Trương Thần Tinh cần gấp rút hoàn thành công việc ngay. Vì mấy ngày trước cô đi Hán Trung nên công việc sửa chữa cuốn sách này đã bị chậm lại. Tiệm tuy không nhiều người, nhưng ban ngày khó tránh những việc làm gián đoạn, chỉ có ban đêm là yên tĩnh.
Cô tắm xong, ngồi vào bàn làm việc, đeo găng tay, nhẹ nhàng mở sách ra. Cuốn sách này cần sửa chữa ba vấn đề: Vết nước, trang sách bị rách, chữ mờ. Trương Thần Tinh so sánh hàng trăm loại giấy, cuối cùng tìm được loại giấy phù hợp để phục chế.
Cô đã trải qua vô số đêm như thế này.
Những ngày đầu khi chỉ còn lại một mình mình, cô đều thức trắng đêm không ngủ. Bên cạnh là kéo, dao, búa, một cây gậy sắt, dù chỉ một chút tiếng động cũng khiến cô bật dậy ngay. Cô không dám nhắm mắt, cứ vậy mà thức, sau đó lại ngồi dậy đọc sách. Tài sản duy nhất có giá trị trong nhà là một phòng đầy sách của ba để lại, cô đọc từng cuốn một. Ban ngày cô ngủ, ban đêm cô đọc sách. Chỉ khi trong nhà hết gạo, dầu, cô mới ra ngoài. Hàng xóm gần như không thấy cô, chỉ đoán già đoán non: Trương Thần Tinh không xảy ra chuyện gì chứ? Cuối cùng phái Chu Mạt đến.
Chu Mạt cùng tuổi với Trương Thần Tinh, học cùng trường, cùng lớp, là bạn thân nhất của cô. Chu Mạt trèo qua tường vào, gõ mạnh cửa sổ, đánh thức Trương Thần Tinh đang ngủ say, sau khi xác nhận cô còn sống, không tìm đến cái chết, mới trèo ra ngoài báo tin.
Rất kỳ lạ là, Trương Thần Tinh sau đó không nghĩ đến cái chết nữa.
Mẹ cô rời đi ít nhất đã cho cô một niềm tin, phải tìm được bà ấy và ném số tiền ba mươi ngàn tệ đó vào bà ấy, từ đó cắt đứt quan hệ. Dù có chết, cũng phải chờ đến khi tìm được bà ấy.
Sự xuất hiện của Lương Mộ trong cuộc sống nặng nề của Trương Thần Tinh thậm chí còn không được coi là một đoạn ngắt, cô không nói với bất kỳ ai về anh.
Lương Mộ đến vào ngày thứ năm.
Anh có một công việc ngắn, đó là bổ sung cảnh quay cho nhân vật. Mẹ anh, Trình Dư Thu, đôi khi tự giễu: Ngày xưa muốn thay đổi gen khoa học tự nhiên, kết quả lại mạnh tay quá, con trai chẳng kiếm được bao nhiêu, chỉ còn thiếu việc gõ chén xin ăn trên phố. Không đến mức phóng đại như Trình Dư Thu nói, Lương Mộ có thể tự nuôi sống mình, tay trái kiếm tiền tay phải tiêu, cũng coi là tự lập.
Lương Mộ học chuyên ngành biên đạo, thành tích xuất sắc, khi tốt nghiệp có nhà sản xuất mời anh làm đạo diễn phim điện ảnh, nhưng anh từ chối. Lý do là anh muốn làm phim tài liệu ngắn hơn.
Nhà sản xuất khuyên anh: Đạo diễn phim tài liệu nhiều, có mấy ai sống nổi đâu. Lương Mộ không thèm để ý: Thì cứ để tôi chết đói đi.
Lương Mộ là người cứng cỏi, tính cách tồi, cố chấp, không đâm vào tường thì sẽ không quay đầu, là một dị loại hiếm có trong xã hội này. Cuộc sống này muôn màu muôn vẻ, ống kính của anh ghi lại những câu chuyện thực, dù không kiếm được tiền anh cũng thấy đáng giá. Nhưng sở thích cũng cần tiền nuôi dưỡng, Lương Mộ cũng không ngốc lắm, mở một studio nhỏ để duy trì. Chụp ảnh du lịch mới nổi, chụp ảnh cưới, chụp ảnh thường nhật, việc gì anh cũng nhận. Theo lời khách hàng: Người có tài đúng là có khác, làm việc giỏi, chỉ là giá cao mà thái độ phục vụ lại hơi kém.
