Chớp mắt đã đến thời điểm nóng nực nhất của mùa hè, mặt trời như thiêu như đốt treo lơ lửng trên đầu, đến cỏ dại ven đường cũng bị nắng hun cho rũ rượi. Gió hè thổi qua, tiếng lá cây xào xạc vang lên không dứt.
Diệp Khê chống cái bụng đã hơi nhô lên ngồi trên giường tre ngoài sân, Lý Nhiên ngồi cạnh đang nhẹ nhàng dỗ con ngủ trong vòng tay.
Trời nóng nên chỉ mặc cho đứa nhỏ một cái yếm cá chép thêu hoa, để lộ cánh tay trắng trẻo như củ sen. Đứa nhỏ là con đầu lòng của Diệp Sơn, sau khi sinh xong anh đã vắt óc suy nghĩ suốt một thời gian mới đặt được cái tên là Diệp Vũ Sinh, tên ở nhà gọi là Lôi Tử.
Ý nghĩa là đứa trẻ được sinh ra vào đêm mưa giông. Tiểu Lôi Tử lúc chào đời đã trắng trẻo mập mạp, giờ vừa tròn trăm ngày, lại càng thêm bụ bẫm đáng yêu, ai nhìn cũng thấy vui trong lòng.
Diệp Khê đưa tay xoa xoa khuôn mặt mịn màng của cháu trai, cười nói: “Chị dâu có nhiều sữa nên thằng bé cũng được nuôi tốt lắm.”
Lý Nhiên mỉm cười: “Cũng nhờ em nấu sữa dê cho chị đấy, ban đầu chị không đủ sữa, uống một thời gian sữa dê đậu phộng, giờ thì sữa nhiều đủ cho thằng bé bú rồi.”
Diệp Khê nói: “Đến lúc đó em sợ là cũng không có sữa cho con bú, may mà nhà còn có dê. Dù sao thì lớn lên bằng sữa dê, bọn nhỏ cũng chẳng yếu ớt gì.”
Lý Nhiên nhẹ nhàng vỗ lưng con, gật đầu: “Đúng thế, Khê ca nhi cũng là bú sữa dê mà lớn lên, dáng dấp còn đẹp nữa. Nếu em sinh một tiểu ca nhi, chắc cũng sẽ rất xinh xắn.”
Diệp Khê mỉm cười. Đúng lúc ấy, Diệp Sơn và Lâm Tướng Sơn vác cuốc trở về, nắng ngoài trời gay gắt khiến da họ nứt nẻ đen nhẻm đi, trên trán cũng đầm đìa mồ hôi.
Lý Nhiên đang bế con, không tiện cử động, Diệp Khê liền vội bước xuống, vào bếp múc nước cho hai người rửa mặt.
Lau mồ hôi rồi rửa mặt xong, hai người mới cảm thấy mát mẻ hơn phần nào. Diệp Khê còn chuẩn bị sẵn nước thanh hao mát lạnh để dưới giếng, lấy ra múc vào chén lớn đưa cho hai người uống.
Diệp Sơn uống một hơi cạn sạch, lúc này mới thở ra một hơi: “Thời tiết này đúng là muốn thiêu chết người, lúa ngoài ruộng cũng rũ rượi cả rồi.”
Lâm Tướng Sơn đưa chén cho Diệp Khê, nói: “Năm nay sợ là không tránh được đại hạn.”
Diệp Khê tính lại ngày tháng: “Đúng là gần nửa tháng rồi chưa mưa. Giờ là lúc nóng nhất trong năm, Nam Xuyên châu từ xưa đã hay mưa vào mùa hè, thường thì sau khi vào tiết phục, ba hôm năm bữa là có một trận mưa giông. Nhưng năm nay thì cứ khô rang, chẳng thấy hột mưa nào.”
Lý Nhiên dỗ con ngủ trưa, lo lắng nói: “Vậy thì lúa má ngoài đồng biết làm sao? Đang là lúc cần nước để trổ bông.”
Diệp Sơn và Lâm Tướng Sơn đã bàn bạc kỹ càng, nếu trời không mưa, họ sẽ xả nước từ ao cá ra để tưới ruộng, đã tính trước việc dọn ao sớm hai tháng rồi. Nếu trời vẫn không mưa, mấy hôm nữa sẽ đào kênh dẫn nước vào ruộng.
