Tán gẫu là tốn thời gian nhất, bất tri bất giác hai canh giờ đã đi qua.
Đang hứng trí thì đột nhiên phát hiện ra hết rượu rồi, Từ Vị lắc từng vò rượu một, chẳng có cái nào có chút tiếng động, liền loạng choạng đứng dậy, há mồm ra nói:
- Chuyết... Chuyết Ngôn, đi, theo ca ca mua.. Rượu nào.
Khi ngồi nói năng còn lưu loát, đứng lên một cái là rượu bốc lên đầu rồi.
Thẩm Mặc gật đầu, nhưng bị Đường Thuận Chi ngăn lại nói:
- Ngày tháng uống rượu còn dài, không nhất thiết uống trong một ngày, hôm nay tới đây thôi.
Từ Vị lắc đầu:
- Vậy sao được, chúng ta còn phải trò chuyện chuyện qua đêm, làm sao có thể thiếu rượu.
Đường Thuận Chi vỗ lên cánh tay hắn nói:
- Lão đệ, sau này ta thường trú ở Thiệu Hưng rồi, chúng ta ngày dài tháng rộng, có nhiều cơ hội nói chuyện. Nói thật với lão đệ, hôm nay ta tranh thủ rảnh rỗi qua thăm đệ thôi, trước khi trời tối ta phải rời thành nữa.
Nghe thấy ông ta nói sẽ thường trú ở Thiệu Hưng, Từ Vị hết sức cao hứng, lập tức không kiên trì thức đêm nữa, cười nói:
- Đệ đoán là việc công rồi, nếu không với tính cách của lão ca, cũng sẽ không kiếm cớ lảng tránh.
Đường Thuận Chi gật đầu cười:
- Không sai, đúng là có chuyện không thể nói.
Rồi quay sang phía Thẩm Mặc cười:
- Hai đệ hôm nay không gặp ta, hiểu không?
Thấy Thẩm Mặc gật đầu không chút do dự, Đường Thuận Chi cười áy náy:
- Hôm nay gặp lại bạn cũ, quá vui không kìm được, làm Chuyết Ngôn tiểu huynh đệ bị lãnh đạm rồi.
Thẩm Mặc cười:
- Được nghe cao luận của các vị đại gia, học sinh được rất nhiều lợi ích, nghe tiên sinh nói phải đi, trong lòng còn thấy tiếc nuối đây.
Lời này của y làm người ta nghe mà thoải mái, tới ngay cả Hà Tâm Ẩn cũng cười:
- Vậy sau này huynh đệ phải mời bọn ta uống rượu nhiều vào.
- Tiểu đệ rất muốn được lãnh giáo thường xuyên.
Thẩm Mặc cười:
- Chỉ sợ mấy vị lão ca không nể mặt.
- Không đâu, không đâu.
Mấy người cười vang đi ra ngoài, tới cửa thấy hai người họ cưỡi ngựa đi tới.
Đợi tiễn tới cửa ngõ, Đường Thuận Chi và Hà Tâm Ẩn tung mình lên ngựa, chắp tay với hai người:
- Hẹn ngày gặp lại.
Hai người cũng đáp lễ:
- Hẹn ngày gặp lại.
Rồi đưa mắt tiễn hai người kia giục ngựa phóng đi.
Xa phu của Ân gia luôn theo dõi trong ngõ, thấy Thẩm Mặc đi ra liền đánh xe tới đón.
Nhìn thấy xe sắp tới, Thẩm Mặc nói với Từ Vị:
- Ngày mai lão ca tới Ân gia một chuyến nhé.
Từ Vị gật đầ cười:
- Đệ yên tâm đi.
Nói xong cũng chẳng quan tâm ở chốn đông người, trêu ghẹo:
- Sao đệ lại có quan hệ với Ân tài chủ vậy? Không phải là cũng nhìn trúng Ân tiểu thư chứ?
Thẩm Mặc mặt đò bừng, nói:
- Hủy danh dự của người khác không phải là việc làm của đấng quân tử.
- Đệ không nói hả.
Từ Vị cười đểu:
- Ta tự đi hỏi Ân tài chủ.
Thẩm Mặc vỡ lẽ: "Tên gia hỏa này đang báo thù bữa trưa mình khiến hắn nếm trái đắng đây mà." Chỉ đành chắp tay nói:
- Từ đại ca của đệ ơi, lần này ngàn vạn lần không nên ăn chực của huynh mà. Hôm khác tiểu đệ mới khách bồi tội với huynh được chưa?
- Từ Vị ta há có thể mua chuộc bằng một bữa cơm hay sao?
Từ Vị nói rất đường hoàng:
- Ít nhất phải ba bữa.
- Bao nhiêu bữa cũng được.
Thẩm Mặc cười khổ:
- Đệ ở trong hiệu buôn Tam Nhân đường Bảo Hữu Kiều, khi nào thèm ăn ngon thì cứ tới tìm đệ.
- Quả nhiên là huynh đệ tốt.
Từ Vị vỗ ngực bình bịch:
- Ta cũng không ăn không của đệ đâu, yên tâm đi, chuyện của đệ và Ân tiểu thư cứ đặt hết lên người ca ca.
Thẩm Mặc hoảng sợ:
- Ngàn vạn lần đừng, nếu không đệ không nhận huynh là đại ca đâu.
- Huynh đệ, Ân gia của chất đầy nhà, đều thuộc về Ân tiểu thư hết, ai lấy được nàng ta là bằng với rước tài thần về nhà, nửa đời sau có phá cũng chẳng hết.
Từ Vị cười đê tiện:
- Qua thôn này sẽ không thấy được khách điếm ấy, đệ đừng có vì thể diện mà đánh mất cơ hội.
Lúc này xe ngựa cuối cùng cũng tới, Thẩm Mặc nhảy lên xe nói với xa phu:
- Đi mau đi mau, đừng để bị bệnh điên của người này lây sang người.
Thấy y chạy trối chết, Từ Vị ở đằng sau cười lớn nói:
- Cơ hội chạy qua đừng để lỡ, phải tóm lấy nó.
Xa phu chân thật hỏi:
- Công tử, kẻ điên kia bào công tử tóm lấy ai vậy.
Thẩm Mặc bực mình:
- Đánh xe đi.
- Công tử gia ở đâu, tiểu nhân đưa công tử về trước chứ?
Xa phu rụt cổ lại cười lấy lòng.
- Đường Bảo Hữu Kiều.
Thẩm Mặc không khách sáo với hắn.
- Vậy phải quay đầu.
Xe ngựa quay đầu lại, ở cửa ngõ kia Thẩm Mặc liền nhìn thấy Từ Vị, thấy hắn cúi đầu đi về phía trước, tựa hồ hầm hầm muốn gây sự, Thẩm Mặc bảo xe ngựa theo đằng sau, xem xem hắn muốn làm gì.
Đi theo một lúc, liền thấy Từ Vị dừng ở phía trước một hiệu cầm đồ, không đi vào, lấy bút họa trong lòng ra. Trên vách tường trắng đối diện, xoạt xoạt xoạt đứng vẽ. Người làm trong hiệu đi ra, thấy đại tài tử Từ Vị, vội mời ông chủ ra ngoài.
Người chủ bung phệ kia chính là Hồ lão bản mà Từ Vị nói, đợi lão ta được người làm dìu đỡ, run run rẩy rẩy ra ngoài, trên tường đã xuất hiện bức Đan Phượng Triều Dương đồ cực kỳ đẹp cực kỳ. Hồ lão bản mừng rỡ, thầm nhủ:" Trước kia có cầu khẩn hắn cũng không vẽ cho một bức, sao hôm nay không mời lại chạy tới trước cửa hiệu của ta vẽ tranh chứ?" Nhưng bất kể ra sao thì đây là chuyện tốt, lão ta liền sai người làm mang ghế tới, ngồi đó thong thả thưởng thức.
Dần dần người xem náo nhiệt ngày càng đông, vây kín vòng trong vòng ngoài, ai ai cũng lấy làm ạ, Từ Vị hôm nay uống lộn thuốc hay sao lại đi vẽ tranh cho Hồ Lột Da mà hắn ghét nhất?
Khi mặt trời và phượng hoàng đều xuất hiện, mọi người nghĩ rằng Từ Vị sắp thu bút rồi, ai ngờ hắn lại vung bút xoạt xoạt, dưới con phượng hoàng vẽ một con lợn vừa béo vừa bẩn thỉu... Cái mặt lợn kia có thần thái tương tự với Hồ lão bản béo múp đang ngửa mặt nhìn.
Đợi vẽ xong Từ Vị nhét bút vào trong lòng, chẳng thèm nhìn Hồ lão bản, sải bước đi ra ngoài.
Hồ lão bản nhìn bức tranh song chẳng hiểu ra sao, gọi Từ Vị lại:
- Thanh Đằng lão đệ, bức tranh này có ý gì?
- Chính cái ý đó, chẳng có ý gì khác.
Từ Vị dừng chân, cười nhạt nói.
Hồ lão bản gãi cái cằm béo núc, không hiểu:
- Bức tranh Đan Phượng Triều Dương thì ta thấy qua rồi, có điều người ta chỉ vẽ một con chim phượng hoàng hướng về phía mặt trời. Nhưng lão đệ lại vẽ thêm một con chim ngẩng đầu lên phía dưới con phượng hoàng, thấy này chẳng phải là... Ừm, vẽ rắn thêm chân sao?
Vận dụng chính xác thành ngữ, trong lòng lão ta hơi đắc ý.
Từ Vị lắc đầu cười:
- Hồ lão bản nhìn thấy gọi là Đơn Triều, ta vẽ cái gọi là Song Triều. Ông xem bên trên phượng hoàng nhìn mặt trời, chính là Đan Phượng Triều Dương. Phía dưới, con lợn nhìn phượng hoàng. Gọi là Trư La Triều Phượng. Trư! La! Triêu! Phụng! Giờ ông đã hiểu chưa?
Quần chúng vây quanh cười rộ lên, người Sơn Âm đều biết Hồ lão bản làm triêu phụng phất lên, chẳng phải là chửi con lợn triêu phụng sao? Đám con lợn triêu phụng lòng dạ độc ác, thích nhất là lợi dụng cái nguy của người khác, ép giá vô lương tâm. Phàm là thứ tới nhà lão ta, dù có là vàng bạc châu báu cũng bị nói là đồng nát sắt vụn, tới một phần ba giá cũng không được. Bách tích đều hận lão thấu xương, giờ có cơ hội, sao không cười nhạo cho thỏa?
Hồ lão bản ban đầu không hiểu, nghĩ kỹ rồi mới biết là đang chửi mình, nhìn con lợn béo giống mình y hệt, nghe người xung quanh cười nhạo, lão ta xấu hổ mặt đỏ bừng, chỉ đành che mặt chạy vào trong hiệu.
Không may chân lại vấp vào ngưỡng cửa, rầm một cái, ngã lăn ra đất, khiến tiếng cười càng to hơn.
Từ xa nhìn thấy cảnh này, Thẩm Mặc lại cười không nổi, y tựa hồ đã nhìn ra nguyên nhân căn bản khiến Từ Vị thất bại trong cuộc đời này rồi.
Chương 112: Thi phủ. (1)Ngày hôm sau không có việc gì, Thẩm Mặc liền ở nhà ngủ nướng, tới chiều mới mò dậy ăn cơm, Trường Tử nới cho y biết, Họa Bình cô nương có qua, nói Từ tiên sinh đã tới Ân gia, xí xóa chuyện kia rồi, cha nàng và ba vị triêu phụng tất nhiên cũng không sao nữa.
Thẩm Mặc khoác áo ngồi trước bàn nhỏ, cầm bát cháo khẽ thổi hơi nóng, nói:
- Không biết Ân tiểu thư có chịu nhượng bộ hay không.
Trường Tử không biết Thẩm Mặc đang nói cái gì, nhưng hắn có một thói quen rất tốt, cho dù hoàn toàn không hiểu cũng nghe chăm chú, hơn nữa không bao giờ nói ra ngoài, vì thế Thẩm Mặc thích nhất là nói chuyện với hắn, nhất là những lời bình thường không tiện nói ra ngoài.
Chỉ nghe Thẩm Mặc khẽ thở dài, hai tay cầm bát cháo nói:
- Vốn ban đầu ta còn nghĩ một tiểu thư thế nào mới có thể dạy được nha hoàn như Họa Bình. Hiện giờ ta biết rồi, Ân tiểu thư đúng là có tài năng lớn, nếu là nam nhi ắt sẽ làm nên sự nghiệp.
- Sự nghiệp của người ta hiện giờ cũng đâu có nhỏ.
Trường Tử cười nói:
- Ban đầu Ân gia chỉ có thể tính là thương nhân lớn của Thiệu Hưng, hiện giờ dưới sự kinh doanh của Ân tiểu thư, còn có hạng ở Chiết Giang nữa đó.
Trường Tử thường ngày rất ít nói, càng rất ít khen người khác, nhưng với Ân tiểu thư thì khen không ngớt miệng. Trước kia một gia nghiệp như thế đặt lên tay Ân tiểu thư, rất nhiều người đều đợi nàng làm trò cười. Ai ngờ người ta không những thụt lùi mà lại còn hừng hực tiến lên, khiến người khác không thể không bội phục.
- Vậy cũng có tác dụng gì.
Y vừa nghe tới ba chữ Ân tiểu thư, tâm tình không ngờ lại có chút khác lạ, vội cúi đầu xuống, gắp một miếng dưa chuột che giấu, nói:
- Còn chẳng phải đều là của người khác.
Nói xong thầm cả kinh:" Sao mình lại phong kiến như thế?"
Trường Tử cảm khái:
- Đúng vậy, đáng tiếc là nữ tử.
Rồi cười hì hì:
- Nghe người ta nói Ân lão gia muốn tuyển con rể dưỡng lão, nếu có thể tìm được người hợp ý thì vấn đề được giải quyết rồi.
- Đúng là ý tưởng thối.
Thẩm Mặc lắc đầu nói, cũng không biết y thấy thối ở chỗ nào.
Ngay cả Trường Tử cũng phát hiện ra y có chút khác thường, còn cho rằng giữa Thẩm Mặc và Ân tiểu thư có mâu thuẫn gì. Liền cười không nói thêm nữa.
Nhưng lại có kẻ không chịu yên, cười quải đản nói:
- Ý tưởng đó thối ở chỗ nào?
Lời còn chưa dứt, Thẩm tứ thiếu gia không chỗ nào không có mặt đẩy cửa tiến vào, vừa rồi hắn nghe lén ở ngoài cửa, hai người trong phòng nói cái gì hắn nghe không sót một chữ. Mặt cười rất dâm tiện:
- Ta biết các ngươi nói Ân tiểu thư đấy nhé! Đó là tiên nữ lạc phàm trần, không chỉ xinh đẹp vô song, tâm địa thiện lương, còn rất có bản lĩnh... Ai vào được cửa nhà nàng, cả đời sẽ không khác gì rơi vào hũ vàng... Đúng là vừa được vợ vừa được của, có gì ngon một mình chiếm hết.
Vừa nói vừa ngồi xuống bên Thẩm Mặc, cầm lấy một quả táo trên bàn gặm sồn sột, miệng nói hàm hồ không rõ:
- Từ khi nàng tới tuổi cập kê, đội ngũ tới nhà sắp hàng cầu hôn đủ một vòng quanh thành Thiệu Hưng. Chỉ là khi đó mẫu thân nàng qua đời cho nên mới gác lại tới hiện giờ. Có điều còn có nửa năm nữa, người ta sẽ mãn tang, tới lúc đó đội ngũ xếp hàng càng dài hơn.
- Vì sao lại càng dài chứ?
Trường Tử lấy làm lạ hỏi.
- Hô hô, thế mà ngươi còn làm ăn nữa, ngay cả việc này mà không hiểu.
Thẩm Kinh cười dâm:
- Sau khi mãn tang, Ân tiểu thư đã mười tám, Ân lão gia nhất định phải vội thu xếp hôn sự, để chậm liền thành của người khác mất; Hơn nữa tám phần là sẽ chọn như hai năm trước, rất nhiều người có cơ hội thừa nước đục thả câu rồi.
Nếu là bình thường, Thẩm Mặc nhất định sẽ trêu ghẹo: "Chớ nói là ngươi cũng chuẩn bị xuống sông mò cá đấy chứ?" Nhưng hiện giờ y lại chỉ cắm mặt ăn cơm, ngồi im không nói một câu. Ngược lại Trường Tử hứng thú hỏi:
- Ngươi sẽ đi chứ.
Thẩm Mặc thầm nhủ:" Tên khốn này nhất định sẽ đi." Nào ngờ Thẩm Kinh lại lắc đầu:
- Ta không đi đâu.
- Vì sao?
Thẩm Mặc cuối cùng cũng lên tiếng, trọng giọng nói không ngờ mang theo chút vui sướng.
Nhìn y một cái đầy ám muội, Thẩm Kinh bĩu môi nói:
- Lấy vợ quan trọng nhất là để hưởng thụ cuộc sống; sống quan trọng nhất là phải thư thái; muốn thư thái phải lấy một cô vợ ngoan ngoãn nghe lời... Loại nữ nhân giỏi giang như Ân tiểu thư, ta khẳng định không hàng phục nổi, thi thoảng lại làm ngươi tự ti một hồi, vậy đâu ra lạc thú của đại trượng phu nữa.
Nói tới đó mặt đầy tiếc nuối than:
- Ân tiểu thư ơi, kiếp này vô duyên rồi, ta chỉ đành đứng trong gió, thầm nhớ nàng mà thôi.
