Trần Hương là người có tính tình rất tốt, nhanh nhẹn, bị đánh cũng không đánh trả lại, bị mắng cũng không cãi lại.
Điều này liên quan đến tuổi thơ của bà. Khi bà còn nhỏ, nhà có nhiều con nên bà phải chăm sóc các em và làm chỗ trút giận cho bố mẹ. Từ lúc bà mới mười hai tuổi, bà đã bị đưa đến nhà người lạ làm dâu từ bé. Thế nên dù bà bị đánh hay bị mắng thì đều có thể nhẫn nhịn.
Chuyện dũng cảm nhất mà Trần Hương từng làm trong đời chính là chạy trốn cùng Trương Anh.
Nhưng cũng không hẳn là bà dũng cảm, mà là vì Trương Anh mạnh mẽ. Khi cô ấy đưa ra lời đề nghị, bà cũng không từ chối được.
Sau khi đến thành phố, bà vẫn nghe theo Trương Anh. Hai người lúc đầu không có tiền, cũng không có người thân, bà nhìn thành phố cảm thấy hơi sợ. Trước đây, mỗi khi sợ hãi, bà có thể đi chăn bò, chăn cừu, làm việc để tránh tiếp xúc với người khác. Nhưng giờ đây, xung quanh toàn là người, không có cây cối, không có đồng cỏ, mọi thứ đều xa lạ.
Trần Hương như một con cừu lạc vào thành phố, chỉ biết bám chặt lấy cánh tay Trương Anh, sợ bị người ta lừa bán.
Trương Anh thì khác, cô ấy hoạt bát, nói nhiều, chưa tới hai ngày, Trương Anh đã tìm được công việc tạm thời cho cả hai…
Nhặt chai nhựa.
Trần Hương vẫn chưa yên tâm, nhưng may có Trương Anh đầy tự tin: “Công việc này còn nhàn hơn ở quê, nhưng không thể làm mãi được. Đợi tớ nghĩ cách tìm một nhà máy.”
Đúng là nhẹ nhàng hơn ở quê. Trần Hương cắn một miếng bánh bao, vẫn khá lo lắng: “Các nhà máy có nhận bọn mình không?”
“Nhận chứ.” Trương Anh khẳng định chắc nịch: “Bọn mình chăm chỉ, chịu khó, học cái gì cũng nhanh. Nhà máy này không nhận thì có nhà máy khác, kiểu gì cũng có chỗ nhận.”
Trương Anh nở nụ cười tươi rói, sự tự tin của cô ấy cũng dần khiến Trần Hương yên tâm hơn.
Trương Anh nói đúng. Cô nói đi là đi, bây giờ cũng không còn ai đánh hay mắng cô nữa.
Hai người sống trong cái lều lợp tôn, ăn bánh bao với dưa muối. Mỗi ngày sau khi làm việc xong, hai người nằm trên đống rơm, không nhịn được mà trò chuyện về những điều mới lạ trong thành phố.
Đây là lần đầu tiên họ nhìn thấy những cô gái mặc váy hoa, tóc uốn xoăn, trông rất đẹp.
“Chờ khi nào tớ có tiền, tớ cũng sẽ đi uốn tóc.” Trương Anh ngồi dậy, chỉ lên tóc mình: “Thế nào?”
“Chắc chắn là rất đẹp. Đến lúc đó cậu mua thêm một chiếc váy nữa, sẽ giống hệt như các cô gái thành phố.” Trần Hương cảm thấy Trương Anh thực ra đã rất giống con gái thành phố rồi. Trương Anh nào giống như cô, mỗi lần gặp người lạ cô đều căng thẳng, không dám nói chuyện, còn cô ấy thì có thể nói chuyện liên tục.
“Đến lúc đó cậu cũng uốn tóc đi.” Trương Anh kéo Trần Hương dậy, xúi giục: “Rồi chúng ta cũng sẽ nắm tay nhau đi mua sắm như những cô gái đó.”
Trần Hương nhăn mày: “Tớ không cần đâu, tớ mà làm vậy thì trông không đẹp lắm.”
