Quan Cư Nhất Phẩm (Bản Dịch)

Chương 68: Cực hạn. (2)

Nghe lời của Thẩm Mặc, Thẩm tiên sinh cũng chẳng có chút động lòng:

- Mang ra đây, ta xem xem có phải có người giúp ngươi không?

Thẩm Mặc rất muốn xé nát cái mồm thối này, y rất muốn chỉ thẳng mặt lão Thanh Hà tiên sinh rắm chó này hỏi:" Lão không nói ra thì không tiêu hóa nổi à?"

Thế nhưng chỉ có thể nghĩ mà thôi, y dùng hai tay đưa xấp giấy tỏa hương thơm của mực cho Thẩm Luyện.

Thẩm tiên sinh nhận lấy, ban đầu sắc mặt không có biểu cảm gì lật xem, nhưng xem tới tờ thứ ba, vẻ mặt ông ta trở nên nghiêm túc, xem tới tờ thứ năm, liền bắt đầu gật gù, khi xem tới tờ cuối cùng, ông ta cuối cùng không nhịn được, khen:

- Có thể nhìn thấy được tâm bút hợp nhất trong công việc bình thường, thưởng thức sự biến hóa từ từ trong đó, thật sự là như uống một chén rượu lớn.

Hồi lâu ông ta mới từ trong vẻ đắm chìm tỉnh lại, nhìn kỹ khuôn mặt tuấn tú của Thẩm Mặc, thở dài:

- Đáng tiếc, đáng tiếc.

Giây phút đó ông ta nghĩ tới Tần Cối và Thái Kinh, hai tên đại gian thần viết chữ cực đẹp.

Mặc dù ông ta không nói ra miệng, nhưng Thẩm Mặc đã cảm nhận được tâm tình đó, nhưng lại chẳng có chút phẫn nộ nào, hiển nhiên là đã nhàm rồi.

Đem những tờ giấy kia sắp xếp chỉnh tề, còn đặc biệt dùng chặn giấy đè lên, Thẩm tiên sinh lạnh nhạt nói:

- Học huấn chép một trăm lần, ngươi đã nhớ chưa?

Ông ta chuẩn bị làm khó y một chút rồi mới bắt đầu giảng bài.

- Thuộc như cháo chảy.

Thẩm Mặc bình tĩnh đáp.

- Đừng có khoác lác.

Thẩm Luyện mặt vừa mới giãn ra một chút đã lại cứng đờ lại:

- Ngươi đọc thuộc cho ta nghe.

- Vâng.

Thẩm Mặc cao giọng đọc:

- …Điều thứ tám, học đường là chốn tôn nghiêm, cho nên không được ăn uống...

Những đồng môn phía dưới cũng không đọc sách nữa, đều lấy một quyền Thẩm thị học huấn ra, xoát từng chữ một theo y.

Thẩm Mặc đọc rất rõ ràng, không nhanh không chậm, rất nhanh đọc xong học huấn ngắn ngủn, mặt vẫn bình tĩnh nói:

- Tiên sinh đọc xong rồi.

"À.." Thẩm Luyện cứ như ăn lương khô lại không được uống nước, nghẹn tới hết sức khó chịu. Ông ta muốn mắng y, nhưng lần này là bản thân ông ta bảo y đọc, hơn nữa đọc thuộc lòng như cháo chảy, bản thân nó tự nói lên y bỏ công sức ra sao rồi. Về tình về lý ông ta đều không thể phát tác được, thực sự uất nghẹn. Chỉ đành hừ một tiếng:

- Đợi ở đây, ta đi đại tiện.

Liền phất tay áo, rảo bước ra khỏi học đường.

Thẩm Luyện không tới nhà xí, mà quay về phòng ngủ của mình, nhìn tám chữ lớn trên tường, đọc đi đọc lại:

- Hữu giáo vô loại, giới cấp dụng nhẫn, hữu giáo vô loại, giới cấp dụng nhẫn....

Đó là ông ta chuyên môn viết ra để khắc chế tính tình nóng nảy của mình, khi không giữ được lý trí, ông ta liền chạy tới quay mặt vào tường để bớt giận.

*** Dạy người, ta không phân biệt đó là loại người nào, lý lịch thế nào.

Ông ta là người cương liệt chính trực, mang lòng báo quốc an dân, lại may mắn trúng được tiến sĩ, vốn muốn thẳng tay thi thố tài năng, lập nên sự nghiệp lớn. Thế nhưng không may sinh chẳng gặp thời, đúng lúc cha con Nghiêm Tung nắm quyền, mắt thấy hạng a dua xu nịnh, đầu cơ mưu mánh lới nắm quyền cao. Bản thân mặc dù một lòng với chức phận, liêm khiết giữ mình, nhưng thủy chung chỉ dừng ở vị trí huyện lệnh thất phẩm nhỏ nhoi, không thể thăng tiến.

Giờ đây năm tháng phí hoài dần, tóc trắng nhiều hơn, nhìn triều đường thối tha dơ bẩn, muốn trừ bỏ sạch nhưng lại bất lực. Trong lòng ông ta không hận được sao?

Ông ta thường nói với đại huynh:

- Đời này đệ hận nhất hai loại người, một là đại gian đại ác, như phụ tử họ Nghiêm, một là loại đầu cơ mưu lợi, giống Triệu Văn Hoa, Yên Mậu Khanh.

Thật không may lão già cực đoan này liệt Thẩm Mặc vào hạng Tiểu Triểu Văn Hoa, Tiểu Yên Mậu Khanh, dù thế nào cũng nhìn thấy ngứa mắt.

Đáng lẽ ngứa mắt thì mượn cớ đuổi y đi là được rồi, nhưng Thẩm Luyện là quân tử lỗi lạc, ông ta tuyệt không làm chuyện trái với lương tâm, ông ta muốn đuổi Thẩm Mặc đi, cũng phải làm y đi một cách tâm phục khẩu phục mới được.

Ôi, một lão già thật mâu thuẫn...

Qua một lúc Thẩm Luyện mới quay trở về, mặt không có chút thay đổi nào, ngồi sau bàn nói:

- Đọc thuộc lòng Thiên Tự Văn.

Thẩm Mặc liền bắt đầu từ "thiên địa huyền hoàng, vũ trụ hồng hoang", y không giống những học sinh khác chắp tay sau lưng lắc lư cái đầu, mà đứng rất tự nhiên, khí phát từ đan điền, dùng lực không lớn, nhưng câu chữ vang vọng. Cái này là do luyện từ vô số lần đi họp đọc báo cáo luyện ra được.

- Cô lậu quả văn, ngu mông đẳng tiếu; vị ngữ trợ giả, yên tai hồ dã!

Đọc hết một nghìn chữ, lưu loát trôi chảy, không có chút sai sót hay va vấp nào. Thứ này tám tuổi y đã học thuộc rồi, hôm qua lại chép lại một lần, tất nhiên không thành vấn đề.

- Đọc thuộc lòng được hết nhưng ngươi có hiểu được nội dung ý nghĩa trong đó không?

Thẩm Luyện hỏi.

- Bẩm tiên sinh, hiểu hết.

Thẩm Mặc thong thả đáp.

- Ngươi đúng là kẻ chuyên ăn to nói lớn nhỉ.

Thẩm Luyện hừ một tiếng:

- Thiên Tự Văn mặc dù là thứ vỡ lòng, thường chỉ dùng để dạy nhận mặt chữ, không cần học sinh hiểu rõ, ngươi biết vì sao không?

- Bởi vì nó mặc dù ngắn, nhưng liên quan cả tới thiên văn địa lý, lịch sử các triều, tu thân dưỡng tính, trị quốc tế gia, đều có cả.

Thẩm Mặc khẽ đáp:

- Tục ngữ nói "biết mười nói một", nếu như tiên sinh muốn giảng giải tất cả toàn bộ phương diên, thì đúng có chút ép buộc làm khó.

Mặc dù ngữ điệu của y thong thả, nhưng Thẩm Luyện vẫn nghe ra y gài kim trong gối, ngầm trào phúng tiên sinh dạy chữ không có chân tài thực học, ngay cả Thiên Tự Văn cũng không dám hiểu rõ. Mặc dù không nêu đích danh, nhưng không thoát được cái dụng tâm "chỉ hòa thượng mắng đầu trọc".

Có điều Thẩm Luyện không thể phát tác được, vì Thẩm Mặc nói thực, từ khi thái tổ và Thành Ý Bá định ra bát cổ, chuyên môn từ Tứ Thư Ngũ Kinh lấy mệnh đề, người đáp đề phải mô phỏng ngữ khí cổ nhân, căn cứ vào chú giải của Chu Hi phát huy vấn đề. Thái tổ gia lại hạ lệnh "không qua khoa cử không được làm quan!", làm cho người đọc sách trong thiên hạ toàn tâm toàn ý đọc Tứ Thư Ngũ Kinh, không thèm để ý thứ sách "hỗn tạp" khác.

*** Thành Ý Bà: Tước hiệu phong cho Lưu Cơ, tự Bá Ôn là nhà quân sự, nhà văn học, nhà chính trị. Công thần khai quốc nhà Minh.

Lâu dần tới hiện giờ, có thể giảng giải rõ ràng Tứ Thư Ngũ Kinh, dạy làm được bát cổ văn chương là sư phụ giỏi, còn để ý tới thứ khác làm gì?

Nhưng Thẩm Luyện lại khác, ông ta từ nhỏ là thiên tài, hai mươi lăm tuổi trúng cử nhân, ba hai tuổi thành tiên sĩ, tới giờ là hơn mười năm, có phần lớn thời gian là đọc sách, tự hỏi mình cũng xem như tinh thông kim cổ, đương nhiên không chịu nổi bị tên tiểu tử này xem thường, cười khẩy nói:

- Vậy chúng ta chứng minh với nhau xem rốt cuộc là ai không hiểu lại giả vờ hiểu.

Thẩm Mặc vẫn tỏ ra hết sức lễ độ:

- Không dám nói chứng minh, chỉ là học sinh thỉnh giáo thôi.

Chính cái thái độ này làm cho Thẩm tiên sinh không thể nào nổi giận được, bực bội nói:

- Ngươi hỏi trước đi.

- Xin hỏi tiên sinh, "long sư hỏa đế, điểu quan nhân hoàng" là chỉ vị nào?

Thẩm Mặc mỉm cười hỏi:

- Long sư chính là Phục Hi, vì ông có tấm thân nửa người nửa rồng. Hỏa đế là thần nông, vì ông là cháu của Viêm Đế; Điểu quan chính là Thiếu Hạo, vì ông lấy điểu để gọi trăm quan; nhân hoàng là nữ oa, vì bà nặn đất thành người.

Dễ dàng trả lời xong, Thẩm tiên sinh hỏi ngược lại:

- Tồn dĩ cam đường khứ nhi ích vịnh, là có ý gì?

*** Tồn Dĩ Cam Đường: Còn thì ngọt tựa cam đường - Khứ Nhi Ích Vịnh: Mất thì danh tiếng lưu truyền thế gian.

- Triệu Công khi còn sống thì lo việc dưới cây cam, khi ông qua đời bách tính càng thêm hoài niệm.

Thẩm Mặc khẽ cười đáp.

Hai bên cứ người qua người lại, liên tiếp hỏi nhau mười mấy điều, không ai làm khó được ai. Thẩm Luyện đột nhiên liếc thấy học sinh đều ngây ngốc lắng nghe, quên cả đọc sách, không khỏi thẩm tự trách: " Sao lại đi so đo với nó? Thứ đầu cơ mánh lới tất nhiêu là biết nhiều thứ hỗn tạp, làm sao làm khó nó được?"

Liền lớn tiếng nói:

- Coi như ngươi nắm được Thiên Tự Văn rồi, giờ về đọc Minh Hiền Tập, ngày mai lên đọc thuộc lòng.

Chương 69: Cực hạn. (3)

Trong những ánh mắt hâm mộ, Thẩm Mặc đi qua học đường, về chỗ ngồi xuống.

- Huynh đệ, ngươi quá lợi hại rồi!

Thẩm Kinh giơ ngón cái lên nói:

- Có thể ép cho tiên sinh phải són đái, ta hoàn toàn phục đấy.

Thẩm Mặc không trả lời, y biết đắc ý là rất dễ mất mình, trong lòng càng lâng lâng thì càng phải trầm ổn.

Thẩm Kinh mặc dù đọc sách chẳng ra sao, nhưng công phu nhìn mặt đoán ý tuyệt đối là hạng nhất, hắn nhìn ra Thẩm Mặc thật chất rất đắc ý, nghĩ một lúc, không khỏi lo lắng nói:

- Đừng chọi cứng với tiên sinh nữa, học vấn chắc chắn hơn ngươi, ngươi ở thế bị động, sớm muộn cũng có lúc không chống đỡ được.

Thẩm Mặc cười khổ không ra tiếng, lắc đầu không đáp.

Thấy đám học sinh có chút thiếu tập trung, Thẩm tiên sinh tức thì sầm mặt xuống, lấy thước đập mạnh lên bàn nói:

- Còn nửa canh giờ cuối cùng, đọc không hết sách không cho ăn cơm.

Đám học sinh lúc này mới cuống cả lên, vội vàng tập trung tinh thần, lớn tiếng đọc sách.

Đại khái đến giờ tị (9-11h), Thẩm tiên sinh liền kêu dừng, sau đó theo trình tự buổi sáng lệnh học sinh lên đọc sách, đọc nội dung đọc buổi sáng.

Bình thường mà nói, chừng hai mươi câu đầu thì đám học sinh đọc rất thuộc tốc độ đọc cũng rất nhanh, nhưng đó là đường ranh giới, vượt qua rồi là trình độ phân cao thấp ngay. Có đứa chỉ đọc được ba mươi câu là lắp ba lắp bắp, còn đại bộ phận thì đọc được bốn năm chục câu. Có đứa trí nhớ tốt, không ngờ đọc được hơn bảy tám chục câu.

Thẩm Mặc phát hiện ra, trong bốn năm học sinh đọc cùng một loại sách, thì có ba bốn loại khác biệt, giờ y mới hiểu ra, vì sao tiên sinh giao bài với số lượng khác nhau... Như thế vừa không hạn chế tốc độ của học sinh thông minh, lại đảm bảo cho học sinh trí thông minh kém hơn có thể chậm rãi mà chắc chắn nắm được nội dung học tập. Đúng là dạy học theo nhân tài thật sự.

Tới chừng khoảng giờ ngọ, ngoại trừ y và Thẩm Kinh ra, tất cả học sinh đều đã đọc một lượt rồi, tiên sinh không thèm nhìn hai đứa bọn chúng, thu dọn đồ giảng dạy rồi nói:

- Tan học đi.

Đám học sinh đứng dậy, đồng thanh tạ ơn tiên sinh, dùng mắt tiễn ông ta đi rồi mới ào một tiếng, đổ xô chạy về nhà ăn.

Thẩm Mặc và Thẩm Kinh đi vào cuối cùng, nhưng phát hiện ra trong nhà ăn không ngờ lại còn một cái bàn trống, bên trên bàn bầy thức ăn ê hề, cả chay cả mặt, có cá có thịt, còn có cả canh trứng nóng hôi hổi.

Thẩm Mặc vốn tưởng rằng chỗ của tiên sinh, nhưng Thẩm Kinh nhỏ giọng nói:

- Đó là vị trí của đám Thẩm Trang đấy, đoán chừng nhà bếp không biết bọn chúng không tới nữa.

- Vừa hay chúng ta chiếm lợi.

Thẩm Mặc xoa bụng cười:

- Từ sáng ngày hôm qua cho tới bây giờ, trong bụng ta hình chưa chưa ăn một cái gì.

- Ngươi là thần sống đấy hả?

Thẩm Kinh cười mắng, hai người ngồi xuống, ai nấy tự xới cơm cho mình, bắt đầu ăn.

Cho dù một ngày không ăn cơm, Thẩm Mặc vẫn cứ ăn rất thong thả, không có tiếng động nào. Không giống Thẩm Kinh ăn như lợn, cơm canh bắt hết cả ra ngoài.

Thế nhưng Thẩm Kinh ăn uống dù khó coi, song hơn được ở chữ nhanh, hắn làm một hồi gió mạnh quét lá "cuốn" hết bảy tám phần bàn ăn, mới thả tiết tấu chậm lại, vừa ăn vừa hỏi:

- Chuyện kia thì làm thế nào bây giờ?

Nhà ăn đông người cho nên hắn hỏi rất mập mờ, nhưng Thẩm Mặc có thể hiểu được, hạ giọng nói nhỏ như muỗi kêu:

- Ngươi bỏ thời gian rảnh ra, lấy số tiền của Điền Thất chia cho hắn, còn lại thì ngươi giữ, hai ngày nữa ta bảo cho ngươi biết chúng ta làm gì.

- Được rồi.

Thẩm Kinh gật đầu, thấy có người tới, hắn liền ngừng câu chuyện lại.

Buổi chiều là thời gian tiên sinh giảng sách, tiếp nối bài giảng hôm qua.

Hôm nay trong lòng Thẩm Mặc không còn buồn bực nữa, cũng có thể nghe lọt rồi, liền phát hiện ra Thẩm Luyện rất là đáng nể, dẫnkinh trích sách, luận cứ rộng rãi, không ngờ khiến cho bài giảng kinh thư khô khan mà không ai buồn ngủ, đúng là một môn công phu.

Đợi tới khi tan học, hai tên vừa muốn ra cửa thì bị Thẩm Luyện gọi lại:

- Các ngươi quét dọn vệ sinh một chút đi.