Cái vẻ mặt phiền muộn tức cười của hắn khiến cho hai người Thẩm Mặc cười ha hả, điều này làm Thẩm tứ thiếu gia vốn tưởng được đồng tình hết sức bực bội, cáu kỉnh phất tay:
- Không nói chuyện này nữa, nói cho các ngươi một tin tức lớn.. Phủ tôn đại nhân của chúng ta sắp rời nhiệm rồi, tân nhiệm tri phủ đã tới ngoài thành, chính đang đợi ngày lành vào thành đấy.
Thẩm Mặc thất kinh:
- Không thể được, lần trước Lý huyện lệnh còn dương dương đắc ý nói với ta phủ tôn đại nhân đã đem tên ông ấy báo lên triều đình rồi.
- Chẳng lẽ bị hộ quan hệ đẩy sang rồi?
Thẩm Kinh gãi cằm tự khẳng định:
- Rất có khả năng, cái thói đời này xảy ra chuyện gì cũng chẳng lạ.
Thẩm Mặc thở dài:
- Huyện tôn đại nhân đối đãi với ta không tệ, ta mong ông ấy nghĩ thông được.
- Còn có chuyện nữa.
Thẩm Kinh hạ thấp giọng nói:
- Hôm qua người nhà chúng ta ra khỏi thành thu nợ, tới cửa thành bị chặn lại, tới bến tàu đi đường sông cũng không thông.
- Vì sao?
So với việc ai làm tri phủ, Trường Tử càng quan tâm tới vấn đề giao thông xung quanh hơn. Ngày mai còn có một thuyền muối cập bến nữa.
- Nghe bọn họ trở về nói, bởi vì ngoài thành tụ tập rất nhiều nạn dân muốn vào, nhưng phủ tôn đại nhân lại tuyên bố đóng của thành thủy lục, không cho bất kỳ ai ra vào.
Thẩm Kinh trầm giọng nói.
Thẩm Mặc nghe thế thì không muốn ăn nữa, đặt chén cơm xuống:
- Là nạn dân Oa hoạn sao?
Thẩm Kinh gật đầu:
- Chắc chắn, nếu không còn chưa tới kỳ lũ lấy đâu ra nạn dân.
Một tháng qua, tin tức giặc Oa trở lại đã bắt đầu truyền bá trong thành Thiệu Hưng, quan phủ đã nhiều lần ra mặt bác bỏ tin đồn, bảo bách tính giữ bình tĩnh.
Trường Tử phẫn hận nói:
- Quan phủ lúc nào cũng muốn giấu! Giấu ! Giấu! Hiện giờ thì hay rồi, nạn dân đã chạy tới cửa, xem bọn họ giấu thế nào nữa.
Nói xong vỗ đánh rầm một cái xuống mặt bàn, làm chén bát rung cả lên.
Thẩm Mặc bị cơm canh tung tóe làm bẩn ống tay áo, nhưng y không có tâm tư nào để ý đến, cau mày lại:
- Tháng này là thời kỳ giáp vụ, nếu không xử lý thỏa đáng, nhất định có người chết đói.
- Chắc chắn.
Thẩm Kinh gật đầu, vẻ mặt cũng hết sức buồn bã.
Trường Tử trầm giọng nói:
- Kho lương Thiệu Hưng chúng ta đầy ăm ắp, vì sao không mở kho thí cháo.
- Trước khi tân quan thượng nhiệm thì đừng nghĩ tới.
Thẩm Kinh lắc đầu than:
- Tri phủ hiện tại đã từ nhiệm, sẽ không tự chuốc lấy rắc rồi đâu.
Từ xưa chuyện quan địa phương không muốn làm nhất là lấy lương thực của mình cứu tế cho nạn dân, vừa lỗ vốn vừa rắc rối chưa nói, còn dễ khiến càng nhiều nạn dân kéo tới, đúng là cực kỳ lợi bất cập hại.
Chương 113: Thi phủ. (2)Phải nói rằng mẫn cảm với sự thay đổi của thời cuộc thì thương nhân dứt khoát là một trong số đó, mà loại mẫn cảm này lại nhanh chóng thể hiện ra ở mặt giá cả, trong hai ngày ngắn ngủi, giá gạo trong thành Thiệu Hưng tăng lên gấp đôi, giá muội càng tăng vọt, từ ba tiền lên tới tám tiền.
Vật giá tăng cao lập tức khiến cho bách tính khủng hoảng, tất cả cửa hiệu muối hiệu lương thực đều có đám đông đông nghịn chen lấn tranh nhau mua, thương nhân thì lần lượt lấy ly do thiếu hàng đóng chặt cửa, ý đồ đầu cơ tích trữ cực kỳ rõ ràng.
Mãi không thể mua được hàng, tâm tình của bách tính liền trở nên kích động, có một số kẻ lưu manh vô lại thừa cơ xô đổ cửa lớn một cửa hiệu lương thực, tiến vào thẳng tay cướp bóc. Bách tính thấy có người dẫn đàu, liền ùn ùn kéo tới cướp sạch lương thực.
Thế là mặc kệ tri phủ đại nhân sợ phiền phức thế nào, huyện này đại nhân buồn bực ra sao, đều không thể lơ là được nữa, nếu không một khi chuyện cá biệt kia lan ra trở thành đại loạn quy mô lớn, mấy vị đại nhân không chỉ đơn giản là bãi quan về nhà nữa. May là thành Thiệu Hưng có ba ban, nha dịch quan sai cũng nhiều hơn hẳn nơi khác. Tri phủ đại nhân hạ lệnh một tiệng, nha dịch ba ban liền ầm ầm kéo ra, nhanh chóng trấn áp thế cục.
Hai huyện lại mở cửa kho lương, bình ổn giá lương thực, Ân gia cũng lấy danh nghĩa hội trưởng thương hội Hội Kê, hiệu triệu các cửa hiệu mở cửa kinh doanh, chặn đứng đầu cơ tích trữ, để tránh dân chúng dồn vào thế đối lập. Đám thương gia bị hoảng sợ đua nhau hưởng ức, cuối cùng cũng kiềm chế được giá cả tăng vọt, khiến khủng hoảng tạm thời được ngăn lại.
Trong bối cảnh trong lo ngoài loạn đó đợt thi cuối của cuộc thi huyện Hội Kê đã bắt đầu, đợt thi này gọi là Đề Đường, chủ yếu là vì thi huyện không nghiêm ngặt lắm, cho nên huyện lệnh đại nhân phải tiến hành một cuộc kiểm tra đối diện trừ bỏ những kẻ lập lờ đánh lận con đen, để tuyển tiến cử thi phủ mà thôi.
Đối với đồng sinh dựa vào chân tài thực học tiến vào Đề Đường mà nói, bảo đây là cuộc thi, chẳng bằng nói là làm cho có, sau đó cùng huyện lệnh đại nhân ăn một bữa ngon, coi như sự chúc mừng nho nhỏ, cho nên đại đa số đều rất thoải mái. Có điều cũng có ngoại lệ, ví dụ như nói anh bạn Đào Ngu Thần, hắn đang ức chế lắm đấy.
Nghĩ coi anh bạn Đào Ngu Thần, ba tuổi đọc thi thư, sáu tuổi học Đại Học, ngày đọc hơn ngàn câu, chín tuổi viết ra văn chương, đã có thể phân chương tiết câu cú, mang chí quân tử tiến thân, được coi là bảo thụ linh châu, được đem so với Lưu Yến Dương Tu, chẳng phải là tự khoe khoang khoác lạc. Cho tới mười ba tuổi liền được tri phủ đại nhân tiến cử tới Nhạc Lộc thư viện, đi theo danh sư trạng nguyên La Hồng Tiên, trèo tóc lên xà nhà lấy dùi đâm gối miệt mài đọc sách năm năm, tuy không dám nói mình có tài Quản Trọng Nhạc Nghị, nhưng so với Hoàng Quan Thương Lộ cũng chẳng kém gì.
*** Hoàng Quan, Thương Lộ hai vị tam nguyên thời Minh, Hoàng Quan bị Chu Lệ trừ danh, nguyên nhân không biết, Thương Lộ là tam nguyên duy nhất.
*** Dương Tu: Dương chủ bạ, người thời tam quốc, nồi danh thông minh, có điều thích khoe khoảng, cuối cùng bị Tháo ngứa mặt giết.
*** Lưu Yến: Không rõ.
Hoàng Quan Thương Lộ là ai? Được người ta gọi là Hoàng lục thủ và Thương tam nguyên, là hai vị duy nhất trong triều Đại Minh trúng cả đại tam nguyên Giải Nguyên, Hội Nguyên, Trạng Nguyên. Hoàng Quan thì càng trúng luôn cả tiểu tam nguyên. Anh bạn Đào Đại Lâm lấy họ so với mình, hùng tâm tráng chí ra sao khỏi nói cũng biết.
Mộng tưởng là tươi đẹp, nhưng hiện thực lại tàn khốc, anh bạn Đại Lâm hùng tâm bừng bừng muốn làm được lục thủ, thế nào cũng không ngờ rằng trận đầu tiên sau khi xuất sơn bị Thẩm Mặc đè dưới đít, bảo anh bạn Đào làm sao chịu nổi.
Mấy ngày qua hắn không thiết cơm nước, chỉ đợi ngày hôm nay, phải thể hiện xuất sắc nhất để huyện tôn đại nhân điểm danh mình đỗ đầu, không tranh lại cái này không được.
Cho nên khi gặp Thẩm Mặc truước cửa nha huyện, mắt hắn có thể tóe được ra lửa, làm Thẩm Mặc chẳng hiểu ra sao, thầm nhủ:" Không phải là tên đồng tính chứ?"
Khi một trăm mười đồng sinh vượt qua kỳ thi huyện xếp hàng tiến vào huyện nha, lập tức cảm thụ được không khí căng thẳng khác với trước kia, bọn họ phát hiện ra những tiểu lại suốt ngày ung dung nhàn tàn đang ôm chững chồng văn thư dày cúi đầu chạy; những quan sai vốn nhởn nhơ lấc cấc thì toàn bộ mặc giáp cầm đao, sắc mặt nghiêm trọng đứng trong huyện nha. Tất cả những điều đó nói cho mọi người biết, cuộc sống yên ả thanh bình đã không quay trở lại nữa.
Là hai người đỗ đầu, Thẩm Mặc và Đào Ngu Thần đi ở trên cùng, cả hai đều mặt mày nghiêm túc, nhưng suy nghĩ trong lòng thì lại khác nhau. Đào Ngu Thần suy nghĩ làm sao đánh bại kẻ địch, Thẩm Mặc hoàn toàn không bận tâm tới cuộc thi này, hôm qua y chuyên môn tới thăm Thẩm lão gia, thỉnh giáo ông về thế cục trước mắt.
Thẩm lão gia trầm ngâm hồi lâu, mới lấy ra một bức thư, đưa cho Thẩm Mặc:
- Cái này do sư phụ cháu tận dụng chức vụ thuận lợi, sao chép cho ta đó.
Thẩm Luyện nắm giữ tất cả văn thư ra vào Cẩm Y Vệ, sao chép tấu chương các phủ nha đưa lên tất nhiên không phải chuyện khó gì.
Thẩm Mặc nhận lấy bản sao bằng giấy tốt xem, đó là tấu chương do đám Cấp sự trung Vương Quốc Trinh, ngự sử Chu Thủy Đăng, lấy lý do giặc Oa ngông cuồng, tới gần Nam Kinh, dâng sớ mời tổng đốc đại thần, đốc lý sáu tỉnh Nam Trực Đãi, Chiết Giang, Sơn Đông, Lưỡng Quảng, Phúc Kiến, điều bình tích lương, để tiện hành sự.
Xem hết từng câu từng chữ bản sao tấu chương này, sắc mặt Thẩm Mặc hơi trắng bệch, y đặt tờ giấy nặng tựa nghìn cân xuống, nói với vẻ khó tin:
- Thế cục đã tới mức này rồi sao?
Thẩm lão gia nặng nề gật đầu:
- Mấy năm trước im hơi lặng tiếng, quan lớn trong triều đều cho rằng giặc Oa đã tan đàn sẻ nghé rồi, ai ngờ tới khi bọn chúng phất cờ trở lại, nhân số đã hơn vạn người.
Râu tóc dựng đứng vỗ bàn nói:
- Càng đáng hận hơn nữa còn có lưu manh hải tặc, sĩ tử thi rớt, tù phạm vượt ngục nước ta, mặc y phục Oa, treo cờ Oa, thẳng tay chém giết, ngông cuồng ngang ngược, con số lại hơn giặc Oa thật ba bốn lần.
Nói xong lại thờ dài bất lực nói:
- Vốn giặc Oa chỉ cướp bóc ven biển, nhưng khi va chạm với vệ sở ven biển, phát hiện ra tướng Đại Minh không trị quân, quân buông lỏng; quan binh tham sống sợ chết, sức chiến đấu chẳng đỡ nổi một đòn, chúng càng không kiêng nể gì, như đi vào chỗ không người, thậm chí ngay cả Nam Kinh cũng dám quấy nhiễu.
Ngày hôm đó một già mộ trẻ ngồi rất lâu, nói rất nhiều, nhưng không lấy ra được chút biện pháp nào giải quyết vấn đề, cuối cùng Thẩm lão gia chỉ đành an ủi y:
- Chuyết Ngôn à, chuyên tâm thi đỗ tiến sĩ đi, chỉ có làm quan cháu mới có thể làm chút chuyện cho bách tính, cho Đại Minh.
Nói rồi cười:
- Đại Minh ta xưa nay luôn lấy văn trị võ, nói không chừng tương lai cháu còn có cơ hội chỉ huy những tổng binh tham tướng, thống khoái giết giặc Oa đó.
Thẩm Mặc khi ấy không nói gì, nhưng trong lòng biết không thể, vì y phát hiện mình có chứng sợ máu nhẹ. Đó là bệnh kiếp này mới có, y đã nghiệm chứng nhiều lần rồi, chỉ cần nhìn thấy một vũng máu, không cần biết là máu người hay máu gà, đều sẽ chân tay mềm nhũn, phải lâu lắm mới khôi phục lại bình thường.
Vì khắc phục cái bệnh này, y từng cưỡng ép bản thân liên tục đi xem giết heo một tháng, kết quả học hết quá trình giết heo, nhưng sợ máu thì vẫn sợ máu, ngươi nói phải làm sao chứ?
Chương 114: Thi phủ. (3)Các đồng sinh ứng thí đã đợi trong đại đường, nhưng huyện tôn đại nhân thì vẫn chưa tới.
Thẩm Mặc cúi đầu, lo lắng vì nguy cơ đông nam, y rất muốn làm chút gì đó cho quốc gia, nhưng không sao nghĩ ra được, rốt cuộc là nên làm gì.
Thấy Thẩm Mặc hồn vía để đâu đâu, Đào Ngu Thần mừng thầm, tự nhủ:" Là do ngươi không có trạng thái đốt, đứng trách ta thắng không đẹp!"
Lúc mọi người đều có tâm tư riêng, thư lại lễ phòng dẫn bọn họ đi vào quay trở lại nói:
- Huyện tôn đại nhân đợi ở ở hậu hoa viên, mời chư vị theo ta.
Liền dẫn mọi người tới hậu viện của huyện nha.
Phía bắc còn trong băng tuyết, Giang Nam đã xuân nở khắp nơi, liễu trong hậu hoa viên đã có lá dài xanh mơn mởn, gió nhẹ thổi qua, cành liễu khẽ phất lên mặt hồ, làm ao xuân gợn sóng.
Lý huyện lệnh vẫn ngồi trong cái chòi nghỉ mát kia, trên người khoác áo bông dày, không hề cảm thấy hơi thở mùa xuân, nhìn thần sắc mỏi mệt của ông ta, tựa hồ bị bệnh rồi.
Đám đồng sinh xếp thành mấy hàng, hành lễ ân sư, đợi lễ xong, mới nghe huyện tôn đại nhân khàn giọng nói:
- Vì tình hình gần đây của Thiệu Hưng, đề học đại nhân không thể đến như đã hẹn, có điều đại nhân sai người mang lời tới, nói sẽ đợi ở lần thi viện, tới lúc đó mới thử khả năng của các vị.. Khụ khụ khụ...
Nói tới đó thì ho sù sụ, lâu lắm mới lấy lại hơi:
- Các ngươi cũng thấy rồi đó, bản quan bị cảm phong hàn, tinh lực không cho phép, nên hôm nay khảo thí không dựa theo quy định bình thường, các ngươi làm một bài thơ lấy tám chữ xuân hạ thu đông, bi hoan ly hợp làm đề rồi đưa ta xem.
Các khảo sinh đưa mặt nhìn nhau, thẩm nhủ:" Các tiền bối đều nói Lý huyện lệnh coi trọng sĩ tử, mỗi lần Đề Đường đều nhiệt tình chu đáo, làm người ta cảm thấy như đón năm mới, sao lần này ngay cả chỗ ngồi cũng không có?" Nhưng oán thán thì cứ oán thán, chỗ ngồi vẫn phải có.
Chuẩn bị viết thơ lại phát hiện ra không có giấy, mọi người chỉ đành hết sức đáng thương nhìn thư lễ đại nhân, Cẩu thư lại lúc này mới về phòng lấy một xấp giấy trắng, chia cho mỗi người hai tờ giấy.
Có khảo sinh lại hỏi:
- Kinh thừa đại nhân, có bàn không?
Cẩu thư lại cười áy náy:
- Trong nha môn mọi người đều bận cả, không chuẩn bị được cho các vị, mọi người tạm vậy nhé.
Các khảo sinh muốn tự đi tìm, nhưng bị cho biết không được phép rời khỏi chỗ này. Chẳng còn cách nào, bọn họ chỉ đành rải giấy lên mặt đất, nằm chổng mông lên, bắt đầu cắn bút suy nghĩ.