“Đẹp mà, cậu cũng rất xinh mà. Tớ mặc kệ, tớ uốn tóc thì cậu cũng phải uốn.”
Trần Hương đành phải thỏa hiệp: “Được rồi, nhưng nếu không đẹp, cậu không được cười tớ.”
Thực tế thì cả hai vẫn không nỡ tiêu tiền, vì giá uốn tóc quá đắt.
Trương Anh thở dài: “Đợi khi nào chúng ta vào được nhà máy rồi hãy làm tóc xoăn.”
Trần Hương không biết liệu có thể vào nhà máy không, nhưng cô cảm thấy cuộc sống hiện tại cũng rất tốt. Dù vất vả nhưng không ai đánh cô, không ai mắng cô, những ngày tháng này đẹp như một giấc mơ.
“Chí hướng của cậu nhỏ như vậy thôi à?” Trương Anh chọc vào đầu Trần Hương: “Thôi được rồi, cậu cứ đi theo tớ, tớ có một miếng ăn, nhất định cũng sẽ có phần của cậu.”
Trần Hương cảm thấy mỗi ngày đi nhặt chai nhựa, lon nước cũng không tệ.
Nhưng Trương Anh thì không nghĩ thế. Cô ấy đến thành phố không phải để đi nhặt rác. Mỗi khi thấy nhà máy nào tuyển người, dù trời nắng gắt, hai người cũng đội nắng đi mấy cây số đến đó.
Nhưng lần nào cũng vậy, hoặc là họ đã tuyển đủ người, hoặc là họ chê hai cô không cao lớn.
Mãi mới có lần, một xưởng may nhận người. Trần Hương biết may vá nên được nhận, nhưng vì Trương Anh vụng về, nhà máy không chịu nhận cô ấy.
“Vậy cậu cứ làm ở đây trước, tớ đi tìm chỗ khác.” Trương Anh nói.
Trần Hương ôm chặt lấy cánh tay cô ấy. Từ lúc rời khỏi thôn, cô chưa từng rời xa Trương Anh, cô không dám một mình ở nhà máy này.
Trương Anh hơi bất lực.
Làm trong nhà máy không phải dãi nắng, còn được bao ăn bao ở.
“Không sao, tớ không sợ nắng.” Trần Hương nói.
“Trời ạ, cậu nhát gan quá đấy.” Trương Anh không còn cách nào, đành kéo cô đi cùng.
Trần Hương thực sự rất nhát gan. Cô còn không dám nói rằng lúc quyết định theo Trương Anh bỏ trốn, chẳng qua là vì lúc đó Trương Anh quá dữ nên cô không dám phản bác.
“Nhát gan cũng có cái lợi của nhát gan.” Trần Hương lẩm bẩm.
Năm thứ hai khi họ đang lang thang tìm việc thì gặp một gia đình đang chuyển nhà, Trương Anh không nói một lời liền kéo Trần Hương vào giúp họ dọn đồ. Họ nghe nói gia đình này có quan hệ với một nhà máy, Trương Anh liền nghĩ cách làm quen, nhờ vậy mà hai người cuối cùng cũng được nhận vào một xưởng sản xuất giày. Cuối cùng, hai người cũng có một công việc không phải dãi nắng, được bao ăn ở.
Sau này Trần Hương hồi tưởng lại, mặc dù khoảng thời gian đó rất ngắn ngủi, nhưng vẫn là những ngày tháng vui vẻ nhất.
Lần đầu tiên trong đời, hai người bạn được ở trong ký túc xá tập thể. Dù trong phòng có hơn chục người, nhưng vẫn không thể che giấu niềm hạnh phúc.
Trần Hương nằm trên chiếc giường êm ái, thì thầm nói chuyện với Trương Anh bên cạnh…
“Chiếc giường này thoải mái quá, nó không lót rơm.”
“Người thành phố nào cũng ngủ trên giường như thế này.” Trương Anh cũng rất vui vẻ, nói: “Sáng mai có thể đến nhà ăn ăn cơm.”
Nhà máy có nhà ăn riêng, bao ăn.
