" Xuyên, Xuyên, hôm nay lại lên núi hái thuốc à?"
"Vâng, thưa bác Mai."
Người kia hậm hực nói: "Gọi là chị Mai"
Cậu bé cười hì hì rồi bước ra khỏi cửa rào nhà mình đi hướng lên núi. Cậu bé tuổi khoảng mười hai mười ba, thân hình gầy gò, da có chút sạm đen, trên áo có thể thấy rõ nhiều vết vá lại, trên lưng mang theo một cái sọt nhỏ, tên là Trần Xuyên.
Người vừa hậm hực là một người phụ nữ ngoài ba mươi, tên là Lý Mai, là một người góa chồng, có một đứa con trai bảy tuổi tên là Lý Sáng, chính là mười mấy năm trước chuyển tới thôn nhỏ này sinh sống, là hàng xóm của Trần Xuyên.
Mặc dù đã có tuổi, nhưng Lý Mai vẫn còn giữ nét xuân sang của con gái, người ngoài nếu nhìn vào sẽ chỉ đoán Lý Mai khoảng hai lăm hai sáu tuổi. Nhiều năm qua có nhiều bà mối muốn giới thiệu chồng cho Lý Mai, thậm chí có cả người từ thành lớn tới. Nhưng Lý Mai vẫn một mực từ chối nhẹ nhàng.
Thu hồi vẻ hơi bực trong lòng một chút, Lý Mai thở dài một cái.
"Thật là một đứa trẻ tốt nha, nhưng từ nhỏ đã số khổ, chỉ mong sau này có cuộc sống tốt hơn."
Nói xong Lý Mai nhìn về đứa con Lý Sáng của mình đang còn ngủ trong nhà, tức giận la mắng:
"Ngủ, suốt ngày chỉ biết ngủ, thấy tiểu Xuyên nhà người ta từ nhỏ đã biết kiếm tiền lo cho bản thân, còn con có lo được gì cho mẹ chưa?"
"Thầy giáo bên kia còn nói con đánh nhau trong lớp học, mau dậy đi, còn chuẩn bị đi học, hôm nay mà mẹ nghe con còn bị thầy la mắng thì đừng mong có thịt ăn."
Lý Sáng trong nhà nghe mẹ la mắng bên ngoài, vốn ngáp một cái không muốn quan tâm, nhưng khi nghe tới không có thịt. Bằng một cách thần kì nào đó, Lý Sáng vội đứng dậy chạy ra ngoài sân, bóp vai cho Lý Mai, giọng năn nỉ nói:
"Mẹ nha, con mới bảy tuổi mà, đợi sau bằng tuổi Trần Xuyên, con cũng sẽ biết kiếm tiền mà, với lại con con ngoan thế này, làm sao lại cùng bạn bè đánh nhau được."
Lý Mai hừ nói:
"Người ta lớn hơn con đó, mau chuẩn bị đi học đi, sau này mẹ còn phải nhờ vào con nữa."
Lý Sáng cười hì hì rồi chạy vào trong rửa mặt.
Nơi Trần Xuyên sống gọi là thôn Diễn Châu thuộc vương triều Đại Lý. Trong thôn có rất nhiều ngõ, ngõ mà Trần Xuyên sống gọi là Hành Hoa, trong ngõ có khoảng bảy tám hộ gia đình cùng sinh sống, nhưng hàng xóm cạnh nhà Trần Xuyên chỉ có hai mẹ con Lý Mai Lý Sáng.
Cách mười mấy bước chân chính là hiệu thuốc Từ Dương, của một lão tuổi trung niên tên là Từ Dương làm chủ, trong hiệu thuốc còn có mấy người giúp việc, chính là đệ tử của lão. Trần Xuyên chính là lên núi hái thuốc bán cho hiệu thuốc này.
Tiếng suối róc rách chảy bên đường, Trần Xuyên lấy từ trong túi ra một ít cơm nguội được gói sẵn bỏ vào miệng. Tuy rất nhạt, nhưng với cậu buổi sáng có cơm ăn là rất tốt.