Thẩm Mặc như phật ngồi thiền, khoanh chân ngồi trên mặt đát, cầm bút nhưng mãi không mài mực, hiển nhiên tâm tư không biết đã bay tới đẩu đâu rồi.
Đào Ngu Thần nhìn thấy cảnh này, lòng tin càng tăng vọt, thế là văn chương chảy lai láng, múa bút hoa nở, viết xong một bài thơ rực rỡ gấm hoa. Mặc dù huyện lệnh đại nhân không quy định niêm luật, nhưng anh bạn Đào được trải qua huấn luyện ứng thí nghiêm ngặt, vẫn chọn thể thơ tiêu chuẩn nhất.
Nhưng lần này hắn lại không vội nộp bài, bởi vì tống kết bài học lần trước, hắn cho rằng vị Lý huyện lệnh này tựa hồ thích loại hình chững chạc lão thành, nên cũng học thao bộ dạng của Thẩm Mặc, ngồi khoanh chân kiên nhẫn đợi thời gian trôi qua.
Đợi đợi đợi, đợi nữa, đợi mãi, đợi tới khi mông tê buốt, bụng sôi sùng sục, lại nhìn sang phía Thẩm Mặc, thấy y vẫn cứ ngồi ung dung thư thái, chẳng hề có chút cảm giác khó chịu nào, Đào Ngu Thần liền cắn răng kiên trì, thầm nhủ:" Nhất định không được thua y."
Lúc này khảo sinh khác đã bắt đầu lần lượt nộp bài, Lý huyện lệnh cầm lấy xem, cũng chẳng cần âm vận luật điệu, chỉ cần câu cú thuận miệng là thông qua, hoàn toàn trái ngược lại tôn chỉ học vấn vô tiểu sự, từng chữ là đại sự của bản thân.
Những khảo sinh sau khi được thông qua còn lề mà lượn lờ trước mắt ông ta, Lý huyện lệnh điên tiết nói:
- Làm gì thì đi làm đi, còn đợi mời cơm à?
Rất nhiều người choáng váng, bọn họ có không ít người xuất thân nghèo khó, vì đợi bữa chiêu đãi hôm nay mà từ tối qua đã nhịn đói, nhưng cũng không biết với ai, chỉ đành ôm cái bụng rỗng, mặt ỉu xìu quay về.
Lại qua nửa canh giờ nữa, khảo sinh đã đi bảy tám phần, tới lúc này Đào Ngu Thần không nhịn nổi nữa, thầm nhủ:" Nếu ta còn tiếp tục đợi nữa thế nào cũng són ra quần, vậy chẳng thành trò cười cả đời?"
Liền hết sức dè dặt đứng dậy, khom lưng, đi nhẹ như mèo tới trước mặt Lý huyện lệnh. Lý đại nhân vừa thấy hắn đi tới, phá lệ ngẩng đầu lên nhìn, không khỏi cả kinh:
- Ngu Thần, ngươi làm sao thế? Chẳng lẽ tối qua ngươi cũng không ăn cơm?
Đào Ngu Thần là con cháu nhà sung túc, thầm nghĩ:" Ta mà tới mức ấy à?" Nhưng không tiện nói thật, chỉ đành gật đầu, cười gượng:
- Học sinh sắp... đói tới xỉu rồi, tiên sinh có thể cho về nhanh một chút để... ăn cơm không?
Lý huyện lệnh vội phất tay:
- Đi đi, đi đi, trình độ của ngươi ta biết rồi, khỏi kiểm tra nữa.
Trong lòng thì không khỏi thầm lẩm bẩm:" Cái thằng nhỏ này sao lại kém cỏi tới mức đó."
Đào Ngu Thần cười hết sức khó coi với Lý huyện lệnh, liền đi ra ngoài, hai tờ giấy viết thơ không nộp luôn, không phải là quên, mà là hắn có tính toán khác.
Lúc này Thẩm Mặc cuối cùng cũng ung dung đứng dậy, anh bạn Đào mới nhìn thấy, thì ra người ta kê túi sách ở dưới mông. Anh bạn Đào đúng là khóc không ra nước mắt, chỉ đành ôm bụng chạy đi, tìm một chỗ yên tĩnh cây cối um tùm, thống khoái trút bỏ ức chế trong bụng.
Thẩm Mặc ù ù cạc cạc nhìn anh bạn họ Đào, thẩm nhủ:" Chắc là ăn phải cái gì bị đau bụng." Liền lấy bút viết thơ giao cho huyện lệnh đại nhân.
Lý huyện lệnh nhận lấy, ban đầu chẳng có chút hứng thú nào, nhưng khi nhìn thấy "phú bi thi" bất giác đọc:
Lục hà phù hạ xuất, nộn lập như anh nhi.
Xuân phong dục xá khứ, tẫn nhật bão chi xuy.
Đối thử thương ngã tâm, lệ hạ như cảnh mi.
Thiên khởi dục ngã cùng? Thiên khởi dục ngã suy?
Nhật nguyệt tự kiến đa, đại hóa thùy năng trì.
Lan biên ngốc vĩ tước, tồi lão khán chúng hi.
Vi vật diệc hữu nhiên, liêu phục tửu nhất chi.
***
Lá sen nổi lên trên, mềm như da trẻ nhỏ.
Gió xuân muốn đi đâu, cứ tận tình mà thôi.
Ngược lại lòng ta đau, lệ tuôn như thác đổ.
Trời há muốn ta cùng? Trời há muốn ta suy?
Ngày tháng đã thấy nhiều, đại biến cố ai lo.
Ngồi lặng bên lan can, nhìn đám đông hỉ hả.
Phận nhỏ biết thế nào, đành chuốc một be rượu.
Nhắc lại lần nữa là thơ mình dịch không ra sao cả, chỉ đại khái được thôi, cấm chê
Đọc đi đọc lại câu " lan biên ngốc vĩ tước, tồi lão khán chúng hi. Vi vật diệc hữu nhiên, liêu phục tửu nhất chi." Hai hàng lệ già bất giác chạy ra, đột nhiên nhận ra mình thất thố, Lý huyện lệnh vội lau nước mắt nói:
- Bài thơ này ngươi làm rất hay, hay là để lão phu mời một be rượu.
Thẩm Mặc chắp tay mỉm cười:
- Cung kính không bằng tuân lệnh.
Giờ Mùi một khắc, trên bức tường chắn ngoài nha huyện cuối cùng cũng dán bảng thành tích của cuộc thi lần này. Đám đông chen lên trước bức tường, chỉ thấy ở vị trí đầu bảng viết mỗi hai chữ lớn Thẩm Mặc, dưới y mới là mười chín người đệ nhất. Trong đó số một là Đào Đại Lâm, số hai là Thẩm Tương. Ngoài ra bậc hai có bảy mươi người, bậc ba có bốn mươi người, bậc bốn có ba trăm người, bậc năm có hai trăm người, còn lại không được xếp hạng.
Người đứng đầu cùng bậc một, bậc hai cùng hai mươi khảo sinh đứng đầu bậc ba cùng tham dự thi phủ Thiệu Hưng tổ chức vào hai tháng sau.
Chương 115: Tân tri phủ. (1)Trong hậu đường huyện nha, trên bàn nhỏ đầu giường, mấy món ăn vặt, một bầu rượu, Thẩm Mặc ngồi xếp bằng đối diện với Lý huyện lệnh, nghe ông ta vừa dùng đũa gõ nhịp, vừa khẽ ngâm:
Dạ lai phong vũ thông thông, cố viên định thị hoa vô kỷ.
Sầu đa oán cực, đẳng nhàn cô phụ, nhất niên phương ý.
Liễu khốn hoa thung, hạnh thanh mai tiểu, đối nhân dung dịch.
Toán hảo sự trường tại, hảo hoa trường kiến, nguyên chích thị, nhân tiều tụy.
Thẩm Mặc biết ông ta đang ngâm bài từ của Trình Cai đời Tống, bài từ này tên gọi Thủy Long Ngâm, khi hát ngồi ở bên ao nhớ chuyện cũ, nhìn thấy mình đã già, trong lòng đau xót. Có thể nói là lòng tàn ý lạnh chỉ muốn quay về, được xem như là khắc họa tập thể về những người gặp thất bại trên sĩ đồ các triều đại.
Lý huyện lệnh hát xong cả bài từ, cầm chén rượu lên uống cạn, đưa tay lau rượu dính trên râu mép, mới vô cùng thất vọng nói:
- Lão phu đã viết xong đơn từ chức, ngày mai sẽ dâng lên.
- Đại nhân cách tuổi nghỉ hưu còn xa, vì sao lại nảy ra ý nghĩ này?
Thẩm Mặc biết rõ vấn cố hỏi.
- Ngươi có biết tri phủ đại nhân mấy ngày nữa sẽ rời nhiệm không?
Lý huyện lệnh không phát giác ra.
Thẩm Mặc gật đầu.
Lý huyện lệnh lại nói:
- Ngươi có biết tân tri phủ ở ngay ngoài thành, chỉ đợi ngày lành hoàng đạo là vào thành hay không?
Thẩm Mặc lại gật đầu.
Chỉ thấy Lý tri huyện mặt đầy lạc lõng:
- Lão phu năm nay đã năm mươi một, bỏ lỡ cơ hội này, kiếp này đừng mong tiến bộ nữa.
Thẩm Mặc lắc đầu cười nói:
- Cũng chưa chắc.
- Ồ? Chuyết Ngôn có cao kiến gì?
Lý huyện lệnh hơi nhướng mắt lên.
- Có câu tái ông thất mã, sao biết chẳng phải phúc. Trong mắt học sinh, lần này tiên sinh không thăng chức lại là một chuyện tốt.
Thẩm Mặc mỉm cười nói.
- Chớ trêu đùa ta.
Lý huyện lệnh trừng mắt nhìn y:
- Ngày trước lão phu đối đãi với ngươi không tệ.
- Tiên sinh chớ nóng, nghe học sinh giải thích cho tiên sinh nghe.
Thẩm Mặc cười khẽ:
- Học sinh nghe nói triều đình muốn đặc biệt thiết lập tổng đốc lục tỉnh đông nam, thống nhất chỉnh thế kháng giặc Oa, xin hỏi tiên sinh có chuyện này chăng?
Lý huyện lệnh hơi chút bất ngờ nhìn y một cái, không ngờ rằng tên tểu tử này tin tức linh thông như thế, khẽ gật đầu đáp:
- Nghe nói có chuyện này, nhưng bệ hạ không tỏ thái độ, vì thế có lập hay không cũng chưa nói được.
- Tám phần là sẽ lập.
Thẩm Mặc nói chắc chắn:
- Trước tiên là xét từ thế cục đông nam đã vượt xa dự liệu của triều đình, học sinh quan sát các cuộc chiến cả năm ngoái, không ngờ có tám phần là phát sinh ra ở giao giới hai tỉnh. Điều này nói rõ giặc Oa đã nắm được cái tật các vệ sở của chúng ta mạnh ai nấy đánh, chuyên môn đổ bộ lên giao giới hai tỉnh, một khi gặp phải chủ lực của quan binh liền chạy sang tỉnh bên, quân ta chỉ có thể nhìn theo mà thở dài, không thể truy kích, cho nên thiết lập tổng đốc, điều binh thống nhất đã là cung đã lên giây rồi.
Lý huyện lệnh khẽ gật đầu, nghe Thẩm Mặc tiếp tục nói:
- Lại nhìn một loạt các lệnh bổ nhiệm gần đây của triều đình... Cuối năm ngoái, Phúc Kiến đô chỉ huy Lô Thăng bị phát tử tội đã rời khỏi ngục, vẫn ở đô ti Phúc Kiến chuẩn bị kháng Oa. Lý Hiển bị luận tội cùng với ông ta cũng đã được trở lại, làm quan tổng binh, kháng Oa ở Quảng Đông; trong tháng chạp, Quảng Đông đô chỉ huy thiêm sự Du Đại Du phụng lệnh đem quân bắc thượng, tham tướng của Ninh Đài, phụ trách bình Oa ở Chiết Đông, Tô Nam. Trong tháng riêng, Nam Kinh binh bộ lang trung Đàm Luân nổi danh dùng binh, bổ nhiệm làm tri phủ Đài Châu, còn có Nhâm Hoàn, Thang Khắc Khoan kiêu dũng thiện chiến cũng được từ các nơi điều tới đông nam... Xin hỏi tiên sinh, điều này nói lên cái gì?
Lý huyện lệnh ngồi thẳng dậy, nghiêm túc nói:
- Triều đình đã đem kháng Oa coi là đại sự hàng đầu, muốn tập trung tinh binh mãnh tướng, toàn lực đối phó với thế cục của đông nam.
Bất tri bất giác, Lý huyện lệnh dùng tới ngữ khí lãnh giáo:
- Nói như thế tri phủ Thiệu Hưng tân nhiệm cũng phải tinh thông đạo dùng binh rồi?
- Đúng thế, phủ Thiệu Hưng ở gần biển lớn, nằm ở vùng trọng yếu nam bắc, một khi toàn diện kháng Oa, tất nhiên là trọng trấn chiến lược.
Thẩm Mặc chậm rãi gật đầu, cười nói:
- Học sinh muốn hỏi một câu, tiên sinh có hiểu binh pháp, có biết đánh trận không?
Lời này vừa phát ra, uất kết trong lòng Lý huyện lệnh tức thì băng tan thành tuyệt, vỗ mạnh trán nói:
- Có lý có lý, hiện giờ không thể so với lúc bình thường, một khi giặc Oa tới đánh, tri phủ phải có trách nhiệm ứng phó, lão phu không gánh vác được trách nhiệm này.
Nói tới đó cười hăng hắc:
- Chỉ nghĩ tới cái ghế quan ngũ phẩm mà quên mất hiện giờ là lúc nào. Chuyết Ngôn, ta không bằng ngươi.
Thẩm Mặc lắc đầu:
- Tiên sinh là người trong cuộc tối, học sinh là người ngoài cục sáng, có đáng là gì đâu.
Lời này làm Lý huyện lệnh thấy rất thoải mái, nghĩ một lúc rồi trịnh trọng nói:
- Nếu Đại Minh đã có chuyện, Lý Vân Cử ta ăn lộc của vua, phải trung quân, chỉ cần kháng Oa chưa thành công, sẽ vẫn làm tiếp cái chức huyện lệnh.
Trừ tinh thần trung quân ái quốc của sĩ phu ra, lời này của ông ta cũng bao hàm sự bất đắc dĩ. Một khi phải toàn diện kháng Oa thật, Thiệu Hưng sẽ nằm ở tiền tuyến chiến trường, đệ đơn từ chức bằng với lâm trận bỏ chạy, sẽ bị đưa vào đại lao hình bộ, thâm bại danh liệt, chê cười ngàn đời.
- Tiên sinh đại nghĩa! Quả thực là tấm gương của hậu sinh vãn bối.
Thẩm Mặc tất nhiên có thể hiểu được tâm tình của ông ta, trước tiên mặt tỏ ra khâm phục, vỗ mông xong thì an ủi:
- Đại nhân, quốc gia có chuyện, chính là lúc đại nhân gây dựng sự nghiệp, chỉ cần một lòng tận chức ba năm năm, đứng nói là tri phủ, dù là bố chính sứ cũng không phải là nói chơi.
Chiến tranh là bậc thang cho quan viên thăng tiến mau chóng, đối với thuần quan văn mà nói cũng như thế, đương nhiên tiền đề là không phạm sai lầm, làm tốt đại sư bên trên giao cho.
Lý huyện lệnh lại lắc đầu cười:
- Lão phu không cầu thăng tiến, chỉ cầu có thể góp chức sức lực cho sự nghiệp kháng Oa mà thôi.
Nói là thế song lại không nhịn được hỏi:
- Bước tiếp theo ta nên làm sao đây?
- Cấp cho tri phủ đại nhân tân nhiệm một ấn tượng đầu tiên tốt đẹp.
Thẩm Mặc khẽ nói:
- Từ sau đó trở đi hai vị gắn bó như môi với răng, cùng hưởng vinh quang... Hơn nữa, ông ấy mang trọng trách mà tới, quyền hànhtất nhiên lớn hơn tri phủ thông thường, đại nhân nên điều chỉnh tốt tâm thái trước.
Lý huyện lệnh gật đầu:
- Không tệ, cụ thế như thế nào?
Con người là thế, một khi tin phục rồi, liền dễ sinh ra tâm lý ỷ lại, lười tự động não.
Thẩm Mặc thẩm nhủ:" Vòng vo mãi cũng tới rồi." Liền bình tĩnh nói:
- Nếu như cùng tồn vong với phủ tôn đại nhân, vậy rắc rối của ông ấy đại nhân không thể không quản.
- Ông ta thì có rắc rối gì chứ?
Lý huyện lệnh nói xong liền vỡ lẽ:
- À, nạn dân ngoài thành!
- Đại nhân anh minh.
Thẩm Mặc trước tiên khen ngợi, sau đó trầm giọng nói:
- Phủ tôn đại nhân mang kỳ vọng trên người, tất nhiên là trung ương chú ý, một khi xử lý nạn dân không thỏa đáng, khó tránh khỏi ảnh hưởng tới hình tượng của ông ấy trong lòng các quan lớn trong triều.
Nói tới đó khẽ siết nắm đấm lại nói:
- Ngược lại nếu như tiên sinh xử lý tốt chuyện này, để phủ tôn đại nhân được thiếp vàng lên mặt, hẳn là ông ấy nhất định sẽ có qua có lại.
Lý huyện lệnh sắc mặt biến đổi không ngừng, suy nghĩ chốc lát, cuối cùng trầm giọng nói:
- Được rồi, mở kho phát lương.
