THÁNG THỨ NHẤT - MÙA ĐÔNG
NGÀY THỨ TƯ
I
Renisenb có thói quen đi đến Lăng Mộ hàng ngày. Đôi khi có Yahmose và Hori ở đó, đôi khi chỉ có một mình Hori, đôi khi không có ai, nhưng tại đây Renisenb luôn luôn có cảm giác nhẹ nhõm và yên tĩnh. Gần như là cảm giác giải thoát. Cô thích nhất là khi Hori ở đó một mình. Có một cái gì đó trong vẻ trang nghiêm của anh, việc anh chấp nhận không tò mò, khi thấy nàng đến đây, tất cả cho nàng một cảm giác thoải mái. Nàng có thể ngồi bó gối trong bóng mát nơi lối vào căn phòng bằng đá, ngắm nhìn qua vòng đai ruộng đất xanh mướt đến dòng sông Nile lấp lánh màu xanh nhạt và xa hơn nữa, những màu hung hung nhẹ, màu sữa và hồng, tất cả dần dần hòa lẫn vào nhau.
Nàng đến Lăng lần đầu tiên một tháng trước đây, bởi nàng đột nhiên có nhu cầu muốn trốn thoát khỏi cái thế giới ồn ào căng thẳng của bọn phụ nữ trong nhà. Nàng muốn yên tĩnh và cảm thông. Và nơi đây nàng tìm được cả hai thứ đó. Nỗi sợ ước muốn chạy trốn vẫn còn với nàng, nhưng giờ đây nó không chỉ đơn thuần là một sự thay đổi ý kiến từ sự căng thẳng và mệt mỏi nơi gia đình. Nó là một cái gì khẳng định hơn, báo động hơn.
Nàng đã nói với Hori một ngày nọ:
- Em sợ...
Và anh quan sát vẻ mặt nàng một cách nghiêm trang:
- Tại sao cô sợ?
Nàng nghĩ một hai phút rồi nói chậm rãi:
- Anh có nhớ một lần anh nói với em rằng có hai điều ác - một đến từ bên ngoài, và một từ bên trong?
- Vâng, tôi còn nhớ.
- Anh nói, sau đó anh nói về những căn bệnh tàn phá hoa quả, nhưng em nghĩ cũng giống như vậy với con người.
Hori chậm rãi gật đầu:
- Thế cô đã hiểu ra... Vâng, đúng vậy Renisenb ạ.
Renisenb đột ngột:
- Điều đó đang xảy ra. Dưới kia, nơi nhà mình. Điều ác đã đến. Từ bên ngoài! Và em biết ai mang nó lại. Đó là Nofret!
Hori vẫn chậm rãi:
- Cô nghĩ vậy?
Renisenb gật đầu quả quyết:
- Vâng, vâng, em biết anh đang nói gì. Anh Hori, anh nghe đây, khi em đến đây với anh lần trước em đã nói rằng mọi thứ vẫn như xưa - ngay cả việc Kait và Satipy cãi nhau - điều đó đúng. Nhưng chuyện cãi vã với nhau đó, anh ạ, không phải là cãi vã thật. Ý em muốn nói Satipy và Kait thích cãi vã - cho hết ngày - không có người nào trong hai chị ấy thật sự giận ghét nhau. Nhưng bây giờ thì khác. Giờ thì họ không chỉ nói với nhau những lời thô lỗ hay khó chịu. Giờ họ nói những lời mà họ biết sẽ làm tổn thương. Và khi họ thấy ai bị tổn thương thì họ sung sướng. Thật khủng khiếp! Anh Hori! Ngày hôm qua Satipy giận dữ đến nỗi đâm một chiếc kim dài bằng vàng vào tay Kait và một hay hai ngày trước thì Kait thả một cái chảo đồng nặng và đầy mỡ đang sôi lên chân Satipy. Khắp nơi đều như vậy. Satipy chửu rủa anh Yahmose suốt đêm, tất cả mọi người đều nghe rõ. Anh Yahmose có vẻ bệnh, mệt mỏi và sợ hãi. Anh Sobek thì ra làng ở lại đêm đó với bọn đàn bà rồi trở về say khướt, hò hét quát tháo và khoe anh ta thông minh như thế nào.
