Dương Diệp theo dòng người vào trường thi, xếp hàng sau Trương Dứu theo trình tự.
Ngoài trường thi đông nghịt, các thí sinh tập trung trong sân lớn sau lều thi Long Môn. Giám khảo giữ kỷ luật, chia thí sinh thành từng tốp, mỗi tốp năm mươi người, điểm danh lần lượt tiến lên. Nha dịch lục soát rổ thi, kiểm tra toàn thân, xem có ai mang theo giấy lậu hay vật cấm không.
Dương Diệp cao lớn, nha dịch lục soát thấp hơn hắn, phải kiễng chân kiểm tra tóc hắn. Hắn nửa ngồi xổm cho tiện, thoáng nhìn qua nha dịch, thấy quen mắt, hình như đã gặp đâu ở đó, nhưng chưa kịp nhớ kỹ, giám khảo đã điểm danh, gọi hắn vào đại sảnh nhận bài thi.
Giám khảo đọc tên tú tài đảm bảo cho hắn, tú tài đáp lời, gọi là “xướng bảo” (Gọi tên xác nhận). Xong xuôi, Dương Diệp theo số ghế trên bài thi vào lều thi.
Hai năm trước, "Dương Diệp" từng dự viện thí ở phủ thành, nên quen thuộc quy trình. Lần ấy vận xui, hắn ngồi gần nhà xí – được gọi là "nơi bốc mùi". Tháng Tám nóng nực, mùi hôi gay mũi, khiến hắn phân tâm. Nguyên thân học vấn vững, nhưng mệt mỏi đường dài, lần đầu thi lớn, tâm trạng căng thẳng, lại thêm mùi hôi khó chịu, nên trượt là điều dễ hiểu.
May thay, lần này vận tốt, Dương Diệp ngồi giữa lều thi, tránh được phiền nhiễu.
Chưa vào hết lều thi, Dương Diệp tò mò nhìn xem ai xui xẻo ngồi chỗ hôi thối. Hắn thấy Ôn Hàn vội vã chạy đến lều gần nhà xí, mồ hôi lấm tấm trên mũi, có lẽ mệt nhọc đường xa. Thấy cậu có thể nghỉ ngơi chút trước khi thi, Dương Diệp không gọi, để cậu yên.
Chỉ mười lăm phút sau, cuộc thi bắt đầu. Nha dịch cầm đèn tuần tra giữa sân, đề thi được dán bảng, mang đi cho mọi người xem. Không khí trong trường thi lặng như tờ, chỉ nghe được mỗi tiếng bước chân của giám thị.
Dương Diệp thong thả mài mực, dùng thước chặn giấy đè bài thi, vừa làm vừa nghĩ cách đáp đề. Chuẩn bị xong, hắn tự tin hơn.
Môn đầu là chép kinh và giải nghĩa – dạng điền chỗ trống và đọc hiểu,đơn giản nhưng là phần không thể thiếu. Với kinh nghiệm làm bài thi hiện đại, Dương Diệp thấy đề thi cổ đại cứng nhắc, kém linh hoạt, nhưng kịch bản ra đề chẳng khác mấy. Hắn vừa viết vừa thầm chê đề thiếu khéo léo.
Chẳng rõ qua bao lâu, trường thi vang lên tiếng động. Dương Diệp làm xong phần chép kinh, đặt bút, thấy đối diện có thí sinh đã ăn cơm. Giữa trưa, Mặt Trời l*n đ*nh đầu, đã đến giờ ăn. Hắn lấy cơm và món mặn A Hỉ chuẩn bị trong rổ thi, gọi nha dịch xin bát nước ấm, rồi ăn.
Lều thi bí khí, buổi sáng nắng rọi từ Đông, đến chiều lại ngã sang Tây. Nắng chiều gay gắt hơn, những thí sinh phía bên kia thầm kêu khổ không ngừng. Đáp đề khó đã bực, nóng càng bực hơn. Đỉnh điểm nắng, có người ngất xỉu, bị khiêng ra, uổng phí cả năm trời. Dương Diệp may mắn khi đã rèn luyện thân thể, nếu không, lều thi chật hẹp dễ khiến hắn ngã quỵ.
