Những thương nhân giống như Hứa chưởng quỹ còn rất nhiều, điều này cũng may nhờ danh tiếng ngân hàng tạo nên trước đó, cho nên khi ngân hàng vừa bắt đầu hoạt động, bọn họ đã rất tự giác chọn đến ngân hàng vay vốn, để qua cửa ải khó khăn, đương nhiên ngân hàng không phải quỹ từ thiện, muốn vay vốn từ ngân hàng, bắt buộc phải có thế chấp tương xứng, như vậy để ngộ nhỡ không thu lại được khoản vay, ngân hàng có thể tịch thu vật thế chấp của thương gia, ví dụ Hứa chưởng quỹ lấy một tòa nhà của y ở kinh thành làm vật thế chấp.
Nhờ sự ủng hộ của những thương nhân như Hứa chưởng quỹ, khiến ngày đầu tiên khai trương của ngân hàng kí được không ít hợp đồng, có sự hỗ trợ của những người này, cộng thêm danh tiếng tích lũy trước đấy, và thanh thế lớn hôm khai trương ngân hàng, nên danh tiếng của ngân hàng nhanh chóng bay xa khắp kinh thành, ban đầu chỉ có một số thương nhân đến gửi tiết kiệm rút tiền hay vay tiền, dần dần bắt đầu xuất hiện một số dân thường, tuy những người dân này gửi rút không nhiều tiền, nhưng số lượng người lại cực kì lớn, cho nên đối với ngân hàng mà nói, họ mới là khách hàng chính của ngân hàng.
Vừa mới vào xuân, bên bờ sông Biện tuy vẫn hơi se lạnh, nhưng Triệu Nhan đã bắt đầu ngồi câu trên bờ sông, có điều lúc này người trung niên ngồi bên tay phải Triệu Nhan bất chợt nói:
- Quận vương thật sự là kho tiền lớn, đây là tập hợp của cải của cả thiên hạ để mình dùng, hơn nữa còn khiến thiên hạ cam tâm tình nguyện móc tiền ra, thực sự khiến lão phu khâm phục!
Người đang nói chính là Vương An Thạch kết giao với Triệu Húc, hơn nữa bên sông ngoài ông và Triệu Nhan ra, không còn ai khác, thực chất Triệu Nhan cũng không ngờ Vương An Thạch thình lình đến hỏi thăm mình, hơn nữa không đi cùng Triệu Húc, cũng không đến cùng với cậu con cả Vương Bàng dính với ông như hình với bóng, dự là có liên quan đến lần trước Vương Bàng có lỡ lời đụng chạm đến Triệu Nhan.
- Ha ha, Lâm Xuyên tiên sinh quá coi trọng ngân hàng rồi, tuy ngân hàng có tác dụng tích tiền, nhưng lại vì đủ loại hạn chế, hơn nữa ngân hàng thu nạp số tiền này cũng chỉ để cho vay sinh lời. Số tiền này vẫn thuộc về những người gửi, ngân hàng chỉ bảo quản hộ mà thôi.
Triệu Nhan mỉm cười nói, đồng thời cũng hơi bất ngờ nhìn Vương An Thạch một cái, hắn không ngờ đối phương đơn độc đến tìm mình lại vì chuyện của ngân hàng.
- Quận vương khiêm tốn quá, mặc dù bây giờ ngân hàng chỉ vừa thành lập ở Đại Tống, nhưng từ tình hình ở bên Tây Hạ có thể thấy, ngân hàng nhất định sẽ mở rộng ra các thành phố lớn ở Đại Tống trong thời gian ngắn nhất, đến lúc đó chỉ cần liên kết những ngân hàng này lại, sẽ hình thành một mạng lưới khổng lồ, thông qua mạng lưới này, quận vương có thể tập hợp phần lớn tài sản của thiên hạ lại, tuy trước nay người đọc sách không hề coi trọng tiền bạc nhưng không thể không nói, tiền bạc đầy đủ có sức ảnh hưởng không nhỏ. Tất nghĩ đến lúc đó, vai trò của ngân hàng e là không nhỏ hơn tam ty của triều đình đâu nhỉ?