- Những chuyện đó thì đúng rồi, tôi cũng biết - Hori nói chậm rãi - Nhưng tại sao cô lại trách Nofret?
- Bởi vì đó là do cô ta mà ra. Chính điều cô ta nói, rất ít và rất thông minh - luôn luôn gây ra những chuyện đó. Cô ấy giống như cái mũi nhọn mà người ta dùng để thúc trâu bò vậy. Cô ta cũng rất thông minh nữa, trong việc biết nói cái gì. Đôi khi em nghĩ chính là Henet bày cho cô ta...
Hori có vẻ suy nghĩ:
- Đúng, có lẽ là như vậy.
Renisenb rùng mình:
- Em không thích Henet. Em ghét cái thói lê lết của bà ta. Bà ta rất tận tụy với tất cả tụi em. Tuy thế, tụi em không ai muốn được bà yêu thương cả. Làm thế nào mà mẹ em có thể mang bà ta về đây và hết sức yêu thương bà ta?
- Về điều này thì chúng ta chỉ nghe có lời Henet mà thôi - Hori đáp khô khan.
- Tại sao Henet hết sức yêu thích Nofret, mụ theo cô ta khắp nơi và rỉ tai thì thầm đủ chuyện với cô ta? Ôi, Hori, em đã bảo anh em sợ. Em ghét Nofret! Em muốn cô ấy đi cho khuất mắt. Cô ấy đẹp, nhưng độc ác và xấu.
- Cô thật trẻ con, Renisenb ạ! - Rồi Hori lặng lẽ nói thêm - Cô ấy đang lên đây kia kìa.
Renisenb quay đầu lại và họ cùng nhìn Nofret đang chậm chạp bước theo bậc dốc đứng dẫn lên mặt đá. Cô ta mỉm cười một mình và đang lẩm bẩm tự nói gì đó.
Khi cô đến nơi họ ngồi, cô nhìn quanh quất và mỉm cười. Nụ cười tò mò vui thích:
- Renisenb, thế ra đây là nơi chị lần ra hàng ngày đấy nhỉ?
Renisenb không trả lời. Cô có cảm giác giận dỗi chiến bại của một đứa bé bị khám phá ra nơi mình ẩn trốn. Nofret lại nhìn quanh:
- Phải đây là ngôi mộ nổi tiếng không?
- Đúng vậy, cô Nofret ạ! - Hori đáp.
Cô nhìn Hori, cái miệng giống miệng mèo của cô con lên thành một nụ cười:
- Tôi chắc chắn rằng anh thấy nó có lợi, Hori ạ. Tôi nghe rằng anh là một người làm ăn giỏi giang lắm.
Có một vẻ tinh quái trong giọng nói của cô, nhưng Hori vẫn giữ vẻ bất động, mỉm cười một cách lặng lẽ và trang nghiêm.
- Nó có lợi cho tất cả chúng ta... Cái chết luôn luôn đem lại lợi nhuận.
Nofret hơi rùng mình, cô nhìn quanh, cặp mắt quét qua bàn tế, trên lối vào, nơi đụng thánh tích và nơi cánh cửa giả...
Cô nói cụt ngủn:
- Tôi ghét cái chết.
- Cô không nên ghét. - Giọng Hori vẫn lặng lẽ - Chết là nguồn tài sản chính ở Ai Cập. Cái chết cho cô nữ trang, cô Nofret ạ. Cái chết cho cô cơm ăn áo mặc.
Cô ta nhìn anh chằm chặp:
- Anh muốn nói gì?
- Tôi muốn nói Imhotep là một tăng lữ tế thần Ka - một thầy tư tế - Tất cả đất đai, súc vật, gỗ, đay gai, lúa thóc của ông, tất cả đều do tiền quyên cho lăng mộ.
Anh ngừng một lát rồi tiếp, giọng trầm tư:
- Người Ai Cập chúng ta là một dân tộc lạ lùng. Chúng ta yêu cuộc sống, thế mà chúng ta sửa soạn rất sớm cho cái chết. Đó là nơi mà tài sản Ai Cập chảy đến, chảy vào Kim Tự Tháp, vào lăng mộ, vào tiền quyên góp xây lăng mộ.