Nghỉ ba mươi phút, Dương Diệp làm phần giải nghĩa trên giấy nháp, chữ viết cẩu thả, xóa sửa nhiều, nhưng khi chép lên bài thi lại như hoa nở trên giấy. Xong phần đọc hiểu, đề cuối là làm thơ. Đây là điểm yếu của Dương Diệp. Hắn thiếu cảm xúc tinh tế như thư sinh đương thời, không viết được thơ xuất sắc. Không làm nổi tác phẩm kinh diễm, hắn đành ứng biến, dùng lối viết quen thuộc, diễn đạt cảm xúc thông thường, tạo bài thơ không nổi bật chỉ đạt mức trung bình.
Cuộc thi này, trừ lều thi bí bách, còn lại khá nhẹ nhàng.
Môn sau cách bốn ngày. Xong bài, Dương Diệp ngồi trong lều thi, nhàn rỗi nhìn quanh. Khi mõ vang, hắn nộp bài, xách rổ thi ra ngoài.
Rời lều thi, hắn thấy tâm tình sảng khoái. Ngoài trường thi, nắng tháng Tám gay gắt, nhưng gió mát thổi qua, dễ chịu vô cùng. Gia đình thí sinh nhón chân chờ, mỗi người ra là họ lại căng cổ nhìn.
“A Diệp, em ở đây!”
Giọng nói quen thuộc vang lên. Dương Diệp mỉm cười, bước nhanh tới. A Hỉ đón lấy rổ thi, móc khăn thơm thanh mát lau mồ hôi cho hắn: “Mệt không? Về tiệm nhà, em làm món ngon cho chàng.”
Dương Diệp điểm mũi cậu: “Chờ ta lâu chưa?”
“Em... mới đến thôi.” A Hỉ kéo tay áo Dương Diệp, như cái đuôi nhỏ bám theo: “Đề khó không?”
“Cũng được, không quá trở ngại.”
Thấy Dương Diệp tự tin, A Hỉ biết môn này chẳng đáng lo, lòng vui khôn xiết.
Hai vợ chồng trò chuyện về thi cử, vừa đi về tiệm, bỗng có người gọi: “Dương huynh!”
Dương Diệp quay lại, thấy Ôn Hàn.
“Ôn huynh cũng nộp bài rồi.”
“Dương huynh chớ đến gần, kẻo bám mùi.” Ôn Hàn vội xua tay: “Ta không định nộp sớm, nhưng chỗ ta hôi thối khó chịu, đáp xong đề, xem lại rồi nộp.”
Ôn Hàn ngồi gần nhà xí, nắng gắt, người bị ám mùi. Nếu không lại gần, chẳng ngửi thấy, nhưng Ôn Hàn bị ám mùi cả ngày, sợ mình khó ngửi, vì thế hắn quyết giữ khoảng cách với Dương Diệp.
Dương Diệp hiểu nỗi khổ của cậu: “Ôn huynh vận may kém, nhưng mất cái này được cái kia. Chắc chắn sẽ đạt thành tích tốt.”
Ôn Hàn chắp tay: “Mượn lời tốt của Dương huynh.”
Liếc thấy A Hỉ im lặng bên cạnh Dương Diệp, Ôn Hàn hỏi: “Vị này là?”
A Hỉ buông tay áo Dương Diệp, hành lễ, định đáp thì Dương Diệp nói trước: “Phu lang ta, A Hỉ.”
“Dương huynh đã thành thân!” Ôn Hàn kinh ngạc. Hắn liếc A Hỉ, không dám nhìn lần hai. Say mê đọc sách, thề thi đậu, dù đến tuổi cưới, Ôn Hàn chưa nghĩ đến chuyện này, nhà lại nghèo, chẳng bà mối nào gõ cửa. Lòng vốn như nước lặng, nay thấy Dương Diệp có người thương bên cạnh, hắn thoáng gợn sóng, sinh lòng hâm mộ.