Hôm nay lúc hai người họ đi ngang qua nhà ăn, thấy bên đó bày rất nhiều đồ ăn.
Thế là cả hai không ăn bữa tối để dành bụng để sáng mai ăn thật no.
“Họ nói buổi sáng có bánh bao và màn thầu.”
Hai người bàn luận một lúc về đồ ăn, Trần Hương dựa vào Trương Anh, thì thầm: “Nếu ngày mai có bánh bao thì mình sẽ ăn bốn cái.”
“Người mới đến kia, đừng nói chuyện nữa, mau ngủ đi!” Một chị lớn tuổi ở dưới nhắc nhở.
Hai người nằm trong chăn ấm mềm mại, rồi nhắm mắt ngủ, lần đầu tiên họ cảm thấy thị trấn này đã chấp nhận họ.
Vậy mà đã mấy chục năm trôi qua.
Bà Trần ngồi trong cái lều tôn, khi bà kể đến đoạn này, bà vui vẻ như một cô gái nhỏ, như thể ngày mai bà sẽ được ăn bánh bao vậy.
Bà chưa bao giờ kể những chuyện này với con trai mình.
Bọn họ cũng chưa từng nghiêm túc lắng nghe câu chuyện của bà.
Nhưng Tiểu Mai lại nắm chặt tay bà Trần, cô có thể cảm nhận được lúc bà nói chuyện càng lúc càng mất sức. Trong lòng cô dấy lên một nỗi sợ chưa từng có, giống như ngày mai mặt trời sẽ không còn mọc nữa, khiến cô không biết phải làm sao.
Bà Trần vẫn tiếp tục kể, kể về chính mình, kể về Trương Anh, như thể trước khi sự sống của bà biến mất, bà phải vùng vẫy chống lại số phận lần cuối cùng…
Bà khao khát được nhìn thấy.
Ngày hôm sau, mặt trời vẫn mọc, nhưng bà Trần đã qua đời.
Căn lều tôn của bà Trần thoáng cái đã chật kín người, hai người con trai dẫn theo vợ con quay về.
Họ bàn bạc ngày an táng, ngày cúng đêm. Còn Tiểu Mai bị đẩy ra rìa, cô không có quyền lên tiếng.
Trong ký ức của Tiểu Mai, hai ngày đó giống như một cỗ máy bị lỗi, lúc thì trống rỗng, lúc thì đứt đoạn.
Bà Trần yêu cầu hỏa táng, nên họ phải đưa thi thể sang thị trấn bên cạnh. Hai người con trai đi đến nơi mới phát hiện trên xe còn có Mai Lộ Lộ. Cô đeo chiếc ba lô, khuôn mặt vẫn thất thần.
“Đừng đi lung tung, cứ đi theo bọn chú.” Người con trai cả nói.
Mai Lộ Lộ không có biểu cảm gì, chỉ như một cỗ máy đi theo họ.
Trong lễ tang, con trai, con dâu và mấy đứa cháu quỳ dưới đất khóc thương, những người khóc thuê cầm loa bắt đầu than khóc…
“Mẹ kính yêu của con, cả đời mẹ vất vả gian truân, nhưng mẹ đã dùng đôi vai gầy yếu của mình để che chở cho chúng con…”
Người khóc thuê là một thanh niên trẻ, họ đã tìm hiểu trước về cuộc đời người đã khuất để viết ra bài điếu văn, bây giờ anh ta cất giọng khóc lóc, cảm xúc dâng trào, mỗi câu một tiếng khóc, như thể chính mẹ anh ta vậy.
Còn những người con quỳ dưới đất cũng khóc lớn, tiếng nhạc ai oán vang vọng khắp nơi.
Tiểu Mai quỳ ở hàng cuối cùng. Bà Trần đã nuôi cô suốt bốn năm, cô cũng nên quỳ ở đây để tiễn bà đoạn đường cuối cùng.
