Thẩm phủ mà thôi.”
“Một tiểu cầm đồng bình thường có thể trổ mã thành thanh tú như vậy, chắc hẳn Thẩm công tử ắt cũng là nhân trung long phượng6?” Lâm tiểu thư hỏi ta.
Ta nhìn khuôn mặt thanh tú của nàng, không muốn lừa gạt nàng, cũng không dám lỗ mãng, chỉ cúi đầu, vâng vâng dạ dạ.
“Đương nhiên, đương nhiên.”
Lâm tiểu thư chỉ mỉm cười, “Làm phiền công tử, hai ngày sau, ta cùng phụ thân, nhất định sẽ đến phủ bái kiến.”
Ta hơi giật mình, nhìn về phía nử tử kia, không dám nói gì, chỉ ưng thuận lên tiếng, xoay người ly khai Lâm phủ.
Hai ngày sau, Lâm lão gia quả nhiên cùng Lâm tiểu thư đăng môn.
Thẩm Giáp thấy Lâm tiểu thư, trái tim lập tức bay đi mất nửa, mừng rỡ nhìn chăm chú vào người nọ. Thẩm Đệ chỉ âm thầm thở dài, rồi nói suốt với ta rằng, “Đại ca từ trước đến nay là một người rất may mắn.”
Ta không nói gì, chỉ vuốt vuốt cây cổ cầm.
Qua ba lần rót rượu, Thẩm lão gia có ý định lấy lòng Lâm gia, biết Lâm lão gia là một người phong nhã, liền gọi ta lên, diễn tấu một khúc.
Hết một khúc, ta ôm lấy cổ cầm, muốn xoay người ly khai.
“Công tử, khoan đã.”
Ta quay người lại, Lâm tiểu thư nhẹ nhàng bước đến bên cạnh ta.
“Thẩm lão gia chê cười, tiểu nữ bất tài, thuở nhỏ tập cầm, đã lâu không chạm vào, hôm nay vừa thấy vị nhạc công này diễn tấu tuyệt vời như vậy, rốt cuộc nhất thời ngứa nghề, rất muốn được diễn tấu một khúc, tạm thời đảm nhiệm việc giúp vui.”
Thẩm lão gia nâng tay cười to, “Hóa ra lại làm thiên kim tiểu thư cao hứng, Lâm huynh, ngươi chính là đã nuôi dưỡng một nữ nhi tốt.”
Lâm lão gia chỉ cười gượng, “Đâu, đâu, hiến sửu7, hiến sửu.”
Lâm tiểu thư quay người lại, nhìn ta, khóe miệng hơi cong lên.
“Công tử, nếu không ngại, có thể cùng ta hợp tấu một khúc không?”
Ta thấp mắt, đem cầm đặt xuống, tiếp sau liền có một thị đồng đưa lên một cây cầm khác, Lâm tiểu thư ngồi xuống bên cạnh ta, một mùi hương thơm ngát khẽ bay nhẹ qua.
Đầu ngón tay nhẹ lướt qua dây cầm, thạch phá thiên kinh8.
Ôm cầm đi tới phía đình, ánh trăng u lạnh.
Khẽ thở dài, trên đại đường vang lên tiếng cười, mơ hồ có tranh cãi.
Ta nhẹ nhàng nâng cầm, âm thầm cười khổ.
“Cầm a cầm, vốn tưởng rằng vào Thẩm gia, tri âm tri kỷ kia, cố sự Tử Kỳ gặp Bá Nha sẽ vĩnh viễn chấm dứt, nguyên lai vẫn còn tri kỷ, thế nhưng, lại lập tức phải gả vào Thẩm gia, làm nữ tử tam tòng tứ đức.”
“Thì ra Kim công tử có thói quen cùng cầm trò chuyện sao?”
Lâm tiểu thư dưới ánh trăng hiện ra quang cảnh tĩnh mịch mà đẹp đẽ, nhìn qua trông im ắng vô cùng.
