Trước chuyến đi, tôi lại về nhà một chuyến trước. Tiếc là nguyên do chẳng có gì lâm ly, chỉ vì cha tôi đi tập huấn ở nơi khác, còn nhà mới thì đang bắt đầu sửa sang, vừa phải chọn vật liệu, thiết kế, lại vừa phải giám sát thi công, mẹ tôi tự thấy mệt, cũng không xoay xở kịp.
Rồi mẹ nhớ ra, ồ, thực ra còn có đứa con gái, không dùng thì phí.
Thế là mối quan hệ giữa chúng tôi trở nên vô cùng vi diệu, tựa như chủ thuê và người làm công, nói chuyện cứ như bàn việc công, khách sáo, hòa nhã.
Chẳng hề có dấu hiệu của việc quan hệ từng căng thẳng tột độ.
Nói cho cùng, tình thân giống như cái nhãn dán trên thân bút bi mực nước, xé đi không sạch hết, để lại vết keo vừa dính vừa thâm.
Từ ga Tây Bắc Kinh đến ga Nam Tân Thành, tôi mang theo chiếc vali nhét căng phồng đồ, đã quá lâu không về, sợ ở nhà chẳng tìm thấy thứ gì. Trên đường đi là những cái tên nhà ga ngày càng quen thuộc, hòa cùng tâm trạng ngày càng phức tạp.
Ngoài quảng trường ga Nam Tân Thành toàn là taxi, đủ màu đỏ cam vàng lục lam chàm tím xếp thành mấy hàng dài như rồng, bàn tay tôi đang định gọi xe công nghệ lại rời khỏi màn hình điện thoại. Đúng là lâu lắm rồi chưa về, cái gì cũng thấy không quen, ngay cả giá mở cửa taxi cũng không quen nổi.
Tôi đã hình dung qua vô số tình huống, rằng cha mẹ cuối cùng rồi cũng sẽ vin vào đủ thứ cớ vớ vẩn mà mở cho tôi một đường về. Cho nên, dù là sửa nhà hay thậm chí giả bệnh, bất kể là lý do gì thì đối với tôi cũng chẳng có gì bất ngờ.
Điều duy nhất nằm ngoài dự liệu của tôi là Kỳ An.
Giờ này năm ngoái, tôi vẫn còn đang mường tượng về một sự chuyển biến vốn không tồn tại, có lẽ vào một đêm giao thừa nào đó sẽ bị gọi về nhà vì một lý do nào đấy. Vì biết tôi sắp về, Kỳ An đã không chuẩn bị cơm tất niên. Lúc sắp đi, tôi lại chây ì không muốn về, viện cớ lần lữa, nói với nàng rằng em còn chưa ăn cơm chị đã đuổi em đi rồi, nhẫn tâm nhìn thấy "ngoài đường có xương người chết rét" hay sao, rồi lục trong tủ lạnh ra một túi sủi cảo đông lạnh.
Nàng chắc chắn sẽ khoanh tay đứng ở cửa, bất lực nhìn tôi đổ ào ào sủi cảo vào nồi: "Nấu nhiều thế, lát nữa về nhà không ăn cơm hả?"
Tôi hẳn sẽ hừ một tiếng: "Không cần chị quản nhiều."
Nàng vẫn sẽ tiễn tôi đến nơi xa nhất có thể, trong tiết trời lạnh cắt da cắt thịt sẽ cởi găng tay ra sờ mặt tôi, dịu dàng hôn lên, còn dông dài dặn dò như lên lớp vài câu: "Về nhà nói chuyện tử tế, đừng cãi nhau."
Khi đó, lời thoại của tôi sẽ là: "Không muốn nghe câu này, muốn nghe câu khác cơ."
Tôi chắc chắn sẽ rúc vào hõm vai nàng không động đậy, đợi nàng kề sát tai tôi thở dài, nói em phiền phức quá đi. Rồi trước khi tôi kịp tỏ ra dù chỉ một chút tủi thân, nàng nói tiếp, nhưng mà dù sao chị cũng thích.
Song sự thật hoàn toàn khác, tôi về Tân Thành thậm chí chẳng có lý do gì để báo cho Kỳ An biết, chỉ là trong một lần nói chuyện nhạt nhẽo bâng quơ, khi nhắc đến một nơi nào đó, tôi bảo, em hiện giờ không ở Bắc Kinh, về nhà rồi.