Nofret nói một cách dữ tợn:
- Anh có ngừng nói về cái chết ngay không, Hori! Tôi không thích nghe!
- Bởi vì cô thật sự là một người Ai Cập. Bởi vì cô yêu sự sống và bởi vì - đôi khi - cô cảm thấy cái bóng thần chết rất gần...
- Ngừng lại!
Cô ngắt lời anh một cách dữ tợn. Rồi cô nhún vai, quay đi và leo xuống lối đi dốc. Renisenb thở phào nhẹ nhõm.
- Em mừng thấy cô ta bỏ chạy đi. - Cô nói một cách trẻ con - Anh làm cô ta sợ.
- Vâng... Thế tôi có làm cô sợ không Renisenb?
- Kh-không. - Renisenb nói có vẻ không chắc chắn. Điều anh nói đúng, có điều trước đây em chưa từng nghĩ theo kiểu đó bao giờ. Cha em quả thật là một thầy tư tế.
Giọng Hori bỗng đột ngột chua chát:
- Tất cả Ai Cập đều bị ám ảnh bởi cái chết! Và cô có biết tại sao không, Renisenb? Bởi vì chúng ta có mắt ở thể xác, nhưng không có con mắt ở tâm hồn. Chúng ta không thể tưởng tượng ra một đời sống nào khác hơn đời sống này - đời sống đằng sau cái chết. Chúng ta chỉ có thể hình dung sự liên tục của những gì chúng ta biết được. Chúng ta không có niềm tin thực sự vào thượng đế.
Renisenb chăm chăm nhìn anh, ngạc nhiên:
- Sao anh lại có thể nói như vậy? Kìa, chúng ta có nhiều, rất nhiều thần linh, nhiều đến nỗi em không thể kể ra hết nữa. Mới tối hôm qua tất cả tụi em bàn về những thần linh mình thích. Anh Sobek thì thần Sakhmet, còn Kai thì luôn cầu nguyện thần Meskhant. Kameni thì thề trên thần Thoth, điều đó cũng tự nhiên, vì anh ta là thư ký mà. Satipy thì theo thần Horus đầu chim ó và cả thần Mereseer nữa. Anh Yahmose thì nói rằng phải cúng tế thần Ptah vì thần này làm rõ mọi sự. Còn em, thì em yêu thần Isis. Còn Henet thì hiến dâng tất cả cho thần địa phương Amun. Bà bảo rằng một số tăng lữ tiên tri rằng một ngày kia Amun sẽ trở thành vị thần lớn nhất Ai Cập, vì thế bà tế thần Amun mặc dù thần hiện nay đang còn là một vị thần bé nhỏ. Và còn thần Re, thần Mặt trời, còn Osiris, thần cận trái tim người chết nữa...
Renisenb ngừng nói, hụt hơi. Hori mỉm cười với nàng:
- Renisenb, giữa một vị thần và một con người khác nhau như thế nào?
Cô nhìn anh chăm chú:
- Thì thần linh là - là thần thông biến hóa chứ gì nữa?
- Vậy thôi sao?
- Em không hiểu anh muốn nói gì đấy anh Hori ạ.
- Tôi muốn nói rằng đối với cô thì thần chỉ là một người nam hay nữ làm được một số điều mà con người không làm được chứ gì?
- Anh nói những điều kỳ cục. Em không hiểu được anh.
Cô nhìn anh với vẻ mặt bối rối - rồi liếc nhìn xuống thung lũng, bỗng mắt cô bắt gặp một cái gì đó.
- Xem kìa! - Cô kêu lên - Nofret đang nói chuyện với anh Sobek. Cô ấy cười. Ôi! - Cô bật nhỏm người lên - Không, không có gì. Em cứ tưởng anh ấy sắp đánh Nofret. Cô ấy trở về nhà rồi còn anh Sobek thì đang đi lên đây...
Sobek đến như một cơn giông.
- Cá sấu sao không nuốt chửng con mụ đàn bà ấy cho rồi? - Anh kêu lên - Cha mình phải quá điên mới lấy nó làm vợ hầu.