Hôm nay Trần Xuyên lên núi hái thuốc từ rất sớm, ngọn núi tên là Thủy Vân, cách thôn Diễn Châu khoảng ba bốn giờ đi đường, xung quanh còn có mấy ngọn núi lớn nhỏ phân biệt là Hành Vân, Sơn Thủy, Sơn Linh, Linh Vân, Hàng Cát. Nhưng ở núi Thủy Vân, lá thuốc vẫn là nhiều nhất.
Trần Xuyên làm nghề hái thuốc đã được bốn năm. Nghe người dân trong thôn nói, thật ra gia đình Trần Xuyên cũng là người ngoài thôn, mười mấy năm trước mới chuyển đến, mẹ Trần Xuyên sau khi sinh cậu thì qua đời, còn cha Trần Xuyên vì quá nhớ vợ, tâm bệnh quá nhiều, mỗi ngày buổi tối luôn uống vào rất nhiều rượu.
Nếu là bình thường, cha Trần Xuyên rất thương cậu, nhưng khi có rượu vào liền biến thành một người khác, thường xuyên chữi mắng Trần Xuyên, có hôm uống quá nhiều không kiểm soát mà cầy gậy đuổi đánh con mình.
May lúc ấy có Lý Mai bên nhà nghe tiếng, chạy qua cản lại, còn cho Trần Xuyên ở một đêm bên nhà mình, nếu không có lẽ lần đó Trần Xuyên đã tàn phế.
Mặc dù như thế Trần Xuyên vẫn rất hiếu thảo cha mình, mỗi buổi sáng đều sẽ dạy sớm phụ cha, nấu cơm giặt đồ đều do một tay Trần Xuyên làm. Còn về cha cậu lúc không có rượu cũng rất yêu con trai, sau hôm đó khi tỉnh rượu đã mua một cái trống đồ chơi cho cậu.
Trần Xuyên rất yêu thích cái trống này, đến bây giờ vẫn còn giữ như mới. Nhưng năm Trần Xuyên lên năm tuổi, biến cổ xảy ra. Trong một lần cha cậu uống rượu đã ngã xuống sông mà chết. Từ đó Trần Xuyên mồ côi. Gia sản của cậu chỉ có một căn nhà lá rách, một cái trống, một ít tiền lẻ cùng một miếng ngọc nhỏ khắc tên cậu.
Những năm đó phải nói là cực khổ vô cùng, đồ trong nhà phải bán hết đổi lấy gạo. Có một năm Trần Xuyên lên bảy, có một trận gió tuyết rất lớn, nếu không có Lý Mai kế bên chăm sóc, có lẽ Trần Xuyên đã sớm gặp cha mẹ.
Lúc đầu Trần Xuyên muốn xin vào học nghề ở chỗ làm mộc của cha mình, ông chủ ở đây cũng nể tình cha cậu trước kia, cũng rất thông cảm gia đình cậu, nhưng sau mấy ngày học nghề, ông chủ nói cậu không có duyên với nghề này.
Cũng may năm đó có Từ Dương sống ở ngõ Đào Diệp chuyển tới ngõ Hành Hoa xây dựng nhà thuốc mới, Lý Mai cũng thường hay lui tới hiệu thuốc, nên đã giới thiệu Trần Xuyên cho lão Dương.
Nhưng ngậm trên miệng tẩu thuốc lão Dương nói là nhà thuốc đã đủ người, nhưng nếu cậu muốn có thể học một số loại thuốc cơ bản, sau đó lên núi hái thuốc bán lại cho hiệu thuốc.
Trần Xuyên lúc đó rất là vui mừng, mặc dù tiền bán thuốc là không nhiều, nhưng có thể đủ ăn, nếu may mắn hái được một vài loại thuốc quý, có thể đổi đủ gạo trong một tháng.
Những năm gần đây Trần Xuyên chỉ có một mình Lý Sáng là bạn. Từ nhỏ Lý Sáng có thể được xem như là hồng hài nhi, tính tình rất nghịch ngợm, nhưng Lý Sáng luôn nghe lời Trần Xuyên.
Cha Lý Sáng lúc còn sống là một thầy dạy học, nhưng bão tuyết năm đó làm chết không ít người, trong đó có cha Lý Sáng, thầy giáo mới đến trong thôn nghe đâu là bạn cũ cha Lý Sáng. Cho nên Lý Mai đã sớm đem con mình gửi gắm cho thầy giáo này.