Đến lượt tôi nhìn mấy chữ "Đối phương đang nhập..." trong khung trò chuyện nhấp nháy đứt quãng, giống như đang nhìn chính mình của mấy năm về trước, cái đứa mà hễ nói chuyện với nàng là dễ dàng căng thẳng, luống cuống. Lúc đó, nàng nhìn dòng trạng thái ấy với tâm trạng thế nào nhỉ? Nín cười, bất lực, hay cảm thấy thú vị? Đã sớm không thể nào biết được nữa.
Nhưng tôi nghĩ mình có thể đoán được Kỳ An. Nàng hẳn cần thời gian để tiêu hóa hai chữ "về nhà". Trong một khoảng thời gian rất dài, "về nhà" đại diện cho "chúng ta cùng nhau", là "tôi nhớ người", "tôi đợi người". Giờ đây lại hoàn toàn khác biệt.
Việc giải mẫn cảm khó không?
Khó.
Lúc đến ga thì đi gọi một chiếc taxi không cần thiết, về đến nhà lại tìm không thấy đôi dép lê cần thiết. Lục tung cả tủ giày cũng chẳng thấy đâu, lúc này mới thực sự thấy ngượng: "Mẹ, con đi dép gì?"
"Dép của con mẹ cất ngoài ban công rồi thì phải." Mẹ tôi nói xong liếc nhìn tôi một cái, đôi bốt vừa dẫm qua tuyết tan để lại những dấu chân ướt át, bẩn thỉu. "Đứng yên đó đừng có đi lung tung, để mẹ đi tìm."
Tôi gò bó đứng nguyên tại chỗ, chẳng có gì làm, bèn nhìn chằm chằm vào cái tủ giày ở góc nhà. Trên nóc tủ phủ một lớp bụi mỏng, sâu bên trong kệ tủ đặt mấy chiếc hộp giày đen sì, vì là màu tối nên bụi bẩn bám vào càng thêm rõ. Tôi biết bên trong đựng giày da của cha tôi, nhưng không nhớ từ lúc nào cha đã không mấy khi đi những đôi này nữa.
Không còn mặc quần tây, áo sơ mi thì khoác ngoài áo len, không còn ngày nào cũng cạo râu, cũng không còn cố chấp tự dùng thuốc nhuộm để nhuộm đen mái tóc ngày càng nhiều sợi bạc.
Lúc vào cửa, tôi thấy ở huyền quan có một đôi giày hiệu Zuli Jian màu đen, tôi bất giác buột miệng hỏi đôi giày này ở đâu ra vậy, mẹ tôi đáp, của cha con đi chứ ai.
Vì câu nói này, tôi không tự nhiên mà dời mắt đi chỗ khác, không mấy muốn nhìn những dấu vết do năm tháng giày vò để lại.
Thay đổi thì quá nhiều, mà không đổi cũng quá nhiều. Tốt đẹp lên thì quá ít, còn giậm chân tại chỗ, thậm chí thụt lùi thì lại quá dữ dội. Cứ xoay vần mãi, thời gian chẳng hề mài giũa nên những điều tốt đẹp hơn, nó chỉ khiến người ta trong quá trình dài bị đục đẽo, bào mòn dần mất đi ngũ quan, không còn đớn đau rơi lệ vì vô số những đống phế tích sụp đổ nữa.
Chiếc túi xách màu cam vứt tùy tiện trên chiếc sô pha gần cửa, viền túi đã sờn cả da, vết mòn rất rõ ràng. Tôi nhìn thấy cả lớp lót màu n*d* lộ ra bên trong, không biết lấy đâu ra dũng khí, bèn mở lời có phần không lễ phép:
"Lần sau đi mua sắm với mấy dì Ngô ấy, mẹ cũng mua thêm cho mình chút đồ đi. Túi xách, quần áo, son môi gì đó, dù sao giờ vật giá tăng nhanh, tiền không tiêu để đó cũng mất giá thôi."
Mặt mẹ đanh lại: "Không cần con nói."
Tôi đáp, vâng, mẹ mua nhiều một chút.
Quần áo từ mười mấy năm trước, rất nhiều cái mẹ vẫn còn đang mặc.
Lúc chúng tôi đi xem nhà đang sửa sang, mẹ vẫn quàng một chiếc khăn đã có từ rất lâu, chính là chiếc khăn quàng len sợi thô màu lông lạc đà mà mùa đông năm ấy mẹ vẫn đội mỗi tối chạy xe điện đón tôi tan học cấp hai về nhà. Mẹ cất giữ rất kỹ nên nó không bị xù lông nhiều, nhặt sạch đi cũng không thấy cũ lắm.