Mùa mưa kéo dài, nước mưa trông như những hạt pha lê vỡ. Tiệm sách không có khách, Trương Thần Tinh ngẩng đầu khỏi bàn, qua cửa sổ nhìn ra, thấy Lương Mộ đang đi đến. Anh không che dù, bước chân dài, mái tóc ngắn màu đen có thể thấy được những giọt nước đang nhỏ xuống, khi đẩy cửa tiệm, mang theo cả hơi ẩm từ bên ngoài vào. Không đợi Trương Thần Tinh lên tiếng, anh tự đứng trên thảm cửa lau sạch nước trên giày, áo phông mỏng ướt dán vào người.
“Có nước không?” Lương Mộ thấy Trương Thần Tinh không ngẩng đầu, chủ động hỏi cô.
“Tự đun đi.” Trương Thần Tinh giơ bàn tay dính mực lên chỉ ra sau, “Ở đó.”
Lương Mộ cũng không khách sáo, tự phục vụ mình. Anh đến vòi nước rửa ấm, đổ nước vào, đun nước. Thậm chí còn lấy một nhúm trà xanh từ hộp bên cạnh bỏ vào ly. Sau đó, anh đến kệ sách tìm sách.
Theo một nghĩa nào đó thì Trương Thần Tinh cũng được coi là người giàu, vì cô có một tiệm sách. Tiệm sách này không hoa mỹ, chỉ có tường sách, kệ sách, và hoa hái trong ngõ. Bông hoa trước mắt đặt trong ly men trắng, có sự tương phản thị giác, cũng coi như đẹp mắt.
Lương Mộ chọn cuốn “Sự Im Lặng Của Đa Số”, cầm theo trà nóng đặt lên bàn bên cửa sổ, lấy một tờ giấy và một cây bút chì, ngồi đối diện Trương Thần Tinh. Anh cúi đầu đọc sách, lâu lâu lại lấy bút ra vẽ nguệch ngoạc, thỉnh thoảng ngẩng đầu nhìn Trương Thần Tinh một cái. Lương Mộ tò mò về những năm tháng của Trương Thần Tinh, điều gì đã tạo nên cô bây giờ?
Tiêu Tử Bằng khuyên anh đừng đôi co với Trương Thần Tinh nữa, nguyên văn là: “Cậu nhiệt tình mà dính vào cái mông lạnh, gọi người ta từ xa, chỉ thiếu ôm nhau khóc, người ta thì sao? Có thèm để ý đến cậu không?”
“Ngay cả khi tuyệt giao, tôi cũng phải biết vì sao cô ấy trở nên vô tình như vậy.”
“Thức ăn thiu rồi cậu còn muốn quan sát nó thiu thế nào sao? Vô ích thôi? Thời gian, là thời gian!”
“Cậu nói nhiều vậy, sao làm việc chậm thế? Cái người cầu hôn đó đang hối thúc cậu đấy!”
Tiêu Tử Bằng đành im lặng, nhưng vẫn giơ ngón cái lên với Lương Mộ, “Cậu giỏi lắm, thầy nói không hề sai.”
Cuốn “Sự Im Lặng Của Đa Số” Lương Mộ đang đọc được xuất bản lần đầu bởi Nhà Xuất bản Thanh niên, chỉ cần nhìn là đã thấy sự trầm lắng của thời gian, đọc một cuốn sách như vậy cũng là một loại hưởng thụ tinh thần. Lương Mộ thật sự bị cuốn hút.
Lương Mộ không nói gì, không làm phiền ai, điều này khiến Trương Thần Tinh cảm thấy anh vẫn là một người đọc sách đạt yêu cầu. Trương Thần Tinh cẩn thận hoàn thành việc sửa chữa cuốn sách trong tay, kiểm tra lần cuối cùng. Cô đeo găng tay, lật từng trang nhẹ nhàng, tinh thần tập trung cao độ, không rời mắt. Khi hoàn thành tất cả thì đã qua trưa, bụng cô đã đói cồn cào.
Lương Mộ vẫn đang đọc sách, Trương Thần Tinh theo chính sách “có người thì không cần trông”, bọc cuốn sách cẩn thận, lại quấn thêm vài lớp túi chống nước, rồi ra ngoài kiếm ăn, để lại Lương Mộ một mình trong tiệm sách. Cuối ngõ có một quán mì, món mì chay ở đó cô đã ăn suốt mười mấy năm mà không chán.
