“Em nói dị vật không nằm ở vùng hầu họng?” Trương Hoa Diệu vừa cố gắng quan sát vừa hỏi Tạ Uyển Oánh.
Dị vật thường không rơi ngay vào khí quản, đây cũng là lý do tại sao dị vật đường thở tuy phổ biến, nhưng trường hợp rơi vào khí quản gây tắc nghẽn đường thở không phải là rất thường xuyên. Phản xạ sinh lý và cấu trúc của cơ thể người đều có tác dụng ngăn ngừa dị vật lọt vào đường thở.
Phản xạ sinh lý thường gặp là phản xạ nuốt, tức là dùng que đè lưỡi chạm vào thành sau họng sẽ gây buồn nôn.
Ngăn ngừa dị vật lọt vào khí quản còn có một cấu trúc giải phẫu quan trọng nhất của cơ thể người gọi là nắp thanh quản. Lần nội soi phế quản trước đã nói đến vị trí này rồi. Bây giờ cần phải nói rõ là, nếu có dị vật thì do tác dụng bảo vệ sinh lý của nắp thanh quản, hầu hết dị vật sẽ bị đẩy ra và kẹt ở khu vực xung quanh nắp thanh quản.
Một bác sĩ cấp cứu có kinh nghiệm khi gặp bệnh nhân bị dị vật đường thở sẽ kiểm tra kỹ khu vực này.
Tạ Uyển Oánh dựa vào quan sát trước đó trong khoang miệng của bệnh nhi, cùng với phán đoán ban đầu của mình, nói: “Không thấy dị vật ở hai amidan và vùng hầu họng. Không thấy dị vật ở gốc lưỡi và chỗ giao nhau giữa nắp thanh quản. Những vị trí thường chứa dị vật được đề cập trong sách giáo khoa, như hai xoang lê ở lối vào thanh quản, cũng không thấy bất thường. Vì vậy, dị vật chắc chắn đã rơi vào khí quản, dự đoán là ở vùng thanh quản. Khí quản của trẻ năm tuổi dài khoảng 5cm, có thể thử dùng kẹp dị vật hầu họng để gắp.”
Quả là sinh viên y khoa xuất sắc, mỗi nơi đều nói đúng trọng tâm, khiến giáo sư không thể bắt bẻ. Như cô nói, 20-30% dị vật sẽ rơi vào hai amidan và vùng hầu họng. Phần lớn sẽ rơi vào gốc lưỡi và nắp thanh quản. Còn những vị trí thường chứa dị vật được đề cập trong sách giáo khoa như xoang lê lại hiếm gặp.
Trương Hoa Diệu cẩn thận kiểm tra những vị trí này, đều không phát hiện dị vật. Điều này đương nhiên không phải là tin tốt cho bệnh nhi, nếu bác sĩ không tìm thấy dị vật, bệnh nhân sẽ nguy kịch. Bây giờ chỉ có thể hy vọng dị vật rơi vào khí quản chứ không phải phế quản, chỉ cần tìm được thanh quản kính trực tiếp là có cơ hội dùng thanh quản kính trực tiếp và kẹp dị vật để gắp dị vật ra.
Thình thịch thình thịch, Lâm Lệ Quỳnh lại chạy về, chạy đến mức thở không ra hơi. Lúc này, chiếc hộp nhỏ màu xanh mà cô mang đến, sau khi mở ra, cuối cùng cũng không phụ lòng mong đợi của mọi người, lấy ra được thanh quản kính trực tiếp.
“Có kẹp dị vật không?” Trương Hoa Diệu hỏi.
“Có.” Lâm Lệ Quỳnh vừa thở hổn hển vừa mò mẫm trong túi áo blouse trắng, có lẽ do quá nóng vội, tay cô hơi run.
Tạ Uyển Oánh đưa tay ra, giữ tay cô lại giúp cô ngừng run.
“Cảm ơn.” Lâm Lệ Quỳnh nhỏ giọng nói, trấn tĩnh lại, lấy thứ trong túi ra: “Tôi chỉ tìm được cái này.”
Trương Hoa Diệu cầm dụng cụ cô tìm được lên xem xét kỹ lưỡng, nói: “Không đúng.”
“Đây là ống thông khí quản.” Tào Dũng cũng nhìn ra điều gì đó không ổn, nói.
Dụng cụ y tế được phân loại rất chi tiết. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, bác sĩ bất đắc dĩ phải dùng dụng cụ y tế không đúng chuyên khoa để xử lý khẩn cấp cho bệnh nhân. Nhưng có những thứ thực sự không thể dùng thay thế cho nhau.
Ví dụ như ống thông khí quản này, đầu của nó là một mặt cắt ngang khá lớn, đưa vào khí quản của trẻ em là quá cỡ, nhưng nó có thể dùng để gắp dị vật trong thực quản. Khí quản của trẻ năm tuổi có đường kính trước sau khoảng 8mm. Phải nói là đường kính trước sau vì khí quản không phải là hình trụ tròn mà là hình dẹt, đường kính trước sau và đường kính ngang khác nhau, đường kính ngang lớn hơn đường kính trước sau. Cả đường kính trước sau và đường kính ngang của trẻ em đều nhỏ hơn người lớn rất nhiều.