Trên đường tôi hỏi, lát nữa đến đó làm gì ạ?
"Xem vật liệu, xem thi công." Sắc mặt mẹ có vẻ dịu đi, "Mấy hôm nay là đến đoạn lát gạch. Hôm qua mẹ đến xem cát họ chở tới, bên trong toàn trộn đất, chất lượng kém lắm. Chỉ cần hơi không để ý một chút là nó im im trộn luôn vào xi măng, lát xong rồi thì chẳng ai biết được..."
"Còn cả cái khung trong trần treo nữa..."
Trên đường, mẹ xem WeChat, khi nhận được tin nhắn thoại thì chỉnh lại âm lượng rồi đưa điện thoại lên sát tai để nghe. Tôi đột nhiên lại muốn hỏi mẹ đã mua tai nghe mới chưa.
Chiếc tai nghe đi kèm điện thoại mẹ đeo không vừa, nhưng vẫn luôn tặc lưỡi cho qua, nói là sẽ mua cái mới, nhưng e rằng đến tận bây giờ vẫn chỉ là nói suông. Rõ ràng tai nghe có đủ loại giá, từ vài chục tệ đến hàng nghìn, hàng vạn tệ, vậy mà mẹ vẫn chẳng hề mua lấy một cái.
Cha tôi thì không để tâm đến chuyện này, mà bản thân mẹ dường như cũng chẳng mấy quan tâm.
Ngày trước khi tôi lên đại học, lúc muốn mua tai nghe bluetooth, cha tôi đã nghiên cứu các thông số, bỏ qua cả yếu tố hiệu năng trên giá thành để chọn ra ba bốn phương án. Mẹ tôi không hiểu nhiều về mấy thứ này, nhưng cũng bảo đã mua thì mua cái tốt một chút, giá cả là thứ yếu.
Thật ra, có lẽ khá bi ai, hai con người thiếu thốn tình cảm với nhau lại chỉ có thể đạt được sự nhất trí một cách gượng ép trong mọi việc liên quan đến tôi. Dù tôi trước nay vẫn không thể hoàn toàn đồng tình với mọi cái "vì tốt cho con" của họ, nhưng những lúc mềm lòng lại không thể không thừa nhận, đó dù sao cũng là "vì tốt cho con".
Yêu hay ghét một cách cực đoan như đi-ốt thì là dễ dàng nhất, còn mắc kẹt ở giữa lại trở thành gánh nặng không sao chịu nổi.
Buổi tối gói sủi cảo. Thật ra chỉ có hai người thì chẳng cần bày vẽ phiền phức như vậy, nhưng mẹ tôi sáng sớm đã ra chợ mua thịt xay sẵn rồi, nên việc tôi có thể làm chỉ là bình tĩnh chấp nhận. Trên bàn ăn, mẹ đột nhiên hỏi: "Con còn nhớ dì Tào không? Dạy cùng tổ bộ môn với mẹ ấy."
Tôi cố gắng nhớ lại một chút, đáp một cách mơ hồ, hình như sau hồi cấp hai là không mấy khi gặp nữa ạ.
"Cái dì mà hồi nhỏ toàn khen con xinh ấy, vẫn luôn rất quý con," Mẹ nói. "Em gái dì ấy làm việc ở Bắc Kinh, em rể là tiến sĩ tốt nghiệp Thanh Hoa, nhà có một đứa con trai, tuổi cũng sàn sàn con. Dì ấy nói với mẹ từ lâu rồi, định giới thiệu hai đứa làm quen."
Tôi lơ đãng sắp xếp lại mối quan hệ trong đầu, ngoài ra chẳng biết nói gì thêm: "Cháu trai của dì Tào ạ?"
"Ừ."
Tôi vén lại mấy sợi tóc mái lòa xòa trước mặt. Lần đầu mở miệng mà không nói thành lời, tôi mơ hồ nhét một miếng rau xà lách vào miệng, nhai như nhai sáp một lúc lâu mới nuốt xuống được, rồi lí nhí nói, con không thích con trai, thật sự không thích.
Đây dường như là một câu nói sai lầm, bởi sắc mặt mẹ tôi lập tức trở nên rất khó coi. Mẹ im lặng, giống như một pho tượng bị bỏ rơi, mất hết hồn vía trong nhà thờ, sau đó lại lấy ra dáng vẻ giáo điều, nghiêm khắc, sắc bén, chỉ chực chờ trở nên hùng hổ: "Thế hệ chúng bay toàn là con một, toàn tự xem mình là trung tâm, nghĩ gì làm nấy, chẳng bao giờ biết nghĩ cho người khác..."