Cửa tiệm đóng lại, Lương Mộ mới ngẩng đầu lên khỏi cuốn sách, thấy Trương Thần Tinh “bà chủ bỏ mặt cửa tiệm” bước vào mưa bụi. Cô cũng không che dù, tóc ngắn gọn gàng vén sau tai, Lương Mộ chỉ kịp nhìn thấy một bên mặt của cô.
Anh bị bỏ rơi rồi.
Tiêu Tử Bằng vẫn đang đợi trong bãi đỗ xe gần ngõ, hỏi anh: “Tình hình thế nào rồi?”
“Nói được một câu.”
“Câu gì?”
“Uống nước tự đun.”
Tiêu Tử Bằng gửi một chuỗi tin nhắn cười: “Hai người đều là thần tiên hay gì? Không ăn cơm sao?”
“Cô ấy ra ngoài rồi, tiệm sách không có ai.”
“…Được rồi, coi tiệm đi!”
Lương Mộ cũng hơi đói, kêu Tiêu Tử Bằng mang đồ ăn đến nhưng anh ấy không chịu, nói rằng mình già yếu không thể chịu được mưa; mà Trương Thần Tinh thì vẫn chưa quay lại. Gần hộp trà có hai gói mì khô, ánh mắt anh lướt qua rồi quay đi, nhưng cuối cùng cũng lấy một gói. Đã bao năm không ăn thứ này, hương vị giòn tan, thật ngon.
Không biết Trương Thần Tinh đã đi đâu, Lương Mộ ăn xong hai gói mì khô rồi mà cô vẫn còn chưa quay lại. Cô không về, anh không thể đi.
Anh đứng dậy đi quanh tiệm sách.
Lương Mộ nghĩ: Nếu Trương Thần Tinh là câu chuyện của mình, thì cảnh quay của mình nên bắt đầu từ đầu ngõ. Đường lát đá, rêu xanh cũ kỹ, một tiệm sách cũ mở đã nhiều năm. Phải quay một mạch, tốc độ chậm, quét qua các kệ sách, cuối cùng dừng lại ở chiếc bàn đó. Có lẽ có thể quay lại cảnh của bờ sông Hoàng Phố, nơi họ từng ngồi bên nhau, nơi anh đã nói với Trương Thần Tinh rằng: “Em có thể dùng một thứ để thay thế cho mạng sống của mình.”
Trương Thần Tinh im lặng rút một con dao nhỏ, cắt một lọn tóc từ đuôi tóc dài của mình.
“Vậy thì hôm nay tôi sẽ sống chết cùng em.” Anh cũng cầm con dao đó, cắt một lọn tóc từ tóc ngắn của mình.
Những câu chuyện như vậy có lẽ cũng chỉ là chuyện thường ngày nơi phố chợ.
Cửa sau tiệm sách nối với sân nhỏ, đó là nơi Trương Thần Tinh ở. Lương Mộ không tự tiện vào, cũng không thò đầu nhìn, đó là thói quen nghề nghiệp của anh. Quay phim tài liệu phải biết kiềm chế, làm người cũng vậy.
Khoảng hai giờ chiều Trương Thần Tinh mới quay lại, quần áo đã ướt sũng. Cô ăn mì rồi đi bộ đến bưu điện gửi sách, sau đó mới về. Cô không thích che dù, mưa nhẹ rơi trên người rất dễ chịu, đôi khi đi dưới mưa nghe tiếng mưa rơi trên các bình đựng nước cũ, cỏ dại, hoa lá, cô lại có cảm giác như trở về thời mười mấy tuổi.
Thấy Lương Mộ vẫn ở đó, cô hơi gật đầu với anh, mở cửa sau đi qua sân nhỏ, về phòng thay đồ. Vẫn là áo thun và quần thể thao, như sao chép rồi dán, không thay đổi gì.
Cô quay lại tiệm, mở máy tính, kiểm tra đơn hàng. Trương Thần Tinh cũng bán một số sách cũ, cô mua những cuốn sách không hư hại nhiều, xử lý đơn giản, giữ lại một số, bán online một số.
Cũng chỉ là những việc kinh doanh nhỏ không ai biết đến, không kiếm được nhiều tiền, chỉ đủ nuôi sống bản thân. Tiền mẹ cô để lại cô không động đến, thậm chí trong những ngày khó khăn này cô đã tiết kiệm được gần năm mươi ngàn tệ.