Thế là hai đứa bé khổ mệnh chỉ đành quét sân, lau bàn, đánh vật một hồi, tới khi trời tối đen mới khóa cửa về nhà.

.........

Ngày hôm sau lặp lại quá trình ngày hôm qua, trước tiên là tất cả mọi người lên đọc thuộc lòng, ăn đòn; tiếp đó là Thẩm Kinh lên giao nộp bài tập, kết quả chỉ vẽ vời được một chương, còn ba chương chưa viết. Lần này Thẩm Luyện không khách khí nữa, đánh đủ cho hắn ba mươi cái.

Cái tay trái kia của Thẩm Kinh sưng lên như tay gấu, hắn liền đỡ nó đi xuống dưới.

Cuối cùng tới lượt Thẩm Mặc rồi, hôm nay y đọc thuộc lòng Danh Hiền Tập, quyển sách này khác với loại sách nhận mắt chữ, nó chú trọng giảng luân lý đạo đức giáo dục, tập hợp những câu cách ngôn ngạn ngữ về cách đối nhân xử thế, học tập tu luyện đạo đức trong dân gian. Trong đó không thiếu những câu nhìn thấu sự đời, gợi mở tâm trí. Đáng nói nhất là câu "si hán" trứ danh xuất phát từ cuốn sách này.

Quyển sách này lấy tứ ngôn, ngũ ngôn, lục ngôn, thất ngôn tạo thành, tổng cộng có hai nghìn hai trăm ba mươi chữ, riêng nhìn từ số chữ thì nhiều hơn hôm qua hai lần.

Nhưng thực tế khi đọc thuộc lòng, loại sách từ tục ngữ ngạn ngữ tạo thành này thuận miệng trơn tru, dễ học hơn rất nhiều.

Thẩm Mặc vẫn đọc như nước chảy mây trôi, nhất là mỗi khi gặp những câu khuyên giải kiểu như " người lành tích thiện ắt có tin vui" " một câu nói có ích sưởi ấm ba mùa đông, một lời ác tổn thương người sáu tháng", y đều nhấn mạnh thêm, có ý khuyên nhủ.

Quyển sách này vốn là sách tốt, tiếc rằng cái tên gia hỏa Thẩm Mặc này lòng dạ thật sự không thể coi là rộng lớn, đem cả những câu "tích thiện thiện báo, tích ác ác báo" " quân tử nắm quyền tích phúc, tiểu nhân ỷ thế khinh người", cũng nhấn mạnh nốt.

Thẩm tiên sinh nghe thế thì nổi giận từng cơn, thẩm nhủ:" Ta cứ làm việc ác ắt quả báo đấy!" Nhưng Thẩm Mặc đang dựa theo yêu cầu của ông ta đọc thuộc lòng, chữ không sửa, âm không đổi, dựa vào cái gì mà chỉ trích y.

Đợi Thẩm Mặc đọc xong rồi, Thẩm tiên sinh cuối cùng vẫn không kìm chế được:

- Ngươi ở một số câu chữ đột nhiên âm trầm xuống, rốt cuộc có mưu đồ gì?

Thẩm Mặc cực kỳ lễ độ xin lỗi:

- Thật không phải với tiên sinh, học sinh sáng sớm hôm nay ăn cơm cháy dưa muối, cổ hơi rát.

Giọng rất nhỏ chỉ có hai người nghe thấy.

Thẩm Luyện tức tới bầm gan tím ruột, vốn qua ngày hôm qua, ác cảm của ông ta với Thẩm Mặc giảm đi một chút rồi, giờ tức thì chỉ còn lại mức căm ghét tối cao trong lịch sử. Thẩm tiên sinh cười lạnh nói:

- Quân tử thản đãng đãng, tiểu nhân thường thích thích.

Câu này dùng lời trong Danh Hiền Tập mắng lại, nói trong bụng Thẩm Mặc toàn là những thứ kỹ xảo thấp kém gian trá.

*** Quân tử bao giờ trong lòng cũng thản nhiên, tiểu nhân bao giờ trong bụng cũng lo ngai ngái

Thẩm Mặc sớm đã chờ cơ hội này rồi, vị Thẩm tiên sinh này mặc dù hết sức có thành kiến với y, nhưng được cái xem là quân tử; mặc dù không thể nói lý, nhưng được cái còn phân phải trái. Đối với loại người này, thì phải nên cố gắng trao đổi, ít nhất phải chung sống hòa bình, nếu không cứ mãi khinh bỉ lẫn nhau như thế thì thực khó sống.

Nhưng bảo cái tên coi thể diện cao hơn ông trời này hạ mình xin người khác lượng thứ là ngàn vạn lần không thể được:" Lão tử đang một bụng tức đây, ta đào mộ tổ nhà lão hay là cướp con dâu nhà lão? Sao lão nhìn ta như quân thù, ném đá xua đuổi ta chứ?"

Cho nên y muốn giảng lý với Thẩm tiên sinh, nhưng vào cái thời đại đó, một học sinh đối diện ngồi xuống với tiên sinh, bình tâm tĩnh khí dốc bầu tâm sự là không thể. Y chỉ đành tạo ra một cơ hội như thế, trong lúc biện luận bày tỏ suy nghĩ của mình.

Chương 70: Chuyển nhà, mở hiệu. (1)

Chỉ nghe Thẩm Mặc nói từng chữ một:

- Thường tồn khắc kỷ tâm, pháp độ yếu cẩn thủ.

Rõ ràng nói cho Thẩm tiên sinh biết, Thẩm Triều Sinh y là một người tốt tuân thủ pháp luật.

Nếu như Thẩm Mặc là tiểu tài tử, thì Thẩm Luyện là lão thần đồng, tất nhiên hiểu ý tứ của y, cười nhạt nói:

- Ám thất khuy tâm, thần mục như điện.

Điều này tức là nói mặc dù ta không có chứng cứ, nhưng những suy nghĩ xấu xa của Thẩm Mặc ngươi thì có trời biết đất biết.

*** Lòng tà ngõ tối, thần thấy như gương.

Thẩm Mặc cẩn thận hồi tưởng lại, trước khi hai người bọn họ trở thành sư đồ, chỉ gặp mặt có một lần, lần đó thì cái lão già này hình như là bị tức giận bỏ đi. Vì sao lại tức giận bỏ đi? Hình như là vì chuyện giải cứu Trường Tử phát sinh xung đột, lão già này muốn Thẩm Mặc né tránh tỉ thí, thông qua cấp trên, do tri phủ đại nhân gây áp lực xuống bên dưới, mặc dù sẽ phí một phen công phu vòng vo, nhưng đối với sự an toàn của Trường Tử mà nói là thỏa đáng nhất.

Nhưng tình thế khi đó là, lão khốn kiếp Lý huyện lệnh kia bày hết mưu kế để xếp đặt một cuộc tỉ thí, Thẩm lão gia cũng gửi gắm hi vọng lớn, hi vọng y có thể gi vinh quang cho Thẩm gia. Sau một phen cân nhắc, Thẩm Mặc từ chối đề nghị của Thẩm Luyện. Trên cơ sở đảm bảo được an toàn của Trường Tử, y muốn thay đổi cái vận mệnh không một xu dính túi, không có chút tự tôn, vô cùng quẫn bách của hai cha con.

Xét về mặt đạo đức, quả thực y không thể đứng hiên ngang với trời được, nhưng y tự hỏi không hổ thẹn với lòng, sinh tồn và tôn nghiêm, đều phải đặt trước đạo đức, y chỉ đành than một tiếng:

- Đãn năng y lý cầu sanh kế, hà tất khi tâm tố ác nhân.

*** Nếu có thể mưu sinh theo lý, cần gì trái lòng làm kẻ ác.

- Quân tử dụ vu nghĩa, tiểu nhân dụ vu lợi.

Thẩm Luyện trầm giọng nói.

*** Quân tử hiểu rõ về nghĩa, tiểu nhân hiểu rõ về lợi.- Khổng Tử.

Thẩm Mặc cuối cùng cũng hiểu ra căn nguyên của mâu thuẫn rồi, đó là giá trị quan khác biệt. Đối với sĩ tử đại phu có tinh thần thuần khiết, đạo đức cao hơn tất cả, không được phép có chút vấy bẩn nào! Nghĩ thông điểm này, trong lòng y không khỏi có chút buồn bã, y biết hai người căn bản không cùng được, ở điểm này, cả hai vĩnh viễn không có tiếng nói chúng.

"Thôi vậy, ta cũng chẳng thể nào bắt tất cả mọi người đều thích mình được, cũng không thể khiến ai ai cũng trở thành bạn." Nghĩ thông suốt điều này, khúc mắc mấy ngày qua được cởi bỏ. Y cũng không muốn hòa giải, mà là hi vọng hai người bỏ qua mâu thuẫn, chung sống hòa bình, ít nhất có thể bình an vượt qua ba tháng.

Nghĩ tới đây, y liền khẽ nói:

- Vũ lý thâm sơn tuyết lý yên, khán thì dung dịch tố thì nan.

*** Mưa trong núi sâu tuyết trong sương khói, nhìn thì dễ làm thì khó.

- Ngựa tới vách núi ghìm cương cũng đã muộn, thuyền đến giữa dòng vá thủng cũng chẳng kịp.

Thẩm Luyện mặt đầy thương tiếc nói.

Quân tử cũng có chỗ đề lừa gạt, muốn qua mặt được Thẩm Luyện cũng chẳng phải là chuyện khó gì. Thẩm Mặc trong lòng rõ ràng nghĩ là "Đứng dưới mái nhà thấp thì làm sao có thể ngửng đầu lên được", nhưng nói ra miệng lại là:

- Trường tồn quân tử đạo, tu hữu trượng phu chí.

Nghe trong tai Thẩm Luyện, câu này hiển nhiên là có ý hối cải, ngữ khí liền nhẹ nhàng hơn:

- Đừng làm chuyện trái lòng, tai họa ắt không tới.

Thẩm Mặc cũng gật đầu, khẽ nói:

- Đường xa biết sức ngựa, sống lâu thấy lòng người.

Nói xong vái dài một cái, thầm nói:" Không thèm cãi nhau với lão nữa."

Thẩm Luyện vuốt cằm, cuối cùng cũng bỏ qua chuyện này, thấp giọng nói:

- Ngày mai đọc thuộc Thần Đồng Thi.

Trong những ánh mắt còn hâm mộ hơn cả hôm qua, Thẩm Mặc chậm rãi đi xuống.

Đám học sinh chưa bao giờ nghĩ rằng, lại có người từ đầu tới cuối dùng câu từ trong Danh Hiền Tập đối đáp với tiên sinh, mặc dù không hiểu được hai người nói cái gì, nhưng nghe vẫn thấy rất đã.

Thẩm Mặc im lặng ngồi về chỗ, chẳng hề vì vấn đề được giải quyết mà thấy nhẹ nhõm. Chuyện này ảnh hưởng tới y rất lớn, nếu như chuyên chọn ra có một cái tốt trong chuyện này là, y đã hiểu được thế nào là Thanh Lưu, thế nào là Trực Thần. Bắt đầu nghiêm túc suy nghĩ cách chung sống với những loại người này.

*** Thanh Lưu: Giới sĩ phu thanh cao có danh vọng.

*** Trực Thần: Nói bề tôi cán gián.

Hôm sau, đọc thuộc lòng Thần Đồng Thi chín trăm sáu mươi chữ, Thẩm Mặc vẫn thuận như nước chảy. Đây là một bài thơ gây hại không cho người ta tiến lên:" Thiên tử trọng anh hào, văn chương dạy ngươi sớm, tất cả đều thấp kém, chỉ có đọc sách cao. Nhỏ chăm chỉ học tập, văn chương để lập thân, khắp triều chu tử quý, toàn là người đọc sách." Toàn là những lời nói khoác, nhưng làm người ta nhiệt huyết dâng trào, hận không thể dùng dùi đâm vào đùi, treo tóc ngược trần nhà để đọc sách.

Lẽ ra đọc tới đây coi như là xong rồi. Bởi vì Ngũ Ngôn Tạp Tự, Thất Ngôn Tạp Tự, càng giống với hai quyển khác hơn, mặc dù giữa câu từ có đồng âm hợp vận. Nhưng đầu một đằng, cuối một nẻo, căn bản không có đạo lý gì, chỉ cố ghép lại cho học sinh nhận chữ thôi, hơn nữa vừa thối vừa dài.

*** Ngũ Ngôn Tạp Tự: Sách kiểu ca dao dân gian, nói về kiến thức thông thường trong cuộc sống hàng ngày.

Nhưng Thẩm Luyện nói:

- Nếu như ngươi có thể đọc được thì ta coi như ngươi đủ tư cách qua vỡ lòng, bắt đầu dạy kinh học cho ngươi.

Lời này có ý là, không đọc thuộc được cũng chẳng sao. Nhưng Thẩm Mặc bẩm sinh là kẻ ương ngạnh, nếu như có ý khiến ông ta phải tâm phục khẩu phục, thì tuyệt đối không dễ chịu thua. Vì thế nhận lời ngày mai đọc Ngũ Ngôn cho ông ta.

Thế là không còn được dễ dàng như mấy ngày trước nữa, mặc dù nền tảng của y tốt, ấn tượng sâu, nhưng với ba nghìn ba trăm chữ, muốn đọc không sai một chữ, tuyệt đối là một công việc khó khăn. Cho dù kiếp này y chừng như tập hợp được trí thông minh của cả hai người, trí nhớ tốt, học thuộc nhanh, nhưng vẫn phải thức thâu đêm mới yên tâm.

Mấy canh giờ sau trong Thẩm thị học đường, Thẩm Triều Sinh mang hai cái mắt trũng sâu, bắt đầu dùng hết sức bình sinh đọc thuộc lòng Ngũ Ngôn Tạp Tự dài dằng dặc. Chưa nói tới kẻ đọc sách, tới nghe cả đám học sinh nghe sách, vì tập trung quá lâu mà cảm thấy có chút hư thoát.

Khi Thẩm Mặc đọc xong mười chữ cuối cùng thì Thẩm Kinh không cần biết gì nữa, ra sức vỗ bàn khen hay. Đám học sinh len lén liếc nhìn tiên sinh, thấy ông không hề có một chút vẻ không vui nào, cũng vỗ tay hoan hô theo.

Cuối cùng Thẩm Luyện cũng không bắt Thẩm Mặc đọc Thất Ngôn Tạp Tử còn nhiều chữ gấp đôi Ngũ Ngôn Tạp Tự, năm xưa ông ta cũng nhìn nó mà rùng mình. Chuyện bản thân không làm được, ông ta sẽ không lấy ra thử thách người khác.

Sau sự kiện này, đám đồng môn nhỏ tuổi cung kính gọi Thẩm Mặc là "Triều Sinh ca", những đồng môn lớn tuổi xưng hô với y là "Triều Sinh huynh", bằng biểu hiện mấy ngày qua y rốt cuộc đã cảm phục được tất cả mọi người.

Thẩm Luyện cũng dần dần hơi hiểu ra, trên đời này có một số người không cố ý khoe khoang, mà bọn họ bẩm sinh thu hút người khác, không thể không trở thành tiêu điểm được mọi người chú ý.

Ông ta vốn có chút lo lắng tên gia hỏa này ảnh hưởng tới lòng tin của người khác, nhưng thực tế chứng minh, từ khi Thẩm Mặc tới cái học đường này, khả năng đọc thuộc lòng của đám học sinh hoặc ít hoặc nhiều có chút tiến bộ... Nếu đã như thế, Thẩm tiên sinh cũng để mặc y vậy.

Chương 71: Chuyển nhà, mở hiệu. (2)

Tiến vào chương trình kinh học, Thẩm Mặc không thể ung dung mà vẫn phong cách nữa. Nếu như nói chương trình học vỡ lòng chỉ cần đọc thuộc lòng là qua được, còn kinh học thì phải trên cơ sở thuộc lòng như cháo chảy, lý giải toàn bộ tinh hoa trong đó, đồng thời dung hòa thông suốt, biến nó thành một phần cơ thế. Có như thế mới có thể binh tới tướng ngăn, nước lên đê chắn, cho dù có bị đối phương đem nó xé ra, nghiền nát, vứt đi cũng hoàn toàn không phải sợ.

Kỳ thực trước khi y tham gia thi đồng sinh đã có thể đọc thuộc lòng Thần Đồng Thi, Đường Thi Hợp Giải, đọc hết các loại sách thi cử như Tứ Thư, Ngũ Kinh. Cũng đọc một số bài văn bát cổ nổi tiếng. Bằng vào những cái đó, nếu như tốt số là có thể trúng tú tài được rồi.

Nhưng ở trước mặt vị lão thần đồng, đại tiến sĩ Thẩm Luyện này, chút công phu mèo ba chân đó chẳng đáng mang ra, tùy tiện một câu "Hương nhân ẩm tửu, trượng giả xuất, tư xuất hĩ " bảo y phá đề, Thẩm Mặc đã chẳng nắm nổi điểm mấu chốt rồi.

Hương nhân ẩm tửu, trượng giả xuất, tư xuất hĩ. Hương nhân na, triều phục nhi lập ư tạc giai.

*** Dự tiệc với người làng, ông đợi các ông lão chống gậy bước ra rồi mới ra. Trong làng làm lễ “na”, ông bận triều phục đứng ở trên thêm phía đông mà dự lễ.- Luận ngữ.

- Chu Tử viết: Trượng giả, lão nhân giã. Lục thập trượng vu hương, vị xuất bất cảm tiên, ký xuất bất cảm hậu.