Vương An Thạch khi nói đến cuối, khuôn mặt cũng lộ ra vẻ thận trọng, từ lúc ông nghe thấy tác dụng của ngân hàng từ Triệu Húc, cộng thêm vốn quan sát trong khoảng thời gian này của mình, giúp ông tổng kết được những điều trên.
Triệu Nhan nghe thấy phân tích của Vương An Thạch cũng không khỏi tán dương một tiếng, Đại Tống ở thời đại này, người thật sự hiểu rõ vai trò của ngân hàng ngoại trừ mình ra, e rằng cũng chỉ có Tào Tung và vị Lâm Xuyên tiên sinh trước mặt đây. Tuy nhiên Tào Tung là nhờ mình dạy bảo, lại thêm kinh nghiệm bản thân y tích lũy được trong thời gian thành lập ngân hàng, mới nắm rõ tác dụng của ngân hàng, còn Vương An Thạch trước mặt lại chỉ qua quan sát mình đã nhìn ra vai trò thật sự của ngân hàng, từ đây có thể thấy trí tuệ và tầm nhìn của Vương An Thạch không biết gấp bao nhiêu lần Tào Tung.
Nếu Vương An Thạch đã hiểu biết sâu rộng như vậy, Triệu Nhan cũng không cần giấu diếm nữa, liền vô cùng thản nhiên nói:
- Lâm Xuyên tiên sinh quả nhiên nhìn cao trông rộng. Đối với vai trò của ngân hàng, ta từng nhiều lần nói qua với đại ca, đáng tiếc huynh ấy không quan tâm, có lẽ trong mắt huynh ấy, ngân hàng chẳng qua chỉ là thứ có thể tích tụ tiền mà thôi. Cuối cùng ta khó khăn lắm mới thuyết phục được huynh ấy góp một ít cổ phần trong ngân hàng, nếu không ta cũng thật sự không dám gióng trống khua chiêng thành lập ngân hàng.
- Quận vương nhìn xa trông rộng, thứ quan trọng như ngân hàng, tất nhiên phải do triều đình cai quản!
Vương An Thạch khi nghe đến đây, ánh mắt nhìn Triệu Nhan cũng mang theo vài phần nể phục, phải biết nếu ngân hàng thật sự xây dựng hoàn thành, cuối cùng thậm chí có thể ảnh hưởng đến vận mệnh của Đại Tống, đặc biệt là Triệu Nhan còn là hoàng tử, thậm chí có thể mượn nó để đánh bại Triệu Húc cướp hoàng vị, nhưng Triệu Nhan lại không chút do dự chia cổ phần ngân hàng cho Triệu Húc, phải biết Triệu Húc là thái tử của Đại Tống, cổ phần của y trong ngân hàng cũng có nghĩa triều đình có thể nhúng tay vào quản lí ngân hàng bất cứ lúc nào, cách làm này của Triệu Nhan theo Vương An Thạch thấy, quả thực là ủng hộ Triệu Húc vô điều kiện.
- Ha ha, Lâm Xuyên tiên sinh biết là được, hiện nay quy mô của ngân hàng còn quá nhỏ, sức ảnh hưởng còn lâu mới hình thành, nhưng đợi khi ngân hàng phân bổ khắp Đại Tống, mới là ngày ngân hàng phát huy tác dụng thực sự, đến lúc đó ngân hàng thậm chí có thể thay thể tam ty, trở thành cơ quan tổng quản tiền tài của thiên hạ, thậm chí chúng ta có thể dùng ngân hàng để phát hành tiền giấy, thay thế cho tiền đồng thô nặng, nói đến những nỗi khổ của Đại Tống mỗi năm đều mệt mỏi chịu đựng sự khan hiếm của tiền đồng, thậm chí các vùng như đất Thục không thể không sử dụng tiền sắt, Giao tử (một loại tiền giấy cổ) cũng ra đời từ đó, nhưng nếu có thể dùng tiền giấy thay cho tiền đồng, đến lúc đó Đại Tống ta không còn khổ vì khan tiền nữa!