“Lúc còn nhỏ, mẹ một mình nuôi nấng hai anh em con, bây giờ cuộc sống vừa mới tốt lên, mẹ lại mãi mãi rời xa chúng con…”
“Trước mặt bố, mẹ là người vợ hiền; trước mặt chúng con, mẹ là người mẹ tốt…”
Trong đầu Tiểu Mai chỉ toàn hình ảnh đêm hôm đó, đêm cuối cùng bà Trần còn ở trên thế gian này, bà cố gắng gượng, ý thức bà đã không còn tỉnh táo, nhưng vẫn kể chuyện cho cô nghe…
Trong trí nhớ của Tiểu Mai hiện lên hình ảnh một Trần Hương trẻ tuổi, cánh tay bị đánh đến trật khớp, nhưng bà không có cách nào khác, bà không có chỗ nào để đi, hơn nữa bà vẫn còn có hai đứa con.
Trần Hương luôn quen nhẫn nhịn, từ nhỏ đã bị đánh mắng nhiều rồi. Hơn nữa, đàn ông cũng chỉ khi say mới đánh bà, bà vốn là con dâu nuôi từ nhỏ, chồng bà tức giận cũng là điều bình thường.
Tiểu Mai xốc lại tinh thần, tiếng khóc than của người khóc thuê vẫn vang lên đầy xúc động…
“Nếu có kiếp sau, chúng con vẫn muốn làm con của mẹ!”
Tiểu Mai lại nhớ đến chuyện khác mà bà Trần đã kể…
Lúc con trai của bà Trần còn học tiểu học, cậu con trai bắt nạt bạn gái trong lớp, bà Trần đến trường còn bị giáo viên mắng một trận.
Bà Trần cũng tức giận, ra khỏi cổng trường liền dạy dỗ con: “Con không được đánh nhau, nghe chưa?”
Cậu con trai mất kiên nhẫn nói: “Giáo viên đã mắng một lần rồi, mẹ còn mắng con lần nữa hả?”
“Giáo viên là giáo viên, mẹ là mẹ.” Bà Trần nói: “Con như vậy là không được đâu.”
Con trai lớn rất giống bố nó, chẳng coi lời bà ra gì: “Mẹ nói nhiều thế.”
Bà Trần nhìn con trai bỏ đi, trong lòng bà vô cùng buồn bã, nhưng bà có thể làm gì đây?
Tại tang lễ, buổi tưởng niệm đã gần xong, ba tiếng pháo vang lên.
Tiểu Mai không hiểu gì cả, cô vẫn quỳ ở hàng cuối cùng.
Thật kỳ lạ, vừa nãy ai cũng khóc, bây giờ thì ai cũng nói cười. Không xa chỗ đó, nhạc tang lễ cũng ngừng lại, những người con hiếu thảo đã mời đoàn múa lân, thế là tất cả mọi người đều quay ra xem biểu diễn.
Nơi đốt giấy vàng mã cũng đã trống không, Tiểu Mai đi đến, quỳ trên tấm đệm cói, bắt đầu đốt vàng mã.
Trong ánh lửa, suy nghĩ của cô vẫn mơ hồ, cảm giác đó giống như bị đâm một nhát dao rất mạnh, nhưng cơn đau vẫn chưa truyền tới, cảm giác vô cùng trống rỗng.
Bên cạnh mọi người đều nói về bà Trần…
“Bà Trần có phúc thật, có hai thằng con trai giỏi giang thế này cơ mà.”
“Bà ấy cũng coi như có phúc, dù chồng mất sớm, nhưng con cái biết cố gắng vươn lên.”
Cùng một chỗ, mấy chục năm trước, Trần Hương sốt ruột đến mức rơi nước mắt: “Tiền đó không thể tiêu lung tung được, phải đóng học phí.”
Người đàn ông ôn tồn hoà nhã nói: “Hai thằng nó cũng chẳng phải dạng học hành giỏi giang, phí tiền làm gì chứ. Bạn tôi từ huyện lên đây cũng không dễ gì, chẳng lẽ tôi không mời được anh ta uống chén rượu sao?”
“Vậy anh bảo anh ta đến nhà mình đi, tôi làm một bàn thức ăn thiết đãi được không?”