Nhưng với tính tình của Lý Sáng, ở lớp mà không gây ra chuyện là không thể nào, trong một lần bị mấy đứa nhỏ chặn đường vây đánh, đúng lúc Trần Xuyên đi ngang, đã dạy cho tụi nhóc kia một bài học. Lần đó còn cõng Lý Sáng về, còn nói giúp Lý Sáng. Lý Mai thấy con mình nói té ngã dính đầy các loại vết thương, thương tâm vô cùng, nhưng cũng cảm ơn Trần Xuyên giúp đỡ. Lần đó còn làm thịt một con gà mời Trần Xuyên.
Trần Xuyên vừa ăn xong nấm cơm nguội, đi tới dòng suối uống một ngụm nước nhỏ, vừa nhìn trên cổ miếng ngọc mà cha mình để lại, trong mắt tràn đầy phấn chấn, trong lòng thầm nói:
"Mong hôm nay sẽ tìm được nhiều lá thuốc."
Đi tới chân núi thì mặt trời cũng đã leo lên cao, Trần Xuyên ngắm nhìn núi Thủy Vân rồi hít sâu một hơi, đi về phía trước mấy bước thì có một cái miếu thần núi.
Ở Đại Lý, mỗi ngọn núi con sông nghe nói đều có thần linh cai trị, chuyên xử lý yêu ma quỷ quái, thần núi sẽ giúp con người săn bắn hay là lên núi tìm thảo được đều thuận lợi. Mặc dù đây chỉ là truyền thuyết, nhưng Trần Xuyên mỗi lần lên núi đều lấy nhang gần đó thắp một nén.
"Cầu mong thần núi che chở cho Trần Xuyên con."
Cầu nguyện xong Trần Xuyên đi theo đường mòn lên núi. Ở giữa núi là đã có lá thuốc, nhưng những lá thuốc này thường giá trị thấp, hái đầy một sọt chắc có lẽ cũng chỉ bán được một hai đồng lẻ, đừng nói mua cá thịt, mua một nắm gạo còn không ai bán.
Những loại lá thuốc có giá trị thường ở gần ngọn núi, trên đấy không khí rất thoải mái, nếu muốn lên ngọn núi thì phải đi con đường tắt. Nếu đi theo đường mòn có sẵn, đừng nói là hái thuốc, đi ba bốn giờ cũng chưa chắc lên được ngọn.
Đi được một đoạn, Trần Xuyên rẽ hướng bên phải leo qua vách đá, sau đó nhảy vào con đường tắt. Mặc dù không quá nguy hiểm nhưng rất khó để thấy lối đi này. Lỗi đi này chính là do Trường Hoài Bão, người làm của hiệu thuốc lão Dương chỉ cho cậu.
Công việc hái thuốc trước đây là của Trường Hoài Bão, sau này chuyển đến ngõ Hành Hoa thì giao cho Trần Xuyên. Lần đầu đi Trần Xuyên cũng rất ngạc nhiên, không ngờ núi Thủy Vân lại có một đường tắt tiết kiệm thời gian lên núi.
Mặc dù từ bé Trần Xuyên gầy gò, nhưng sức lực thì cũng phải nói là rất khá, chỉ mấy lần được Trương Hoài Bão chỉ dạy đã có thể leo được quay vách núi. Trên đường mòn cũng có căn nhà lá nhỏ, phòng khi mưa to có thể tạm tránh mưa.
Từ lúc công việc này thuộc về Trần Xuyên, căn nhà tạm thuộc về quyền sở hữu của cậu, trong nhà còn có một ít nước, quần áo, cũng như một ít đèn cày nhỏ, thậm chí còn có một chiếc lán nhỏ. Đường lên núi rất xa, mỗi khi hái thuốc trời đều đã xế chiều, xung quanh đây lại không có thú dữ, nên thường Trần Xuyên sẽ ngủ lại một đêm ở đây, sáng mai mới quay trở lại thôn.
Đang vừa hát vừa đi thì Trần Xuyên nhìn thấy phía trước có một bóng người nằm trên mặt đất.