Nói xong từ chỗ ngồi đứng dậy nói:
- Chuyết Ngôn, ngươi ăn thong thả, bản quan hiện giờ sẽ rời thành diện kiến phủ tôn đại nhân.
- Chẳng phải không hợp quy củ sao?
Thẩm Mặc vẻ mặt ngạc nhiên.
- Ngươi đã nói là chuyện đặc thù rồi đấy thôi, chẳng bận tâm được nhiều đến thế.
Lý huyện lệnh phất tay, rảo bước ra khỏi hậu đường, vừa đi vừa cao giọng hạ lệnh:
- Gõ trống thăng đường, bản quan có chuyện muốn bố trí.
Nhìn theo bóng lưng vội vã của ông ta, Thẩm Mặc thầm thở phào một tiếng, lần này y khổ công khuyên nhủ, kỳ thực không phải là để báo đáp ơn tri ngộ của Lý huyện lệnh, mà là giúp nạn dân ngoài thành... Mỗi người đều có phương pháp của mình, vĩ như Ân tiểu thư từ vùng bên ngoài điều tới mấy thuyền lương thực, phân phát cho nạn dân; ví như Trường Tử mỗi ngày đều từ trên thành ròng cơm nắm xuống cho nạn dân. Còn Thẩm Mặc cho rằng, phương pháp của y mới là hữu hiệu nhất.
Gắp một miếng thịt bỏ, ngồi nhâm nhi, y thỏa mãn nhắm mắt lại.
Chương 116: Tân tri phủ. (3) Chương này chính xác là chương 117 nhưng do bên VVD đánh nhầm, còn chương 116 thì gộp chung với chương 115: DGiám Hồ nằm ở phía nam thành Thiệu Hưng, mặc dù rộng mênh mông bát ngát, nhưng mặt hồ phẳng lặng như gương, vì thế mà có cái tên ấy. Trên hồ cầu đê nối liền, thuyền cá ẩn hiện, núi xanh mơ hồ, nước bước xa xăm.
Nếu như ở một ngày trời trong mây tạnh, chèo thuyền trên mặt hồ, nhìn tới chỉ thấy ở gần sóng biếc chiếu rõi, xa xa núi xanh trùng trùng, làm cho người thô tục nhất cũng sẽ rời thuyền leo lên, cảm khái nói đang sống trong bức tranh.
Thẩm Mặc thì chẳng có lấy chút xíu cảm khái nào, ngược lại trong lòng đầy bất an. Y theo Từ vị tới bên hồ, khó khăn lắm mới kiếm được một chiếc thuyền cá, nói muốn ra giữa bồ, người thuyền phu râu quai nói rất nhiệt tình, không nói tới tiền thuê, không hỏi đi làm gì, liền kéo hai thư sinh lên thuyền, nói lớn một tiếng:
- Hai vị công tử đứng vững.
Rồi chèo đi như mũi tên.
Nhìn mặt nước mênh mang xung quanh, lại nhìn thuyền phu cơ bắp cuồn cuộn, y đột nhiên nhớ tới cha Đường Tăng, chỉ sợ thuyền đi tới giữa hồ, đại hán râu quai nón kia đột nhiên trở mặt, rút búa ra hỏi "khách quan muốn ăn mì nước hay dao phay?"
Kỳ thực nếu dựa theo ý của y, thì y nguyện thà tự chèo thuyền chứ chẳng muốn có loại thuyền phu tướng tá hung dữ như thế, nhưng thuyền là do Từ Vị tìm, người ta còn không sợ, y là một chàng thanh niên trẻ trung mạnh khỏe thì càng không nên sợ, chỉ đành một mặt làm ra vẻ thản nhiên như không, một mặt thầm cầu khẩn bình an.
Khí trời hôm nay kỳ thực rất được, nếu là vào năm ngoái, người rời thành chơi hồ khẳng định là không ít. Nhưng nhờ ân điển của giặc Oa, mặt hồ vắng vẻ, trừ mấy chiếc thuyền cá ra, thì chỉ có một chiếc thuyền hoa như cô hồn dã quỷ bơi giữa lòng hồ.
Chiếc thuyền nhỏ dừng ở bên thuyền hoa, bên trên thả một cái thang xuống, thuyền phu quanh đầu lại, nhe răng cười với hai người:
- Từ tướng công và vị Thẩm tướng công này, xin mời.
Thẩm Mặc không khỏi choáng váng, mới biết rằng thuyền phu không ngờ quen biết Từ Vị.
Từ Vị quy đầu lại, mặt lộ ra nụ cười trò đùa ác thành công, nhưng miệng lại nói nghiêm chỉnh:
- Sau khi đi lên không cần câu nệ, ở nơi này không chuộng mấy thứ quy củ đó.
Nói xong liền trèo thang mà lên.
Sự tò mò của Thẩm Mặc lấn át mọi thứ, không nói một lời, cũng trèo lên theo. Lên thuyền rồi liền phát hiện bên trên có mười mấy người ngồi thành một vòng, trong đó Đường Thuận Chi và Hà Tâm Ẩn, còn có lẫm sinh Chư Đại Thụ Sơn Âm mà y đã thấy một lần. Già trẻ còn lại thì đều không nhận ra.
Nhưng nhìn khí độ tướng mạo của họ, cùng với tuổi tác, Thẩm Mặc có thể nhận ra trong đó có hương thân nghỉ hưu, có quan viên chịu tang, có ẩn sĩ sơn lâm, cũng có thanh niên anh tài giống Chư Đại Thụ, đương nhiên những người này đều là người đọc sách.
Lên thuyền rồi, thái độ của Từ Vị chở nên nghiêm chỉnh hơn rất nhiều, trước tiên cung kính hành lễ với hai vị lão giả ngồi ở trên cùng:
- Trường Sa công, Long Khê công, học sinh đưa anh bạn nhỏ Thẩm Mặc tới rồi.
Hắn bảo Thẩm Mặc đừng câu nệ mà bản thân hắn lại câu nệ trước rồi.
Hai vị lão giả nhìn dáng vẻ chừng sáu bảy chục tuổi, một béo một gầy. Ông già béo là Trường Sa công, ông già gầy tất nhiên là Long Khê công rồi, hai người họ cười tủm tỉm nhìn Thẩm Mặc, Long Khê công cười hỏi:
- Ngươi là đệ tử của Thuần Phủ hả?
Thẩm Luyện tên chữ là Thuần Phủ.
Một bầy giả trẻ nhìn vào, Thẩm Mặc cảm thấy hết sức xấu hổ, còn may da mặt y dầy, không nhìn ra được, y khom người thi thễ với ông già gầy:
- Bẩm Long Khê công, gia sư chính là Thanh Hà tiên sinh.
Tên để trưởng bối xưng hô, chữ để đồng cấp xưng hô, hiệu để vãn bội xưng xô, cho nên Thẩm Mặc không thể nói là Thuần Phủ, mà phải gọi là Thanh Hà tiên sinh.
- Quý huynh thấy đứa nhỏ này thế nào?
Long Khê công cười khà khà hỏi.
- Không tệ không tệ.
Quý Trường Sa gật gù:
- Nhãn lực của Thuần Phủ sẽ không tiến cử nhầm người đâu.
- Chỉ là không nhầm thôi sao?
Long Khê công vặn vẹo.
- Rất tốt, lần này thì đã được chưa hả?
Quý Trường Sa cười mắng một tiếng, quay sang Thẩm Mặc nói:
- Tiểu tử, có phải là thấy mơ hồ không?
Thẩm Mặc cười ngượng ngập:
- Đi trong sương mù, không hiểu gì cả.
- Ha ha ha, được rồi.
Quý Trường Sa béo mập cười:
- Lão phu giới thiệu cho ngươi một chút là không hồ đồ nữa.
Trước tiên chỉ bản thân:
- Lão phu tuổi cao nhất, tự giới thiệu mình trước vậy... Ta họ Quý, tên Bản, chữ Minh Đức, bởi vì nghỉ hưu ở vị trí thái thú Trường Sa, cho nên bọn họ gọi ta là Trường Sa công.
Nói xong hướng sang Long Khê công gầy gò nói:
- Lão đệ, tới lượt đệ rồi.
Nghe thấy hai chữ Quý Bản, đầu Thẩm Mặc kêu ù ù, liền liên hệ ngay với một tên tuổi vĩ đại.
Long Khê công liền cười với Thẩm Mặc:
- Chuyết Ngôn, lão phu Vương Kỷ, kỳ thực chúng ta có liên quan tới nhau, vì tên của ngươi là do lão phu cấp cho đấy, sao hả? Hài lòng chứ?
Thẩm Mặc lúc này mới từ trong kinh ngạc tỉnh lại, hơi ngẩn ra hỏi:
- Hả... sao lại như thế?
- Bởi vì ta là sư phụ của sư phụ ngươi.
Long Khê công cuối cùng cũng giải câu đó, mặt cười vì trò ác thành công không ngờ năm phần giống như Từ Vị.
Nghe thấy cái tên Vương Kỳ, Thẩm Mặc cuối cùng xác định chắc chắc, nhóm người này là vì tên tuổi vĩ đại kia mà đi tới với nhau. Câu đố được giải, y trở nên trầm tĩnh, khom người thi lễ nói:
- Long Khê công thứ tội, không phải tiểu tử vô lễ, mà là ân sư chưa từng giảng giải sư thừa với học sinh, cho nên học sinh không dám nhận sằng.
Vương Kỳ cười ha hả:
- Tiểu tử cẩn thận đấy.
Nói rồi vẫy tay:
- Thuận Chi, ngươi qua đây.
Đường Thuận Chi cười dài đứng dậy, hỏi:
- Ân sư có gì sai bảo.
- Đem thư của Thuần Phủ giao cho tiểu sư chất của ngươi xem đi.
Vương Kỳ cười.
- Vâng.
Đường Thuận Chi lấy ra từ trong lòng một phong thư, cười với Thẩm Mặc rồi đưa cho y, nói:
- Bệnh đa nghi nặng quá đấy.
Thẩm Mặc cười:
- Học sinh xem qua đã rồi hẵng nói.
Liền mở phong thư ra, nét chữ quen thuộc của Thẩm Luyện hiện ra trước mắt, là một phong thư viết cho Đường Thuận Chi, đầu tiên là tình cảm sau khi từ biệt, nói mấy câu như nhớ sư huynh. Sau đó bày tỏ rõ tâm chí, nói Thẩm Luyện đệ tới Bắc Kinh là sờ mông hổ, sớm đã đặt sinh tử vinh nhục ra bên ngoài, chỉ có hai chuyện chưa yên tâm, xin sư huynh giúp đỡ.
Một là lo hương hỏa nhà mình không nối tiếp được, mong sư huynh thu xếp cho. Hai là lo liên lụy tới Thẩm Mặc, làm hủy tiền đồ của y. Biết sư huynh danh tiếng lẫy lừng khắp thiên hạ, lại giao du rộng, cho nên xin sư huynh bảo vệ thay, đừng để Nghiêm đảng liệt y vào đảng Thẩm Lyện, để giữ lại một rường cột cho quốc gia.
Thẩm Mặc cuối cùng cũng biết sư thừa của mình, cũng biết vì sao Thẩm tiên sinh giữ kín như bưng.
Tất cả đều vì bốn chữ môn nhân Vương Học.
++
Chú Thẩm bị lọt vào ổ phỉ rồi.
Chương 118: Tiểu tam nguyên (1)Hai mươi tám năm trước, một vị thánh hiền an nghỉ trong sơn mạch Hội Kê phía tây thành Thiệu Hưng, trường sinh cùng tùng bách, bất hủ với núi xanh. Ông là thánh vương thiên cổ Dương Minh, một truyền kỳ tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ, sau khi chết tư tưởng vẫn chiếu rọi khắp thiên cổ.
Học thuyết của ông ta y thoát thai từ Khổng Mạnh, nhưng trò giỏi hơn thầy, càng có ý nghĩ hiện thực và tinh thần hơn.
Học thuyết của Dương Minh công được học thuyết của lương tri, thế nào là lương tri? Lương tri là bản tâm, cho nên Vương Học được gọi là tâm học. Trong con mắt Dương Minh tiên sinh, tâm là cái gốc, tâm là tất cả, là trung tâm của vạn vật trong thiên hạ. Truyện Tập Lục ghi chép, tiên sinh tới Nam Trấn, một người bạn chỉ vào hoa cỏ trong đá hỏi:
- Tiên sinh nói thiên hạ không vật nào không có tâm, hoa cỏ này trong thâm sơn tự nảy mầm đâm lá, có liên quan gì tới tâm của ta.
Tiên sinh đáp:
- Khi ông chưa nhìn hoa này, hoa và tâm của ông cùng thuộc về cô tịch. Khi ông tới xem hoa này, màu hoa liền trở nên sáng rõ, liền biết hoa này không ngoài tâm của ông.
Tư tưởng của ông ta đúng là như ngựa thần lướt gió, chói lọi như đêm sao mùa hạ, nhưng tuyệt đối không khoe khoang, không làm ra vẻ thần bí. Bởi vì ông ta từng hưởng thụ vinh hoa phú quý thế gian, lại từng trong núi cao rừng thẳm, bị dày vò và thân thể tinh thần không chịu đựng nổi, cho nên ông ta mới hiểu cuộc sống thế gian, biết ấm lạnh đời người, có thể thoát khỏi mọi cảm dỗ của thế gian, lòng như nước đọng, phá xong rồi lập, cuối cùng tham ngộ được thiên địa, thông được chí lý.
Nếu chỉ có như thế thì ông ta cũng chỉ được tính là một vị đại nho như Chu Hi Trình Di thôi, chứ tuyệt không thể coi là một bậc thánh hiền. Dương Minh công sở dĩ được xưng là thành hiền, vì ông biết chỉ hiểu triết học, thì suốt ngày ngoài bàn chuyện cao xa, phí hoài thời gian ra thì chẳng được cái tích sự gì.
Ông phát hiện ra cần một thứ có thể làm cho trí tuệ cao thâm nhất của mình chuyển hóa thành tề gia trị quốc bình thiên hạ thực sự, có thể tâm học mới chẳng phải là nói xuông, lý luận của mình mới có tác dụng thực sự.
Vì đạt được mục đích này, sau khi thấu triệt đại ngộ rồi, Dương Minh công quyết đoán một lần nữa hòa nhập vào trần thế, trên miếu đường, giữa sa trường, trong thư viện, ở đất trời, cần cù tìm thực tiễn chứng minh, cuối cùng mấy năm sau ông tìm được thứ thần binh đó.
Khi ông nắm vững vận dụng thành thạo nó thì thiên hạ không ai địch nổi! Bằng vào thứ thần binh đó, ông tung hoành thiên hạ, chưa bảo giờ thất bại, dùng sức lực một mình giữ bình an cho nửa giang sơn, trong lúc nói cười tiêu diệt thập vạn đại quân, võ công thành tựu huy hoàng, làm hậu nhân kính ngưỡng.
Cũng bằng vào món thần binh này, ông vượt xa vô số tiền bối đại nho, tiến vào cảnh giới thánh hiền. Mà đạt được cảnh giới này, sau Không Tử chỉ có Dương Minh.
Tên món thần binh bình là Tri Hành Hợp Nhất.
Tri là hiểu rõ đạo lý, Hành là hành động thực tế. Nghìn năm qua, có người không có đạo lý thì khó hành động, có người nói đạo lý thì dễ làm mới khó. Tóm lại là mỗi người nói một kiểu, không biết đâu mà lần. Ví như nói thánh nhân Chu Hi của lý học, liền cho rằng hiểu được đạo lý là khó khăn nhất, còn biến thành hành động thì quá đơn giản. Vì kể người đọc sách đều vùi đầu vào quyển sách, trừ tìm đạo lý ra thì chẳng mó tay vào một việc gì. Lý do bọn họ rất đầy đủ, thánh nhất nói biết lý dễ làm, đợi ta đây ngộ được đạo lý rồi chẳng phải làm gì cũng như trở bàn tay sao?
*** Lý học: phái triết học duy tâm đời nhà Tống và nhà Minh.
Nhưng Vương Dương Minh nói: Không đúng! Tri thức và hành động là một, cả hai đều quan trọng. Vì thế âm vang rải khắp thiên hạ, Dương Minh công trở thành thánh.
Ý của ông là, lương tri và hành vi đều quan trọng như nhau, phải dùng lương tri để chỉ huy hành vi, lấy hành vi để chứng minh lương tri. Biết rằng như thế là đúng thì phải làm, biết rằng như thế là sai thì đừng làm. Ban đầu cho rằng là đúng, về sau phát hiện là sai thì phải dừng lại sửa đổi ngay lập tức, không thể làm hành vi đi ngược lương tri, mà phải Tri Hành Hợp Nhất từ đầu tới cuối.
Tiên sinh từng xuất khẩu thành thơ tâm học tứ quyết, nói hết chân lý tinh túy của Vương Học.
"Vô thiện vô ác tâm chi thể, hữu thiện hữu ác ý chi động. Tri thiện tri ác thị lương tri, vi thiện khứ ác thị cách vật."
Ý tứ là tất cả vạn vật trên thế gian đều từ tâm phát ra, có tâm có thế giới, không tâm không có bất kỳ thứ gì. Ai ai sinh ra cũng có một trái tim đỏ, ban đầu không hề có ý niệm thiện ác đúng sai nào cả; khi trái tim trẻ thơ đó tiến vào cuộc sống bụi bặm, bị thế sự quấy nhiễu, liền có thiện và ác, liền phân rõ được thiện là gì, ác là gì; liền biết lương tri; có thể làm hành động thủy chung kiên trì lương tri, là chân lý, là đạo của thánh hiền.