Thẩm Luyện chỉ hời hợt nói ra một câu, y liền cảm thấy toàn thân thông suốt. Vài lần như thế, Thẩm Mặc cuối cùng cũng hiểu ra, trên con đường Tứ Thư Ngũ Kinh này mình còn kém xa lắm. Chẳng phải chỉ dựa vào trí thông minh, nhớ dai mà còn phải bỏ công sức ra đi nghiên cứu lĩnh ngộ.

*** Người chống gậy là già rồi, sáu mươi dặm thông quê, chưa đi hết không nói đầu tiên, đi rồi không dám nói không ai hơn. Kiểu nó thế … Thẩm Mặc nó còn chả hiểu nữa là mình.

Thẩm Mặc cuối cùng hiểu ra, có thể có một người thấy là tiến sĩ là may mắn nhường nào. Trong huyện học, tiên sinh tốt nhất cùng lắm cũng chỉ xuất thân cử nhân. Còn về các vị tiến sĩ lão gia, không phải làm quan bên ngoài thì cũng ở nhà dưỡng lão, ở nhà chịu tang như Thẩm tiên sinh ở trong thành Thiệu Hưng này không có lấy người thứ hai.

Nghĩ kỹ điểm này, Thẩm Mặc liền bỏ qua thành kiến, lấy 120% nhiệt tình và tập trung, theo Thẩm tiên sinh khắc khổ học tập, vì tiền đồ của bản thân, vì tương lai của hai cha con, y liều mạng vậy.

Ngày tháng trôi đi như nước chảy qua cầu, chớp mắt một cái đã tới tháng tám, khí trời dần dần chuyển lạnh, lại tới mùa cây nguyệt quế tỏa hương, cua cáy béo phì rồi.

Hôm đó sau khi tan học, Thẩm Mặc vừa mới tiến vào Văn Đào viện, liền thấy mấy hán tử áo ngắn, kề vai vác rương lớn rương nhỏ từ trên lầu đi xuống.

Y đang muốn lên tiếng hỏi thì thấy Thất cô nương từ trên lầu đi xuống, mặt mày tươi roi rói đến trước mặt y, hết sức phấn khởi nói:

- Tiểu tướng công, chúng tôi sắp chuyển nhà rồi, chính đang muốn đi lên nói với tướng công một chuyến đây.

- Chuyển nhà ư?

Thẩm Mặc có chút mù mờ:

- Chính phòng lại chuyển nhà cho Thất tỷ rồi hả?

Thất cô nương che miệng cười:

- Tiểu tướng công đúng là quý nhân hay quên, mấy ngày trước không phải đã nói với tiểu tướng công rồi sao? Điền Thất dùng bạc của tiểu tướng công cho, thuê một tiểu lâu trước là cửa hiệu sau là nhà ở ở trên phố mà.

- Ồ.

Thẩm Mặc vỡ lẽ, ngượng ngập nói:

- Tỷ thấy đó, gần đây ta rơi vào đống sách vở, thành con mọt sách một rồi... Nhà tỷ sắp mở hiệu sao?

- Đúng đấy.

Thất cô nương vẻ mặt đầy bất đắc dĩ, trong lòng chẳng nhịn nổi đắc ý nói:

- Từ cái lần đi theo tiểu tướng công lộ diện ở Hiên Đình Khẩu, mỗi ngày đều có người tới tìm Điền Thất làm đồ. Đây tuy là chuyện tốt, nhưng một đây không phải là nhà mình, khiến canh cửa bực mình, hàng xóm nhòm ngó. Hai là cũng cả ngày đập búa leng keng, cũng ảnh hưởng tới Thẩm tướng công nghỉ ngơi, tiểu tướng công học tập, phải không ạ?

Thẩm Mặc lắc đầu cười:

- Không sao đâu mà.

- Nhưng dù sao cũng không hay.

Thất cô nương cười nói:

- Tôi và đương gia đã sớm bàn kế với nhau, đợi tới khi sức khỏe của Thẩm tướng công tốt hẳn rồi thì ra bên ngoài thuê một tiểu lâu, mở cái hiệu kim khí, cũng coi như mười năm sau khi lập gia thất, cuối cùng cũng lập nghi rồi.

* đương gia: Chủ gia đinh, ông xã.

Thẩm Mặc nhìn xung quanh, thấy mấy người công nhân kia đã đi xa, liền nói nhỏ:

- Nếu nhà tỷ thiếu thốn thì cứ nói nhé, ở chỗ ta còn có chút bạc.

Thất cô nương rối rít xua tay:

- Không thế được, không thế được, lần trước tôi nhận tám mươi lượng kia đã bị đương gia oán trách rồi.

- Không nói với huynh ấy là được.

Thẩm Mặc cười:

- Những ngày qua được nhà tỷ chiếu cố, cha ta mới bình phục nhanh như thế, ta không có gì báo đáp, chỉ có thứ không đáng giá nhất là bạc thôi.

- Đúng là đủ rồi mà.

Thất cô nương thực lòng từ chối:

- Thợ vàng bạc kiếm cơm nhờ kỹ thuật của mình, không cần vốn liếng gì. Mười lượng bạc tiền thuê cửa hiệu, mười lượng ứng phó với quan phủ, hai mươi lượng chuẩn bị công cụ và đồ gia dụng, số tiền còn lại mua thêm cả mấy thứ công cụ phụ trợ, vẫn cứ dư ra tám mười lượng bạc, đủ cho chi tiêu mấy tháng rồi.

Thẩm Mặc bấy giờ mới gật đầu:

- Nếu như thiếu tiền tỷ cứ việc nói, đừng ngại gì cả.

Thất cô nương cười khanh khách:

- Ngươi ta nói ba ngày không gặp nhau phải nhìn với con mắt khác. Tiểu tướng công cũng đã trở nên lắm tiền nhiều của rồi.

- Là "kẻ sĩ cách ba ngày nhìn với con mắt khác".

Thẩm Mặc không nhịn được cười ha hả:

- Thất tỷ nói thật là...

Đang trò chuyện thì Điền Thất cũng đi ra, hắn một lần nữa cám ơn Thẩm Mặc, sau đó cười đưa ra thỉnh cầu:

- Liệu có thể mời tiểu tướng côn viết cho tấm biển được không?

Thẩm Mặc cười:

- Chữ của cha ta viết đẹp hơn của ta nhiều, sao huynh không đi xin ông?

Hai người làm sao mà mặt dày nói:" Chúng tôi thấy tiểu tướng công có tiền đồ hơn" cho được. Liền cười:

- Tiểu tướng viết cũng thế mà.

Thẩm Mặc cũng không so đo với chút tính toán nhỏ của họ, vui vẻ đồng ý:

- Được rồi, vậy ta viết cho nhà tỷ.

Hai người tức thì mừng rỡ lên lầu vào nhà, lấy cuộn giấy đã chuẩn bị trước, giải ra đè lên, rồi chờ y tới.

Thẩm Mặc trước tiên đi lên bỏ túi sách vở xuống, lấy cái bút lông lợn để viết biến lớn, bưng hộp mực ra hỏi:

- Định đặt tên là gì?

Hai vợ chồng nhìn nhau một cái, ngượng ngùng nói:

- Còn chưa nghĩ tới ạ.

- Vậy thì nghĩ một cái đi.

Thẩm Mặc cười dài:

- Đừng vội, quan trọng là hợp ý.

Hai người bắt đầu gãi đầu gãi tai, nửa ngày trời cũng không nghĩ ra được một cái tên thích hợp, chỉ đành nhìn Thẩm Mặc cầu viện:

- Tiểu tướng công cấp cho một cái tên nhé.

- Tự bản thân nghĩ ra thì có ý nghĩa hơn.

Thẩm tài tử lắc đầu:

- Có điều ta có thể đưa ý kiến tham khảo... Thông thường có hai cách đặt tên, một loại là mong mang điềm tốt, ví dụ như " Hiệu kim khí Bảo Đại Tường", "hiệu kim khí Nhật Thăng Phát" gì gì đó. Ngoài ra một loại nữa là trực tiếp lấy tên chủ như "Hiệu kim khí Thất cô nương" hoặc "Hiệu kim khí Điền Thất", không biết cả hai thích loại phương pháp nào.

- Loại sau đi.

Hai người nhìn nhau rồi đồng thanh nói.

- Vậy là Thất cô nương hay là Điền Thất?

Thẩm Mặc cười hỏi.

- Hiệu Điền Thất đi.

Thất cô nương tỏ vẻ rộng lượng:

- Huynh ấy là lão bản, tôi là chưởng quầy; huynh ấy là sư phụ, tôi là giúp việc. Đương nhiên phải gọi là hiệu Điền Thất rồi.

Chương 72: Chuyển nhà, mở hiệu. (3)

Thẩm Mặc lại nhìn sang Điền Thất, thấy hắn mấp máy miệng một hồi, cuối cùng kiên định nói:

- Cứ lấy tên là hiệu Thất cô nương đi.

- Người ta đều tới vì tài của chàng, lấy tên muội làm cái gì.

Thất cô nương xua tay liên tục:

- Cứ lấy tên chàng đi, chàng là chủ nhà cơ mà.

- Năm xưa nếu như không có trượng nhân thu lưu, ta đã thành dã quỷ trong bãi tha ma ngoài thành rồi.

Điền Thất vẫn lắc đầu:

- Vả lại mấy năm qua, người Thiệu Hưng cũng chẳng thừa nhận tài nghệ của ta, ta chẳng thể kiếm được đủ tiền nuôi gia đình. Còn phải dựa vào nàng giặt đồ cho người ta, lại phải thẽ thọt khúm núm để được ở miễn phí trong Thẩm gia đại viện, mãi mới kiên trì được tới khi Thẩm tiểu tướng công xuất hiện, giúp chúng ta đổi đời....

Nói rồi mắt đỏ hoe, giọng nói nghẹn ngào:

- Đời này Điền Thất có ba quý nhân, một là nhạc trượng đại nhân, một là Thẩm tiểu tướng công, một chính là nàng đó.

Thất cô nương nước mắt cũng nhỏ tong tong, xấu hổ nói:

- Sao tính muội được chứ? Trước kia mắng chửi chàng không ít.

- Khi đó ta soi gương cũng muốn vả vào mặt mình. Trong lòng nàng buồn bực, mắng ta mấy câu là chuyện thường, nhưng mắng thì mắng, nàng đâu có bạc đãi ta.

Điền Thất lau nước mắt nói:

- Áo bông mùa đông, áo đơn mùa hè, áo lễ mùa xuân, áo khoác mùa thu, nàng có bao giờ để ta thiếu thốn đâu? Điều này trong lòng ta rõ chứ.

Vị thính giả Thẩm Mặc cũng cảm thấy sống mũi cay cay, ho khan nói:

- Rốt cuộc là dùng cái nào? Cho một ý kiến đi.

- Dùng tên của huynh ấy.

- Dùng tên của nàng ấy.

Cả hai đều lên tiếng.

Thẩm Mặc cười không nói.

- Hay cứ nhờ tiểu tướng công định đoạt đi.

Thất cô nương ngăn Điền Thất lại, mụ nghĩ rằng Thẩm Mặc nhất định dùng tên nam nhân.

Nào ngờ Thẩm Mặc trầm tư một lát rồi nói với mụ:

- Thất tỷ, cứ nên lấy tên của tỷ đi.

Y cười giải thích:

- Hiệu Điền Thất nghe như cái tên hiệu thuốc, dễ bị người ta hiểu lầm, cứ lấy tên "Hiệu chế tác đồ vàng bạc Thất cô nương" nghe nó hấp dẫn hơn.

Trong lòng bổ xung thêm một câu: " Đương nhiên tiền đề là người ta không biết bà."

Điền Thất vỗ tay khen hay, Thất cô nương ngại ngùng một lúc rồi cũng tươi cười đồng ý.

- Vậy quyết định như thế nhé?

Thẩm Mặc cầm bút chấm mực nói.

- Cứ quyết định như thế.

Hai người đồng thanh.

Y vung bút rải mực, tám chữ lớn mạnh mẽ "Hiệu chế tác đồ vàng bạc Thất cô nương" liền xuất hiện trên giấy.

Từ chối hai người giữ lại ăn cơm, đồng thời nhận lời mùng tám khai trương nhất định sẽ tới chúc mừng, Thẩm Mặc đi về lầu trên. Vừa vào nhà liền thấy cha đang thử mặc áo mới do chính phòng làm cho. Thẩm lão gia sai người làm y phục cho Thẩm Mặc, đương nhiên cũng không thể thiếu của Thẩm Hạ.

- Triều Sinh, con thấy cha có được không?

Thẩm Hạ sửa râu ria, tóc cũng chải gọn gàng, đúng là hoàn toàn khác ông già vô dụng thường ngày.

Thẩm Mặc vừa rửa mặt vừa cười:

- Bộ dạng này ra ngoài, người ta nhất định cho chúng ta là huynh đệ, không phải phụ tử.

- Cái thằng tiểu tử thối này.

Thẩm Hạ làm ra vẻ muốn đánh, cười mắng:

- Ngày càng không có lớn nhỏ gì nữa.

Đây đúng là một cặp cha con trong ngàn vạn người chỉ chọn ra được một.

Thẩm Mặc lấy khăn lông lau mặt, hỏi:

- Cha chuẩn bị tới huyện nha báo danh ạ?

- Ừ, huyện tôn phái người tới giục rồi.

Thẩm Hạ cẩn thận cởi áo mới xuống, nói:

- Hiện giờ sức khỏe của cha tốt rồi, có thể đi lại được, nên sớm tới làm việc thôi.

- Cũng không biết là làm việc gì?

Thẩm Mặc vỗ đầu:

- Đáng chết thật, con chỉ biết đọc sách, không ngờ quên mất nge ngóng việc này.

- Đoán chừng chỉ là người viết thư hộ.

Thẩm Hạ thở dài:

- Ngoại trừ sao sao chép chép, viết hộ cáo trạng, cha còn làm được cái gì.

Chế độ thời Minh, phàm là có những chuyện kiện tụng, bất kể là nguyên cáo hay bị cáo, đều phải dùng người viết chữ của nha môn viết cáo trạng thay, kiêm đóng dấu.

Thẩm Mặc mỉm cười an ủi:

- Mặc dù là nhân viên công vụ ngoài biên chế, nhưng tiền công được phát là bạc trắng, hơn nữa nguyên cáo bị cáo không thiếu hiếu kính, xem như việc béo bở rồi.

- Chỉ biết tới tiền.

Thẩm Hạ mở nắp lồng bàn ra, hai món ăn một món canh xuất hiện, cười nói:

- Con không nói được cái gì tích cực hơn à?

- Ồ, hẳn là có tác dụng lớn giúp cho việc học Đại Minh hình luật.

Thẩm Mặc cười hăng hắc:

- Mau ăn cơm thôi.

Hai cha con đều cho rằng lần này phải làm từ tầng chót đi lên, ai ngờ ngày hôm sau Thẩm Hạ hớn hở trở về, còn mang theo nửa cân thịt heo, nửa cân thịt bò, một tay ôm vò rượu Hoa Điêu, vừa vào cửa đã vui vẻ gọi:

- Triều Sinh, đừng học nữa, mau ra đây uống với cha một chén.

Thẩm Mặc dọn dẹp sách vở đặt lên giường, để trống bàn cơm, đặt rượu thịt lên, hỏi:

- Cha có chuyện gì vui à?

- Nhờ ơn huyền tôn và tán công chiếu cô, cha con không phải làm từ cấp thấp nhất nữa.

Thẩm Hả rót một chén rượu, nhóm hai hạt đậu cho vào trong miệng, nhai kỹ, lại dùng rượu trợ hứng, khen một câu từ tận đáy lòng:

- Quả nhiên là mùi vị thần tiên.

Thẩm Mặc gắp một miếng thịt bò cho vào miệng nhai kỹ, hỏi:

- Rốt cuộc là sao?

- Cha con không cần phải viết hộ nữa.

Thảm Hạ có chút đắc ý nói:

- Cha trực tiếp tiến vào lục phòng huyện nha, làm việc ở hình phòng!

- Thư lại hình phòng?

Thẩm Mặc gật gù nói:

- Vừa mới tới đã có biên chế, đúng là không tệ.

Thư lại là chức đứng đầu hình phòng, là quan lại trong biên chế chính thức của lại bộ triều đình.

Thẩm Mặc đỏ mặt, ngượng ngùng nói:

- Nào nhanh vậy được? Người thường muốn từ viết hộ vào được lục phòng, ít nhất cũng phải một hai năm, cha con thế đã coi như là đi đường tắt rồi.

Tới đó mặt nghiêm túc:

- Triều Sinh, biết đủ mới thấy được niềm vui bình thường.

Thẩm Mặc bị nghẹn gân bò, lòng trắng lộn lên:

- Cha quả nhiên là lợi hại, mới ngày đầu tiên đi làm đã học được giọng nhà quan.

- Thằng tiểu tử thối, không để cho cha chút thể diện nào cả.

Thẩm Hạ mắng:

- Cha con mới vào hình phòng, tất nhiên là phải làm từ thiếp thư rồi.

*** Thiếp thư là trợ thủ của thư lại.

- Như vậy cũng không tệ.

Thẩm Mặc gật gù, hôm nay y đã nhờ Thẩm Kinh nghe ngóng rõ ràng, cũng có hiểu biết cơ bản về phân phối quyền lực và chức vụ trong huyện nha.

Trong huyện nha có thể chia làm ba đẳng cấp: Quan, lại, dịch. Quan đưa quyết sách, lại chăm lo văn thư, dịch để sai phái.

Trong đẳng cấp đầu tiên, tri huyện là chính quan, huyện thừa và chủ bộ là phó quan, điển sử là thủ lĩnh, bốn chức vị này đều là mệnh quan của triều đình, số lượng cực ít. Huyện lớn có hai huyện thừa, hai chủ bộ, tiểu huyện thì không có hai chức quan này, do điển sử gánh vác hết.

