Vân Chiêu lắc đầu:” Không phải hạ quan muốn thăng chức, mà là chỉ muốn biết chuyện bách tính di chuyển bia địa giới, hạ quan có nên quản không?”
Trương Đạo Lý nghe vậy cười ha hả:” Quản chứ, vì sao lại không quản, bách tính ở địa phận người khác có nộp được thuế cho triều đình không?”
“ Nhưng mà làm thế không phải hỏng quy củ sao?” Vân Chiêu thật thà hỏi:
Trương Đạo Lý còn cười tợn hơn, tới mức phải lấy khăn tay ra lau nước mắt:” Quan Trung đã bị triều đình vứt bỏ rồi, Tiểu Trệ còn muốn nói tới quy củ nữa sao? Ta đã hơn một năm không được lĩnh bổng lộc rồi, cho dù ta không thiếu chút bổng lộc đó, song triều đình không cấp thì là triều đình sai rồi.”
“ Thời gian trước ngươi hết dẫn lão phu đi xem thủy lợi mới xây dựng, lại đi xem lương thực mới, ngươi cho rằng lão phu không hiểu dụng ý của ngươi sao? Ngươi có biết chuyện ngươi làm ở huyện Lam Điền, ta căn bản không cách nào làm theo ở phủ Tây An không?”
“ Vì sao lại thế?” Lần này Vân Chiêu thực sự không hiểu:
Trương Đạo Lý uống ngụm rượu mới nói:” Vân thị ngươi sống ở huyện Lam Điền mấy trăm năm, lão phu làm quan ở phủ Tây An mới bốn năm. Cho nên ngươi chỉ là một đứa bé mà có thể hô một lời muôn người nghe ở huyện Lam Điền, còn lão phu đường đường tri phủ chính ấn phủ Tây An, nhưng lời ta ra ngoài phủ nha là không ai nghe nữa.”
“ Tệ nạn ở Thiểm Tây không ở thiên tai, không ở tặc khấu, mà là ở quan ... Từ rất lâu rồi quan viên Thiểm Tây không làm việc thực sự nữa. Bách tính không có người thống lĩnh, lại bị quan phủ, hương thân bóc lọt trăm đường, đã chẳng còn kính sợ quan phủ, từ đó ai nấy chỉ nghĩ cho mình, không nghĩ tới cái chung nữa.”
“ Bởi thế nên đừng nói là Thiểm Tây gặp phải thiên tai lớn như thế này, chỉ cần có chút gió lay cỏ động thôi cũng làm người ta thần hồn nát thần tính, nơm nớp lo sợ.”
“ Ha ha ha, uống rượu, uống rượu thôi, lời khi say không thể nói là thật.”
Vân Chiêu nhìn Trương Đạo Lý uống rượu hết chén này tới chén khác, cuối cùng uống tới say ngất ngưởng, nôn ọe đầy người vẫn uống.
Có thể nhìn ra được vị tri phủ đại nhân này rất thống khổ, lương tâm nói cho ông ta biết phải làm sao, nhưng lý trí lại bảo ông ta không nên làm như thế.
Sức mạnh của lương tâm ít khi là đối thủ của lý trí, nó khiến ông ta suốt ngày ăn chơi lu bù, muốn quên, nhưng lại càng khiến ông ta thống khổ.
Có thể nói, ông ta và Hồng Thừa Trù là hai cực đoan khác nhau, một né tránh, một đối diện trực tiếp nhất, nhưng đều là cách thể hiện sự tuyệt vọng như nhau.
Khi quốc gia không tốt, con người muốn sống khoái hoạt thì có chút khó khăn.
Người huyện Lam Điền kỳ thực cũng sống chẳng hề tốt, chẳng qua là mỗi ngày có chút cháo loãng để uống, buổi tối có cái giường hoặc chỗ ấm áp để ngủ, thế là tốt hơn trước kia rồi nên ai cũng thỏa mãn, đồng thời họ tin tưởng tiểu tri huyện, quan mà không bóc lột dân thế là đủ.
Trong mắt Vân Chiêu, như thế còn xa mới đủ, nhưng trong mắt người dân Lam Điền, sống thế đã là tốt lắm rồi.
Nhiều khi hạnh phúc là do so sánh mà ra.
Những người bị một chính lệnh của tiểu huyện lệnh ngăn cản bên ngoài sống ra sao, người trong huyện thấy hết, cho nên dù mỗi ngày bị tiểu huyện lệnh bức bách làm việc, không ai bất mãn hết.
Vân thị bây giờ quá nhiều tiền.
Bất kể là thu nhập từ đánh cướp mà có, hay là tiền có được từ Hồng Thừa Trù đều quá nhiều, thêm vào gần đây Chương Thiên Hùng cứ thi thoảng lại tặng cho ít bánh đặc sản nặng 2 cân, kho tiền Vân thị cứ thế đầy lên.
Công trình thủy lợi năm ngoái xây dựng kỳ thực vẫn còn thô sơ lắm, cơ bản mới hoàn thành kiến thiến chính, đối với kênh mương nội đồng quan trọng nhất thì vẫn chưa đạt tới kiến thiết của Vân Chiêu.
Vì thế sau khi thu hoạch lương thực xong, huyện Lam Điền lại tưng bừng chỉnh trang lại công trình thủy lợi.
Lần này Vân Chiêu không cho lương thực, chỉ cho rất ít tiền, nhưng bách tính đã nhìn thấy lợi ích do công trình thủy lợi sinh ra, vì thế năm nay phát động bách tính làm việc dễ dàng hơn nhiều.
Khi phần đông đã tham gia xây dựng số ít còn lại cũng bị cuốn theo, chỉ cần là người dân huyện Lam Điền, nhìn thấy ở đâu có công trường là tự giác lấy cuốc, xẻng, xe một bánh, tham gia lao động.