Diệp Sơn nói: “Cá tuy không béo được như sau mùa gặt, nhưng giờ cũng đã lớn kha khá rồi. Vẫn phải ưu tiên lo cho lúa ngoài ruộng. May mà nhà mình có ao trữ nước, chứ không thì chắc lúa không trụ nổi.”
Nông dân sống dựa vào lúa gạo, nếu vụ thu không có thu hoạch, mùa đông đến sẽ không có cái ăn.
Lưu Tú Phượng từ đầu thôn trở về, mang theo một hũ sành đựng ớt băm vừa xay, mở cổng bước vào sân, lưng áo đã ướt sũng.
“Thời tiết này đúng là khắc nghiệt, lúc về ta còn thấy mương nước cũng đã khô thấy đáy rồi. Người trong thôn sốt ruột lắm, đều kéo đến tìm tộc trưởng và các vị lão làng xin đi cầu mưa.”
Diệp Khê nói: “Mong là cầu được mưa thật, không thì đúng là sắp xảy ra nạn thiếu lương thực.”
Lý Nhiên thở phào: “May mà nhà mình không bán lúa mì vụ đông, vẫn còn để trong kho. Nếu năm nay đại hạn thật, vụ thu không có thóc, thì mùa đông sẽ phải chịu đói mất.”
Lưu Tú Phượng nghe vậy cũng nhẹ nhõm: “Mẹ vừa mới từ cối xay đầu thôn về, vụ thu vừa rồi người người thấy giá cao nên bán đi hơn nửa, chỉ để lại đủ ăn đến sau vụ thu. Giờ thấy trời hạn, lúa mạ ngoài đồng héo rũ, sợ rằng thu chẳng được bao nhiêu, ai nấy đều hoảng hốt cả rồi.”
Lâm Tướng Sơn phân tích: “Phía Bắc sắp khai chiến, giá lương thực đã tăng lên không ít, nếu Nam Xuyên châu lại gặp hạn, thu hoạch không tốt thì e giá gạo còn tăng chóng mặt nữa. Đến lúc đó, tiền bán một cân lúa mì hồi trước, giờ e là mua lại chưa tới hai lạng.”
Mọi người nghe vậy đều toát mồ hôi lạnh, chỉ sợ xảy ra tai họa và loạn lạc.
Diệp Khê và Lâm Tướng Sơn quay về sân nhà ở sườn núi. Lâm Tướng Sơn cẩn thận kiểm tra hầm chứa đầy khoai lang và khoai tây trong nhà, còn đắp thêm cát để giữ được lâu hơn, tránh bị mọc mầm.
“Trong nhà phải nuôi hai con chó mới được, cứ kéo dài mãi chưa đi bế về canh cổng trông sân.”
Diệp Khê gật đầu: “Phải nuôi thôi, còn phải tìm chó dữ một chút.”
Lâm Tướng Sơn lại đi kiểm tra cổng lớn, sợ nếu loạn lạc thật sự xảy ra sẽ có người đến trộm lương thực. Dù ván cổng đủ dày nhưng hắn vẫn không yên tâm, liền đóng thêm hai tấm ván lớn phía sau.
Trên tường nhà cũng gắn mảnh sành mảnh sứ vỡ, phòng người leo tường đột nhập.
Trong lòng Diệp Khê vẫn có chút lo lắng, cậu chưa từng chứng kiến cảnh loạn lạc, nhưng nghe người già kể lại, nếu người ta không còn gì để ăn, đói đến cùng cực thì sẽ kéo nhau đi cướp lương thực, triều đình cho quân trấn áp cũng phải giết không ít người.
Lâm Tướng Sơn nhận ra nỗi lo của cậu, liền nắm tay an ủi: “Mình đừng sợ, chỗ chúng ta hẻo lánh, còn cách trấn xa, sẽ không dễ gì loạn tới đây được, mình chỉ cần giữ chắc nhà cửa là được rồi.”
Diệp Khê gật đầu, có Lâm Tướng Sơn bên cạnh, cậu cảm thấy rất yên tâm.
Không chậm trễ, hôm sau Lâm Tướng Sơn và Diệp Khê liền xuống thôn mua hai con chó cỡ ba bốn tháng tuổi về nuôi, một con đen tuyền chỉ có điểm trắng trên lông mày, con kia là chó ta lông trắng vàng, mặt vuông tai to, cả hai đều chân khỏe thân to, tiếng sủa vang dội.