Dương Minh tâm học thẳng thắn sinh động, chân lý thực dụng, phảng phất như ánh thái dương chói lòa chiếu sáng làm cho cái xã hội bị bóng đen lý học bao phủ mỗi ngày trở nên sống động, làm người ta hưng phấn, làm vô số sĩ tử tinh anh vứt bỏ lý học Chu Hi giả dối cổ hủ, bái làm môn hạ của ông, cam nguyện tiếp thụ tâm học gột rửa.
Thế là thư viện trong thiên hạ không đâu không lấy việc truyền dạy tâm học Dương Minh làm vinh, Kê Sơn thư viện mà Dương Minh công sáng lập ra, cùng tứ đại thư viện Bạch Lộc thư viện và Nhạc Lộc thư viện cũng đại giảng đường truyền bá tâm học.
Thấy phong trào tâm học dần dần nổi lên, quan quyền sùng bái lý học Chu Hi cuối cùng không chấp nhận nữa, trong mắt bọn họ Vương Thủ Nhân là tà giáo dị đoan là ác thú, sẽ làm phá vỡ mọi trật tự và quy định, sẽ đem sự kiêu ngạo và địa vị của bọn họ quét sạch xuống nhà xí.
Ví thế vào đầu những năm Gia Tĩnh, đám đại học sĩ nắm đại quyền quốc gia như Dương Nhất Thanh, Quế Ngạc bắt đầu lên kế hoạch công kích Vương Dương Minh. Không ngờ rằng, vừa mới nói động được hoàng đế, tin tức Dương Minh công chết ở xứ người truyền về. Đáng lẽ hai vị kia phải ngừng lại chứ?
Đó là chuyện không thể, vì tâm học vẫn còn, môn nhân Vương Học vẫn còn cháy bóng trên triều đình, còn rình cơ hội thao túng bệ hạ, không trừ bọn họ, phái lý học ăn ngủ không yên. Qu Ngạc nói: Cho dù ông ta chết rồi, ta cũng phải tham tấu ông ta tự ý rời bỏ chức vụ, quân công Giang Tây giả mạo. Ông ta muốn phủi hết toàn bộ chiến công của Dương Minh.
Dương Nhất Thanh thì muốn từ mặt tư tưởng hoàn toàn phủ định Dương Minh tâm học, ông ta nói: Cho dù ông ta chết rồi, ta cũng phải thuyết phục thánh thượng cấm tân học của ông ta. Nếu không cấm, giang sơn Đại Minh ta rồi thế nào cũng mất bởi cái thứ tà giáo dị đoan này. Bọn họ đề nghị khai hội thanh trừng.
Môn nhân Vương Học tất nhiên là ra sức phản kháng, thế nhưng học thuyết của họ vốn không được đế vương thích như lý học Chu Hi, vì thế hoàng đế Gia Tĩnh quan sát nhiều lần, cuối cùng chọn lý học có lợi cho sự thống trị của nhà họ Chu ông ta, vì thế môn nhân Vương Học bị về vườn, chi sĩ lý học giành được thắng lợi đầu tiên. Năm gia tĩnh thứ mười sáu, hoàng đế lấy cớ thư viện dạy tà học, hạ lệnh cấm thiên hạ tự lập thư viện.
Năm Gia Tĩnh thứ mười bảy, khi ấy lễ bộ thượng thư Nghiêm Tung suy đoán thánh ý, phản đối tự do dạy học, lấy cớ thư viện hao tiền nhiễu dân, vì thể hủy hết thư viện thiên hạ.
Thế nhưng hiện giờ đã khác trước kia, cùng với thời đại phát triển, Đại Minh chẳng phải chỉ có quan trường triều đình, còn có phố chợ dân gian, những nhân sĩ về vườn kia cũng có sức ảnh hưởng tương đối lớn. Vương Học nhất thời bị áp đảo, bọn họ âm thầm giảng học, ngầm tích lũy lực lượng, đợi tới thời cơ chín muồi, lại cùng lý học phân thắng bại.
Trên chiếc hoa thuyền ở Giám Hộ này, chính là lớp học di dộng mà hai vị đệ tử của Dương Minh lập ra sau khi thư viện Kê Sơn bị phá hủy.
***
Đây là chương quan trọng quán xuyến câu chuyện, nhưng câu chuyện này không phải là sách triết học, nên không đi sâu, cứ coi như một tập đoàn chính trị lớn đương thời là được.
Ký tên: Ngộ.
Chương 119: Tiểu tam nguyên. (2)Bị ù ù cạc cạc kéo lên thuyền giặc làm trong lòng Thẩm Mặc hết sức khó chịu, nhưng vì sư phụ là cốt cán của môn nhân Vương Học, cho nên dù y có muốn hay không trên người cũng đã bị đóng dấu Vương Học, không rửa sạch được.
Trong lòng y thậm chí còn bắt đầu oán trách Từ Vị, đang yên đang lành lôi mình vào cái hội phi pháp này làm gì? Nhưng lại không nghĩ xem, nếu chẳng có quan hệ với Thẩm Luyện, những vị như Đường Thuận Chi, Vương Kỳ, Từ Vị thèm vào quan tâm tới tiểu đồng sinh chưa mọc đủ lông như y làm gì.
Trong vô tri vô giác, Thẩm Mặc kết thúc bài học đầu tiên của mình trong sư môn, nói thực tình, trừ nghe được Vương Kỳ là biểu ca của Từ Vị ra thì y chẳng bỏ vào tai câu nào.
Đợi sau khi trở về, Thẩm Mặc liên tiếp gặp ác mộng mấy đêm liền, toàn là mơ mình đang làm bài thi thì bị mấy tên quan sai hung thần ác sát xông vào, đeo gông lên cổ y, sau đó trói lôi y đi, làm Thẩm Mặc hoảng sợ vùng vẫy, vừa kêu oang oang:
- Ta chỉ đi có một lần, lần sau không dám nữa.
Lúc này thân thế của y đột nhiên bị ấn mạnh xuống, người lập tức tỉnh lại, Thẩm Mặc mở mắt nhìn thấy Trường Tử mặt đầy lo lắng gọi mình:
- Chuyết Ngôn mau dậy đi nếu không thì muộn mất.
Thẩm Mặc vẫn chưa hết sợ, thở hồng hộc hỏi:
- Muộn cái gì?
- Hôm nay thi phủ mà.
Trường Tử nói lớn:
- Chỉ còn nửa canh giờ nữa thôi.
Thường ngày Thẩm Mặc có giờ giấc rất chuẩn xác, căn bản không cần ai gọi dậy cả. Mẹ Trường Tử đã làm sẵn cơm sáng đợi rồi, ai ngờ hôm nay là ngày quan trọng như thế y lại ngủ quá giấc.
"Á!" Thẩm Mặc tức thì tỉnh lại, bật mình xuống đất, đánh răng rửa mặt thay y phục, nhanh tới làm người ta hoa cả mắt. Trường Tử còn chưa phản ứng lại thì y đã xách giỏ, ba chân bốn cẳng chạy xuống lầu.
Bên ngoài trời vẫn đầy sao, cha Trường Tử sớm đã chuẩn bị xe chờ sẵn, vừa thấy Thẩm Mặc đi ra liền nói:
- Cơm sáng ở trên xe, công tử lên xe ăn đi.
Thẩm Mặc chui lên xe, còn không quên dặn:
- Đại thúc, mau đi nhanh.
Bị Diêu đại thúc ra sức thúc giục, xe ngựa chạy như bay, Thẩm Mặc muốn ăn chút gì trong xe, thế nhưng xe xóc nảy quá mức, y sợ cắn phải lưỡi, cho nên chỉ đành nhịn.
Đại khái đi được một khắc, xe ngựa liền dừng lại, Thẩm Mặc thẩm nhủ:" Thần tốc thật!" Liền thỏ đầu ra hỏi:
- Đại thúc, tới rồi sao?
Nhưng nghe cha Trường Tử bất lực nói:
- Tắc rồi...
Thẩm Mặc nghe thế thò đầu nhìn về phía trước, liền thấy đằng trước đèn lồng đuốc lửa hội tụ thành một con rồng dài. Phản ứng đầu tiên của y là:" Thật tráng lệ." Tiếp đó ý thức được không ngờ gặp phải hiện tượng kẹt xe cực kỳ hiếm thấy trong thời đó.
Nếu như mắt có thể nhìn xuyên bóng đêm, ngươi sẽ thấy con đường bên hồ nằm ở đầu nam Thiệu Hưng chật ních những cổ kiệu, xe ngựa, thậm chí là còn có xe lừa, xe trâu có cả người cưỡi ngựa.. Tới ngay cả trong dòng sông cũng nhồi nhét đầy thuyền lớn thuyền nhỏ.
Kỳ thực cũng không có gì lạ cả, phía dưới Thiệu Hưng có tới tám cái huyện, trừ Sơn Âm và Hội Kê ra còn có Dư Diêu, Tiêu Sơn, Tân Xương, Chư Kỵ, Thượng Ngu. Những khảo sinh từ bốn phương tám hướng đổ tới, tụ hội lại vì cùng một mục đích, nhân số gấp năm lần thi huyện Hội Kê, không tắc đường mới là lạ.
Thời gian eo hẹp, y cũng không kịp nghĩ nhiều, xách giỏ nhảy xuống xe nói:
- Đại thúc, cháu đi đây, thúc về trước đi.
Diêu đại thúc lấy từ trong lòng ra một đĩnh bạc đưa cho y:
- Hôm qua ta đã nghe ngóng rồi, bên trong đồ ăn gì cũng bán, công tử vào rồi mua một chút mà ăn.
Thẩm Mặc nửa tin nửa ngờ nhận lấy bạc, không kịp nói nhiều, liền như cá luồn vào trong dòng người xe nườm nượp, cắm đầu chạy tới phủ học.
Nhìn thấy y xuống xe chạy vào trong, rất nhiều khảo sinh cũng chạy theo, mọi người đuổi nhau, không ai nhường ai, cuối cùng tại khắc điểm danh cuối cùng, tới được tuyến cảnh giới.
Chạy một quãng đường xa như vậy, Thẩm Mặc mệt tới mức không đứng thẳng lên nổi, y đột nhiên cảm thấy chân trái lành lạnh, không ngờ giày đã mất từ lúc nào.
Thẩm Mặc không khỏi choáng váng, thầm nhủ:"Sao ta lại đen đủi như thế?" Nhưng lúc này khảo sinh đã đi vào trong, ỵ bị dòng người đẩy vào, thiếu chút nữa mất nốt chiếc giày còn lại.
Giống như thi huyện, những người đưa khảo sinh đi thi đều bị quan sai ngăn ở bên ngoài, chỉ có đồng sinh ứng thí mới được đi vào con đường trước phủ học.
Nhưng số khảo sinh thực sự quá nhiều, vì không chỉ có người đỗ thi huyện năm nay, còn có người đỗ thi huyện nhưng không đỗ thi phủ các năm trước. Dựa theo quy củ, những người này có thể không cần tham gia thi huyện nữa, mà trực tiếp tham gia thi phủ. Những người này còn nhiều gấp bốn lần những người thi đỗ năm nay, cho nên tổng số khảo sinh chừng năm nghìn người.
Trong bóng đêm nhập nhằng trước bình minh, năm nghìn khảo sinh ồn ào chen vào trường thi, nhưng không thể lập tức tiến vào. Vì thi phủ điểm danh theo đơn vị huyện, khảo sinh của huyện này điểm danh xong, huyện tiếp theo mới được vào.
Nhưng cho dù là có lập đội trước thì cũng nhất định bị xô trong dòng người nghìn nghịt, huống chi có rất nhiều khảo sinh tới một mình, làm sao mà tìm được giáo dụ đại nhân, người dẫn đầu huyện mình? Vì giải quyết vấn đề này các huyện trước khi thi đều dày công chế tạo ra thứ đèn lồng hình thù quái dị, đủ loại máu sắc, nói trước với khảo sinh, nhìn thấy đèn lồng như thế thì tập trung tới.
Ví dụ như giáo dụ Hội Kê nói trước với khảo sinh trong huyện, nhìn thấy đèn lồng đầu trâu thì tập trung tới.
Cái đèn lồng đó được trúc dài treo lên cao, trong bóng đêm đen mù trông hết sức bắt mắt. Thẩm Mặc tìm một lúc liền nhìn thấy cái đầu trâu giữa không trung, liền sách giỏ chen tới, cuối cùng cũng nhìn thấy khảo sinh quen mặt, câu đầu tiên y hỏi là:
- Có ai thừa giày không?
Mọi người nhìn thấy là người đỗ đầu bản huyện, bất kế là già trẻ đều đồng loạt hành lễ với y, miệng gọi "sư huynh", đây coi như là chút lợi nho nhỏ của người đứng đầu. Đợi nghe rõ lời của Thẩm Mặc, mọi người cười thông cảm:
- Sư huynh cũng bị dẫm rơi giày rồi.
Có không ít người nhao nhao lên.
- Vừa rồi ta cũng thế.
- Mũ của ta bị chen lấn mất rồi.
- Bút của ta bị hỏng rồi.
- Vậy mọi người làm sao bây giờ.
Có người nói: "Đi mua." Đó là người đi thi phủ lần đầu.
Có người nói "còn có đồ dự bị." Đó là người có kinh nghiệm.
Thẩm Mặc ngạc nhiên:
- Nơi này còn bán hàng à?
Có đồng sinh thi qua vài khóa rồi nói:
- Sư huynh có điều còn chưa biết, mỗi năm thi phủ đều đông như thế, bị chen lấn mất giày mất mũ hỏng bút mức không biết bao nhiêu mà kể. Trường thi lại cứ ra quy định, y phục không chỉnh tề không được vào thi, sai dịch thấy có chỗ kiếm lợi, liền mua vào một mớ, bán giá cao.
Liền có người tự xung phong đi tìm mua đồ cho y, không bao lâu sau liền dẫn tới một người mặc đồng phục gánh hàng đi tới.
Đón lấy đèn lồng trong tay người kia, Thẩm Mặc quả nhiên nhìn thấy đồ ăn đồ thi cử, mũ giày đều có cả. Hỏi ra một đôi giày giá một lượng bạc, giá gấp năm lần giày thượng hảo hạng ở bên ngoài. Nhưng y biết khan hiếm là vốn liếng, cho nên đành ngoan ngoãn bị bóp.
Nhìn thấy người kia bán bánh nướng thịt, y lại hỏi giá tiền, một lượng năm cái, Thẩm Mặc chẳng thấy lạ nữa. Y lấy luôn hai lượng bạc Diêu đại thúc ném cho mua một đôi giày và năm cái bánh.
Người khác bảo y không nên mua bánh nướng, khảo sinh có kinh nghiệm bảo cho y biết, mọi năm quan sai của trường thi sẽ mua cơm từ bên ngoài bán vào trong trường thi, mặc dù giá vẫn cao, nhưng tốt xấu gì cũng còn nóng hổi.
Thẩm Mặc lắc đầu nói:
- Tuy nói như thế, nhưng quan mới quy củ mới, ai mà biết phủ tôn đại nhân quy củ gì khác hay không chứ?
Đám khảo sinh không khỏi toát mồ hôi lạnh, lập tức giành giật mua sạch đồ ăn của người kia.
Chương 120: Tiểu tam nguyên. (3)Trường thi phủ Thiệu Hưng đặt ở Phủ học cung, Phủ học cung chiếm diện tích trăm mẫu, điều kiện khảo thí vô cùng tốt. Nhưng cũng có vấn đề như ở huyện học, chỗ ngồi ở khảo trường có tốt có xấu, có chỗ ánh sáng không tốt lắm, có chỗ gió khá lớn, cho nên mọi người đều hi vọng kiếm được vị trí tốt.
Lúc này khảo trường mở cửa, huyện đầu tiên bắt đầu điểm danh. Khảo sinh các huyện khác liền lần lượt tìm được sai dịch của huyện mình, lấy bạc ra nhờ bọn họ đem giỏ của mình vào trước đặt ở bàn tốt. Dựa theo thông lệ đại biểu cho đã có người chiếm vị trí đó rồi, đợi sau khi bọn họ vào trường thi, chỉ cần tìm lấy cái giỏ cảu mình là được.
Nhưng lần này đám sai dịch không dám thu tiền, bọn họ mặt đầy tiếc nuối nói:
- Phủ tôn đại nhân có lời dặn, phải ngồi theo thứ tự đánh số sẵn trên giấy để ngồi, nếu không sẽ mất tư cách khảo thí.
Các khảo sinh bấy giờ mới thôi.
Năm nghìn đồng sinh chia thành mười tổ vào trường thi, tới khi sáng bảnh mắt rồi mới nhận được hết giấy thi vào trường thi. Vận may của Thẩm Mặc cuối cùng cũng trở về, vị trí của y là hàng ba số sáu, sáu ba mười tám, chẳng may mắn mà còn vị trí cực tốt.
Ngồi xuống vị trí, y liền phát hiện ra trái phải trước sau đều không ai quen biết, không khỏi cao hứng, nghĩ: " Có thể yên tâm làm bài rồi." Khi thi thuyện giám khảo không nghiêm lắm, khảo sinh bên cạnh cứ hỏi y phá đề làm sao, khiến y bực bội vô cùng, nghe nói thi phủ kỷ luật cũng có yêu cầu thiếu chặt chẽ như thế.
Chỉ nghe xung quanh xôn xao không ngớt, đại khái lại là đám cá mè một lứa với nhau. Mấy thứ giao tiếp kiểu như, đợi lát nữa giúp đỡ lẫn nhau, không cho ta xem cẩn thận ra ngoài ta xử lý ngươi v.. v.. v.. v..
Đợi tới khi Thẩm Mặc ăn xong một cái bánh nướng thịt, thì khảo sinh cuối cùng cũng đã ngồi cả vào chỗ.
