Tình yêu Denis dành cho Mattia tự tan biến đi, giống như một ngọn nến cháy dở bỏ quên trong căn phòng trống, và nó để lại một sự bất mãn đến cồn cào. Lên mười chín tuổi, Denis đọc thấy mẩu quảng cáo dành cho dân gay ở trang cuối một tờ báo địa phương. Nó xé và giữ mẩu giấy đó trong ví suốt hai tháng liền; thỉnh thoảng lại mở ra đọc lại địa chỉ đã thuộc lòng rồi.
Xung quanh nó bọn thanh niên đi lại với các cô gái vì họ đã quen với chuyện ái tình đến đoạn thôi nói về tình dục suốt ngày như trước. Denis cảm thấy lối thoát duy nhất của nó chính là mẩu báo kia, là cái địa chỉ mà mồ hôi của đầu ngón tay đã làm hơi mờ đi một chút.
Một đêm mưa gió nó đi tới đó dù chẳng thực sự quyết định nghiêm túc điều gì. Chỉ đơn giản là nó xỏ bừa bộ quần áo đầu tiên vớ được trong tủ rồi bước ra, nói với sang phòng ba mẹ con đi xem phim.
Nó đi qua đi lại chỗ đó hai ba lần, lần nào cũng đi vòng quanh hết cả khu vực. Rồi nó bước vào, tay đút trong túi, thân mật ra hiệu với tên gác cửa. Nó ngồi vào quầy bar, gọi một vại bia và chậm rãi uống, mắt nhìn chăm chăm dãy chai xếp dọc tường, chờ đợi.
Không lâu sau đó một gã tiến lại gần và Denis quyết định sẽ qua lại với hắn, trước cả khi nhìn kỹ mặt tên này. Gã đó bắt đầu lảm nhảm về bản thân, hay về một vài bộ phim nào đó mà Denis chưa từng xem. Gã hét vào tai, nhưng nó chẳng nghe lấy một lời. Denis đột ngột ngắt lời hắn, nói đi vào phòng vệ sinh thôi. Gã kia im bặt rồi nở nụ cười phô răng xấu ỉn. Denis nghĩ trông gã thật kinh. Gã có đôi lông mày gần như dính sát nhau và gã già, già quá rồi, nhưng nó không quan tm.
Trong nhà tắm gã kéo áo nó lên qua bụng và rướn người ra trước để hôn, nhưng Denis đẩy gã ra. Nó quỳ gối xuống và cởi nút quần gã. Gã kia nói ối chà sao mà nhanh thế, rồi cứ để mặc nó làm. Denis nhắm mắt lại, cố kết thúc càng nhanh càng tốt.
Dùng miệng không đạt được cực khoái và nó cảm thấy như một kẻ vô dụng. Thế là nó dùng liên tục cả tay và mồm. Khi gã kia đạt được thì cả nó cũng xuất tinh trong quần. Nó gần như chạy vội ra khỏi nhà tắm không để cho gã kia có thời gian mặc lại quần áo. Cảm giác tội lỗi như mọi khi đổ ụp lên nó như một gáo nước lạnh ngay khi nó bước qua cánh cửa nhà vệ sinh.
Ra khỏi chỗ đó nó đi lòng vòng khoảng nửa giờ tìm một đài phun nước để gội rửa mùi đi.
Nó quay lại đó vài lần nữa. Mỗi tối nó nói chuyện với một người khác nhau và luôn kiếm cớ để không nói tên thật. Nó không quan hệ với bất kỳ ai nữa. Phần lớn thời gian nó im lặng lắng nghe, nhặt nhạnh câu chuyện của những người như nó. Dần dần Denis phát hiện ra các câu chuyện cũng giống nhau cả, luôn có một lộ trình chung phải đi theo, và rằng lộ trình luôn bắt người ta phải dìm mình xuống, xuống thật thấp, ngập cả đầu cho tới khi chạm tới tận đáy sâu, và chỉ sau đó mới ngóc đầu lên được để tìm lại không khí.