Đẳng cấp thứ hai, được đăng ký trong lại bộ, là nhân viên công chức có biên chế chính thức, phụ trách xử lý công việc thường ngày. Ví dụ như thư lại lục phòng, thương khố ti khố, chính phó tuần kiểm, cùng với y quán huấn điển, dịch quán dịch thừa, học quán giáo dụ. v.. v.. v. Số lượng không nhiều lắm, huyện lớn không tới hai mươi, huyện nhỏ không tới mười người.

Còn về phần đẳng cấp thứ ba là nhiều nhất, chính là "tam ban nha dịch", chức trách bọn họ là trông coi, canh gác, bắt bớ, nghe quan lại sai khiến.

Ba loại trên đầu là nhân viên chính thức, được lĩnh bổng lộc triều đình.

Chương 73: Làm ăn chỉ lãi không lỗ. (1)

Thực ra thì còn lại một loại nữa, chính là "đại thiếp" hoặc "thiếp thư" như Thẩm Hạ. Bởi vì công văn sự vụ của một huyện quá nhiều, nhưng biên chế của triều đình quá ít, cho dù làm huyện thừa, chủ bộ, thư lại lục phòng mệt chết cũng chẳng thể xử lý hết. Huyện lệnh đại nhân chỉ đành móc túi mình ra, mời những người biết văn biết chữ người biên chế, tới giúp các phòng chỉnh đốn, sao chép các loại hồ sơ, kiêm chức còn phải phụ trợ cấp trên xử lý các loại việc văn thư.

Thẩm Hạ hiện giờ vẫn là loại làm công tạm thời, nhưng dù sao vẫn tiến vào lục phòng, chức thư lại đã trong tầm mắt, chỉ cần có vị trí thích hợp bỏ trống, bước tiếp theo có thể thành chính chức, thoát khỏi thân phận ngoài biên chế không được đảm bảo.

Thẩm Mặc liền hỏi cha hôm nay gặp những ai, làm những gì trong nha môn?

Thẩm Hạ cười hà hà đáp:

- Hôm nay chủ bộ đại nhân đích thân tiếp kiến, huyện thừa đại nhân cũng tới nói chuyện với cha, nói ta làm việc cho tốt, trong vòng một hai năm có thể thăng tiến.

Nói rồi mặt đầy đắc ý:

- Cuối giờ Thân, huyện tôn đại nhân lại gọi cha con tới khuyến khích một phen nữa đó.

Thẩm Mặc trầm ngâm gật đầu, hỏi:

- Hình phòng thư lại thì sao?

- Con nói Chu kinh thừa à?

Thẩm Hạ nói xuề xòa:

- Đã bái kiến rồi, có điều người ta bận lắm, chỉ vội vàng nói vài câu, dặn dò cha ngày mai chính thức tới làm việc rồi bảo cha ra ngoài.

- Ông ta bao nhiêu tuổi, khi nói chuyện thần thái và ngữ khí ra sao?

Thẩm Mặc hỏi tới.

- Lão đồng sinh trên năm mươi, già cả mờ mắt, mặt nghiêm nghị nói chẳng có chút sức sống nào.

Thẩm Hạ không hài lòng:

- Cứ như ai nợ ông ta trăm quan tiền vậy.

"Ồ..." Thẩm Mặc trầm ngâm:

- Phụ thân nghe con một lời, mấy tháng tới này ít tiếp xúc với huyện thừa, chủ bộ đại nhân. Trước tiên nịnh nọt Chu kinh thừa đã.

*** kinh thừa, cách xưng hô của cấp dưới với thư lại các phòng.

- Thằng bé này không hiểu chuyện.

Thẩm Hạ không tán thành:

- Huyện thừa chủ bộ to hay là hình phòng thư lại to? Con bảo cha giữ khoảng cách với quan to, lại pha trà rót nước cho quan nhỏ, không phải là đảo lộn hết cả à?

- Điều đó tốt hơn bỏ gần tìm xa!

Thẩm Mặc sắc mặt trịnh trọng nói:

- Phụ thân hãy kiên nhẫn nghe con nói đã.

Thẩm Hạ lúc này mới nhớ ra, chuyện đối nhân xử thế, nhi tử hơn mình nhiều, liền nhẫn nại nói:

- Con nói đi, cha nghe đây.

- Có ba nguyên nhân.

Thẩm Mặc đưa ba ngón tay ra nói:

- Tục ngữ nói huyện quan không bằng hiện quản, nhất là phụ thân trẻ hơn ông ta mười mấy tuổi, lại xuất thân tú tài thực sự, trông cũng đẹp trai hơn ông ta. Đem ra so, có cái gì bằng được phụ thân, người nói trong lòng ông ta có thư thái được không?

Vì để cha tiếp nhận ý kiến, Thẩm Mặc cố ý nói chuyện hài hước, nâng ông ta lên, đó là nghệ thuật nói chuyện.

Quả nhiên Thẩm Hạ phì cười:

- Đúng là như vậy thật, xem ra ưu tú quá cũng không tốt.

Thẩm Mặc nhịn cười gật đầu:

- Đúng ạ, Chu Kinh Thừa mặc dù là tiểu quan lại không đáng kể, nhưng công việc thường ngày của phụ thân lại nắm trong tay ông ta. Ông ta đúng là không có cách nào giúp cha thăng tiến, nhưng làm cho phụ thân mỗi ngày tối mắt tối mũi lại dễ như trở bàn tay, thậm chí ngay cả việc thăng tiến bình thường cũng sẽ bị ông ta kéo chân.

- Thành sự không đủ, bại sự có thừa...

Thẩm Hạ chầm chậm gật đầu.

- Thứ đến, phụ thân là do huyện lệnh đặc biệt phê vào, từ trên trời nhảy xuống vào thẳng lục phòng, điều này khẳng định làm cho đám "đại thiếp" kia ghen tị. Bọn họ ở ngoại viện vất vả không ít năm rồi lại không được vào, trong lòng tất nhiên không thăng bằng. Khó tránh khỏi có hạng vô sỉ thêu dệt thị phi, ngầm nói xấu phụ thân, làm phụ thân không đứng vững chân được, khi thanh danh đã xấu rồi, ngày tháng sau này sẽ rất gian nan.

Thẩm Hạ trầm mặt lại, không khỏi khẽ gật đầu, lại nghe Thẩm Mặc nói:

- Cuối cùng là, phụ thân mới vào cửa quan, mục tiêu năm thứ nhất nên là làm quen hoàn cảnh, cắm cho sâu rễ, kiên nhẫn chờ cơ hội.

- Lỡ chẳng may tới khi đó có cơ hội bất ngờ thì sao?

Chỉ cần là người là có lòng tiến bộ, nhất là loại tự nhận có tài mà không được trọng dụng như Thẩm Hạ thì càng hi vọng sớm thăng tiến để thể hiện.

Thẩm Mặc cười ha hả:

- Phụ thân cứ yên tâm đi, người chỉ cầm thiện đãi với người, khảng khái rộng rãi, học cách làm người của Tống áp ti là tất cả không có vấn đề gì.

- Vị Tống áp ti nào?

Thẩm Hạ hồ đồ hỏi.

- Sơn Đông hảo hán Hô Bảo Nghĩa.

Thẩm Mặc rụt cổ lại, cười ha hả nói.

*** Hô Bảo Nghĩa danh hiệu của Tống Giang, ít biết hơn Cập Thời Vũ.

- Muốn ăn đòn.

Thẩm Hạ trừng mắt lên:

- Bảo cha học cái thứ thủ lĩnh thổ phỉ đó làm gì?

- Không học theo ông ta làm xằng làm bậy, nhưng học theo ông ta kết lấy thiện duyên.

Thẩm Mặc nghiêm nghị nói:

- Con giúp phụ thân chải chuốt phía Trương huyện thừa, Mà điển sử, thế là phụ thân có thể kê cao gối ngủ kỹ rồi.

- Con chải chuốt?

Thẩm Hạ lấy làm lạ:

- Sao con lại quen hai người họ?

- Lần trước đấu với Sơn Âm, có chút liên quan với hai người họ, vừa hay có lý do mời họ đi uống rượu.

Thẩm Mặc cười nói:

- Những chuyện này cứ giao cho hài nhi làm, phụ thân chỉ cần chuyên tâm làm việc, không phạm sai lầm là được.

Thẩm Hạ bất giác gật đầu, nhìn kỹ nhi tử hồi lâu mới cảm khái nói:

- Thằng tiểu tử nhà con, lúc nào cũng làm cha cảm thấy mình sống mấy chục năm trời uổng phí.

Thẩm Mặc thở dài:

- Hình như con sinh ra là đã hiểu những thứ này rồi, cha bảo con biết phải làm sao?

Hai cha con người lớn một hồi rồi bắt đầu chuyên tâm ăn cơm.

Một lát sau, cơm no rượu say, Thẩm Mặc đứng dậy thu dọn bát đua, Thẩm Hạ pha một bình trà, đột nhiên lo lắng hỏi:

- Cha chuyển vào huyện nha rồi, con ở một mình có ổn không?

Minh Triều có công văn quy định, làm việc cho huyện nha bình thường phải ở trong nhà của huyện nha, trừ mùng một, mười lăm ra thì không cho phép tự ý ra khỏi nha.

Thẩm Mặc lắc đầu cười:

- Cha còn không yên tâm sao?

- Hay là con đừng chuyển ra ngoài nữa.

Thẩm Hạ nói:

- Cứ ở lại trong đại viện đi, cha thấy yên tâm hơn.

Thẩm Mặc dọn dẹp chén bát xong, cười:

- Con nói với Trường Tử rồi, hắn đang ở nhà mong chờ kìa, sao có thể thay đổi được.

Thẩm Hạ vẫn không yên tâm:

- Nếu là con thu xếp mở cái cửa hiệu thì cha hoàn toàn yên tâm. Nhưng con phải đi học, đem sinh kế này giao cho Trường Tử quản lý... Tính nói khờ khạo chân thật, không phải là người làm ăn.

Thẩm Mặc lại không nghĩ thế:

- Con cũng không buôn bán, nhưng con biết làm gì nhất định kiếm được tiền.

- Làm gì?

Thẩm Hạ ngạc nhiên.

- Bí mật.

Thẩm Mặc cười khì khì:

- Tới lúc đó cha sẽ biết.

Nói rồi lần mò ở dưới gầm giường một hồi, lấy ra năm lượng bạc, đặt trước mặt Thẩm Hạ:

- Cha mang theo ít tiền trên người, gặp phải chuyện xã giao qua lại thì rộng rãi một chút, tiền tài rải ra, người ta tự nhiên muốn qua lại với cha, vòng quanh cha... Kiếm chuyện ít, giúp đỡ nhiều, đường đi sẽ bằng phẳng hơn.

Chương 74: Làm ăn chỉ lãi không lỗ. (2)

Ngày hôm sau Thẩm Hạ đút mười lượng bạc vào người, thu xếp chính thức tới huyện nha làm việc. Vài ngày sau, hai vợ chồng Điền Thất cũng hoàn toàn chuyển đi, không quay về nữa. Cái tòa tiểu lâu vốn chật chội chỉ còn lại một mình Thẩm Mặc.

Mỗi ngày từ sáng tới tối nhìn người ta náo nhiệt ở chỗ khác, y liền càng cảm thấy cô đơn, càng muốn sớm ngày chuyển ra ngoài, ít nhất cũng có lấy người bạn.

Nhưng việc học tập quá chặt chẽ, Thẩm tiên sinh lại đối đãi đặc thù với y, mgỗi ngày dạy y bằng người khác học ba tới năm ngày, bài tập về nhà cũng tương ứng nhiều hơn ba năm lần. Kỳ thực Thẩm tiên sinh cũng có ý tứ muốn thử cực hạn của y, nhưng không may y lại chẳng chịu thua, vùi đầu học tập không biết tới sớm chiều, ngày nào cũng căng mắt ra đọc sách, đọc tới khi lên giường lăn ra ngủ, vẫn lấy toàn bộ tinh lực, cắn răng kiên trì.

Thấy Thẩm Mặc liều mạng như thế, Thẩm Kinh không sao hiểu nổi:

- Mấy thứ Tứ Thư Ngũ Kinh này hay ho như thế à?

Thẩm Mặc trợn mắt lên:

- Thiên hạ không còn thứ gì nhạt nhẽo hơn nó hết.

- Vậy sao ngươi còn tốn công như thế?

Thẩm Kinh hỏi.

- Vì để có thể sớm ngày thoát khỏi nó.

Thẩm Mặc nghiêm túc nói.

Ngây người ra hồi lâu, Thẩm Kinh mới thốt lên một câu:

- Ta cảm thấy chế độ khoa cử của chúng ta có chút vấn đề...

Thẩm Mặc trịnh trọng gật đầu, tỏ vẻ hết sức tán đồng.

Chăm chú vào việc học tập, không cảm giác được thời gian trôi đi. Thoáng một cái thôi đã tới đầu tháng chín, ngày hôm đó là ngày học đường nghỉ học, nhưng Thẩm Mặc lại không thể ngủ nướng, hôm nay là ngày Thất cô nương mở hiệu, y là người khách quan trọng nhất phải tới chúc mừng.

Khi rời giường mặc y phục, không ngờ "roẹt" một tiếng, Thẩm Mặc cúi đầu nhìn, thì ra lưng bị mắc vào đinh treo màn, rách một cái lỗ nhỏ hình số 7.

Chiếc trường sam xanh nhạt này là y phục Thẩm Mặc thấy vừa ý nhất, thường ngày không nỡ mặc. Thẩm Mặc không khỏi đau lòng nhíu mày lại, khẽ vuốt lên lỗ thủng nhỏ thở dài.

Đau lòng thì đau lòng, nhưng vẫn phải ra ngoài, y chỉ đành cởi y phục ra, khi đang cởi áo, Thẩm Mặc đột nhiên nhớ tới Họa Bình cô nương tăng mình bộ y phục này, tựa hồ đã lâu rồi chưa tới đây.

" Có lẽ là gần đây quá bận. " Thẩm Mặc tự nhủ, trong lòng thầm thở phảo. Y hai kiếp làm người, cũng trải qua mấy đoạn tình cảm, tất nhiên nhìn ra tình ý của cô nương đó.

Còn về phần Thẩm Mặc, trong lòng cũng hết sức cảm kích nàng. Trong khoảng thời gian quẫn bách nhất, cũng nhờ có nàng mà hai cha con y mới không phải quá mức gian nan, cho nên Thẩm Mặc thấy rằng lấy một người vợ như thế cũng tốt. Mặc dù nàng có chút đanh đá, nhưng ít nhất chu đáo tỉ mỉ biết thương người, lại nhanh trí, còn có thể giúp đỡ trông cửa hiệu, lấy về thực sự là chỉ lãi không có lỗ.

Nhưng y vẫn thấy hai người bọn họ không thể tới với nhau, một là nàng đã tới tuổi cập kê, bản thân còn chịu tang hai năm, cô nương người ta chắc chắn không đợi nổi; hai là thân phân hai bên có khác biệt. Phụ thân khẳng định không cho mình lấy một nha hoàn làm thê tử, nạp thiếp thì không vấn đề gì, có điều trên đời nào có chuyện nạp thiếp trước sau cưới thê tử chứ? Chẳng lẽ bảo y nói với Họa Bình:" Nàng đợi ta hai năm sau lấy chính phòng rồi mới cưới nàng về làm bà bé?" Nếu như nàng đồng ý như thế, Thẩm Mặc khẳng định là không ý kiến gì.

Có điều y cũng biết rằng điều này là không thể. Cho nên Thẩm Mặc luôn chuẩn bị tìm cơ hội nói thật rõ ràng với Họa Bình, ai ngờ nàng thoáng cái không thấy tung tích đâu, cho mãi tới tận bây giờ.

- Không thể kéo dài tiếp được, lần sau gặp được nàng ấy phải nói rõ ràng.

Thẩm Mặc hít sâu một hơi:

- Bất kể ra sao cũng không thể làm cô nương người ta lỡ dở.

Gần đây y về nhà là chỉ có một mình một không, không ngờ tự nhiên thành thói quen độc thoại.

Ai ngờ có người đáp lời:

- Lỡ dở cô nương nhà nào thế?

Lời còn chưa dứt, Thẩm Kinh cười dâm đãng tiến vào, y cũng là trưởng bối được Thất cô nương mời.

- Coi như ta ấm đầu là được.

Thẩm Mặc cáu kỉnh nói:

- Lần sau vào phải nhớ gõ cửa.

Nói rồi tìm một cái áo trường sam màu hạt dẻ khác từ trong tủ, đó là do Thẩm lão gia sai làm cho y.

Thẩm Kinh cũng biết y không dễ chọc, trêu ghẹo vài câu rồi thôi, hai người sóng vai xuống lầu, đi tới phố trước.

Thành Thiệu Hưng tấc đất tất vàng, nhà mặt phố có thể buôn bán lại đắt, một tòa tiểu lâu chật hẹp tầm thường cũng phải ba tới năm trăm lượng mới mua được, so với đại viện tử ban đầu của Thẩm Mặc còn đắt hơn.

Trong bối cảnh như vậy, mặt tiền thuê mỗi năm mười lượng bạc tất nhiên không phải ở chỗ phồn hoa.