Vân Chiêu không muốn người dân huyện Lam Điền nhàn rỗi.
Con người không thể nhàn rỗi, nếu nhàn rỗi là sẽ xảy ra đủ loại chuyện, mỗi ngày hút cạn tinh lực của họ, để họ không có tâm tư làm việc khác.
Kiến thiết thư viện Ngọc Sơn thì vẫn diễn ra bừng bừng khí thế, người xây dựng không phải công tượng do huyện Lam Điền bỏ tiền chiêu mộ, mà là người Vân thị nuôi trong các cốc khẩu rặng Tần Lĩnh.
Tới tháng 8, một tòa thư viện cổ kính dần xuất xuất hiện trước mắt Vân Chiêu.
Thư viện Ngọc Sơn còn xa mới đạt tới mức độ lầu vàng gác tía, sở dĩ có vị cổ kính là bì dùng lượng lớn đá và gỗ đương địa, trông giống tòa thành lũy chiến tranh hơn thư viện.
Các vị tiên sinh cực kỳ hài lòng với tòa thư viện mới này, chỉ có Vân Chiêu là mang đầy nghi vấn chuyện xây thư viện lớn như thế làm gì?
“ Nơi này có thể dung nạp được 5000 học tử.” Vân Chiêu đi xem thư viện, hùng tâm bừng bừng:
“ Bọn ta dạy hơn 500 đứa đã mệt rồi, nhiều hơn nữa dạy không xuể.” Trương Hiền Lượng rất bất mãn với thái độ học tập của Vân Chiêu, nơi này đã khai giảng ba tháng rồi, tổng cộng số buổi đi học của Vân Chiêu chưa tới 10:
“ Chẳng lẽ Trương tiên sinh không có vài người bạn đói khổ sao, cứ gọi họ tới cùng dạy là được.”
“ Ta rất nghèo, cho nên bằng hữu đa phần cũng là loại quỷ nghèo, ngươi muốn bao nhiêu?”
Vân Chiêu thở dài: “ Hôm trước học sinh rà soát tộc nhân Vân thị, kết quả phát hiện ra người biết đọc sách viết chữ còn chưa tới một thành, như thế sao được?”
Từ tiên sinh thừa hiểu tộc nhân Vân thị ở đây là cái gì, tức giận nói: “ Ngươi muốn bọn ta dạy đám đạo phỉ à?”
“ Tiên sinh, chẳng phải Khổng thánh dạy hữu giáo vô loại sao, huống hồ Vân thị là quan, người trong nhà đa phần là quan quân, đâu ra cường đạo chứ? Cho dù là có một vài người đi chệch hướng, tiên sinh cũng phải có trách nhiệm dạy họ về nẻo ngay chứ? “ Vân Chiêu mặt dày cười hì hì:
Từ tiên sinh thở dài: “ Hiện giờ ta muốn làm nhất là trước tiên uốn ngươi về đường chính đấy.”
Thời đại hỏa khí sắp tới rồi, hình thái chiến tranh sẽ thay đổi, lúc này người đọc sách càng dễ tiếp nhận kỹ năng mới hơn là những người nửa chữ vẻ đôi không hiểu.
Vì mục tiêu này, Vân Chiêu bất chấp.
“ Hiện giờ đất đai do thư viện khai khẩn được đã tới hai nghìn mẫu, có số đất đai này, thư viện không lo không duy trì được.” Vân Chiêu lảng đi, nói tới tương lai thư viện:
“ Nhưng toàn đất đồi.”
“ Sản lượng ngọc mễ không tốt, một mẫu chưa được 400 cân.”
“ Sản lượng khoai tây tốt hơn một chút chẳng qua cũng chỉ 900 cân thôi, không thể so với bình nguyên.”
“ Chẳng phải khoai lang ngoài dự liệu là gì, một mẫu 1200 cân, đúng là xuất sắc, hơn nữa thứ này dễ trồng, lá cũng ăn được, ăn còn không hết kìa.”
Các vị tiên sinh mỗi người một câu loạn hết cả, Hàn Độ lấy làm lạ hỏi Từ tiên sinh:” Ngay cả đất đồi còn có thể sản xuất, Nguyên Thọ, sao huynh trưởng của huynh lại dậm chân tại chỗ.”
Từ tiên sinh lắc đầu:” Huynh trưởng ta đã rời kinh sư, đi Hào Cảnh ( Macao) thương lượng mua đại pháo của người Bồ Đào Nha, đã lâu rồi không đụng tới chuyện nông nữa.”
Lưu Chương đau lòng dậm chân:” Bỏ gốc tìm ngọn, đau đầu đi chữa chân.”
Từ tiên sinh không giải thích, nhìn Vân Chiêu hỏi:” Nghe nói ngươi đang mô phỏng chế tạo điểu súng phải không? Có cần tìm giúp ngươi một số công tượng nước Lỗ Mật không, súng trường do Triệu Thế Tránh làm ra chính là học theo súng trường do người nước Lỗ Mật ( Thổ Nhĩ Kỳ) tiến cống đấy. Nghe huynh trưởng ta nói, ở Hào Cảnh có rất nhiều công tượng nước Lỗ Mật, tiền công rất rẻ.”
“ Ồ, ở Hào Cảnh có nhiều người Bồ Đào Nha không ạ?”
“ Không nhiều, nơi đó đa phần là người dị tộc, theo huynh trưởng ta nói không dưới 6000 người, nhiều nhất là người Bồ Đào Nha.”
Vân Chiêu suy nghĩ một hồi:” Học sinh đúng là cần ít công tượng, vậy học sinh viết thư cho Đại Từ tiên sinh, mời ông ấy đàm phán với người Bồ Đào Nha xem sao.”