Bất cứ người nào trong số ấy cũng có một tình yêu đơn phương để trong tim, như tình yêu của nó dành cho Mattia. Ai cũng đã từng rất sợ hãi, và nhiều người tới giờ cũng vẫn sợ, nhưng không phải là ở trong này, giữa những người có thể hiểu được họ, được bảo vệ bởi môi trường chung theo như họ gọi. Nói chuyện với những người không quen biết ấy Denis cảm thấy đỡ cô đơn hơn và nó tự hỏi bao giờ sẽ tới thời điểm của mình, tới ngày chạm xuống tận đáy cùng để rồi cuối cùng cũng được hít thở trở lại.
Một tối ai đó nói với nó về đường đèn. Ở đây, họ gọi con đường phía sau nghĩa địa, nơi ánh sáng duy nhất lờ mờ và run rẩy rọi tới chỉ là những ngọn đèn trên bia mộ, chiếu qua thanh sắt cổng chính nghĩa trang như vậy. Nơi ấy đến đi còn phải dò dẫm. Đó là chỗ lý tưởng cho những ai cần tháo bỏ gánh nặng khỏi mình mà không phải nhìn và cũng không để ai trông thấy, chỉ có một mình với thân hình chính mình phơi bày trong bóng tối.
Chính là ở trên con đường đèn đó mà Denis đã chạm tới đáy. Nó quẫy đạp cả chân tay, mặt và ngực, giống như một cú nhảy xuống nước quá nông. Sau lần đó nó không còn qua lại chỗ quán kia nữa. Nó đóng mình lại, thù địch hơn cả trước kia trong sự phủ nhận chính mình.
Rồi năm thứ ba Đại học nó sang học ở Tây Ban Nha. Nơi cách xa khỏi con mắt dán chặt của gia đình, bạn bè và tất cả các con đường nó biết tên, nó đã tìm thấy tình yêu. Cậu ta tên là Valerio, cũng là người Ý, trẻ tuổi và hoảng sợ phát chết như nó. Những tháng ngày trải qua cùng nhau trong căn hộ nhỏ gần đại lộ Rambla trôi đi nhanh mà sâu lắng, và chúng cuốn đi hết cái mũ chụp đau đớn, giống như buổi tối quang đãng đầu tiên sau ngày mưa bão.
Quay trở về Ý, hai đứa không gặp nhau nữa, nhưng Denis không đau lòng vì chuyện đó. Với một niềm tin tưởng rất mới mà nó sẽ không bao giờ để mất. Denis có thêm những mối quan hệ khác, mà có vẻ như chúng đã được sắp xếp thứ tự ngay ngắn thành dãy thành hàng, chờ đợi nó suốt thời gian qua. Trong số những người bạn cũ nó chỉ giữ lại tình bạn với Mattia. Chúng ít gặp nhau, chỉ thỉnh thoảng gọi vài cú điện thoại và chúng có thể giữ im lặng cả vài phút đồng hồ, mỗi người chìm sâu trong suy nghĩ của mình, hòa theo nhịp điệu hơi thở đều đặn và an tâm của người ở đầu dây bên kia.
Khi điện thoại đổ chuông thì Denis đang đánh răng. Ở nhà nó thường trả lời điện thoại sau hai tiếng chuông, thời gian cần thiết để tới máy gần nhất từ bất cứ điểm nào trong nhà.
Mẹ gọi với Denis con có điện thoại nhưng nó cứ đủng đỉnh một lúc. Nó súc miệng, lau vào khăn mặt và còn nhìn qua hai chiếc răng cửa. Mấy ngày gần đây nó có cảm giác chúng đang đổ dồn vào nhau, bởi mấy cái răng khôn đang bắt đầu nhô lên.
"Alô?"
"Chào."
Mattia chẳng bao giờ nói tên. Cậu biết với bạn mình giọng cậu không thể lẫn đi đâu được và việc phải gọi tên mình thành tiếng khiến cậu khó chịu.
"Ái chà ngài cử nhân, khỏe không?" Denis vui vẻ hỏi. Nó chẳng lấy làm phiền lòng về chuyện buổi bảo vệ. Nó đã học được cách tôn trọng vực thẳm mà Mattia đào xung quanh cậu ta. Những năm về trước nó đã thử tìm cách vượt qua nhưng bị rơi xuống dưới đó. Giờ thì nó đành hài lòng ngồi bên bờ vực, chân đong đưa trong khoảng không. Giọng nói của Mattia không làm dạ dày nó quặn lên nữa, nhưng ý nghĩ về cậu ta tồn tại, và sẽ tồn tại mãi mãi, như tiêu chí so sánh thật sự duy nhất cho tất cả những gì xảy ra sau đó.