Tôi đoán bệnh nghề nghiệp của mẹ lại tái phát, sắp sửa phát biểu về "trách nhiệm" và "kỳ vọng", nhưng cuối cùng, mẹ lại nói một câu thế này:
"Nhưng dù có thế nào đi nữa, cha mẹ cũng chỉ có một mình con, Tết con không về đây thì còn đi đâu?"
Tôi như cảm nhận được một con ốc vít nào đó đang lỏng ra, song đồng thời trái tim thắt lại. Thế nhưng mẹ tôi đã không hỏi câu mà tôi sợ nhất, nửa sau bữa cơm trôi qua yên ổn trong tĩnh lặng.
Trong ván cờ này, tôi đã hao tổn sức lực bấy lâu nay mới miễn cưỡng giữ được thế hòa. Nhưng chẳng ai không biết rằng, trong một ván cờ khác, tôi đã chuốc lấy thất bại rồi.
Tôi sợ mẹ hỏi đến Kỳ An. Dù tôi biết sự tranh chấp giữa chúng tôi chỉ nằm ở vấn đề giới tính, chẳng quan trọng đó là ai, nhưng tôi vẫn sợ hãi khi phải nhắc đến sự thật ấy, hoặc để họ nhìn ra sơ hở: người mà tôi từng cho là duy nhất, trên thực tế cũng chỉ đến thế mà thôi.
***
Đêm cuối cùng ở Tân Thành, tôi lang thang đến đường Minh Giang, định bụng đến xem chợ Hoàng Hôn đang rất nổi dạo gần đây, nhưng đến nơi mới biết hôm nay không họp chợ. Lúc khó khăn băng qua ngã tư nơi đèn giao thông bị hỏng, tôi mơ hồ nhớ ra Lê Thu từng nói địa chỉ mới của quán cà phê chị mở nằm trên con phố này.
Đứng ở cửa, tôi có thoáng chần chừ, liệu không báo trước mà đến thế này có giống một vị khách không mời thiếu lịch sự không? Nhưng chỉ không đầy một giây sau, tôi đã nghĩ thông suốt: mình đang xem mình là cái gì cơ chứ? Khách hàng chẳng phải là thượng đế sao?
Nhân viên phục vụ vẫn là cậu trai trông nho nhã, lịch sự. Tôi gọi một ly latte, nói cảm ơn với cậu ấy. Chưa đợi được câu trả lời, một bàn tay trắng nõn thon dài đã chống nhẹ lên mép chiếc bàn gỗ trước mặt tôi.
Lê Thu chẳng hề tỏ ra ngạc nhiên, rót cho tôi một cốc nước lọc, giọng điệu cũng nhạt như nước lọc: "Buổi tối đừng uống cà phê."
"Thế hóa đơn này tính thế nào đây," Tôi áp tay lên thành cốc để sưởi ấm đôi tay lạnh cóng gần như mất cảm giác, rồi ngước mắt nhìn chị. "Người ta ghi sổ cho em rồi."
"Ghi thế nào thì tính thế ấy thôi," Chị đáp lại câu nói đùa của tôi, "Nhưng mà đường thì có thể tùy ý thêm, không ngọt không lấy tiền."
Tôi lấy hết cả đường viên, đường vàng lẫn đường trắng về phía mình. Lê Thu thấy điệu bộ của tôi có vẻ không ổn, "Đây là định giở trò gì thế? Không sợ ngọt phát ngấy à?"
Tôi nói: "Nước của chị đắng lắm!"
Chị bật ra một tiếng cười khì khe khẽ qua kẽ răng: "Đây là đang chê chất lượng nước ở Tân Thành, hay là bị ai đó chiều hư rồi?"
Nước ở phương Bắc thì cứng, nước ở Tân Thành thì mềm. Người đã quen ở Tân Thành mà đi du lịch hay công tác lên phía Bắc đều sẽ kêu ca nước uống có vị chát. Nhưng tôi cứ ngậm đi ngậm lại ngụm nước trong miệng mãi mới nuốt xuống, rồi vô cùng chủ quan, đầy cảm tính mà bày tỏ sự bất mãn với Lê Thu: Đúng là đắng thật mà.
Đắng thật đấy, bạn có biết không? Mọi người có biết không?
Cuộc sống đã mất đi trật tự rồi, sao cả thành phố vốn quen thuộc nhất này cũng mất đi trật tự vậy.