“Cưới vợ là chuyện sớm muộn. Có người thích cưới sớm, có người cưới muộn. Nếu Ôn huynh đậu tú tài, bà mối sẽ đạp nát cửa nhà,” Dương Diệp nói.
Ôn Hàn nghe, lòng an ủi, nở nụ cười.
“ Mùi gì hôi thế? Chẳng lẽ ai đi ngoài không rửa tay?”
“Ôi, đây chẳng phải Ôn Hàn? Mùi từ ngươi mà ra! Ngày thường lôi thôi đã đành, sao vệ sinh cá nhân cũng không xong!”
Tiếng ác ý cắt ngang không khí hòa hợp. Hai công tử từ trường thi bước ra, sau lưng là Trương Dứu. Họ đi ngang Ôn Hàn, la hét, che mũi, làm động tác khoa trương. Ngoài trường thi đông người, bị họ nháo, thí sinh và gia đình nhìn sang.
Ôn Hàn không cãi lại, mặt đỏ bừng, chỉ muốn tìm hầm chui xuống. Hắn vội nói với Dương Diệp: “Dương huynh, ta đi trước. Khi nào có kết quả thi gặp lại.”
Dương Diệp nhíu mày, kéo Ôn Hàn lại, nói với hai công tử: “Thời tiết nóng, nam tử ra mồ hôi có gì lạ? Chẳng lẽ công tử đây hè không đổ mồ hôi, hay mồ hôi ngươi có mùi đi ngoài?”
“Chẳng biết nên nói công tử thân thể như nữ tử, ít mồ hôi, hay khứu giác kém nhạy.”
Mọi người xung quanh cười khẽ. Công tử đó đỏ mặt, đáp gì cũng bị mắng, tức giận vung tay áo, bỏ đi với bạn.
Ôn Hàn cảm kích: “Đa tạ Dương huynh nói giúp.”
“Đám công tử quen nói năng ngạo mạn. Ngươi nhường, họ càng lấn tới,” Dương Diệp sảng khoái nói. “Thời tiết nóng, thi cả ngày, người khó tránh khỏi cảm giác khó chịu. Nhà ta có nước nóng, Ôn huynh đến tiệm nhà ta ngồi, tắm rửa rồi đi.”
Ôn Hàn do dự. Hắn với Dương Diệp chỉ quen sơ, nay được giúp, lại mời đến nhà, lòng thấy áy náy, nhưng sợ mùi hôi trên người gây xấu hổ ngoài huyện thành.
“Đi thôi. Nhà ta cha mẹ mất sớm, chỉ có đại ca. Đều là người trẻ, không cần câu nệ. Đại ca ta sẽ hoan nghênh Ôn huynh,” Dương Diệp nói.
Ôn Hàn khó từ chối, lại hành lễ.
Đến Phúc Hỉ Trai, Ôn Hàn mới biết tiệm mà học đường nhắc đến. Tiệm bánh là chỗ người có tiền mới dám chi, đủ thấy Dương Diệp bản lĩnh. Hắn giàu mà bình dị, khiến Ôn Hàn càng kính nể.
Thấy trong tiệm đông khách, Ôn Hàn nói: “Có thể đi cửa sau không?”
Hắn sợ làm bẩn tiệm. Dương Diệp chiều ý, ba người vào sân sau.
“Nhà ta ít ở huyện thành, thường về thôn Táo Trang. Chỗ này nhỏ, ở không tiện,” Dương Diệp nói.
Hai người trò chuyện, A Hỉ rót trà, chuẩn bị nước tắm. Dương Diệp lấy quần áo của mình cho Ôn Hàn mượn, tuy rộng hơn người cậu, nhưng chẳng có bộ nào khác.