"Mình có làm phiền cậu không?" Mattia hỏi.
"Không. Mình có làm phiền cậu không?" Denis trêu bạn.
"Mình gọi cho cậu kia mà."
"Thì thế. Nói đi, nghe giọng cậu biết là có chuyện gì đó."
Mattia giữ yên lặng. Có cái gì đó cứ dính chặt trên đầu lưỡi.
"Thế nào? Chuyện gì chứ?"
Mattia thở hắt ra và từ đầu bên kia dây điện thoại Denis nhận thấy bạn mình đang phải vật vã thở. Nó với một cái bút cạnh điện thoại và bắt đầu nghịch linh tinh, xoay xoay bút giữa các ngón tay phải. Rồi nó làm rơi bút và cũng không buồn cúi xuống nhặt lên nữa. Mattia vẫn chưa nói gì.
"Mình phải bắt đầu bằng các câu hỏi hả?" Denis nói. "Chúng ta có thể coi là cậu..."
"Họ đã đề nghị dành cho mình một công việc ở nước ngoài", Mattia ngắt lời. "Một trường Đại học. Một nơi quan trọng."
"Chà!" Denis thốt lên, chẳng ngạc nhiên chút nào. "Có vẻ đỉnh đấy. Cậu đi chứ?"
"Mình không biết. Mình phải đi sao?"
Denis giả cười ngất.
"Cậu hỏi kẻ còn chưa học xong Đại học sao? Mình thì chắc chắn sẽ đi rồi. Thay đổi không khí bao giờ chẳng tốt."
Rồi định tiếp lời: "Mà ở đây có gì giữ cậu lại?" nhưng lại thôi.
"Chỉ là hôm trước xảy ra một chuyện", Mattia nói liều. "Cái ngày mình bảo vệ luận văn ấy."
"Mmm."
"Alice đến và..."
"Và?"
Mattia ngập ngừng một chốc.
"Đại loại là bọn mình đã hôn nhau." Cuối cùng cậu cũng nói ra được.
Denis xoắn ngón tay quanh dây ống nghe. Phản ứng ấy khiến chính nó ngạc nhiên. Nó không còn ghen tuông với Mattia nữa, chẳng có nghĩa lý gì hết, nhưng trong phút chốc ấy như thể quá khứ lại ào về, dâng lên cổ họng. Trong tích tắc nó thấy lại cảnh Mattia và Alice nắm tay nhau bước vào bếp nhà Viola và cảm thấy lưỡi Giulia Mirandi đầy trong miệng nó như một chiếc khăn tay cuộn tròn.
"Ơn trời. Cuối cùng cậu cũng làm được." Nó nói, cố tỏ ra vui vẻ.
"Ừ."
Trong khoảng nghỉ sau đó cả hai đều muốn gác máy.
"Thế nên cậu không biết phải làm gì." Denis khó nhọc nói.
"Ừ."
"Nhưng mà cậu và cô ấy, nói thế nào nhỉ..."
"Mình không biết. Mình không gặp lại cô ấy nữa."
"À."
Denis trượt móng tay trỏ trên dây điện thoại xoắn. Bên kia Mattia cũng làm thế như mỗi khi cậu nghĩ tới một xoắn DNA mà đứa em sinh đôi của cậu thiếu.
"Nhưng những con số ở đâu mà chẳng có", Denis nói. "Chúng luôn là những số giống nhau, đúng không?"
"Phải."
"Alice thì chỉ có ở đây thôi."
"Phải."
"Vậy là cậu đã quyết định rồi."
Denis nghe tiếng bạn thở nhẹ và nhịp nhàng hơn.
"Cám ơn", Mattia nói.
"Vì cái gì chứ?"
Mattia đã gác máy. Denis vẫn còn đứng lại vài giây với ống nghe cạnh tai, để lắng nghe tiếng im lặng trong đó. Điều gì đó dụi tắt trong nó, giống như cục than hồng cuối cùng sót lại quá lâu trong đống tro tàn.
Mình đã nói một điều đúng, nó nghĩ.
Rồi tiếng tút tút điện thoại kêu lên. Denis gác máy, quay vào nhà tắm để kiểm tra lại mấy cái răng khôn chết tiệt ấy.