“Cô tưởng người ta đến ăn cơm thật à? Đây là mối quan hệ, uống rượu vui vẻ rồi, sau này tôi lên huyện mới có việc làm, mấy người cũng có thể sống tốt hơn. Đàn bà đúng là lúc nào cũng thiển cận như vậy.” Người đàn ông vừa nói vừa lục lọi tìm tiền trong căn lều tôn.
“Tôi không quan tâm anh nói gì, số tiền đó là để đóng học phí, tôi sẽ không đưa cho anh đâu.”
Người đàn ông tìm một hồi không thấy bắt đầu điên lên. Hắn quay đầu nắm lấy cánh tay Trần Hương: “Cô đừng cản trở chuyện lớn của tôi!”
“Anh đã uống bao nhiêu trận rượu rồi, có ai cho anh công việc chưa?”
Vừa nghe thấy câu này, người đàn ông thẹn quá hoá giận. Trần Hương muốn tránh nhưng tránh không kịp.
“Cô còn dám nói à? Nếu không phải tại cô, thì tôi sao có thể đắc tội với bọn họ? Nếu không phải tại cô, giờ tôi đã làm việc ngon lành trên huyện rồi!”
Nói xong, hắn lại bắt đầu mắng nhiếc: “Từ khi ở với cô, tôi xui xẻo hết lần này đến lần khác. Quả nhiên người ta nói không sai, vợ nuôi từ bé đúng là không ra gì.”
Vừa nghe đến từ “vợ nuôi từ bé”, Trần Hương bỗng thấy hơi áy náy. Cô cũng biết, bản thân chỉ là một cô vợ được nuôi từ bé, không xứng với hắn ta. Trong lòng cô vừa buồn vừa thấy hổ thẹn, nói: “Tiền ở trong thùng gạo.”
Thôi vậy, Trương Anh nói đúng, tiền mất thì còn có thể kiếm lại.
Trần Hương nghĩ đến việc hắn ta uống rượu bên ngoài, vẫn nên có chút đồ nhắm nên đi rửa rau rồi cắt một khúc thịt muối, nấu xong bà sẽ bưng đến cho chồng, vì bà nghĩ quán ăn bên ngoài không được sạch sẽ.
Người đàn ông đang mời khách trong quán ăn nhỏ ở thị trấn. Khi Trần Hương đến, chủ quán chào hỏi cô.
“Mặt cô bị sao vậy?”
“Không có gì.” Trần Hương vẫn nhẹ nhàng hỏi: “Chồng tôi đâu?”
“Ở trong phòng riêng uống rượu với anh em đó.”
Trần Hương đi vào, nghe thấy bà chủ quán thở dài: “Tính tình như này cũng tốt quá rồi.”
Trần Hương nghĩ, thực ra anh Giả cũng đối xử tốt với cô lắm rồi. Cô từ nhỏ đã bị đánh, cũng thấy quen rồi.
Cô bước vào trong phòng riêng thấy mấy người đàn ông đang uống rượu chém gió…
“Người anh em à, bọn tao vẫn có nghĩa khí lắm, không bán đứng mày đâu. Nếu không thì mày cũng bị ngồi tù hai năm như bọn tao rồi.”
“Rất có nghĩa khí! Cạn ly!”
Trần Hương đứng yên tại chỗ, cảm thấy toàn bộ máu trong người đều dồn lên não, cô nhận ra hai người đàn ông còn lại đang ngồi trên bàn…
“Con đ ĩ kia không chịu phối hợp với bọn tao. Lúc thấy mày thì vui mừng thế cơ mà, chắc là thích mày từ lâu rồi, còn nhờ mày giúp đỡ nữa chứ, cười chết tao mất.”
“Cô ấy tên là Trương Anh.” Một giọng nữ lạnh lùng cắt ngang những lời lẽ bẩn thỉu.
Ba người đàn ông ngẩng đầu lên nhìn thấy Trần Hương xách đồ ăn đứng ở cửa.
“Ơ kìa, đây chẳng phải chị dâu sao? Mang đồ ăn đến cho anh Giả hả?” Một người đàn ông nói.