Lúc này cửa lớn của trường thi chầm chậm đóng lại, sau khi đóng vào không ngờ dán niêm phong. Nhìn thấy cảnh này đám khảo sinh không khỏi run run, thầm nghĩ:" Lần này không phải làm thật chứ?"
Chính đang lúc mọi người suy nghĩ lung tung thì nghe một giọng nam kéo dài gọi:
- Tri phủ đại nhân tới.
Những tiếng lộn xộn vang lên, những khảo sinh lần lượt đứng dậy, thi lễ với phương hướng chính điện. Vị tri phủ kia đi tới trước, nhưng cũng quay mặt về phía chính điện, cắm ba nén hương cho chủ nhân của nơi này: Khổng thánh nhân. Sau đó cùng khảo sinh vái ba cái mới quay người lại.
Các đồng sinh lại hành lễ với ông ta:
- Học sinh bái kiến tri phủ đại nhân.
- Miễn lễ, ngồi xuống cả đi.
Giọng của tri phủ đại nhân rất rõ ràng, đầy sức hút.
Thẩm Mặc cảm thấy giọng nói này hết sức quen thuộc, liền ngẩng đầu lên nhìn tới, không khỏi cả kinh, chỉ thấy người đang đứng trước chính điện đầu đội ô sa, người mặc quân bào tứ phẩm màu đỏ tươi, trước ngực có hoa văn chim sơn ca, không ngờ là vị sư thúc đột nhiên ở đâu chui ra của y: Đường Thuận Chi.
Đám khảo sinh cũng đưa mắt nhìn trộm phủ tôn đại nhân, vừa nhìn thấy bộ quan phục đỏ tươi kia không khỏi hít một hơi khí lạnh. Mặc dù dựa theo chế độ cũ của Hồng Vũ, tri phủ phải là tứ phẩm, nhưng từ năm Thánh Hòa, chế độ tuần phủ phụ trách dần dần hình thành. Tới năm Gia Tĩnh, tuần phủ đã vượt trên tam ti, trở thành tỉnh trưởng tuy không có danh nhưng có thực quyền. Tam ti ban đầu đã biến thành cơ cấu quyền lợi địa phương, phẩm cấp tất nhiên phải thấp hơn tuần phủ đại nhân chính tam phẩm.
*** Hồng Vũ niên hiệu thời Chu Nguyên Chương.
*** Thánh Hòa: Cháu người ở trên.
Cho nên mặc dù không thay đổi chế độ Hồng Vũ, nhưng khi lại bộ ban quan hàm, thì bắt đầu từ phó nhị phẩm bố chính sứ giảm thành phó tam phẩm, chính tam phẩm án sát sử, giảm thành chính tứ phẩm, ngay cả tri phủ cũng từ chính tứ phẩm giảm xuống thành chính ngũ phẩm...
Nhưng vị phủ tôn đại nhân này không ngờ lại là là quan tứ phẩm, điều này mang ý nghĩ gì thì các khảo sinh không biết, nhưng bọn họ mộc mạc cho rằng, điều đó nói lên vị phủ tôn đại nhân này rất ghê gớm.
Vì thế sinh lòng nể sợ, không dám có chút xem thường nào.
Sau khi mặc quan phục vào, Đường Thận Chi phong lưu danh sĩ đã không còn thấy đâu nữa, mà thay vào đó là Đường phủ doãn không giận mà uy, ánh mắt của ông chầm chậm quét qua toàn trường, không hề dừng lại trước mặt bất kỳ ai, chỉ nghe giọng ông ta nghiêm nghị nói:
- Chư vị, bản quan là binh bị phó sứ Chiết Giang kiêm tri phủ Thiệu Hưng, cũng là khảo quan thi thi phủ hôm nay.
Binh bị phó sứ Chiết Giang là quan tứ phẩm, cho nên hoa văn trước ngực đường Thuận Chi là chim sơn ca.
Trường thi lặng ngắt như tờ, chỉ nghe thấy Đường tri phủ trầm giọng nói:
- Có thể nói thẳng a, đại sự hàng đầu của Chiết Giang ta là kháng Oa, nhất là đề phòng giặc Oa thừa cơ các phủ tập trung nhân lực thi phủ và phát động tập kích, cho nên bản quân tấu thỉnh đề học đại nhân, học theo thi viện, rút ngắn thời gian thi phủ năm nay thành còn một ngày, lễ bộ đã phê duyệt, đồng thời hạ lệnh cho sáu tỉnh duyên hải chiếu theo đó mà làm.
Đầu thời Minh rất kỵ húy cái chữ "tỉnh" này, nhưng tới năm Gia Tĩnh, chỉ cần không phải là hành văn chính thức, quan viên có thể dùng tỉnh để thay thế Bố chính sứ ti khó đọc.
Khảo sinh xôn xao cả lên, có người nóng tính cao giọng nói:
- Điều này không hợp quy củ.
Tiếng ồn ảo vừa vang lên, liền nghe thấy quan binh canh phòng trường thi đồng thành quát:
- Im lặng.
Vì chốn trường thi của thánh nhân không mang binh khí, nếu không đã nghe tiếng Thủy Hỏa côn nện xuống đất rầm rầm rồi.
Khảo sinh lập tức yên tĩnh.
- Thời chiến quyền biến là quy củ.
Đường tri phủ trầm giọng nói:
- Nếu như không hài lòng có thể quay ra, năm sau thi lại.
Nói xong khóe miệng mang chú ý cười đểu:
- Nếu như năm sau bình định giặc Oa xong rồi muốn thi bao nhiêu cuộc cũng được.
Bởi vì người ta là đao thớt ta là cá thịt, các khảo sinh còn nói được gì nữa, chỉ đành cúi đầu nhận mệnh.
- Hiện giờ phát đề thi.
Đường tri phủ trầm giọng hạ lệnh, liền có một đội quan sai đem phong thư chứa đề thi theo số hiệu phát xuống, chỉ nghe Đường tri phủ cao giọng nói:
- Bản quân tổng cộng ra chín bộ đệ thi, đảm bảo cho các ngươi nhận được đề so với trái phải trước sau đều khác biệt. Cho nên chư vị này, xin chuyên tâm vào bài thi của mình, đừng xì xảo bàn tán, đừng nhìn bài người khác, bởi vì như thế là vô ích..
Nói xong chuyển sang cười lạnh:
- Đương nhiên càng không thể xem trộm phao thi, chỉ cần có một chút vi phạm thôi, lập tức trục xuất khỏi trường thi.
Đề thi đã phát xuống rồi, các khảo sinh nào còn có thời gian đi để ý tới tri phủ đại nhân nói cái gì? Đều khẩn trương mở phong thư ra, rút đề thi của mình.
Thẩm Mặc nhìn đề thi của mình, đó là hai đạo đề Tứ Thư một lớn một nhỏ, đề lớn là một câu: viết đạo chi dĩ đức; đề nhỏ là tiệt đáp đề, viết: Giai nhã ngôn dã Diệp Công, hiển nhiên là đại đề kiểm tra kiến thức, lấy hiểu rõ chân lý làm trọng, đề nhỏ kiểm tra tư duy, lấy phá đề thỏa đáng làm trọng.
*** Đạo chi dĩ chính, tề chi dĩ hình, dân miễn nhi vô sĩ. Đạo chi dĩ đức, tề chi dĩ lễ, hữu sỉ thả cách
Nếu nhà cầm quyền chuyên dùng pháp chế và hình phạt để trị dân thì dân sợ mà không phạm pháp đó thôi, chứ thật lòng họ không biết xấu hổ. Vậy để trị dân, nhà cầm quyền phải dùng đức hạnh và lễ tiết. Như vậy, dân không những biết hổ thẹn mà còn được cảm hóa bởi đức độ của nhà cầm quyền, và rồi dân sẽ trở nên tốt lành.
*** giai nhã ngôn dã
Tử sở nhã ngôn, "Thi", "Thư", chấp Lễ, giai nhã ngôn dã.
Khổ̉ng tử thích lời nói nhã nhặn, Kinh Thi, Kinh Thư và chấp hành Lễ, đều là những lời thanh nhã cả.
Liền nhân lúc đầu óc tỉnh táo, xem đề nhỏ Giai nhã ngôn dã Diệp Công, y trước tiên phải xem cái câu không đầu không cuối này sinh ra thế nào, sau đó tìm xuất sứ của nó. Đây là kiểm tra học bằng cách nhớ, đúng là kiểm tra trí lực.
Tìm tòi chốc lát Thẩm Mặc liền thêm vào dấu phẩy vào sau bốn chữ đầu, đem câu đề trở thành: Giai nhã ngôn dã, Diệp Công. Liền có thể đoán định hai câu này đều là (Luận Ngữ, Thuật Thi), phần đầu là bốn chữ cuối cùng trong thiên thứ sáu mươi. Không khỏi thầm thở dài:" Sư thúc này của ta đúng là thiên tài."
Mặc dù tiệt đáp đề được ứng dụng rộng rãi, nhưng triều đình chưa bao giờ chính thức thừa nhận loại phương thức ra đề này, nếu có vị ngự sử nào nhìn ngươi ngứa mắt, tham tấu ngươi tội danh cắt xén kinh văn, vậy thì ngoan ngoãn xin từ chức. Nhưng dù có là ngự sử thích kiếm chuyện nhất, cũng không làm gì được Đường tri phủ này. Mặc dù mọi người biết ông ta ra tiệt đáp đề, nhưng sáu chữ này rõ ràng là liền nhau, không tin về mở sách ra mà xem sáu chữ này có phải là kề sát nhau không.
Thời đó lại không có dấu chấm dấu phẩy, đúng là chẳng thể nói người ta sai chỗ nào.
Chương 121: Đoạt khôi. (1) Chương 121: Đoạt khôi. (1) Chương 122: Đoạt khôi. (2)Bài thi thứ nhất được nộp lên, hai sai dịch tiếp nhận lấy, một người cầm bìa mặt, một người cầm trang bìa kéo ra hai bên, liền đem bài giải 9 vòng gấp 10 trang hiện ra ở trước mắt phủ tôn đại nhân.
Lại có một tiểu lại dâng bút lông, bưng hộp mực ở một bên phục dịch, Đường tri phủ tiếp nhận bút, bấy giờ mới bắt đầu chấm bài thi, không ngờ vừa nhìn được vài câu, chớp mắt đã duyệt xong, tại mặt sau bài văn đề hai lời bình.
Thấy phủ tôn thu bút, hai sai dịch liền thu lại bài thi, trả cho khảo sinh kia:
- Sang năm trở lại đi.
Khảo sinh kia vốn đang thấp thỏm bất an, nghe vậy hai chân nhuyễn ra, suýt nữa quỳ ra đất, run lẩy bẩy tiếp nhận bài thi nói:
- Đại đại... đại nhân, ngài chỉ nhìn vài cái đã phán định bài thi của học sinh không tốt, có phải hơi...
Cổ lấy dũng khí cắn răng một cái nói:
- Hơi qua loa rồi không?
Đường Thuận Chi một mặt phê duyệt bài thi tiếp theo, một mặt đọc ra làu làu đoạn văn không thông của bài thi thứ nhất, không ngờ một chữ cũng không sai, cuối cùng thản nhiên nói:
- Chính ngươi cảm thấy nó có lưu loát không?
Khảo sinh kia xấu hổ đỏ mặt, hành lễ rồi ôm bài thi lui xuống.
Chỉ một lúc, Đường tri phủ đã liên tiếp phê hết bốn năm bài thi, kết quả không phải không lưu loát thì là lạc đề, một bài cũng không đạt, khiến khảo sinh phía sau sợ hãi đến mặt không còn chút máu, run run nói:
- Đại nhân, xin viết mấy chữ đi.
Ý của hắn là đừng có nói với ta hai chữ đuổi đi nữa.
Đường Thuận Chi gật đầu, quả nhiên xoẹt xoẹt viết xuống hai câu thơ, nhưng vẫn không đạt.
Khảo sinh kia cầm lấy lại bài thi, vừa nhìn lời phê là 'lưỡng cá hoàng ly minh thúy liễu, nhất hành bạch lộ thượng thanh thiên'. Chính là danh ngôn thơ Đường mà! Không khỏi ủy khuất nói:
- Đại nhân cũng khen văn chương của học sinh sinh động, vì sao còn không đạt?
Đường tri phủ tay mắt vẫn không ngừng nghỉ, thản nhiên cười nói:
- Sinh động? Sao lại nói vậy?
Khảo sinh liền chỉ vào bài thơ nói:
- Hoàng ly minh thúy liễu, không phải là có tiếng sao? Bạch lộ thượng thanh thiên, không phải là có sắc sao?
* Hai con chim hoàng oanh hót líu lo trong nhánh liễu,
Một hàng cò trắng bay vút lên trên nền trời xanh.
Lúc này Đường tri phủ rốt cuộc duyệt xong cho một bài thi, sai dịch đang chờ ở bên cạnh liền đem nó đưa cho thư lại, rồi ghi lại tên trên mặt.
Đường tri phủ tiếp tục chấm bài thi, thấy khảo sinh kia vẫn đứng ở nơi đó, liền nhẹ giọng giải thích:
- Lưỡng cá hoàng ly minh thúy liễu, bất tri sở vân dã; nhất hành bạch lộ thượng thanh thiên, ly đề vạn lý dã.
Khảo sinh xấu hổ quay mặt đi.
* Làm lung tung và lạc đề.
~~
Chúng khảo sinh chỉ thấy tri phủ đại nhân chấm bài thi như bay, kể cả khi viết lời phê, trên mỗi bài thi cũng chỉ dừng lại chưa tới vài hơi thở, liền có thể phán ngay hay dở. Vả lại có thể chỉ ra được chỗ sai của người không đạt, khiến người khác không gì để phản bác, không khỏi bội phục, mọi người thầm nghĩ, là một người thế nào mới tạo ra được sự lệch thế lớn như vậy chứ? Lại thấy trong cả trăm bài thi, chín phần là bị trả về, trong lòng càng kinh hãi không hiểu... Kỳ thực người trúng thi phủ không tới 300 người, xác suất này là hoàn toàn bình thường, chỉ là tận mắt nhìn thấy từng bài từng bài thi bị trả về, làm cho khảo sinh sinh ra ảo giác muốn thi đỗ như thể mò kim đáy biển vậy.
Có một khảo sinh nhanh trí, tại cuối bài thi viết một bài vè: học sinh ta năm nay hai mươi lăm, 10 năm gian khổ học tập; năm nay nếu như còn không đỗ, về nhà làm sao mà nhìn mặt mẹ?
Đường tri phủ thấy bài thơ lăng nhăng của hắn, liền phía sau mỗi câu tăng thêm hai chữ rồi trả về, khảo sinh kia vừa nhìn thì thấy bài vè của mình đã thành: học sinh ta năm nay hai mươi lăm -- không già, 10 năm gian khổ học tập -- khoác lác; năm nay nếu như còn không đỗ -- khẳng định, về nhà làm sao mà nhìn mặt mẹ -- quỳ xuống. Hắn chỉ đành phải gãi đầu, dở khóc dở cười lui xuống.
Nhưng cũng có người có tâm lý có bài bản, cảm thấy mình nhất định có thể đậu. Có một khảo sinh chính là án thủ huyện Chư Ký, ở trong huyện cũng khoác lác đến tận trời, cảm thấy mình chắc chắn sẽ nằm trong hai người đỗ đầu, từng là tiểu tam nguyên của năm nay. Hắn đắc ý dâng lên bài thi cho Đường tri phủ, thận trọng cười nói:
- Học sinh án thủ Chư Ký Chu...
Lại nghe tri phủ đại nhân thản nhiên nói:
- Án theo pháp lệnh trường thi, nói ra tên liền hủy bỏ tư cách.
Chu án thủ vội ngậm miệng, thiếu chút nữa đã cắn cả vào lưỡi, thầm phẫn uất: "Cứ nhìn văn chương sáng lạn như pháo hoa của ta, còn cần người dàn xếp sao?"
Phủ tôn đại nhân quả nhiên dừng lại một lúc trên bài thi của hắn, Chu án thủ trong lòng dương dương tự đắc nghĩ: "Bị thuyết phục rồi chứ?" Khóe miệng của hắn cũng nhếch tới mang tai luôn.
Ai ngờ sau một khắc, bài thi của hắn cũng bị trả về.
Chu án thủ tức thì khựng cười, hắn mở lớn miệng nói:
- Đại nhân, đây là ý gì?
- Không đạt.
Đường tri phủ vẫn không mặn không nhạt nói, lại tiếp tục chấm bài thi như bay.
- Ta là án thủ cơ mà...
Chu án thủ cảm thấy thực sự gặp phải quỷ rồi, vẫn chưa từng nghe nói qua án thủ huyện không đỗ thi phủ. Không khỏi vừa sợ vừa giận nói:
- Án thủ huyện nhất định phải đậu tú tài đó!
- Không ai quy định bản quan phải tuyển chọn án thủ huyện.
Đường tri phủ thản nhiên nói.
Chu án thủ giận quá hóa rồ cười:
- Án thủ của ta thi được bằng đao thật thương thật, nếu đại nhân không chọn ta, vậy tất cả khảo sinh khoá thi này đều không đủ tư cách rồi!
Nói rồi run run bài thi trong tay:
- Đại nhân nói xem, hai bài văn này của ta có gì không hay? Ngay cả hơn 300 bài trước mà cũng không hơn?
Đường tri phủ vẫn không có gì biến đổi, việc cần phê thì cứ phê, chỉ nhỏ nhẹ nói:
- Xem lời phê đi.
Chu án thủ cúi đầu nhìn, chỉ thấy một hàng chữ hoa mỹ: mời Nhạc Mông Tuyền tới đây, bản quan sẽ tuyển cả. Xem xong hắn liền đỏ mặt, nhét bài thi vào trong lòng, hành lễ với tri phủ đại nhân rồi vội vã đi ngay.
