Tết âm lịch 2008, Tần Chiêu Chiêu không về quê, ở lại cùng vợ chồng Đàm Hiểu Yến đón năm mới.
Sau Tết, nhà ga cơ bản đã hồi phục hoạt động bình thường, Đàm Hiểu Yến tính mua vé xe về nhà. Thành Kiệt muốn đưa vợ về nhưng nhà máy chỉ nghỉ bảy ngày, đã sắp hết ngày nghỉ, anh muốn xin nghỉ thêm nhưng không được. Để Thành Kiệt an tâm, Tần Chiêu Chiêu tình nguyện đưa Đàm Hiểu Yến về quê. Đương nhiên anh vô cùng cảm kích. “Vậy anh đây giao phó bà xã và thằng cu cho cô!”
Cô mỉm cười chỉnh anh: “Ôi, anh đã chắc trong bụng Hiểu Yến là thằng cu rồi cơ à? Em cảnh cáo anh, không được phép trọng nam khinh nữ, có là con gái cũng phải yêu thương!”
Ba năm ở Thâm Quyến, chẳng những tình cảm của Tần Chiêu Chiêu và Đàm Hiểu Yến quấn quýt hơn xưa mà cô và Thành Kiệt chồng Hiểu Yến cũng trở thành bạn bè tốt.
Thành Kiệt là người đàn ông tốt. Lúc Tần Chiêu Chiêu tốt nghiệp đại học chuyển tới Thâm Quyến, anh cùng Đàm Hiểu Yến đến ga đón cô, nhiệt tình đón tiếp cô.
Ký túc xá của xưởng không cho người ngoài vào, hai người họ thuê hẳn cho cô một phòng ở nhà dân gần đó, xế chiều tan làm, Đàm Hiểu Yến sẽ đến đây với cô, lo cô ở một mình sẽ sợ. Tối nào Thành Kiệt cũng tới phòng trọ, chẳng lần nào đi tay không, hôm đôi quả dứa, hôm vài khúc mía. Không phải quà cáp gì sang trọng nhưng rất có lòng. Anh đến cũng không ở lại lâu, chỉ ngồi một chút, gọt hoa quả cho hai cô rồi về ngay. “Hai em nghỉ ngơi nhé!”
Trước lúc đi, anh sẽ cẩn thận kiểm tra cửa nẻo đã khóa kĩ chưa, rút bao diêm châm hương muỗi cho hai người, cẩn thận mang hương muỗi đặt xa đầu giường, tối ngủ màn có trượt ra cũng không bắt lửa từ hương mà gây cháy. Tần Chiêu Chiêu hơi giật mình khi gặp một người đàn ông cẩn thận, tỉ mỉ đến vậy.
Lúc cô tìm việc ở Thâm Quyến, Thành Kiệt là bản đồ sống của cô. Thâm Quyến rất lớn, đường sá phức tạp, có lần đi phỏng vấn phải chuyển ba, bốn tuyến xe. Mỗi lần được mời phỏng vấn, cô không biết phải đi thế nào, Thành Kiệt lại mang bản đồ ra giảng giải cẩn thận cho cô các tuyến đường đi. Hầu như lần nào đi xin việc, trong túi của cô cũng có hướng dẫn đường đi nước bước do Thành Kiệt cẩn thận chuẩn bị. Cuối cùng, cô có thể tìm được công việc không tồi cũng nhờ một phần công lao của Thành Kiệt.
Năm đầu cô ở Thâm Quyến thật không dễ dàng, hai chỗ làm đều không được bao lâu.
Chỗ làm đầu là một công ty có vốn đầu tư Đài Loan, công ty không lớn nhưng quản lý và đồng nghiệp đều rất tốt, làm việc cùng mọi người vô cùng hòa thuận, vui vẻ. Đáng tiếc, ngày vui ngắn chẳng tày gang, cô làm được chưa đầy ba tháng thì công ty có thay đổi. Quản lý cũ được vời về Đài Loan, một quản lý mới tới nhậm chức. Vẫn có câu vua nào thần nấy, quản lý mới đưa theo mấy người tâm phúc tới nhậm chức, bao nhiêu người trong văn phòng đổi hết thành người của mình. Vị trí thư ký giám đốc của Tần Chiêu Chiêu không giữ được, còn bị đẩy xuống làm coi kho, chẳng khác nào đuổi người. Cô không còn cách nào trụ lại, đành chủ động xin nghỉ việc.