“Đứng đấy làm gì? Mang đồ ăn vào đây đi.” Anh Giả nói.
Bàn tay Trần Hương run lẩy bẩy, cô run rẩy đặt món ăn mình nấu lên bàn.
“Còn đứng đó làm gì? Quán không cần ai trông à?”
Trần Hương rời khỏi phòng, một người đàn ông ở sau lưng cô hỏi: “Anh Giả, hình như vợ anh là bạn con đ ĩ đó, có sao không đấy?”
“Tao là chồng nó, nó dám vì con đ ĩ đó mà trách tao chắc?” Người đàn ông thản nhiên đáp.
Hai gã đàn ông uống rượu đến tối muộn. Quán đóng cửa còn người đàn ông say khướt đi về.
Trần Hương cầm đèn dầu đi đón người đàn ông.
“Cô có biết hôm nay tôi mất mặt lắm không? Quán không có đồ ăn chắc? Còn phải để cô nấu một món mang đến? Bẽ mặt chết đi được!” Người đàn ông đi bên cạnh chửi rủa ầm ĩ.
Trần Hương nói: “Tôi chỉ nghĩ đồ ăn quán không sạch.”
“Quán ăn không sạch, còn cô nấu thì sạch chắc?” Người đàn ông quát.
Hai người đi qua một cây cầu, dưới cầu là ao nước lớn, bên cạnh cầu không biết ai để lại một cây trúc dài.
Hồ nước lấp lánh dưới ánh trăng rất đẹp, đom đóm thì bay lượn khắp nơi.
“Các người cũng chẳng phải loại sạch sẽ, ăn sạch làm gì?” Giọng điệu của Trần Hương bỗng trở nên châm chọc.
Người đàn ông chưa từng nghe Trần Hương nói kiểu này bao giờ, vừa nghe xong liền giận dữ, lao tới túm lấy cô. Hắn bước lên một bước, chỉ nghe “rắc” một tiếng thế là cả người hắn ta rơi xuống.
Người đàn ông uống say nên phản ứng chậm hơn bình thường, hắn ta chưa kịp nắm lấy thứ gì thế là cả người đã rơi tõm xuống ao.
Đầu óc và tay chân hắn không phối hợp với nhau được, bây giờ ngã xuống nước liền giãy giụa loạn xạ, sau khi uống mấy ngụm nước hồ, đầu óc mới tỉnh táo hơn chút.
“Còn không mau cứu tôi!”
Trên cầu, Trần Hương nói: “Tôi đến đây! Anh đừng lo, tôi đến cứu anh đây!”
Cô cầm cây trúc bên cạnh, thả xuống nước: “Anh mau nắm lấy đi!”
Cô cho hắn hy vọng, giống như ngày đó Trương Anh cầu cứu cô.
“Tôi đảm bảo sau này không đánh cô nữa, mau kéo tôi lên.”
Trần Hương thả cây trúc xuống nên người đàn ông thoát chết trong gang tấc. Hắn đang vui mừng nắm lấy cây trúc để mình không rơi xuống, thì giây tiếp theo, lực kéo đó biến mất.
Chỉ thấy Trần Hương không nắm lấy cây trúc nữa.
“Từ nhỏ tôi đã bị đánh, nên quen lâu rồi.” Trần Hương đứng dậy nói.
Cô không chửi hắn. Cô sẽ không vì Trương Anh mà mắng hắn, bởi từ nhỏ cô đã không biết cãi nhau, cũng không biết mắng người.
Cô rẽ sang hướng khác, cô phải về ngủ, ngày mai còn nhiều việc phải làm.
Lúc này, một vầng trăng sáng đang ở trên đầu cô, dường như đã nhìn thấy tất cả, lại giống như chẳng thấy gì cả.
***
Lời của tác giả:
Những trải nghiệm thời thơ ấu của Trần Hương đã khiến cho bà có nhận thức rất thấp về bản thân, bà ấy thực sự có thể chịu đựng mọi thứ. Nhưng Trương Anh trong mắt bà thì không như thế, cô ấy tự tin và nồng nhiệt như giấc mơ của bà vậy.