Thực tế phố trước đúng là không thể coi là náo nhiệt, thế nhưng bởi vì đối diện với một con sông khá náo nhiệt, thuyền bè qua lại đều có thể nhìn thấy, cho nên mới lác đác có mấy cửa hiệu, vật phẩm được bán cũng chẳng có là bao. Tới ngay cả hai người Thẩm Mặc muốn mua chút lễ mừng cũng phải tới miếu Thành Hoàng mua trước rồi mới quay về.

Khi sắp tới cuối phố mới nhìn thấy một tiểu lâu treo tấm biển lớn bên trên ghi " Chế tác vàng bạc Thất cô nương". Thẩm Mặc cười nói:

- Đúng rồi đúng rồi, chính là chỗ này.

- Ta đã nhìn thấy Thất cô nương đứng ở cửa đón khách rồi.

Thẩm Kinh cười nói:

- Cô ta tốt nhất phải đổi tên đi, như thế sau này buôn bán sẽ khá hơn nhiều.

Thẩm Mặc lắc đầu, mắng một tiếng:

- Tích chút khẩu đức đi.

Rồi đi tới trước, chắp tay nói lớn:

- Chúc mừng chúc mừng.

Thẩm Kinh cũng làm bộ làm tịch theo, không hề thất lễ.

Thất cô nương sớm đã nhìn thấy hai người, cái mặt béo múp cười trông như cái bánh bao lớn:

- Vinh hạnh được đón hai vị thúc thúc, mau mau mời vào.

Nói rồi lớn tiếng nói vào phía trong:

- Đương gia, còn không mau ra đón hai vị thúc thúc đi.

Dựa theo bối phận mụ phải gọi như thế, bình thường Thẩm Mặc cảm thấy thiếu tự nhiên, thà hạ bối phận chứ không chịu làm thúc thúc này. Nhưng hôm nay thân thích bằng hữu tới chúc mừng nhiều, loạn bối phận sẽ khiến người ta chê cười.

Điền Thất mặc y phục mới tinh từ bên trong chạy ra, ân cần dẫn hai vị tiểu thúc thúc vào. Bên trong sảnh đường đã ngồi đầy khác, Thất đại cô Bát đại di, Tam thúc thúc Tứ đại gia, lại chào hỏi lộn bậy một hồi nữa hai người mới ngồi xuống.

Nhà nghèo mở tiểu điếm, tất nhiên là không có nhiều quy củ. Mời người xem ngày, tới giờ lành theo đốt pháo, sau đó chiêu đãi thân thích bằng hữu ăn một bữa cơm coi như là khai trương rồi.

Khi ăn cơm Thẩm Kinh khẽ hỏi:

- Nhìn thấy người ta mở hiệu trong lòng lại ngứa ngáy, rốt cuộc chúng ta làm gì, ngươi đã nghĩ kỹ chưa?

Chương 75: Làm ăn chỉ lãi không lỗ. (3)

Thẩm Kinh muốn y tiết lộ trước một chút, Thẩm Mặc cười không đáp. Thế là Thẩm Kinh bức rứt không chịu nổi, kiên nhẫn ngồi tới chiều, còn chưa tan tiệc đã kéo Thẩm Mặc cáo từ.

Thất cô nương và Điền Thất giữ lại. Thẩm Kinh liền chối từ "còn phải trở về học tập nữa." Thế mới thuận lợi thoát thân cả.

Hai người tới nhà Trường Tử thì không thấy hắn, Diêu thúc nói Trường Tử tới bên sông bắt chim rồi.

- Cái tên gia hỏa này không mò cá thì đi bắt chim, cuộc sống thật là thú vị.

Thẩm Kinh hâm mộ vô cùng.

- Nói càn, chuyện có hay tới đâu làm suốt ngày cũng chẳng thú vị gì.

Thẩm Mặc cười mắng:

- Chẳng phải bị nghèo ép buộc sao?

- Sao ngươi biết được.

Thẩm Mặc có chút ngẩn ngơ:

- Ta vốn ban đầu cũng giống như hắn vậy, cách bắt chim là do ta dậy hắn đấy.

Thẩm Mặc vẫn hâm mộ nói:

- Dù sao vẫn tốt hơn là đọc sách, đọc sách mới là chán chết.

Không có Thẩm Trang phá đám, lại có Thẩm Mặc học cùng, hiện giờ như một kỳ tích hắn không trốn học nữa, nhưng hắn đúng là không phù hợp với việc học tập, học hết sức thống khổ.

Hai người nói cười đi dọc theo bờ sông, bất tri bất giác tới một chỗ hoang vu, bốn xung quanh tĩnh mịch, chỉ có lau sậy lắc lư trong gió nhẹ, phát ra tiếng "sào sào" làm Thẩm Kinh rùng mình, giọng run lên:

- Chẳng may trong lau sậy có người thì sao?

- Đương nhiên có người rồi?

Không ngờ Thẩm Mặc gật đầu.

- Vậy chúng ta về thôi.

Thẩm Kinh không tiến tới nữa:

- Ít nhất cũng phải đi lấy dao tới, để còn dù dọa kẻ xấu.

- Kẻ xấu đâu ra?

Thẩm Mặc cười:

- Nơi này hoang vu căn bản không có người tới, trộm cướp ở đây có mà chết đói à?

Nói rồi giải thích:

- Chim chóc sợ người, nên đều kiếm ăn ở chỗ vắng vẻ, vì thế ta và Trường Tử mắc lưới trên bãi sông, sau đó trốn trong lau sậy đợi.

- Ngươi nói rõ ràng một chút được không?

Thẩm Kinh hơi xấu hổ nói:

- Trước kia ta chưa từng tiếp xúc với những thứ đó.

- Phải thôi, trẻ con nhà giàu thì có cách chơi của nhà giàu.

Thẩm Mặc gật đầu, tỏ ý lý giải, nói:

- Ta dẫn ngươi tới chỗ bọn ta thường đợi xem sao, tám phần là Trường Tử ở ngay đó.

Hai người liền cởi bỏ trường sam, giày tất, kiếm chỗ giấu đi rồi mới một trước một sau tiến vào bãi lau sậy.

Trong bãi lau sậy rậm rạp cao bằng nhau, đi bước thấp bước cao một lúc, liền tới một chỗ trống không lớn không nhỏ, lau sậy vốn kín mít xung quanh đã bị phạt đi, còn dùng sậy khô rải một lớp thật dầy bên trên mặt đất. Có lớp thảm này trong bãi lau sậy ấm ướt cũng có cái chỗ để mà ngồi.

- Trường Tử không ở đây.

Thẩm Tứ nhìn bốn xung quanh không thấy bóng người, liền hỏi:

- Hay là đi chỗ khác rồi.

Thẩm Mặc làm động tác im lặng, gạt đám lau sậy phía trước ra, trước mặt tức thì rộng rãi thoáng đãng, xem ra đây đúng là trạm quan sát lý tưởng.

Thuận theo tay của Thẩm Mặc, Thẩm Kinh nhìn thấy một bóng người cao lớn đang giăng một cái võng lớn ở bên sông, rồi rải mồi lên võng, rồi mới cẩn thận xóa bỏ dấu vết của mình, xoay người nấp vào trong bãi lau sậy..

Người đó chính là Trường Tử, hắn quay về "trạm quan sát", vừa mới thoải mái thở phào một tiếng, thì nghe thấy đằng có người quát khẽ sau lưng.

- Giơ tay lên.

Hắn sợ hãi giơ tay lên, trong lòng thẩm kêu khổ:" Có hét vỡ họng cũng chẳng ai nghe thấy, lần này toi thật rồi."

Hắn đang đợi hảo hán hỏi:" Muốn tiền hay muốn mạng." Thì nghe đằng sau có tiếng cười hố hố, quay đầu lại nhìn thì ra là hai tên xấu xa Thẩm Mặc và Thẩm Kinh, Trường Tử không khỏi đỏ mặt:

- Dọa người ta là không tốt.

Hắn hết sức xấu hổ với biểu hiện nhát cáy của mình.

Hai người kia nói xin lỗi mà chẳng hề có chút áy náy nào, may là Trường Tử cũng rộng lượng nên tha thứ cho cả hai.

Bọn họ lâu lắm không gặp, tất nhiên hỏi han thân thiết một phen, Thẩm Mặc nói lý do, Trường Tửu nghe xong thở phào:

- Ta còn cho rằng ngươi chỉ nói vui thôi, mấy ngày qua thất vọng vô cùng.

Thẩm Mặc cười ha hả:

- Nam tử hán đại trượng phu thì phải có chữ tín, sao ta có thể nói khoác được.

Thẩm Kinh ở một bên thì lại tỏ vẻ khẩn trương:

- Nói nhỏ thôi, hai ngươi ầm ĩ chim nó không tới nữa.

Lúc này trên bãi sông lặng ngắt như tờ, ngay cả cái lông chim cũng chẳng có.

Trường Tử cười hiền lành nói:

- Huynh đệ ngươi còn chưa biết rồi, lúc này mặt trời vẫn gắt, đám chim chóc đều nấp trong chỗ râm mát, phải qua một lúc nữa, mặt trời ngả về tây rồi bọn chim mới ra tìm thức ăn uống nước.

Thẩm Mặc gật đầu:

- Chính xác.

- Thì ra là giăng thiên la địa võng trước, sau đó là ôm cây đợi thỏ.

Gần đây Thẩm Kinh cũng đã bụng đầy chữ nghĩa, nói một câu cũng có thể dùng tới hai thành ngữ rồi.

Thẩm Mặc nói:

- Tranh thủ lúc rảnh, chúng ta nói chuyện mở hiệu đi.

- Hay hay, ta sốt ruột chết đi rồi.

Thẩm Kinh vỗ tay.

Trường Tử gật mạnh đầu:

- Ta cũng thể.

- Cứ bình tĩnh, nghe ta từ từ giải thích.

Thẩm Mặc cười ha hả nói:

- Suy xét tới việc ta và Thẩm Kinh đều vướng bận bài vở, để Trường Tử một mình chống đỡ, ta thật sự không nỡ lòng nào.

Thẩm Kinh trợn mắt lên:

- Ta có thể trông cửa hiệu với Trường Tử.

- Ngươi phải đọc sách cho tồt.

Thẩm Mặc trừng mắt lại, nói:

- Thẩm tiên sinh giao ngươi cho ta, chính là để ta trong coi ngươi nghiêm túc học tập.

Thẩm Kinh rụt dầu lại không dám nói nữa.

Trưởng Tử thì vô tư lự nói:

- Chịu khổ chịu mệt ta đều không sợ, nhưng bảo ta một mình gánh vác cả cửa hiệu thì vạn vạn lần không được.

Nói rồi chỉ vào ngực mình:

- Ta không có kinh nghiệm, lại không có mưu kế nhiều như hai ngươi, chẳng phải làm gì lỗ nấy sao?

Thẩm Mặc nói chắc chắn:

- Đừng lo, thứ chúng ta làm là nghề chỉ lời không lỗ.

- Nghế gì thế?

Hai người đồng thanh hỏi.

- Đương kim thiên hạ loại người nào giàu nhất? Chúng ta sẽ làm cái đó.

Thẩm Mặc vỗ tay nói.

- Loại người nào giàu nhất?

Trường Tử về vấn đề này không hiểu gì, chỉ có thể nhớ tới Thẩm Kinh.

- Giang Nam mặc dù giàu có trùm thiên hạ, nhưng hỏi tới đám người nào giàu nhất thì là đám buôn muối Lưỡng Hoài.

Thẩm Kinh nói.

- Nói như thế là chúng ta sẽ bán muối?

Trường Tử tức thì vui mừng nói:

- Quá tuyệt vời, đúng là chưa nghe nói tới hiệu muối nào phải đóng cửa sập tiệm.

- Đúng thế, chúng ta sẽ bán muối.

Thẩm Kinh lại ra sức lắc đầu:

- Mở hiệu muối đám bảo chỉ lời không lỗ thì đúng thật, nhưng vì sao? Còn chẳng phải là nguồn muối khó kiếm, đều trong tay quan phủ và những lái buốn lớn cả, người dân bình thường chúng ta kiếm đâu ra?

- Ai nói người dân thường không kiếm được muối.

Thẩm Mặc cười tủm tỉm lấy một cái gói giấy dầu trong lòng ra, nói:

- Đoán xem bên trong là cái gì?

Chương 76: Mại và lập.

- Diêm dẫn? !

Thẩm Kinh đoạt ngay lấy phong thư đó, rút ra một tờ giấy dầu, nhìn chăm chú, liền thấy bên trên viết " Đại Minh lương Chiết đô vận chuyển diêm sự ti" ở giữa là " tờ phiếu này có thể mua một dẫn." Phía dưới còn có tên tuổi hiệu muối lái thương, còn có cả dấu giáp lai của vận ti nha môn.

*** Hai trăm cân là một dẫn. Phép bán muối lấy dẫn tính nhiều ít, nên chỗ bán muối gọi là dẫn ngạn, số bán được bao nhiêu gọi là dẫn ngạch. Các hàng hóa khác cũng có khi dùng chữ ấy. Vd như: trà dẫn số trà bán được, tích dẫn số thiếc bán được.

Nó bắt nguồn từ thời Tống, diêm dẫn xem như "chứng khoán có giá trị", còn có thể lưu thông như tiền mặt. Nó là thứ tiền tệ phức tạp nhất. Mỗi dẫn có 2 phần, sau khi đóng dấu chia làm đôi, phần đầu giao cho thương nhân phần sau quan giữ.

- Đúng là Đại Minh diễm dẫn hàng thật giá thật.

Thẩm Kinh sau khi kiểm nghiệm cẩn thận, ngược lại không quá mừng rõ nữa:

- Trên này ghi là "hiệu buôn Tam Nhân", chỉ có người ta mới có thể dùng được, chúng ta có cầm cũng chỉ là một tờ giấy vụn.

- Ngươi lại xem đây là cái gì?

Thẩm Mặc lại lấy từ trong lòng ra một túi giấy dầu, đưa cho Thẩm Kinh.

Thẩm Kinh nhận lấy xem, thất kinh thốt lên:

- Giấy phép chứng nhận hiệu buôn Tam Nhân?

Lại xem dòng chủ hiệu, không ngờ viết Diêu Trường Tử.

Thẩm Kinh Và Trường Tử sững sờ, hai người mắt mở to như chuông đầu nhìn Thẩm Mặc, đồng thanh hỏi:

- Chuyện này tức là sao?

Thẩm Kinh lại càng kinh động hết mức, nhìn cái điệu bộ hung hăng như có ý " nếu không thành thực khai ra, đây sẽ là nơi vùi xương của ngươi" vậy.

- Cứ bình tĩnh đã nào.

Thẩm Mặc làm động tác tự vệ, cười:

- Nghe ta giải thích cho mà biết.

- Nói mau, nói mau!

Hai người gấp giọng giục.

Thì ra chuyện này bắt đầu từ vụ tỉ đấu mấy tháng trước, Thẩm Mặc vì giành được vinh quang cho huyện Hội Kê, xả hận cho Lý huyện lệnh. Ông ta tất nhiên phải bày tỏ một phen, vốn ông ta muốn trọng thưởng cho Thẩm Mặc một hai trăm lượng bạc trắng, nhưng bị Thẩm Mặc từ chối không chút do dự.

Lý huyện lệnh hỏi chẳng lẽ y không thiếu tiền? Thẩm Mặc cười đáp:

- Nhà chỉ có bốn vách tường, làm sao không thiếu tiền cho được.

- Vậy vì sao không nhận số tiền quang minh chính đại.

- Từ nghèo thành giàu dễ, từ giàu trở về nghèo khó.

Thẩm Mặc trả lời hết sức thỏa đáng:

- Học sinh sợ tiêu hết số tiền này rồi không chịu được cuộc sống kham khổ.

- Tên tiểu tử ngươi trong lời có ý.

Lý huyện lệnh cười ha hả:

- Được rồi, cho người ta cá không bằng dạy người ta biết bắt cá. Bản quan cho ngươi một cái nghề kiếm tiền lâu dài.

Vào thời đó người thân trong nhà quan viên thường tham gia vào nghề tay trái, chỉ cần đằng sau thao tác, không đích thân kinh doanh thì không sợ những lời dèm pha.

Lý huyện lệnh cho Thẩm Mặc năm sự lựa chọn, muối, sắt, trà, gốm, tơ đều là các nghành nghề quan phủ khống chế nghiêm ngặt.

Thẩm Mặc không chút do dự chọn cái đầu tiên, lý do rất đơn giản, sản xuất các ruộng muối trong thiên hạ đều do quan phủ không chế, từ nhập vào đến bán ra, hoàn toàn phải cần "diêm dẫn" của vận ti nha môn mới được, trong chuyện này trừ yếu tố quan thương câu kết ra thì không hề cần bất kỳ kinh nghiệm kỹ năng gì, chính hợp với tình hình hiện tại của bản thân.

Hơn nữa cái thứ này không mẫn cảm như sắt, không dễ bị phạm vào những tội danh tư thông với giặc, với cướp. Chỉ cần chải chuốt tốt quan hệ các phương là có thể truyền lại chén cơm vàng cho con cháu.

Đương nhiên Thẩm Mặc cũng có lo lắng của mình, y nói với Lý huyện lệnh:

- Đại nhân, học sinh không có căn cơ gì, lại chẳng hề có kinh nghiệm, liều lĩnh tiến vào nghành nghiệp này, liệu có thể bị các hiệu buôn muối lớn nuốt chửng không?

Lý huyện lệnh cười tới rụng rốn:

- Ngươi có được mấy đồng vốn? Một trăm lượng hay hai trăm lượng? Còn chưa đủ nhét vào kẽ răng của người ta đâu, chỉ cần biết quy củ, biết chừng mực. Nể mặt bản quan, bọn họ sẽ không ngại chia cho ngươi ít canh để húp.