Thì ra đề nhỏ thì chính hắn làm, đề lớn thì đã đạo văn của Nhạc Chính hội nguyên trong năm... Lúc trước mặc dù biết là đạo văn, nhưng hắn hoàn toàn không lo lắng, bởi vì văn mẫu của cái đề lớn đạo chi dĩ đức này bay đầy trời, khả năng không lớn giám khảo sẽ xem qua bài đó của mình... Cho dù xem qua hắn cũng không sợ, bởi vì luật Đại Minh không quy định không được đạo văn, giám khảo lại không có cách nào bới móc ra khuyết điểm của văn chương, chỉ có thể tự nhận xui xẻo, nuốt con ruồi thối này thôi.
Kỳ thực hắn trời sinh có trí nhớ tốt, văn mẫu trong bụng không dưới ba nghìn bài, hai bài văn thi huyện đều là đạo văn mà đậu, không ngờ đến giờ không người phát hiện, hôm nay giở lại trò cũ, muốn tiếp tục dùng biện pháp kỹ xảo để qua cửa.
Nhưng người này cũng không hỏi xem, Đường Thuận Chi là người ra sao? Đó là người được công nhận thiên hạ kỳ tài, 22 tuổi đã trúng hội nguyên, nếu không phải không chịu a dua theo Trương Thông, chức trạng nguyên năm ấy đã là vật trong bàn tay hắn. Nhưng cho dù Trương Thông tức giận, cũng chỉ dám giáng hắn là thám hoa, bằng không nước bọt của người trong thiên hạ cũng đủ dìm chết Trương thủ phụ rồi.
Sau đó bởi vì vấn đề tín ngưỡng, hắn lại bị đuổi về quê nhà đọc sách 20 năm, đã thành đại học vấn gia siêu nhất lưu. Quái vật như vậy có thứ văn chương nào mà chưa đọc qua? Sao lại bị một đồng sinh nho nhỏ lường gạt chứ? Lão Đường chỉ một câu nhẹ nhàng bảo Nhạc Chính tới đây, liền giải quyết nan đề làm phức tạp chư vị giám khảo nhiều năm, cử trọng nhược khinh* đó chính là ý này.
* nâng vật nặng dễ như nâng vật nhẹ.
Đương nhiên cũng chỉ nhân sĩ có quyền uy như vậy mới dám đánh vỡ lệ cũ án thủ thi huyện nhất định là sinh viên.
Nhưng Đường tri phủ chung quy là một người phúc hậu, nếu như hắn công bố sự kiện đạo văn này với công chúng, vậy không chỉ danh tiếng của Chu án thủ coi như hết, cả đời cũng đừng nghĩ thi cử gì mà đỗ đạt nữa. Hiện tại tuy khảo sinh đang nhao nhao nghị luận, nhưng chung quy không có chứng cứ, suy đoán một lúc cũng đành thôi.
Trong những tiếng nói thì thầm, Thẩm Mặc và Chư Đại Thụ đồng thời đứng lên chuẩn bị nộp bài thi.
Chương 123: Đoạt khôi. (3)Khi đến phiên Đào Ngu Thần nộp bài thì đã cuối giờ Thân (15h-17h), mặt trời đỏ đã nghiêng về đằng Tây.
Mặc dù Đường tri phủ vẫn duy trì tốc độ chấm bài thi cực nhanh, nhưng khi thấy bài văn của hắn, vẫn không tự chủ được dừng lại. Đưa tay cầm lấy bài thi, đọc đi đọc lại tới hai lần, liên tục gật đầu lại cất tiếng cười to nói:
- Duyệt bài văn hay thế này đâu thể không có rượu? Mau đem rượu tới đây!
Liền có tiểu lại bưng tới một chén rượu, Đường tri phủ uống một hơi cạn sạch, rồi nói với Đào Ngu Thần:
- Hôm nay ta đã hạ quyết tâm, không nhìn thấy một bài văn hay thì tuyệt đối không nghỉ ngơi. Nếu không phải ngươi, lão phu có lẽ sẽ phải mệt chết mất.
Rất nhiều khảo sinh đều thở phào một hơi, chấm bài thi ngay trước mặt đã gây cho họ áp lực thực sự quá lớn, vẫn là nộp rồi về nhà đợi kết quả, kéo dài được một ngày thì hay một ngày.
Nhưng Thẩm Mặc cũng giận đến méo mũi, thầm nghĩ đây không phải ông đang đùa giỡn ta sao... Bởi vì người nộp bài thi kế tiếp chính là y. Phải biết rằng không phải ai cũng sợ chấm bài thi ngay mặt, một bài văn làm tốt như của y, người lại giống nhân vật chính, còn sợ giám khảo chưa thấy qua mình sao... Cho dù văn bát cổ có khách quan, nó cũng vẫn là đề tài chủ quan, mà phần ấn tượng vừa vặn cũng là phần chủ quan.
Trong lòng Thẩm Mặc tựa như gương sáng, y biết đây đương nhiên không phải là trùng hợp. Lão Đường sở dĩ muốn đùa giỡn mình, thuần túy là bởi vì mình cự tuyệt gia nhập Việt Trung Thập Tử xã... Chính là bản lưu động của thư viện Kê Sơn. Y nhớ rõ, lúc đó lão Đường đã cười đểu và nói với mình rằng: "Ngươi nhất định sẽ hối hận..."
Kỳ thực vừa thấy lão Đường thành chủ khảo, y biết ngay báo ứng đã tới, nhưng trường thi không phải là nơi để nói lý, y chỉ có thể buồn bực, chuẩn bị nộp bài thi rồi đi... Tuy nhiên y cũng không quá lo: bài thi của ta là đáp án thành thật, cũng không tin ông lại phủ định một huyện án thủ nữa.
~~
Ngay khi Thẩm Mặc đã nhận mệnh, Đào Ngu Thần bên người lại chắp tay nói:
- Tiên sinh không ngại thì xem thêm bài của vị phía sau ta, nói không chừng còn có thể thấy được một bài văn tốt nhất.
So với lần thi huyện tháng hai, hiện tại hắn trầm ổn hơn nhiều, thần thái rất đúng mực, nói năng cũng rất có chừng mực.
Thẩm Mặc rất giật mình nhìn sang bạn học Đào, Đường Thuận Chi cũng có phần ngoài ý muốn nói với Đào Ngu Thần:
- Ngươi hình như là nhị khôi của Hội Kê phải không?
Đào Ngu Thần gật đầu:
- Tiên sinh anh minh, chính là học sinh.
- Như vậy mà ngươi còn?
Đường Thuận Chi rất hứng thú hỏi. Mặc dù không hỏi hết, nhưng đương sự đều hiểu, hắn đang hỏi ngươi vì sao còn giúp đối thủ của mình?
Đào Ngu Thần vẫn thản nhiên cười:
- Học sinh chỉ sợ thắng chi bất vũ (thắng không oai).
Đường Thuận Chi nghe vậy sửng sốt, chợt vỗ vai hắn cười ha ha nói:
- Đào Ngu Thần, thản đãng quân tử dã!
Nói rồi trợn trợn mắt với Thẩm Mặc.
* quân tử thẳng thắn vô tư.
Thẩm Mặc là người thông minh cỡ nào, lập tức rõ ràng hắn đang thầm mỉa mai thói do dự lưỡng lự của y, lo lắng quá nhiều mà thành kẻ tiểu nhân. Y thiếu chút nữa giận đến hôn mê, liền hướng bạn học Đào chắp tay cười nói:
- Đào huynh thực sự là quân tử trọng nghĩa hoài đức a.
Vừa rồi Đường Thuận Chi dùng lời nói trong [Luận ngữ] thầm mỉa mai Thẩm Mặc. Hiện tại Thẩm Mặc cũng dùng quân tử trọng nghĩa trong [Luận ngữ]. Tiểu nhân trọng lợi, quân tử hoài đức, tiểu nhân hoài thổ. Hai lần đều trả lại cho Đường lão đầu, châm chọc hắn chỉ nghĩ đến phát triển tổ chức, thậm chí không tiếc dùng chức quyền uy hiếp mình. Thật sự là tiểu nhân trọng lợi hoài thổ... Cho nên, nói chuyện mà không có văn hóa, ngay cả người khác mắng ngươi mà ngươi cũng không hiểu, vậy đừng nói đến việc mắng trả.
Hai người mượn tiếng khen ngợi và cảm tạ Đào Ngu Thần, hoàn thành xong lần đối chửi nhau khắt khe. Mà hai người họ đều là loại rất biết ẩn dấu, người bên ngoài căn bản nghe không ra một chút manh mối, chỉ đáng thương cho Đào quân tử phúc hậu bị hai tên bại hoại coi thành công cụ để mắng mà vẫn không biết, còn đang khiêm tốn nói:
- Tiên sinh khen trật rồi. Sư huynh đã từng nói vậy.
Thực sự là người tốt thì có hại, bại hoại chiếm tiện nghi a!
~~
Cũng may Thẩm Mặc và lão Đường cũng không có thù oán gì, chẳng qua là nội bộ mâu thuẫn chút xíu mà thôi. Bạn học Đào người ta đã bày ra tư thái cao thượng như vậy, Đường tri phủ cũng tựa như cái tên, phải thuận chi (thuận theo) thôi.
Vừa cầm lấy bài thi của Thẩm Mặc, vẻ mặt vốn còn có chút pha trò Đường tri phủ thoáng cái ngây dại, hắn tuyệt đối không ngờ được, một người giảo hoạt như Thẩm Chuyết Ngôn lại có thể viết ra một bài văn như một lão nho kinh niên... Mỗi một nét bút của thể Quán Các đều ngay ngắn viết ra trên mặt, tựa như in ấn vậy, khiến người ra không tìm ra một chút khuyết điểm, chỉ điều này cũng đủ tư cách thi đậu sinh viên rồi.
Cuộc thi ba cấp huyện phủ viện dù sao chỉ là chuẩn bị cho cuộc thi khoa cử, cho nên giám khảo coi trọng khảo sát tiềm lực của học sinh. Mà người có thể viết ra loại chữ này, chí ít là kiên trì, khắc khổ, không ngại nhàm chán. Chỉ bằng mấy tố chất này, công danh chỉ là việc sớm muộn, cho nên giám khảo đều cam tâm tình nguyện tuyển chọn những học sinh như vậy.
Giật mình qua đi, lại nhìn vào bài văn của Thẩm Mặc, nghênh tiếp hắn chính là sự giật mình lớn hơn nữa... Chỉ thấy hai bài bát cổ của y thể chế giản dị, thư lý thuần mật, âm điều hài hòa, nền tảng; thuần thục. Mỗi một chi tiết đều hợp lý, tổ hợp lên chính là hai bài văn bát cổ chính pháp nhãn tạng... Chính là cái loại mà người đọc sách thiên hạ có thể lấy để làm văn mẫu.
Khi đặt bài văn của Thẩm Mặc và Đào Ngu Thần lại cùng nhau, Đường Thuận Chi tỉ mỉ so sánh phẩm độc một phen, lúc này mới lắc đầu cười nói:
- Có người nói văn như người, ta thấy cũng chưa hẳn.
Nói rồi chỉ vào Đào Ngu Thần:
- Ngươi rõ ràng là một người thành thật, nhưng văn lại làm được kiệt xuất cao hiểm, khiến người kinh tâm động phách, có thể nói quỷ đạo rồi.
Lại nhìn Thẩm Mặc nói:
- Ngươi thì lại... càng linh hoạt hơn.
Kỳ thực hắn muốn nói: "Ngươi không đứng đắn", nhưng trước mặt nhiều khảo sinh như vậy, những câu kiểu vậy nhất định không thể nói ra khỏi miệng.
- Văn chương lại tứ bình bát ổn, đường đường chính chính, có thể nói là chính đạo.
Thấy sắc trời đã tối, tư thế của phủ tôn đại nhân cũng không muốn duyệt bài thi nữa, các khảo sinh liền đến nộp bài thi, sau đó trở về xem náo nhiệt.
Thấy khảo sinh quanh người càng ngày càng nhiều, Đường Thuận Chi dứt khoát đề cao giọng nói:
- Nếu như đây là thi hội, thậm chí là thi hương, giám khảo sẽ không chút nào do dự phán định ra chính đạo.
Những người này trên danh nghĩa đều là học sinh của tri phủ, hắn đương nhiên phải tận nghĩa vụ chỉ điểm một chút.
Thẩm Mặc khó chịu trong lòng, thầm nghĩ: "'Nhất định là dục ức tiên dương."
* tuyên dương trước rồi mới hạ thấp, khiến càng lên cao té càng đau.
- Thế nhưng, thi phủ chỉ là một cuộc thi nhập học.
Quả nhiên nghe lão Đường đổi đề tài nói:
- Tiêu chuẩn phán xét cùng khoa cử chính thức không giống nhau, hẳn là lấy năng lực khảo sát là chủ.
- Cho nên.
Chỉ nghe Đường tri phủ trầm giọng nói:
- Ta tuyên bố...
Trường thi lặng ngắt như tờ, tất cả mọi người ngừng thở, chờ đợi một khắc án thủ phủ kỳ này xuất hiện, rất nhiều người quen biết với Đào Ngu Thần đã bắt đầu suy nghĩ đến những câu từ để chúc mừng rồi.
Lại nghe tri phủ đại nhân thong thả nói:
- Hai người đồng tiến ngũ khôi, tạm thời bất phân thắng bại, đợi bản quan xem xong toàn bộ bài thi sẽ tuyển ra ba bài, thi thêm một đợt nữa, cuối cùng mới định ra thứ tự.
Náo loạn nửa ngày không ngờ là một từ "đợi định ra", đây không phải là làm mất khẩu vị của người ta sao? Mọi người đều thất vọng thở dài.
Thẩm Mặc cũng chết lặng...
Khi mọi người lũ lượt ra ngoài, Đường Thuận Chi đột nhiên gọi Thẩm Mặc lại, nói với thanh âm mà chỉ hai người mới nghe được:
- Gia nhập hay không?
Theo người bên ngoài thấy, đây là tri phủ đại nhân đang tiến hành chỉ điểm cho hậu học, mọi người đều nhìn mà ước ao.
Thẩm Mặc kiên quyết lắc đầu, nhỏ nhẹ nói:
- Không.
Đường Thuận Chi tức giận đến mắt trợn trắng, nhỏ giọng nói:
- Vậy đừng trách ta thiết diện vô tình.
- Chỉ cần ngài công chính...
Thẩm Mặc nhỏ nhẹ nói, nói xong hướng hắn thi lễ, rồi xoay người rời đi.
Nhìn bóng hình kéo dài của y dưới ánh mặt trời chiều, Đường Thuận Chi nở nụ cười cổ quái, lẩm bẩm:
- Không tệ không tệ.
~~
Cuộc thi khoa cử vừa lao động trí óc lại vừa lao động chân tay, nhất là loại người hay thích xoi mói như Thẩm Mặc, đối với thể xác và tinh thần là sự gánh vác rất lớn. Y vừa thi xong liền mệt mỏi muốn chết, nếu như không có Diêu đại thúc tới đón, trở về nhà cũng là một gánh nặng rất lớn rồi.
Trở lại nhà Trường Tử, Thẩm Mặc ăn qua loa vài miếng cơm, nói tiếng xin lỗi với Diêu đại thẩm đã tỉ mỉ chuẩn bị bữa cơm, rồi trở về phòng ngã đầu ngủ lăn ra.
Không biết ngủ bao lâu, hình như thể xác và tinh thần đã giãn ra rất nhiều, Thẩm Mặc lại bắt đầu nằm mơ, lần này y mơ thấy Đường Thuận Chi mang theo 'Việt Trung Thập Tử' của hắn, buộc mình lên thuyền, buộc mình phải dập đầu với Vương thánh nhân, còn khắc chữ lên lòng bàn chân của mình... Chân trái là 'Vương môn', chân phải là 'Học nhân', hợp lại là môn nhân Vương Học.
Chỉ là lòng bàn chân bị gãi rất nhột, khiến y cười ra tiếng không ngừng:
- Ngứa, ngứa...
Vừa cười xong liền tỉnh lại, vừa nhìn thì ra là Thẩm Kinh đang dùng một cọng lông ngỗng cọ lòng bàn chân của mình, y không khỏi phát cáu:
- Quấy nhiễu mộng đẹp của người khác sẽ phải xuống địa ngục!
Thẩm Kinh cười khà khà nới với Trường Tử ở bên cạnh:
- Học được chưa? Lần sau cứ gọi hắn thức dậy như vậy.
Trường Tử nghiêm túc đích gật đầu:
- Quả thực vừa nhanh vừa hiệu quả hơn biện pháp của ta.
Thẩm Mặc không để ý tới hai thằng bạn thối tha, tiện tay giật lại rèm cửa sổ, ánh nắng ấm áp liền rọi tới trên mặt y. Thẩm Mặc khẽ híp mắt nói:
- Ngày hôm nay rất đẹp, ánh mặt trời không gắt.
- Đã qua giờ ngọ rồi, ánh mặt trời đương nhiên không gắt.
Thẩm Kinh cười đểu:
- Ngươi cười ta ngủ mặt trời lên cao ba sào mới dậy, còn mình thì ngủ ba sào ngày hôm sau luôn.
Thẩm Mặc có vẻ xấu hổ, liền đi giày vào, khoác y phục đứng dậy, nói sang chuyện khác:
- Chuyện gì?
- Đã có kết quả thi phủ rồi.
Thẩm Kinh nói:
- Ngươi là một trong ngũ khôi, nhưng không có thứ tự cố định trong năm người trước tiên.