Cô gọi điện báo Đàm Hiểu Yến biết mình đã xin nghỉ việc, Đàm Hiểu Yến biết một mình cô không mang nổi chừng đó hành lý, lập tức nhờ Thành Kiệt lên đón cô. Thành Kiệt xin nghỉ nửa ngày, vất vả bụi đường chạy từ ngoại thành vào đón cô và chỗ hành lý về.
Đúng là không nhẹ nhàng chút nào! Một cuộn chăn dày cộp, xô chậu, chén bát, mắc áo, thêm một rương quần áo, nếu không có đàn ông giúp, Tần Chiêu Chiêu chỉ có nước khóc.
Tìm được việc lần thứ hai, Thành Kiệt lại đưa cô và hành lý tới ký túc xá của công ty mới. Đây là một công ty có vốn đầu tư Singapore, tất cả nhân viên cấp quản lý đều được công ty mẹ bên Singapore phái sang. Ban đầu Tần Chiêu Chiêu làm việc ở phòng nhân sự, làm được nửa năm, một vị giám đốc họ Lưu chuyển đến phụ trách bộ phận kinh doanh, ông thông báo cần tìm một quản lý giỏi. Có điều, bất kể bộ phận nhân sự tuyển ai cũng không vừa ý ông. Giám đốc nhân sự đích thân đi tuyển người, nhưng người ông tuyển về làm thử chưa được bao lâu vẫn không vừa ý ông ta, ông ta lại đòi bộ phận nhân sự tuyển người mới.
Nhân viên phòng nhân sự nỗ lực hết mình, cuối cùng cũng tìm được một viên quản lý xuất sắc mọi mặt. Ban đầu Giám đốc Lưu cũng rất vừa lòng, có điều sắp hết một tháng thử việc, không hiểu ông ta ăn nhầm cái gì, làm người ta bỏ của chạy lấy người.
Tần Chiêu Chiêu không hiểu quản lý bộ phận kinh doanh thì có gì mà khó tuyển như vậy? Hôm đó cô vừa vặn gặp A Châu, nhân viên bộ phận kinh doanh, liền hỏi: “Sao vị quản lý mới lại bỏ việc thế? Rốt cuộc là Giám đốc Lưu khó tính hay anh ta không làm được việc?”
Cô vừa dứt lời đã thấy A Châu nhanh chóng đặt tay ngang miệng, ra hiệu cô đừng nói thêm gì nữa. Cô giương mắt nhìn, thấy bóng Giám đốc Lưu nhoáng lên trước cửa phòng trà, bước vào nhà vệ sinh đối diện. Rầm… Tiếng sập cửa vang lên chói tai làm cô chấn động trong lòng.
“Tần Chiêu Chiêu, Giám đốc Lưu đi sau mình, cậu lại nói ông ấy khó tính, không làm được việc. Xong rồi, xong rồi, chắc chắn ông ấy nghe được rồi, lần này cậu tha hồ thảm.”
Tần Chiêu Chiêu cuống lên giậm chân. “Mình có nói Giám đốc Lưu không làm được việc đâu. Ý mình là Giám đốc Lưu khó tính hay vị quản lý kia thiếu năng lực?”
Có điều, giải thích đến mấy cũng vô dụng, rốt cuộc cô đã đắc tội với Giám đốc Lưu. Không lâu sau, Giám đốc Lưu lấy cớ bộ phận kinh doanh thiếu nhân viên, yêu cầu Tần Chiêu Chiêu sang bộ phận của ông ta. Dưới tay ông ta, công việc của cô còn có thể yên ổn được sao? Cô luôn bị ông ta làm khó dễ, vị giám đốc này đúng là tâm địa hẹp hòi.