Giờ thì sân nhà thật sự đầy đủ rồi: mèo, chó, dê, nai, còn có cả trâu nữa.
Diệp Khê trộn cơm cho chó ăn, cười nói: “Sân nhà mình đúng là náo nhiệt thật, chắc sau này còn thêm cả la nữa.”
Lâm Tướng Sơn bên cạnh đang đóng chuồng cho chó, đáp: “Đợi con chúng ta ra đời, mấy con gia súc này có thể cùng nó chơi trong sân.”
x
Hai hôm sau, trưởng thôn đứng ra mời đạo sĩ đến cầu mưa, cả thôn đều đến dâng lễ, còn giết vài con gà, lấy máu mào gà làm phép, ai cũng mang về hai lá bùa vàng dán ở cửa chính nhà mình.
Nhưng trời vẫn không chịu mưa, nắng gắt suốt ngày khiến người ta hoa mắt chóng mặt, đến nước trong sông cũng cạn lộ cả đáy.
Người trong thôn thấy nước chẳng còn nhiều, ai nấy đều xách thùng ra sông lấy nước tưới ruộng. Lâm Tướng Sơn cũng đi tưới ruộng, vì lương thực phải vất vả mà giữ lấy, hai ngày ba bữa là phải tưới một lần, giữ được bao nhiêu hay bấy nhiêu.
Diệp Khê thì đi đào thật nhiều rau dại về phơi khô, tích trữ ăn dần, nếu thật sự xảy ra nạn đói, thì đến rau dại cũng bị nhổ sạch, vỏ cây cũng sẽ bị bóc mất thôi.
Sau khi hái về, dương xỉ được chần sơ rồi ngâm nước lạnh một ngày, sau đó phơi khô, cho vào chum đổ nước lạnh và muối vào, có thể để được hơn nửa năm, đến lúc lấy ra trộn dầu ớt ăn kèm cơm thì ngon hết sẩy.
Rau sam và rau tề cũng đào được hơn nửa thúng.
Ngoài ra trong rừng trúc cũng bắt đầu mọc măng, sau trận mưa hè, măng nhô lên từ lòng đất. Tuy măng nhỏ dài, lột vỏ hơi phiền, nhưng hái được vài gùi mang về làm măng khô hay măng ngâm cũng ăn được mấy bữa.
Núi rừng thật là tốt, chỉ cần chịu khó xoay xở, khắp nơi đều có cái ăn, không lo trong nhà thiếu ăn thiếu uống.
Diệp Khê lại gánh nước tưới vườn rau. Trời quá khô, cả vườn rau cũng héo rũ, tưới mấy lần mà cũng chẳng thấy lớn lên. Có lẽ phải cách hai ngày là tưới một lần, nếu không rau héo chết thì sẽ không còn gì để ăn.
Lúc đang tưới, Ly ca nhi sang chơi. Từ sau khi cùng Lý Tập mở quầy bán thịt heo, hai người bận rộn từ sáng sớm tới tối mịt, cả tháng chẳng gặp được một lần, cũng không còn hay tới tìm Diệp Khê nói chuyện như trước nữa.
Giờ thì nhà họ cũng tích góp đủ tiền mua quầy rồi, xem như có thể thở phào nhẹ nhõm một chút.
Cách hàng rào vườn rau, Ly ca nhi gọi: “Khê ca nhi, ngươi cũng đang tưới vườn đấy à?”
Diệp Khê đang tưới rau bằng gáo dài, thấy cậu đến thì cười đáp: “Chà, cũng lâu rồi ngươi không sang tìm ta nhỉ. Dạo này quầy thịt làm ăn tốt chứ?”
Ly ca nhi thở dài: “Cũng tạm ổn, chỉ là dạo này khó mua heo quá, giá thịt lại lên chút nữa, Lý Tập ngày nào cũng phải dậy sớm về muộn, cũng lo lắng lắm.”
Diệp Khê hỏi: “Là vì hạn hán à?”