“Tiểu thư chạy đến đây như vậy, không sợ Thẩm lão gia cùng Lâm lão gia đi tìm sao?”
“Không sao, bọn họ đều say cả rồi.”
Ta không nói gì, cúi đầu, không biết phải lên tiếng ra sao.
“Có muốn cùng ta uống một chén không?” Lâm tiểu thư mỉm cười đầy dịu dàng cầm lấy một bầu rượu, “Bên trong rất khó chịu, nâng chén mời trăng sáng, lúc này mới có cảm giác của người xưa.” Dứt lời, nàng rót một chén rượu, đưa cho ta.
Ta không đón lấy, chỉ nhìn nàng. Sóng mắt nàng lưu chuyển, nhìn về phía ta.
“Đừng nên lấy Thẩm công tử, ngươi sẽ không hạnh phúc đâu.” Bỗng nhiên, ta nói ra những lời này.
Nàng nhìn ta đầy ngạc nhiên, ta tiếp nhận chén rượu, uống một hơi cạn sạch, rồi ly khai nơi này.
_____________________________
(1) Nguyên văn bài thơ là như thế này:
Bản Hán Việt:
Cầm sắt vô đoan ngũ thập huyền
Nhất huyền nhất trụ tư hoa niên
Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp
Vọng đế xuân tâm thác đỗ quyên
Thương hải nguyệt minh châu hữu lệ
Lam điền nhật noãn ngọc sinh yên
Thử tình khả đãi thành truy ức
Chỉ thị đương thời dĩ uổng nhiên
Bản Dịch:
Đàn gấm chẳng vì cớ chi mà có năm mươi dây
Mỗi dây mỗi trụ đều gợi nhớ đến thời tuổi trẻ
Trang Chu buổi sáng nằm mộng thành bươm bướm
Lòng xuân của vua Thục đế gửi vào chim Đỗ Quyên
Trăng chiếu sáng trên mặt biển xanh, châu rơi lệ
Ánh nắng ấm áp chiếu vào hạt ngọc Lam Điền sinh ra khói
Tình này đã sớm trở thành nỗi nhớ nhung về dĩ vãng
Cho đến bây giờ chỉ còn lại nỗi đau thương
Tham khảo thêm ý nghĩa tại đây: http://www.erct.com/2-ThoVan/VinhSinh/10202003-Ve_bai_CAM_SAT.htm
(2) Tri âm tri kỷ (Cao sơn lưu thuỷ):
Bá Nha có tài gảy đàn, Tử Kỳ có tài thưởng thức. Khi Bá Nha gảy đến đoạn miêu tả núi cao, nước chảy thì Tử Kỳ thốt lên: ‘Tuyệt! Tuyệt! Cao như Thái Sơn, dài như Trường Giang!’
(3) Tri âm:
Bá Nha đánh đàn, khi đàn đến đoạn miêu tả núi cao, Chung Tử Kỳ ngồi bên cạnh nói: ‘Ôi núi cao như Thái Sơn’, khi Bá Nha đàn đến khúc miêu tả nước chảy, Tử Kỳ liền nói: ‘Ôi nước chảy cuồn cuộn như sông’. Sau khi Tử Kỳ chết, Bá Nha không đàn nữa, ông cho rằng không ai hiểu được tiếng đàn của ông bằng Tử Kỳ. Sau này chữ tri âm dùng để chỉ người hiểu được sở trường của mình.
Tham khảo thêm ở đây: http://music.vietfun.com/trview.php?cat=11&ID=970
(4) Cầm đồng: Hài tử đánh cổ cầm.
(5) Giáp Đệ Liên Khoa: Các thứ bậc trong thi cử thời xưa.
(6) Nhân trung long phượng: Rồng phượng trong loài người.
(7) Hiến sửu: Trình bày cái kém cỏi vụng về (lời nói khiêm tốn)
(8) Thạch phá thiên kinh: Kinh động lòng người.