Thẩm Mặc lúc này mới yên tâm, Lý huyện lệnh liền phê công văn, bảo Trương huyện thừa mở cho Thẩm Mặc một cửa, cho bọn họ một cái giấy chứng nhận mở hiệu buôn, rồi lại còn cấp ho y hai tờ diêm dẫn làm vốn khởi động. Lúc ấy còn dặn dò y, không nên viết tên mình lên giấy chứng nhận, giao cho người đáng tin là được, dù sao cái cửa hiệu này cũng chỉ có muối và diêm dẫn, không có tiền mặt, không sợ bị người ta thôn tính.

- Mặc dù đây là hành động bưng tai trộm chuông, nhưng mọi người đều làm thế, tương lai phát đạt rồi, cũng bớt được những lời xì xào, phải không?

Còn dặn y đem toàn bộ công việc giao cho người phía dưới làm là được, ngàn vạn lần đừng biến thành thương buôn thật, như thế làm lỡ dở học hành chưa nói, còn bị sĩ lâm chê cười. Thẩm Mặc vâng dạ hết, mặc dù trong lòng chẳng tán đồng, nhưng biết đó đều là "sự thật mất lòng", không nghe theo sẽ bị thiệt thòi.

Từ trong huyện nha đi ra, Thẩm Mặc buông một tiếng thở dài, thầm nói:" Đúng là muốn làm gái điếm, lại muốn bia trinh tiết."

Vốn chuyện này sớm làm từ lâu rồi, nhưng ai ngờ ngày hôm sau Thẩm Mặc bị Thẩm tiên sinh kích thích, từ sau đó ra sức phấn đấu học hành, nhất thời quên chuyện ngoài cửa sổ.

Y không vội, Trương huyện thừa người ta tất nhiên không tới, chuyện này thế là gác lại.

Cho tới tận khi Thẩm Hạ tới nha môn làm việc, nói tới Trương huyện thừa, y mới đột nhiên nhớ ra chuyện này, thế là một hôm sau khi tan học liền đích thân gửi thiếp mời hai vị Trương, Mã nói là "muốn bày tỏ sự cảm tạ, mong được hai vị vui lòng đến dự."

Hai người cũng muốn thân cận cùng tiểu đồng sinh, hồng nhân trong mắt huyện thái gia, tương lai có thể phát đạt này, liền vui vẻ nhận lợi. Chọn ngày không bằng gặp ngày, ngày hôm đó ba người liền tới Dẫn Phượng Lâu tốt nhất trong huyện, gọi một bàn tiệc rượu làm sẵn, kêu một vò Nữ Nhi Hồng ngon nhất của Thiệu Hương, liền thân thiết cạn chén với nhau.

Thẩm Mặc kiếp trước từng trải trăm trận "rượu", chức vụ của bản thân khi đó vừa khéo cũng cùng tầng cấp với hai vị đại nhân này, hiểu rõ những vui buồn oán giận của người thuộc tầng cấp này, rượu chưa qua mấy tuần, ba người đã xưng huynh gọi đệ; thêm hai cân rượu nữa, cả ba thành huynh đệ ruột thịt rồi. Trương huyện thừa nước mắt nước mũi dần dề, thổ lộ chuyện bất đắc chí của mình. Mã điển sử khóc rống lên nói mình không có văn hóa, luôn bị người ta xem thường.

Cả ba khóc lóc một hồi, lại cười một hồi, không hề nói tới chuyện "chiếu cố" hay "diêm dẫn" gì hết. Nhưng khi tiễn hai người họ về nhà, Thẩm Mặc len lén nhét cho mỗi người một phong bao đỏ, bên trong là thỏi vàng mà Vương Lão Hổ tặng y!

Ngày hôm sau Thẩm Mặc tan học về nhà, Mã điển sử đã đợi ở trên lầu gác, cười tủm tỉm tặng cho hai phiếu diêm dẫn tổng cộng bốn trăm cân, nói với y:

- Tán công bảo ta hỏi, hiệu buôn lấy tên là gì, vị trí đặt ở đâu? Chủ nhà viết tên ai?

Thẩm Mặc cười khổ lắc đầu:

- Còn chưa nghĩ tới.

Cân nhắc một hồi liền lấy tên là "hiệu buôn Tam Nhân", để biểu thị là cửa hiệu của ba huynh đệ bọn họ. Còn về phần tên chủ hiệu quyết định tạm thời lấy tên Diêu Trường Tử. Y đã nghe ngóng kỹ rồi không có khái niệm đăng ký thương tịch, thân phận "hộ tịch thường dân" của Trường Tử là không bị thay đổi, cũng không ảnh hưởng tới việc con cháu sau này của hắn đi học.

Nhưng tư tưởng thâm căn cố đế, thanh danh của thương nhân không tốt, cho nên Thẩm Mặc phải hỏi ý kiến của Trường Tử, không được thì thay đổi. "Nếu hắn không muốn thì viết tên cha mình vào."

Chương 77: Mại và lập. (2)

Xác định xong tên và chủ hiệu xong, Mã điển sử cứ nhìn Thẩm Mặc, tựa hồ có lời gì khó mở miệng.

Thẩm Mặc là ai cơ chứ, Mã điển sử vỗ cánh một cái là y biết ngay đối phương định bay đi đâu. Thực sự có một số lời Mã điển sử không tiện nói, y phải chủ động trình bày. Chỉ thấy y hướng về phía huyện nha chắp tay, mặt đầy cảm kích nói:

- Nếu không có huyền tôn đại nhân chiếu cố, học sinh làm sao có ngày lập nghiệp xưng chủ ? Thực sự không có gì báo đáp, chỉ có lòng thành, hỗ trợ một chút cho học đường trong huyện mà thôi.

Mã điển sử thầm nhủ:" Tên tiểu tử này đúng là biết điều." Rồi cũng mặt dầy nghiêm túc nói:

- Thẩm công tử thật có tấm lòng, ta đã chuyển lời cho huyền tôn rồi.

Nói xong liền đứng dậy cáo từ.

Thẩm Mặc sao để cho hắn đi như thế, cười ha hả nói:

- Mã đại ca, tại hạ có một thành cổ phần tặng cho điển sử ti, cống hiến một chút cho sự nghiệp trị an của bản huyện.

Tình cảm kiếm được trên bàn rượu là thứ ít đáng tin nhất, phải dựa vào vàng thật bạc trắng cho chắc chắn. Đừng có thấy Mã điển sự trước mặt huyện lệnh như hạng con cháu, nhưng ở trong huyện là nhân vật rất lớn, nắm giữ tư pháp nhà nhục của huyện Hội Kê, ba ban nha dịch đều phải nghe lệnh hắn, so với đám lưu manh hắc đạo càng phải thận trọng hầu hạ.

Nói một câu không dễ nghe, muốn mở hiệu bình an, cúng cho hắn lợi hơn cúng cho thổ địa.

Mã điển sử làm bộ làm tịch từ chối một phen, rồi mới "hổ thẹn" liên tục, vui vẻ thu nhận.

Cầm lấy cổ phần của cửa hiệu, tình cảm hai người lập tức thay đổi hắn rồi. Mã điển sự ngồi lại, chỉ điểm cho Thẩm Hạ:

- Trừ huyện tôn đại nhân, công tử cũng phải chải chuốt Trương huyện thừa và Trần chủ bạ một chút, còn những kẻ khác không cần phải để ý tới.

Thẩm Mặc mặt đầy cảm kích nói:

- May nhở có Mã đại ca nhắc nhở, nếu không tiểu đệ thế nào cũng thiếu sót.

Luận tới mưu kế, Lý huyện lệnh còn được, chứ người thô kệch như Mã điển sử cơ bản là bị y bán còn ngồi đếm tiền giúp y.

Mã điển sử nghe thế thì cao hứng cười ha hả:

- Đâu có ai sinh ra là biết được, một lần lạ hai lần quen, lần sau là biết rồi.

- Vậy theo ý đại ca thì bao nhiêu là thích hợp?

Thẩm Mặc xin chỉ giáo.

- Để ta nghĩ xem nào.

Mã điển sử gãi cằm gãi cổ nửa ngày trời mới nói:

- Một người một phần là được, định mức cho phó quan trước nay đều là thế, sẽ không đắc tội với ai cả.

Nói rồi nhớ ra điều gì:

- Công tử nói với bọn họ ta chỉ nhận nửa thành là được.

"Chỉ đợi câu này của ngươi thôi." Thẩm Mặc cao hứng nói:

- Tạ ơn Mã đại ca chỉ điểm.

Y lại muốn mời Mã điển sử uống rượu, nhưng họ Mã phải trở về huyện nha làm việc, hai người chỉ đành từ biệt.

Nhìn theo bóng lưng của hắn rời đi, Thẩm Mặc không khỏi thở dài cảm khái. Mấy ngày trước Thẩm Luyện bắt y đọc Đại Minh Luật, Thẩm Mặc mới biết thương thế của Đại Minh là một phần ba mươi, khi ấy y còn cảm thấy kỳ quái, sao lại thu thuế ít như vậy? Hiện giờ mới ngấm, té ra là bị đám quan viên dùng lợi phương thức này thu lấy rồi, chỉ có điều cuối cùng quốc gia không thấy đâu mà thôi.

Thẩm Mặc biết điều như thế làm trong huyện nha từ trên xuống dưới đều hài lòng. Mặc dù y làm ăn nhỏ chẳng chia chác được bao nhiêu tiền, nhưng mọi người để ý tới là cái thái độ! Thái độ tốt, làm ăn nhỏ có thể lớn lên, mọi người cùng vui vẻ. Nếu thái độ không tốt, làm ăn lớn đến đâu cũng phải phá hỏng của y.

Huyện lệnh đại nhân lập tức vỗ bàn quyết định, mỗi tháng cấp cho hiệu buôn Tam Nhân hạn nghạch bốn trăm cân muối. Một mặt là vì Thẩm Mặc tuổi còn nhỏ tuổi, huyện lệnh đại nhân không yên tâm lắm; một phương diện khác là lo y quá nổi trội, khiến cho các thương muối lớn khác ghen ghét, gặp thêm phiền toái, vô cớ có thêm địch.

- Giấy phép mở hiệu của chúng ta cuối cùng tới vào ngày hôm qua.

Thẩm Mặc cười nói:

- Chúng ta có thể khai trương được rồi.

Thẩm Mặc nói xong, hai người kia cứ trố mắt ra hồi lâu, bọn họ thế nào cũng không ngờ được, y âm thầm làm nhiều việc lớn tới như thế.

Một lúc lâu sau Thẩm Kinh mới cười hưng phấn:

- Hắc đạo bạch đạo ngươi đều qua lại cả rồi, chúng ta cứ ngồi đợi thu tiền là được.

Dưới tình huống kinh doanh độc quyền đặc biệt, lợi nhuận của cái nghề này quá cao. Đem diêm dẫn, tiền thưởng, tiền công, hao tổn tính hết vào trong muối, chi phí một cân muối cùng lắm là một lạng bạc rưỡi, mà giá của nó trên thị trường là ba lượng bạc, lợi nhuận đúng gấp đôi.

Mặc dù phải chia một nửa cho người khác, nhưng lợi nhuận vẫn rất khả quan.

Trưởng Tử hai mắt thần ra, lẩm bẩm:

- Một tháng cho chúng ta bốn trăm cân muối, lợi nhuận thuần là ba mươi lượng bác, trời ạ, đó là bao nhiêu tiền nhỉ?

Thẩm Mặc thì lại nghiêm túc nói:

- Trường Tử, ngươi có muốn làm chủ hiệu không? Nếu không muốn ta có thể viết tên cha ta.

Trường Tử cười lắc đầu:

- Nhập muối chuyển muối đều phải cần đích thân chủ hiệu làm, Thẩm đại thúc còn phải đi làm việc quan, đâu có thời gian. Cứ để ta làm đi.

Nói rồi cười thật thà:

- Dù sao đời này ta không có hi vọng gì đọc sách nữa, thôi thì cứ kiếm tiền lấy vợ sinh vài đưa con, sau đó để con nó đọc sách.

Đang khi nói chuyện, mặt trời dần ngả về phía tây, Thẩm Mặc đột nhiên nghe thấy tiếng chim kêu, liền xua tay ý bảo hai người kia đừng lên tiếng.

Ba người nín thở, quỳ rạp xuống đất nhìn về phía bãi sông.

Quả nhiên thấy trước tiên là có mấy con chim nhỏ bay tới bên bở sông, nhảy loạn xạ uống nước kiếm ăn. Không bao lâu sau, có một đám chim sẻ lớn kêu huyên náo, kéo bè gọi bạn tới; nhạn hoang cũng kết thành từng bầy vỗ cánh phành phạch, còn có cả những con chim nhỏ đủ các loại màu sắc không biết tên cũng bay tới bên bờ sông.

Chẳng biết là con chim nào phát hiện ra mồi nhử thơm phức, đại khái là cả một ngày không ăn gì nên đói lắm rồi, nó chẳng thèm kén chọn xông tới mổ mồi, con mắt nhỏ như hạt đỗ thi thoảng cảnh giác nhìn bốn phía. Tiếp ngay đó sau đó những con chim khác cũng phát hiện ra, thể là ùa cả tới, líu ríu tranh giành thức ăn hoàn toàn chẳng để ý tới tấm lưới lớn ở trên đầu.

Tới ngay cả Thẩm Mặc và Trường Tử cũng chưa bao giờ nhìn thấy nhiều chim như thế, cố áp chế tâm tình phấn kích, đợi tới khi chim tụ tập đông nhất mới kéo mạnh giây thừng, tấm lưới lớn liền từ trên trời bủa xuống.

Vừa nghe thấy tiếng động lạ, con chim nhỏ mẫn cảm vỗ cánh muốn bay đi, nhưng đã không còn kịp nữa.

Không đợi bọn chúng bay đi, tấm lưới lớn đã bao phủ toàn bộ.

Những con chim khác hoảng xợ bay mất, chỉ còn lại mấy chục con chim lớn nhỏ vỗ cánh trong lưới.

Ba người cực kỳ hưng phấn từ bụi lau sậy xông tới, muốn đè lấy lưới, thống kê thành quả.

Ai ngờ đúng lúc ấy đột nhiên cả tấm lưới nảy lên, ba người cả kinh, vội đuổi sát, không ngờ tấm lưới vọt lên trời. Thì ra bên trong đó có một con chim lớn giang cánh bay đi, những con chim khác cũng ra sức vỗ cánh bay, làm lưới cũng bay lên trời. Khoảnh khắc sinh tử tồn vong, tới ngay cả chim cũng biết hợp sức với nhau.

Chương 78: Mại và lập. (3)

Thẩm Mặc ngẩng đầu nhìn tầm lưới, lại nhìn hoàng hôn sắp xuống, hô to một tiếng:

- Đuổi theo! Đám chim này không bay nổi đâu.

Liền cùng Trường Tử chạy trước đuổi theo.

Thẩm Kinh thấy rất buồn bực, nhưng hai người kia đã chạy xa rồi, chỉ đành thở hộc hộc theo ở đằng sau.

Bọn họ một bên nhìn hướng tấm lưới bay, một bên đuổi sát theo bờ sông, cho tới một khắc sau, dần dần chạy tới chỗ đông người nhưng vẫn chưa đuổi kịp.

Trên sông khắp nơi là thuyền cá bỏ neo, những người dân thu dọn đồ đánh cả trên thuyền thấy ba đứa bé mặc áo ngắn quần cộc, đi chân đất chạy như điên đuổi theo lưới chim trên trời.

Đúng là quang cảnh lạ, mọi người lần lượt dừng công việc trên tay, đưa mắt nhìn theo bọn họ chạy về đằng xa, còn không quên cười nhạo mấy câu:

- Đúng là ba tên người đời, chim bay trên trời, người chạy dưới đất, làm sao mà đuổi được?

Thẩm Mặc thì chẳng thèm để ý vẫn ra sức đuổi theo, Trưởng Tử chẳng nói một lời theo sau, cũng không hề có ý dừng lại.

Thẩm Kinh cố chết theo kịp, vừa chạy vừa thở hồng hộc, mồ hôi đầm đìa, nói:

- Ta bảo này, chúng ta đừng đuổi nữa, như bọn ngốc vậy, để người ta cười cho, hay là nghỉ một chút đi.

Thẩm Mặc đứng lại một lát, cũng thở không ra hơi nói:

- Không! Không thể nghỉ, chạy thêm một lúc nữa là có thể đuổi kịp rồi.

Nói xong lại tiếp tục chạy về phía trước, Trường Tử tiếp tục đuổi theo, Thẩm Kinh chửi mấy câu gì đó không rõ, cũng đành theo nốt.

Không bao lâu sau, tịch dương lạc sau triền núi, ráng đỏ giăng đầy trời, không trung phủ một màu đỏ mỹ lệ, đẹp tới mức làm tim người ta đạp mạnh.

Đúng lúc Thẩm Kinh sức cùng lực kiệt, kêu lớn "đánh chết ta cũng không đuổi nữa" thì cái lưới bay trên không trung kia đột nhiên dừng lại. Dần dần cả cái lưới quả nhiên bất lực rơi xuống, mặc dù tốc độ rơi cực chậm, nhưng bất kỳ ai cũng thấy những con chim này không bay nổi nữa.

Thẩm Mặc cực kỳ cao hứng, y cười lớn nói:

- Sao hả? Ta nói đuổi kịp mà.

Thẩm Kinh cực kỳ kinh ngạc nói:

- Làm sao mà ngươi biết võng chim sẽ rơi xuống.