Tần Chiêu Chiêu lén nhịn một tháng, thừa dịp này cưỡi lừa tìm ngựa, cố gắng kiếm một chỗ làm thích hợp hơn rồi lập tức xin nghỉ việc. Giám đốc Lưu phê chuẩn cực kỳ nhanh gọn, lập tức ký tên cho cô tới phòng kế toán lĩnh tiền.
Thành Kiệt lại vào nội thành một lần nữa, giúp cô chuyển hành lý sang ký túc xá công ty mới. Anh giúp cô mà không hề oán hận nửa lời, bạn tốt của người yêu, anh cũng coi như trách nhiệm của mình. Tần Chiêu Chiêu vô cùng biết ơn anh, may mà ở Thâm Quyến có anh, nếu không, với tốc độ chuyển việc của cô, chỉ dọn tới dọn lui đồ đạc cũng chết mệt.
Rất nhiều đôi bạn tốt sau khi kết hôn, có gia đình riêng thì trở nên xa cách, thậm chí coi nhau như xa lạ, nhưng tình cảm của Tần Chiêu Chiêu và Đàm Hiểu Yến không hề thay đổi. Hơn nữa, cô còn thân luôn với Thành Kiệt, ở cùng anh cũng như ở cùng Đàm Hiểu Yến, không cần khách sáo, băn khoăn nhiều, tựa như anh em trong nhà.
Xin nghỉ một tuần, Tần Chiêu Chiêu đưa Đàm Hiểu Yến lên xe về quê. Tàu về tới ga Tiểu Thành, vừa xuống tàu, nghe được giọng nói thân thương quê mẹ, cảm giác gần gũi tự nhiên nảy sinh.
Ba mẹ Đàm Hiểu Yến thuê taxi tới đón cô, Tần Chiêu Chiêu không cùng đường, gọi một chiếc xe khác về nhà mình. Lâu không về quê, Tiểu Thành đã thay đổi rất nhiều, vô số tòa nhà xinh đẹp lúc cô mới đi còn chưa có giờ đã xuất hiện. Đúng là một thời đại thay đổi từng ngày.
Trường Cơ vẫn như xưa, ngày cô còn nhỏ, phòng ốc này, cây xanh đó, ngã tư kia, bao nhiêu cư dân… đến giờ vẫn phòng ốc ấy, vẫn cây xanh này, vẫn ngã tư đó… chỉ có điều người thì đã khác xưa. Các bậc trưởng bối cô từng kêu bà gọi ông giờ đã qua đời quá nửa, trên đường xuất hiện vô số gương mặt thơ ngây xa lạ, đa số cô không nhận ra. Quen thuộc nhất vẫn là các dì, các bác trung niên; mọi người gặp cô đều nhiệt tình chào hỏi: “Chiêu Chiêu về rồi đấy à?”
Tần Chiêu Chiêu vừa về nghỉ hai ngày đã có một đồng nghiệp cũ của ba mẹ tới mai mối. Mẹ cô rất mong con gái đi gặp mặt một lần nhưng bản thân cô không hề muốn. “Mẹ à, con về quê nghỉ phép vài ngày, mẹ cho con nghỉ ngơi yên tĩnh mấy hôm đi. Mẹ cứ ép nữa là con bỏ về Thâm Quyến đấy.”
Ba cô nói đỡ cho con: “Được rồi, được rồi! Chuyện của con nó cứ để con nó tự lo đi!”
Trước kia đều là mẹ đỡ lời cho cô, giờ lớn lên lại hóa ba là người che chở.
Lúc Tần Chiêu Chiêu chuẩn bị lên phố mua vé tàu về Quảng Châu, ba cô hỏi cô định đi ngày nào. Tần Chiêu Chiêu biết ba không nỡ để con gái đi sớm như vậy liền cười, nói: “Ba muốn con mua đi hôm nào thì con mua hôm đó, ba quyết định đi!”
Tần ba buột miệng: “Không đi nữa là tốt nhất!”
Lời vừa ra khỏi miệng ông mới kịp phản ứng, nhanh chóng lấp liếm: “Ha ha, ba thuận miệng nói thế thôi, con đi mua vé đi.”