- Cô ta nói gì với anh vậy? - Hori tò mò hỏi.
- Nó nhục mạ tôi như thường lệ. Nó hỏi tôi là cha tôi có tin cậy tôi trong việc bán gỗ nữa không? Miệng nó như miệng rắn. Tôi muốn giết nó quá.
Anh đi dọc theo nền nhà, nhặt một viên đá và ném mạnh xuống thung lũng bên dưới. Tiếng viên đá chạm vào bờ đá làm anh có vẻ thích thú. Anh cúi xuống nhặt một viên đá lớn hơn, bỗng thụt lùi lại: một con rắn độc đang quấn mình dưới viên đá ngóc đầu lên. Nó lắc lư đầu, miệng phát tiếng xịt xịt và Renisenb nhận ra đó là một con rắn hổ mang.
Sobek vội cầm một tảng đá lớn và tấn công con rắn một cách giận dữ điên cuồng. Anh nện một phát chính xác làm dập lưng con rắn, nhưng Sobek vẫn tiếp tục nện thêm, đầu anh ngửa lên, cặp mắt lấp lánh, và giữa hơi thở anh thì thào những tiếng gì Renisenb không nghe rõ.
Nàng kêu lên:
- Ngừng lại, anh Sobek, ngừng thôi, nó chết rồi.
Sobek dừng lại, ném hòn đá ra xa và bật lên cười:
- Thế giới này bớt đi một con rắn độc.
Anh lại cười vang, trở lại tính khí vui vẻ như thường lệ, và theo lối dốc vụt xuống khỏi mộ.Giọng Renisenb trầm xuống:
- Em tin rằng... anh Sobek... anh ấy thích giết chóc.
- Vâng.
Không có vẻ gì ngạc nhiên trong lời nói của Hori: Anh chỉ thừa nhận một điều anh đã biết chắc chắn từ lâu. Renisenb quay mình nhìn anh chăm chăm. Giọng nàng thật chậm rãi:
- Rắn nguy hiểm - nhưng con hổ mang này trông đẹp quá...
Nàng nhìn xuống thân hình vặn vẹo, dập nát của con rắn. Vì một lý do gì không rõ, Renisenb thấy đau nhói trong tim.
Hori mơ màng:
- Tôi nhớ lại khi tất cả chúng tôi còn nhỏ... Sobek đánh Yahmose. Yahmose lớn hơn Sobek một tuổi, nhưng Sobek khỏe hơn. Sobek cầm một hòn đá và nện lên đầu Yahmose. Mẹ cô nghe thấy và chạy đến lôi hai người ra. Tôi còn nhớ rõ bà đứng nhìn xuống Yahmose đang nằm dưới đất. Tôi còn nhớ bà kêu lên: Sobek, con không được làm như vậy, nguy hiểm. Con nhớ chưa, điều đó nguy hiểm!...
Hori ngưng lại một chặp rồi nói tiếp:
- Mẹ cô rất đẹp. Khi còn bé tôi đã thấy vậy. Cô rất giống bà, Renisenb ạ.
Renisenb thấy ấm cả lòng:
- Em giống mẹ thật không?
Rồi cô hỏi:
- Hồi đó anh Yahmose có bị thương nặng lắm không?
- Không, không nặng lắm như thoạt trông. Còn Sobek thì hôm sau ốm nặng. Có thể vì anh ta ăn phải cái gì đó, nhưng mẹ cô thì bảo đó là vì do cơn giận của anh ta và do trời nóng nực. Lúc đó đang giữa mùa hè mà.
- Anh Sobek tính tình thật kinh khủng. - Renisenb nói, giọng suy nghĩ.
Cô nhìn xác con rắn chết một lần nữa rồi rùng mình quay đi.
II
Khi Renisenb trở lại nhà thì thấy Kameni đang ngồi nơi mái hiên với một cuốn sổ trong tay. Anh ta đang hát. Nàng ngừng lại một chốc lắng nghe lời ca:
- Tôi sẽ đến Memphis - Kameni hát - Tôi sẽ đến với thần Ptah, vị chúa của sự thật. Tôi sẽ nói, với thần "Hãy trao cho tôi em gái tôi (người Ai Cập cổ đại thường gọi người yêu, chồng hoặc vợ của mình là em gái, anh trai) tối nay". Dòng suối là rượu, thần Ptah là lau lách, thần Nefertem là bông hoa. Tôi sẽ nói với thần Ptah "Hãy trao tôi em gái tôi tối nay. Bình minh soi sáng sắc đẹp này. Memphis là một đĩa táo tình yêu đặt trước những gương mặt lộng lẫy..."