Trong lúc Ôn Hàn tắm, Dương Thành và Hứa Thu Hà hỏi Dương Diệp về chuyện thi cử. Họ dọn tiệm sớm, vì chưa ăn trưa. Giữa trưa, Hứa Thu Hà và A Hỉ mua đồ ngon, chờ Dương Diệp về ăn cùng.
Ôn Hàn tắm xong, bước ra, thấy trong sân bày bàn rượu thịt. Dương Diệp mời cậu ăn. Đúng như lời, chỉ có người trẻ, không câu nệ như nhà có trưởng bối. Ôn Hàn đói vì mùi hôi thối, nay thấy cơm ngon, thịt thơm, động đũa nhiều lần, nhưng giữ lễ, sợ thất thố khi ở nhà Dương Diệp.
Bữa cơm vui vẻ.
Hôm sau, Dương Diệp không ở nhà ôn tập, mà ra tiệm giúp đỡ. Tháng Tám, mùa hái táo. Nhà hắn dự trữ táo, ngoài hái cây trong nhà, còn thu táo từ cây không chủ. Tích táo nhiều, tiệm bớt mua táo của thôn dân, giảm chi phí làm bánh.
Dương Thành ở thôn Táo Trang hái táo, hai vợ chồng Hình Hoè cũng phụ giúp, tiệm chỉ có Dương Diệp và A Hỉ. Mùa hè nóng, bánh ngọt dễ ngấy, làm ăn kém hơn. Hôm ấy, Dương Diệp thử b*n n**c dưa hấu, nước mơ chua, giúp tăng chút khách.
Sau tháng Tám, tiệm rút món này, làm ăn nhạt dần. Dương Thành định vài ngày bận trong thôn Táo Trang, hắn và A Hỉ trông tiệm cũng đủ. Chờ thi môn hai xong, họ về thôn ở.
Nhưng hôm ấy, tiệm mở cửa, chưa đầy một canh giờ, khách đông bất ngờ, làm ăn tốt hơn bất kỳ ngày nào trong tiết trời này. Dương Diệp tính toán nhanh, nhưng khách lạ mặt nhiều, cần giới thiệu bánh. Nhân thủ thiếu, A Hỉ căng da đầu hỗ trợ khi Dương Diệp bận.
Do viện thí, thí sinh từ phủ thành xa xôi, không chịu nổi xóc nảy, ở lại khách đ**m huyện Văn Dương. Công tử nhà giàu chẳng muốn giam mình trong đ**m, hỏi thăm chỗ ăn chơi. Phúc Hỉ Trai thành điểm đến.
“Huyện Văn Dương kém phủ thành phồn hoa, không ngờ có món điểm tâm tinh xảo thế này. Về phủ thành, ta phải mang một ít cho người nhà nếm,” một công tử nói.
“Thật không tệ. Tiểu nhị khách đ**m bảo bánh Phúc Hỉ Trai hạn lượng, phải đặt trước,” một người khác nói thêm.
Những thư sinh áo quần bảnh bao, lễ độ, lượn trong tiệm, thu hút cả khuê nữ huyện thành đến. Đến giữa trưa, khách giảm, bánh trong tiệm bán gần hết. Ngày mai phải làm thêm, nhân dịp đông khách kiếm nhiều hơn. Còn phải chuẩn bị bánh đặt trước ba, bốn ngày sau.
Dương Diệp dọn tiệm, định lát nữa đưa A Hỉ đi tiệm ăn. Hắn lau quầy, nhặt tờ giấy A Hỉ ghi đơn đặt bánh – tên khách, loại bánh, ngày lấy. Lướt qua, hơn mười đơn. Số lượng không làm hắn chú ý, mà chữ viết thanh tú khiến hắn ngạc nhiên.
“Sao chàng nhìn lén giấy ta?” A Hỉ rửa mặt xong, thấy Dương Diệp xem, vội giật lại, giấu sau lưng.
Dương Diệp cười: “ Sao phu quân ngươi không được xem?”