Tần Chiêu Chiêu không quan tâm nữa, lúc từ thành phố về, chợt nghe ba và người đồng nghiệp họ Hà trước làm cùng phân xưởng nói chuyện. Con gái duy nhất của bác Hà là Hà Thanh, hơn cô bảy tuổi, thành tích học tập từ nhỏ rất tốt. Chị học một mạch từ thạc sĩ lên tiến sĩ, sau này học tiến sĩ bên Mỹ rồi ở lại đó công tác. Hiện giờ đã lấy chồng Mỹ, có thẻ xanh.
Ở Trường Cơ, ai cũng ngưỡng mộ bác Hà có người con gái tài giỏi như thế, nhưng lúc này Tần Chiêu Chiêu nghe bác nói chuyện với ba mới thấy bác không vui. Con gái ở Mỹ mấy năm mới về thăm một lần, giờ cháu ngoại đã hai tuổi mà ông bà vẫn chưa thấy mặt cháu. Nhắc đến lại thấy buồn. “Lão Tần này, có lúc tôi cứ mong con gái chẳng tài giỏi, tiền đồ xán lạn làm gì. Cứ tốt nghiệp đại học rồi về quê công tác, ở gần bố gần mẹ, lúc nào cũng được gặp con còn hơn cố đuổi theo tiền đồ. Giờ con cái ở tận nước Mỹ xa xôi, mấy năm rồi cha con chẳng gặp nhau. Ăn Tết nhà người ta vui vầy sum họp, nhà tôi chỉ độc hai thân già, vắng vẻ quạnh quẽ quá!Aiz!”
Một tiếng thở dài chấm dứt lời bác Hà, Tần Chiêu Chiêu lại nghe được tiếng ba: “Lão Hà, thực ra tôi rất hiểu tâm sự của ông. Con gái tôi tốt nghiệp xong cũng một mực ở lại Thâm Quyến làm việc, một năm chỉ gặp được mỗi một lần vào dịp Tết. Năm nay vì bão tuyết, con bé cũng chẳng về được, cơm tất niên hai thân già, đưa lên miệng mà thấy vô vị. Cũng may, giờ con bé xin nghỉ phép được mấy ngày, tôi cũng nói với lão rồi đấy, không nỡ để con bé đi.”
Cuối câu, giọng Tần ba nhỏ dần xuống như thể sợ kẻ nhàn rỗi nào nghe không hiểu lại cười mình.
Ở chỗ rẽ, hai mắt Tần Chiêu Chiêu đỏ hoe.
Cố nhân có câu: “Cha mẹ còn, đừng bơi quá xa”, nếu có thể lựa chọn, Tần Chiêu Chiêu cũng muốn được ở gần bầu bạn với ba mẹ. Hai người chỉ có một con gái duy nhất là cô, vất vả khổ cực, ngậm đắng nuốt cay nuôi cô lớn, theo lý cô phải lấy chữ hiếu làm đầu. Nhưng cô sống giữa thời hiện đại này, con cái đi xa đã thành một xu thế.
Trước thập niên 80, 90 của thế kỷ XX, làn sóng đi làm thuê trỗi dậy ở Trung Quốc, vô số người vì sinh tồn hoặc vì muốn theo đuổi cuộc sống tốt đẹp mà rời xa nơi chôn nhau cắt rốn là những thành phố, thị trấn kém phát triển, đổ xô tới làm thuê ở các đặc khu vùng duyên hải. Theo thời gian, thế kỷ XXI đến nhưng làn sóng di cư đi làm thuê vẫn không hề suy giảm, trước kia người đi làm công đa số là nông dân. Từ ngày các trường đại học bùng nổ việc chiêu sinh, sinh viên không được nhà nước phân công công tác nữa, “thiên chi kiêu tử[1]” cũng không thể tránh việc phải hòa mình vào đội ngủ người làm thuê. Các thành phố lớn là lựa chọn hàng đầu của đa số sinh viên, mong rằng ở đây có thể tìm được nhiều cơ hội nhất để thực hiện lý tưởng, giành lấy cuộc sống tốt đẹp.