Trường Tử nói tiếp:
- Tri phủ nha môn tới truyền tin, nói là buổi tối phủ tôn đại nhân muốn thiết yến mời năm người các ngươi.
Thẩm Mặc thở dài nói:
- Bảo đại nương nấu giúp ta bát mì đi.
- Ngươi đi dự tiệc rồi còn muốn ăn cơm trước hả?
Thẩm Kinh ngạc nhiên nói.
- Ngươi thấy ai có thể ăn no trên Hồng Môn Yến chưa?
Thẩm Mặc cười lạnh nói.
- Có, Phàn Khoái...
**Bữa tiệc Hồng Môn mang tính chất về chính trị.
Chương 124: Đoạt khôi. (4)Thẩm Mặc từ lâu đã biết là phủ nha Thiệu Hưng nằm ở giữa hai huyện Sơn Âm và Hội Kê, cách nhau không tới trăm trượng.
Đợi Diêu đại thúc đưa y tới trước phủ nha, mặt trời cũng đã gần xuống núi, dưới ánh sáng vàng rực rỡ của trời chiều, nha môn tri phủ có vẻ đặc biệt đồ sộ. Nếu nói từ trên quy chế, nha môn một phủ khẳng định phải cao hơn một huyện hai cấp bấc, thể hiện ở trên kiến trúc, và hơn nữa là xa hoa và lãng phí...
Chỉ thấy bức tường trên sân rộng trước phủ dài hơn hai trượng so với huyện nha Hội Kê, dài chừng năm trượng. Mỗi bức tường đông tây đều có một cánh cổng chào bốn cột trụ hoành tráng, đường kính tới sáu xích, do cẩm thạch chế thành, rất cao quý; cột trụ cao hơn hai trượng, do gỗ lim tơ vàng chế thành, uy nghiêm đứng sừng sững.
Đương nhiên cũng không thể thiếu Tinh Thiện đình, Thân Minh đình các loại, nhưng thời gian eo hẹp không cho nhìn kỹ, Thẩm Mặc liếc mắt vài cái liền vội vã đi về hướng cửa chính phủ nha, sau khi đưa thiệp mời, trông cửa liền dẫn y đi vào, đến cửa hậu nha thì phân ba đường, chính giữa là nha môn tri phủ, bên trái là Đồng tri phủ, phải là Thông phán phủ.
* [I] Đồng tri là quan hàm thời Minh Thanh, là phó chức tri phủ, chính ngũ phẩm. Đồng tri phụ trách các sự vụ địa phương như phân phối nắm giữ muối, lương, bắt trộm, đê sông, vùng biển, công trình trị thuỷ, cùng với thanh lý quân tịch.
+ Thông phán: Chức quan tại tri phủ chưởng quản các hạng mục công việc như lương vận, ruộng đất, thuỷ lợi và tố tụng [I].
Thẩm Mặc theo trông cửa đi từ chính lộ thẳng vào cổng trong, đi vào đại viện trước phủ, bên trong vẫn tương ứng với lục bộ, tương tự với cơ cấu làm việc của lục phòng, đi qua mới đến Nghi môn giống y chang như là cửa chính.
Vào trong Nghi môn là đại đường, qua đại đường là nhị đường, tri phủ đại nhân thiết yến tại nhị đường.
~~
Khi Thẩm Mặc đi vào, phát hiện bốn vị đồng niên khác đã đến rồi, đang câu nệ ngồi ở đại sảnh, chờ tri phủ đại nhân đến. Ngoại trừ Đào đồng học, còn có hai người rất giống nhau, một người thì khá là lùn.
Vừa thấy y đến, Đào Ngu Thần liền đứng dậy cười nói:
- Ba vị đồng niên, truyền kỳ sư huynh của ta tới rồi.
Ba người đứng dậy, song phương khách khí xếp thứ tự, lại tự giới thiệu một phen, thì ra hai người có dáng dấp khá giống nhau chính là đôi huynh đệ của huyện Dư Diêu, lớn 27 tuổi, gọi Tôn Lung, tự Văn Trung, người nhỏ hơn hắn ba tuổi là Tôn Đĩnh tự Văn Hòa. Một người khác vóc dáng thấp chính là người huyện Tiêu Sơn, tên gọi Trần Thọ Niên, tự Tùng Linh, nhưng hắn là người lớn nhất trong mấy người ở đây, đã ngoài 30 tuổi.
Lại chào hỏi một phen, song phương liền dựa theo thành tích thi huyện và tuổi tác mà ngồi, Tôn Lung là án thủ Dư Diêu có tuổi tác lớn nhất, ngồi thượng vị; Mặc cũng là án thủ, nhưng tuổi còn nhỏ, chỉ có thể ngồi thứ tịch; Tôn Đĩnh và Đào Ngu Thần đều là nhị khôi, án theo trường ấu ngồi tam tứ vị, Trần Thọ Niên lớn tuổi nhất bởi vì là tứ khôi Tiêu Sơn, cũng chỉ có thể ngồi mạt tọa.
* mạt tọa: vị trí thấp nhất.
Mặc dù hồi nữa sẽ phải sắp lại thứ tự, nhưng bây giờ cũng không thể qua loa.
~~
Sau khi năm người ngồi xuống, Thẩm Mặc cười nói với Đào Ngu Thần:
- Mới vừa nghe ngươi nói, ta là truyền kỳ sư huynh gì của ngươi vậy?
Đào Ngu Thần vừa muốn nói, Tôn Đĩnh đã tranh trước:
- Là tại hạ đã sớm nghe nói qua giai thoại của Chuyết Ngôn huynh, vẫn luôn ngưỡng mộ, bấy giờ mới hỏi Ngu Thần huynh, vẫn mong Chuyết Ngôn huynh thứ tội.
Cử chỉ của hắn ung dung tao nhã, cho dù xin lỗi cũng như trăng thanh gió mát vậy... Không phải là tận lực giả vờ, mà tựa như trời sinh, nếu như không như vậy mới khiến người khó hiểu.
"Có câu là ba đời mới xuất hiện một quý tộc, không biết Tôn gia này có quang cảnh thế nào", Thẩm Mặc thầm nghĩ trong lòng, nét mặt tươi cười ôn hoà nói:
- Văn Hòa huynh đâu thể nói vậy, tiểu đệ còn mừng không kịp đấy chứ.
Nói rồi xấu hổ cười:
- Chỉ là tiểu đệ tầm thường, ngoại trừ vài lần hồ đồ khi còn bé, cũng không có gì đáng để nhắc tới.
Trần Thọ Niên cười nói xen vào:
- Chuyết Ngôn huynh quá khiêm tốn rồi, nơi khác ta không biết, chỉ huyện Tiêu Sơn chúng tôi, chuyện cũ của huynh 'mạ vàng trong bình, 'chặt cây giữa sông', còn có 'cách bình chặt dây', phụ nữ và trẻ em cũng biết, đã xem huynh như những thần đồng Tào Xung, Văn Ngạn Bác rồi.
Giữa sĩ tử trước tiên nhìn thành tích mới xếp thứ tự, cho nên Trần đồng học phải gọi mỗi người là ca.
Thẩm Mặc cười khiêm tốn:
- Cũng may không coi ta thành Trọng Vĩnh, Khổng Dung.
* Thương Trọng Vĩnh là nhân vật trong tác phẩm của nhà văn Vương An Thạch, thủa nhỏ đã là thần đồng, sau vì không được giáo dục nên trở thành một người bình thường.
+ Khổng Dung cũng là một thần đồng, nhưng hay châm chọc Tào Tháo, nên bị Tào Tháo vừa ghét vừa ghen tài nên tìm cách giết ông chết.
Thái độ khiêm tốn của y khiến mọi người sinh ra hảo cảm, bầu không khí cũng từ từ trở nên thân thiện. Thẩm Mặc thầm quan sát ba người họ, phát hiện hai huynh đệ kia mặc dù giống nhau, nhưng tính cách tuyệt nhiên bất đồng. Tôn Đĩnh thể hiện ra điệu bộ một trọc thế giai công tử, khi nói khiến người như tắm gió xuân; Tôn Lung thì sắc mặt nghiêm túc, trầm mặc ít lời, chỉ khi nào không nói không được thì mới có thể bắn ra vài chữ, nhưng trong mỗi câu đều khiến người bội phục.
Về phần Trần Thọ Niên, có thể là vì tuổi tác lớn, lại từng trải, biết ăn nói, khéo đưa đẩy tự nhiên, ngược lại khiến Thẩm Mặc có phần không thích, chỉ là hắn còn bàn thầm trong bụng, căn bản nhìn không ra yêu ghét trên nét mặt.
Đang nói chuyện sôi nổi, lại nghe được có tôi tớ cao giọng nói:
- Tri phủ đại nhân đến.
Năm người vội vàng đứng dậy đón chào, Đường tri phủ bận bộ thường phục, đi cùng hai quan viên cũng bận thường phục đã đi đến trước phòng.
Sau màn chào hỏi, năm người mới biết, hai người kia thì ra là đồng tri và giáo quan của phủ này.
~~
Nếu phủ tôn đại nhân đến rồi, liền có tôi tớ nhẹ giọng hỏi:
- Đại nhân, có thể khai tiệc chưa?
Đường tri phủ gật đầu cười nói:
- Có thể.
Rồi dẫn mọi người tới đến đại sảnh.
Trong đại sảnh đã dọn xong bàn tiệc, trên bàn đều là một vài món ăn tầm thường, số lượng cũng không nhiều, dụng cụ ăn cũng là chế ra từ gốm sứ bình thường, vô cùng mộc mạc.
Thấy vẻ giật mình trong mắt chúng sinh, đồng tri đại nhân vẻ mặt cảm khái cười nói:
- Phủ tôn đại nhân của chúng ta không thích phô trương lãng phí, quả thật là tấm gương cho chúng ta.
Hiển nhiên trình vỗ mông ngựa đã đến mức không cần nghĩ ngợi, cự ly trở thành 'chung cực thí tinh' chỉ còn kém một bước xa.
* thí tinh: vỗ mông ngựa thành tinh.
Đường Thuận Chi thản nhiên cười nói:
- Hoa phục mỹ thực ai mà không thích, chỉ là sẽ làm hao mòn ý chí.
Một mặt bắt chuyện năm khảo sinh ngồi xuống, một mặt mỉm cười nói:
- Nếu các ngươi ăn không quen, có thể gọi phòng bếp làm thêm món.
Thẩm Mặc đã nhìn thấu, người này luôn ra vẻ đạo mạo, trên thực tế trong nội tâm đã xấu không thể xí hơn.
Mấy người hiển nhiên cuống quít lắc đầu, Trần Thọ Niên còn khiêm tốn nói:
- Đại nhân chỉ bảo như đề hồ quán đỉnh*, học sinh sau khi trở về nhất định nằm gai nếm mật, để tôi luyện ý chí của mình.
* Đề hồ là chỉ phật pháp tối cao, quán đỉnh là nghi thức rưới nước xuống đầu trong Phật giáo. Câu này là để chỉ việc nghe được những lời cao minh và hiểu ra rất nhiều điều.
- Khỏi cần như vậy.
Đường Thuận Chi vẫn thản nhiên cười nói:
- Chư vị dùng cơm trước, chúng ta sẽ nói chính sự sau.
Rồi giơ đũa gắp đồ ăn.
Năm khảo sinh bấy giờ mới động đậy, chỉ là trong lòng như hươu chạy, cứ đập bịch bịch, ăn cái gì cũng nhạt nhẽo.
Thẩm Mặc cũng không khẩn trương, nhưng y ăn cơm nhất quán nhã nhặn, thoạt nhìn cũng giống như không muốn ăn như những người đó.
Đường tri phủ dùng qua chút cơm, thấy họ khẩn trương, liền ôn hòa cười nói:
- Xem ra bữa cơm này không hợp khẩu vị của mọi người rồi.
Mọi người vội vàng lắc đầu:
- Ăn rất ngon mà.
Tôn Đĩnh lại thêm một câu:
- Chỉ là một bụng khẩn trương, nên không chưa nổi cơm.
Dẫn tới Đường tri phủ cười ha ha, mọi người cũng nở nụ cười.
- Được thôi, trước tiên bàn chính sự xong hãy ăn cơm.
Đường tri phủ cầm lấy khăn lau lau tay, mỉm cười nói:
- Thi phủ lần này toàn án đã định, bản quan đã chọn ra 300 vị trong số 5000 khảo sinh, coi như nhân tuyển tham gia thi viện. Mà năm người các ngươi có bản lĩnh nhất, hành văn cũng tốt, có thể làm ngũ khôi lần này...
Nói rồi khẽ thở dài:
- Phủ Thiệu Hưng quả nhiên địa linh nhân kiệt, văn chương của năm người các ngươi, xuân lan thu cúc, đều có sở trường riêng, đều có tư cách vinh đăng án thủ, điều này đã gây khó khăn cho bản quan.
Năm người cũng không vui mừng vội, đều nín hơi nghe tri phủ đại nhân nói:
- Cho nên bản quan quyết định, hôm nay sẽ cho các ngươi thi thêm một lần, chung quy cũng phải sắp ra được thứ tự.
Nói rồi khẽ nhấp một nước trà:
- Nhưng thời gian làm văn quá dài, làm thơ cũng không phải khoa cử chính đạo, cho nên không bằng bản quan thi các ngươi phá đề.
Lại nhìn phủ học giáo quan nói:
- Lão giáo sư nghĩ thế nào?
Giáo sư nho học với mái tóc trắng xoá cười nói:
- Ty chức đã xem qua bài văn của mấy vị tuấn ngạn, cơ sở đều cực kỳ vững chắc. Tin tưởng chỉ cần phá được đề, làm một bài văn tốt cũng không thành vấn đề.
Nói rồi hướng về Đường tri phủ giơ ngón tay cái lên:
- Biện pháp này của phủ tôn đại nhân đã đánh vào chỗ then chốt, thật sự là cao minh a!
Thì ra đây mới là đỉnh cấp thí tinh.
Đường tri phủ cười:
- Được rồi, cứ làm như thế đi.
Hơi trầm ngâm, liền vê râu cười nói:
- Mấy vị đều là tay già đời đã phá đề nghìn vạn lần, câu tầm thường hiển nhiên không thành vấn đề, nhưng đề này của bản quan khẳng định các ngươi không phá nổi.
Nói rồi liền cầm bút, vẽ một vòng tròn lên tờ giấy trắng đã được chuẩn bị bên cạnh.
Mọi người ngưng thần tĩnh khí, chờ hắn động tác tiếp theo của hắn, lại thấy ngay tri phủ đại nhân đặt bút xuống, rồi cười sáng lạn:
- Phá đi.
Mọi người đều há hốc miệng như cái vòng kia, lão giáo sư còn ho khan lên nói:
- Đại nhân, hình như đề mục lấy từ Tứ Thư Ngũ Kinh mà.
Thí tinh cũng có kiên trì của thí tinh, tiếp xúc đến gia pháp tổ tông, cũng chỉ có thể xếp tri phủ đại nhân xuống vị trí thứ hai.
Nhưng Đường tri phủ là ai, đó tuyệt đối là người có thừa chỉ số IQ, hắn bảo người cấm tới một quyển Luận ngữ, mở ra đưa cho lão giáo sư xem:
- Xem đi, mỗi một trang đều có đây.
Thì ra thư tịch bây giờ, bắt đầu mỗi một chương đều có một cái ' 〇 ', để biểu thị phân cách mỗi chương, toàn bộ in ấn đều chọn dùng cách thức này, Tứ Thư Ngũ Kinh tự nhiên cũng không ngoại lệ.
Lão giáo quan môi mấp máy vài cái, lau mồ hôi đầy đầu nói:
- Ta cần bình tĩnh một chút.
Nhưng cũng không dám ngăn trở gì nữa.
~~
Ở chỗ này tri phủ đại nhân là lão đại, hắn bảo ngươi phá cái ' 〇 ' thì ngươi phải phá ' 〇 '.
Năm người liền bắt đầu vắt óc, đều tự cầm bút vẽ tới vẽ lui trên giấy để tìm linh cảm.
Đường tri phủ thì bưng lên ly trà, vừa uống trà vừa cười tủm tỉm nhìn năm đồng sinh, còn bổ sung một câu:
- Quên nói, thời hạn là một nén nhang, hiện tại đã hết một tấc rồi.
Lúc này mọi người mới chú ý, vừa rồi tôi tớ bưng lên chính là lư hương chứ phải là nồi đất, thầm nghĩ: "Có thể không làm quan được không? Không làm quan thì sẽ bị quan chơi xỏ." cả đám bị ức đến đỏ mặt, gắng sức suy nghĩ, hận không thể túm tóc lôi xuống...
Thời gian một nén nhang cũng chẳng mấy chốc, năm tuấn ngạn đều tự có đáp án.
Đường tri phủ nhìn Thẩm Mặc phá là 'thánh hiền lập ngôn chi tiên, đắc thiên tượng dã. '
Phá đề của Tôn Lung là: 'Phu tử vị ngôn chi tiên, không không như dã'.
Phá đề của Trần Thọ Niên là: 'Thánh hiền lập ngôn chi tiên, vô phương thể dã. '
Phá đề của Tôn Đĩnh là: 'Tiên hành hữu ngôn, Trọng Ni, nhật nguyệt dã'.
Đào Đại Lâm chính là: 'Thánh nhân vị ngôn chi tiên, hồn nhiên nhất thái cực dã'.
Xuyệt xong, trầm tư một lúc lâu hắn rốt cuộc định ra thứ tự thi phủ lần này.
Ngũ khôi Trần Thọ Niên.
Tứ khôi Tôn Đĩnh.
Tam khôi Tôn Lung.
Nhị khôi Đào Ngu Thần.
Án thủ Hội Kê Thẩm Mặc.