A Hỉ đỏ mặt, gấp giấy cẩn thận, cất vào ngăn tủ: “Ngươi... chẳng phải đã xem rồi sao?”
Dương Diệp ghé sát, nhìn vào mắt cậu: “Bé con, sao không nói với ta em biết viết chữ?”
“Em... viết xấu, chỉ biết vài chữ, sợ... sợ chàng cười,” A Hỉ ấp úng.
Dương Diệp ôm eo cậu, kéo vào lòng: “Ta thương em còn không kịp, sao cười em được.”
A Hỉ đẩy hắn không nổi, lo cửa tiệm bật mở, người ta thấy hắn làm bậy, vội nói: “Em... Em đói. Mình đi ăn cơm.”
“Được, mệt cả sáng, nên ăn,” Dương Diệp buông tay. A Hỉ như cá gặp nước, lướt nhanh ra xa. Hắn khóa cửa tiệm, đuổi theo nắm tay cậu: “Hôm nay đi tiệm ăn. Phố Trường Vũ có quán canh thịt dê ngon, Hoàng Tiến khen mấy lần. Ta với em đi thử.”
Từ phố Vân đến phố Trường Vũ chỉ vài bước. Phố Vân vắng, phố Trường Vũ náo nhiệt, tửu lâu, tiệm ăn chật kín. Tiểu nhị quán thịt dê nhận ra Dương Diệp, dù giờ đông, vẫn tìm chỗ tốt – lầu hai, gần cửa sổ.
Dương Diệp gọi *canh dê bún gạo thập cẩm, A Hỉ chọn *canh thịt dê hầm. Chờ món, tiểu nhị mang miễn phí nước cốt thịt dê rắc hành, kèm dưa cải muối. Hắn ân cần như ong vây nhụy. Dương Diệp thưởng vài văn tiền, tiểu nhị càng vui.
*Canh dê bún gạo thập cẩm
*Canh dê hầm
Hai người ngồi cạnh cửa sổ, ăn canh mát mẻ. Đối diện Say Tiêu lâu, làm ăn tốt, nhưng hàng tính tiền dài ngoằng. Khách càu nhàu, thiếu hai người giữ sổ, ngay cả Trương Dứu cũng vắng mặt.
Sáng hôm ấy, Dương Diệp và A Hỉ đi cùng, thấy xe ngựa Trương Dứu chạy băng trên đường cái. Sao giờ hắn không ở tửu lâu?
Đang nghi hoặc, tiểu nhị bưng khay, đặt hai bát canh lên bàn. Biết Dương Diệp là lão bản Phúc Hỉ Trai, không biết hắn là thư sinh, tiểu nhị hỏi: “Dương lão bản đến xem náo nhiệt?”
“Náo nhiệt gì?” Dương Diệp hỏi.
“Dương lão bản chưa biết? Sáng nay Say Tiêu Lâu nháo lớn.”
Dương Diệp truy hỏi: “Chuyện gì thế?”
“Sáng sớm, lão bản Say Tiêu Lâu vào tửu lâu, mắng công nhân một trận. Chuyện này thường, nhưng hôm nay khác. Có người gây đại họa!” Tiểu nhị ngó quanh, sợ quản sự thấy mình nói xấu. Thấy quản sự dưới lầu, hắn kể tiếp: “Hai người giữ sổ ở Say Tiêu Lâu làm giả sổ sách, cuỗm bạc của tửu lâu. Lão bản nổi trận lôi đình, chẳng nể mặt, đuổi cả hai ra đường cái trước mặt mọi người, đòi trong ba ngày phải trả bạc, nếu không báo quan.”
A Hỉ mở to mắt, nuốt canh, hỏi: “Biết... biết là ai không?”
“Ta chỉ biết một người trẻ, hình như thư sinh, tên Trương gì đó. Giờ quên mất,” tiểu nhị đáp.
“Trương Dứu,” Dương Diệp nói.
Tiểu nhị vỗ đùi: “Đúng cái tên này!”