Thẩm Mặc chỉ lên bầu trời:

- Ngươi nghĩ xem, mặt trời ngả về tây, bóng đêm buông xuống, những con chim này đều phải bay về tổ. Nhưng bọn chúng không cùng một loài, có con ở trên cây, có con dưới mái nhà, có con phải bay về vách núi. Cho nên bọn chúng không thể bay mãi về một hướng được, tới khi về tổ mỗi con bay một hướng, con bay đông con bay tây. Phương hướng loạn lên lộn xộn cả, từng con một kiệt sức, cả cái lưới chim sẽ rơi xuống.

Thẩm Kinh phục sát đất, vừa muốn vét hét chữ nghĩa trong bụng ca ngợi một phen thì nghe Trường Tử thình lình thét lên:

- Hỏng rồi, bọn chúng sắp rơi xuống sông.

Chẳng may chim bị chết đuối thì không đáng tiền nữa.

Lời còn chưa dứt, Trường Tử liền tung mình nhảy vào dòng sông, Thẩm Mặc cũng không cam lòng để thành quả đuổi nửa ngày trời cuối cùng thành công cốc, liền lấy hai cái gói giấy dầu đưa cho Thẩm Kinh, cũng nhảy xuống sông. Trẻ con lớn lên ở quê hương sông nước, có đứa nào không biết bơi.

Thẩm Kinh vốn cũng muốn xuống nước, nhưng bị Thẩm Mặc ép biến thành công nhân bảo quản văn kiện, đành ấm ức đứng ở trên bờ làu bàu:

- Toàn bắt nạt ta.

Thẩm Mặc và Trường Tử bơi rất tốt, bới tới giữa sông, im lặng chờ đám chim hoàn toàn kiệt sức rơi xuống.

Nhìn võng chim càng ngay càng thấp, sắp vươn tay ra là có thể chạm tới được rồi thì đột nhiên nghe thấy Thẩm Kinh ở trên bờ hét lớn:

- Cẩn thận, ở phía đông có thuyền tới.

Thẩm Mặc và Trường Tử quay đầu nhìn lại, quả nhiên thấy một chiếc thuyền từ thượng du thuận dòng bơi xuống. Lúc này tịch dương như máu, trên mặt sông ánh vàng lóng lánh, người trên thuyền hiển nhiên không nhìn thấy người trong nước.

Không kịp phát ra tiếng, hai người như con cá con kinh hãi, né sang hai bên, suýt nữa bị chiếc thuyền nhanh đâm vào mặt.

Đúng lúc này tấm lưới kia cuối cùng cũng rơi xuống, phịch một cái rơi trên sàn thuyền, ngay sau đó là một tiếng kêu khẽ...

"Chim của chúng ta sắp bị bọn họ lấy rồi." Vừa mới thoát khỏi nguy hiểm, Thẩm Mặc đã nghĩ như thế. Sau đó quạt nước bơi tới, hướng về phía mạn thuyền vọt lên, tay chụp lấy mạn thuyền, lật mình lên sàn thuyền, vừa lắc đầu hất nước trên đầu đi, vừa nói lớn:

- Tại hạ tới tìm chim của mình...

Vừa phóng mắt nhìn khắp quanh kiếm chim của y.

Còn chưa kịp tìm thấy chim của y đã nhìn thấy một nữ tử thanh nhã tú lệ, mặc váy liền màu lục nhạt, như thủy tiên ngậm sương, tha thướt đứng sau một cây đàn cổ, hai tay đặt lên tim, mặt đầy kinh hãi nhìn Thẩm Mặc.

Vừa nhìn thấy nữ tử này, Thẩm Mặc lập tức quên ngay chim của y, trong lòng đột nhiên hiện lên một hàng thơ tuyệt đẹp:

Không đàm tả xuân, cổ kính chiếu thần.

Tái chiêm tinh thần, tái ca u nhân.

Lưu thủy kim nhật, minh nguyệt tiền thân

Y nhìn nữ tử đó, nữ tử đó cũng nhìn y. Trong đôi mắt trong sâu như đầm nước, trước tiên là sợ hãi, tiếp đó là kinh ngạc, cuối cùng là biến thành ánh mắt không sao tin nổi.

Lúc này một nha hoàn xinh xắn dẫn mấy tên gia hỏa trông có vẻ như bảo tiêu từ thương thuyền chạy ra, vừa thấy có kẻ dám xâm phạm tiểu thư nhà mình, nha hoàn tức thì nổi giận, quát lớn một tiếng:

- Bắt lấy cho ta.

Đám bảo tiêu hùng hổ lao tới, không ngờ chưa chạy được mấy bước, nha hoàn ra lệnh kia lại quát một tiếng:

- Lui lại.

Đám bảo tiêu tí nữa thì ngã xuống nước, có vị lão huynh thậm chí vẹo cả lưng.

Nhưng ngoài tiểu thư, Họa Bình tỷ là lớn nhất, bọn chúng cũng chỉ đành ấm ức giương đôi mắt phun lửa nhìn Thẩm Mặc.

Thẩm Mặc đã chuyển ánh mắt lên đám chim của mình, thì ra cái lưới kia rơi xuống dưới chân vị tiểu thư kia.

Cô nương mặc dù xinh đẹp, nhưng lại chẳng phải của mình, cứ nên xin lại chim thì thực tế hơn. Thẩm Mặc y phục không chỉnh tề, không tiện lên thuyền của người ta. Hơn nữa bản thân còn có lỗi lỗ mãng xúc phạm, nếu gây ra điều tiếng thì không hay.

Chính đang không biết phải làm sao thì Thẩm Mặc liền nhìn thấy một người quen dẫn đám bảo tiêu đi ra, lòng thở phào biết không sao nữa. Ngượng ngùng cười nói:

- Họa Bình cô nương, trước nay luôn được cô nương chiếu cố, không có gì báo đáp. Tặng cho tiểu thư nhà cô nương một bọc chim quý làm lễ tạ ơn.

Nói xong không đợi cho Họa Bình lên tiếng, liền tung người vào dòng nước, biến mất trong dòng nước dưới ánh hoàng hôn.

Họa Bình ngơ ngẩn nhìn từng làn sóng dần biến mất, nhất thời có chút si dại.

Chương 79: Chúc phúc. (1)

Huyện Hội Kê phủ Thiệu Hưng, tháng chạp năm Gia Tĩnh Đại Minh thứ ba mươi hai.

Có câu rằng:" Ngày hai bảy, đi ra chợ; ngày hai tám, dọn nhà cửa." Câu này có nghĩa là, vào ngày hai mươi bảy tháng chạp người dân thường cả nhà sẽ đi ra chợ mua hàng năm mới, mua dầu mỡ củi lửa, gà vịt cá thịt đủ dùng cho nửa tháng. Sau đó bắt đầu từ ngày 28 không ra khỏi nhà nữa, ở trong nhà dọn dẹp nhà cửa chờ năm mới tới.

Thương gia kinh doanh suốt một năm tới ngày hai mươi bảy cũng kết thúc, nhưng trước khi về nhà ngày hai mươi tám, còn phải dọn sẹp sạch sẽ cửa hiệu mới được. Cho nên dù trong ngày này người đi đường thưa thớt, nhưng các cửa hiệu vẫn cứ không giảm sự náo nhiệt.

Phía trước một cửa hiệu trên phố Bảo Hữu Kiều phường Vĩnh Xương, một thanh niên cao lớn mặc áo khoác màu lam, quần bông màu đen đang chỉ huy hai người làm thuê tiến hành quét dọn. Hai người làm thuê lau cửa sổ, vẩy nước lên quầy, bận rộn tíu tít. Ông chủ nhân nghĩa hậu đãi, mọi người quan hệ lại không tầm thường, những người làm thuê tất nhiên hết lòng làm việc.

Thanh niên cao lớn kia thì vác một cái thang ra gác ở cửa, bê một chậu nước khăn lau, nhanh nhẹn trèo lên nóc, bắt đầu tỉ mỉ lau cái biển bằng gỗ mộc. Hắn như đối xử với một đứa trẻ con, khe khẽ vượt lên bốn chữ lớn rắn rỏi "Hiệu buôn Tam Nhâm" ở trên biển, trong lòng không khỏi cảm khái...

Chớp mắt một cái, hiệu buôn do ba huynh đệ hợp lại với nhau này đã tưng bừng thành lập được một năm rưỡi rồi, việc kinh doanh càng ngày càng lớn, từ mới ban đầu mỗi tháng bốn trăm cân muối, tới nửa đầu năm nay sáu trăm cân, nửa cuối năm là tám trăm cân, thu nhập tăng lên đúng gấp đôi. Huynh đệ bọn họ hợp kế, năm sau còn mở hai phân hiệu, tranh thủ một năm bán được mười lăm diêm dẫn, ba nghìn cân muối... Mặc dù vẫn chẳng thể nào bì được với những thương nhân động chút là trên vạn cân, nhưng đã đủ đảm bảo cho hai nhà cùng với Thẩm Kinh cả đời không phải lo cơm áo, tiền bạc dư dả rồi.

Kỳ thực năm nay sinh hoạt của hắn tốt hơn nhiều lắm, cái gì chưa nói chứ, riêng nhìn thể hình của hắn vốn vừa cao vừa gầy, biến thành hiện giờ vừa cao lại vừa tráng kiện, sắc mặt cũng hồng hào khỏe khoắn, thì biết rằng hắn đã không làm cái bụng phải thiệt thòi.

Đáng lý trong tay có tiền rồi, sinh hoạt tốt lên rồi thì hắn không có chuyện gì phiền lòng nữa mới phải, nhưng gần đây Trường Tử lòng thường xuyên cứ loạn lên vô cớ, vừa nghĩ tới cái cảnh kia, liền không nhịn được máu nóng bốc lên đầu, hận không thể lập tức rời nhà bỏ đi......

...

- Ông chủ, ông chủ...

Người làm thuê hô hoán, làm Trường Tử đang trầm tư tỉnh lại, hắn "ờ" một tiếng, cúi đầu hỏi:

- Chuyện gì thế?

- Ngài mà còn không dừng lại, cái tấm biển này của chúng ta sẽ bị mài lõm mất.

Hai người làm thuê dưới thang cười nói.

Trưởng Tử cảm thấy có chút mất mặt, ngượng ngùng hỏi:

- Làm xong hết rồi chứ.

- Chỉ đợi ngài kiểm tra thôi.

Người làm thuê cười:

- Đương nhiên khẳng định là không sạch bằng ngài lau biển.

Trưởng Tử thường ngày hiền hòa, đám làm thuê có chút tùy tiện với hắn.

Trường Tử từ trên thang đi xuống, kiểm tra trong phòng một vòng. Thấy cũng hòm hòm rồi, liền gật đầu, đi tới quầy, lấy chìa khóa đeo bên hông ra, mở ngăn kéo lấy hai phong bao đỏ lớn, đưa cho hai người làm sớm đã mong mỏi, nói:

- Về thăm hỏi đại thúc đại thẩm hộ ta, năm mới ta sẽ về thăm họ.

Hắn và Thẩm Mặc dù đã chuyển ra khỏi nhà cỏ rồi, nhưng trong lòng vẫn nhớ tới những người láng giềng thân thiện kia, trừ thi thoảng trợ giúp ra, thì ngay cả người làm trong hiệu cũng thuê từ đó.

Hai người làm thuê thấy phong bao đỏ nằng nặng, hết sức phấn khỏi nói:

- Năm mới chúng tôi sẽ tới chúc tới cho Thẩm gia và ông chủ.

Trường Tử lại dặn dò bọn họ mười sáu tháng giêng mở cửa, rồi thả cho bọn họ về nhà ăn tết.

Đợi người làm đi rồi, Trường Tử mang thang vào, rồi lại quét dọn lại những chỗ chưa được sạch sẽ lắm, đợi tới khi hoàn toàn hài lòng rồi, lúc này mới tới đi đóng cửa hiệu lại, quay trở về nhà sau... Vốn đây là một trạch viện kiểu "tứ thủy quy đường", hướng nam đối diện với chính phòng là cửa hiệu, ba mặt của hậu viện đều là tiểu lâu tường trắng ngói đen, vây thành hai cái sân lớn.. Hoặc nói nó là tiểu viện thì càng thích hợp hơn.

*** Tứ thủ quy đường: Là kiểu tứ hợp viện của Giang Nam, do đất chật người đông, nó có diện tích nhỏ, kết cấu các dãy nhà chặt hơn, thường xây hai tầng, sân nhỏ. Vì khi mưa nước từ bốn mặt xung quanh đổ về sân nên mới có tên như trên.

Trường Tử đi vào sân thấy cha đang làm gà vịt, trong nhà bếp bốc hơi nóng nghi ngút, ngửi mùi là biết mẹ mình đang nấu bánh tổ.

Cha Trường Tử thấy hắn vẫn không ngừng tay, hạ giọng nói:

- Sao giờ này mới về.

Trường Tử nói cửa hiệu mới xong việc, cha hắn liền sai:

- Máu tới sảnh đường quét dọn sạch sẽ, ngàn vạn lần đừng đụng chạm vào đồ cúng tế.

Trường Tử lúc này mới nhớ ra, hôm na là ngày mời Bồ Tát. Theo cách nói của những người cao tuổi, Bồ Tát trên trời không vào những nhà không sạch sẽ. Bởi thế trước khi chúc phúc, cần phải rửa sạch sẽ sảnh đường, bàn cúng. Mặc dù hắn có đôi đệ đệ muội muội, nhưng việc quan trọng như thế này không thể giao cho trẻ nhỏ làm được.

Trường Tử vừa mới đáp lời, mẹ hắn đã từ nhà bếp đi ra, mặt bị hơi nóng un cho đỏ bừng bừng, cổ tay đeo vòng bạc, vén lọn tóc tán loạn ở trước tán, nói:

- Đi xem Thẩm gia đã dậy chưa? Dậy rồi thì mẹ làm mỳ cho.

Trường Tử gãi đầu, nói:

- Vậy để con đi xem Thẩm gia trước.

Liền bỏ việc của cha bảo sang một bên đi tới bên đông sương phòng.

Đông sương có hai lầu ba gian, Trường Tử nhẹ nhàng tới gõ cửa, hỏi nhỏ:

- Triều Sinh, Thẩm thúc đã dậy chưa?

Cửa phòng két một cái, một thanh niên vóc người cao, mặt mũi tuân tú thò đầu ra, chính là Thẩm Mặc đã cao lên không ít, y hừ một tiếng nói nhỏ:

- Ngủ như heo vậy, đoán chừng phải chiều mới dậy nổi.

Nói tới đó lại có chút bực bồi:

- Vì làm cái chức chủ bạ này mà ba ngày lại phải say hai lần, thật là không chịu nổi.

Vừa nói chuyện hai người vừa đi vào thư phòng sát vách, bên trong xếp đủ các loại sách vở, giữa phòng tuy có bồn than, nhưng bởi vì sợ hỏa hoạn cho nên người rời đi là tắt.

Thẩm Mặc không khỏi rùng mình:

- Lạnh thật đấy.

Trường Tử liền vội đốt bồn than lên, rồi tiếp đó ánh lửa nhảy múa, trong phòng cuối cùng cũng dần dần ấm áp lên.

Thẩm Mặc lúc này mới cởi chiếc áo khoác màu lam ra, để lộ trường sam màu hạt dẻ bên trong, trông càng tiêu sái, nho nhã. Quả nhiên là trong lòng có sách vở, mặt mũi ắt sáng sủa. Y ngồi lên chiếc ghế có rải đệm bông, vừa pha trà, vừa nhìn Trường Tử lòng dạ cứ để đâu đâu.

Đợi cho hắn ngồi xuống ghế, Thầm Tử đưa cho một chén trà, hỏi nhỏ:

- Nghĩ cái gì đấy.

- Không, không, có nghĩ cái gì đâu.

Trường Tử vội lắc đầu, cầm cốc trà đưa lên miệng.

- Nóng.

Thẩm Mặc vội ngăn hắn lại, tựa cười tựa không nói:

- Thế này mà bảo không có tâm sự à?

Chương 80: Chúc phúc. (2)

Ánh lửa lay động trong bồn than, chiếu lên khuôn mặt lúc sáng lúc tối của Trường Tử, hai tay hắn cầm chén trà, chậm rãi nói:

- Chẳng giấu nổi ngươi cái gì cả, nói thực nhé, gần đây lòng ta không được yên ổn lắm.

- Ồ?

Thẩm Mặc nhìn hắn một hồi, gật gù nói:

- Đúng là tới tuổi tơ tưởng đến nữ nhân rồi.

Trường Tử thiếu chút nữa thì rớt chén xuống đất, vội vàng giải thích:

- Không phải là chuyện đó.

Nói rồi cau mày lại, ấp a ấp úng:

- Ta không muốn làm thương nhân cả đời.

Sợ Thẩm Mặc giận, hắn lại vội giải thích:

- Không phải, nếu ngươi không có cách nào khác, ta vẫn cứ sẽ tiếp tục làm.

Thẩm Mặc chẳng hề bất ngờ, mỉm cười nói:

- Chẳng ai bảo ngươi làm làm cả đời, hiện giờ chúng ta đã quen thuộc chuyện này, chẳng ai lừa gạt được nữa, có thể tìm một chưởng quầy tài cán làm là được, không ngại gì cả.

Tới đó thay đổi đề tài:

- Vậy thì ngươi muốn làm cái gì?

- Ta muốn...

Trường Tử cúi đầu xuống, nói nhỏ:

- Muốn đi lính.

Nụ cười của Thẩm Mặc tức thì cứng lại, nửa ngày trời mới chậm rãi nói:

- Còn có chí hướng khác không?