Anh ngước lên và mỉm cười với Renisenb:
- Renisenb, cô có thích bài hát này không?
- Bài đó là bài gì vậy?
- Một bản tình ca ở Memphis.
Cặp mắt vẫn không rời nàng, anh hát nho nhỏ:
- "Cánh tay nàng như những cành cây xanh biếc. Tóc nàng trĩu nặng đồ trang sức. Nàng giống như công chúa con của vị vua của hai thế giới".
Mặt Renisenb đỏ bừng lên. Nàng vội vã lánh vào nhà, suýt nữa va phải Nofret.
- Renisenb, tại sao cô vội vã như vậy?
Giọng Nofret sắc nhọn. Renisenb nhìn cô, ngạc nhiên. Nofret không cười. Vẻ mặt cô hung tợn và căng thẳng. Renisenb chú ý thấy tay cô bấu vào hai bên thân mình.
- Tôi xin lỗi, chị Nofret, tôi không nhìn thấy chị. Từ ngoài sáng bước vào trong nhà tối quá.
- Vâng, nơi đây tối lắm... - Nofret ngừng một lúc - Bên ngoài kia hẳn vui hơn. Ngoài hiên nhà ấy - lại nghe Kameni hát nữa. Anh ta hát hay đấy chứ?
- Vâng, vâng... anh ta hát hay lắm.
- Thế sao cô không ở ngoài ấy nghe? Hẳn Kameni thất vọng lắm.
Renisenb thấy nóng hai má trở lại. Cái nhìn sắc lạnh, soi mói của Nofret làm nàng cảm thấy khó chịu.
- Renisenb, cô không thích bài tình ca sao?
- Chị Nofret, tôi thích hay không thích thì có liên hệ gì tới chị không?
- Ờ, thế ra con mèo nhỏ cũng có móng vuốt của nó.
- Chị muốn nói gì?
Nofret bật cười:
- Cô không ngốc như thoạt trông người ta tưởng, Renisenb ạ. Sao, thế cô thấy Kameni đẹp trai chứ? Đều ấy chắc chắn làm anh ta vui lòng lắm.
- Tôi thì nghĩ chị hết sức khả ố ạ. - Renisenb nói một cách giận dữ.
Nàng vượt qua Nofret và chạy về phía sau nhà. Nàng nghe tiếng cười chế nhạo của Nofret. Nhưng xuyên qua tiếng cười đó, vọng lên trong trí nàng tiếng của Kameni với bài tình ca mà anh vừa hát vừa dán mắt vào nàng...
III
Đêm đó, Renisenb nằm mơ.
Nàng cùng với Khay đi trên chiếc thuyền của người chết vào âm phủ. Khay đứng trước mũi thuyền và nàng chỉ thấy phía sau đầu anh. Rồi, khi họ chèo đến chỗ mặt trời mọc, Khay quay đầu lại, và Renisenb thấy đó không phải là Khay mà là Kameni. Vừa lúc đó mũi thuyền hình đầu rắn bỗng cử động. Nó biến thành con rắn thật, một con hổ mang, và Renisenb nghĩ "Đó chính là con rắn bò ra từ Lăng Mộ để ăn linh hồn người chết". Nàng tê liệt vì sợ hãi và rồi nàng thấy bộ mặt con rắn chính là bộ mặt của Nofret. Nàng thức dậy và gào lên "Nofret, Nofret..."
Thực ra nàng không hét ra lời. Tất cả chỉ là trong giấc mơ. Nàng nằm im, tim đập mạnh, tự nhủ mình rằng tất cả đó đều không có thật. Và rồi nàng chợt nghĩ: Đó chính là điều anh Sobek nói hôm qua khi anh giết con rắn. Anh ấy nói: "Nofret..."