Triệu Nhan mặt mày phấn chấn nói.
Khan tiền mà Triệu Nhan nói, ý nghĩa như tên gọi, thực ra chính là thiếu tiền, mỗi năm Đại Tống tuy đều đúc mới rất nhiều tiền đồng, nhưng vì tiền đồng của Đại Tống tạo hình tinh xảo, đồng thời cũng mang uy tín quốc tế, dẫn đến tiền đồng của Đại Tống không những lưu thông trong nước Đại Tống, còn vô cùng phổ biến ở các nước láng giềng, thậm chí một số nước nhỏ không đúc tiền, trực tiếp dùng tiền đồng của Đại Tống làm đồng tiền pháp bảo, đến Nam Dương cũng có thể sử dụng tiền đồng của Đại Tống, từ đây có thể thấy sức ảnh hưởng của Đại Tống trên mặt kinh tế.
Nhưng cứ như vậy, tiền đồng của Đại Tống lưu hành bên ngoài cũng hết sức nghiêm trọng, thêm nữa quặng đồng trong nước Đại Tống thiếu thốn, mỗi năm tiền đồng đúc mới không theo kịp tốc độ xuất ra, kết quả cứ như vậy, trong nước Đại Tống xuất hiện tình trạng tiền đồng không đủ dùng, nhưng phàm là người thông hiểu chút về kinh tế học đều biết, thiếu hụt tiền tệ hay dư thừa tiền tệ đều sẽ nảy sinh ảnh hưởng cực lớn đến kinh tế nước đó, còn đối với Đại Tống mà nói, đã khiến cho rất nhiều nơi thiếu thốn tiền đồng, ví dụ các vùng như đất Thục vì thiếu tiền mà không thể không sử dụng tiền sắt, các nơi khác cũng vì thiếu tiền mà dẫn đến giá tiền đồng tăng vọt, gây bất lợi cho sự phát triển thương nghiệp.
Muốn giải quyết vấn đề khan tiền của Đại Tống chỉ có hai cách, thứ nhất là mở rộng quy mô đúc tiền đồng, nhưng sản lượng đồng của Đại Tống có hạn. Biện pháp thứ hai là tìm một loại tiền khác thay thế tiền đồng, chính là tiền giấy mà Triệu Nhan đã nói. Sự xuất hiện của tiền giấy tuyệt đối là cải cách mang cột mốc lịch sử đối với nền kinh tế, chỉ đáng tiếc vùng đất Trung Nguyên tuy xuất hiện hình thức tiền giấy rất sớm, nhưng vì người cầm quyền không coi trọng, khiến tốc độ phát triển của tiền giấy cũng cực kì chậm chạp, cho dù trải qua vài trăm năm, vẫn chưa hình thành loại tiền giấy thống nhất mà hậu thế có thể tùy ý lưu thông.
- Tiền giấy? Quận vương nói là Giao tử?
Vương An Thạch nghe thấy tiền giấy được nhắc đến trong lời Triệu Nhan, lập tức nghĩ ngay đến Giao tử.
- Có thể nói là phải, nhưng cũng có thể nói không phải, Giao tử được coi là hình thức đầu tiên của tiền giấy, nhưng lại có khác biệt rất lớn với tiền giấy...
Triệu Nhan nói rồi giới thiệu khái niệm tiền giấy trong đầu mình ra, những lời này hắn trước kia cũng từng nói với Tào Tung, lúc đó Tào Tung vẫn chưa thể hoàn toàn hiểu hết, nhưng bây giờ nói với Vương An Thạch những thứ này, ông chắc có thể hiểu được.
Quả nhiên, Vương An Thạch nghe xong giảng giải của Triệu Nhan về tiền giấy, ánh mắt dần dần lộ ra vẻ hưng phấn, các vấn đề tích tụ của Đại Tống, thể hiện ra chủ yếu nhất thực chất chính là vấn đề trên phương diện kinh tế, cho nên Vương An Thạch cũng coi như có chút nghiên cứu về mặt kinh tế, lúc này nghe thấy những giả thiết của Triệu Nhan về tiền giấy, giống như mở ra cho ông một cánh cổng lớn, khiến ông bổ sung thêm một số ý tưởng về cải cách, đồng thời càng thêm tin tưởng cải cách.