Chi phí sinh hoạt của cô rất ít, quần áo mặc vài năm, hỏng thì vá lại, mặc ra ngoài cũng không thấy xấu hổ; ở đây, dù bất tiện, nhưng phạm vi hoạt động của cô nhỏ, xe đạp là phương tiện di chuyển; ăn uống rất đơn giản, ăn cơm nhà người ta, nhưng cô sẽ mua thịt trứng mang về, kiếm tiền không dễ, cô không muốn lợi dụng ai. Cô không có nhiều ham muốn trần tục, nhà cửa, xe cộ đối với cô đều là vật ngoài thân, dù có mặc đồ hiệu đứng trước mặt cô, cô cũng chưa chắc nhận ra.
Lương Mộ ngạc nhiên khi thấy cô thay một chiếc áo thun giống hệt.
Thiếu nữ hai mươi lăm, hai mươi sáu tuổi đều thích làm đẹp. Trương Thần Tinh để mặt mộc, thừa hưởng đôi mắt dịu dàng của mẹ cô, nhưng lại dùng tóc ngắn và trang phục để phá vỡ sự dịu dàng đó, như bông hoa trong chiếc ly men trắng kia.
Trương Thần Tinh đặt gói hàng lên bàn, vài chục cuốn sách, ai cũng thấy nặng, nhưng cô đã quen rồi. Ngón trỏ của cô quấn băng cá nhân, do lật trang sách không cẩn thận bị cắt, mu bàn tay hơi mịn màng, lòng bàn tay thô ráp, là đôi tay làm việc vất vả quanh năm.
“Giúp em nhé?” Lương Mộ hỏi.
“Không cần, cảm ơn.”
Cô xé bao bì, hương sách tỏa ra. Trương Thần Tinh mua được một lô sách kinh điển nước ngoài, chuẩn bị sửa chữa cẩn thận.
“Tôi có thể xem không?”
Trương Thần Tinh tiện tay đưa cho anh một cuốn, rồi lại cúi đầu phân loại sách.
Cô đưa cho Lương Mộ cuốn “Don Quixote”, bản dịch của Dương Giáng, rất quý giá. Lương Mộ mở ra xem, trên trang sách có vẻ như là dòng chữ của chủ cũ: “Đừng mơ tưởng cuộc sống mãi không thay đổi.” Gáy sách có một vết xước sâu, bên trong có ghi chú và đánh dấu của độc giả, cùng những tờ giấy dán. Cảm giác này giống như nhìn thấu câu chuyện của người khác.
“Đừng mơ tưởng cuộc sống mãi không thay đổi.” Lương Mộ đọc thành tiếng: “Không phải đang nói chúng ta sao?”
Tai Trương Thần Tinh chỉ nghe thấy tiếng xé giấy, tự động lọc đi câu hỏi này của Lương Mộ.
“Có nhiều người mua sách cũ không?” Lương Mộ tò mò, những người như thế nào sẽ thích dùng cách này để giao tiếp với một người có thể không bao giờ gặp?
“Khá nhiều.”
“Tại sao? Mua sách mới không tốt hơn sao?”
“Vì rẻ.”
Trương Thần Tinh không vòng vo, cô mua những cuốn sách này tính theo ký, bán theo từng cuốn, vẫn rẻ hơn sách mới đắt đỏ bây giờ. Một số người yêu sách chỉ quan tâm đến nội dung bên trong, không quan tâm sách mới hay cũ.
“Sách cũ chứa đựng tình cảm.” Lương Mộ kết luận cảm xúc của mình.
Cuối cùng thì Trương Thần Tinh cũng ngẩng đầu lên nhìn anh, như thể đồng ý với lời anh nói.
“Tôi mua bộ này, bao nhiêu?”
“Năm mươi.”
“Thật sự quá rẻ.”
Lương Mộ trả tiền, để sách trên bàn, nhìn đồng hồ, đã đến giờ anh phải đi. Tối nay anh và Tiêu Tử Bằng còn nhiệm vụ chỉnh sửa video. Cuối cùng họ cũng nói được vài câu bình thường, đến lúc tạm biệt lại có mấy đứa trẻ chạy vào, “Chị Thần Tinh ơi!”
“Chị Thần Tinh ơi, mì khô của em đâu?”