Trường Tử lắc đầu, cắn môi nói:

- Ta chỉ muốn đi lính thôi.

Thẩm Mặc cũng lắc đầu, nghiêm mặt lại:

- Ngươi có thể đi hỏi cha ngươi, xem xem thúc ấy có đồng ý không.

Trường Tử càng cúi đầu xuống thấp hơn:

- Chính vì biết ông ấy không đồng ý cho nên mới tìm ngươi thương lượng trước.

Thẩm Mặc đặt ấm trà trong tay xuống, xoay người đối diện với Trường Tử, vừa mới lên tiếng thì cửa mở ra. Một thanh niên mặc áo lụa màu xanh đi vào, vừa thấy hai người liền cười hăng hắc:

- Âm mưu gì sau lưng ta đây hả?

Thẩm Mặc trợn mắt lên, lại dựa vào lưng ghế, cáu kỉnh nói:

- Ngươi tới đúng lúc lắm, mau giúp ta mở mang cho Trường Tử của chúng ta đi.

Người tới tướng mạo hết sức buồn cười, tất nhiên là Thẩm Kinh Thẩm tứ thiếu gia, vừa nghe Thẩm Mặc nói như thế, hắn liền kinh ngạc hỏi:

- Trưởng Tử, sao mặt ngươi dài ra như quả dưa chuột thế?

- Nói chuyện nghiêm chỉnh đấy.

Thẩm Mặc cười mắng hắn một câu, chỉ vào Trường Tử nói:

- Cái vị lão huynh này muốn đi lính, ngươi mau giúp ta khuyên bảo hắn đi.

Miệng Thẩm Kinh tức thì há to tới mức nhét được cả quả trứng vịt vào, trố mắt ra hỏi:

- Ta không nghe nhầm đấy chứ? Ngươi muốn đi lính?

Trương Tử gật đầu, bực bội nói:

- Làm lính thì sao chứ? Từ Đạt Thường Ngộ Xuân chẳng phải là đại anh hùng vang lừng sao?

- Ngươi cổ hủ rồi.

Thẩm Kinh phát tay, hắn kéo ghế tới ngồi xuống trước mặt Trường Tử nói:

- Hiện giờ là thời đại nào chứ? Sắt tốt không làm binh, hảo hán không đi lính! Nếu như ngươi làm lính, con trai ngươi, cháu trai ngươi, cháu cháu cháu ngươi sẽ oán ngươi đến chết.

Trường Tử bị hắn quở mắng một hồi, tức thì lại càng xuống tinh thần, gục đầu nói:

- Vì sao lại giận ta?

Thẩm Kinh lại muốn mắng hắn liền bị Thẩm Mặc xua tay ngăn lại, thở dài nói:

- Kỳ thực bọn ta có ai là không muốn học theo tướng quân Hán Đường, xông pha sa trường, da ngựa bọc thây? Nhưng cái thói đời này không cho chúng ta làm.

Thẩm Mặc dốc lòng khuyên nhủ:

- Cái thời buổi này người ta trọng văn khinh võ, ở dưới cái hoàn cảnh lớn này, địa vị kinh tế, chính trị, xã hội của quân nhân đều thấp kém quá mức.

Thẩm Kinh tiếp lời ngay:

- Đúng đấy, chỉ cần ngươi đi làm lính, trong con mắt người đời, ngươi biến thành kẻ thân thế không rõ, xuất thân đê tiện, thô lỗ kém văn hóa rồi. Cho dù ngươi có làm tới thiên tổng cũng chẳng thể ngẩng đầu lên nổi đâu.

Trường Tử cuối cùng cũng có chút dao động, hắn lẩm bẩm nói:

- Vậy ta phải làm sao bây giờ?

Thẩm Kinh tranh thủ thời cơ nói:

- Có muốn nghe ta hoạch định tương lai cho hai người chúng ta không?

Trường Tử chỉ gật đầu không lên tiếng, Thẩm Kinh liên hắng giọng nói:

- Ta đã nghe ngóng rõ ràng rồi, giá của một cái giám sinh quốc tử giám là một nghìn lượng, chiếu theo việc làm ăn hiện nay của chúng ta, chỉ cần dè xẻn một chút, nhiều lắm là ba năm có thể mua được hai cái. Tới khi đó hai người chúng ta tới Bắc Kinh chơi ba năm, chúng ta không cần tiến bộ thêm, chỉ cần tốt nghiệp yên ổn là được.

- Tiếp sau đó trở về tham gia một lần thi hương, là coi như làm xong màn dạo đầu rồi.

Thẩm Kinh nói văng nước bọt:

- Mặc dù hiện giờ không thể giống khi mới lập quốc, có thể trực tiếp làm quan lớn. Nhưng bằng vào thân phận giám sinh, chúng ta có thể tới lại bộ Nam Kinh hoạt động một chút, mặc dù chức quyền của bọn họ hữu hạn, nhưng vẫn có tác dụng ở Nam Trực Đãi.

- Hơn nữa bọn họ còn có một cái lợi, trời cao hoàng đế xa, dễ dàng bày trò. Tới khi đó chúng ta trước tiên tới huyện làm phó quan như huyện thừa chủ bạ gì đó, qua vài năm thông thạo rồi, mới mưu đồ tới vị trí tri huyện của huyện hạ đẳng nào đó! Đợi kiên trì tới hết nhiệm kỳ, nói không chừng lại được chuyển sang huyện thượng đẳng, làm huyện thái gia béo bở sung sướng.

Nói rồi vỗ lên đùi trường tử, lời nói chân thành:

- Chỉ cần có thể làm được huyện lệnh, cả huyện còn ai dám nói ngươi xuất thân quan khoa cống? Còn phải cẩn thận nịnh nọt ngươi nữa kìa.

Hẳn lải nhải nửa ngày trời, Trường Tử nghe tới ù cả đầu, ngây như gỗ gật đầu:

- Ta cứ thành thật bán muối thôi...

Nói xong đứng dậy:

- Ta phải đi quét dọn sảnh đường rồi.

Thẩm Mặc gật đầu để hắn đi trước.

Đợi Trường Tử đi rồi, Thẩm Mặc khẽ nói:

- Ngươi trở về bao giờ thế?

- Tối hôm qua.

Thẩm Kinh cầm lấy chén trà của Trường Tử uống ừng ực, xong nhổ phì phì:

- Đắng chát.

Thẩm Mặc cười:

- Trà đắng hay là công việc khổ?

- Đương nhiên là công việc khổ rồi!

Thẩm Kinh mặt mày rầu rĩ:

- Ngươi nghĩ mà xem, cuối năm rồi ta phải ở thành Nam Kinh van hết ông này bà nọ.

Nói rồi cao giọng ca giọng tuồng Côn Sơn:

- Khổ chết ta rồi...

Hiển nhiên là tới sông Tần Hoài chơi quá nhiều.

- Được rồi, được rồi. Xem như ngươi khổ cực.

Thẩm Mặc vội vàng vỗ về:

- Mau nói chính sự đi.

Thẩm Kinh lúc này mới thu lại cái vẻ mặt cười cợt, gật đầu nói:

- Chuyện của lão thúc ta không tận tâm tận lực sao được? Làm ổn hết cả rồi.

Liền kể hết từ đầu tới đuôi chuyện hắn đi Nam Kinh cho Thẩm Mặc nghe.

Chuyện này phải bắt đầu nói từ trên người Thẩm Hạ. Nhắc lại chuyện ông tới huyện nha Hội Kê làm việc, trước tiên làm từ chức "thiếp thư", dựa theo lời nhi tử dạy, hòa thiện với người, khẳng khái rộng rãi, không tới nửa năm liền kết giao rộng rãi, ai ai cũng xựng tụng là "Thẩm tướng công một lòng vì việc chung."

Kết quả cuối năm ngoài vị Chu Kinh Thừa tới tuổi nghỉ hưu, tri huyện theo thông lệ giữ lại, nhưng Chu Kinh Thừa thấy mấy vị quan trên đều trẻ hơn mình, thực sự là không trông mong gì nữa, hơn nữa những năm qua ông ta ăn cả của nguyên cáo bị cáo, sớm đã kiếm đủ rồi, quyết ý về nhà ngậm kẹo dừa trêu cháu.

Chương 81: Chúc phúc. (3)

Cái thời đại này người nghỉ hưu thường chẳng ai thật lòng giữ lại cả, Đại Minh nhiều nhất là người, thiếu ai cũng chẳng sao.

Lý huyện lệnh liền thu nhận đơn từ chức của Chu Kinh Thừa, lại tượng trưng hỏi ông ta nhân tuyển thay mình là ai? Với tầng cấp thư lại lục phòng, huyện thái gia có thể trực tiếp bổ nhiệm miễn nhiệm.

Chu Kinh Thừa cân nhắc một hồi, trong mấy người thiếp thư dưới tay, Thẩm Hạ tư lịch ngắn nhất làm người ta thích nhất. Không chỉ viết chữ đẹp, làm việc cũng nhanh gọn, quan trọng nhất là luôn một lòng tôn trọng mình, cách năm ba ngày mời mình đi uống trà uống rượu chưa nói, tết nhất cũng có hậu lễ đem tặng. Nhất là phân lượng của lễ vật, chặc chậc, mấy thiếp thư kia cộng vào cũng không bằng một phần.

Ăn của người ta phải nói cho người ta, huống chí bản lĩnh của Thẩm Hạ cao, không sợ không đảm đương được. Chu Kinh Thừa liền tiến cử ông ta với huyện tôn.

Điều này không hẹn mà trúng ý Lý huyện lệnh. Trước đó ông ta gặp mặt Thanh Hà tiên sinh, hỏi tới chuyện học hành của Thẩm Mặc, Thẩm Luyện khiêm tốn nói:

- Hiện giờ nhiều lắm trình độ chỉ vào hạng năm sáu mươi của nhị giáp, còn phải tiếp tục nỗ lực...

Lý huyện lệnh biết con người của Thanh Hà tiên sinh, đó là không nói bừa một câu, lòng sướng như mở cờ, nên sớm quyết định lại bán ân tình cho Thẩm Mặc rồi.

*** Ý ông ta nói là Thẩm Mặc dư sức đỗ tiến sĩ rồi, mình hệ thống cái vụ thi cử này vào ngày mai.

Vì thế Thẩm Hạ thuận lợi mặc lên người chiếc áo đen, trở thành người đứng đầu hình phòng, thư lại đại nhân! Trở thành quan lại trong biên chế. Đương nhiên ông ta thích người ta gọi mình là kinh thừa đại nhân, bởi vì nghe thế nó văn nhã hơn.

Ông ta cũng không phải là người không biết thỏa mãn, chuẩn bị sẵn sàng làm ở vị trí này đủ năm năm, đợi quan trên có chỗ trống mới tiến bộ, ai ngờ cơ hội tới chẳng ai ngăn nổi. Mùa đông năm nay, Trần chủ bạ người đứng thứ ba trong huyện không ngờ đề xuất với huyện lệnh muốn tham gia thi Hương năm sau, cũng muốn kiếm tên trên bảng vàng, để xuất thân chính đồ.

Phải biết rằng từ công sinh, giám sinh, sinh viên tham gia khoa thì có được tư cách thi Hương, còn có thể không phải qua thi viện có thể trực tiếp vào trường thi. Một là học quan của học phủ hiện nhiệm, được phép trực tiếp tham gia tống khảo. Hai là công sinh và giám sinh quốc tử giám chưa tốt nghiệp có thể do giám quan trực tiếp tống khảo; ba là huynh, đệ, tử, chất ruột thịt của quan tại nhiệm, cho phép tống khảo; bốn là học quan, phó quan châu huyện do quan hiện nhiệm địa phương tống khảo.

*** Tống khảo: Đưa thí sinh đi tham gia thi cử.

Trần chủ bạ mong vào điều thứ tư tới tìm huyện tôn đại nhân, mặc dù thường ngày mọi người ở cùng nhau không tệ, nhưng mỗi người có một chí riêng, không thể ngăn được. Lý huyện lệnh liền tiến cử ông ta cho đề học đại nhân, năm nay trong huyện chỉ có một người, theo lệ nhật định được phê chuẩn.

Sau đó Trần chủ bạ liền làm hòa thượng mỗi ngày gõ chuông một lần, chỉ đợi cho công văn phê duyện để về nhà ôn tập chuẩn bị thi cử, tử chiến một hồi. Thi trúng thì tất cả đều tốt, khi không trúng không còn mặt mũi nào quay về huyện nha, chỉ đành kiếm đường mưu sinh khác.

Tin tức vị trí chủ bạ sắp khuyết lập tức truyền ra trong huyện nha, có thể nói là một viên đá ném xuống khơi lên ngàn gợn sóng, khiến cho người có tư cách ai ai cũng thèm thuồng. Ai thèm? Điền sử, giáo dụ và thư lại lục phòng, tám vị lão huynh này đều có tư cách tiến bộ. Tất nhiên là tràn ngập hi vọng, thế là bát tiên vượt biển, ai nấy đều thi triển thần thông.

Nhưng Mã điển sử xuất thân sai dịch, chữ nghĩa trong bụng có hạn, không thể đảm đương được cái chức vị suốt ngày chìm mình trong văn thư này. Cho nên chỉ có bảy người bao gồm cả Thẩm Hạ có tư cách cạnh tranh cái vị trí này.

Đáng lẽ Thẩm Hạ tư cách cạn, cũng không nên coi là người cạnh tranh, nhưng ông ta hoàn toàn kích động rồi. Đối với ông ta mà nói cái vị trí thư lại này có hay không cũng được, nhưng chủ bạ thì khác, nó là mục tiêu phấn đấu của ông ta khi vào huyện nha. Bởi vì trừ chức giáo dụ mà phải cử nhân mới được đảm nhận, thì cái chức huyện thừa này đậm chất văn nhất, có thanh danh ở phía bách tính cũng tốt nhất.

Sở dĩ có thanh danh tốt một là bởi vì sự lưu hành của Tam Quốc Diễn nghĩa, các vị chủ bạ văn tài phong lưu như Trần Quần Dương Tu đã ăn sâu vào lòng người, khiến cho chức vị này tăng thêm rất nhiều ánh hào quang. Mặc dù cơ bản thực tế thì khác hẳn; hai là vì chức trách của chủ bả trong huyện nha, rất ít tiếp xúc với bách tích phổ thông, tất nhiên là không giống với những huyện thừa điền sử, suốt ngày phải đắc tội với bách tích, nên thanh danh được xem như thanh bạch.

Thẩm Hạ mặc dù đã đi vào cửa quan, nhưng không thoát được cái tính văn nhân, trọng danh hơn trọng lợi, mong muốn của ông ta với vị trí chủ bạ này khỏi nghĩ cũng biết rồi.

Nhưng với Thẩm Kinh Thừa mới chỉ vừa thăng chức một năm mà nói, nếu muốn cạnh tranh với những người tư lịch đều trên mình kia thực sự là làm khó ông ta rồi. Cho nên ông ta quyết định nhờ vả tới nhi tử của mình...

Một phen hết quấy rầy lại nói lý, Thẩm Mặc cuối cùng cũng đồng ý giúp ông thử một chút. Kỳ thực Thẩm Mặc cảm thấy có cha chủ bạ thì thanh danh đúng là dễ nghe hơn một chút.

Lúc này thì Thẩm Hạ sớm đã thông tỏ mọi đường lối quan hệ toàn huyện trong lòng rồi, sau một phen bày mưu, y liền bắt đầu thực thi từng bước một.

Thẩm Mặc trước tiên bảo cha tới tìm Lý huyện lệnh tiến hành khảo thí mình trước thời hạn. Theo quy định, cấp lại khi mãn nhiệm đều do cấp trên trực tiếp tiến hành khảo thí, nội dụng là ứng dụng văn chương, viết một cái thông báo xuống dưới, viết một bài trình bày lên trên. Mục đích là phân biệt ưu khuyết, lấy làm chỗ dựa để thắng tiến, lưu nhiệm hay là hạ chức.

Đáng lý phải mãn nhiệm năm năm mới khảo thí, nhưng cũng có tình huống ngoại lệ, ví như nói có vị trí khuyết như hiện giờ, thì có thể xin khảo thí trước thời hạn.

Gần hai năm tiếp xúc với nhau, Lý huyện lệnh và cha con họ Thẩm quan hệ tốt đẹp, cũng muốn mở cửa sau cho ông ta, không chỉ đồng ý khảo thí trước thời hạn, còn cho Thẩm Hạ thành tích hạng nhất. Nhưng ông ta cũng nói trước, loại phó quan chủ bạ này, không phải là huyện lệnh có thể quyết định được, cho nên ông ta chỉ có thể cố sức tiến cử với bên trên, dùng hay không là chuyện ở bên trên. Hơn nữa bởi vì giáo dụ bản huyện tư cách cực cao, hộ phòng thư lại có quan hệ vững, cho nên Lý huyện lệnh sẽ đồng thời tiến cử cả ba người bọn họ.

Thẩm Mặc biết chuyện này không có cách nào, dù sao trong huyện nha không thể chỉ có mỗi mình cha y biết làm việc, có cơ hội cạnh tranh là tốt lắm rồi.

Nhưng chuyện chải chuốt trên dưới y không tiện tự mình xuất hiện, bản lĩnh này của cha lại hơi kém, chính đang khó xử thì Thẩm Kin đứng ra xung phong, làm thay cho Thẩm Mặc. Thẩm Kinh đã dự liệu, tương lai bản thân nói không chừng sẽ đi con đường này, vừa khéo có thể mượn cơ hội này dò đường trước. Đương nhiên nguyên nhân quan trọng nhất là tình huynh đệ.