[1] Nghĩa đen là con cưng của trời, chỉ những đứa con được cha mẹ cưng chiều.
Con cái muốn thừa lúc trẻ trung, ra bên ngoài vùng vẫy, có thế nào ba mẹ vẫn không nỡ, nhưng lại nghĩ vì tiền đồ của con, cuối cùng đành tiễn con ra giữa đường đời. Chim nhỏ đủ lông đủ cánh cũng cần bắt đầu hành trình riêng của bản thân.
Tần Chiêu Chiêu tốt nghiệp xong, chuyển tới Thâm Quyến làm việc, cũng khát khao như đa số mọi người, mong có thể tìm được nơi để phát triển và mức lương cao. Rất lâu trước kia cô từng tự hứa với lòng mình, sau này đi làm nhất định phải kiếm tiền để dành, mua một ngôi nhà nhỏ xinh đẹp mời ba mẹ đến ở. Ba mẹ vất vả làm lụng cả đời vẫn chưa một lần được ở nhà mới, cô muốn để ba mẹ được hưởng phúc của con gái.
Mấy chục năm rồi, ba mẹ cô vẫn sống trong căn nhà cấp bốn kiểu cũ của nhà máy. Năm cô học lớp mười một, nhà có sửa sang lại một chút, chớp mắt cũng gần chục năm rồi. Ngôi nhà cũ đã qua sửa sang cũng dần đổ nát, nóc nhà lại bắt đầu dột mỗi khi trời mưa. Đến mùa mưa, trong nhà lại bày đủ xô nhỏ chậu to hứng những giọt mưa len lỏi qua mái ngói tí tách nhỏ xuống, ngồi trong nhà giống như ngồi trong Thủy Liêm động. Mỗi lần về thăm ba mẹ gặp cảnh trời mưa, ước muốn mua được căn nhà mới tặng ba mẹ càng mãnh liệt hơn bao giờ hết.
Ước mong chủ quan rất đẹp nhưng sự thật khách quan vô cùng khó khăn. Làm việc ở Thâm Quyến ba năm, tốc độ để dành tiền của cô không theo kịp tốc độ tăng giá nhà đất. Cho dù muốn mua một căn nhà nhỏ ở ngoại ô Thâm Quyến thì với mức lương hiện tại của cô, chắc phải nhịn ăn nhịn uống vài chục năm mới đủ. Cô biết sức mình không đủ mua nhà ở Thâm Quyến, nên suy nghĩ giống Đàm Hiểu Yến, tính toán thừa lúc còn trẻ thì chịu khó ở Thâm Quyến kiếm tiền vài năm rồi sau này lá rụng về cội, về quê mua một căn nhà nhỏ sống cùng ba mẹ, nhất định hai người sẽ vui vẻ lắm. Có điều, giá nhà ở quê giờ cũng không hề rẻ, đất giờ cũng hơn hai ngàn một mét vuông, muốn mua một căn nhà nhỏ chín mươi mét vuông, tính cả trang trí, điện nước thì ít nhất cũng phải ba mươi vạn. Mà cô mới tiết kiệm được ba vạn, chỉ có một phần mười, cô còn phải cố gắng nhiều nữa. Hy vọng ông Trời phù hộ để trong mấy năm cô làm kiếm tiền, giá nhà ở quê không tăng vọt như ở Thâm Quyến.
Muốn kiếm tiền mua nhà, Tần Chiêu Chiêu không thể ở quê với ba mẹ được, ở quê giá nhà, giá hàng hóa rẻ hơn thành phố lớn nhiều nhưng tiền lương lại kém xa thành phố, Ở quê, kiếm được công việc lương hai ngàn đã là cao, nhưng Tần Chiêu Chiêu ở Thâm Quyến ít nhất cũng có thể kiếm được bốn ngàn, lần cao nhất cả lương cả thưởng, phần trăm lên đến bảy ngàn. Vì thế, dẫu ba mẹ có không nỡ xa con gái, cô cũng không nỡ bỏ ba mẹ nhưng cô vẫn cần tới Thâm Quyến. Vì tương lai, không thể không hy sinh hiện tại.