May thay Triệu Nhan không biết ý nghĩ trong lòng Vương An Thạch, nếu không chắc chắn sẽ ngậm miệng luôn, dù sao ý tưởng cải cách của Vương An Thạch tuy tốt, nhưng theo hắn thấy căn bản không thể thành công, cho dù Triệu Nhan quyết định giúp ông hết sức, e rằng cuối cùng cũng không có hi vọng thắng lợi, hậu thế có câu danh ngôn “tính cách quyết định vận mệnh”, với tính tình cố chấp bảo thủ của Vương An Thạch, thực tình không phải là người nên chọn để nắm quyền.
Vương An Thạch lại là người rất biết lắng nghe, từ đầu đến cuối luôn chăm chú nghe hết Triệu Nhan giảng về tác dụng và ý nghĩa của tiền giấy, đến khi Triệu Nhan dừng lại, ông mới lên tiếng:
- Hóa ra quận vương thành lập ngân hàng còn có suy nghĩ như vậy, thực sự khiến Vương mỗ không ngờ đến, nhưng Vương mỗ có chút không hiểu, nếu sau khi tiền giấy phát hành, ngộ nhỡ triều đình thiếu tiền, có thể tăng thêm lượng phát hành tiền giấy không?
- Cũng không phải là không thể, nhưng mấu chốt là nhất định phải điều tiết mức độ tốt, thông thường mà nói tăng lượng phát hành tiền giấy thích hợp có thể thúc đẩy phát triển kinh tế, nhưng nếu triều đình bất chấp tình hình thực tế mà lạm dụng phát hành tiền giấy, thì tình hình đó rất nghiêm trọng, thậm chí có thể gây nên họa diệt quốc, vì vậy nếu không phải vạn bất đắc dĩ, tuyệt đối không được làm như vậy!
Triệu Nhan khi nói đến cuối, khuôn mặt cũng lộ ra biểu cảm nghiêm túc, thời kì triều Minh của hậu thế chính vì lạm phát tiền giấy, kết quả suýt chút nữa đại loạn, may mà lúc đó là thời kì đầu triều Minh lập nước, quốc lực cũng là lúc hùng mạnh nhất, cho nên mới không xảy ra loạn lạc quá lớn, nhưng từ lúc đó, tiền giấy mà triều đình phát hành đầy rải rác trên đường, chẳng giá trị hơn giấy lộn là bao nhiêu.
- Ta hiểu rồi, đa tạ quận vương chỉ giáo!
Vương An Thạch nghe thấy vậy chợt cúi đầu với Triệu Nhan, ông ban nãy đang nghĩ nếu ngân hàng cũng đưa vào trong cải cách, nói không chừng có thể mượn năng lực của ngân hàng thay đổi tình hình tài chính của Đại Tống, tiền giấy mà Triệu Nhan nói chính là một chìa khóa lớn trong đó. Tuy Triệu Nhan nói không được lạm phát, nhưng cũng từng nói chỉ cần vượt mức hợp lí, thì lại có lợi cho nền kinh tế, Vương An Thạch tin mình nếu nắm giữ ngân hàng, chắc chắn có thể khống chế mức độ, chỉ vượt mức chứ không lạm phát.
Sau khi nói hết chuyện về ngân hàng, Vương An Thạch bỗng nhiên chuyển hướng, bắt đầu lại kể cho Triệu Nhan những điểm tốt của cải cách, đáng tiếc Triệu Nhan thực sự không hề có hứng thú với cải cách, bất luận Vương An Thạch nói thế nào cũng không thể khiến hắn thay đổi suy nghĩ, cuối cùng Vương An Thạch cũng chỉ có thể tiếc nuối cáo lui, tuy nhiên thu hoạch hôm nay của ông cũng không nhỏ, sau khi hiểu rõ được tác dụng của ngân hàng, khiến ông càng coi trọng ngân hàng hơn.