Ly ca nhi gật đầu: “Phải đó, đã hơn một tháng không mưa, ngày nào cũng nắng gay gắt, đất nứt nẻ hết rồi. Nhìn mùa màng năm nay chắc là sắp mất trắng, khắp làng trên xóm dưới ai cũng lo, sợ bán mất heo rồi lại không có gì để ăn, nên đều để lại nuôi ăn trong nhà. Heo hơi khó mua, giá thịt đương nhiên lên, người trên trấn cũng chẳng dám mua thịt về ăn.”
Diệp Khê thở dài: “Ngày tháng khó khăn, dân làm ruộng sợ nhất là gặp năm mất mùa.”
Ly ca nhi thấy Diệp Khê mang bầu mà vẫn tưới rau đã lâu, liền gọi: “Ngươi còn đang mang thai đấy, đừng tưới nữa, ra đây đi, để ta làm cho.”
Diệp Khê đổ nốt nửa thùng nước còn lại, cười nói: “Ta vẫn còn nhanh nhẹn lắm, làm mấy việc này không sao đâu, thai cũng ổn định rồi.”
Tưới xong nước, Diệp Khê dẫn Ly ca nhi vào sân ngồi chuyện trò, mang ra một đĩa bánh khoai lang chiên đãi cậu.
Bánh là Diệp Khê bào khoai lang thành sợi, trộn bột rồi chiên ngập dầu. Sợi khoai chiên giòn rụm, cắn một miếng là kêu rắc rắc, nhai trong miệng thơm lừng.
Ly ca nhi ăn hết một cái to, cảm khái: “Nhà ngươi vẫn là sống khá hơn. Giờ hạn hán, nhà ta vốn chẳng trông mong gì vào mấy sào ruộng, chỉ trồng có ba bốn mẫu thôi. Nếu vụ này mà thất thu, sợ là mùa đông không đủ lương thực mất. Mẹ ta lo lắng lắm, mấy hôm nay toàn dùng bột thô trộn rau dại nấu cơm, bữa nào cũng ăn bánh với rau dại, chẳng có tí dầu mỡ nào, tối đến ta cứ nghiến răng ken két.”
Hồi bé cậu còn hay ăn bánh rau dại, bánh bao bột thô, nhưng sau này cuộc sống tốt hơn, đã mấy năm không bị đói rồi. Giờ lại phải ăn lại mấy thứ ấy, thật khiến bụng không quen, miệng cũng chẳng thấy ngon.
Diệp Khê liền vào bếp lấy ít tương ớt và dưa muối ra: “Cầm về ăn với cơm đi, miệng cũng có thêm chút vị.”
Ly ca nhi mừng rỡ: “Vậy cảm ơn ngươi nhiều, nhà ta làm dưa muối không ngon bằng ngươi làm!”
Diệp Khê cả ngày bận bịu xoay quanh chuyện cơm nước trong nhà, sợ nhất là thiếu đồ ăn. Trong sân đặt cả bảy tám hũ dưa muối, tương ớt cũng xay mấy chum, chia cho Ly ca nhi chút thì vẫn còn thừa đủ cho hai vợ chồng ăn.
Ly ca nhi lại nói: “Ngươi chắc chưa biết, giá gạo trên trấn đã tăng kha khá, nay lại thêm hạn hán, không ai chịu bán lương thực, giá ở các hiệu gạo lại tăng vọt. Phụ nữ và ca nhi trên trấn đều xách giỏ đi mua lương thực thô. Khoai lang, khoai tây, bí đỏ mấy thứ trước chẳng ai thèm, giờ cũng tăng giá gấp đôi, còn thấy sắp tăng nữa. Sợ sau vụ thu hoạch này, thực sự sẽ xảy ra nạn đói mất.”
Diệp Khê gật đầu: “Cũng sợ loạn lắm, chẳng biết triều đình lúc đó sẽ xử lý thế nào. Dù sao thì chúng ta cứ ở yên trong thôn, đừng chạy loạn là được.”
Ly ca nhi cũng lo lắng: “Ta đã bảo Lý Tập rồi, bán thêm một thời gian nữa thôi, rồi đừng ra quầy nữa. Sợ trấn trên mà loạn, giá gạo cứ tăng mãi thế này thì chắc hơn nửa số dân sẽ chẳng còn gì để ăn, đến lúc đó chẳng phải là sẽ loạn sao?”
Hai người nói chuyện với nhau đến khi trời chập tối, Ly ca nhi mới đứng dậy đi về.
Hết chương 88.
